گزار کار اموزی توسعه و ارتقاء شبکه ارتباطی ساختمان های شماره 1 و 2 استانداری خراسان رضوی
مقدمه :
با گسترش روز افزون استفاده از تکنولوژی اطلاعات برای انجام امور ، استفاده از رایانه و شبکه های رایانه ای به عنوان زیر ساخت این امر اهمیت بیشتری یافته است .شبکه های کامپیوتری به عنوان یکی از مهمترین زیرساختهای تحقق دولت الکترونیک در یک سازمان از اهمیت بسزایی برخوردار است که با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی لزوم بازنگری مداوم شبکه در بازه های مشخص زمانی بیش از پیش احساس می شود .
شبکه رایانه ای استانداری خراسان رضوی بصورت تدریجی از سال 1378 نصب و توسعه یافته است . محور اصلی این شبکه ساختمان جدید برج استانداری خراسان بود که اولین شبکه محلی بزرگ استانداری در این ساختمان بصورت توکار نصب و راه اندازی شد . تجهیزات Active مورد استفاده درآن زمان تجهیزات Accton بوده است .
در طرح توسعه بعدی تمامی ساختمان های استانداری تحت پوشش شبکه رایانه ای قرار گرفته و به یکدیگر متصل شده اند . در توسعه شبکه از تجهیزات Cisco استفاده شده است .
طرح حاضر با توجه نیاز به ارتقاء و توسعه شبکه استانداری و ساختمان های تابعه تهیه شده و مشتمل بر چهار بخش اهداف ، وضع موجود و چالشها ، وضع مطلوب و مزیتها و تجهیزات و هزینه ( فاز اول و دوم ) می باشد .
نحوه طراحی و اجرا بر مبنای اصول کابل کشی ساخت یافته
طراحی :
شبکه های کامپوتری باید مدل سه لایه داشته باشند . شبمه هایی که دارای سوئیچ های تماماً تک لایه اند ، غیر استاندارد هستند و پیاده سازی Routing و VLAN در آنها دشوار است .
کابل کشی ساخت یافته ، استانداردی برای اجرای درست یک پروژه شبکه کامپیوتری است که بر پایه ی آن چگونگی همبندی کابلها ، خم ها ، فواصل ، اجزای شبکه و ... مشخص می شود . اجرای یک پروژه بر پایه ی اصول کابل کشی به شکل ساخت یافته ، تضمین کننده سلامت اتصالات و در نتیجه بستر فیزیکی مناسب است .
بستر فیزیکی و Back bone
اصول علمی :
بستر فیزیکی یک شبکه کامپیوتری ، خواه مبتنی بر باسیم و یا بی سیم ، باید از قابلیت اطمینان و سرعت و پهنای باند مناسب برخوردار باشد . ( تمام کابلها و سوئیچ های در نظر گرفته شده همگی دارای سرعت 1000Mb/s می باشند )
بستر اصلی شبکه یا Backbone رسانه ای است که تجهیزات فعال شبکه را به یکدیگر پیوند می دهد و امکان انتقال اطلاعات میان آنها را فراهم می آورد . پهنای باند این بستر دست کم 10 برابر پهنای باندی است که برای نقاط دسترسی فرهم است . در این ساختار ، تمام سوئیچ ها ، روترها و سرورهای شبکه با پهنای باند بالاتری با این بستر ارتباط دارند . ( در طرح ارائه شده ارتباط بین سوئیچ ها که جزئی از Backbone می باشد 10Gb/s در نظر گرفته شده است و از کابل فیبر نوری بدین منظور استفاده می شود )
اهداف :
دستیابی به اهداف دولت الکترونیک
افزایش بهره وری از VPN
صرفه جویی در هزینه های جاری سازمان
استفاده بهینه از تجهیزات و امکانات
توسعه و ارتقاء شبکه ارتباطی ساختمان های شماره 1 و 2
وضع موجود و چالشها
وضع موجود :
بستر فیزیکی شبکه LAN در ساختمان شماره 2 مبتنی بر فیبر نوری با سرعت 1Gb/s می باشد . در ساختمان شماره 1 کابل کشی موجود در داخل طبقات مبتنی بر CAT5 با سرعت حداکثر 100Mb/s و ارتباط بین طبقات مبتنی بر CAT6 می باشد که با افزایش ارتباطات شبکه ( VPN وزارت کشور ، استانداریها ، فرمانداریها و بخشداریها ) ارتباط با ساختمان شماره 2 ، پیاده سازس نرم افزارهای کاربردی ( سیستم اتوماسیون اداری ، MIS معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی ) ، نرم افزار های انتخابات و ... پاسخگوی نیازهای آتی نخواهد بود . در این خصوص ارتقاء این بستر به سرعت 1Gb/s با بستر فیبر نوری ضروری است . میزان تقریبی فیبر نوری مورد نیاز 3000 متر است . همچنین جهت استقرار Backbone شبکه با سرعت 1Gb/s نیاز به خریداری Manageable با امکانات VLAN و ... می باشد . ارتباط بین ساختمان شماره 1 و 2 با تکنولوژی Wireless و یا ارتباط VPN ( خط دیتا / فیبر نوری ترجیحاً ) نیز نیازمند برقراری ارتباز دیتا ، خرید پهنای باند مناسب ( حداقل 100Mb/s با هزینه سالیانه 40 میلیون تومان ) ، خرید روتر ، مودم و ... میباشد .
چالشها :
1. نیاز به ارتقاء سرورها
2. تجهیزات پشتیبان گیری
3. مخاطرات امنیتی و نیاز به بازنگری مستمر آن
4. مدیریت ، نظارت و سنجش دائمی شبکه
وضع مطلوب و مزیت ها
ارتقاء سرور ، خرید سرور مناسب و تجهیزات پشتیبان گیری :
سرور در واقع مرکزر اطلاعات هر سازمانی است و ایشتگاه های کاری دیگر به آن مرتبط شده و از اطلاعات و سرویس های آن بهره می برند . جهت تهیه سروری مناسب ابتدا باید نوع کاربری ، تعداد کاربران مرتبط با آن و نوع نرم افزارهای کاربردی روی آن مشخص شوند و پس از آن اقدام به تهیه سرور با سخت افزاری متناسب با نیاز نمود . داشتن پشتیبان در قطعات از شرایط دیگر یک سرور خوب است . به عنوان مثال داشتن دو پردازنده یا دو پاور با قابلیت تأمین توان کافی و یا چند دیسک سخت جهت راه اندازی Raid نرم افزاری یا سخت افزاری از مزیت های یک سرور استاندارد می باشد . داشتن امکانات کافی تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات نظیر Tape Backup Driver و یا حتی یک دستگاه DVD Writer از مشخصه های دیگر یک سرور مناسب هستند .
بنابراین با ارتقاء Backbone شبکه به 1Gb/s و برقراری ارتباط دو ساختمان جایگزین نمودن PC های فعلی که به تعداد 7 دستگاه در ساختمان شماره 2 و 3 دستگاه در ساختمان شماره 1 به عنوان سرور استفاده می شوند و اضافه کردن 2 دستگاه سرور جدید برای امور Wsus و آنتی ویروس و ... با مارک های معتبر مانند HP بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر است .
پیاده سازی امنیت در سازمان :
امنیت مختص یک یا چند دستگاه کامپیوتری نبوده بلکه کل سازمان را شامل می شود . وجود اصول و اساسنامه جهت ایمن سازی اطلاعات سازمان از درب وروی شروع شده و تا محل قرارگیری اطلاعات ادامه پیدا می کند . تعریفی که برای امنیت می شود مرزها را شکسته و کلیه عوامل تهدید کننده اطلاعات را در سازمان شامل می شود . امکان از بین رفتن اطلاعات در اثر عوامل فیزیکی ( نظیر آتش سوزی ) ، تهدیدات نفوذگران شبکه ، ویروس ها و کرم های اینترنتی ، دزدی رسانه و ... همگی از عوامل تهدید کننده اطلاعات سازمانها هستند لذا داشتن برنامه و استراتژی جامع و کاملی که کلیه موارد تهدید کننده و نحوه برخورد با هر یک را مشخص نماید از اولویت های هر سازمان می باشد . در زیر تنها به برخی از عوامل تهدید کننده اطلاعات شبکه های کامپیوتری اشاره شده است :
الف ) ویروس ها ، کرمها و تروجان ها :
با توجه به گسترش شبکه های کامپیوتری و ارتباط آنها با اینترنت ، امکان ورود نرم افزارهای مخرب کوچک نظیر ویروس ها ، کرمها و تروجان ها به سرورها و ایستگاه های کاری وجود خواهد داشت لذا استفاده از ویروس یابها و ویروس کش های مناسب باید در دستور کار مدیر شبکه قرار گیرد . همچنین وجود Adware و Spyware ، باعث کندی دستگاه های کامپیوتری و سرورها شده و از کارایی شبکه می کاهد .
ب ) ارتباط به اینترنت :
پیشرفت تکنولوژی و کاهش هزینه ارتباط به اینترنت ، سازمان ها را ترقیب به استفاده بیش ار پیش نموده است . شبکه های زیادی هستند که بطور مستقیم و بدون در نظر گرفتن هر گونه امکان امنیتی ، به اینترنت مرتبط هستند و از آن استفاده می کنند . در اینگونه شبکه ها ، خطر نفوذ به سیستم و سوء استفاده از اطلاعات سازمان و همچنین ورود انواع ویروس ها و کرم ها وجود خواهد داشت . جداسازی سرور ها و سرویس ها ، استفاده از دیواره آتش مناسب ، IPS ، IDS از راه حل های ارتباط امن با اینترنت محسوب می شوند . ساده ترین ساختاری را که در طراحی امنیت سازمان تان می توانید لحاظ کنید تقسیم بندی سرورها و شبکه کامپیوتری به سه ناحیه شبکه داخلی ، شبکه خارجی و ناحیه محافظت شده است . کلیه سرورها و ایستگاه های کاری که تنها باید در شبکه داخل سازمان در دسترس باشند و نیاز به ارتباط خارجی ندارند را در ناحیه شبکه داخلی ، اینترنت و شبکه های مرتبط با آن را در ناحیه شبکه خارجی و سرورهایی از شبکه داخلی که نیاز به ارتباط با اینترنت دارند ، در ناحیه محافظت شده یا DMZ قرار دهید . نمونه این سرورها FTP Server ، Mail Server هستند .
ج ) استفاده از دیواره آتش :
دیواره آتش نرم افزار یا سخت افزاری است که جهت کحافظت و دور از دستری قرار دادن شبکه داخلی از حملات و نفوذهای تحت شبکه مورد استفاده قرار نمی گیرد . با توجه به توضیحاتی که در قسمت قبل داده شد به کمک دیواره آتش سه ناحیه داخلی ، خارجی و محافظت شده را می توان از یکدیگر متمایز نمود و پاکت های در حال تبادل بین نواحی مختلف را مورد سنجش قرار داد و حتی از عبور پاکت های اطلاعاتی غیر ضروری ممانعت نمود .
Content Filtering ، Proxy ، Virus Scaning ، VPN ، SPAM Filter ، Anti Spyware ، Traffic Shaping ، Anti Phishing ، IPS/IDS و Ahthentication از مشخصه های دیگری هستند که باید در هنگام تهیه و انتخاب دیواره آتش ، آنها را مد نظر داشته باشید .
د ) سیاست نامه امنیتی :
تهیه و اجرای اساسنامه امنیت اطلاعات مبتنی بر استانداردهای موجود متناسب با سازمان و نوع کار پایه و اساس پیاده ساری امنیت می باشد . بدون داشتن برنامه و هدف اجرای امنیت در سازمان ، قادر به ایجاد فضایی امن برای اطلاعات نخواهید بود . دامنه این اساسنامه با نظر مدیر سازمان متفائت خواهد بود . دامنه حفاظت شده یا Scope می تواند کلیه بخش های سازمان را در بر گیرد و یا حتی بخش هایی از آن را پوشش دهد . معمولاً برای شروع پیاده سازی امنیت اطلاعات سازمان از واحد و بخش کوچمی آغاز کرده و به مرور آن را به بخش های دیگر تعمیم می دهند .
و ) نصب به موقع Service Packها و Patch ها :
وجود مشکلات متعدد سیستم عامل ها و نرم افزارهای مختلف ، سازندگان آنها را موظف به رفع مشکل آنها پس از شناسایی نوع مشکل می نماید لذا شرکتهای تهیه کننده نرم افزار اقدام به پخش نرم افزارهای رفع خطا در قالب Patch ها و Service Packها می نمایند . نصب به موقع این بسته های کوچک نرم افزاری رفع خطا ، مشکلات موجود را مرتفع ساخته و از سوء استفاده از نقص های موجود جلوگیری خواهد کرد . به عنوان مثال تاکنون Service Pack 4 برای Win 2000 و Win2003 Server از جانب شرکت مایکروسافت برای استفاده کاربران عرضه شده است که قابل Download بر روی سایت آن شرکت می باشند .
بنابراین یکپارچه نمودن شبکه استانداری خرید دو دستگاه فایروال جدید ، آنتی ویروس های قوی دارای مجوز ، تجهیزات نگهداری داده ها ، Recovery ، NAS و نرم افزارهای امنیتی ( در مقابل ویروس ها ، دسترسیهای غیر مجاز و ... در سطح بانکهای اطلاعاتی و نرم افزارها ) ضروری و اجتناب ناپذیر است .
مدیریت ، نظارت و سنجش دائمی شبکه :
سنجش دائمی ترافیک شبکه و مانیتورینگ آن توسط ابزارهای مختلف نرم افزاری و سخت افزاری از عواملی مهم پیشگیری قبل از فاجعه هستند که باید در شبکه های کامپیوتری مدنظر قرار گیرند . بدین منظور می توان از سخت افزارها و نرم افزارهای مانیتورینگ نظیر Fluck Tester ، Cisco Works ، Solarwins و هزاران نرم افزار دیگر شبکه خود را مورد بازرسی و بازبینی قرار داده و مشکلات آن را قبل از بروز خطایی غیرقابل جبران ، مرتفع نمایید .
بنابراین خرید تجهیزات مدیریت شبکه و Monitoring از قبیل یک سوئیچ core قدرتمند و ماژولار ، خرید نرم افزار شناسایی نودهای غیر فعال و مشکل دار و تجهیزات عیب یابی شبکه و قطعی ان ضروری است .
فاز اول
تجهیزات و هزینه مربوطه :
با توجه به بررسی انجام شده تجهیزات مورد نیاز به انضمام هزینه خریداری برای توسعه و ارتقاء شبکه های ارتباطی ساختمان های شماره 1 و 2 در دو فاز پیش بینی شده است و تجهیزات مورد نظر برای فاز اول به شرح ذیل می باشد :
ردیف موضوع مبلغ برآوردی ( میلیون تومان )
1 تجهیزات passive و پیاده سازی آن شامل داکت کشی ، Keystone Patch Panel ، Patch Cord و ... 30
2 3000 متر کابل فیبر نوری برای Backbone شبکه 10
3 11 عدد سوئیچ 48 پورت و 6 عدد سوئیچ 24 پورت با سرعت 1000Mb/s 120
4 یک عدد سوئیچ core ماژولار 90
5 12 عدد سرور HP 90
6 1 عدد Fluck Tester و تجهیزات مانیتورینگ شبکه 30
7 UPS 30
جمع ( فاز اول ) 400
فاز دوم
در فاز دوم تجهیزات امنیتی ، پشتیبان گیری و برقراری ارتباط مد نظر قرار گرفته و برآورد هزینه بشرح ذیل می باشد :
ردیف موضوع مبلغ برآوردی ( میلیون تومان )
1 تجهیزات امنیتی ( خرید فایروال ، آنتی ویروس و ...) و پیاده سازی استاندارد امنیتی 80
2 تجهیزات پشتیبان گیری (SAN) 120
3 تجهیزات برقراری ارتباط ساختمان شماره 1 و 2 100
جمع ( فاز دوم ) 300
گزارش مستندات
پروژه ارتقای امنیت شبکه
استانداری خراسان رضوی
مقدمه :
پروژه امنیت شبکه استانداری خراسان در سال 1385 تعریف و به اجرا گذاشته شد . استانداری خراسان از حداقل امکانات نرم افزاری شبکه برخوردار بود . عدم وجودActive Directory ، عدم وجود سیستم های نرم افزاری مدیریت شبکه و عدم وجود FireWall مطمئن از بزرگترین نواقص این شبکه بود . بنابراین تصمیم بر این شد مه با بودجه تخصیص داده شده به این پروژه حداقل این امکانات مدیریتی / امنیتی فراهم گردد .
بزرگترین فعالیتی که صورت گرفت طراحی و پیاده سازی Active Directory در شبکه استانداری خراسان بود که با تلاش کارشناسان شرکت AD نصب و تمامی ویندوزهای ایستگاه های کاری شبکه به منظور یک دست سازی از نو نصب و با محدودیتهای امنیتی جدید ترکیب بندی شد .
علاوه بر این امنیت دسترسی به شبکه درونی استانداری از بیرون سازمان به کمک یک دستگاه Juniper FireWall تأمین گشت . با توجه به بودجه تخصیص داده شده به این پروژه تأمین امنیت فقط در سطح دسترسی از بیرون سازمان به شبکه تأمین شد .
