مقدمه:
در مرحله گزینهیابی چگونه میتوان بهتر اقدام کرد و احساسی با انتخاب گزینه برخورد نکنیم؟
پ : در یک تقسیمبندی کلی، سه سبک تصمیمگیری توسط افراد به کار گرفته میشود.
یک دسته افرادی هستند که سبک انعکاسی دارند و معمولا بسیار سریع و تند، تصمیم میگیرند و معمولا وقت اضافه میآورند. گروه دیگری هستند که سبک تاملی دارند و معمولا دچار کمبودوقت میشوند. چون آنها به مطالعه و مشورت زیاد در یک تصمیمگیری قائل هستند. سبک سومی که حد وسط بین دو گونه بالاست سبک با ثبات میباشد و رفتار اجتماعی مردم در کشورهای توسعه یافته عمدتا در محدوده با ثبات است.
افرادی که سبک انعکاسی دارند و سریعالعمل هستند، بایستی درمرحله سوم یعنی گزینهیابی صبر بیشتری به خرج دهند تا دچار افت تصمیمگیری عقلایی محدود نشوند.
تصمیمگیری عقلایی محدود در مورد مسائل روزمره و معمول باید اتفاق بیافتد و نه امور مهم.
س : آیا در مرحله گزینهیابی، خلاقیت نقش برجستهای پیدا میکند؟
پ : بله، البته خلاقیت به معنای خلق فکر نو و جدید است و نوآوری به معنای اجرای آن فکر و ایده نو در مرحله سوم تصمیمگیری، میتوان از تکنیکهای خلاقیت مثل «بارش افکار» بهره گرفت. در این مرحله، فرد ساختار موجود ذهنیاش را در رابطه با آن موضوع میشکند و ایدههای جدیدی را مطرح میکند . چون اگر بخواهیم از ایدههای قبلی استفاده کنیم، دچار تصمیمگیری عقلایی محدود میشویم. افرادی که سبک انعکاسی دارند باید سعی کنند با تکنیکهای خلاقیت، ایدههای بیشتری را به ذهن خودشان راه دهند. خلاقیت هم سه مرحله شامل آمادهسازی، پروراندن فکر و ایده و روشن شدن بالاخره ارزیابی دارد.
در مرحله اول خلاقیت ما باید بتوانیم سؤال بسازیم. در تربیت کودکان 5-3 ساله که به طور مرتب از والدین خود سؤال میکنند، بسیاری از این والدین برای آن سؤالات جوابی ندارند و به سرعت از این چراها و کنجکاوی بچهها خسته میشوند وقتی ما به سؤالات بچهها جواب نمیدهیم در واقع اجازه بروز خلاقیت را از آنها گرفتهایم و یا هنگامی که ما از دانشآموزان میخواهیم عینا مطالب یک کتاب درسی را حفظ کنند و به ما تحویل دهند، زمینه بروز خلاقیت از بین میرود در حالی که با چون و چرا کردن و کنکاش است که افکار خلاقانه بروز پیدا میکند.در مرحله پروراندن فکر، وقتی که یک تصمیمگیری مهم باید داشته باشیم، نباید سرعت عمل بیش از حد به خرج دهیم. در چنین وضعیتی، بایستی دست کم یک فاصله 24 ساعته را در نظر بگیریم. در این مدت، ممکن است ویژگیهای جدیدی به نظر ما برسد و به ترکیبهای جدیدی در تصمیمگیری دسترسی پیدا کنیم. درمرحله روشن شدن فکر و ایده، خلاقیت در یک لحظه بروز پیدا میکند و یک فکر خلاق به ذهن خطور میکند. داستان ارشمیدس که در داخل حمام به یک ایده نور رسید، در واقع روشنسازی ایده را تایید میکند.
مرحله سوم ارزیابی فکر نو میباشد. در این مرحله، فکرهای نو بعد از ایجادشان بایستی مورد ارزیابی قرار میگیرند تا ببینیم با محدودیتها و امکانات و منابعی که در اختیار داریم منطبق هستند یا خیر.
س : به غیر از محیط خانواده، در سطح سازمانی چگونه با بروز خلاقیت به صورت سنتی مقابله می شود؟
پ : در سازمانهای جدید که خلاقیت را تشویق میکنند، اجازه بروز خطا را به کارکنان خود میدهند. در حالی که در برخی سازمانها، هر کسی ایده جدیدیرا مطرح کند، مورد تمسخر دیگران قرار میگیرد.
یک فکر خلاق ممکن است در نگاه اول، از نظر دیگران، یک اشتباه و خطا باشد ولی همان ایده شاید بتواند مشکل ما را حل کند. به بیان دیگر، ایدهای که در وهله اول، خندهدار به نظر می رسد و ممکن است با آن مخالفت شود، قابلیت این رادارد که ره حل مطلوب ما باشد.
حسگراها به شدت به حواس پنجگانه متکی هستند. و از طریق حس لامسه یا بینایی اطلاعات لازم را دریافت میکنند ولی اهل شهود، افرادی هستند که قادر به انجام تفکرات انتزاعی هستند.
زاویه سوم همه روش قضاوت کردن افراد است. فکرکنندهها اصل موضوع را مورد تحلیل قرار میدهند و منطق قابل فهمتری دارند ولی حسگرها حواسی یک موضوع خاص را مورد توجه قرار میدهند. فکر کنندهها، اهل تامل و حسگرها، افرادی احساساتی هستند.
حسگرها، بیشتر روابط عاطفی برقرارمیکنند ولی فکرکنندهها روابط تعریف شده عقلایی را لحاظ میکنند. زاویه چهارم شخصیتی به ترجیح افراد در مواجهه با محیط بر میگردد. یک عده، قضاوت کننده نسبت به محیط هستند و میخواهند محیط اطراف خود را تغییر داده و سازمان بدهند ولی برخی حالت دریافتکننده نسبت به محیط دارند و در مجموع این تیپهای شخصیتی و در بین زنان و مردان، نحوه تصمیمگیری از برخی جهات متفاوت است.
مثلا ما الآن با مشکل ترافیک روبرو هستیم. حال آنکه اگر به موضوع ترافیک به عنوان یک مشکل یا مساله نگاه کنیم و از ابزار خلاقیت بهره جوییم، این مشکل قابل حل خواهد بود. نکته مهم این است که اگر طرح سؤال کنیم، خلاقیتهای فردی و جمعی فرصت ظاهر شدن پیدا خواهند کرد.
س : بین زنان و مردان در خصوص تصمیمگیری تفاوتی هست که مرتبط با مقوله جنسیت باشد؟
پ : بر اساس دستهبندی مایرز- بریجز از شخصیت (MBTI) میتوان از 4 زاویه شخصیت افراد را مورد بررسی قرار داد.
اول، موضوع برونگرا یا درونگرا بودن افراد است. مثلا درونگراها آدمهای عمیقتری هستند ودر جلسات متعدد حدود دو سوم نظرهای آنها مخفی میماند.
زاویه دوم، راههای دریافت اطلاعات افراد از محیط است و از این زاویه افراد را به دو گروه حسگراها و اهل شهود یا شهودیها تقسیمبندی میکنند.
س : همه این موارد در تصمیمگیری تاثیر میگذارد؟
پ : بله، فکرکنندهها، بیشتر از مدل عقلایی استفاده میکنند و احساسیها بیشتر از مدل عقلایی محدود.
به اعتقاد من، در تکوین شخصیت خانمها که اغلب احساسیاند درست تصمیم گرفته شده و این بالاخره جزو حکمت الهی است . به هر طریق، کودکی که به دنیا میآید نیاز به مراقبت دارد و مادر است که با آغوش گرم از کودک خو محافظت میکند و رابطه عاطفیتری با او برقرار کند ولی منطق خشک مردان به راحتی عمدتا مانع آن میشود که مرد از زمان استراحت خود صرفنظر کند. در جامعه هم اگر منطق خشک و یا مبتنی بر لذت و سود حاکم شود، افراد به همنوع خود کمک نخواهند کرد. خوشبختانه افراد احساسی هستند که جامعه را ملایم و قابل تداوم میکنند. اگر دنیا به دست فکرکنندهها بیفتد، تکلیف همه ما یکسره خواهد شد و قدرت قویتر، میتواند قدرت ضعیفتر را از بین ببرد. اما احساسیها که 30 درصد آقایان را هم در بر میگیرد، در این میان مداخله میکنند و مانع حذف ضعیفترها میشوند. آنها با دیگران و محیط زیست ارتباط عاطفی برقرار میکنند و رابطه خشک و فلزی فکرکنندهها را به رابطهای ملایم و دوستداشتنی تبدیل میکنند.
س : به شکلی شما میخواهید بگویید با برقراری چنین تعادلی، بقای سیستم حفظ میشود و اثربخشی آن ارتقاء مییابد؟
پ : درست است ولی اگر تصمیمی که گرفته میشود، شاید بهترین تصمیم نباشد ولی قابلیت اجرایی آن بالا میرود . ممکن است یک نابغه در کوتاهترین زمان، بهترین تصمیم را بگیرد. اما نباید فراموش کنیم که نمیتواند چنین تصمیمگیریای به طور مکرر اتفاق بیفتد و مشکلساز نشود.
س : از دید شما، تصمیمگیری مقتدرانه نمیتواند در درازمدت به کار گرفته شود؟
پ : در برخی موارد، برخورد قاطع میتواند کارساز باشد ولی ما چهار روش دیگر برخورد با تعارض شامل چانهزنی، روش حکم گرفتن، روش عقلانی و کوتاه آمدن را هم داریم. ما اگر بخواهیم در همه موارد از این روش قاطعانه استفاده کنیم، لایههای سازمان و مجموعه مورد نظر دچار بیاعتمادی میشوند و این بیاعتمادی چیزی نیست جز هزینه استفاده از روش قاطعانه.
س : در جامعه ما به طور سنتی این اعتقاد وجود دارد که مردان عاقلتر هستند….
پ : جامعه مردها با فکر و منطق خشک و قاطع و جامعه زنان با آن حالت احساسی، هیچکدام به تنهایی قدرت ادامه نسل را ندارند. رابطه منطقی مردها وقتی در کنار رابطه عاطفی زنان قرار میگیرد، زندگی قابل تداوم خواهد بود و در این صورت است که نهاد خانواده و یا جامعه بشری استمرار خواهد داشت.
س : روش عقلایی تصمیمگیری در کشورهایی ابداع شده که عقلانیت فرصت رشد زیادی داشته است. در جامعه ما که سلیقه برروش عقلایی ترجیح داده میشود، آیا استفاده صحیح و سازنده از اینگونه مدل عقلایی میتواند مثمرثمر واقع شود؟
پ : اتفاقا ما نباید سلیقهها را از بین ببریم ولی آنچه که باید ملاک کار ما قرار گیرد این است که سلیقههای مشتریان مورد توجه باشد و نه سلیقه ما که عرضه کننده یک کالا یا خدمات خاصی هستیم. از طرفی ما به دنبال سلیقههای خوب یا خوشسلیقگی در تامین خدمات و کالاهای مورد نیاز مشتری هستیم.
ویژگی که ما داریم این است که بودجه سازمانهای عمدتا از محل درآمد نفت تامین میشود و در واقع یک نعمتی در اختیار حاکمیت قرار دارد و این درآمد بین سازمانهای مختلف توزیع میشود و سازمانها و نهادهای خود را در مقابل مردم پاسخگو نمیدانند، بلکه در مقابل مقام مافوق خود پاسخگو میدانند. اگر درآمد دولت از طریق مالیات تامین شود، توقع مردم از دولت فزونی مییابد و در این صورت با دریافت خدمات با کیفیت پایین از دولت ارضا نمیشوند. به هر ترتیب حکومت ما در مقطع کنونی به این نتیجه رسیده که فاصله انطباق محصولات با خواسته مشتریان و میزان نارضایتی آنها الزاما باید کاهش یابد. الان همین تحول اداری به نام نهضت خدمترسانی شروع شده و قرار است ما به مشتریمداری برسیم.
اگر این وعده و اقدام به مشتریمداری منجر نشود، صرفا یک بار مالی به هزینههای دولت اضافه خواهد شد که آن هم تبعات خاص خود را دارد.
س : با همین وضعیت متکی بودن به درآمد نفت، چگونه میتوان مشکلات موجود را حل و رفع کرد و زمینه را برای جلب رضایت افراد زا تصمیمات به عمل آمده فراهم نمود؟
پ : وقتی قرار نباشد به پاسخ بهترین برسید، استفاده از تصمیمگیری عقلایی هم فایدهای ندارد. به این دلیل که شما چه در سطح فردی و یا در سطح سازمانی نتیجه محور و فرآیند محور نیستید. وقتی که یک مدیر کل، تصمیمی میگیرد که رضایت مردم برای او مهم نیست و در ارزیابی کار او دخالتی ندارد، به طور طبیعی از منابع و دادههایی که در دسترس او است، به صورت بهینه استفاده نمیشود. اما اگر نظام ارزیابی یک مدیر مبتنی باشد بر تقسیم ستانده (خروجی) کار او بر نهاده یا منابع و دادههایش، آن وقت تصمیمگیری عقلایی بیشتر به کار گرفته میشود و جلب رضایت مشتری اهمیت پیدا میکند و چارهای جز تصمیمگیری عقلایی نداریم. در این وضعیت مشارکت افراد و یا مردم بسیار سودمند به نظر میآید و اعتمادزدایی آن را فراهم مینماید.
به وفور میتوان نمونههای متعددی را در جامعه مشاهده کنیم که حتی چند لحظهای از انجام یک تصمیمگیری نمیگذرد که افراد از کرده خود به صورت حیرتآوری پشیمان میشوند. چرا چنین مشکلی در جامعه ما وجود دارد؟
در رابطه با موضوعات مهم، گران، غیرتکراری و یا موضوعاتی که مبهمند و در رابطه با آنها اطلاعات کافی نداریم، نیاز به هزینه کردن مقدار عقلانیت بیشتر احساس میشود. توضیح این عبارت این است که در مرحله سوم جمعآوری راهحلها و گزینهها باید به دنبال تمام پاسخهای ممکن باشیم و یکی دو ایده قابل قبول به تنهایی کفایت نمیکند. در مرحله چهارم تصمیمگیری انتخاب بهترین گزینه، میزان پشیمانی ما را در مراحل بعد کاهش خواهد داد. به خاطر داشته باشیم با استفاده از مدل عقلایی تصمیمگیری، احتمال خطا و پشیمانی به صفر نمیرسد، بلکه میزان درستی تصمیم افزایش مییابد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 32 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
برنامه اصلی تولید (MPS) در سیستم تولید ETO
در بخش قبل، چندین استراتژی تولید معرفی و در مورد آنها بحث شد. در این بخش تمرکزمان روی ETO و ویژگی های برنامه ریزی در این محیط است. فرآیند تکوین و ایجاد یک محصول جدید که در آن هیچ تقاضای واقعی هنوز وجود ندارد، چه در یک شرکت MTO و چه در یک شرکت MTS باشد، کاربردی منحصربفرد از استراتژی ETO است. در یک مرور اجمالی شرکتهای ETO عموماً فرآیند طراحی و یا تولید محصول را تا زمانیکه یک سفارش یا قرارداد واقعی در دست نداشته باشند شروع نمی کنند. تولید کنندگان تجهیزات ویژه صنعتی، هواپیماهای مسافربری بزرگ، تجهیزات نظامی پیشرفته، تجهیزات کنترل مترو، ومراکز فروش از انواع شرکتهایETO هستند. چون تولیدات ETO گرانند و برای یک تعداد معدودی از مشتریان و کاربردها مناسبند، تولیدکنندگان آنها نمی توانند طراحی، ساخت و نصب آنها را در موجودی در راه سفارشات آینده درنظر بگیرند. برخلاف شرکتهای MTS که مشتریانشان را در زمان تحویل یا زمان نزدیک به موعد تحویل محصول ملاقات می کنند، شرکتهای ETO و مشتریانشان ممکن است ماهها یا حتی سالها قبل از تکمیل و تحویل محصول نهایی، یکدیگر را ملاقات کنند. این گفته درست نیست که شرکتهای ETO نیازی به انجام پیش بینی فعالیتهای آینده، طرح ریزی عملیات، یا مدیریت عرضه و تقاضا ندارند. این حقیقت محض که این شرکتها، نام مهندسان، طراحان، و پرسنل تولیدی را روی لیست حقوقی دارند، گواه صادقی است براینکه فعالیتهای تولیدی آینده، از قبل پیش بینی می شوند و برخی پیش بینی ها در حقیقت اتفاق می افتد. تنها افقهای زمانی تفاوت دارند.
چالشهای ویژه محیط ETO
برای درک چالشهای پیش روی برنامه ریزان اصلی تولید در شرکت ETO به شکل زیر توجه کنید که فعالیتهای افزودن ارزش/هزینه را که باید در داخل شرکت و در قراردادش با مشتری و تحویل واقعی محصول نهایی به جریان اندازد، تشریح می کند. برای مقایسه، شرکتهای MTS و MTO به شکل اضافه شده اند. محور پایین شکل یک خط زمانی است که در آن این فعالیتها لیست شده اند.
همانطور که شکل نشان می دهد، مانند دیگر شرکتها، شرکت ETO نیز با کارهای سخت مدیریت عرضه و تقاضا مواجه است، اما این فقط نوک کوه یخی است، بطوریکه خواهیم گفت، دیگر وظایف اصلی طرح ریزی و برنامه ریزی به سطح پایین تری تنزل پیدا می کنند:
• مشخصات محصول معمولاً باید با مشارکت مشتری تعیین شود.
• باید یک نمونه آزمایشی تولید و تست شود.
• باید بازخوری از تست نمونه آزمایشی در تغییرات مهندسی و طراحی منعکس گردد.
• باید لیست مواد یا دستورالعمل و مسیر فرآیند ایجاد شوند.
بسیاری از این فعالیتها در مجموعه فعالیتهای برنامه ریزی اصلی تولید و برنامه ریزی احتیاجات مواد سنتی بوده اند. این بدان معنا نیست که برنامه ریز اصلی تولید و ابزارها برای تعادل عرضه و تقاضا نمی توانند در این فعالیتهای آغازین مفید باشند. کاملاً برعکس، برنامه ریز اصلی تولید، بعنوان یکی از مسئولین رسیدن محصول نهایی بدست مشتری، هماهنگ کننده منطقی فعالیتهای ETO است، و تکنیکهای برنامه اصلی تولید (MPS) بطور برجسته ای برای فعالیتهای ETO از طراحی و مهندسی گرفته تا ساخت نهایی، مناسب هستند. تفاوت اصلی میان فعالیتهای برنامه ریزی اصلی تولید و فعالیتهای مهندسی اینست که بجای آوردن ظرفیتهای مواد و تولید با یکدیگر در داخل « زمانهای ساخت» معین، برنامه ریز اصلی تولید ETO باید برای منابع انسانی و زمانهای صرف شده برای «محصولات» در نظر گرفته شده در یک جهت بسیار وسیعتر، مشخصات تحقیق، طراحی های مهندسی، پیکربندی ابزارآلات، فعالیتهای تست کردن، و غیره را فراهم کند..
در زمان معرفی و ارائه محصول جدید
در زمانیکه برنامه زمانبندی ETO محصولات جدیدی را طرح ریزی و معرفی می کنند، نتایج این برنامه زمانبندی بطور یکسانی با شرکتهای MTS و MTO مطابقت دارد. در این موارد، یک محصول بدستور مدیریت اجرایی و واحد بازاریابی که امکان پذیری و پتانسیل فروش اقلام را تعیین کرده است، طراحی و یا مهندسی طبق سفارش انجام می شود. محصولات جدید برای این شرکتها باید از میان فعالیتهای تحقیقاتی و تکوین یکسانی مانند تحقیق، طراحی، نمونه سازی، آماده تست کردن، تست کردن، پذیرش، افزایش فعالیت، آموزش، و فازهای کامل خرید و ساخت عبور کنند، همانطورکه محصولات ETO این اعمال را انجام می دهد. چالشهای یکسانی وجود دارد. تقاضا باید پیش بینی شود، مشخصات یا فرمولبندی محصول باید ایجاد شود، تغییرات طراحی باید براساس نمونه سازی یا تست آزمایشگاهی ساخته شود، موافقتهای نمایندگی مشتری باید جلب شود(نه در همه موارد)، و فرآیندهای ساخت محصول نهایی جدید باید مرتب شود. در حقیقت محصولات جدید دو سطح اضافی از مشکلات برنامه زمانبندی را علیرغم استراتژی تولید انتخاب شده بوجود می آورند: اول زمانبندی برای فاز معرفی، دوم طرح ریزی فشار محصول جدید روی سیر کاری جاری. این دو مشکل، نامرتبط با یکدیگر نیستند.
زمانبندی ارائه محصول جدید
تدارک مقدمات محصول جدید همیشه پرمخاطره بوده است. ایجاد محصول نیاز به هزینه بالا برای تحقیق و توسعه، طراحی، مهندسی، و ابزارسازی برای آوردن محصول به بازار دارد. این هزینه ها قبل از کسب حتی یک دلار درآمد، صرف می شود و باید پرداخت شود، حتی اگر محصول با شکست مواجه شود. هیچ تضمینی برای اینکه محصول جدید موفق شود وجود ندارد. کمینه سازی مخاطرات مرتبط با تدارک مقدمات محصول جدید، به دقت در پیش بینی و هماهنگی محصول با فروش و بازاریابی احتیاج دارد. از نگاه برنامه ریز اصلی تولید، این بمعنی کار نزدیکتر با بازاریابی و تکنولوژی محصول جدید برای دستیابی به زمانهای ROLL-OUT طرح ریزی شده در استراتژی تعالی شرکت است.
برنامه ریزی در وضعیت تأثیر روی محصولات موجود
معرفی و مقدمه چینی یک محصول جدید معمولاً مقداری تأثیر روی محصولات موجود شرکت دارد. در برخی موارد محصول جدید یک نامزد جایگزینی است و بجز برای قطعات یدکی، تولید محصول موجود ادامه نمی یابد. تغییرات سالیانه مدل اتومبیلها مثال خوبی است. توجه کنید که شرکتی برای محصول جدید، تدارک اولیه لازم می بیند که انتظار دارد آن محصول جدید سرانجام تقاضای جایگزینی برای محصول موجود باشد. در برنامه ریزی دوره های اولیه معرفی اش، شرکت به انجام چندین کار نیاز دارد: شرکت باید ارضای تقاضا را برای محصول قدیمی تا زمان بدست آوردن بازار توسط محصول جدید را ادامه دهد و تولید محصول جدید را مرحله بندی نماید. باید روی حذف موجودی محصول قبلی برنامه ریزی شود. باید تولید محصول جدید طوری مرحله بندی شود که تقاضا و تولید محصول قبلی به تدریج بسمت صفر میل کند.
فعالیتها و رخدادهای برنامه ریزی اصلی تولید
تقریباً هر مجموعه ای از آیتمها، فعالیتها، یا رخدادها می توانند برنامه ریزی اصلی شوند. در بخش سنتی، برنامه ریزی اصلی تولید نوعاً بمعنای برنامه ریزی تولید مواد قابل لمس است. کنارهم قراردادن آیتمها یا عناصر برای تولید یک خودکار، یک شامپو، یک اتومبیل، یک قوطی رنگ، و غیره. درمحیط ETOو محصول جدید، بسیاری از این فعالیتها و رخدادها در سیستم CAD-CAM،آزمایشگاهها، بروشورهای فروش، و اطراف میزهای کنفرانس اتفاق می افتد. با این همه اینها می توانند زمانبندی شوند. این بر می گردد به بحث اولیه اینکه ما باید چه چیزی را برنامه ریزی کنیم؟ آیتمهای نهایی؟ اجزاء؟ مواد خام؟ در اینجا ما فعالیتها و رخدادها را برنامه ریزی و زمانبندی می کنیم و بجای برنامه ریزی از روی دستورالعملها یا لیست مواد، از لیست فعالیتها یا لیست رخدادها که ازجمله ابزارهای برنامه ریز اصلی است، استفاده می کنیم. ممکن است هیچ مشخصه طراحی و لیست موادی بطور جاری برای یک محصول جدید وجود نداشته باشد. اما برنامه ریز اصلی تولید می تواند هنر و ابزارهایش را طی مراحل زیر بکاربرد:
طبقه بندی دامنه تغییر
ایجاد یک تعداد آیتم برای تکان نهایی
شناسایی فعالیتهای مهم
ایجاد لیست فعالیتها
تخمین کل منابع و زمان پیشبرد برای هر فعالیت یا رخداد
جایگزینی تعدادی اقلام مجازی با تعدادی اقلام واقعی
تنظیم و تأیید زمانهای پیشبرد و منابع موردنیاز
اولویتبندی مجدد همه مواد و فعالیتها
برنامه زمانبندی ETOو محصول جدید می تواند توسط تعدادی از مشکلات پیش بینی نشده با شکست مواجه شوند. درحقیقت، افق برنامه ریزی بلندتر، پتانسیل بزرگتری برای اینکه این مشکلات خودشان را نشان دهند دارد. از این میان منابع مشکلات برنامه زمانبندی در زیر آمده اند:
فرآیندها و تکنولوژیهای جدید و ناشناخته: از زمانیکه شرکت با یک محصول جدید درگیر می شود، ممکن است که فرآیندهای لازم برای تولید آن نیز جدید باشند. البته می توان گفت که همانند تکنولوژی، نیاز به آوردن محصول به بازار است.
تغییرات مهندسی و طراحی مجدد: برای مثال در برنامه ریزی تولید یک محصول جدید پیچیده، ممکن است یک دوره چندماهه بین نقطه ای که در آن مواد معین در داخل طراحی مشخص هستند و تاریخی که در آن مواد برای خرید بطور واقعی برنامه ریزی شده اند، صرف شود. در طی این زمان و ناشناخته برای سازنده، تأمین کننده آن مواد، ممکن است از قرارداد خارج شده باشد یا به یک ماده متفاوت تغییر یافته باشد که نمی تواند با طراحی همگون باشد. این بطور غیردلخواهی روی برنامه ریزی اثرمی گذارد. اگر تأمین کننده بخشی از تیم باشد این اتفاق نمی افتد.
یکپارچه سازی فعالیتهای طراحی و عملیاتی
برنامه های مهندسی و ساخت باید یکپارچه شوند بطوریکه همه انرژی در شرکت روی یک هدف مشترک متمرکز شود: ارضای نیازهای مشتری درعین سودآوری. در شرکتهایی که محصولات با مهندسی بالا را تولید می کنند و در شرکتهایی که ایجاد محصول جدید، یک قدرت استراتژیک عمده است، مهندسی و فعالیتهای مرتبط، بخش مهمی از برنامه ریزی روی زمان و هزینه را تشکیل می دهد. این فعالیتهای مهندسی بر فعالیتهای تولیدی مقدمند و این فعالیتها با طراحی محصول جدید متوقف نمی شوند، بلکه به شکل پشتیبانی مستمر مهندسی ادامه می یابند. با اینکه آسان است ببینید که چرا فعالیتهای مهندسی و ساخت باید یکپارچه باشند، این فعالیتها همیشه در عمل یکپارچه نیستند. این به این خاطر است که برنامه های مهندسی و ایجاد محصول، نوعاً از برنامه های ساخت و تدارکات که سرمنشائشان را در برنامه اصلی تولید برای برنامه های فروش و تعهدات مشتری پیگیری می کنند، مشتق نمی شوند. شکل زیر رابطه میان فعالیتهای مهندسی/طراحی و ساخت را در حرکت از مراحل اولیه یک پروژه تا تحویل پروژه نشان می دهد. این رابطه فراتر از مهندسی محصول با طراحی ابزار و جریان فرآیند حرکت می کند.