لازم است در مراحل بعدی کار سایر ملاحظات امنیتی نیز مورد توجه قرار گرفته و اجرا شود . مجموعه پیشنهادات لازم برای ادامه این کار به شرح ذیل می باشد :
• طراحی و نصب Active Directory جهت متمرکز ساختن شبکه
• نصب Antivirus تحت شبکه و مدیریت آن جهت بروز کردن کلاینت ها
• نصب سرویس Wsus در شبکه جهت گرفتن update های مایکرو سافت بطور آفیس
• تنظیمات تجهیزات ارتباطی استانداری
• نصب و راه اندازی کلاینت در شبکه
• طریقه گرفتن Backup Active Directory
• و ...
فصل یک : تحلیل وضعیت موجود در شبکه استانداری
در شبکه استانداری خراسان برنامه های کاربردی زیر در حال اجرا می باشد :
شبکه فوق دارای domain نمی باشد و غیر متمرکز مدیریت می شود .
سرور و کلاینت بصورت workgoup کار می نمایند .
سروری که بتواند بصورت offline پچ های امنیتی را بگیرد وجود ندارد .
آنتی ویروس غیر قابل مدیریت و فقط update به روز share می شود .
نبودن سرویس Wins در شبکه
1 – سرور اتوماسیون اداری گویا :
ملاحظات مربوط به سرور و نرم افزارهای نصب شده :
نرم افزار اتوماسیون گویا نصب شده بر روی server 2000 Sp4 که دارای SQL 2004 Sp4 می باشد .
دارای Antivirus Symantec V.8.0 Server Based
نرم افزار گویا Webbasedو با Active فعال و نرم افزار MDAC می باشد .
متصل شدن سیستم دبیرخانه بصورت Ftp با user خاص جهت انتقال اطلاعات .
Remot management جهت مدیریت از راه دور .
داشتن Ip Valid برای Remot از طریق web
2- سرور روزنامه ها :
سرور فوق جهت ارائه روزنامه ها بطور آفلاین می باشد که دارای مشخصات نرم افزاری و سخت افزاری فوق می باشد .
3- سرور ذیحسابی :
سرور فوق جهت ارائه سروبی حسابداری می باشد که دارای مشخصات نرم افزاریو سخت افزاری فوق می باشد .
4- سرور پورتال :
سرور فوق جهت ارائه پورتال داخلی سازمان که دارای مشخصات نرم افزاری و سخت افزاری فوق می باشد .
5- سرور MIS
فصل دو : طراحی و نصب Active Directory و Antivirus & Wsus در شبکه استانداری
تحلیل و طراحی ساختار Active Directory :
ساختار OU ها :
بر اساس چارت سازمانی استانداری و سلسله مراتبی ساخته شود .
ساختار User Name & PassWord :
ساخت username دارای دو قسمت می باشد : 1- فامیل کاربر 2- دو حرف اول OU و پسورد به طور ترکیبی و کمتر از 8 کاراکتر نباشد .
ساختار اسامی رایانه ای :
نام کامپیوترها برگرفته از اول کلمه کامپیوتر C و نام کاربر همان سیستم و کد مربوطه
ساختار نصب آنتی ویروس در شبکه :
به این ترتیب بعد از نصب سرور آنتی ویروس همه Client ها از طریق شبکه نصب و به روز شوند که برای این منظور Symantec Antivirus در نظر گرفته شد .
ساختار به روز رسانی Client درشبکه :
به این ترتیب که بعد از نصب سرویس Wsus و استقرار آن در شبکه تمام کلینت ها از طریق این سرور بدون اتصال به اینترنت بتوانند به روز شوند .
مراحل نصب Active Directory : (سرور 1 )
1- نصب ویندوز سرور 2003
2- پارتیشن c:/ با ظرفیت 20G با فایل سیستم NTFS
3- IP Address : 192.168.100.15
4- DNS IP Address : 192.168.100.15
5- Name Server : Galaxy
6- تنظیم Time Synchronizing با خود DC
7- Dcpromo نصب AD
8- Full DNS Name : OstanKH.IR
9- Domain NetBIOS : OstanKH
10- نصب DNS همراه AD
مراحل نصب Active Directory : (سرور 2 )
1- نصب ویندوز سرور 2003
2- پارتیشن c:/ با ظرفیت 20G با فایل سیستم NTFS
3- IP Address : 192.168.100.16
4- DNS IP Address : 192.168.100.16/192.168.100.15
5- Name Server : Star
6- تنظیم Time Synchronizing با Galaxy.OstanKH.IR
7- Dcpromo نصب AD Additional
8- Full DNS Name : OstanKH.IR
9- Domain NetBIOS : OstanKH
10- نصب DNS همراه AD
تعریف Policy بر روی Domain Policy :
1- تعریف Script جهت نرم افزار Active Alternatiff
2- تعریف Security Setting
3- اضافه کردن admin و permission به profile ها جهت تعریف Profile Roaming در دبیرخانه
4- تنظیم System/Windows times Service با Server AD
5- Configuration Automatically Update : Every day , Time : 11:00 Am
6- Software Installation Office 2003 SPI
7- Internet Explorer Maintenance :
-proxy setting = 192.168.100.2 Port : 80
-URLs/home page : Http://192.168.100.11
8- Screen Saver : Enable 30 min
نصب و راه اندازی سرور Wsus & Antivirus :
نصب Wsus :
1- پارتیشن NTFS با ظرفیت 20G
2- نصب ویندوز سرور 2003 با SP1
3- IP Address : 192.168.100.14
4- DNS IP Address : 192.168.100.15 ; 192.168.100.16
5- Name Server : SRV-S
6- تنظیم Time Synchronizing با Galaxy.OstanKH.IR
7- Join کردن ویندوز به Domain استانداری
8- نصب IISV6 از سرویسهای ویندوز
9- نصب Wsus جهت گرفتن update مایکروسافت و نصب بر روی client شبکه استانداری
10- اختصاص دادن Valid IP و Synchronize کردن با سایت مایکروسافت و گرفتن update ویندوز server 2003 , office 2003 sp1 , 2000 , xp
نصب Antivirus Symantec 10.2.1 تحت شبکه :
نصب Antivirus نسخه سروری بر روی سرور SRV-S سپس به روز کردن آن حهت به اشتراک گذاشتن بین کلاینتها و سپس نصب کنسول مدیریتی جهت مدیریت و نصب clients
فصل سه : مکانیزم تست و استقرار
1- تعریف OU > IT Test
2- تعریف Policy جهت تست و اجرا
3- تعریف user هم نام با کاربران بخش IT
4- وصل کردن کلاینت ( هم نام با خود کاربر ) بخش IT به سرور AD و انتقال به OU IT
Setup کردن کلاینت اتوماسیون گویا :
نصب و تنظیم اتوماسیون :
1. منوی Tools گزینه Folder Option تب Security :
الف ) Low شدن Security سه گزینه Internet و Local Internet و Ttusted Sites
ب ) اضافه نمودن 2 آدرس ذیل در Ttusted Sites :
Http://192.168.100.1
Http://192.168.100.20
Http://Alternatiff.com
2. تب Connection دکمه LAN Setting :
الف ) تیک خوردن فقط چک باکس سوم و چهارم ، آدرس :
Proxy : 192.168.100.2
Port : 8080
ب ) دکمه Advanced : اضافه نمودن آدرسهای ذیل در قسمت Exceptions :
Http://192.168.100.1
Http://192.168.100.3
Http://192.168.100.20
3. تب Advanced در قسمت Printing ، تیک گزینه ذیل خورده شود :
Print Background Colors & Image
4. خاموش نمودن فایروال ( فقط حین نصب نرم افزار اتوماسیون اداری ) موقع وصل کردن Client به Domain
5. قابلیت نصب Mdac 2.8 به صورت جداگانه از طریق آدرس Http://192.168.100.1/officefg.htm
6. پس از نصب نرم افزار اتوماسیون جهت Client و مدیر سیستم و نرم افزار Alternatiff به ترتیب فایلهای ذیل در شاخه ویندوز کپی خواهند شد :
Gsworkflow.docfrulogo
Gsadmin.docfrulogo
Alternatiff Activex
این 3 فایل به لحاظ نصب مجدد نرم افزار اتوماسیون ( در صورت شکل دار شدن ) باید قابلیت پاک شدن داشته باشند .
7. کپی شدن شاخه Imaging در شاخه Windows XP و سپس اجرای xpreyocx.bat و دریافت 4 پیغام Successful
8. فارسی نمودن صفحه کلید از طریق kbdfa.dll : کپی نمودن dll ابتدا در مسیر C:\windows\system32\dllcache و سپس کپی نمودن آن در شاخه system32 . کنسل نمودن پنجره ظاهر شده مبنی بر گذاشتن CD ویندوز و تأیید نمودن پنجره مبنی بر عدم سازگاری بین dll 2
9. نصب فونت های فارسی fars.font
10. انجام تنظیمات ذیل در قسمت Regional & Language Option :
الف ) تب Regional Option : Farsi , Iran
ب ) تب Language : تیک خوردن گزینه اول
ج ) تب Advanced : Farsi و سپس تیک خوردن گزینه Apply All ……
11. Encoding صفحات
12. ایجاد میانبرهای ذیل بر روی صفحه :
نام : اتوماسیون اداری ( جهت کاربران عادی ) آدرس : Http://192.168.100.1
نام : اتوماسیون اداری ( جهت کاربران دبیرخانه ) آدرس : Http://192.168.100.1/new
نام : پورتال آدرس : Http://192.168.100.3
نام : روزنامه ها آدرس : Http://192.168.100.20
13. فعال نمودن Screen Saver پس از 5 دقیقه ( با حالت Password Protected )
14. قابلیت پاک نمودن پسوند VBD از طریق Folder Option/file type
15. نصب نرم افزارهای office و آنتی ویروس Symantec
مرحله آخر آوردن سرورها در Domain و تست آن در شبکه است .
فصل چهار : نصب و راه اندازی کلاینت در استانداری :
روال نصب ویندوز XPSp2 در تمام client ها و نرم افزارهای مربوطه ( کلیات )
1. مقدمات قبل از نصب
2. نصب OS
3. نصب نرم افزارها
4. بهینه سازی
5. تحویل
1. مقدمات قبل از نصب :
الف ) تنظیم تاریخ و ساعت در BOIS SET UP
ب ) غیر فعال کردن Virus Warning در BOIS SET UP
ج ) تغییر Boot Sequence در BOIS SET UP
د ) فراهم کردن درایو های مورد نیاز
ه ) بررسی سیستم کاربری ، اصلاخ شناسنامه سخت افزاری : آیا کسا از چاپگر shared استفاده می کند ؟
و ) تهیه Backup از اطلاعات کاربر روی شبکه
2. نصب os :
• پارتیشن بندی و نوع File System
• ( Set Defult >> Farsi ) Language & Time Zone
• Administrator Password
• CxxUsername = Computer Name
• Security Scope(Workgroup-Domain)
تغییر مجدد Boot Sequence در BOIS SETUP به Hard Disk Only
تنظیم Set Password (xxxxxxx)
نصب درایوها ( کلیه درایوها )
پیکربندی پروتکل TCP/IP
تنظیم ساعت ایستگاه با سرور
عضویت کامپیوتر در Domain ، تعریف کاربر در Domain ، عضویت موقت کاربر در گروه Domain Admin و Login به نام کاربر
پارتیشن بندی فضای باقیمانده هارددیسک مطابق دستورالعمل پارتیشن بندی
تعریف کاربرهای مورد نیاز کاربر
3. نصب نرم افزارها ( با نام کاربر مربوطه که موقتاً عضو Domain Admins است ) :
IE6 + Last Update ، اجرا
DirectX9.0b ( با دستور Dxding تست شود )
نصب office 2003 به همراه Service Pack آن . اجرا و پیکربندی MST , Policy
نصب فونت فارسی
Obat Reader6 ، اجرا و قبول Agreement
Flash Player و ACD See6
WinRAR3.2
Real بعضی ها
فعال کردن سرویس Automatic Update
مرحله آخر برگرداندن اطلاعات کاربر که local بوده می باشد .
4. بهینه سازی :
حذف Memory Dump
حذف پروفایل های اضافه Cache
Disk Clean Up و Defrag و Bootvis
غیر فعال کردن سرویسهای اضافی مطابق دستور العمل مربوطه
غیر فعال کردن کنترلرهای بلااستفاده در BOIS Set Up و انجام برخی از تنظیمات در OIS Set Up
مرتب کردن کابل ها از نظر ظاهر
5. تحویل :
Restart ، تست کاربر و نرم افزارهای مربوطه ( تهیه چک لیست تحویل )
تنظیمات شکافهای امنیتی
در ویندوز
1- امنیت فیزیکی :
واضح است که جلوگیری از دسترسی فیزیکی افراد غیر مجاز به کامپیوتر ضروری است و نادیده گرفتن این امر واضح ، صحیح نیست . واقعیت این است که بیشترین نفوذها به سیستمهای کامپیوتری از درون سازمانها ، ادارات یا شرکتها اتفاق می افتد . قفل کردن در اتاقی که کامپیوتر در آن قرار دارد ، استفاده از قفلهای ویژه برای case ، قرار ندادن کلید قفل در کنار کامپیوتر و ... از جمله مواردی است که رعایت آنها اولین سطح امنیت را فراهم می کند .
2- استفاده از قابلیت NTFS :
همه درایوهای سیستم خود را بصورت NTFS در آورید . سیستم فایل NTFS سریعتر از FAT32 بوده ، امکان مجوزگذاری برای فایلها و پوشه ها را فراهم می کند . همچنین می توانید با امکان EFS اطلاعات خود را به رمز درآورید . برای تبدیل FAT32 به NTFS می توانید از دستور convert.exe و یا نرم افزار Partition Magic استفاده نمایید . ( برای استفاده از دستور convert در command prompt بنویسید convert driveletter: / fs:ntfs
3- غیر فعال کردن simple File Sharing :
بطور پیش فرض Windows XP کاربرانی را که می خواهند از طریق شبکه به کامپیوتر متصل شوند ، مجبور می کند تا از طریق کاربر Guest وارد شوند . یعنی اگر بدون استفاده از این فایروال امن به اینترنت متصل شوید ، تقریباً هر کسی می تواند به فایلهای Share روی کامپیوتر شما دسترسی داشته باشد . برای غیر فعال کردن simple File Sharing مراحل زیر را دنبال کنید :
• به start > My Computer > Tools > Folder Option مرجعه کنید .
• دکمه View را انتخاب نمایید .
• در بخش Advance Setting علامت Use simple File Sharing را بردارید و روی Apply کلیک کنید .
4- برای هم کاربران password بگذارید .
یک نکته قابل توجه اینکه کاربر Administrator در بخش Control Panel > UserAccount نمایش داده نمی شود و اگر هنگام نصب برای آن password تعیین نکرده باشیم ، هر کسی به راحتی از راه دور یا نزدیک می تواند با مجوز Administrator به دستگاه ها دسترسی داشته باشد . جهت گذاشتن password می توان از طریق زیر عمل کرد :
Control Panel > Administractive ToolS > Computer Mnangment > System Tools > Local Users and Groups > Users
5- استقاده با احتیاط از گروه Administrator :
بجز موارد ضروری برای کاربری که می خواهد با کامپیوتر شما کار کند اکانتی که در گروه Administrator باشد درست نکنید . برای کارهای معمول با دستگاه خود نیز یک اکانت عادی استفاده کنید .
6- غیر فعال کردن اکانت Guest :
اکانت Guest همواره یک روزنه محبوب به کامپیوتر شما برای نفوذگران به شمار می آید . حتی الامکان آنرا غیرفعال کنید و یا در صورت نیاز به وجود آن ، یک password مشکل برای آن انتخاب کنید .
7- استفاده از فایروال در صورت ارتباط با شبکه :
اگر از شبکه استفاده می کنید و خصوصاً اگر اتصال داوم به اینترنت دارید ، حتماً از یک فایروال شخصی استفاده کنید . به همراه Windows XP یک فایروال بنام ICF وجود دارد ، ولی بطور پیش فرض غیر فعال است . برای فعال سازی فایروال ICF مراحل زیر را طی کنید :
• به Control Panel > Network Connections مراجعه کنید .
• بر روی Local Area Connention کلیک راست کنید .
• در بخش Advanced گزینه
Protect my computer and network by limiting or preventing access to this computer from the internet را انتخاب کنید .
ICF تنها ترافیک ورودی را ***** کرده و به ترافیک خروجی کاری ندارد . بنابراین نصب فایروالهای شخصی دیگر پیشنهاد میشود . فایروالهای شخصی معروف عبارتند از : ZoneAlarm ، Outpost ، BlackIce ، McAfee و ... البته نمی توان ادعا کرد یک فایروال بهترین است و هیچ ایرادی ندارد . کما اینکه در مورد فایروالهای فوق نیز گزارشات ضد و نقیضی مبتنی بر وجود حفره های امنیتی می رسد . به عنوان مثال در یک گزارش ادعا شده است که ZoneAlarm برای شرکت مایکروسافت جاسوسی می کند !
8- به روز نگهداری Windows با hotfix ها و service pack ها :
یک روش متداول نفوذگران ، استفاده از آخرین شکافهای امنیتی گزارش شده است . 99 درصد نفوذها بخاطر سوء استفاده از شکافهای امنیتی شناخته شده و به روز نگه نداشتن سیستمهای قربانی و نصب نکردن patch های امنیتی است . از امکان windows update و یا Automatic Update برای به روز نگهداری Windows خود استفاده نمایید . برای فعال سازی Automatic Update وارد بخش Control Panel ویندوز خود شوید و در مسیر Performance and Maintenance تنظیمات مورد نظر خود را در بخش Automatic Update انجام دهید .