مدبریت هزینه در فناوری اطلاعاتتوسعه شرکت درسیستم erp
هر شرکت مجموعهای پیچیده از گردش اطلاعات است و تنها مدیریت صحیح میتواند با پردازش این اطلاعات شرکت را در رسیدن به اهداف رقابتی یاری دهد. ERP یک استراتژی نیست بلکه سیستمی نرمافزاری است که دادههای موجود در سراسر یک سازمان را یکپارچه ساخته و به شکل مناسب در اختیار کاربران قرار میدهد. استانداردشدن دادهها، کاهش زمانهای پیشبرد، اتوماسیون فعالیتها و خدمات سریعتر مشتریان از جمله مزایایی است که کاربردERP برای شرکتها به ارمغان میآورد. سیستمERP به کارکنان یک مجموعهتولیدی اجازه میدهد تا با هماهنگی هم کار کنند حتی اگر میان آنها مرزهای جغرافیایی وجود داشته باشد. ERP با نشاندادن وضعیت لحظهبه لحظهیک سفارش یا محصول در سازمان، به عنوان یک ابزار پشتیبانی تصمیمگیری عمل میکند. سرمایهگذاری رویERP برای هر سازمانیهنگفت است و مدیران غالباً در سنجش بازگشت این سرمایهگذاری دچار اشتباه میشوند. برنامهریزی منابع موسسه با داشتن قابلیت بهروزسازی استراتژیها و فناوریها، موسسه را به سمت بهکارگیری فناوریهای جدید رهنمون میسازد. سیستم برنامهریزی منابع موسسه بهتازگی در ایران مورد توجه قرار گرفته است. تا رسیدن به سطح استاندارد سیستمهایERP و پوششدادن نیازهای روزافرون صنعت و خدمات در ایران هنوز راه درازی در پیش است. چکیده امروزه سازمانها برای ارائه خدمات و محصولاتی با کیفیت بالاتر و مطابق با نیازهای خاص هر مشتری، تحت فشار قرار دارند؛ بنابراین، آنها برای حفظ قدرت رقابتی خود در این محیط سریع و پرتغییر، بهدنبال راههای جدید و موثری هستند. اما این حقیقت که هر شرکت مجموعهای بههم پیچیده از گردش فعالیتها و اطلاعات است، دستیابی به هدف فوق را دشوار میسازد. تنها مدیریت صحیح این فعالیتها و اطلاعات میتواند شرکتها را در رسیدن به اهداف رقابتیشان یاری دهد.
تکامل سیستمهای اطلاعاتیIS) )، همگام با پیشرفت فناوری اطلاعات(IT) و نرمافزارهای کامپیوتری، بهشکلگیری و توسعه سیستمهای برنامهریزی منابع موسسه (ERP) انجامیده است. اگرچه دو دهه از پیدایشERP میگذرد، بهلحاظ تاریخچهای میتوان آنرا تداوم حرکتی دانست که از سیستمهای برنامهریزی احتیاجات موادMRP) ) آغاز گردیده و توسعه و بهبود یافته است. ERP یک استراتژی نیست؛ بلکه سیستمی نرمافزاری است که دادههای موجود در سراسر یک سازمان را یکپارچه ساخته، بهشکل مناسب و در موقع لازم در اختیار کاربران قرار میدهد. بهاین ترتیب،ERP تمامی جنبههای یک سازمان را - از جمله توزیع و فروش، برنامهریزی تولید، تهیه و تدارک مواد، مدیریت سازمان و منابع انسانی و برنامهریزی و کنترل تجاری - در قالبی ساختیافته در بر میگیرد. چنین سیستمی منافع بسیاری را - چون استانداردشدن دادهها و فرایندها، کاهش زمانهای پیشبرد، اتوماسیون فعالیتها، و خدمات سریعتر مشتریان - برای شرکتها بهارمغان میآورد.
این مقاله به چیستیERP میپردازد. با بررسی موقعیتERP بهعنوان یک سیستم واسط میان زنجیره تامین و سیستمهای کف کارخانه و مرور تاریخچهای و شناخت کارکردهای عمده آن، سعی بر آن است تا به چیستیERP پاسخ داده شود. همچنین فواید و دلایل بهکارگیری- ERP مانند یکپارچهسازی دادههای مالی و استانداردکردن فرایندهای تولید - برشمرده میشود تا ضرورت آن تشریح گردد.
1 - مقدمه تولیدکنندگان، امروزه تحت فشار قرار دارند تا محصولاتی با کیفیت بالاتر و مطابق با نیازهای خاص هر مشتری را در زمانی کوتاهتر ارائه دهند. بنابراین شرکتهای تولیدی برای حفظ قدرت رقابت خود در این محیط تجاری سریع، بهدنبال راههای جدیدی میگردند؛ روشی که بتوانند از ظرفیتهای موجود تولید بهره بیشتری ببرند و موجودی در گردش خود را کاهش دهند. اما این حقیقت که هر شرکت تولیدی مجموعه بههم پیچیدهای از گردش فعالیتها و اطلاعات است، دستیابی به اهداف فوق را دشوار میسازد. بنابراین تنها مدیریت درست این فعالیتها و اطلاعات میتواند شرکت را در رسیدن به اهداف رقابتی یاری دهد. در مقابل، یک مدیریت ضعیف به کیفیت پایین، پاسخگویی کُند به مشتری و هزینههای کمرشکن میانجامد. چنین تولیدکنندهای، چارهای جز ترک بازار ندارد.
در اکثر کارخانههای تولیدی، مشکلات موجود، ناشی از کمبود تلاش کارکنان نیست. بلکه مشکل اصلی، کمبود همکاری و هماهنگی در استفاده از منابع در دسترس کارخانه (افراد، اطلاعات، مواد و ابزار) و در نتیجه مدیریت موثر کار است. پیشرفتهای اخیر در فناوری اطلاعات(IT) و نرمافزارهای کامپیوتری، اکنون مدیران را قادر ساخته است تا از طریق سیستمهای اطلاعاتی مختلف، دسترسی آسان و سریعی به دادههای مختلف سازمان داشته باشند.این دادهها، عموماً در سه سطح استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی موجود هستند. شکل 1، مهمترین سیستمهای اطلاعاتی یک سازمان و سطح عملکرد هرکدام از آنها را نشان میدهد.
در این میان، سه سیستم اصلی - یعنی مدیریت زنجیره تامینSUPPLY CHAIN ) MANAGEMENT=SCM)، برنامهریزی منابع موسسه(ERP) و سیستم اجرای تولید (MANUFACTURING EXECUTION SYSTEM = MES) از اهمیت خاصی برخوردار بوده، در قلب جریان اطلاعات شرکت قرار دارند. زنجیرهای تامین، «مجموعهای از تسهیلات و کانالهای توزیعی است که مواد خام را بهکار برده، آنها را به محصول نیمهساخته و محصول نهایی تبدیل میکند و در نهایت، این محصول نهایی را بهدست مشتری میرساند». در نتیجه این زنجیره، سازمان تولیدکننده، تامینکنندگان وی و کانالهای توزیع و فروشندگان را دربر میگیرد.
شکل 1 : سطوح دادهها و تصمیمگیری در سازمان
همچنین بنابه تعریف جامعه بینالمللی سیستمهای اجرایی تولیدMESA ) INTERNATIONAL)، این سیستمها اطلاعاتی را ارائه میدهند که امکان بهینهسازی فعالیتهای تولید را از صدور سفارش تا تولید کالاهای نهایی فراهم میکندMES . بااستفاده از دادههای جاری و دقیق، فعالیتهای کارخانه را هدایت میکند و بهمحض وقوع مشکلات، اقدام لازم را نسبت به آنها انجام میدهد. بنابراین، با پاسخ سریع به شرایط متغیر و تمرکز بر کاهش فعالیتهای فاقد ارزش افزوده، عملیات و فرایندهای کارخانه به شکل موازی هدایت میشود». از این رو سیستم اجرای تولید، یک سیستم حیاتی در کف کارخانه است که اطلاعات لازم را برای بهاجرا درآمدن تولید فراهم میکند.
سیستم برنامهریزی منابع موسسه - موضوع اصلی این مقاله - یک سیستم واسط بین زنجیره تامین و کف کارخانه است که کلیه فعالیتهای برنامهریزی داخل سازمان تولیدکننده را در برمیگیرد. شکل 2 ارتباط تاریخی این سه سیستم را نشان میدهد.
2 - سیستمهای برنامهریزی منابع موسسه سیستمهای برنامهریزی منابع موسسهERP) )، نرمافزارهایی هستند که دادههای موجود در سراسر یک سازمان را یکپارچه ساخته، بهشکل مناسب و در زمان حقیقی و بیدرنگ در اختیار کاربرانی قرار میدهند که به آن نیاز دارند. چنین سیستمی به تمامی افراد یک مجموعه تولیدی اجازه میدهد تا با هماهنگی هم کار کنند؛ حتی اگر میان آنها مرزهای جغرافیایی وجود داشته باشد. بهاین ترتیب،ERP محیطی برای بهبود عملکرد تجاری و کسب مزیت رقابتی فراهم میکند.
واژه موسسه، مفهوم اصلیERP را در بردارد؛ بهکارگیری یک برنامهی نرمافزاری که بهتنهایی بتواند نیازهای کارکنان بخشهای مالی، منابع انسانی، تولید و انبار، خرید و فروش و پشتیبانی و خدمات مشتری را برآورده سازد، امری دشوار و حتی غیرممکن بهنظر میرسد. در نتیجه، رسیدن به این هدف نیازمند همکاری و تعهد تمامی عناصر یک سازمان است. در عوض پس از این یکپارچهسازی، بخشهای گوناگون میتوانند راحتتر با هم ارتباط برقرار کنند.
شکل 3 - یکپارچهسازی سیستمهای یک موسسه تولیدی
ERP سعی دارد بر روی پنج تناسب متمرکز شود: تولید محصول مناسب، با کیفیت مناسب، در مقدار مناسب، با قیمت مناسب و در زمان مناسب که سبب رضایت مشتری و درنتیجه، کسب سود گرددERP . همچنین با نشاندادن وضعیت لحظهبه لحظه یک سفارش یا محصول در سازمان، بهعنوان یک ابزار پشتیبانی تصمیمگیریDECISION ) SAPPORT SYSTEM=DSS) عمل میکند و شرکت را در پاسخ به سوالهای زیر یاری میدهد:
O میخواهیم چه محصولاتی را تولید کنیم؟
O محدودیتهای زمانی تولید ما چیست؟
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 36 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
1- 1 مقدمه :
آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه ، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول میباشد. هر چند فقط 15 درصد از زمینهای کشاورزی دنیا تحت آبیاری قرار دارند و 85 درصد بقیه به صورت دیم و بدون آبیاری مورد استفاده قرار میگیرند اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذای مردم جهان از همین زمینهای آبی حاصل میشود. که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری در بخش کشاورزی است.
1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید دستگاه های آبیاری تحت فشار بارانی
محل اجرا :
1 – 3 – مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن
1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :
توجه به خودکفایی این صنعت و همجنین نیاز بازار داخلی به تولید این محصول با توجه به این که تولید دستگاه های آبیاری تحت فشار بارانی می تواند به رشد و شکوفایی اقتصادی کشور کمکی هر چند کوچک نماید و با در نظر گرفتن علاقه خود به فعالیت های صنعتی این طرح را برای اجرا انتخاب کرده ام.
1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :
این طرح از جهات گوناگون برای جامعه مفید است ، شکوفایی اقتصادی و خودکفایی در تولید یکی از محصولات ، سوددهی و بهبود وضعیت اقتصادی ، اشتغالزایی ، استفاده از نیروی انسانی متخصص در پرورش کالای داخلی و بهره گیری از سرمایه ها و داشته های انسانی در بالندگی کشور .
1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 32 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
آبیاری سطحی
آب از نهر آبیاری یا لوله دریچهدار در سطح خاک جریان یافته و با نفوذ تدریجی در خاک در اختیار ریشه گیاه قرار میگیرد. آبیاری سطحی به سه روش آبیاری کرتی - آبیاری نواری و آبیاری شیاری انجام میشود.
آبیاری تحت فشار
بطور کلی سیستمهای آبیاری تحت فشار به روشهایی گفته میشود که آب را توسط لوله و تحت فشاری بیش از فشار اتمسفر در سطح مزرعه توزیع میکنند. آبیاری تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و آبیاری موضعی انجام میشود. روش آبیاری موضعی به دو دسته آبیاری قطرهای و خطی انجام میگیرد.
معیارهای انتخاب روشهای مناسب آبیاری
در یک پروژه آبیاری انتخاب روش آبیاری مناسب نقش بسیار با اهمیتی در موفقیت آن پروژه ایفا میکند. اساسیترین عوامل موثر در انتخاب روشهای آبیاری به شرح زیرند:
بافت خاک - آماده کردن زمین - اندازه مزارع - شوری خاک - زهکشی - آب قابل دسترس - کیفیت آب - گیاهان الگوی کشت - انرژی قابل دسترس - تناوب زراعی و عملیات زراعی - کیفیت و میزان محصولات - وضعیت آب و هوایی - هزینه آب - مسائل فرهنگی و اجتماعی.
هدف آبیاری
• تامین آب کافی برای ادامه زندگی گیاه.
• حفاظت و بیمه گیاهان در مقابل تنشهای ناشی از کم آبی یا بی آبیهای کوتاه مدت.
• خنک کردن خاک و اتمسفر یا هوای اطراف گیاه.
• شستن املاح مضر در خاک.
• نرم کردن ناحیه قابل شخم خاک.
ارتباط با سایر علوم
• هیدرولوژی یا آب شناسی: بارشهایی که در منطقه صورت میگیرد و به صورت روان آب درمیآید را مورد مطالعه قرار میدهد.
• گیاه شناسی: نیاز گیاه موجود در برنامه آبیاری و الگوی کشت را مورد مطالعه قرار میدهد.
• خاک شناسی: به مطالعه خاک از لحاظ فیزیکی و نیز از لحاظ محیطی برای کشت و پرورش گیاه میپردازد
کشور ایران از نظرموقعیت استراتژیکی و اقلیمی یکی از کشورهای بی نظیر در کره زمین است با وسعتی برابر 1648000 کیلومتر مربع از شمال تا جنوب واز شرق تا غرب دارای آب و هوای متغیر با اقلیم های متفاوت است . در کشوری با این همه نعمات خدادای ، نباید فقر یافت شود . در حالیکه معضلات اجتماعی امروز ناشی از عدم بکار گیری نیروها در استفاده از این نعمات می باشد .
از جمعیت 60 میلیونی کشور 170 میایون دانش آموز و میلیونها دانشجو و متخصص که هر ساله رقمشان در حال فزونی است ، به صف جویندگان کار می پیوندند .
24 میلیون نفر از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند که شرایط بسیار دشوار گذران زندگی کرده و بسیاری از آنها در حال مهاجرت به شهر ها می باشند . آمار رشد جمعیت نشان می دهد که سالیا نه 5/1 میلیون فقر به جمعیت کشور اضافه شده ، بطوریکه در سال 2050 میلا دی به 140 میلیون نفر می رسد ، با توجه به مراتب بالا بسیار روشن است که فوری ترین اقدام جهت بهبود اوضاع شناخت امکانات و ثروتهای بالقوه جامعه می باشد ، بنابراین تنها راه ممکن تقدم ، سرما یه گذاری در بخش کشاورزی می باشد . میزان آبی که در حال حاضر هر ساله ا ستحصال شده و در دسترس ما قرار می گیرد برابر حدود 90 میلیلرد متر مکعب است که بیش از 3 درصد کل آبی است که در سطح جهان استحصال می گردد . مفهوم این ا رقام آن است که ایران از نظر آب و خاک کشوری ثروتمند است . اما اراضی زیر کشت آبی کشور ایران حدود 5/7 میلیون هکتار یعنی کمتر از 5 درصد کل مساحت کشور است در حالیکه ار اضی مستعد کشور برای کشاورزی بین 30 تا 50 میلیون هکتار بر آورد شده بعبارتی می توان بین 20 تا 30 درصد کل مساحت کشور را زیر کشت قرار داد .
با استفاده از سیستمهای آ بیاری تحت فشار می توان از تلفات آب جلوگیری کرد
از 88 میلیارد متر مکعب آب که هر ساله استحصال می شود حدود 83 میلیارد متر مکعب آن در بخش کشاورزی مصرف می شود که متاسفا نه 63 میلیارد متر مکعب آن به هدر می رود . حال مشخص شد چاره کار جلوگیری از به هدر رفتن آب است تلفات اصلی عمدتاً در داخل مزرعه است که 70 تا 90 درصد تلفات آب را شامل می شود .
دستیابی به راندمان آبیاری بارانی تا راند مان 70 درصد و راندمان آبیاری قطره ای تا 95 درصد است ، یعنی در سیستم آبیاری بارانی تا 20 درصد و در سیستم آبیاری قطره ای تا 5 درصد آب تلف می شود ، در حالیکه آبیاری مزارع به روش سطحی حتی با انجام هزینه های گزاف و تسطیح اراضی راند مان آ بیاری از 50 درصد تجاوز نمی کند و در وضعیت سنتی که اکثر اراضی کشور ما بهمین ترتیب آبیاری می شود حتی کمتر از 35 درصد می باشد . این بدین معنی است که اگر از روشهای آبیاری بارانی و قطره ای استفاده نکنیم 65 درصد آب مزارع از بین می رود و با احتساب آب تلف شده در کانالهای انتقال میزان تلفات از 75 درصد تجاوز نمی کند . لذا با استفاده از سیستمهای آ بیاری تحت فشار می توان از تلفات آب جلوگیری کرد و به یک رشد اقتصادی که بر اساس آن می توان به یک توسعه پایدار اقتصادی ، اجتماعی دست یافت .
آبیاری قطره ای عبارتست از پخش آهسته آب بر سطح یا زیر خاک به صورت قطرات مجزا ، پیوسته ، جریان باریک یا اسپری ریز از طریق قطره چکا نها یی که در طول خط انتقال آب قرار دارند . آبیاری قطره ای دارای روشها و مفا هیم متعددی مانند آبیاری دریپ ، آبیاری زیر بستری ، آبیاری فواره ای و آبیاری اسپری است .
انواع سیستم های قطره ای
آبیاری دریپ :
پخش آهسته آب برسطح خاک به صورت قطرات مجزا یا پیوسته ، یا جریانهای باریک از حفره های ریز آبیاری دریپ نام دارد . در بیشتر موارد آبیاری دریپ و آبیاری تریکل ( قطره ای ) مترادف یکدیگر به کار می روند .
آبیاری زیر بستری :
پخش آهسته آب در زیر سطح خاک از قطره چکانهایی با دبی در حدود آبیاری دریپ ، آبیاری زیر بستر نام دارد . این روش با آبیاری زیر زمینی متداول که در آن ناحیه ریشه گیاه با کنترل سطح ایستابی آ بیاری می شود متفاوت است و نباید اشتباه گرفته شود .
آبیاری فواره ای ( بابلر ) :
پخش آب بر سطح خاک به صورت جریان با ریک یا فواره از سوراخی با دبی بیشتر از آبدهی آبیاری دریپ یا زیر بستری آما معمولاً کمتر از 1 گالن بر دقیقه ، آبیاری فواره ای نا میده می شود . دبی قطره چکان در این آبیاری از سرعت نفوذ نهایی خاک بیشتر است و ایجاد یک حوضچه برای نگهداری یا کنترل پخش آب ضروری می باشد .
آبیاری اسپری :
پخش آب بوسیله یک اسپری یا مه پاش کوچک بر سطح خاک به آبیاری اسپری معروف است . در این روش هوا در پخش آب نقش اساسی را بعهده دارد در حالیکه در روشهای دریپ ، فواره ای و زیر بستری ، خاک عامل اصلی محسوب می گردد .
طرز کار کلی سیستم قطره ای :
در آبیاری قطره ای آب از یک شبکه لوله کم فشار به صورت یک الگوی از قبل تعیین شده ، پخش می گردد . وسیله خروج آب به خاک « قطره چکان « نام دارد . قطره چکا نها از طریق یک نازل باریک یا مسیر جریان طویل ، فشار موجود در شبکه لوله را کاهش می دهند و موجب کاهش دبی تخلیه تا حدود لیتر بر ساعت می شوند .
آب بعد از خروج از قطره چکان توسط نیروها ی کاپیلارتی و ثقل در نیمرخ خاک جریان می یابد ، بنابراین سطحی که به وسیله هر قطره چکان خیس می شود با عوامل محدود کننده جریان افقی آب محدود می گردد . در سیستم های قطره ای دور آبیاری یک روز و حتی در صورت نیاز کمتر امکان پذیر است .
برای درختان و تا کها که گیاها نی دا ئمی با فاصله زیاد از یکد یگر می باشند ، قطره چکا نها به صورت واحد های ساخته شده مجزا بوده و توسط یک زایده به خط انتقال آب مرسوم به « لوله فرعی قطره جکان « ، « شیلنگ لوله فرعی « یا « لوله فرعی « متصل می گردند .
برخی قطره چکا نها به صورت لوله های اسپا گتی شکل بوده و چند خروجی دارند . این امر برای افزایش سطح خیس شده با حدا قل افزایش در هزینه است . برای گیاهان ردیفی کمتر دائمی ما نند گوجه فرنگی ، نیشکر و تو.ت فرنگی ، لوله فرعی و قطره چکا نها را با هم به صورت یک واحد قابل جدا ساختن می سازند که یا سوراخهایی به فواصل 9 تا 36 اینچ دارند مانند لوله دو محفظه ای ویا دیواره های متخلخلی دارند که آب ار آنها به بیرون تراوش می نماید . در هر دونوع سیستم قطره ای ، لوله های فرعی به خط انتقال آب مرسوم به « مانفولد « متصل می شوند .
محاسن آبیار ی قطره ای :
آبیاری قطره ای آسان ترین راه آب دادن به هر گیاه مانند درختان و تاکها ست و کمبود رطوبت خاک را قبل از پیداش مکش بالاتر اثر مصرف آب به وسیله گیاه از طریق تبخیر و تعرق ، بر طرف می سازد . یک سیستم آبیاری قطره ای به علت کا ربرد موثر آب و نیروی کارگردارای مزایای آگرونومیکی ، آگروتکنیکی و اقتصادی منحصر به فرد است .
صرفه جوئی در میزان آب و هزینه ها : آ بیاری قطره ای هزینه های بهره برداری را کاهش می دهد و این مسئله اساسی در این روش جدید است . سیستم های قطره ای به آب کمتری نسبت به سایر سیستم های متداول آبیاری نیاز دارد . مثلاً در باغات درختان جوان ، آبیاری با سیستم قطره ای تنها نصف آب مورد نیاز آبیاری بارانی یا سطحی مصرف می کند . با مسن تر شدن درختان ، صرفه جوئی در آب با سیستم قطره ای کاهش می یابد ما هنوز برای بسیاری باغداران آبیاری موثر با سیستم قطره ای بعلت کمبود و قیمت بالای آب ، اهمیت دارد . هزینه کارگر برای آبیاری را می توان کاهش داد ، زیرا در سیستم قطره ای کافی است که پخش آب تنظیم گردیده و سیستم به کار انداخته شود . این تنظیم ها توسط وسایل اتوماتیکی انجام می گیرد که نیاز به کارگر چندانی ندارد .
عملیات زراعی آسانتر :
از آنجا که بیشتر سطح خاک هرگز با آبیاری قطره ای خیس نمی شود ، رشد علف هرز کاهش می یابد . در نتیجه هزینه کارگر و مواد شیمیایی برای کنترل علف هرز پائین می آید . همچنین چون با آبیاری قطره ای خاک کمتری خیس می شود ، عملیات زراعی دیگر در باغات را می توان لاینقطع ادامه داد . مثلاً در گیاهان ردیفی ، فاروهائی که کارگران روی آنها راه می روند نسبتاً خشک و محکم باقی می ماند .
کودها را می توان در آب آبیاری تزریق نمود که با این کار نیازی یه نیروی کارگر برای پخش آنها روی زمین نیست . برای این منظور کودهای بسیار محلولی در بازار موجود بوده و انواع خدید آنها کودپاشی از طریق سیستم قطره ای را گسترده ساخته است . بعلت کنترل بیشتر روی محل و زمان پخش کود با سیستم قطره ای ، کارایی کود پاشی افزایش یافته است .
به کارگیری آب شور :
آبیاریهای مکرر رطوبت خاک را در حدی نگهمیدارد که بین دو حالت خیلی خشک و خیلی ترنوسان نمی کند و بیشتر قسمت های خاک از هوای کافی برخوردار است . خیس ماندن خاک بین آبیاریها ، نمکهای موجود در محلول را رقیق تر نگهمیدارد . بهمین جهت در سیستم قطره ای می توان از آب با شوری بیشتری نسبت به سایر روشها ی آبیاری استفاده کرد .
مورد استفاده در خاکهای صخره ای و شیب های تند : سیستم های آبیاری قطره ای را می توان طوری طراحی کرد که در هر نوع توپوگرافی به نحو موثر قا بل استفاده باشد . در اراضی صخره ای ، حتی اگر فاصله بین درختان نامنظم و اندازه آنها متفاوت باشد ، می توان آبیاری قطره ای را به نحوی موثر به کار گرفت زیرا آب بسیار نزدیک به هر درخت پخش می شود .
معایب آبیاری قطره ای :
هزینه نسبتاً بالا ، گرفتگی قطره چکانها ، ایجاد شوری موضعی و پخش نا منظم و لکه لکه ای رطویت خاک از معایب اصلی سیستم های آبیاری قطره ای بشمار می آیند .
گرفتگی :
چون خروجی فطره چکانها بسیار ریز هستند ، ذرات معدنی یا آلی موجب گرفتگی آنها می شوند . گرفتگی باعث کاهش دبی تخلیه ، غیر یکنواختی پخش آب و در نتیجه صدمه به گیاه می گردد . در برخی موارد ، ذراتی در آب آبیاری موجود است و قبل از ورود به شبکه لوله ها تصفیه نمی شود . در موارد دیگر ، ذرات در داخل خط لوله یا با تبخیر آب از روزنه قطره چکانها بین آبیاریها وارد آب می شوند .اکسید آهن ، کربنات کلسیم و بقایای جلبک و میکروبها در بعضی سیستم های آبیاری تشکیل شده اند . تصفیه شیمیائی آب منجر به حذف یا کاهش مشکل گرفتگی قطره چکانها می گردد .
یکنواختی :
بیشتر قطره چکانها ی قطره ای دارای فشار سرویس پائینی هستند ( 3 تا 20 پی اس آی ) . اگر مزرعه دارای شیب تندی باشد ، دبی قطره چکان در خلال آبیاری تا حدود 50 درصد پیش بینی شده تغییر کرده و بعد از بستن آب ، قطره چکانهای پائین تر همچنان به تخلیه آب ادامه می دهند . برخی گیاهان بیشتر و گیاهان دیگر کمتر آب دریافت می کنند .
شرایط خاک :
بعضی خاکها دارای سرعت نفوذ نهایی کافی برای دریافت دبی تخلیه قطره چکانها نبوده و تولید روان آب یا شرایط ماندابی می نمایند . با دبی تخلیه 1 گالن برساعت ، خاک بایستی دارای سرعت نفوذ نهایی 5/0 اینچ بر ساعت باشد تا قطر دایره تر شده در اطراف قطره چکاناز 2 فوت تجاوز نکند . معمولاً خاکهای شنی ، بویژه با لایه بندی افقی اندک ، برای آ بیاری قطره ای بسیار مناسب می باشند . اینگونه لایه بندی برای آبیاری قطره ای مفید است زیرا حرکت جانبی آب را افزایش داده و حجم بیشتری از خاک را مرطوب می سازد . تجربه نشان داده است که خاکهای دارای بافت متوسط مناسب آبیاری قطره ای بوده ، اما برخی خاکهای بافت ریز روان آب تولید کرده اند .
تجمع نمک :
نمکها در سطح خاک تجمع یافته و خطر بالقوه ای برای گیاه فراهم می سازد زیرا بارانهای سبک املاح را به ناحیه ریشه گیاه منتقل می سازد . بنابراین ، وقتی بعد از دوره تجمع نمک باران می آید ، آبیاری بایستی طبق برنامه ادامه یابد تا به اندازه 5 سانتی متر باران وارد خاک شود و نمکها را از ناحیه ریشه گیاه خارج سازد .
در خلال آبیاری قطره ای ، نمکها در زیر سطح خاک و پیرامون حجم خیس شده خاک با قطره جکان نیز تجمع می یابد . خشک شدن خاک بین آبیاریها موجب حرکت معکوس آب خاک و اتنقال نمک از پیرامون ناحیه خیس شده به طرف قطره چکان می گردد حرکت آب بایستی همیشه دور از قطره چکان باشد تا از صدمات ناشی از نمک جلوگیری شود .
خطرات :
اگر حوادث کنترل نشده ای موجب قطع آبیاری گردد ، به گیاه سریعاً صدمه وارد می شود . زیرا توان ریشه ها برای گرفتن آب و مواد غذائی به حجم نسبتاً کوچک خاک خیس شده محدود می گردد . جوندگان لوله های فرعی پلی اتیلن را می جوند برای رفع این مشکل و کنترل جوندگان ، بایستی از لوله های فرعی از جنس پی وی سی استفاده کرد .