9- نصب برنامه های ضد ویروس :
از ابتدایی ترین گامها در ایمن سازی سیستم ، نصب برنامه های ضد ویروس است . البته در صورتی که آنرا به روز نکنید ، تقریباً فایده ای برای شما نخواهد داشت . از جمله ضد ویروسهای معروف Norton و McAfee هستند . نسخه 2002 نرم افزار McAfee و 2003 Norton را می توان بمدت یکسال بدون نیاز به خرید به روز نمود .
10- استفاده از password برای screen saver :
استفاده از password برای screen saver باعث می شود اگر برای مدتی از میز کار خود دور شدید ، فرد غیرمجاز دیگری نتواند از کامپیوتر شما سوء استفاده نماید . برای پسورد گذاری روی screen saver باید :
• بر روی desktop کلیک راست کنید .
• گزینه Properties را انتخاب نموده ، بخش screen saver را انتخاب کنید .
• با تنظیم زمان لازم برای فعال شدن screen saver گزینه On resume , display Wellcome screen را انتخاب نمایید .
11- ایمنی اطلاعات Backup کامپیوتر :
در برخی مؤسسات و شرکتها هزینه زیادی برای بسترسازی امنیت شبکه های کامپیوتری خود و رمزکردن داده های روی کامپیوترها انجام می دهند ، ولی با کمال تعجب Backup همان داده های رمز شده بر روی CD ها و Tapeهایی که نه رمز شده اند و نه قفلی دارند و حتی در برخی موارد در مکان امنی هم نیستند قرار دارد !
انواع
دیواره های
آتش
انواع دیواره های آتش :
دیواره آتش به دو شکل سخت افزاری ( خارجی ) و نرم افزاری ( داخلی ) ارائه می شود :
1- دیواره اتش های سخت افزاری :
این نوع از دیواره آتش ها که به آنان دیواره آتش های شبکه نیز گفته می شود بین کامپیوترها و کابل و یا خط ADSL قرار خواهند گرفت . تعداد زیادی از تولیدکنندگان و برخی از مراکز ISP ، دستگاه هایی با نام Router را ارائه می دهند که دارای یک دیواره آتش نیز می باشند .
دیواره آتش های سخت افزاری در مواردی نظیر حفاظت چندین کامپیوتر مفید بوده و یک سطح مناسب حفاظتی را ارائه می نمایند .
دیواره آتش های سخت افزاری ، دستگاه های سخت افزاری مجزایی می باشند که دارای سیستم عامل اختصاصی خود می باشد . بنابراین بکارگیری آنان باعث ایجاد یک لایه دفاعی اضافه در مقابل تهاجمات می گردد .
2- دیواره آتش نرم افزاری :
برخی از سیستم عامل ها دارای یک دیواره آتش تعبیه شده دورن خود می باشند . بنابراین می توان دیواره آتش موجود در سیستم عامل را فعال نموده تا یک سطح حفاظتی در خصوص ایمن سازی کامپیوتر و اطلاعات ( به صورت نرم افزاری ) ایجاد گردد .
در صورتی که سیستم عامل نصب شده بر روی کامپیوتر فاقد دیواره آتش باشد ، می توان اقدام به تهیه یک دیواره آتش نرم افزاری کرد که در این حالت برای نصب دیواره آتش نرم افزاری بایستی از طریق سی دی درایو این روش اقدام گردد و حتی المقدور باید از نصب دیواره آتش نرم افزاری از طریق اینترنت اجتناب نمود . چون در این روش کامپیوتر محافظت نشده می باشد و در حین نصب نرم افزار امکان ایجاد مشکلات برای سیستم امکان پذیر می باشد
نحوه عملکرد دیواره آتش :
یک دیواره آتش کل ترافیم بین دو شبکه را بازرسی کرده ، تا طبق معیارهای حفاظتی و امنیتی پردازش شوند .
پس از پردازش و تحلیل بسته سه حالت ممکن است اتفاق بیافتد :
1- اجازه عبور بسته صادر می شود . (Accept mode )
2- بسته حذف می شود . ( Blocking mode )
3- بسته حذف شده و پاسخ مناسب به مبدأ آن بسته داده می شود . (Response mode )
همچنین علاوه بر حذف بسته می توان عملیاتی نظیر ثبت ، اخطار ، ردگیری و جلوگیری از ادامه استفاده تز شبکه هم در نظر گرفت .
به مجموعه قواعد دیواره آتش سیاست امنیتی نیز گفته می شود . همانطور که همه جا عملیات ایست و بازرسی وقت گیر است ، دیواره آتش هم به عنوان گلوگاه می تواند منجر به بالا رفتن ترافیک ، تأخیر ازدحام و نهایتاً بن بست در شبکه شود . گاهی اوقات بسته ها آنقدر در پشت دیوار آتش معطل می مانند تا زمان طول عمرشان به اتمام رسیده و فرستنده مجبور می شود مجدداً اقدام به ارسال آنها کند و این متناوباً تکرار می گردد . به همین دلیل دیوار آتش نیاز به طراحی صحیح و دقیق دارد تا کمترین تأخیر را در اطلاعات امن و صحیح ایجاد نماید . تأخیر در دیوار آتش اجتناب ناپذیر است و فقط باید بگونه ای باشد که بحران ایجاد نکند .
از آنجایی که معماری شبکه به صورت لایه لایه است و مدل های مختلفی در طراحی شبکه می باشند ، در مدل TCP/IP برای انتقال یک واحد اطلاعات از لایه چهارم بر روی شبکه باید تمام لایه ها را بگذارند ، هر لایه برای انجام وظیفه خود تعدادی فیلد مشخص به ابتدای بسته اضافه کرده و آن را تحویل لایه پایین تر می دهد . قسمت اعظم کار یک دیواره آتش تخلیل فیلدهای اضافه شده در هر لایه و header هر بسته می باشد .
سیاست امنیتی یک شبکه مجموعه ای متناهی از قواعد امنیتی است که بنابر ماهیتشان در یکی از لایه های دیوار آتش تعریف می شوند :
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 26 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
مقدمه
بسیاری از پیامدهای منفی در زندگی معتادان به مواد مخدر نظیر مشکلات قانونی، فشارهای خانوادگی و اجتماعی، آسیبهای جسمانی مثل ابتلا به بیماریهای عفونی، هپاتیت و ایدز و نیز افزایش مخارج تهیه مواد و به دنبال آن احساس خسته شدن از مصرف مواد مخدر، حداقل تعداد زیادی از معتادان را به فکر اقدام به ترک اعتیاد انداخته است.(2،3،4)
با وجود احساس نیاز به ترک، یکی از دلایل برخورد توأم با شک و تردید معتادان با پدیده ترک اعتیاد و سمزدایی از موادمخدر، داشتن احساس نگرانی از علایم ترک به خصوص علایم جسمانی آن است. این دودلی علاوه بر تأثیر قابل ملاحظه بر ورود بیماران به پروسه ترک اعتیاد، بر تکمیل درمان سمزدایی و در نهایت ورود به مرحله درمان طولانی مدت روانشناختی ـ اجتماعی نیز تأثیر میگذارد. لذا برای طراحی یک برنامه درمانی موفق، از یک طرف توجه به حداقل ناراحتی جسمی و روانی و از طرف دیگر انجام ملاحظاتی برای افزایش تعداد افراد تکمیل کننده مرحله درمان و نیز بیماران وارد شده به مرحله دراز مدت ضروری به نظر میرسد.(5،6،7)
با توجه به هزینه بالای درمان بستری جهت سمزدایی و همچنین اجبار به ترک منزل و قطع فعالیت شغلی، متقاضی استفاده از خدمات سرپایی سمزدایی در بین معتادان بیشتر است. به همین دلیل حرکت به سوی موفقیت هر چه بیشتر درمان سمزدایی با روش سرپایی براساس ملاکهای ذکر شده، قدمی بهینه و مثبت در برخورد با خیل عظیم معتادان متقاضی ترک اعتیاد است.(8،9،10،11،12)
داروهای اساسی رایج در سمزدایی مواد مخدر شامل آگونیستها و آنتاگونیستهای موادمخدر و همچنین آگونیستهای رسپتور آلفا - دو آدرنرژیک است که از سالها پیش کاربرد دارند. پیشرفت علم عصبشناسی پایه در سطح رسپتوری و یافتن ارتباطات شیمیایی در تعاملات بین گیرندههای مرتبط با علایم مختلف ترک اعتیاد، امید رسیدن به موفقیت درمانی بالاتر را نوید میدهد.(6،7،13)
در چند سال گذشته اثر تعاملی گیرندههای مواد مخدر و گابا بر پدیده درد در مطالعات مختلف به اثبات رسیده است. به عنوان مثال براساس تعدادی از مطالعات موجود بعضی از داروهای گاباارژیک به ویژه بکلوفن میتواند علایم ترک ناشی از وابستگی به تعدادی از داروها و مواد مخدر را بپوشانند. موفین و بکلوفن از طریق فعال کردن پروتئینهای G باعث اثر ضددرد مرکزی میشوند. همچنین تجویز بکلوفن باعث کاهش آزاد شدن دوپامین در هسته آکومبنس میشود و علایم تقویت مثبت ماده مخدر مثل یوفوریا را کاهش میدهد. از طرف دیگر مدارک به دست آمده در یکسری مطالعات دیگر نشان دهنده اثربخشی بکلوفن بر کاهش علایم و نشانههای روانی ترک اعتیاد به مواد مخدر نظیر دیسفوریا، افسردگی و تحریکپذیری است.(13،14،15،16،17،18،19)
تاکنون مطالعه مشخصی به صورت اختصاصی در مورد اثربخشی استفاده توأم بکلوفن و کلونیدین در مقایسه با کلونیدین به تنهایی صورت نگرفته است. باتوجه به مطالعات تئوریک ذکر شده در قسمت فوق در مورد اثرات داروهای یاد شده، به نظر میرسد در صورت تأیید اثر سینرژیسم این دو دارو بر علایم جسمی و روانی ترک اعتیاد در بالین بیمار و نیز با توجه به قابل دسترس بودن بکلوفن در بازار دارویی کشور و همچنین هزینه اندک استفاده از این دارو در بین معتادان، بتوان به ملاکهای موفقیت درمان برای متقاضیان ترک اعتیاد نزدیک شد.
مواد و روش تحقیق:
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی با روش دو سوکور انجام شده است به طوری که پزشک و بیمار هیچکدام از نوع مداخله اطلاع نداشتند. ملاکهای ورود به مطالعه شامل موارد زیر بود:
جنسیت مرد، سن بین 18 تا 45 سال، اثبات اختلال وابستگی به تریاک براساس ملاکهای DSM-IV TR ، مصرف تریاک به میزان حداکثر 5/4 گرم به صورت کشیدنی و یا 2 گرم به صورت خوراکی در سه ماهه اخیر، سابقه وابستگی به تریاک کمتر از سه سال، عدم سابقه ترک اعتیاد با روش سم زدایی از طریق متادون و یا سمزدایی سریع و فوق سریع، فشار خون سیستولیک بالای 90 و دیاستولیک بالای 60 میلیمتر جیوه، عدم وجود بیماری جسمی قابل ملاحظه و نیازمند مداخله طبی، عدم وجود سایکوز، مانیا، افسردگی عمده، اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی، عدم وجود عقبماندگی ذهنی، عدم استفاده منظم از داروهای روانگردان، عدم وابستگی همزمان به هروئین و یا هر نوع ماده مخدر دیگر و الکل و در نهایت رضایت آگاهانه برای ورود به طرح پژوهشی. لازم به ذکر است که کلیه مراحل طرح از جمله مصاحبه و انتخاب یا رد بیمار برای ورود به مطالعه توسط روانپزشک صورت گرفته است.
از بین کلیه بیماران مراجعه کننده با ملاکهای وابستگی به تریاک از مهرماه 1391 لغایت تیرماه 1383 جهت درمان سمزدایی به صورت سرپایی، تعداد 52 بیمار ضمن مطابقت با ملاکهای شمول ذکر شده وارد مطالعه شدند. از همان ابتدا بیماران به صورت تصادفی و یک در میان در دو گروه درمانی جداگانه قرار گرفتند. طول مدت ارزیابی برای هر بیمار چهارده روز در نظر گرفته شد.
در گروه اول از بکلوفن به میزان 10 تا 40 میلی گرم و در گروه دوم از دارونما استفاده شد. برای جلوگیری از سوگیری درمانگران، ابتدا قرصهای بکلوفن 10 میلیگرمی موجود در بازار ایران به صورت کپسولهای دستساز درآورده شد و در گروه دوم نیز از دارونما در کپسولهای دستساز استفاده گردید. لازم به ذکر است، با توضیح کافی در خصوص نوع و روش مطالعه برای بیماران، هیچ مشکل جدی در مصرف دارو بوجود نیامد. در ضمن حداقل با دو داروساز در این مورد مشورت گردید که هیچ منعی برای استفاده از این روش توسط آنان عنوان نگردید.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 20 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
پروژه بررسی ارتباطات درون شهری و میزان رضایت مردم از عملکرد سازمان اتوبوسرانی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مرحله اول: 1
1) مقدمه 1
2) جمع آوری داده ها 2
3) بررسی سئوالات مورد نظر 2
4) بخش نمودارها و جداول 7
5) منحنی نرمال 8
6) بررسی مشکلات 19
7) نتیجه گیری کلی 20
پرسشنامه
مرحله اول
انتخاب موضوع : هدف از این پروژه بررسی ارتباطات درون شهری و میزان رضایت مردم از عملکرد سازمان اتوبوسرانی می باشد.
جامعه :سازمان اتوبوسرانی
نمونه : شهروندان ایستگاه ابوتوس
متغیر تصادفی: گروه سنی افراد مسن وجوان
نوع متغیر : کیفی اسمی
روش نمونه گیری : به صورت اعداد تصادفی ساده
روش جمع آوری داده ها : از طریق پرسشنامه کتبی
مرحله دوم
مقدمه:
برای یک فرد عادی کاملاً طبیعی است که در مورد برخورداری از یک سازمان اتوبوسرانی موفق و هماهنگ، سئوالاتی را در ذهن داشته باشد.
ما بطور کلی در چهار موضوع اصلی رفاه و آسایش شهروندان و هزینه بهره مندی از امکانات سازمان اتوبوسرانی و پراکندگی مسیرهای حمل و نقل و مدت زمان مفید رفت و آمد تحقیقات گسترده ای در سطح شهر انجام داده ایم.
این تحقیق اتوبوسرانی در سال 1384 صورت گرفته است که این پرونده با توزیع پرسشنامه در مکانهای مختلف شهر آغاز گشت. در این رابطه داده ها جمع آوری شده و مورد ارزشیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.در این بررسی از محاسبات آماری، نمودارها و غیره استفاده شده است.
پرسشنامه
آیا افراد مسن (سالخورده ) در داخل اتوبوس از لحاظ رفاهی رضایت چندانی دارند؟
بله خیر متوسط ضعیف
2- از لحاظ بهداشت و ظاهر داخل اتوبوس چگونه می باشد؟
عالی خوب متوسط ضعیف
3- نوع برخورد رانندگان با مسافرین چگونه است؟
عالی خوب متوسط ضعیف
4-در مورد فاصله زمانی رسیده اتوبوسها چه روندی را دارا می باشند؟
ساعتی شبانه روزی
5- آیا مردم از نظر پراکندگی مسیرها حمل ونقل درسطح شهر رضایت کافی را دارند؟ عالی خوب متوسط ضعیف
6- آیا مسافرین از لحاظ روند افزایش قیمت ،بلیط رضایت کافی دارند؟
بله خیر متوسط ضعیف
7- آیا در مورد کاهش هزینه ها مسافرین رضایت از سازمان اتوبوسرانی رادارند؟
بله خیر متوسط ضعیف
8- روند افزایش قیمت بلیط در چند سال اخیر چگونه می باشد؟
بله خیر متوسط ضعیف
جمع آوری داده ها:
به دلیل مشکلات زیاد موجود برای جمع آوری داده ها در برخی از نواحی دوردست از مکانهای پر ازدحام در شهر، جامعه آماری ما را تشکیل داده اند.
در این تحقیق از سایر افراد مورد نظر در رده های سنی مختلف برای جمع آوری اطلاعات و پاسخ دادن به پرسشنامه استفاده شده است. به رغم مشکلاتی که برای جمع آوری داده ها موجود است از طریق پرسشنامه توانستیم اطلاعات مورد نیاز را تهیه و تفسیر نماییم.
بررسی سئوالات مورد نظر:
در انجام این پروژه ما با استفاده از تحقیقات و کمک از نمونه ها و آمارگیری های مختلف سئوالات مختلفی را در زمینه های گوناگون راجع به سازمان اتوبوسرانی ارائه داده ایم که در این سئوالات مردم نظر خود را بیان نموده اند.
محتوای برخی سئوالات به شرح زیر است:
در این سئوالات در رابطه با مسائل رفاهی و خدمات سازمان اتوبوسرانی و میزان رضایت مردم از عملکرد سازمان تحقیق بعمل آمده است.
- در رابطه با سکوت و نظافت و مسائل رفاهی درون اتوبوس مسائلی وجود دارد که از آن جمله می توان به مسائل زیر اشاره کرد:
بعضی از افراد مسن از این امور از قبیل مسائل رفاهی رضایت چندانی ندارند. آنها معتقدند، نوجوانان و افرادی با سن پایین که میل زیادی به تحرک و فعالیت دارند به این قبیل مسائل توجه زیادی ندارند و مراعات حال ایشان را نمی کنند.