با شکستن خط لوله انتقال آب اصلی یا درست کار نکردن سیستم تصفیه ، مقداری مواد زاید وارد آب می شود . با بروز این گونه حوادث ، تعداد زیادی از قطره چگانها دچار گرفتگی می شوند که بایستی تعمیر یا تعویض گردند .
1 ) معرفی سیستم آبیاری قطره ای
در این روش آبیاری ، آب با فشار کم (حدود یک اتمسفر ) پس از گذشتن از دستگاه کنترل مرکزی ( در صورت نیاز توام با کود محلول ) بوسیله لوله هائی که در سطح زمین پخش شده ، پس از عبور از قطره چکانها یی که در محل های مناسب در مجاورت گیاه قرار داده شده اند ، بصورت قطره قطره و بطور ممتد به اندازه نیاز گیاه به خاک داده میشود .
1 ـ 1 واحد کنترل مرکزی
از دستگاههائی تشکیل شده که آب پمپاژ شده را پس از تصفیه و افزایش کود ( در صورت لزوم ) و با کنترل دقیق میزان دبی جریان و تنظیم فشار وارد لوله اصلی شبکه آبیاری قطره ای می نماید .
1 ـ پمپ 9 ـ دبی سنج
2 ـ پایه شیر تنظیم فشار 10 ـ لوله اصلی
3 ـ شیرتخلیه هوا 11 ـ شیرهای قطعات ( اتوماتیک یا دستی )
4 ـ شیر کنترل 12 ـ لوله نیمه اصلی
5 ـ تانک کود یا دستگاه تزریق کود 13 ـ لوله های لترال
6 ـ شیر لوله اصلی 14 ـ بست ابتدائی
7 ـ فشار سنج 15 ـ شیرهای شستشو دهنده
8 ـ صافی 16 ـ واحد کنترل
وسائل بکار رفته در دستگاه کنترل مرکزی عبارتند از :
الف ـ انواع صافی های آب : صافی توری ، صافی سیکلونی ، صلفی شن
ب ـ انواع وسا یل ا ندازه گیری میزان جریان ، شیرهای خودکار کنترل حجمی ، کنتور آب ، شیرهای خودکار کنترل زما نی ، شیرهای یکطرفه و در سیستم های مدرن آبیاری وسا ئل بصورت کا مپیوتری جهت کنترل و قطع و وصل شیرهای آب قطعات آبیاری بصورت اتوما تیک و با برنامه ریزی کامپیوتری
ج ـ دستگاه تنظیم کننده فشار
د ـ شیر تخلیه هوا
ه ـ دستگاه تزریق کننده : تانک کود ، جهت مصرف کود
1 ـ 2 لوله های اصلی و لوله های نیمه اصلی
این لوله ها معمولاً از جنس پلی اتیلن یا P . V . C یا آزبست می باشند ، لوله اصلی آبرا از دستگاه کنترل مرکزی به لوله های نیمه اصلی می رساند ( این لوله ها در عمق مناسب در خاک قرار داده می شوند ) .
1 ـ 3 لوله های رابط
جنس این لوله ها معمولاً از پلی اتیلن و بندرت از P . V . C میباشد که در عمق مناسبی از خاک قرار گرفته و آب را از لوله های نیمه اصلی ( یا اصلی ) گرفته و در لوله های فرعی که در سطح خاک و در امتداد ردیفهای کشت قرار دارند پخش میکند .
1 ـ 4 لوله های فرعی یا لترالها
این لوله ها از جنس پلی اتیلن نرم بوده که قطره چکا نها در محلهای مناسبی روی آن نصب می گردد.
1 ـ 5 قطره چکانها
روی لوله های فرعی نصب شده اند . نقش اصلی قطره چکا نها شکستن فشار آب داخل لوله فرعی و ریزش آن بصورت قطره قطره روی خاک می باشد .
1 ـ 6 لوله های فرعی قطره چکا نی
در بعضی مواقع نقش لوله های فرعی و قطره چکانها در هم ادغام شده و در حقیقت لوله های فرعی با سوراخها ئیکه در آن تعبیه می شود و یا از ماده متخلخلی که ساخته می شود نقش قطره چکانها را نیز ایفاء میکند .
1 ـ 7 بست ابتدا ئی و انتها ئی
بست ابتدا ئی نوعی اتصال پلی اتیلنی می باشد که لوله فرعی را به لوله رابط وصل می کند و بست انتهائی انتهای لوله را می بندد .
1 ـ 8 اتصا لات
لوله های پلی ا تیلن بوسیله جوش و یا اتصا لات مخصوص بهم متصل میگردد .
1 ـ9 فشار شکن
وسیله ای است که در صورت نیاز برای کاهش فشار آب در میسر جریان قرار داده میشود . فشار شکن دارای مکانیسم مخصوصی است که افزایش فشار آب بیش از حد مجاز در ورودی خود را کاهش میدهد ، بطوریکه بعد از فشار شکن فشار آب همیشه ثابت می ماند .
ب ـ 2 انواع آرایش قطره چکانها و سطح خیس شده
در روش آبیاری قطره ای تمام سطح زمین مرطوب نمیگردد بلکه درصدی از آن خیس می شود که آنرا سطح خیس شده ( P W ) می نامند . مقدار PW به سطح خیس شده توسط هر نقطه ریزش آب ( A W ) ، تعداد نقاط ریزش و آرایش نقاط بستگی دارد .
تعداد نقاط ریزش و انواع آرایش قطره چکانها در روی لوله های فرعی
بطور کلی هر چه نقاط ریزش آب ( تعداد قطره چکانها ) بیشتر باشد و قطره چکانها با آرایش مطلوبتری استقرار داده شوند سطح خیس شده ( P W ) ) بیشتر بوده ولی سیستم گرانتر خواهد بود . برای اقتصادی بودن طرح می توان بجای استفاده از قطره چکانهای ساده ( دارای یک نقطه ریزش آب ) از قطره چکانهای چند شاخه ( دارای چندین نقطه خروج آب ) استفاده کرد .
در اینجا پنج نوع استقرار قطره چکان که تاکنون معمول بوده و بیشتر مورد استفاده قرار میگردد توصیه میگردد :
ـ آرایش مستقیم یک ردیفه
در این نوع استقرار برای هر ردیف کاشت یک ردیف لوله فرعی اختصاص یافته و قطره چکانها با فواصل ( معمولاً مساوی ) روی آن قرار میگیرند . حاصل کار ایجاد یک نوار مرطوب ( نسبتاً همگن ) در طول ردیف کشت خواهد بود .
این روش آرایش یک آرایش ساده ای است که کار گذاری آن براحتی انجام میگیرد . مخصوصاً اگر از قطره چکانهای داخل خط A و یا از لوله های فرعی قطره چکانی استفاده سود ، می توان آنرا براحتی نصب و بسهولت جمع آوری نمود . بطور کلی این آرایش در کشت های ردیفی گیاهان یکساله که در آن نیاز به ایجاد نوار مرطوب در طول ردیف کشت است مناسب و قابل توصیه می باشد . در باغات با فاصله کشت زیاد درختان در روی ردیف ، امکان عدم استفاده ریشه از نوار مرطوب شده در فاصله بین درختان روی ردیف وجود دارد ، بنابراین در فاصله کاشت درختان ( در روی ردیف ) بیش از 6 متراین آرایش توصیه نمی شود .
در این حالت استفاده از روشهای آرایشی لوپ ( حلقه ای ) با استفاده از قطره چکانهای چند شاخه ای در اطراف درخت مورد توصیه است .
ـ آرایش مستقیم دو ردیفی
این آرایش در باغات میوه مسن ، مخصوصاً موقعیکه نوع درختان کشت شده دارای زیشه های توسعه یافته و پراکنده ای است توصیه میگردد . در این روش آرایش قطره چکان چنانکه مشاهده میگردد از دو ردیف لوله فرعی و در دو طرف ردیف کاشت استفاده می شود .
برای کسب حداکثر سطح خیس شده فاصله لوله طرفین ردیف کشت بایستی تا حدی زیاد باشد که میزان P W برای فاصله قطره چکانهای مورد نظر کمتر از 100 % نشود .
ـ آرایش قطره چکانهای چند شاخه ای
در این آرایش برای هر ردیف از کاشت درختان فقط یک لوله فرعی بکار می رود ولی بجای استفاده از قطره چکان ساده ( با یک خروجی آب ) از قطره چکان با چندین خروجی آب استفاده میشود .
ممکن است برای هر درخت یک عدد قطره چکان که دارای 6 شاخه خروجی است بکار رود و یا دو عدد قطره چکان با 4 شاخه خروجی و یا سه عدد قطره چکان هر کدام با دو شاخه خروجی مورد استفاده قرار گیرد بهر حال تعداد قطره چکانها و همچنین تعداد شاخه ها قابل تغییراند در این آرایش بایستی سعی شود نقاط ریزش در بیشترین فاصله ممکن که سطح خشکی در بینشان ایجاد نگردد قرار داده شود تا یدینوسیله حداکثر سطح خیس شده بدست آید . در مقایسه با استقرار لوله فرعی دو ردیفه این آرایش ارزانتر می باشد ولی اشکال عمده آن ثابت کردن نقاط ریزش و مشکلبودن نصب ، جمع آوری و نگهداری این نوع آرایش است .
آرایش قطره چکانها بصورت زیگزاک
در این نوع آرایش برای هر ردیف یک عدد لوله فرعی قرار داده می شود ولی در کنار درخت ، لوله دور زده و به میسر خود ادامه میدهد . قطره چکانها معمولاً فقط در اطراف درخت استقرار می یابد .
این نوع استقرار بدلیل مشکلاتی که در نصب و همچنین جمع آوری و نگهداری لوله های فرعی ایجاد می نماید کمتر از سایر روشها کاربرد دارد .
آبیاری بارانی
در آبیاری به روش بارانی ،آب با فشار در داخل یک شبکه لوله کشی شده جریان پیدا کرده و سپس از خروجی هایی که روی این شبکه تعبیه شده و آبپاش نامیده می شوند خارج می شود. ساختمان آب پاشها طوری است که هنگامی که با فشاراز آن خارج می شود بصورت قطرات ریز و درشت درآمده و مشابه باران در سطح مزرعه ریخته می شود.به همین دلیل اِن سیستم آبیاری به روش بارانی نامیده می شود.گرچه روش بارانی اساسا برای آبیاری مزارع و باغات ابداع گردید اما از این روش برای اهداف دیگر هم استفاده می شود که مهمترین آنها عبارتند از:
ساختمان آب پاشها طوری است که هنگامی که با فشاراز آن خارج می شود بصورت قطرات ریز و درشت درآمده و مشابه باران در سطح مزرعه ریخته می شود.
مجوز های قانونی :
تعریف: جواز تاسیس مجوزی است که جهت احداث ساختمان و تاسیسات بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه فعالیت های صنعتی بخش سازمان صنایع صادر میگردد.
مراحل صدور جواز تاسیس :
1- پذیرش درخواست متقاضی صدور جواز تأسیس فعالیتهای صنعتی و تکمیل پرونده توسط مدیریت سازمان سازمان صنایع شهرستان .
2- بررسی پرونده از نظر مدارک و تطبیق با مصادیق والویتهای سرمایه گذاری در واحد صدور مجوز مدیریت سازمان صنایع .
3- تکمیل پرسشنامه جواز تاسیس ( فرم شماره یک ) توسط متقاضی .
4- ارسال پرونده منضم به فرم شماره یک به اداره مربوطه بمنظور بررسی ، اصلاح و تائید فرم پرسشنامه جواز تاسیس با استفاده از اطلاعات طرحهای موجود ، طرحهای تیپ و تجربیات کارشناسی و ارجاع پرونده به مدیریت .
5- ارجاع پرونده توسط مدیریت به واحد صدور مجوز جهت مراحل صدور جواز تأسیس .
شرایط عمومی متقاضیان ( اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی ) دریافت جواز تاسیس
1- اشخاص حقیقی
- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
- حداقل سن 18 سال تمام
- دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم
2- اشخاص حقوقی
- اساسنامه ( مرتبط با نوع فعالیت )
- ارائه آگهی تاسیس و آگهی آخرین تغییرات در روزنامه رسمی کشور
مدارک مورد نیاز:
1- ارائه درخواست کتبی به مدیریت سازمان سازمان صنایع شهرستان.
2- اصل شناسنامه وتصویر تمام صفحات آن
3- تصویر پایان خدمت یا معافیت خدمت سربازی
4- تصویر مدرک تحصیلی و سوابق کاری مرتبط با درخواست
5- یک قطعه عکس از هریک از شرکاء
6- تکمیل فرم درخواست موافقت با ارائه طرح صنایع تبدیلی و تکمیلی
7- پوشه فنردار
8- درصورت داشتن شرکت ، ارائه اساسنامه ، آگهی تاسیس و روزنامه ، مرتبط با فعالیت مورد درخواست
اصلاحیه جواز تاسیس :
1- ارسال درخواست متقاضی توسط سازمان سازمان صنایع شهرستان (متقاضی) به مدیریت و ارجاع به واحد صدور مجوز.
2- دبیرخانه در مورد تغییرات مدیریت ضمن بررسی اصلاحیه صادر و به اطلاع اداره تخصصی میرساند.
3- دبیرخانه در موردی که نیاز به کارشناسی تخصصی دارد درخواست را به اداره تخصصی جهت بررسی و اعلام نظر ارجاع می دهد.
4- اداره تخصصی پس از بررسی وتائید به دبیرخانه صدور مجوز ارجاع میدهد.
5- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید مدیر اقدام به صدور اصلاحیه جواز تاسیس نموده و رونوشت آنرا به بخشهای ذیربط ارسال می نماید.
تعریف:
پروانه بهره برداری مجوزی است که پس از اتمام عملیات ساختمان و تاسیسات جهت فعالیت بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش سازمان صنایع صادر می گردد.
صدور پروانه بهره برداری :
1- تکمیل فرم درخواست پروانه بهره برداری توسط متقاضی و تائید و ارسال آن توسط سازمان صنایع شهرستان به مدیریت.
2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.
3- تائید رئیس اداره تخصصی و ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز.
4- اخذ استعلام از ادارات ذیربط.
5- تهیه پیش نویس پروانه بهره برداری و تائید مدیریت.
6- صدور پروانه بهره برداری و ارسال رونوشت به بخشهای ذیربط.
مراحل صدور توسعه طرح :
1- تکمیل فرم درخواست توسعه طرح توسط شهرستان (متقاضی) و ارسال به مدیریت.
2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بررسی و اظهار نظر و بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی ) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.
3- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید ادارات تخصصی در کمسیون بررسی طرحها مطرح می نماید و در صورت عدم تایید کمسیون به شهرستان و متقاضی اعلام مینماید و در صورت تایید از ادارات ذیربط استعلام می نماید.
4- ارجاع به اداره تخصصی جهت بررسی طرح توسعه.
5- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت صدور موافقت با توسعه طرح پس از تایید مدیر.
6- ارسال رونوشت به بخشهای و ادارات تخصصی و سازمانهای ذیربط.
فصل دوم
روش انجام کار
گزارش مختصر بازدید از واحد ها تولیدی با خدماتی مرتبط با موضوع پروژه :
بازدید از محل تولید دستگاه های آبیاری تحت فشار بارانی
بر اساس هماهنگی های بعمل آمده در بازدید از مرکز تولید دستگاه های آبیاری تحت فشار بارانی به بررسی سیستم ها و دستگاهها و ماشین آلات موجود در محل پرداختیم و سیستم مدیریت و روش های تامین مواد اولیه را در کارخانه مورد ارزیابی قرار دادیم ،
جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :
ابتکار و نوآوری در کلیه رشته ها می تواند عامل پیشرفت و توسعه قرار گیرد در بخش صنعت نیز که بازار رقابتی بسیار شدیدی دارد استفاده از ایده های نو و نوآوری و خلاقیت می تواند به عامل موفقیت تبدیل شود ، طراحی های گرافیکی تبلیغاتی و استفاده از شیوه های نوین صنعتی از عوامل پیشرفت و توسعه اقتصادی در کشور های صاحب سبک در صنعت میباشد ، الگوبرداری از این روشها برای معرفی کالا و محصولات می تواند به عنوان یک ایده نو مورد استقیال قرار گیرد .
فهرست تجهیزات مورد نیاز و برآورد قیمت آنها :
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 46 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
بیماریهای مشترک انسان و دام
بیماریهای مشترک یا زئونوزها، بیماریها و عفونتهایی هستند که بین انسان و سایر حیوانات مهرهدار پستتر قابل انتقال است. مخزن این بیماریها عمدتا حیوانات و فرآوردههای آنها است .
بیماریهای مشترک از دو بعد اقتصادی و بهداشتی دارای اهمیت است . پیشگیری ،کنترل و ریشه کنی بیماریهای مشترک انسان ودام و کنترل بهداشتی فرآورده های دامی از مرجله تولید تا مصرف از جمله اقداماتی است که تحقق شعار غذای سالم ، شهروند سالم ، شهر سالم را میسر می سازد .
این بیماری در انسان به سه شکل اصلی مشاهدهمیگردد
۱ - شاربن جلدی (سیاه زخم):
حدود ۹۵ تا ۹۸ درصد از مواردبیماری انسان را شامل میگردد.باکتری از طریق بریدگی یا خراش درپوست وارد میشود (در پوست سالمقابل نفوذ نیست). در طول دوره کمون۱ تا ۷ روز (غالبا ۲ تا ۵ روز) عاملبیماری رشد و تکثیر نموده و توکسین(سم) تولید مینماید که باعث ایجادجوش کوچک رو به پیشرفت میگردد.معمولا این جراحت قرمز رنگ بوده، بهجوش کورک مانند یا گزش حشرهشباهت دارد و ممکن است خارش نیزداشته باشد.
با پیشرفت بیماری جراحت اولیهتبدیل به تاول مملو از مایع میگردد.تاولهای دیگری نیز ممکن است درنزدیک جراحت اولیه ظاهر شود. مایعتاولی که در ابتدا روشن بوده به رنگتیره و سیاه متمایل به آبی در میآید.هنگامی که تاول پاره شود، نکروز درمرکز جراحت شروع شده و به اسکار*سیاه تبدیل میگردد. جراحت معمولابدون درد میباشد مگر اینکه تحتفشار قرار گیرد.
همزمان با تشکیل اسکار ممکناست علایم عمومی خفیفی شاملبیقراری و بالارفتن درجه حرارت بدنبروز نماید.
شایعترین محل عفونت شاربنجلدی، سر و ساعد است.
۱ - شاربن مننژی: ممکن است بهدنبال اشکال دیگر بیماری بویژه شکلجلدی اولیه عفونت اتفاق افتد. اینشکل عفونت تقریبا در ۵ درصدمبتلایان به شاربن جلدی گزارش شدهاست. در این شکل از بیماری بدونتوجه به درمان میزان مرگ و میر ۱۰۰درصد است.
۲ - شاربن تنفسی: استنشاق اسپورهای* زنده وجایگزینی آنها در آلوئل*های(بافتهای) ریوی منجر به ایجادشاربن تنفسی میگردد. اسپورها بعد ازانتقال به غدد لنفاوی رشد کرده، تکثیرپیدا میکنند و توکسین تولید مینمایند.
توکسین و باکتری از طریق مجاریلنفاوی وارد جریان خون شده توکسمیو باکتریمی سریعا کشنده را باعثمیشوند.
۳ - شاربن گوارشی : شاربن گوارشی در نتیجه مصرفبافت آلوده حیوانات تلف شده ازشاربن به وجود میآید.
علایم بیماری شاربن گوارشی بهفاصله ۲ تا ۵ روز پس از مصرفگوشت آلوده تظاهر مییابد. علایم اولیهتهوع، استفراغ، بی اشتهایی، تب، دردشکم و گاهی اوقات اسهال خونیمیباشد.
زئونوزها
تب کریمه کنگو چه بیماری ای است و از چه طریقی منتقل می شود؟ تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری خونریزی دهنده حاد تب دار است که عمدتا به وسیله کنه منتقل می شود. عامل بیمار ویروسی از خانواده بونیاویریده ، جنس نایروویروس است. از طرفی این ویروس متعلق به گروه بزرگ آربوویروس ها یعنی ویروس های منتقله از سوی بند پایان است. این گروه از ویروس ها (آربوویروسها) به وسیله بند پایان خونخوار (مثل کنه) از یک مهره دار به مهره دار دیگر منتقل می شوند و دربافت های بدن بندپایان تکثیر می یابند ، بدون این که ضایعه ای در آنها ایجاد کنند. اغلب آربوویروس هایی که انسان را آلوده می کنند ، از حیوانات به انسان منتقل می شوند. (زئونوتیک). بیماری تب کریمه کنگو یکی از بیماری های مهم آربوویروسی و همچنین زئونوتیک است. این بیماری اولین بار در سالهای 1942 و 1945 در شبه جزیره کریمه در کشور اوکراین دیده شده و سپس سال 1956 در کشور کنگو مشاهده شد. کنه ها می توانند نقش بسیار موثری در انتقال عامل بیماری داشته باشند و به عنوان منتقل کننده و مخزن عامل بیماری نقش مهمی را ایفا می کنند. کنه هایی که به طور عمده می توانند این بیماری را منتقل کنند ، کنه هیالوما مارژیناتوم و هیالوما آناتولیکوم هستند. مهمترین راه آلودگی کنه از طریق خونخواری کنه نابالغ از مهره داران کوچک است. یکبار آلودگی موجب می شود کنه در تمام طول مراحل تکامل آلوده باقی بماند و از طریق تخم به نسل های آینده نیز عامل بیماری را انتقال می دهند و کنه بالغ می تواند از طریق گزش ، آلودگی را به مهره داران بزرگ مثل دام های اهلی منتقل کرد. ویرمی (پیدایش ویروس در خون) در حیوانات نشخوار کننده اهلی مثل گاو ، گوسفند و بز به مدت یک هفته پس از آلودگی است بیماری در حیوانات اهلی بدون علایم کلینیکی واضح است یا تب بسیار ملایمی را بروز می دهد. آلودگی در انسان به یکی از طرق زیر امکانپذیر است: گزش کنه آلوده ، له کردن کنه آلوده و انتقال از طریق پوست آسیب دیده ، تماس با خون و ترشحات دام آلوده یا بیمار آلوده از طریق پوست آسیب دیده. شروع علایم بیماری ناگهانی است و با علایمی نظیر آنفلوآنزا ظهور می کند. بیمار دچار سردرد شدید ، تب ، لرز ، درد عضلانی ، درد و سفتی گردن ، درد چشم و ترس از نور می شود که ممکن است با تهوع ، استفراغ و درد شکم ادامه یابد. لکوپنی و کاهش پلاکت شدید در این مرحله معمولا مشاهده می شود. در روز سوم تا پنجم بیماری خونریزی آغاز می شود که می تواند چند روز به طول انجامد. خونریزی در مخاطها در پوست بخصوص در قسمت بالای بدن دیده می شود. به دنبال آن ممکن است هماتوم و سایر پدیده های خونریزی دهنده مثل ملنا و پیدایش خون در ادرار و خونریزی از بینی ، لثه و رحم ایجاد شود. برخی موارد خونریزی از بینی و رحم و استفراغ خونی آنقدر شدید است که بیمار نیاز به تزریق خون دارد. در صورت عدم معالجه موثر مرگ معمولا بین روزهای 5-14 بیماری رخ می دهد و در صورت بهبود بیماری در روزهای نهم تا دهم بیمار مراحل بهبود نزدیک تر می شود. همان گونه که راههای انتقال بیماری اشاره شد این بیماری بیشتر در افراد و مشاغلی دیده می شود که به نحوی با خون یا ترشحات آلوده ، دامهای آلوده یا بیماران و یا در معرض گزش کنه آلوده قرار می گیرند. قصاب ها، کارگران کشتارگاه ها، دامداران ، دامپزشکان و سایر سطوح پزشکی از افراد در معرض خطر هستند. ویروس تب کریمه کنگو از نظر جغرافیایی در بسیاری از کشورها و مناطقی نظیر ترکمنستان ، ازبکستان ، تاجیکستان ، قرقیزستان ، قزاقستان ، روسیه ، اکراین ، یوگسلاوی ، بلغارستان ، یونان ، فرانسه ، عراق ، ترکیه ، ایران ، افغانستان ، پاکستان ، غرب چین ، هندوستان و اغلب نواحی تحت صحرایی آفریقا دیده شده است
مشمشه،بیماری مشترک انسان و دام
مشمشه یکی از بیماریهای باکتریائی مسری خطرناک است که اغلب سبب ابتلاء تک سمیها میگردد؛ بیماری بشدت کشنده بوده و از اهمیت بالائی در جمعیتهای اسب برخوردار است .این بیماری از جمله بیماریهای مهم مشترک بین انسان و دام میباشد.
عامل بیماری :
عا مل بیماری باکتری گرم منفی غیر متحرک فاقد کپسول و غیر هاگزا بنام پزودومناس مالئی ( Pseudomonas mallei ) است که بعضاً در مراجع جدید به نام بورخولدریا مالئی ( Burkholderia mallei ) نیز نامیده شده است .
اپیدمیولوژی :
پزودومناس مالئی یک انگل اجباری بوده که بسهولت توسط نور ؛ حرارت و ضد عفونی کننده های معمولی از بین میرود و بنظر نمیرسد در یک محیط آلوده بیش از شش هفته باقی بماند . اسبها ؛ قاطرها و الاغها از گونه های معمول در گیر میباشند . بیماری در اسب بیشتر بسمت شکل مزمن پیشرفت مینماید در صورتیکه قاطرها و الاغها بیشتر بشکل حاد بیماری مبتلا میشوند . حیواناتی که از تغذیه بدی برخوردارند ویا در محیط نامطلوب نگهداری می شوند از حساسیت بیشتری برخوردارند . انسان نیز در زمره جانداران حساس به این عامل عفونی است که معمولاً بیماری منجر به مرگ می شود . حیوانات آلوده و یا حاملینی که در ظاهر سالم بوده واز بیماری جان سالم بدر برده اند عمده ترین منابع عفونت بشمار می آیند . نحوه انتشار آلودگی بدان صورت است که آسیبها وضایعات ریوی (آبسه مانند ) پاره شده و عامل بیماری بدرون برونشیولها راه یافته وباعث عفونی شدن مجاری تنفسی فوقانی میگردد که در نتیجه سبب دفع ارگانیسم از بینی ودهان خواهد شد . انتشار بیماری اغلب از طریق بلع مواد غذائی آلوده با منشا ذکر شده اتفاق می افتد که در این زمینه آبشخورهای مشترک ( آلوده ) نقش بسزائی خواهند داشت . تماس مستقیم پوست با پوست آلوده و وسایل تیمار ( مانند غشو ) اگر چه می تواند خطر آفرین باشد لیکن بندرت ایجاد بیماری پیشرونده مینماید . همچنین انتشار بیماری از طریق استنشاقی نیز میتواند اتفاق بیافتد اما این شکل آلودگی احتمالاً تحت شرایط طبیعی نادر می باشد .
مشمشه هم اکنون از کشورهائی همانند آمریکای شمالی ریشه کن شده است اما مناطقی از جهان منجمله آسیای صغیر ؛ آسیا و آفریقا همچنان آلوده می باشند .
از آنجا که اخیراً پرورش و نگهداری اسب بویژه بصورت متراکم در حال رشد می باشد و جابجائی دامها در این شرایط بیش از گذشته و به مقاصد مختلف صورت می پذیرد ؛ بروز و شیوع بیماری مشمشه در این جمعیتها دور از انتظار نمی باشد . در تحت چنین شرایطی میزان مرگ ومیر بسیار بالا خواهد رفت و در تعداد کمی از حیوانات که بظاهر بهبود می یابند ( حاملین ) بیماری ابقاء می یابد . بندرت ممکن است حیوانات بطور کامل بهبود یابند . گوشتخوارانی همانند شیر ممکن است با خوردن گوشت آلوده به بیماری مبتلا شوند . همچنین آلودگی در گوسفند و بز نیز دیده شده است .
با وجودیکه انسانها به بیماری خیلی حساس نیستند اما از طریق جراحات پوستی ممکن است به بیماری ؛ بشکل گرانولوماتوز و پیمی مبتلا شوند . مرگ ومیر موردی از میزان بالائی برخوردار است .
بطور کلی اسبدارها که در ارتباط مستقیم و تنگاتنگ با اسبها می باشند و بویژه دامپزشکانی که بدون دقت عمل لازمه اقدام به کالبد گشائی حیوانات آلوده مینمایند در معرض خطر قرار دارند .