بیشتر افراد به طور کلی از نظافت اتوبوسها نسبت به چند سال اخیر رضایت بیشتری دارند. زیرا اتوبوسهایی که مدل آنها بالا می باشد و زمان تولید و ساخت آنها بیشتر از چند سال نمی باشد بنابراین علاوه بر پاکیزگی این اتوبوسها از نظر کیفیت و آسایش افراد نیز در سطح بالایی قرار دارند.
- از نظر بر خورد رانندگان با مسافرین باید گفت بدلیل اینکه رانندگان مدت زیادی را به رانندگی می پردازند و روحیه مناسبی ندارند چندان با روی باز و رفتار مناسب با مردم برخورد نمی کنند البته در این میان رانندگانی نیز وجود دارند که واقعاً به بهترین شیوه وظیفه خود را در مقابل مسافرین انجام می دهند و آنها را نیز از خود ناراضی نمی گردانند.
- در مورد فاصله زمانی رسیدن هر اتوبوس به مقصد این نکته مشخص است که با توجه به مقتضیات محدودی مورد نظر تعداد اتوبوسها مشخص شده و هر چه این تعداد بیشتر باشد و فاصله مبدأ تا مقصد کمتر باشد، مدت زمان رسیدن اتوبوس کمتر خواهد بود.
برخی از مردم جامعه در مورد به موقع رسیدن به مقصد خود ابراز نارضایتی می کنند. آنها این مشکل را ناشی از عواملی چند می دانند:
1) ازدحام و شلوغی خیابانها و مسیر رفت و آمد آنها
2) توقف نکردن برخی از اتوبوسها در بعضی از ایستگاهها بدلیل شلوغ بودن اتوبوس
3) زیاد سوار شدن مردم و ازدحام آنها در وسط اتوبوس
- با توجه به داده های بدست آمده از طریق پرسشنامه ها می توان دریافت که مردم از نظر پراکندگی مسیرهای حمل و نقل در سطح شهر تا حدودی رضایت کافی را دارند یعنی تقریباً 40% این پراکندگی مسیرها را در سطح متوسط دانسته و حدود 36% در سطح خوب و خیلی خوب دانسته و 23% نیز در سطح پایین و بد می دانند. اما باید توجه داشت که در برخی از مناطق نمیتوان مسیرها را به چند بخش تقسیم نموده و یا مسیرها را کوتاه کرد. زیرا در این صورت ممکن است مشکلاتی از قبیل ازدحام و تراکم زیاد در جایی بوجود آید و برخی از مناطق از امکانات اتوبوسرانی محروم گردند.
- با توجه به اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ها می توان دریافت اکثریت مردم در مورد کاهش هزینه آنها در حمل و نقل توسط اتوبوسهای سازمان رضایت زیادی دارند، یعنی در نمونه های تحقیقی همه افراد از این حیث بسیار ابراز خرسندی می نمایند. افرادی که از نظر اقتصادی در سطح پایین تری قرار دارند و رفت و آمد آنها از طریق اتومبیل های شخصی امکان پذیر نیست، از این امتیاز مفید، یعنی هزینه کم و پیمودن مسیرهای طولانی رضایت بیشتری نسبت به سایر قشرهای جامعه دارند.
روند افزایش قیمت بلیطها در چند ساله اخیر:
از این حیث تعدادی از افراد که مخالف افزایش قیمت بلیطها باشند تقریباً برابر تعدادی افرادی است که نسبت به افزایش قیمت بلیطها بی تفاوت است. برخی از افراد در تحقیقات بدست آمده نظراتی را ارائه کردند مثلاً از یکی از افراد مورد نظر که پرسش بعمل آمده چنین بیان نموده که ازدحام و شلوغی درون اتوبوسها بیش از حد است و ایشان که مسیر طولانی را روزانه با همین خط طی می کنند می گویند: به علت ازدحام و شلوغی بعضی از افراد به سختی در اتوبوس ایستاده و هنگام پیاده شدن بسیار اذیت می شوند. در مورد راه حل این موضوع ایشان فرمودند: دولت با در نظر گرفتن مشکلات مردم، می تواتند با وارد کردن واحدهای جدید و افزودن آنها از این مشکلات کاسته و بر از بین بردن این مشکلات تلاش نماید.
در پایان از دولت محترم خواستاریم که به امید خدا برای هر چه بهتر شدن امکانات و تجهیزات خود و همچنین ایجاد آسایش و رفاه کامل برای مردم جامعه بیشتر ازپیش تلاش نماید.
«انشاء الله»
مرحله سوم و چهارم
تنظیم جدول توزیع فراوانی و رسم نمودار – محاسبه پارمترهای مرکزی و پراکندگی
ض
مرحله پنجم
ارزیابی مشکلات
در انجام این پروژه متأسفانه ما با مشکلاتی روبرو بودیم که عبارت بودند از:
1- به دلیل عدم دسترسی به افراد در سایر نقاط شهر مجبور شدیم فقط از نقاط پر رفت و آمد اطلاعاتی جمع آوری کنیم.
2- در این بررسی 10 پاسخ نامه به دلیل مخدوش بودن پاسخ ها کنار گذاشته شد. بنابراین نمونه ها به 30 عدد کاهش یافت.
3- تعداد زیادی از افراد تمایلی به پاسخ دادن پرسش نامه و سئوالات نداشتند. بنابراین به ناچار به افراد زیادی مراجعه کردیم.
نتیجه گیری کلی:
با توجه به اطلاعات و داده های جمع آوری شده مردم از رضایت نسبی نسبت به عملکرد سازمان اتوبوسرانی برخوردار بوده و به طور کلی در زمینه های کاهش هزینه- سرعت حمل و نقل و به موقع رسیدن به مقصد و مکان قرارگیری ایستگاهها ابراز رضایت کرده اند و در زمینه های دیگر از قبیل روند افزایش قیمت بلیط ها و جمع آوری بلیط ها در هنگام سوار شدن و تعداد اتوبوس ها در مسیر رفت و آمد تا حدودی ناراضی بودند و این امور چندان مطلوب آنها نبوده است.
در انتها ما امیدواریم که سازمان اتوبوسرانی امکانات و خدمات رفاهی بیشتری در اختیار مردم قرار داده و با بالا بردن کیفیت آنها از هیچ کاری برای خدمت مفید و موثر به مردم دریغ نورزند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 18 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
چکیده:
¬¬در دنیای صنعتی امروز ، انتقال دیتا به عنوان یکی از مهمترین بخشهای پروسه های کنترلی شناخته شده است و طراحان در تلاش برای بوجود آمدن پروتکل های جدیدی با ایمنی ، صحت و سرعت بالا در انتقال دیتا هستند. در این مقاله ، در ابتدا به معرفی تبادل دیتا (Data Communication) پرداخته و برخی از مباحث کلیدی آن از جمله ارتباط سریال و موازی ، فزستنده و گیرنده ، اتصالات و تبادل شفاف ، ساختار Master-Slave ، سرعت انتقال ، مدوله سازی ، Handshaking را مختصراً توضیح می دهیم. سپس به قسمت اصلی مقاله ، معرفی پروتکل I2C می پردازیم . این پروتکل توسط شرکت فیلیپس در دهه 1980 جهت ارتباط دستگاههای TV با پردازشگر ابداع شده است. که بدلیل سادگی و سرعت مناسب آن مورد توجه دیگر سازندگان قطعات الکترونیک قرار گرفت و هم اکنون به عنوان یکی از پروتکل های کاربردی در صنعت شناخته شده است. در این مقاله به جزئیات فنی این پروتکل و کاربردهای آن در بخشهای مختلف پرداخته ایم.
کلمات کلیدی :
I2C ، میکروکنترلر، همزمان سازی، SDA ، SCL ، Handshaking ، Baud rate ، DTE ، DCE ، Master ، Slave ، OSI ، Wired-AND ، open-collector ، open-drain ، current-source ، Arbitration ، Acknowledge ، RS-232 ، SERVO ، Hub ، Repeater ، Extender ، GPIO ، Multiplexer ، LED
چگونه تبادل دیتا انجام می پذیرد؟
هدف از تبادل دیتا ، انتقال دیت بین 2 یا تعداد بیشتری واحد می باشد. به عنوان یک اصل ، آنها می توانند کاراکتر، دستورات باشند که نیاز به نمایش دارند.ساده ترین سطح زبان کامپیوتر ، کاراکترهای باینری است که شامل 7 یا 8 ، عدد صفر یا یک می باشد. اکثر کامپیوترها با این سطح کار می کنند.
تبادل دیتا اساساً با صفر و یک صورت می گیرد.
یکی از استانداردهای معمول در کامپیوترها ، استاندارد ASCII می باشد که شامل 128 کاراکتر است که هر کدام از آنها از 7 بیت تشکیل شده است. باید توجه داشت که ارتباطات در داخل کامپیوتر با سرعت زیادی انجام می شود و برای ارتباط با محیط خارج باید ارتباطات همزمان شوند و همچنین باید صحت تبادل دیتا ، کنترل شود.
استانداردهای مختلفی از ASCII وجود دارد. به عنوان مثال Extended ASCII که از هشتمین بیت نیز برای انتقال data استفاده می کند.
یک بیت در هر زمان یا یک بایت بطور کامل
دو روش برای انتقال دیتا وجود دارد :
1- سریال
2- موازی
در انتقال موازی ، برای هر بیت یک مسیر در نظر گرفته شده است. بنابراین کاراکترها می توانند بطور همزمان ارسال شوند. با توجه به این مزیت، که سرعت بالای انتقال است این روش در سیستمهای ارتباطی کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد.
در مقابل ، در روش سریال هر بیت در هر لحظه فرستاده می شود. بنابراین پروتکل ارتباطی ، باید بتواند برای مقصد ، ابتدا و انتها را مشخص کند. علاوه بر این، سرعت انتقال نیز با واحد bit/s معرفی می شود.
یک کاراکتر در یک زمان یا یک جمله کامل
ما دو روش برای انتقال سریال داریم :
1- انتقال غیر همزمان (Asynchronous)
2- انتقال همزمان (synchronous)
در انتقال غیر همزمان ، ترانسمیتر، کاراکترها را در یک لحظه با بیت start و stop می فرستد. و گیرنده هر بیت start را که دریافت می کند، بقیه بیتها را به عنوان کاراکتر تفسیر می کند. و بیت stop گیرنده را ریست می کند. در حدود 90 تا 95 درصد از انتقال نوع سریال data بصورت غیر همزمان است.
در انتقال همزمان همه پیام ها در یک لحظه فرستاده می شود. سرعت انتقال توسط خط clock بر روی یک سیم جداگانه یا بصورت مدوله شده بر روی سیگنال دیتا ، تعیین می شود. عیب روش غیر همزمان در مقابل روش همزمان این است که حدود 20 الی 25 درصد پیغام شامل بیتهای پریتی می باشد.
فرستنده و گیرنده
در مبحث تبادل دیتا ، سخت افزارهایی با نام فرستنده و گیرنده وجود دارد. مانند PC و ربات که می توانند هم به عنوان گیرنده و هم به صورت فرستنده در یک زمان عمل کنند.
این انتقال به سه روش می تواند انجام شود:
1- simplex : انتقال دیتا تنها یک طرفه است و از جانب فرستنده به گیرنده ، روی یک line می باشد.
2- Half duplex : انتقال دیتا ، به صورت دو طرفه می باشد ولی نه بصورت همزمان بلکه روی دو line جداگانه انجام می پذیرد.
3- Full duplex : انتقال دیتا ، به صورت دو طرفه ، همزمان روی یک line انجام می پذیرد.(مانند انتقال دیتا در مکالمات تلفنی)
اتصال صحیح :
DTE(data terminal equipment) و DCE(data communication equipment) از جمله اصطلاحاتی است که در تبادل دیتا وجود دارد. کامپیوترها و ترمینالها معمولاً DTE هستند، مودم و سخت افزارهای ارتباطی معمولاً DCE هستند در حالی که تجهیزات دیگری تظیر مولتی پلکسرها و پرینترها می توانند هم DTE و هم و هم DCE باشند. در DTE پینهای استفاده شده برای انتقال و دریافت دیتا متفاوت با پینهای کانکتور DCE می باشند. بدین ترتیب می توان DTE را مستقیماً به DCE متصل کرد. در صورتی که دو DCE را به هم متصل کنیم مجبوریم که فرمت اتصال را تغییر دهیم تا خط TD(Transmit Data) بر خط RD(receive data) منطبق شود.
تبادل شفاف (transparent communication)
در سیستمهای کامپیوتری که بوسیله تعدادی مودم با هم شبکه شده اند از ارتباط شفاف استفاده می کند. شفافیت به معنای این است که همه واحدها همه پیغامها را می شنوند.
ساختار Master-Slave
بخش گسترده ای از شبکه های صنعتی از این ساختار استفاده می کنند بدین صورت که چندین Master پیغام ها را بطور متناوب به Slaveهایی که پاسخ می دهند می فرستد. این توالی را polling می نامند. در این سیستم هر Slave آدرس مخصوص به خود را دارد.
Master فرمان خود را به همراه آدرس Slave مورد نظر می فرستد. Slave مورد نظر پس از تشخیص آدرس ، فرمان را انجام داده و در بعضی مواقع سنگنال تاییدی برای master می فرستد تا به کار خود ادامه دهد.
ساختار و شکل آدرس و پیغام بستگی به نوع پروتکل ارتباطی که استفاده می شود، دارد. پیغامی که برای همه slave ها فرستاده می شود پیغام broadcast نامیده می شود. این می تواند پیغامی باشد که توسط master به تمامی slave ها دستور داده می شود که آن وظیفه را انجام می دهند. به عنوان مثال می توان plc های کنترل کننده آژیر را نام برد. درهنگام خطر همه آژیرها باید به صدا درآیند بنابراین یک پیغام broadcast باید فرستاده شود.
سرعت انتقال:
همواره بهینه ترین سرعت ، بیشترین سرعت نیست بلکه باید خطای انتقال و ارتباطات را نیز در نظر گفت.نوع کابل و فاصله سرعت بهینه را تعیین می کند.در این صورت ما به امنیت بالا و قابل اطمینان در انتقال دیتا دست می یابیم .
برای انتقال دیتا دیجیتال به وسیله سیم های مسی باید در ابتدا تغییر شکل پیدا کند.
کابل ارتباطی سبب تضعیف و متغیرشدن سیگنال می شوند که در سرعتهای بالا این اثرها می تواند بحرانی باشند.
دو اصطلاح که در این مبحث وجود دارد bit/s و baud rate می باشند. سرعت انتقال با bit/s اندازه گیری می شود. بطور تقریبی برای انتقال هر کاراکتر 10 بیت نیاز است بنابراین می تواند با سرعت 9600 bit/s تقریباً 960 کاراکتر را در ثانیه انتقال داد.
برای تغییر شکل سیگنال پیش از فرستادن به شبکه از مودم استفاده می شود. مودم ، سیگنال و baud rate را تغییر می دهد. Baud rate تعیین می کند سیگنال در هر ثانیه چند بار تغییر شکل پیدا می کند (مدوله می شود). هر تغییر شکل در سیگنال در واقع ایجاد بسته ای است که در طول خط به سوی مودم گیرنده فرستاده می شود و در آنجا کدگشایی شده و دوبار اطلاعات به دیجیتال تبدیل می شود.
در مودمهای short-haul (برای مسیرهای کوتاه) سیگنال تغییر شکل پیدا نمی کند و همان چیزی که فرستاده می شود در مودم گیرنده دریافت می شود و به صورت Transparent ارتباط برقرار می کنند.
مودمهای PTT مانند مودمهای short-haul عمل می کنند با این تفاوت که بافری دارند که دیتا را قبل از فرستادن ذخیره می کند. با توجه به baud rate میزان سرعت انتقال دیتا مشخص می شود به عنوان مثال اگر مودم بتواند با 1400 baud کار کند و در هر انتقال 4 بیت داشته باشیم باید سرعت انتقال 9600 bit/s باشد.
مدوله سازی :
سیگنالهای دیتا باید برای انتقال دیتا در انواع کابلها ، تغییر شکل پیدا کرده و سازگار شوند.سطح های دیجیتال برای کابل انتخابی مورد نظر به فرمی قابل خواندن تغییر داده شود.
سه نوع مدوله سازی وجود دارد:
1- مدوله سازی فرکانس:
فرکانسهای مختلفی برای انتقال سطوح دیجیتال 0 و 1 استفاده می شود .
2- مدوله سازی فاز:
برای انتقال سطوح دیجیتال 0 و 1 ازشیفت فازی ناگهانی سیگنال سینوسی حامل استفاده می کند.این روش معمول در مودمهای PTT در شبکه های ارتباطی راه دور استفاده می شود.
3- مدوله سازی دامنه :
ازقدرت ودامنه سیگنال ارسالی برای نشان دادن سطح 1و0 استفاده می کند.
4- مدوله سازی دامنه و فاز:
ترکیبی است که اجازه انتقال بیتهای بیشتری در هر baud را میدهد.
Handshaking
Handshaking روشی برای تجهیزات ارتباط دیتا است تا بتوانند جریان دیتا بین دستگاه هایی که به شبکه متصل هستندرا کنترل کند. به خصوص در مواردی که یکی از دستگاه ها نسبت به بقیه کندتر باشند.
دونوع Handshaking وجوددارد: نرم افزاری و سخت افزاری .
زمانی را در نظر بگیرید که بین کامپیوتر و پرینتر ارتباط بر قرار کرده اید . حال اگر بخواهید اطلاعات را با سرعت بیشتری از آ نچه پرینتر چاب میکند،بفرستید.دستگاه پرینتر این قابلیت را دارد که اطلاعات اضافی را در یک بافر ذخیره کند.در اینجا هنگامی که بافر پر می شود با Handshaking نرم افزاری یا سخت افزاری ، کامپیوتر را از این مساله آگاه کرد.
مثال دیگر در استفاده از مودم می باشد . سرعت دیتا بین کامپیوتر و مودم معمولا بیشتر از ان است که خطوط تلفن پشتیبانی می کند بنابراین مودم باید از این روش استفاده کند تا به کامپیوتر اطلاع دهد با سرعت کمتری دیتا را انتقال دهد.
Handshaking نرم افزاری :
درمثال پرینتر با این روش وقتی بافر پر می شود کاراکتری را برای کامپیوتر ارسال میکند(Xoff ).وقتی که بافر خالی شد کاراکتری برای کامپیوتر ارسال می شود(Xon) تا انتقال دیتا ادمه پیدا کند.کاراکترهای معمولی که در این پروتکل استفاده می شوند شماره 17 اسکی(Xon) وشماره 19 اسکی (Xoff) می باشد.
Handshaking سخت افزاری:
به جای استفاده از کارکترهای اضافی در جریان دیتا،پروتکل RS-232 خطوط سخت افزاری اضافی بدین منظور در نظر گرفته است. رایج ترین خطوط استفاده شده RTS(Requet to send) و CTS(Clear to Send) می باشند.به عنوان نمونه وقتی که کامپیوتر می خواهد با یک مودم ارتباط بر قرار کند:
1- اگر کامپیوتر بخواهددیتا را انتقال دهدخط RTS را از 3+ به 15+ افزایش می دهد.(دیتا انتقال نیافته است)
2- مودم تغییردر خط RTS را تشخیص داده وهنگامی که آماده دریافت دیتا است خط CTS را تغییر می دهد.
3- کامپیوترمنتظر میماندکه اگر خط CTS به سطح بالا تغییرکرد دیتا را انتقال دهد.
درهر نقطه ای که خطCTS افت کند کامپیوتر انتقال دیتا را متوقف می کند.
خط سخت افزاری که غالبا برای پرینترهای سریال فوری استفاده می شودخط DTR است که به کامپیوتر اطلاع می دهد انتقال دیتا را به دلیل نبودن کاغذ متوقف کند.
سیگنالهای سخت افزاری تنها برای روش Handshaking استفاده نمی شوند بلکه کاربردهای دیگری نیز می توانند داشته باشند.هنگامی که دوقطعه از یک دستگاه به طور ویژه ای ترکیب شده و سوئیچ خط انجام می پذیردبرای اطمینان از اینکه هر قطعه سیگنال صحیح را درزمان صحیح دریافت کرده استفاده از این روش کارگشا می باشد.
مدل سیستمهای باز open systems model
در تبادل دیتای دیجیتال ، سیم بندی بین دو یا چند وسیله یکی از اولین گامها در برپایی یک شبکه است. همانند این تجهیزات سخت افزاری ، نرم افزار نیز باید آدرس دهی شود. مدل مرجع OSI شامل هفت لایه زیر می باشد:
- لایه 1 (لایه فیزیکی) : تعریف الکتریکی و مکانیکی سیستم
- لایه 2 (لایه پیوند دیتا data link) : قالب بندی و قالب تصحیح خطای دیتا
- لایه 3 (لایه شبکه) : فرستادن بهینه پیغامها از یک شبکه به شبکه دیگر
- لایه 4 (لایه ارسال) : کانالی برای ارسال پیغامها از یک فرآیند کاربردی به دیگری
- لایه 5 (لایه دیدار Session layer) : سازمان دهی و همزمان سازی تبادل دیتا
- لایه 6 (لایه ارائه Presentation) : قالب دیتا و یا دوباره ارائه دادن
- لایه 7 (لایه کاربردی) : ارسال فایل ، تبادل پیغامها
مدل OSI به صورت مجموعه ای از وجودهایی همانند یک برنامه نرم افزاری که در هر یک از هفت لایه قرار داده شده اند قابل تصویر است. این یک قالب کاری کلی را برای تولیدکننده فراهم می آورد که راه حلهای ارتباطی خود که شامل لینکهای ارتباطی سخت افزاری و پروتکلهاست را به صورت بسته (package) درآورد.
در دنیای ابزار دقیق ، این مدل OSI به صورت زیر ساده می گردد:
- لایه 1 : لایه فیزیکی
- لایه 2 : لایه پیوند دیتا
- لایه 3 : لایه کاربردی
این عمل به صورت ارزشمندی عملکرد یک سیستم کلی را ساده می کند. شما توجه خواهید داشت که یک لایه دیگر در بالای دیگر لایه ها به آن اشاره شده که لایه کاربر (User layer) نامیده شده است.
این لایه یک بخش از مدل OSI نیست ولی بخش مهمی از یک سیستم کلی است.
مثالهایی از چگونگی کاربرد این لایه ها عبارتند از:
- RS-232 و RS-485 مثالهایی از لایه فیزیکی هستند.
- پروتکل Modbus مثالی از لایه پیوند دیتاست.
- Ethernet شامل لایه های فیزیکی و پیوند دیتاست.
- پروتکل ابزار دقیق هوشمند HART شامل هر سه لایه فیزیکی ، پیوند دیتا و کاربردی است.
- Profibus و Foundation Profibus شامل هر سه لایه فوق است.
تاریخچه I2C :
پروتکل I2C در اوایل دهه 1980 توسط شرکت Philips ابداع گردید که هدف ابتدایی آن فراهم کردن راهی ساده جهت ارتباط یک CPU با تراشه های جانبی در یک دستگاه تلویزیون بود زیرا باسهای سابق و موجود دارای تعداد خطوط زیاد بود که سبب ازدحام در PCB مربوطه می گردید.
I2C طبق تعریف شرکت فیلیپس مخفف Inter-IC می باشد که بیانگر هدف آن یعنی فراهم آوردن یک لینک ارتباطی بین مدارات مجتمع می باشد.
امروزه این پروتکل به صورت عمومی در صنعت پذیرفته شده است و کاربرد آن از سطح تجهیزات صوتی و تصویری نیز فراتر رفته است. به گونه ای که امروزه در بیش از 1000نوع IC مختلف به کار گرفته شده است .
مزایای باس برای طراح :
پروتکل I2C سبب سهولت و سرعت در طراحی مدارات می گردد زیرا :
1- بلوک دیاگرام عملیاتی کاملا" با IC های واقعی مطابقت دارد و طراح به سرعت می تواند به شماتیک نهایی دست پیدا کند.
2- نیاز به طراحی رابط(interface) اضافی ندارد زیرا به صورتخدon-chip وجود دارد و محاسبات مربوط به تطبیق امپدانس و ... حذف می گردد .
3- هم از لحاظ نرم افزاری و هم سخت افزاری قابل کنترل می باشد .
4- IC های مربوطه به راحتی قابل اضافه کردن و یا کم کردن می باشند.
5- زمان طراحی نرم افزاری به دلیل وجود کتابخانه های آماده کاهش می یابد.
همچنین با توجه به تکنولوژی ساخت آنها وسیله های سازگار با i2c دارای ویژگیهای زیر می باشد:
1- مصرف بی نهایت کم جریان
2- امنیت در برابر نویز بسیار خوب
3- محدوده ولتاژ تغذیه گسترده :
2.5 تا 5 ولت یا 2.7 تا 5.5 ولت و در وسایل جدید 2.3 تا 5.5 ولت یا 3 تا 3.6 ولت
4- رنج گرمایی کاری گسترده :
از 40- تا 85 درجه سانتگراد و در بعضی موارد 0 تا 70 درجه و یا 0 تا 120 درجه
مزایای باس I2C برای تولید کنندگان :
این باس دارای مزایای زیر برای تولیدکنندگان می باشد .
- دو سیمه بودن آن سبب سادگی و کوچک شدن PCB ها شد.
- حذف decoder های آدرس
- قابلیت ارائه در بسته های (Package) ریز و مناسب موجود می باشد.
سخت افزار باس I2C :
این باس به طور فیزیکی شامل دو خط فعال می باشد:
- خط داده سریال (SDA) serial data line
- خط پالس ساعت سریال (SCL) serial clock line
این خطوط هر دو به صورت دو جهته عمل می کنند به همین دلیل می توان چند خدمات رسان Master داشت یا اینکه هر وسیله به عنوان فرستنده یا گیرنده عمل کند.
در ساخت این وسایل از تکنیک open-collector استفاده شده است. در این صورت هرگاه چند خروجی به یک سطح متصل شوند نتیجه آن سطح AND شده این چند خروجی خواهد بود. همچنین در این باس خطوط SDA و SCL از طریق مقاومتهای pull-up و یا منابع جریان به یک منبع ولتاژ مثبت متصل هستند که نتیجه آن نگه داشتن خط در سطح HIGH است.
هر چند تکنیک ارائه شده در مورد open-collector بودن و مقاومتهای pull-up دارای مزیت wired-and می باشد ولی این موضوع در مورد خطوط طولانی که دارای یک ظرفیت خازنی می باشند ایجاد یک ثابت زمانی RC می گردد که برای رفع این موضوع به جای مقاومت از منابع جریان می توان استفاده کرد.
با توجه به تکنیکهای به کار گرفته شده و با توجه به امپدانس موجود در خط که باید محدود به 400pf گردد . این نوع باس در سه سرعت زیر قادر به جابجایی داده ها می باشد:
1- حالت Standard-mode : تا حداکثر 100kbit/s
2- حالت Fast-mode : تا حداکثر 400kbit/s
3- حالت High Speed-mode(HS-mode) : تا حداکثر 3.4Mbit/s
همان طور که دیده می شود در حالاتی سرعت انتقال داده ها به قدری بالا می رود که ممکن است اثرات نا مطلوبی بر روی سیگنال ارسالی داشته باشد از جمله سوار شدن نویزهای سوزنی بر روی سیگنال که می تواند با توجه به منطق موجود ما را دچار مشکلات سازد.
برای رفع این مشکل در ابزارهایی که با سرعت بالا عمل می کنند از فیلترهای ویژه ای استفاده شده است.
همان طور که اشاره شد هر وسیله باید در این پروتکل به صورت منحصر بفرد آدرس دهی گردد که قسمتی از آدرس آن به صورت داخلی در IC موجود می باشد و قسمت دیگر آن توسط پینهای آدرس که بر روی این ICها در نظر گرفته شده تعیین می گردد.
فرضاً در ICهایی که بصورت 7 بیتی آدرس دهی می شوند معمولاً سه پایه (A0,A1,A2) موجود می باشد که اجازه می دهد IC قابل شناسایی از یک مدل در این باس وجود داشته باشد.
فرمت انتقال داده ها:
هر بایت داده بر روی خط SDA باید 8 بیت طول داشته باشد. و همچنین هیچ محدودیتی در مورد تعداد بایتهای ارسالی توسط یک فرستنده بر روی SDA وجود ندارد.
باید توجه داشت که در هنگام انتقال داده ها زمانی که clock در سطح high است نباید خط SDA تغییر کند مگر در دو حالت که نشان دهنده حالت شروع و پایان می باشد.
بیت START : تغییر سطح منطقی SDA از high به low زمانی که clock در سطح high قرار دارد.
بیت STOP : تغییر سطح منطقی SDA از سطح low به high زمانی که clock در سطح high قرار دارد.
بعد از هر بایت ارسال شده جهت تعیین اینکه این بایت توسط گیرنده پذیرش شده است یا نه یک بیت دیگر در پالس بعدی ارسال می گردد که به Acknowledge bit معروف است. اگر در این بیت SDA در سطح high قرار بگیرد به این معنی است که پذیرش صورت نگرفته است و اگر SDA به سطح low برود به این معنی است که پذیرش صورت گرفته است.
مساله همزمان سازی پالس ساعت :
پالس ساعت توسط Master ها تولید می گردد . هر Master پالس ساعت خود را بر روی SCL قرار می دهد و با توجه به خاصیت wired-AND در این گونه باس پالس ساعت ها با هم AND شده و باعث تولید یک پالس ساعت مشترک می گردد.
مساله داوری و حاکمیت یک Master :
هر Master تنها در زمانی می تواند به باس دسترسی پیدا کند که خط SDA آزاد باشد. در اینجا نیز وجود خاصیت wired-AND باعث حل مشکل می گردد یعنی چند Master بطور همزمان داده هایشان را بر روی خط SDA به صورت سریال ارسال می دارند و با هم AND شده و بر روی باس یک دیتای واحد قرار می گیرد در اولین مکانی که خط SDA با خط داده مربوط به یک Master مطابقت نداشت آن Master خط داده سریال را در سطح یک منطقی رها می کند (حالت پیش فرض با توجه به وجود pull-up سطح high می باشد) تا بر روی کار دیگر Master ها تاثیر نداشته باشد.
همان طور که دیده می شود مساله Arbitration تنها در مورد حالتی معنی دارد که چند Master داشته باشیم زیرا
1- در مورد Slave ها با توجه به اینکه در هر زمان یک Slave آدرس دهی می شود و حق دسترسی به SDA را دارد معنی نخواهد داشت.
2- یک Master دیگر رقیبی برای دسترسی به خط SDA ندارد.
همچنین باید توجه داشت که در موارد زیر Arbitration بکار گرفته نمی شود :
• بین وضعیت repeated Start (Sr) و بیت دیتا
• بین وضعیت Stop و بیت دیتا
• بین یک وضعیت repeated Start (Sr) و وضعیت Stop
آدرس دهی :
برای شناسایی هر وسیله در این پروتکل نیاز به یک آدرس داریم که در مورد هر وسیله تعدادی از بیتهای آن به صورت on-chip آدرس دهی می شود و مابقی از طریق پینهای آدرس سخت افزاری مشخص می گردد. در ابتدا آدرسی که به هر وسیله اختصاص می یافت یک آدرس 7 بیتی بود ولی با گسترش این باس و تعداد وسیله های بکار رفته در آن نیاز به آدرس دهی با تعداد بیت بالاتر احساس شد و آدرس دهی به صورت 10 بیتی بوجود آمد.
آدرس دهی 7 بیتی:
در این حالت بعد از وضعیت START(S) ، آدرس یک slave فرستاده می شود که 7 بیت طول دارد. سپس در بیت 8 جهت انتقال داده مشخص می گردد. صفر بیانگر فرستادن داده (WRITE) و یک بیانگر درخواست دیتا (READ) می باشد. هر ارسال داده نیز با یک وضعیت STOP خاتمه می یابد. اگر master همچنان نیاز به دسترسی به باس داشته باشد از یک وضعیت شروع مجدد Repeated Start (Sr) استفاده می کند و سپس یک slave دیگر را آدرس دهی می کند، بدون اینکه ابتدا نیاز به وضعیت STOP داشته باشد.
با توجه به این نوع آدرس دهی سه حالت زیر موجود می باشد:
1- یک master-transmitter داده هایش را به یک slave-receiver بدون اینکه جهت ارسال تغییر کند، منتقل می کند.
2- یک master داده ها را بلافاصله بعد از اولین بایت از slave می خواند.
3- حالت ترکیبی : ترکیبی از دو حالت قبل است یعنی جهت ارسال قابل تغییر است.
اما باید توجه داشت که در بایت اول تعدادی از آدرسها برای مقاصد خاصی ذخیره شده اند که در جدول زیر به آنها اشاره می گردد:
General call : برای این است که پس از شروع کار باس و ارسال این بایت تمام وسیله ها آدرسهای مربوط به خود را تنظیم کنند.
اگر وسیله ای نیاز به آدرسدهی داشته باشد بعد از این کد به عنوان slave-receiver عمل می کند.
اما بایت دوم دو حالت دارد:
• هنگامی که بیت کم ارزش آن صفر باشد.
• هنگامی که یک باشد.
در حالتی که B صفر است چند حالت داریم :
• 00000110(06H) : ریست کردن و نوشتن قسمت قابل برنامه ریزی آدرس slave بوسیله سخت افزار.
• 00000100(04H) : نوشتن قسمت قابل برنامه ریزی slave بوسیله سخت افزار. در این حالت دستگاه ریست نمی شود.
• 00000000(00H) : به عنوان بایت دوم نباید استفاده شود.
باید از باقی کدها صرف نظر کرد.
هنگامی که بیت B یک است به Hardware general call معروف است و به این معناست که توالی توسط سخت افزار مانند keyboard scanner که نمی تواند برای ارسال یک آدرس slave مورد نظر برنامه ریزی شوند ، ارسال می گردد.
هفت بیت دیگر شامل آدرس hardware master است که بوسیله یک میکروکنترلر تشخیص داده می شود. در بعضی از سیستم ها این hardware master به صورت slave-receiver عمل می کند که توسط یک master پیکربندی کننده ، آدرس slave که باید به آن داده ارسال گردد ، تعیین می شود.
Start byte : برای کاهش میزان دسترسی میکروها به این باس از این بایت استفاده می شود. ابتدا یک میکرو با سرعت کم از SDA نمونه برداری می کند تا یکی از این 7 بیت را ( که نسبت به حالت عادی زمان طولانی تری را می گیرند) تشخیص دهد. سپس سرعت نمونه برداری خود را افزایش می دهد تا بتواند داده های روی SDA را تشخیص دهد. در این حالت رویه شروع به صورت زیر است:
- وضعیت START (S)
- بایت START (00000001)
- پالس ساعت مربوط به Acknowledge
- وضعیت شروع مجدد Repeated start (Sr)
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 32 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
چکیده:
برنامه ریزی های کوتاه مدت در زمینه های مختلف برای ادامه ی بقا ، پیشرفت و موقعیت کلیه واحدهای اقتصادی و نیز اتخاذ تصمیمات اثر بخش سرمایه گذاری و تأمین مالی توسط مدیران، سرمایهگذاران، اعتبار دهندگان و سایرین ضروری است.
معمولاً به منظور پیش بینی وقایعی که درآینده روی می دهد به اطلاعات بدست آمده از وقایع تاریخی اتکا می شود. بدین ترتیب که داده های گذشته تجزیه و تحلیل می شود تا از آن الگویی قابل تعمیم برای آینده بدست آید به همین دلیل در تحقیقات حسابداری نیز برای پیش بینی های مالی از جمله سود شرکت ها و نهایتاً استفاده سودمند از آنها روشهای مختلف جهت پیش بینی انتخاب شده است
پیش بینی های سود عمدتاً از سه منبع یا گروه بدست می آید : گروه اول مدیریت هستند و گروه دوم تحلیل گران مالی و گروه سوم مدل های کمّی سری های زمانی، در تحقیقات انجام شده در زمینه مقایسۀ پیش بینی این گروهها نتایج گوناگون و گاه متضاد بدست آمده است.
تحقیقات بسیار زیادی خصوصاً در دهه ی 1960و1970 (نظیر تحقیقات انجام شده توسط
بیسی کری و توارک1 1978 ، هیسل وجنین2 1986 و کاپلاند و مارینو3 1972 و گرین و سگال4 1966) در زمینه دقت پیش بینی سود توسط مدیریت و تحلیل گران مالی و مدل های سری های زمانی باکس – جنکینزانجام گرفته است که البته علی رغم این تحقیقات نتایج یکسانی به منصۀ ظهور نرسیده است .
جهت آزمون فرضیه تحقیق ، ابتدا مناسب ترین مدل های سری زمانی باکس – جنکینز از داده های شرکت های منتخب بدست آمده و سپس سود هر سهم شرکت های منتخب پیش بینی می گردد. در مرحلۀ بعدی خطای نسبی پیش بینی سود هر سهم مدل با سود هر سهم واقعی محاسبه می شود
مقدمه:
برنامه ریزی های کوتاه مدت در زمینه های مختلف برای ادامه بقا، پیشرفت و موقعیت کلیه واحدهای اقتصادی و نیز اتخاذ تصمیمات اثر بخش سرمایهگذاری و تأمین مالی توسط مدیران، سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان و سایرین ضروری است. برنامهریزی امکان بهرهبرداری مناسب از فرصت های موجود را فراهم می آورد و با استفاده از آن میتوان قبل از مواجه شدن با رویدادهای اقتصادی نامطلوب ، واکنش های مناسب نشان داد . در همین راستا برای افزایش اثر بخشی برنامه ریزی نیز باید توانایی پیش بینی صحیح و مستمر را که لازمه آن است بهبود بخشید .
کانون توجه این پژوهش پیش بینی است . پیش بینی از این نظر حائز اهمیت است ، که عنصر بنیادین و کلیدی در تصمیم گیری استفاده کنندگان درون سازمانی وهمچنین برون سازمانی محسوب می شود . بر این اساس ، کارایی و اثر بخش نهایی هر تصمیم به نتایج رویدادهایی بستگی دارد که به دنبال هر تصمیم روی می دهد . بدین سان تصمیمی کارا و اثر بخش خواهد بود که پیش بینی های انجام گرفته بر مبنای آن صحیح بوده باشد .
فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1. مقدمه
به جرأت می توان اظهار داشت که در دهه 1960 و 1970 انقلاب عظیمی در تحقیقات حسابداری و مالی صورت گرفته است و در این میان تحقیقات مرتبط با پیش بینی های مبتنی بر مدل های کمّی حجم عظیمی از این تحقیقات را به خود اختصاص داده است . در مارس 1973 بنیاد تحلیل گران مالی تحقیق سه بخشی را ارائه داد ، یک بخش تحقیق که مربوط به تحقیق حاضر می باشد .
در زمینه پیشبینی سود شرکتها بود. این تحقیق، گزارش می نمود که تنها از اکتبر 1971 تا سپتامبر 1972 حدود 78 مقاله در زمینه پیش بینی مدیریت در مجله ی وال استریت انتشار یافته است که این خود نشانه از اهمیت بالای این حوزه در حسابداری و امور مالی است .
در این تحقیق براساس سود هر سهم شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با استفاده از مدل سری زمانی باکس ـ جیکنز سود هر سهم برآورد شده و مدل در پایان از نظر کاهش میزان خطا از راه نرمافزار Eviews مورد تحلیل قرار میگیرد.
2-1. بیان مسأله
معمولاً به منظور پیش بینی وقایعی که در آینده روی می دهد به اطلاعات بدست آمده ازوقایع تاریخی اتکاء میشود. بدین ترتیب که دادههای گذشته تجزیه و تحلیل میشوند تا از آن الگویی قابل تعمیم برای آینده به دست آید. این فرآیند که در اغلب روشهای پیشبینی به کار میرود. مبتنی بر این فرض است که روابط بین متغیرها در آینده نیز ادامه خواهد یافت (شیوا،1378،ص30-29)3.
برای روشن شدن فرآیند پیش بینی اشاره به این موضوع ضرورت دارد که روشهای پیشبینی میتواند کاملاً ساده یا پیچیده کوتاه مدت یا بلند مدت کمّی یا کیفی و... باشد. اما علی رغم تنوع در روشهای موجود میتوان آنها را به دو گروه اصلی روشهای کیفی و کمّی، طبقهبندی نمود (آذر و مومنی،1379،ص20)4.
در روشهای کیفی پیش بینی مبتنی بر قضاوت ذهنی است . و پیشبینی کننده با استفاده از تجارب خود و در نظر گرفتن شرایط کنونی و تغییرات قابل پیشبینی، دادههای آینده را پیشبینی میکنند.
در فرآیند پیش بینی ، بعضاً فقدان یا عدم دسترسی به داده های تاریخی یا عدم کفایت حجم آن ، استفاده از روشهای قضاوتی را ضروری می سازد .
در روشهای کمّی با استفاده از تجزیه وتحلیل داده های گذشته ، ارزش متغیر مورد نظر پیشبینی میشود. روشهای رگرسیون و سری های زمانی نمونه ای از آن است . سری زمانی خود به مدل های یک متغیره و چند متغیره تقسیم می شود . در مدل های یک متغیره تنها براساس ارزش مقادیر گذشته یک سری زمانی ، ارزش و مقادیر آتی متغیروابسته پیش بینی می شود ، در حالی که در مدل های چند متغیره با شناسایی وتشخیص متغیرهایی که با متغیرمورد مورد نظربرای پیش بینی درارتباط است،مدل آماری مربوط طراحی می شود و برای پیش بینی بکار می رود . دراین مدل ها با شناسایی روابط بین متغیرها می توان نتیجه پیش بینی را بهبود بخشید . با توجه به دسترسی به داده های تاریخی و در نظر گرفتن مزایای روش کمّی ، در این تحقیق از مدل های مبتنی بر داده های تاریخی در چارچوب سری زمانی استفاده خواهد شد . سری زمانی ، مشاهدات متوالی زمانی مربوط به یک متغیر معین است و معمولاً برای دستیابی به یک الگوی تاریخی که برای پیش بینی مورد نظر مفید باشد ، از سری زمانی استفاده می شود به عبارت دیگر در تجزیه وتحلیل سری زمانی تلاش می شود با استفاده ازمقادیر گذشته مقادیر آینده یک متغیر پیش بینی شود.
هر چند در پیش بینی هایی که مبتنی بر روند گذشته است فرض می شود که گذشته آینه ای برای آینده است و روندهای گذشته در آینده ادامه می یابد ولی باید توجه داشت که تمامی پیش بینی ها با مقداری عدم قطعیت همراه است.
بنابراین نباید امیدوار بود که هر پیش بینی کاملاً دقیق باشد . ولی باید انتظار داشت که منافع حاصل از پیش بینی ، بیشتراز هزینه فرصت ناشی ازعدم پیش بینی باشد .
پیش بینی های سود عمدتاً از سه منبع یا گروه بدست می آید : گروه اول مدیریت هستند و گروه دوم تحلیل گران مالی و گرو سوم مدل های کمّی سری های زمانی می باشد .
در تحقیقات انجام شده در زمینه مقایسه پیش بینی این گروهها ، نتایج گوناگون و گاهی متضاد بدست آمده است .
به هرحال، محقق دراین پژوهش که در بستربورس اوراق بهادارایران انجام می گیرد بر آن است که دقت پیش بینی سود بوسیلۀ مدل های کمّی سری های زمانی با استفاده از متدولوژی باکس – جنکینز را مورد آزمون قرار دهد .
اساساً این پرسش برای محقق مطرح است که آیا مدل های سری های زمانی حاصل از متدولوژی باکس ـ جنکینز سود را دقیق پیش بینی می کنند؟
3-1. اهداف و اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی ازهدف های اصلی حسابداری ارائه اطلاعاتی است که بتوان با استفاده ازآن رویدادهای تجاری آینده را پیش بینی کرد.ازدیدگاه روش مبتنی برپیش بینی برای تدوین وارائه یک تئوری حسابداری باید روشهای گوناگون حسابداری را ازنظر توانایی آنهاجهت پیش بینی رویدادهای اقتصادی یا تجاری ارزیابی کرد.
به طورکلی شاخص سودمندی درپیش بینی عبارت است از، روابط احتمالی بین رویدادهای اقتصادی مورد نظرتصمیم گیرنده متغیرهای پیش بینی کننده مربوط که تا حدی از اطلاعات حسابداری نشأت می گیرد .
تحلیلگران برای تعیین ارزش ذاتی اوراق بهادار به تعیین سود واقعی نیاز دارند . سود به عنوان ابزار پیش بینی برای تحلیل گران و سرمایه گذاران از جایگاه خاصی برخوردار است .
در بیانیه مفهومی شماره (1) هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی چنین آمده است :
« سرمایه گذاران و اعطاء کنندگان وام و اعتبار و سایرین به ارزیابی دورنمای خالص جریان نقدی واحد تجاری علاقه مندند وغالباً سود به دست آمده را برای کمک به ارزیابی قدرت سود آوری، پیش بینی سود های آتی ، برآورد ریسک اعطای اعتبار و سرمایه گذاری در واحد تجاری ، به کار می گیرند.» یعنی نوعی ارتباط مفروض بین "سود گزارش شده " و" جریان نقدی" بطور اعم و سود نقدی قابل توزیع بین سهام داران بطوراخص ، وجود دارد . بسیاری از سرمایه گذاران بر این باورند که پیش بینی سودهای آینده ، در ارزیابی سهام ، در زمان خرید و فروش مؤثرند . بنابراین سود آتی پیشبینی شده را می توان مهمترین ابزار پیش بینی قیمت سهام به حساب آورد(هندریکسن و الدسون،1982،ص115) .
هدف اصلی این تحقیق بررسی دقت پیش بینی EPS بوسیلۀ مدل های سری زمانی باکس – جنکینز است . همانطور که ذکر شد تحقیقات بسیار زیادی در زمینه پیش بینی در کشورهایی با بازارهایی پیشرفته و مدرن از جمله آمریکا انجام شده است و این درحالی است که در کشور ما به علت نو ظهوربودن و رونق جدید بازارسرمایه ، تحقیقات موجود دراین زمینه نیزدرآغاز کارو در مراحل ابتدایی می باشد .
به هرحال تحقیقات بسیار کمی در این حوزه از بازار سرمایه و بالاخص در زمینه دقت پیش بینی سود توسط مدیریت و تحلیل گران مالی و مدل های سری زمانی،انجام شده است . محقق با توجه به کمبود تحقیقات وجود در این زمینه و همچنین به علت اهمیت دقت پیشبینی سود در اخذ تصمیمات بهینه توسط استفاده کنندگان درون سازمانی واستفاده کنندگان برون سازمانی بدین نتیجه رسیده است که انجام این تحقیق اهمیت و ضرورت اجتناب ناپذیر دارد.
4-1. فرضیه تحقیق
برای تعیین قیمت اوراق بهادار تلاش های زیادی صورت گرفته است ، تا مورد استفاده علاقه مندان به سرمایه گذاری قرار گیرد . جهت گیری غالب این تحقیقات براساس برآورد جریان وجوه نقد حاصل از در اختیار داشتن سهام یا اوراق قرضه ، شکل می گیرد از طرفی آن چه برای برآورد جریان وجوه نقد حاصل از یک سرمایه گذاری مبنا قرار می گیرد سود پیش بینی شده یک واحد اقتصادی است، که تصور می شود جانشین خوبی برای جریان وجوه نقد آتی است . به همین دلیل محققین حسابداری در طول سالهای اخیر به منظور پیش بینی دقیق سود چاره جویی کرده اند. از جمله راههای دست یابی به برآورد سود آتی پیش بینی مدیریت و مطالعه و بررسی رفتار سودهای گذشته در طول زمان است که مورد توجه قرار گرفت و تلاش هایی برای ایجاد الگویی قابل قبول بعمل آمد و کم کم گسترش یافت.
همانطور که قبلاً بیان شد در پیش بینی از طریق مدل ها ، عده ای گمان می کنند. سودهای حسابداری از متوسط سودهای گذشته پیروی می کنند مانند گراهام داد و کاتل . اما باید توجه
داشت که ابن احتمال وجود دارد که اطلاعات دیگری غیر از سری زمانی سودهای گذشته در پیشبینی سودهای آتی مفید باشند ( مانند آگاهی از قراردادهای جدید فروش ). آقای لیو طی مطالعهای در سال 1980 دریافت که متغیرهای اقتصاد کلان، از قبیل رشد تولید ناخالص ملی، رفتار سود را تحت تاثیر قرار می دهد . به هر حال در صورت عدم دسترسی به سایر اطلاعات یک سری زمانی سودهای گذشته ، که در برگیرنده سایر موارد موثر و رفتار سود باشند و مشاهدات مربوط به اطلاعات لازم را بهتر منعکس می سازد در پیش بینی سود مفید خواهد بود . در این تحقیق سعی برآن است رفتار سودهای گذشته و دقت پیش بینی سود توسط مدل های سری زمانی باکس ـ جنکینز را در طول زمان مورد بررسی قرار دهیم تا دریابیم:
آیا سودهای گزارش شده از یک روند مخصوص پیروی میکنند؟
آیا سودهای آینده مورد انتظار با سود مشاهده جاری رابطه دارند ؟
اصولاً یک مدل تا چه اندازه ای می تواند سودهای آتی را به خوبی پیش بینی کند؟
مطالعات بسیاری زیادی از جمله مطالعات وایمیر (1984) ، پاتل (1976) ، جگی (1978) ، نیکولاس (1984) وپن مان (1980) نشان میدهند که پیشبینیهای مدیریت حاوی بار اطلاعات میباشند پیشینه تجربی تحقیق نیز بیان میکند که مدیریت به علت زیر نظر داشتن فعالیتهای شرکت و آشنایی دقیق با شرکت و وضع آتی آن و دسترسی نزدیک به اطلاعات پیشبینیهای سود آن از دقت پیش تری از پیش بینی سود توسط مدلهای سریهای زمانی برخوردار است. مطالعات ولس ـ کاپلند و مارینیو نیز موید این مطلب میباشد.
به طور کلی با توجه به این که فرضیه تحقیق برمبنای ادبیات و پیشینه تجربی تحقیقات قبلی شکل می گیرد ، محقق فرضیه خود را بر مبنای پیشینه تحقیق بدین نحو بیان نموده است:
پیشبینی سود هر سهم بوسیلۀ سری زمانی باکس ـ جنکینز از دقت مطلوبی ( مناسبی ) برخوردار است.
5-1. روش تحقیق
این تحقیق یکی از تحقیقات نیمه تجربی (شبه آزمایشی) است که با استفاده از اطلاعات تاریخی صورت میگیرد. به طوری که دادههای حاصل از سود هر سهم با پیشبینیهای سود هر سهم حاصل از سریهای زمانی مورد آزمون و مقایسه واقع میشود در این تحقیق از روش باکس – جنکینز برای تعیین و شناسایی مدلهای سری زمانی استفاده میشود.
روش شناسی باکس ـ جنکینز به دلایل زیر انتخاب شده است:
1. رویکردی ساخت یافته را به منظور انتخاب مدل سری زمانی ارائه میدهد.
2. مدلهای اتو رگرسیو – میانگین متحرک تلفیقی طبقه نسبتاً بزرگی از مدل های سری زمانی را به منظور شناسایی در اختیار قرار میدهد.
3. در ادبیات تحقیقات حسابداری بسیار مورد استفاده قرار گرفته است (دوپچ و راسویت،1972،ص144-132) .
6-1. جامعۀ آماری، حجم نمونه و روش گردآوری داده ها :
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند کیفیت بالاتر اطلاعات ، عمومی بودن مالکیت این شرکت ها ، انتشار سالانه صورتهای مالی آنها، ضابطهمند بودن نحوه گزارش صورت های مالی و سهولت دسترسی به اطلاعات شرکت ها از عمده ترین دلایل محدود کردن جامعه آماری به شرکت های پذیرفته شده در بورس میباشد. محقق حجم نمونه خود را از بین این شرکت ها انتخاب خواهد کرد .
باکس و جنکینز پیشنهاد می کنند که حداقل 50 مشاهده باید مورد استفاده قرار گیرد تا این که در تدوین مدلها نتایج این روش شناسی معنی دار و سودمند واقع شود.
بدین سان محقق در نظر دارد که حجم مشاهدات کم تر از 50 نباشد تا این که نتایج تحقیق در بخش تدوین مدلها، معنیدار شود.
دادهها شامل سودهای پیشبینی شده توسط مدل باکس ـ جنکینز وسودهای تحقق یافته شرکتها میباشد که از طریق نرم افزارهای صحرا و پارس پرتفولیو و اطلاعیه های بورس بدست میآید.
7-1. تعاریف عملیاتی متغیرها
متغیر مستقل این تحقیق، پیشبینی سود هر سهم به وسیلۀ سریهای زمانی باکس ـ جنکینز میباشد.
پیشبینی سود هر سهم به وسیله سریهای زمانی باکس ـ جنکینز شامل سود هر سهم میباشد که به وسیلۀ مدل سریهای زمانی باکس ـ جنکینز برآورد و تخمین زده میشود. دقت پیشبینی، متغیر وابسته دراین تحقیق میباشد که بر مبنای خطای نسبی پیشبینی اندازهگیری میشود:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = خطای نسبی پیشبینی
8-1. مفاهیم و واژگان اختصاصی
هر پژوهشگر به منظور درک روابط موجود بین داده های اولیه نا گزیر به کاربرد مفاهیم است از آن جا که در عنوان مسأله واژه هایی بکار می رود که گاهی اوقات دارای معانی یکسانی برای عموم نمی باشد ، لذا به منظور جلوگیری از سوء تفاهم و استفاده نامطلوب از تفاهم ، واژگان بکار رفته در مسأله را تعریف میکنیم. سود هر سهم ، سود خالص بعد از کسر مالیات تقسیم بر تعداد سهام عادی می باشد.
سری زمانی
سری زمانی مجموعهای از مشاهدات است که به صورت دنبالهای در طول زمان تولید میشود که اگر این مجموعه پیوسته باشد سری زمانی پیوسته گویند و اگر مجموعه گسسته باشد سری زمانی را گسسته می نامند لازم بذکر است با توجه به ماهیت گسستگی مشاهدات در این تحقیق سری زمانی مورد نظر گسسته میباشد (اولیور اندرسین،1998،ص52) .
پیشبینی
برآورد مقادیر یا مشخصات مربوط به آینده یک متغیر
پیشبینی با به کارگیری سری زمانی
پیشبینی که با استفاده از دادههای جمعآوری شده در طول دورۀ زمانی معین انجام میشود.
مدل: شکل ساختاری پدیدههای واقعی
مدل پیشبینی
عبارتی آماری که الگوی داده های موجود بر اساس آن تعریف میشود.
مدل آریما
مدل اتورگرسیو ـ میانگین متحرک تلفیقی ( بزرگنیا و نیرومند،1384، ص 71 )3.
9-1. روششناسی باکس ـ جنکینز
این روش شناسی توسط باکس و جنکینز توسعه یافته است که شامل 4 مرحلۀ اساسی
میباشد (همان منبع،ص71)1.
مرحلۀ اول شناسایی آزمایشی نام دارد و به شناسایی مدل اختصاص دارد . به محض اینکه مدل به طور آزمایشی شناسایی شد وارد مرحله دوم شده و تخمین پارامترهای مدل صورت میگیرد.
این مرحله ، مرحله تخمین نامیده میشود. مرحله سوم مرحله تشخیص دقت برازش نام دارد که در این مرحله کفایت و مناسبت شناسایی آزمایش و تخمینی که درمورد مدل انجام دادهایم مورد ارزیابی قرار میگیرد زمانی که مدل نهایی بدست میآید از آن به منظور پیشبینی مقادیر آینده سری زمانی استفاده میشود. این مرحله، مرحله چهارم مرحله پیشبینی نامیده میشود (شیوا،1375،ص30-29)2.
روش باکس ـ جنکینز میتواند برای پیشبینیهای فصلی و غیر فصلی مورد استفاده قرار گیرد تنها یک مدل باکس ـ جنکینز وجود ندارد بلکه مدلهای باکس ـ جنکینز بسیار زیادی وجود دارد. میتوان این مدلها را به گروههای اصلی مدلهای اتو رگرسیو3، مدلهای میانگین متحرک4 و مدلهای تلفیق شده اتو رگرسیومیانگین متحرک5 تقسیم نمود بدین دلیل غالباً مدلهای باکس ـ جنکینز را مدلهای آریما مینامند.
پیشبینی کننده به منظور استفاده از روش باکس ـ جنکینز ابتدا باید مدلهای ویژهای را از میان مدلهای بسیار زیاد موجود تشخیص داده و آن را برای پیش بینی مورد نظر خود به کار ببرد.
فصل دوم:
مروری بر ادبیات تحقیق
1-2. مقدمه
یکی از هدفهای حسابداری و تهیه صورت های مالی فراهم کردن اطلاعات سودمند برای تصمیمگیری است. یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری نیز سودمندی در پیشبینی است. هم چنین روش مبتنی بر پیش بینی در تدوین تئوری حسابداری به کار می رود و از شاخص سودمندی در پیش بینی برای انتخاب از میان روش های حسابداری استفاده می شود . در بیانیه شماره چهارهیئت اصول حسابداری یکی از هدف های عمومی صورت های مالی ، فراهم آوردن اطلاعات مالی به منظور کمک به پیش بینی سود آتی یک واحد تجاری ذکر شده است .
در گزارش تروبلاد ، راجع به هدف های صورت های مالی که به سفارش انجمن حسابداران رسمی امریکا تهیه شده است دوازده هدف برای تهیه صورت های مالی ذکر شده است که در شش مورد آن بر سودمندی برای پیش بینی (جریان نقدی بالقوه ، قدرت سودآوری، مبادلات اقتصادی و سایر رویدادها و اطلاعات مالی ) تأکید شده است . در هدف دهم تصریح شده است که یکی از هدفهای تهیه صورت های مالی ، فراهم کردن اطلاعات سودمند برای فرآیند پیش بینی است (بل کاوی،1993،ص178-175) .در متن پیشنهادی مبانی نظری حسابداری وگزارشگری مالی ایران سودمندی در پیش بینی به عنوان هدف گزارشگری مالی و نیز ویژگی کیفی اطلاعات مورد ملاحظه قرار گرفته است . سودمندی در پیش بینی یکی از خصایص مربوط بودن اطلاعات می باشد و به معنای آن است که اطلاعات مالی به نحوی فراهم شود که استفاده کنندگان را در پیش بینی نتایج فعالیت های جاری و آتی یک واحد اقتصادی یاری دهد(سازمان حسابرسی،1376،ص51)3. معیار ارزش پیش بینی احتمال ارتباط بین رویدادهای اقتصادی مورد علاقه تصمیم گیرنده و متغیرهای پیش بینی کننده مربوط می باشد .
مفهوم ارزش پیش بینی از مدل های ارزشیابی سرمایه گذاری استخراج شده است (هنرکسون،1982،ص16-14) 4.
اگر اطلاعات حسابداری تسهیل کننده تصمیمگیری باشد ، بایستی امکان پیشبینی بعضی از رویدادها و موضوعاتی را که به عنوان دادههای ورودی مدل تصمیم میباشد فراهم میکند. مدلهای تصمیم را میتوان از طریق تئوریهای توصیفی واکنش سرمایهگذاران و بازار به اطلاعات حسابداری شناسایی کرد. یکی از اطلاعات اصلی مورد استفاده در این مدل ها سود حسابداری میباشد.
پیش بینی سود حسابداری و تغییرات آن به عنوان یک رویداد اقتصادی از دیر باز مورد علاقه سرمایه گذاران ، مدیران ، تحلیل گران مالی ، محققین و اعتبار دهندگان بوده است . این توجه ناشی از استفاده از سود در مدل های ارزیابی سهام ( ارتباط مفروض بین سود و جریانات نقدی ) ، کمک به کارکرد کارای بازار سرمایه ( ارتباط مفروض بین تغییرات سود و تغییرات قیمت سهام ) ارزیابی توان پرداخت ( سود سهام، بهره و سایر تعهدات )، ارزیابی ریسک ، ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی و مباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روشهای حسابداری توسط مدیریت و استفاده از پیشبینیهای سود در تحقیقات اقتصادی، مالی و حسابداری میباشد.
با پذیرش این پیش فرض که پیشبینی سود برای تصمیمگیری سودمند و مرتبط به مدلهای تصمیمگیری است و با قبول الگوی سودمندی در تصمیمگیری و مدل تصمیم (کسانی که این الگو را برگزیده اند موضوع اصلی حسابداری را فایده اطلاعات حسابداری برای تصمیم گیری می دانند و به استفاده از تکنیک های تجربی برای تعیین توان پیش بینی اقلام منتنحی از اطلاعات ، گرایش دارند) سؤال این است که آیا بر اساس اطلاعات حسابداری موجود می توان سود آتی واحد اقتصادی را پیش بینی نمود ؟ (پارسائیان،1381،ص396-393)1.
به دلیل تفرق دیدگاه سود و زیان در چهار دهه قبل ، اکثر تحقیقات انجام شده عمدتاً با این اعتقاد که سود اصلی ترین اطلاعات ارائه شده درصورت های مالی است، به بررسی رفتار سود حسابداری و پیش بینی سود آینده بر اساس ارقام سود گذشته پرداخته است (بلو،1987،ص192-153) 2.
با توجه به آن که تهیه اطلاعات سودمند برای پیشبینی ) هیئت استانداردهای حسابداری مالی ضمن بر شمردن قدرت پیش بینی به عنوان یکی از ویژگیهای کیفی لازم برای اطلاعات حسابداری آن را کیفیتی از اطلاعات تعریف می کند که به استفاده کننده یاری می دهد احتمال پیش بینی صحیح نتایج و پیامدهای رویدادهای گذشته و حال را افزون نماید( رویدادهای اقتصادی از اهداف عام حسابداری است در این میان، پیش بینی سود همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.
زیرا از متعیرهای مؤثر بر قضاوت ها و تصمیم گیریهای استفاده کنندگان و عاملی مهم در کارآیی بازارهای سرمایه به حساب می آید . از اینرو بخش چشم گیری از پژوهشها به پیشبینی سود حسابداری و مقایسه میزان دقت راههای مختلف پیش بینی سود اختصاص یافته است یکی از محورهای اصلی مطالب این فصل پیش بینی سود و نتایج پژوهش های مرتبط با آن است.
2-2. تعریف سود
آدام اسمیت، اقتصاد دان مشهور اسکاتلندی ، نخستین شخصی بود که سود را این گونه تعریف کرد:
سود مبلغی است که مصرف آن آسیبی برسرمایه وارد نمیکند(هندریکسون،1992،ص81) . سرجان هیکس،اقتصاد دان انگلیسی وبرنده جایزنوبل با بیانی دقیق ترسود را این گونه تعریف کرد : سود مبلغی است که شخص طی یک دوره زمانی مصرف کند وثروتش درپایان دوره همانند اول دوره باشد (همان منبع،ص282)2.
هر چند حسابداران از تعاریف اقتصادی سود پشتیبانی می کنند اما برای اندازه گیری سود به تعاریفی روی آورند که بیشتر جنبه ی عملیاتی دارد تا جنبه نظری. ذیلاً تعاریف ارائه شده ازسود به وسیله مراجع رسمی و دوتعریف از فرهنگ حسابداری کوهلر به ترتیب بیان شده اند : .« سود ... مبلغی است که از کسر بهای تمام شده کالای فروش رفته ، سایر هزینه ها . زیانهای غیر عملیاتی از درآمدها یا درآمدهای عملیاتی حاصل می شود ...» ( کمیته ترمینولوژی، 1955)3 .
« سود (زیان) خالص مازاد(کسر) درآمد برهزینه دریک دوره حسابداری است... » (هیأت اصول حسابداری)
« سود جامع تغییر در خالص دارائی های یک واحد انتفاعی طی یک دوره بر اساس معاملات و سایر رویدادها و شرایطی است که منشأ آن مالکان نباشند (هیئت استانداردهای حسابداری مالی،1980)4 پول یا معادل پول تحصیل شده یا تحقق یافته طی یک دوره حسابداری است که جمع خالص دارائی ها را در پایان دوره حسابداری در مقایسه با آغاز دوره افزایش می دهد و حاصل از فروش و ارائه هر نوع کالا یا خدمات ، کمیسیون ها ، بهره ، هدایا ، بازیافت خسارتها است ».
« باقی مانده درآمد پس از کسر هزینه فروش و عملیات و سایرهزینه ها (= سود خالص ) » .
1-2-2. کاربردهای سود پیشبینی شده
سود پیش بینی شده کاربرد فراوانی دارد . هندریکسون در کتاب خود ضمن بیان مفاهیم گوناگونی از سود آن را به عنوان ابزاری برای پیش بینی می داند وی به بیانیه مفاهیم مالی شمارهی یک هیئت تدوین استانداردهای مالی مبنی بر این که « سرمایهگذاران و تأمینکنندگان اعتبارات مالی و دیگران به ارزیابی دور نمای خالص جریان نقدی واحد تجاری علاقهمند میباشد » اشاره کرده و میگوید استفادهکنندگان از گزارشات مالی، سود حاصل از فرایند حسابداری را در موارد زیر مورد استفاده قرار میدهند:
ـ کمک به ارزیابی قدرت سودآوری واحد تجاری
ـ تعیین ارزشی یک دارایی
ـ برآورد ریسک سرمایه گذاری در واحد تجاری
ـ برآورد ریسک وام دادن به واحد تجاری
¬1-1-2-2. کمک به ارزیابی توان سودآوری واحد تجاری
سود آوری نتیجه یک سلسله خط مشی ها و تصمیمات از سوی واحد تجاری است از مقایسه صورت های سود و زیان هر شرکت می توان اطلاعات جالبی را در مورد کارایی مدیریت آن کسب نمود . پیش تر کسانی که در امور مؤسسه از لحاظ سرمایه گذاری اعتبار و یا بازده فعالیت آن ذینفع هستند، به میزان سود شرکت نیست به فروش و مبلغ سرمایه گذاری شده توجه مینمایند.
در مباحث مالی به منظور ارزیابی این که مدیریت تا چه حد توانسته منابع موجود را به نحو مطلوب و موثر بکارگیرد از شاخص هایی چون بازده فروش ( فروش / سود خالص ) بازده ارزش ویژه
( ارزش ویژه / سود خالص ) بازده دارایی ( جمع دارایی ها / سود خالص ) و بازده سرمایه در گردش ( سرمایه در گردش / سود خالص ) استفاده کنیم کفایت و کارایی مدیریت در تحصیل سود از طریق تحلیل نسبت های چهارگانه فوق تعیین میگردد.
حال چنانچه بخواهیم از وضعیت سودآوری مؤسسه در آینده مطلع و از آن به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری امروز استفاده کنیم ناچاریم مقادیر نسبت های فوق را برای یک دوره زمانی مورد نظر برآورد نماییم . برای نیل به این منظور می بایست ارقام صورت و مخرج کسرها را پیش بینی کنیم در تمامی لیست های فوق صورت کسر سود خالص بعد از کسر مالیات است، که پیش بینی آن ضروری است . بدیهی است هر قدر میزان دقت در پیش بینی بیش تر باشد ارزیابی از وضعیت آتی شرکت به مراتب به واقعیت نزدیکتر خواهد بود .
2-1-2-2. تعیین ارزش یک دارایی
اغلب مدل های ارزش گذاری یک دارایی برحسب جریانهای نقدی آتی توسعه یافته اند . نمونه ای از این مدل ها در مدل های ارزش گذاری دارایی های سرمایهی می باشد . براساس این مدل برای محاسبه ارزش یک دارایی کلیه دریافتای نقدی آتی را تنزیل می کنند اما به دلیل این که غالباً این دریافتا در دسترس نمیباشند از جانشینایی برای این منظور استفاده می شود. یکی از معمول ترین جانشینا پیشینی سود آتی حاصل از بکارگیری دارایی می باشد . در این مدل ، گراهام داد و کوتل 1962 میویند: « در حال حاضر مهمترین عامل برای تعیین ارزش سهام در آینده این است که بتوانیم متوسط سودآوری آتی را محاسبه کنیم یعنی متوسط سود پیش بینی را برای دوره آتی بدست آوریم . ارزش سهام از پیش بینی قدرت سود آوری و سپس تقسیم این پیش بینی بر عامل سرمایه گذاری بدست می آید » (وات و همکاران،1986،ص131) .
3-1-2-2. بررسی ریسک سرمایهگذاری در واحد تجاری(خرید سهام تجاری)
بهای واحد تجاری و قیمت هر سهم عادی آن به جریان نقدی سود سهام مورد انتظار سهامداران بستگی دارد. بنابراین انتظارات مربوط توزیع آتی در تصمیمات سرمایه گذاری منجر به نگهداری سهام فعلی، سرمایه گذاری اضافی در سهام فعلی و یا فروش سهام فعلی میگردد. مشخص میشوند که انتظارات مربوط به توزیع های نقدی آتی چه نقش برجسته ای را در تصمیمات سرمایه گذاری ایفا می کند . حال چنانچه ارتباطی بین سود گزارش شده و توزیع سود سهام وجود داشته باشد . توجه سرمایه گذاران بیش تر به انتظارات آینده سود ( سود پیش بینی شده ) واحد تجاری معطوف خواهد گردید. برای پیش بینی قیمت بازار سهام در بسیاری از واحدهای تجاری پیش بینی سود مهم تراز پیش بینی توزیع سود سهام در کوتاه مدت فرض می شود. همچنین فرض می شود که توزیع سود سهام در بلند مدت به سود انباشته و عامل رشد مؤسسه بستگی دارد . بنابراین پیش بینی سود آتی به عنوان عامل تعیین کننده ای در پیش بینی توزیع سود آتی سهام توسط بسیاری از سرمایه گذاران به کارگرفته می شود و سود سهام مورد انتظار نیز به نوبه خود نقش تعیین کننده ای در قیمت گذاری ارزش جاری سهام یا کل واحد تجاری دارا میباشد.
4-1-2-2. برآورد ریسک وام اعطایی به واحد تجاری
دارندگان اوراق قرضه و اعتبار دهندگان کوتاه مدت (تأمین کنندگان بدهیهای جاری) نیز به سود آتی (سود پیشبینی شده) علاقهمند میباشند. این افراد در صورتی که انتظار مطلوبی از سود آتی داشته باشند ازدریافت بازده سالانه (بهره) و همچنین اصل وام (بدهی) در موعد مقرر اطمینان بیشتری خواهند یافت. علاوه بر موارد فوق از سود پیش بینی شده می توان در موارد زیر استفاده کرد:
1. به عنوان جانشینی برای جریانات نقدی در محاسبه ارزش یک دارایی ( سهام ).
2. کمک به امر تصمیم گیری برای فروش ، نگهداری یا خرید سهام اضافی موجود.
3. معیاری برای ارزیابی عملکرد کارایی مدیریت.
4. ارزیابی توان ایجاد جریانات نقدی در آینده و توسط واحد تجاری.
5. بررسی پیرامون امکان تداوم فعالیت واحد تجاری در آینده.
6. استفاده از سود پیش بینی شده در تهیه بودجه جامع ومحاسبه نرخ فروش آتی محصولات.
3-2. مبانی نظری چگونگی تغییرات سود
اگر ساز و کار فیزیکی فرآیند سودهای گذشته کاملاً فهمیده میشد، امکان تهیه یک عبارت ریاضی که دقیقاً توصیف گر چنین فرآیندی باشد فراهم بود. ولی ناشناخته ماندن عوامل بسیاری که در طول زمان پدیده سود حسابداری را تحت تأثیر قرار میدهند، دانش حسابداری از دسترسی مدل قطعی تعیین دقیق رفتار آینده سود محروم ساخته است . به عبارت دیگر ، حسابداری هنوز به تئوری خاصی برای توزیع رفتار سود حسابداری دست نیافته است . با وجود این می توان بر اساس یافتههای نظری محدود، رده ای از توابع ریاضی را برگزید و از طریق تجربی به بهترین برازش دست یافت.
بیور معتقد است برای بحث رفتار سود های اندازه گیری شده حسابداری تنها فرضی که لازم است وجود چند فرآیند ارزیابی است که تبدیل بردار گردش وجوه نقد آتی را در شرایط عدم اطمینان و در هر نقطه ای از زمان به عدد ( کمیت غیر برداری ) امکان پذیر میسازد.
سری های زمانی دارای دو نوع فرآیند حدی هستند (وات و زمرمان،1999،ص137) :
در فرآیند نوع اول فرض می شود سود سال آتی برابر میانگین سود سالهای گذشته یعنی تعیین شود .
w t + t =
به عبارت دیگر، سود هر سال برابر است با مقدار ثابت به علاوه مقدار متغیر w t ، دراینصورت
سود هر دوره برابر با پیش بینی می شود .
0 T > = T )+ t E (
این معادله یک فرآیند قطعی میباشد.
در فرآیند نوع دوم فرض می شود که تغییرات سود حسابداری بصورت مارتبنگل باشد در این فرآیند فرض می شود . مارتیبنگل ، حالت خاصی از مارتینگل فرعی است اگر رابطه زیر برقرار باشد:
yt = ( yt .... و + y0 ( yt
سودهای مورد انتظار آتی ، بیش تر به سود مشاهده اخیر بستگی دارد، یعنی:
t = At-1 +
در این فرآیندt یک متغیر تصادفی است اما t-1 یک متغیر تصادفی نیست به خاطر اینکه مقدار آن در دورهT مشخص است بدین ترتیب سودهای مورد انتظار در دوره های T عبارتند از:
t - 1 T = 0 , 1 , 2 , … = T )+ t E (
آنچه برای پیش بینی ضرورت دارد، یافتن پاسخ برای این پرسش است که آیا سود مورد انتظار آتی، مقداری ثابت و برابر میانگین سود سالهای گذشته خواهد بود؟ و یا اینکه سود مورد انتظار آتی، بیشتر به مقدار سود سالهای اخیر بستگی دارد. پاسخ به پرسش فوق از این جهت اهمیت فراوان دارد که مدلهای پیشبینی طراحی شده برای هر یک از فرآیندهای مذکور با یکدیگر متفاوتند.
4-2. هموار سازی سود
ادبیات حسابداری و مدیریت امور مالی سرشار از این نظریه است که مدیران با استفاده از روشهای متفاوت حسابداری ، سود شرکت را طی سالهای متوالی هموار می سازند . به عبارت دیگر غالباً فرض بر آن است که حسابداران برای بکار گیری تکنیک های اندازه گیری سود به گونه ای تصمیم می گیرند که اثر شرایط سخت زمانی روی سودها را تعدیل کنند فرض هموار سازی سود توسط مدیران وشیف به ابنکه آنان باید سود ها را هموار سازند، چندین دهه تداوم یافته است، هیپ ورث (1953)، گارون ومایر (1966)، لثیف، دوپوچ، ودریک،کوپلاند، دیکاستر و گاگنون (1967)، همگی درباره هموارسازی سود شرکت ها و مؤسسات اقتصادی تحقیق کرده اند تا آنجا که از گزارشات تحقیق استنباط می شود هیچ مطالعه ای امکان بیهوده بودن عملیات هموار سازی سودها را عنوان نکرده است .
از ادبیات موجود حسابداری استفاده می شود که اگر هموار سازی اقدامی برای کاهش پراکندگی سود گزارش شده نسبت به سود مورد انتظار باشد . فرض بر این است که سود از طریق فرآیندی ایجاد می شود که مقدار مورد انتظار آن ثابت است و یا متغیری است که نسبت به زمان به صورت قطعی تغییر می کند برای نمونه شیف می نویسد : « در سال های قبل بولدینگ به این موضوع اشاره کرده است که ویژگی تراز نامه آن است که در آن مقادیردلخواهی از اقلام مختلف به صورت کلی وجود دارد . و به محض اینکه هر گونه بی نظمی در ساختار اقتصادی ، به فوریت تحرک نیروهای هموار سازنده موجب تجدید وضع قبلی می شود .»
بنابراین می توان ادعا کرد که حسابداران دارای « نیروی هموار سازنده سود هر سهم » هستند و با بهره گیری از استانداردهای پذیرفته شده حسابداری ، گزارش سود سهام به صورت ارقام ثابت و یا ارقام دارای روند صعودی برای آنان آسان است . و یا گوردون می نویسد :« اگرپراکندگی مشاهدات (سودهای گزارش شده ) کوچک باشند ( زمانی که مدیران یک روش خاص حسابداری را انتخاب می کنند) نتیجه هموار سازی سود ها است ». کاپلاند نیز اصولاً همان را می گوید : « هموار سازی سود مستلزم انتخاب روش های حسابداری، قواعد گزارشگری در یک الگوی خاصی است که اثر آن ،گزارش فرآیند سودی با پراکندگی کمتر از فرآیندی است که احتمالاً با استفاده از دیگر روشها آشکار خواهد شد. مباحث فوق و سایر منابع چنین وانمود می کنند که مقدار سود مورد انتظار ثابت خواهد بود، هموار سازی مستلزم آن است که میانگین بازدهی سرمایه معادل میزان بازدهی شرکت در سالهای خوب باشد. در دوران رونق سود بطور مصنوعی از طریق عملیات هموار سازی کاهش مییابد. یعنی در شرایطی که افزایش سودها موقتی است می توان برای جلوگیری از اثر گذاری دائمی آن را هموار ساخت ، صرف نظر از این که آیا بازار می تواند دائمی یا موقت بودن سود را مشخص کند یا خیر؟
به نظر می رسد که حرفه حسابداری با بکارگیری روشهای هموار سازی تقریباً قادر به پیش بینی رکود پس از رونق نیست .
فرض دیگر اینکه سود از طریق تابع مارتینگل ایجاد می شود ، یک تابع مارتینگل مستلزم آن است که سود مؤسسه با افزایش و کاهش قرین باشد . زمانی که انحراف مثبت و منفی وجود دارند در واقع یک مارتینگل فرعی را تشکیل می دهند و طبق تعریف ، مارتینگل فرعی فرآیندی است که در آن هر مشاهده ای پایه تعیین سود مورد انتظار بعدی خواهد شد .
گذشتن از عدم اطمینان موجود ، همواره یک توزیع احتمال در اطراف سود مورد انتظار وجود دارد . ولی رفتار سود مورد انتظار یک تابع مارتینگل در طول زمان باید بگونه ای باشد که برآورد سود هموار شده را بی معنی نسازد .
ابتدا ممکن است این نظریه مطرح شود که این موضوع حقیقت ندارد . زیرا استقلال تغییرات سود تنها در مورد تعداد خاصی از سود ها صادق است و آنها عبارتند از سود هائی که به دنبال انتخاب استانداردهای پذیرفته شده حسابداری و یا روش های حسابداری از سود حسابداران ، اندازه گیری و محاسبه شده اند این نظریه چندان قابل توجه نیست زیرا سری سود های هموار ایجاد شده از طریق فرآیندی با سود مورد انتظار ثابت ، سری دیگری از همان نوع خواهد بود از آنجا که سری های مشاهده شده از این نوع نیستند به نظر می رسد هموار سازی از این نوع اتفاق نمی افتد براساس اظهارات گوردون هموار ساختن مستلزم به حداقل رساندن انحراف سود های گزارش شده از مقدار معینی است که این مقدار با واژه سود عادی مشخص می شود . باید توجه داشت سود عادی در مباحث تئوریک در سطح مفاهیم هرگز توصیف نگردیده است اما با ملاحظه موارد استفاده از آن در آثار محققین تا حدودی روشن است که این واژه به عنوان ارزش مورد انتظار حاصل از یک فرآیند ایجاد سود در یک نقطه فرضی از زمان بکار گرفته شده است برای برآورد ارزش مورد انتظار سود یا سود عادی یک دوره ، مدلهای مختلفی را می توان بکار گرفت و یا در حقیقت بکار گرفته شده است هر مدلی بر مبنای فرضیات خاصی درباره فرآیند تولید میزان سود ، طراحی و ساخته می شود و هر گونه استنباط حاصل از مطالعات تجربی درباره وجود هموار سازی سود به اعتبار فرضیاتی که برای فرآیند سود ها مستقل گذشته طراحی شده است بستگی دارد .
مدلهائی که در ادبیات هموار سازی بکار گرفته شده است چه از نظر تئوری و چه از دیدگاه تجربی تمامی شقوق ممکن را شامل نمی شوند و اصولاً اصل فرآیند تولید سود نیز به طور دقیق و مستقیم مورد بحث نمی باشد . دو موضوع دیگر در مبحث هموار سازی سود وجود دارد که شناخت آنها مستلزم اطلاع از فرآیند تولید سود شرکت هاست اولین موضوع عبارتست از اینکه معمولاً و به طور مکرر واریانس به عنوان شاخص اندازه گیری میزان هموار ساختن سری ها مورد استفاده قرار میگیرد مطالعات قابل توجه فاما و بلوم ( 1956) روشن کرده است.
5-2. تعریف پیشبینی
در فرهنگ لغت دو اصطلاح وجود دارد که به معنای پیش بینی یا پیشگوئی است . این دو اصطلاح گاه به معنای مشابه گاه با دو معنی متفاوت بکار می رود . در فرهنگ وبستر، به معنای برآورد کردن یا محاسبه چیزی از قبل و یا به معنای دانستن چیزی از قبل تعریف شده است .
در فرهنگ آریانپور، Forecasting به معنای حدس زدن وقایع آینده از علل و اسباب و قرائن موجود وPrediction به معنای پیش گوئی،گفتن حوادث قبل از وقوع آنها تعریف شده است.با این حال برای هردواصطلاح ازجایگزین فارسی پیش بینی و پیش گوئی استفاده شده است.برخی برای دو اصطلاح مذکورمعنی یکسانی قائل نیستند برای مثال Forecasting را به معنای فرآیند برآورد رویدادهای آتی با استفاده از داده های قبلی وPrediction را به معنای فرآیند برآورد رویدادهای آتی بر مبنای ملاحظات ذهنی به جای داده های قبلی تعریف می کنند. با این تعریفPrediction زمانی انجام می شود که داده های تاریخی دردست نیست وبرمبنای قضاوت تصمیم گیرنده وتجارب شخصی انجام می شود .
درعلوم بازرگانی به مفهوم عام ، این دو اصطلاح بجای یکدیگر بکار می رود . و به معنای پیش بینی اقتصادی یعنی محاسبات عینی به علاوه قضاوت های شخصی می باشد . برای ایجاد درک متقابل از فرآیند پیش بینی لازم است به اهمیت هدف و صورت بندی پیش بینی به اختصار اشاره شود .
6-2. تعریف مسأله پیشبینی
برای تعریف مسأله پیشبینی، باید ازمسأله تصمیم شروع کرد. اطلاعاتی که از فرآیند پیشبینی حاصل میشود برای بهبود بخشیدن به فرآیند تصمیمگیری مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین ماهیت تصمیماتی که اتخاذ میشود بسیاری از ویژگیهای مورد انتظار سیستم پیشبینی را تعیین خواهد کرد. بررسی مسأله تصمیم باید کمک کند تا سؤالات زیر پاسخ داده شود :
چه چیزی پیشبینی میشود؟ عناصر زمانی پیش بینی چیست ؟ پیش بینی چگونه انجام می شود ؟ چه دقتی مورد نیاز است؟
1. هنگام تعیین « چیزی که پیشبینی میشود » متغیرهایی تعریف میشود که باید تجزیه و تحلیل و پیش بینی شوند . بدیهی است سطح جزئیات مورد نیاز، اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از عوامل نظیر دسترسی به دادهها، دقت، هزینه تجزیه وتحلیل و ترجیحات تصمیم گیرنده، در سطح جزئیات مورد استفاده تأثیر دارند . در مواردی که انتخاب متغیرهای مناسب به روشنی امکان پذیر نیست می توان راه کارهای مختلفی را آزمون کرد و راه کار دارای بهترین عملکرد را از میان آنها انتخاب کرد.
2. عناصر زمانی تصمیم شامل دوره پیشبینی ، افق پیش بینی و فاصله پیش بینی است.
ـ دوره پیش بینی ، واحد اصلی زمانی است که پیش بینی برای آن انجام می شود برای مثال پیشبینی سود هر سهم سال آینده.
ـ افق پیش بینی ، تعداد دوره های آتی است که با پیش بینی پوشش داده می شود برای مثال پیشبینی سود هر سهم 5 سال آینده بصورت سالانه که دوره سالانه وافق پنج ساله است .
ـ فاصله ی پیش بینی،تواتری است که با آن پیش بینی جدید انجام می شود.اغلب فاصله ی پیشبینی و دوره ی آن مساوی است . بنابراین پیش بینی ها در هر دوره با استفاده از جدیدترین نیازهای دوره و اطلاعات جاری مورد تجدید نظر قرار می گیرند .
3. شکل مورد نیاز پیش بینی سومین ویژگی های مسأله پیش بینی است معمولاً پیش بینی یکی از شکلهای زیر را به خود میگیرند.
ـ برآورد ارزش مورد انتظار متغیر به علاوه برآورد انحراف معیار خطای پیش بینی .
ـ دامنهای که با احتمال تعیین شده ، شامل ارزش آتی واقعی خواهد بود .
4. دقت پیش بینی ـ که در مسأله تصمیم مورد نیاز است بر روی سیستم پیش بینی مورد استفاده اثر خواهد گذاشت . همانطور که در شکل 1-2 نشان می دهد ویژگی مهم یک سیستم تصمیم گیری خوب ، توانایی آن در دست یابی به کارایی بهینه در مواجهه با عدم قطعیت است . بهبود در دقت پیشبینی، عدم اطمینان را کاهش می دهد ولی بهبود اضافی ممکن است از دیدگاه اقتصادی توجیهپذیر نباشد.
علاوه بر ملاحظات مربوط به مسأله تصمیم ، در سیستم پیشبینی، که بطور خلاصه تشریح شدند سایرعواملی که باید در تعریف مسأله پیشبینی مورد توجه قرار گیرند عبارت اند از:
1. فرآیند تولید متغیر چگونه است؟ آیا فرآیند از حالت پایداری برخوردار است ( خواه با شرایط ثابت یا تغییرات آهسته با زمان ) یا فرآیند نامنظم و بی قاعده است ؟
2. میزان دسترسی به داده ها و کیفیت داده ها چگونه است ؟ در برقراری روشهای پیشبینی، دادههای تاریخی ارزشمند هستند و باید از شاهدات بعدی برای تجدید نظر در پیش بینی استفاده شود. مقدار، دقت و به موقع بودن این اطلاعات اهمیت بسیاری دارند همچنین نماینده بودن این اطلاعات باید ب