پاتوژنز :
هجوم و حمله جرم اغلب از طریق دیواره روده اتفاق افتاده و در نتیجه آن یا بصورت سپتی سمی ( شکل حاد بیماری ) و یا بصورت باکتریمی ( شکل مزمن بیماری ) اتفاق می افتد . عامل بیماری همواره در ریه موضعی شده اما پوست ومخاط بینی نیز در زمره مواضع معمول قرار دارند . سایر احشاء نیز ممکن است محل تشکیل ندولهای تیپیک گردند . علائمی که در مرحله پایانی بیماری دیده میشود ؛ عمدتاً مربوط به برونکو پنومونیا بوده ومرگ در موارد تیپیک بیماری بسبب آنوکسی آنوکسیا پیش می آید .
یافته های با لینی :
در شکل حاد بیماری : تب بالا ؛ سرفه ؛ ریزش بینی همراه با انتشار سریع زخمهائی روی مخاط بینی و همچنین ندولهائی بر روی پوست قسمت تحتانی دستها و یا شکم بروز می نماید . مرگ در اثر سپتی سمی ظرف چند روز اتفاق می افتد .
در شکل مزمن بیماری : در این حالت از بیماری علائم بستگی به محلهائی قابل پیش بینی که ضایعات در آنها شکل گرفته اند خواهد داشت . هنگامیکه موضعی شدن اصلی در ریه اتفاق بیافتد سرفه مزمن ؛ تنفس دردناک و خونریزیهای مکرر از بینی اتفاق خواهد افتاد . اشکال مزمن پوستی و بینی معمولاً با هم اتفاق می افتند . ضایعات مربوط به بینی بر روی قسمتهای تحتانی دیواره میانی و قسمت غضروفی میانی ؛ شکل میگیرند . ضایعات ذکر شده در ابتدا بصورت ندولهائی باقطر 1 سانتیمتر بوده که بتدریج زخمی شده و ممکن است بیکدیگر متصل شوند . در مراحل اولیه ترشحات بینی بصورت سروزی بوده که ممکن است یک طرفی باشد وبعداً بصورت چرکی و نهایتاً بصورت خون آلود تظاهر یابد که بطور معمول این وضعیت بینی ؛ توام با بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر فکی خواهد بود . شکل پوستی بیماری ( سراجه یا FARCY ) با ظهور ندولهای زیر جلدی ( بقطر 2-1 سانتیمتر) که سریعاً زخمی شده و واجد ترشحات چرکی برنگ عسل تیره ( قهوه ای ) خواهد شد تشخیص داده میشود . در بعضی موارد ضایعات ؛ عمقی تر بوده و ترشح از طریق فیستولهای ایجاد شده خارج می شود . عروق لنفی بصورت فیبروزی ؛ قطور و شعاعی ؛ از ضایعات خارج شده و با همدیگر ارتباط می یابند . عقده های لنفاوی زه کشی کننده ناحیه ؛ در گیر شده و ممکن است ترشحات خارجی داشته باشند . محلی که میتوان برای ضایعات پوستی پیش بینی کرد قسمت میانی مفصل خرگوشی است اما این گونه ضایعات در هر قسمت از بدن میتواند ایجاد شود .
حیوانات در گیر با فرم مزمن بیماری معمولاً تا چندین ماه بیمار بوده و مکرراً بهبودی رانشان میدهند اما عاقبت یااز پادر آمده ویا با یک بهبود ظاهری بعنوان موارد مخفی باقی می مانند .
یافته های کالبد گشائی :
اگرچه هر گونه کالبد گشائی لاشه دام مبتلا به مشمشه بواسطه خطرات احتمالی ممنوع میباشد لیکن علا ئم بیماری در کالبد گشائی بقرارزیر میباشد :
در شکل حاد بیماری خونریزیهای پتشی متعددی در تمام اندام مشاهده می گردد که توام با برونکو پنمونی نزله ای شدید و بزرگی عقده های لنفاوی برونشیال می باشد .
در شکل مزمن بطور معمول ضایعات در ریه ها بشکل ندولهای ارزنی همانند آنچه در سل ارزنی دیده میشود در تمامی بافت ریه پخش و پراکنده می باشند . ضایعات و زخمها روی مجاری تنفسی فوقانی خصوصاً مخاط بینی وجود داشته و باوسعت کمتری در مخاط لارنکس ؛ نای و برونشیها دیده می شود .
ممکن است ندولها و زخمها در پوست ودر زیر پوست ( بصورت نسبتاً وسیعی ) وجود داشته باشد .
عقده های لنفاوی که مسئول زه کشی محل در گیر هستند معمولاً حاوی کانونهای چرکی و عروق لنفی دارای ضایعات مشابه هستند . کانونهای نکروتیک هم چنین ممکن است در دیگر اعضاء داخلی نیز وجود داشته باشند . پزودو مناس مالئی و گاهی اوقات اکتینو مایسس پیوژنز ؛ از بافتهای آلوده جدا شده اند .
تشخیص :
قطعی ترین راه تشخیص هر بیماری جدا سازی عامل بیماری میباشد . در شکل حاد بیماری مشمشه جداسازی پزودو مناس مالئی از بافتهای آلوده چندان مشکل نمی باشد . این باکتری از رشد نسبتاً آهسته و خوبی بر روی اکثر محیطهای کشت آزمایشگاهی بر خور دار است که میتوان سرعت رشد آن را با افزودن گلیسرول و خون دفیبرینه اسب به محیط افزایش داد . در صورت استفاده از محیط کشت بلاد آگار بعد از دو روز کلنی هائی بشکل مدور ؛ کوچک و برنگ قهوه ای خاکستری ایجاد خواهد شد . پزودومناس مالئی ؛ باکتری گرم منفی ؛ فاقد حرکت و از نظر فعالیتهای بیو شیمیائی بسیار ضعیف میباشد که همین ویژگیها آن را از پزودومناس پزودومالئی عامل ملیوئیدوز تفریق مینماید . جداسازی جرم از مواردی که درگیر شکلهای مزمن و مخفی مشمشه میباشند بسادگی میسر نبوده و در چنین حالاتی میبایست از تستهائی همانند تستهای آلرژیک بمنظور تشخیص بهره جست .
مهمترین و اصلی ترین روش تشخیص بیماری ؛ تست آلرژیک ؛ با تزریق بین جلدی در پلک پائین با مایه مالئین میباشد . تست ذکر شده از حساسیت و ویژگی نسبتاً بالائی برخوردار است . مایه مالئین مورد استفاده ؛ از پادگنی که از کشت باکتری مشمشه در محیط بویون گلیسرینه بدست می آید اخذ می گردد که تزریق درحیوان سالم بی ضرر بوده ولی در حیوانات آلوده ( راکتور ) سبب تورم و ترشح چرک از گوشه چشم میگردد .
مقدار مصرف آن 1/0 میلی لیتر بوده که از محلول رقیق شده آن با آب فنیکه پنج در هزار که در این حالت بنام مالئین فنیکه گفته میشود استفاده میگردد .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
1- 1 - مشخصات لازم برای طراحی و سیم پیچی موتور:
برای محاسبه و سیم پیچی یک موتور معلومات زیر مورد نیاز می باشد که از روی پلاک و پوسته موتور ویا با توجه به نیاز واز طریق محاسبه بدست می آید.
الف : تعداد شیار های استاتور : که آنرا با z نشان داده و ازروی پوسته موتور قابل شمارش می باشد.
ب : تعداد فازها : موتورهایکه در صنعت استفاده می شوند معمولا بصورت یکفاز و سه فاز می باشند که تعداد فاز ها را با m نشان می دهند.
ج : تعداد قطبهای موتور ( p 2 ) تعداد قطبهای موتور را میتوان از رابطه زیر بدست آورد.
و رابطه فوق ns دور سنکرون سیدان استاتور می باشد که مقدار آن از دور موتور
کnr بر روی پلاک موتور نوشته میشود کمی بیشتر است.
د : گام قطبی y : که عبارتست از فاصله بین مرکز و قطب غیر هم نام مجاور بر حسب تعداد شیار گام قطبی را میتوان از رابطه بدست آورد.
ه : گام سیم بندی yz : عبارتست از فاصله بین دو بازوی یک کلاف بر حسب تعداد شیار.
و : تعداد شیار زیر هر قطب مربوط به هر فاز حداقل تعداد کلافها برای ایجاد یک جفت قطب در جریان متناوب به اندازه تعداد فازها می باشد اگر بخواهیم در یک ماشین تعداد قطبهای از 2 بیشتر شده و برابر با 2p باشد در این صورت حداقل تعداد کلافهای لازم برابر با p.m بوده و چون در سیم پیچی یک طبقه هر کلاف دو شیار را پر می کند بنابر این حد اقل تعداد شیار های لازم برای تشکیل 2p قطب توسط m فاز برابر خواهد بود . zmin= 2p* m
همانطور که ذکر شد این تعداد شیار حداقل تعداد شیار های لازم بوده و در هر یک از قطبها یک شیار به هر فاز اختصاص می یابد اما اگر هر یک از بازوهای
کلافها را در چندین شیار مجاور هم پخش نموده و تعداد این شیارها را که عبارت از تعداد شیار زیر هر قطب مربوط به هر فاز می باشد. ql نشان می دهند.
در این صورت تعداد شیارهای لازم برای تشکیل 2p قطب توسط m فاز برابر خواهد بود با :
بدین ترتیب با مشخص بودن تعداد شیارها و تعداد قطبها، می توان مقدار q را بدست آورد.
در صورتیکه q عدد صحیح 1 و 2 و 3 و . . . باشد سیم پیچی با شیار کامل و اگر یک عدد کسری باشد سیم پیچی با شیار کسری نامیده می شود.
ز : تعداد کلافهای لازم برای هر فاز چون در سیم پیچ های هر یک از فازهای ماشین الکتریکی، باید ولتاژهای یکسان القا شود و یا اینکه این سیم پیچ ها باید به ولتاژهای برابر اتصال یابند لذا باید تعداد کلافهای هر یک از فازها با یکدیگر برابر بوده و همچنین مجموع تعداد حلقه های کلاف هر فاز نیز یکسان می باشد.
تعداد کلافهای مربوط به هر فاز باید یک عدد صحیح مثلا 1 و 2 و 3 و . . . باشد چون در سیم پیچی یک طبقه هر یک از شیارها توسط بازوی کلاف پر می شود بنابراین هر کلاف دو شیار را پر می کند لذا برای m فاز رابطه زیر برقرار خواهد بود.
که در این رابطه تعداد کلافهای هر فاز در سیم پیچی یک طبقه بوده و برابر با عدد صحیح و بدون اعشاری می باشد.
اگر در یک استاتور به جای سیم پیچی یک طبقه از سیم پیچی دو طبقه استفاده شود چون تعداد دور هر کلاف در این حالت نصف حالت یک طبقه بوده و در عوض هر شیار توسط دو بازوی دو کلاف مختلف پر می شود لذا تعداد کلافهای مربوط به هر فاز نیز دو برابر تعداد کلافهای در سیم پیچی یک طبقه شده و مقدار آن یعنی 2 برابر است.
شیارهای استاتور توسط کلافهای مربوط به تمام فازها پر می شوند هر چند کلاف از یک فاز با یکدیگر تشکیل یک گروه کلاف را می دهند و بازه های دو طرف هر گروه کلاف نیز در دو قطب مخالف ( در یک جفت قطب ) قرار می گیرند بنابراین تعداد گروه کلافهای مربوط به هر یک از فازها در سیم پیچ یک طبقه برابر با تعداد جفت قطبها می باشد.
به عبارت دیگر در هر جفت قطب مجموعا mn گروه کلاف و در مجموع برای 2p قطب تعداد m.p گروه کلاف لازم میب اشد.
اگر سیم پیچی یک طبقه سه فازه باشد در این صورت مجموع گروه کلافهای لازم برای سه فاز 5/1 برابر تعداد قطبها خواهد بود.
ح : زاویه الکتریکی بین دو شیار مجاور ( )
محیط یک دایره 360 درجه هندسی می باشد و چون استاتور نیز به صورت یک دایره می باشد لذا زاویه هندسی بین دو شیار مجاور هم برابر با درجه می شود.
در یک سیم پیچی سه فازه دو قطب هر یک قسمت از گروه کلافهای مربوط به هر محیط استاتور یعنی 60 دجه هندسی را پر می کند یا به عبارت دیگر هر قطب که 180 درجه الکتریکی می باشد به اندازه 180=60*3 درجه هندسی را در بر می گیرد اما اگر تعداد قطبها بیشتر از دو باشد زاویه هندسی مربوط به هر قطب کمتر از 180 درجه می شود مثلا اگر استاتور 6 قطب سیم پیچی شود فقط 20 درجه از محیط استاتور توسط یک سمت هر گروه کلاف هر فاز پر می شود و یا اینکه هر قطب 180 درجه الکتریکی می باشد در محیط استاتور و یا 6 درجه هندسی جای می گیرد یعنی هر از محیط استاتور معادل 180 درجه الکتریکی و کل محیط استاتور معادل 1080/180*6 درجه الکتریکی می باشد.
بنابراین زاویه الکتریکی محیط استاتور بر خلاف زاویه هندسی یک عدد ثابت نبوده و بستگی به تعداد قطبهای ماشین دارد بطوریکه اگر ماشین دو قطب باشد زاویه الکتریکی محیط استاتور برابر با درجه الکتریکی خواهد بود. ( 720=180*4 ) بدین ترتیب مشاهده می شود که در هر حالت می توان زاویه الکتریکی کل را از رابطهp بدست آورد در این صورت بر خلاف زاویه هندسی بین دو شیار مجاور که همیشه ثابت است زاویه الکتریکی بین دو شیار مجاور بستگی به مقدار قطبها داشته و از رابطه زیر بدست می آید.
ط : شیار شروع فازهای R و S و T : شروع فازها در یک سیم پیچی نرمال همیشه می تواند بدون وابستگی به تعداد قطبها روی یک جفت قطب 360 درجه الکتریکی تقسیم شود.
در جریان سه فازه بین هر دو فاز 120 درجه الکتریکی اختلاف فاز می باشد لذا شروع فاز S باید از شیاری انتخاب شود که نسبت به فاز R به اندازه 120 درجه الکتریکی ( شیار ) و شروع فاز T نیز نسبت به شروع S به اندازه 120 درجه الکتریکی ( و یا نسبت به شروع فاز R به اندازه شیار ) فاصله داشته باشد.
می توان در هر قطب تنها شروع یک فاز را نیز قرار داد مثلا می توان شروع فاز R را از شیار یک در قطب اول و شروع فاز T را از 240 درجه بعد از آن در قطب دوم شروع فاز S را نیز از 240 درجه بعد از شروع فاز T و در قطب سوم قرار داد.
ی : ولتاژ کار موتور : عبارتست از ولتاژ بین دو فاز شبکه که باید موتور به آن ولتاژ اتصال یابد این ولتاژ به همراه نوع اتصال بر روی پلاک موتور نوشته می شود و یا با توجه به محل استفاده بدست می آید و در صورتیکه بر روی پلاک موتور سه فاز نوشته شده باشد ( ) بدین معنی است که سیم پیچهای هر فاز موتور حداکثر ولتاژ 220 ولت را می توانند تحمل نمایند و در صورتیکه اتصال سیم پیچها به صورت ستاره بسته شود می توان آنرا به شبکه 380 ولتی اتصال داد.
ک : قدرت نامی موتور : توان مکانیکی یا خروجی موتور ( P2 ) در حالت کار نامی روی پلاک موتور بر حسب کیلووات ( kw ) و یا اسب بخار ( Ps ) نوشته می شود که از روی آن می توان قدرت ورودی موتور را حساب نمود.
با توجه به قدرت ورودی ولتاژ نامی می توان جریان هر یک از سیم پیچها را حساب نمود و از روی آن قطر سیم را بدست آورد.
ل : جریان خط : جریان خط نیز بر روی پلاک موتور نوشته می شود و یا از طریق محاسبه بدست می آید و با توجه به آن می توان جریان هر یک از سیم پیچها را بدست آورده و همچنین وسایل حفاظتی مناسبی را برای موتور بکار گرفت.
فرم کلافهای سیم پیچی
کلافهای یک گروه کلاف می توانند در اندازه های مساوی و یا در اندازه های نامساوی پیچیده شوند که به حالت اول سیم پیچی زنجیری و به حالت دوم سیم پیچی متحدالمرکز گرفته می شود.
2 - 1 - سیم پیچی متحدالمرکز :
سیم پیچی متحدالمرکز گام کلافهای مربوط به هر گروه کلاف با یکدیگر تفاوت داشته و هر کلاف بزرگ کلاف کوچکتر را احاطه می کند بدین ترتیب در یک گروه کلاف گام کلاف بزرگ از گام کلاف قبلی خود به اندازه دو شیار بیشتر می باشد.
شکل زیر سه کلاف را به صورت متحدالمرکز نشان می دهد.
در این شکل هر سه کلاف با یکدیگر سری شده و مجموعا یک گروه کلاف را تشکیل می دهد.
اتصال موازی کلافهای یک گروه کلاف بخاطر مساوی نبودن طول حلقه کلافها صحیح نمی باشد اما می توان گروه کلافهای یک فاز را با یکدیگر موازی نمود که از آن در موتورهای با قدرت زیاد و ولتاژ کم استفاده می شود در این نوع سیم پیچی برای پیچیدن کلافهای یک گروه کلاف باید از قالبهای نامساوی استفاده نمود.
3-1 - سیم پیچی زنجیره ای
سیم پیچی زنجیری یا با گام مساوی به نوعی سیم پیچی گفته می شود که در آن تمام کلافهای یک گروه کلاف در نتیجه تمام کلافهایی که در داخل شیار های استاتور جای می گیرند به یک اندازه باشند برای پیچیدن این کلافها از یک قالب ( یا قالبهای یک اندازه ) استفاده می شود.
به علت مشابه بودن کلافها با یکدیگر زمان لازمبرای تهیه قالب و پیچیدن و جا زدن کلافها در داخل شیارها کمتر از حالت متحدالمرکز می باشد علاوه بر آن طول متوسط کلاف نیز در این نوع سیم پیچی کوتاه تر از نوع متحدالمرکز می باشد و به همین جهت در مصرف سیم نیز صرفه جویی شده و اقتصادی تر می باشد.
امکان اتصال موازی کلافهای هر گروه کلاف و یا هر چند کلاف با یکدیگر نیز در این حالت وجود دارد. در سیم پیچی زنجیری پیشانی کلافهای فازهای مختلف در پیرامون استاتور از روی یکدیگر عبور نموده و برای جلوگیری از اتصال کوتاه بین آنها باید حتما بخوبی از یکدیگر عایق شوند اشکال زیر اتصال سه کلاف را به صورت زنجیری به یکدیگر را نشان می دهد.
در رسم دیاگرام گسترده این نوع سیم پیچی کلافها را به هر دو صورت می توان نشان داد.
برای سیم پیچی یک موتور باید ابتدا دیاگرام گسترده سیم پیچی را رسم نموده و سپس با کمک آن استاتور را سیم پیچی کرده برای ترسیم دیاگرام گسترده سیم پیچی روشهای متفاوتی وجود دارد که نتیجه نهایی تمام روشها یکسان بوده و به کمک آن یک سیم پیچی کاملا متقارن و یا در حد قابل قبول بدست می آید در هر یک از این روشها سعی می شود که شیارهای استاتور توسط سه دسته سیم پیچ مساوی پر شده و طریق صحیح به یکدیگر اتصال یابند تا حتی الامکان یک میدان دوار متقارن بوجود آید.
گاهی می توان با بکارگیری چند قاعده ساده و یا با استفاده از یک جدول به این هدف دست یافت اما گاهی نیز باید از روشهای خاصی استفاده نمود و دیاگرام گسترده مطلوب را رسم نمود.
4-1- روش استفاده از جدول شیارها
1-4-1- موتورهای با شیار کامل یک طبقه
در صورتیکه تعداد شیارهای هر فاز زیر هر قطب یعنی q عدد صحیح و بدون اعشاری ( 1 و 2 و 3 و . . . ) باشد سیم پیچی با شیار کامل نامیده می شود.
در سیم پیچی یک طبقه تعداد کلافهای بکار رفته در موتور و تعداد کلافهای مربوط به هر فاز برابر با و تعداد گروه کلافهای مورد استفاده برای هر سه فاز یک و نیم برابر تعداد قطبها می شود که باید در شیارهای استاتور به طور صحیح جای گیرند.
محل قرار گرفتن گروه کلافهای مربوط به هر یک از فازها را می توان با استفاده از جدول شیارها بدست آورد.
مثال :
استاتوری دارای 24 شیار بوده و باید بصورت سه فاز 4 قطب یک طبقه سیم پیچی شود برای تر سیم دیاگرام گسترده این استاتور به روش زیر عمل می کنیم .
در سیم پیچی یک طبقه کلافها به صورت متحدالمرکز یا زنجیری می توانند پیچیده شوند در هر صورت گام قطبی برابر است با :
سپس هر شش شیار تشکیل یک قطب را می دهند و باید توسط سه فاز پر شوند بنابراین :
چون q عدد صحیحی است بنابراین سیم پیچی با شیار کامل می باشد در اینجا q=2 بدین معنی است که هر گروه کلاف از دو کلاف تشکیل شده است.
یک روش ساده برای پیدا کردن شیارهای مربوط به شروع هر فاز استفاده از زاویه الکتریکی بین هر دو شیار می باشد در این مثال زاویه الکتریکی بین دو شیار مجاور برابر است با :
اگر شروع فاز R از شیار یک باشد شروع فاز S از شیار و شروع فاز T نیز از شیار خواهد بود.
شروع فازها از شیارهای دیگر که در قطبهای مخلتف قرار گرفته باشند نیز می توانند باشد مثلا شروع فاز R از شیار یک و شروع فاز T از شیار 9 و شروع فاز S از شیار 17 ( 240 – درجه بعد از فاز T ) باشد.
بدین ترتیب در مورد فاز R چون تعداد شیارها زیر هر قطب مربوط به هر فاز برابر با 2 می باشد بنابراین شیار شماره 1 و 2 باید توسط بازوی کلاف مربوط به فاز R پر شود.
دو شیار ابتدای قطب بعدی یعنی شیارهای 7=6+1 و 8=6+2 نیز مربوط به فاز R می باشد به همین ترتیب دره ر قطب باقی مانده نیز شیارهای مربوط به فاز R عبارت خواهند بود از شیارهای 13=6+7 و 14=6+8 در قطب سوم و شیارهای 19=6+13 و 20=6+14 در قطب چهارم پس شیارهای ( 2-1 ) و ( 8-7 ) و ( 14-13 ) و (20-19 ) متعلق به فاز R می باشد.
شروع فاز S نیز همانطور که توضیح داده شد از شیار شماره 5 بوده و شیارهای مربوط به آن در هر چهار قطب عبارتند از :
(6-5 ) ، ( 12-11 ) ، ( 18-17 ) ، ( 24-23 )
در مورد فاز T نیز که شروع آن از شیار 9 می باشد می توان شیارهای مربوط به آنرا به ترتیب ( 10-9 ) ، ( 16-15 ) ، ( 22-21 ) ، ( 4-3 ) نوشت .
با مشخص شدن شیارهای مربوط به هر سه فاز می توان آنها را مطابق جدول زیر مرتب نمود.
باکمی دقت در اعداد جدول مشاهده می شود که اگر محل ستون مربوط به فاز S را با ستون مربوط به فاز T عوض نمائیم به راحتی می توانیم جدول فوق را که شیارهای مربوط به هر یک از فازها را مشخص می کند تنها با داشتن q=2 به ترتیب از یک تا 24 بصورت زیر بنویسیم.
در این جدول اعداد به ترتیب از یک تا 24 در چهار سطر ( 2p=4 ) نوشته شده اند هر یک از این سطرها مشخص کننده یک قطب می باشد.
به عنوان مثال اگر سطر اول و سوم نشان دهنده قطب N باشند سطرهای دوم و چهارم نشان دهنده قطب S خواهند بود.
با توجه به ستون مربوط به R در جدول مشاهده می شود که در شیارهای 2-1 و 14-13 باید جهت جریان هم جهت و مثلا به سمت بالا و در شیاهای 8-7 و 20-19 به سمت پایین باشد تا قطب N و S تشکیل شود.
در مورد بقیه فازها نیز به همین ترتیب شیارهای هم جهت مشخص می شود و می توان با ترسیم بازوها در شیارها و مشخص کردن جهت جریان در آنها قطبها را مشخص نمود ترسیم کلافها نیز با توجه به نوع گروه کلاف یعنی متحدالمرکز بودن یا زنجیری بودن آنها انجام می گردد برای این منظور می توان پس از مشخص کردن جهت جریان در شیارها دو بازوی غیر هم جهت نزدیک به هم مربوط به یک فاز را به طریقی به یکدیگر وصل نمود که گروه کلاف متحدالمرکز یا زنجیری ایجاد شود و در عین حال پیشانی کلافها نیز در طبقات کمتری قرار بگیرند و حتی الامکان گروه کلافهای هر سه فاز دارای اندازه یکسانی باشند.
در شکل صفحات بعدی ابتدا اولین گروه کلاف را در شیارهای ( 2-1 ) و ( 8-7 ) به طریقی رسم می کنیم که کلاف کوچکتر در شیارهای ( 7-2 ) و کلاف بزرگتر در شیارهای ( 8-1 ) واقع شوند پس از آن گروه کلاف دوم را در شیارهای ( 16-9 ) و ( 15-10 ) که مربوط به فاز سوم T می باشد مجاور گروف کلاف اول ترسیم نموده و به همین ترتیب گروه کلاف سوم را در شیارهای ( 24-17 ) و ( 23-18 ) که مربوط به فاز دوم S می باشد در مجاورت گروه کلاف دوم رسم می نائیم بدین ترتیب سه گروه کلاف به اندازه مساوی در مجاورت یکدیگر رسم شده و پیشانی این سه گروه کلاف نیز در یک ردیف ( یک طبقه ) قرار می گیرند.
برای ترسیم بقیه دیاگرام نیز باید گروه کلافها را به طریقی در 12 شیار باقی مانده قرار دهیم که گام آن مشابه گام کلافهای قبلی بوده و کوتاهترین مسیر نیز طی شود. برای این منظور باید یک طرف چهارمین گروه کلاف را در شیار ( 6-5 ) و طرف دیگر همان گروه کلاف را در شیارهای ( 12-11 ) قرار دهیم.
برای پنجمین گروه کلاف نیز شیارهای ( 14-13 ) و ( 20-19 ) و برای ششمین گروه کلاف تمام شیارهای استاتور مانند شکل b صفحات بعد پر شده و باید پس از آن کلافها را سربندی نمود در هنگام سیم پیچی موتور نیز باید به همین ترتیب که ذکر شد کلافها را در داخل شیارهای استاتور قرارداد همان طوری که در شکل b دیده می شود سه گروه کلاف اول در اندازه کوچک و سه گروه کلاف دوم با بازوی بزرگتر ترسیم شده اند در سیم پیچی موتورهای کوچک از سیم های لاکی با مقطع گرد وقطر کم استفاده می شود بهتر است که گروه کلافها نیز در دو اندازه کوچک و بزرگ پیچیده شوند و اگر این گروه کلافها در یک اندازه پیچیده شوند. مشکلی پیش نخواهد آمد و درما شینهای بزرگ که در آ«ها بجای سیمهای با مقطع گرد از شمشهای دی استفاده می شود گروه کلافها مطابق شکل صفحه بعد در اندازه کوچک و بزرگ خواهند بود و چون بر خلاف سیمهای گرد و با قطع کم نمی توان این تسمه ها را به سادگی به فرم دلخواه در آورده لذا قبلا در خارج از ماشین آنها را فرم داده و سپس در داخل شیارها قرار می دهند در سیم پیچی نوع زنجیری نیز اگر ازهادی تسمه ای استفاده شود باید قبلا تسمه ها را در خارج ماشین فرم داده و سپس مانند شکل صفحه بعد در داخل شیارها جای داد. در صورتیکه بخواهیم سیم پیچی به صورت زنجیری یا با کلافهای یک اندازه پیچیده شود می توانیم برای ترسیم دیاگرام سیم پیچی و یا برای قرار دادن کلافها در داخل شیارها مانند شکل صفحه بعد کلافها یک گروه کلاف را به ترتیب در کنار یکدیگر جا زده و یا اینکه بدون توجه به تعداد کلافهای یک گروه کلاف به ترتیبی که بعدا توضیح داده می شود کلافها را در شیارها به صورت یک در میان جا زده و سپس آنها را سربندی نمود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 70 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید