پروژه بیماری فوبیا در روان شناسی. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 25 صفحه

مقدمه:

در فرایند رشد مشکلات کودکان اغلب به خاطر عدم توانایی بزرگسالان برای درک و یا پاسخگویی موثر به احساسات و کوششهای آنها جهت ارتباط است . این شکاف ارتباطی زمانی عمیق می گردد که بزرگسالان اصرار دارند تا کودکان آن وسیله بیانی را که خود آنها استفاده می کنند بپذیرند .

کوشش جهت ارتباط برقرار کردن ، صرفاً از طریق شفاخی با کودکان نیازمند یک وسیله کاملاً پیشرفته برای بیان می باشد که به این ترتیب کودکان را در برابر وسیله ای که اغلب ناجور و بیش از اندازه محدود کننده است قرار می دهد .

بازی برای کودکان همانند کلام برای بزرگسالان است . فعالیت بازی در واقع تلاش کودک برای کنار آمدن با محیط است که از طریق او خود را می یابد و دنیا را درک می کند .

بنابراین بازی درمانی با ساخت درونی پویای کودک همراه با یک پویایی متناسب با آن سازگار می باشد . بازی درمانی تعادل یاری رسان بین بزرگسالان آموزش دیده و کودک است که در پی آن است که پریشانی هیجانی کودک را از طریق ارتباط سمبلیک بازی کاهش دهد .

" فروبل " بر این  اعتقاد است که بازی نه تنها بازدارنده رشد کودک نیست ، بلکه باید بعنوان یکی از مهمترین عواملی که می تواند باعث هماهنگی رشد آزاد کودک از لحاظ جسمی ، احساسی ، ذهنی گردد در نظر گرفته شود .

بازی در کودکان زمانی آغاز می شود که آنها دارند یاد می گیرند که چگونه از کلمات استفاده کنند و افکارشان را بهم مرتبط سازند . این بازی احتمالاً نتیجه انگیزه ای است که کودک را تشویق می کند تا ظرفیت های خود را بکار گرفته و تمرین کند .

انسان از نظر فیزیولوژیکی نیاز به جنبش و حرکت دارد و بازی جزو مهم این جنبش و حرکت است ، انسان برای رشد ذهنی و اجتماعی خود نیاز به تفکر دارد و بازی خمیر مایه تفکر است.

بیان مسئله:

 بازی وسیله طبیعی کودک برای بیان و اظهار خود است . " گاری لندرث" اظهار می دارد که بازی کردن برای کودک مساوی است با صحبت کردن برای یک بزرگسال . بازی کلمات کودک هستند .

متاسفانه هیچ تعریف واحد و جامع در مورد بازی وجود ندارد . تنها تعریف که اغلب به آن استناد می شود از اریکسون است که می گوید : بازی عملکرد خود است ، کوششی جهت هماهنگ کردن زاینده ی جسمی و اجتماعی یا خویشتن .

کودک از بدو تولد از طریق بازی است که می تواند احتیاجات بیولوژیکی خود را از راه تماس با محیط خارج از وجود خود ارضاء کند . ارضاء ایین گونه نیازهای بیولوژیکی اوست که می تواند زمینه ساز ساخت شخصیتی رفتارهای اجتماعی او شود .

به نظر " پیاژه " دنیای بازی بچه ها و تعامل با همسالان عرصه مهمی است که در آن اندیشه اخلاقی کودک شکل می گیرد . در مرحله واقع گرایی اخلاقی کودکان به هنگام بازی فکر می کنند که فقط یک راه  "درست " وجود دارد . مثلاً موقع لی لی می گویند باید یک خانه یک خانه بپرید چون این قاعده بازی است . کودکان بزرگتر تشخیص می دهند که می توان قواعد را با مشورت گروهی تغییر داد . مثلاً می گویند " حالا بیا سه خانه سه خانه بپریم " ، بنابراین کودکان بزرگتر اطلاعات کورکورانه از مراجع قدرت را نادیده می گیرند و قواعد اخلاقی را محصول مشارکت ، همیاری و کنش متقابل بین همسالان می دانند .

یکی از اصول زیر بنای روش های تغییر رفتار و رفتار درمانی همین اصل خاموشی است . در این روش ، تغییر دهنه رفتار شرایطی را فراهم می آورد که در آن محرک شرطی رخ می دهد اما محرک غیر شرطی به دنبال نمی آید . این امر به تدریج باعث ضعیف شدن و سرانجام توقف کامل رفتار می شود .

خاموشی پاسخگو به طور طبیعی در طول زندگی به ما کمک می کند تا بر بسیاری از ترس های اکتسابی دوران کودکی خود فائق آییم . ما به تدریج که بزرگ می شویم ، بر اثر کسب تجارب مختلف و دیدن اینکه محرک ها برای ما خطری به وجود نمی آورند بر ترس های دوران کودکی خود ، نظیر ترس از پزشک ، تاریکی ، رعدو برق و از این قبیل مسلط             می شویم .

آزمایش جونز ( 1924 ) با پیتر نمونه ای از روش خاموشی تدریجی است که در این آزمایش کودک سه ساله ای به نام پیتر که از موش و سایر حیوانات و اشیای پشمالو شدیداً می ترسید با این روش شرطی زدایی شد .

فهرست مطالب:

مقدمه

بیان مسئله

ضرورت واقعیت تحقیق

هدف تحقیق

فرضیه

تعریف عملیاتی متغییرها

متغییرها

جامعه آماری

مشاهدات

روش جمع آوری اطلاعات

خلاصه نویسی

هدف

فرضیه

نتیجه گیری

منابع

منابع و مأخذ:

-           رشد شخصیت  -  پاول هنری ماسن و دیگران 1380 ترجمه مهشید یاسائی

-           روانشناسی بازی  –  تالیف دکتر سیامک رضا مهجور      (بهار 1380)

-           بازی درمانی  -  گاری . ل . لندرث ترجمه خدیجه آرین         (1378)

پروژه بررسی منطقه 5 اصفهان (سنگتراشها). doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 250 صفحه

جایگاه و موقعیت منطقه:

منطقه پنج در جنوب غربی اصفهان و در دامنه های شمالی کوه صفه قرار گرفته است. این منطقه از شمال به رودخانه زاینده رود و معابر حاشیه آن یعنی بلوار های ملت، سعدی و عبدالله خان،‌از شرق به خیابان چهارباغ بالا، از غرب به ادامه بلوار عبدالله خان و خیابان ورودی شهرک امیر حمزه و از جنوب به خیابان کمکی ارتش محدود است. بر اساس تقسیمات طرح جامع این منطقه جزو محدوده،مرکزی، مرکزی شهر ئ یکی از مناطق ششگانه آن به شمار می رود. مساحت این منطقه بنا به محاسبات طرح تفصیلی معادل 8/893 هکتار و برابر 57/6 درصد مساحت شهر اصفهان و 1/11 درصد مساحت محدوده مرکزی آن است. منطقه پنج کوچکترین منطقه در محدوده مرکزی اصفهان به شمار می رود.

به لحاظ ساختار کالبدی، اجتماعی و اقتصادی ویژه، این منطقه جزو فضاهای با اهمیت و خاص شهر اصفهان به شمار می رود. از جمله خصوصیات مهم منطقه در برگرفتن مهمترین محور شهری اصفهان (چهارباغ بالا) و قسمتی از منطقه تاریخی اصفهان از جمله جلفا و بخش قابل ملاحظه ای از بناهای تاریخی شهر در این منطقه،‌مجاورت با یکی از دو دانشگاه بزرگ اصفهان،‌همجواری با کوه صفه به عنوان نقطه پایانی محور تاریخی شهر که در حال حاضر یکی از چند گردشگاه مهم شهر نیز محسوب می گردد، همجواری با زاینده رود و برخورداری از فضاهای تنفسی و گردشگاهی حاشیه آن و نیز وجود یک سیستم ارتباطی نسبتا گسترده و منضبت است.

مجموعه این شرایط و سایر ویژگی ها،‌تصویر تقریبا منسجم و یکپارچه ای را از منطقه به نمایش گذاشته است که نشانگر رشد و توسعه همپای این منطقه با شهر است این پیوند و عدم انفصال باعث گردیده،‌منطقه پنج جزیی جدایی ناپذیر از هسته اصلی شهر تصور گردد.

پیشگفتار :

انسانها در شهرها برای خود فضایی جهت زندگی می سازند، و همزمان با آن مجموعه ای هزار چهره به وجود می آورند، از طرفی دیگر همین چهره ی شهر تاثیر خود را بر شخصیت اجتماعی ما شهروندان می گذارد.

یک انسان از بدو تولد تا بزرگسالی نیازهای خاصی دارد که باید توسط شهر و عوامل آن پاسخ داده شود. رشد سریع جمعیت یک واقعیت را نتوانسته است تغییر دهد و آن اینکه نیازهای اولیه انسان ها در هر دوره و سنی تغییر نکرده است.

شهروند در تعامل اجتماعی و چانه زنی در کوچه و بازار توانسته بود قدرت اندیشیدن و مذاکره را برای حفظ حقوق خود و دیگران بیاموزد.

بنابراین نیاز مبرمی به فضاهای تعامل اجتماعی دارد.

از آنجا که در دوران کودکی و نوجوانی، با انواع و اقسام محدودیت ها، ممنوعیت ها روبه رو بوده ایم، فضاهای غیر قابل تحمل بر شخصیت ما و فرزندانمان تاثیر سو ء می گذارند و تعجب می کنیم که چرا با شهروندانی خنثی و بی تفاوت نسبت به سرنوشت شهر و جامعه روبه رو هستیم.

جامعه ای که برای کودکان خود فضاهای بازی کافی، برای نوجوانان خود پاتوق ها، فضاهای تعاملات اجتماعی، فضاهای ورزشی و ... در محله ایجاد نکند، نباید توقع داشته باشد که در آینده از شهروندانی متعهد و دلسوز و فعال در سرنوشت شهر و جامعه برخوردار گردد.

برای جلوگیری از چنین مشکلاتی اولین قدم شناخت نیازهای فرد و جامعه در شهر است. بعد از این مرحله می توان توقعاتی را که انتظار می رود و شهر و فضاهای آن در پاسخگویی به این نیازها داشته باشد شناسایی کرد و در صدد این برآمد که این فضا پاسخگوی نیازهای شهروندان باشند.

مقدمه :

تهیه این پروژه توسط دانشجویان رشته مهندسی شهرسازی ترم چهارم دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد در نیم سال دوم تحصیلی 90-1389 آغاز شد و پس از انجام مراحل گوناگون و بررسی های طولانی و دقیق توسط یکی از گروه های دانشجویی و به یاری استاد مربوطه مهندس مژده جمشیدی در تاریخ 23/4/1390 به پایان رسید.

با توجه به گسترده بودن شهر اصفهان، مقرر گردید تهیه این پروژه ها طبق تقسیمات شهری و محله ای و با توجه به ویژگی های محله های انتخابی که شامل موارد زیر است صورت گیرد :

مداخله باید دارای ارزش تاریخی و عناصر و کالبد با هویت ایرانی باشد. این محلات باید از نظر بصری و ادراکی غنی باشد و دانشجویان به راحتی به اطلاعات آن دسترسی داشته باشند.

با توجه به این موارد، حوزه ی مورد بررسی در این پروژه محله ی سنگتراش ها است که درمنطقه 5 اصفهان واقع شده  است.

در زیر محدوده ی مورد بررسی را نمایش داده ایم.

در گزارش حاضر، ابتدا خلاصه ای از بررسی های آماری  و ویژگی های منطقه در وضع موجود ارائه می شود، پس از آن سابقه تاریخی محله و گفت و گو با شهروندان و ساکنان و مسئولین را مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به تحلیل استخوان بندی و جایگاه و فرم و عناصر اصلی و موثر بر این محله می پردازیم.

فهرست مطالب:

پیشگفتار

قدردانی

مقدمه

فصل اول – مطالعات پایه  

فصل دوم – آشنایی با حوضه بلافصل و نقش آن در حوزه ی مداخله 

فصل سوم – جغرافیای تاریخی

فصل چهارم -  تجزیه و تحلیل وضع موجود کاربری ها

فصل پنجم – شناخت وضع موجود (محیط کالبدی)

فصل ششم – شناخت وضع موجود (محیط اجتماعی)

منابع

منابع:

مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری،جهانشاه پاکزاد

جغرافیای اصفهان

مهتا، میرمقتدایی، «معیارهای شناخت هویت کالبدی شهرها»، نشریه ی هنرهای زیبا، شماره ی 19، پاییز 1383، ص 33.

 احمد، سفردوست، «هویت کالبدی شهر رشت»، 1384، ص 268.

 همان، ص 248.

 ناصر، زادرفیعی، «فرآیند اجتماعی فضایی هویت شهر»، فصل نامه ی آبادی، شماره ی 48، سال پانزدهم، پاییز 1384، ص 14.

 مهتا، میرمقتدایی، «معیارهای شناخت هویت کالبدی شهرها»، نشریه ی هنرهای زیبا، شماره ی 19، پاییز 1383، ص 35.

 احمد، سفردوست، «هویت کالبدی شهر رشت»، 1384، ص 268.

پایان نامه ی بررسی علل افسردگی در زنان 65-25 سال. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 30 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

افسردگى هر چند که از شایعترین اختلالات روانى انسان است، با این حال شاید بیش از هر اختلال روانى دیگر ناشناخته مانده یا در تشخیص آن اشتباه مى‏شود. یکى از علل پنهان ماندن و عدم تشخیص افسردگى، در آمیختن آن با غمگینى معمولى است. در زندگى هر کس موقعیتهایى پیش مى‏آید که خواه ناخواه او را غمگین مى‏سازد، اما این حالت با آشفتگى واقعى روانى و تقلیل بینش معنوى شخص همراه نیست. برعکس، افسردگى حالتى است که بر کیفیت خلق شخص تاثیر عمیق گذاشته و نحوه ادراک او را از خویش و از محیطش دگرگون مى‏سازد.

این بیمارى اختصاص به یک طبقه معین اجتماع یا کشور بخصوصى ندارد. علائم زجر دهنده آن را در میان مردم از ثروتمند و فقیر گرفته تا دانشمند و بیسواد و شاه و گدا، زن و مرد و در هر گوشه‏اى از عالم مى‏توان یافت.

مقدمه:

افسردگی چیست و به چه صورت در زنان و دختران نمود پیدا می کند؟

 افسردگی یک اختلال عاطفی است که در بعد عواطف فرد اختلال ایجاد می کند. افسردگی می تواند هم دلایل بیرونی و محیطی و هم علل ژنی و درونی داشته باشد. به لحاظ ژنی هورمونها تغییراتی در بدن ایجاد می کند.

ما در زبان روزمره، از کلمه افسردگی جهت توصیف ترکیبی از احساسات غمگینی، ناکامی، نا امیدی، و شاید رخوت و بی حالی استفاده کنیم اما زمانی که درمی یابیم پزشکان، روان پزشکان و روان شناسان بالینی این کلمه را به شیوه ای متفاوت به کار می برند، سردرگم می شویم. ازدید آنان، افسردگی یا بیماری افسردگی، حالتی است که به درمان ویژه نیاز دارد. به علت این درهم شدن واژه ها افراد عادی و درمانگرانی که بیماری افسردگی مبتلا نشده اند، احتمالا همدردی و مساعدتی کمتر از آنچه جدی بودن موضوع افسردگی می طلبند، ازخودظاهر می سازند.آنان ممکن است چنین  تصور کنند که افراد افسرده تن پرور، خودخواه، یا اهل تمارضند و آنان را با چنین عباراتی نصیحت می کنند : «سعی کن خودت را جمع و جور کنی» یا «خودت را از این حالت خارج کن، به آن بدی هم که فکر می کنی نیست»

  افراد مبتلا به خوبی این مسئله را احساس می کنند که دوستان، همکاران و خانواده های آنها  نمی توانند مشکل آنها را درک کنند و با آنان همدلی نشان دهند وبا نگرانی از اینکه دیگران آنها را به عنوان فردی متمارض تلقی کنند، ناراحتی شان را دو چندان می سازد. 

ضرورتهای تحقیق:

تندرستی یکی از نعمتهای بزرگ در زندگی انسان است و نمی توان منکر شد که سلامتی روانی در زمره بالاترین نعمتهاست . و بدیهی است که بیماران روانی مخصوص به یک قشر ویا طبقه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می شوند و امکان ابتلا به ناراحتی های روانی برای تمام افراد وجود دارد . از میان اختلالات رفتاری زنان و بیماری آنان لازم است که بیشترین توجه به بیماری افسردگی شود زیرا افسردگی نوعی احساس غم است که اگر درجهت جلوگیری از آن اقدامی نشود به تدریج منجر به گوشه گیری خواهد شد و تقریبا حالت بی تفاوتی به انسان دست می دهد و این زنگ خطر بزرگی است برای زندگی چرا که چنین شخصیتی دچار نوعی کوری می شود و در اثر همین کوری خوبیهای زندگی را نادیده گرفته و فقط بدیها را می بیند واضح است چنین شخصی اکثر اوقات در تنهایی به سر میبرد و هرگز حاضر به رقابت مثبت در هیچ عملی نیست زیرا که خود را شایسته رقابت با دیگران نمی داند و در نتیجه پس از چندی اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و مسلم است که نتیجه کارش نه رضایت بخش خواهد بود نه قابل اعتماد . وجود یک بیمار روانی به کار عادی – اقتصادی خانواده لطمه شدید وارد می کند درآمد را کاهش داده و از لحاظ روابط انسانی سایر افراد خانواده را در وضع ناراحت و تاسف باری قرار می دهد . مراقبت و نگهداری بیمار روانی زندگی خانواده را مختل و نشاط و رفاه فردی را از اعضای خانواده سلب می کند . برای سازمان های درمانی – آموزشی – سیاسی – اقتصادی – انتظامی مساله بزرگ و پیچیده ای را ایجاد می کند .  به این ترتیب عدم توجه به مسائل عاطفی و روانی زنان – آنها را با مسائل و مشکلات عدیده ای روبرو می کند و آنان را به صورت یک زن دشوار تحویل جامعه می  دهد . تراکم مشکلات خطری است که زنان را تهدید می کند و مشکلی که بازشناسی – علت یابی و درمان نشده است با مشکل دیگری پیوند می خورد  و ممکن است که در یک دور باطل به پاره ای انحرافات – کمبودها و حتی بزهکاریها در زنان منجر شود .

فهرست مطالب:

چکیده

مقدمه

ضرورت تحقیق

تعریف مساله

انواع افسردگی

بررسی علل افسردگی

درمان افسردگی

تاثیرات افسردگی

تبعیض ها

زنان و فعالیت بدنی

افسردگی و تغذیه

پیشینه تحقیق

روشهای جمع آوری اطلاعات

جامعه و نمونه آماری و روش نمونه گیری

نتیجه گیری

پیشنهادات

فهرست منابع

منابع و مأخذ:

1-         آزاد – حسین – 1374- روانشناسی مرضی – تهران – انتشارات پاژنگ

2-         اخوت – ولی اله و جلیلی – احمد 1362- روانشناسی افسردگی – تهران – انتشارات رز

3-         بک 1369- شناخت درمان مشکلات روانی – مترجم قراچه داغی – تهران – انتشارات ویس

4-         جی ، ریموندو پاولو- کیت راسل 1371- درمان افسردگی – مترجم قراچه داغی – مهدی – تهران – نشر البرز

5-         ریتاویکس – نلسون – آلن سی ، ایزرائل 1369- اختلالات رفتاری زنان – مترجم منشی طوسی – محمد تقی – مشهد – انتشارات آستان قدس

6-         راس میچل – 1376- افسردگی – مترجم رواندوست ، وحید – مشهد – انتشارات آستان قدس رضوی

7-         شعاری نژاد 1374- فرهنگ علوم رفتاری – تهران – انتشارات امیرکبیر

8-         شاملو – سعید 1370 – آسیب شناسی روانی

9-         مهریار – امیر هوشنگ 1382- افسردگی و درمان شناختی – تهران – انتشارات رشد

10-       دانیل پی ، هالاهان – جیمز ام ، کافمن 1372- مترجم جوادیان – مجتبی – مشهد – انتشارات آستان قدس رضوی

11-       سایت انجمن روانشناسی اجتماعی ایران

12- سایت  salamat.com www.iran

پروژه بهداشت روان در مدارس موفق. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 16 صفحه

مقدمه:

برای داشتن مدرسه موفق ، معلم ومدرسه نقش اساسی دارند .گلاسر به عنوان یک روان پزشک معتقد است اگر یک کودک صرف نظر از سابقه زندگیش، بتواند در مدرسه موفق شود, برای موفقیت در زندگی نیز شانس فوق العاده ای دارد و در صورتی که در یکی از مراحل آموزشی خود با شکست مواجه شود ( مدرسه ابتدایی , دبستان, دبیرستان یا دانشگاه) شانس او برای موفقیت در زندگی به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند.

تا زمانی که مدارسی را به وجود نیاورده باشیم که کودکان بتوانند از طریق استفاده ی منطقی و عقلانی از توانایی هایشان به موفقیت دست  یابند شاهد افزایش نابسامانی های اجتماعی خواهیم بود. از جمله افزایش تعداد افرادی که باید در « حبس های موقت یا دائم»  وبیمارستان های روانی به سر برند و افرادی که برای اداره ی امور زندگی خود به مددکاران اجتماعی نیازمندند. چرا که احساس می کنند نمی توانند در این جامعه فرد موفقی باشند. و تمایلی به تلاش بیشتر در خود نمی بینند.

فهرست مطالب:

بهداشت روان در مدارس موفق

نیاز به مبادله ی عشق و محبت

احساس ارزشمندی

تعریف هوش هیجانی

هوش هیجانی را بشناسیم

مولفه های هوش هیجانی

نتیجه گیری

پایان نامه ی رشته تاریخ با موضوع حریم خصوصی. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 230 صفحه

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی

مقدمه:

الف) طرح موضوع

یکی از مباحثی که با گسترش جوامع بشری و پیچیده تر شدن روابط بین انسانها با دولت اهمیت ویژه ای یافته است، حقوق شهروندان و به عبارت واضح تر حقوق وآزادی های افراد است که با طرح حقوق طبیعی در اعصار قدیم و اعلامیه های مختلف مربوط به حقوق بشر، تحول خود را تا به امروز طی نموده است .  اعلامیه جهانی حقوق بشر یا میثاق های بین المللی حقوق مدنی ، سیاسی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی  با طرح حقوق فردی افراد مانند حق حیات، مالکیت، آزادی ،حق پناهندگی و ... به این حقوق اشاره نموده اند .

            تمام انسانها با دو نوع خصوصیت یکی تنهایی و دیگری معاشرت جویی در کنار یکدیگر زندگی می کنند ،این دو نوع استعداد با وجود اختلاف ظاهری ، با هم در ارتباط هستند،بدین معنا  که انسان از یک سو استقلال فردی دارد و از سوی دیگر به اعتبار آنکه در جامعه و در ارتباط با دیگران زندگی می کند موجودی اجتماعی است .

پدیده های مذکور، آمیزه ای از « اصالت فرد » و « اصالت جامعه »  را به وجود می آورند که ره آورد و ارمغان این دو روند منطقی  « حقوق بشر» نامیده می شود . خود حقوق بشر نیز در دو معنا و مفهوم قابل مطالعه است . در معنای نخست، حقوق بشر جمع حق است و بنابراین شامل حق های مختلف بشری می شود ،از این منظر می توان گفت حقوق بشر مفهومی قدیمی است که تحت عناوین و قالب های مختلف، چه در ادیان و چه در مکاتب سیاسی و فلسفی مطرح شده است ، به دنبال جنگ جهانی دوم و به طور کلی بعد از نیمه  اول قرن بیستم که همراه با جنگ  و خونریزی بود جهانیان و پس از آن اروپاییان، تصمیم گرفتند با تاسیس سازمان ملل متحد در سطح جهان و شورای اروپا در سطح قاره اروپا ، حقوق بنیادین و کرامت انسان ها را شناسایی و مشمول تضمین هایی نمایند و اعضاء جامعه بشری را صرف نظر از اعتقادات، نژاد، جنس ،ملیت و ... محترم شمارند . به این ترتیب درست در نقطه مقابل نیمه اول خشن و ضد بشری سده بیستم، نیمه دوم آن با تصویب این سند حقوق بشری، آغاز شد و سپس با تصویب میثاقین در سال 1966 و دیگر اسناد بین المللی و منطقه ای این روند رو به تکامل گذاشت .در معنای دوم حقوق بشر تبدیل به یک رشته تخصصی و مطالعاتی گردیده که از این معنای دوم تحت عنوان حقوق بشر یا نظام حقوق بشر و در سطح  بین المللی، نظام بین المللی حقوق بشر یاد می کنند .

با این طرز تفکر در نیمه دوم قرن بیستم به ویژه در سطح منطقه ای، دادگاه و دیوان های قضایی حقوق بشری تأسیس گردید که رسالت آنها تعقیب و محاکمه موارد نقض حقوق بشری توسط سازمان های وابسته به دولت هاست . در سطح داخلی نیز در بسیاری از کشورها دادگاه های صیانت از قانون اساسی و یا شورای قانون اساسی بوجود امدکه وظیفه انطباق قوانین و مقررات مصوب را با اصول قانون اساسی به عهده دارند و از سوی دیگر به شکایات مربوط به نقض حقوق اساسی شهروندان در ارتباط با نحوه عملکرد و رفتار مسئولان و کارگزاران دولتی رسیدگی می کنند.

باید گفت ،زندگی در اجتماع فرد را از داشتن امور شخصی و خصوصی محروم نمی سازد . هرکس حق دارد میزان آگاهی سایرین از مسایل فردی خود را به حداقل برساند و از آنها انتظار احترام به حریم شخصی اش را در کلیه ابعاد آن داشته باشد این سایرین که اعم از دیگر شهروندان و نیز دولت اند ، بایستی در برابر تعدی به حریم خصوصی دیگری خود را با ضمانت اجرایی هایی اعم از مدنی و کیفری مواجه ببینند .  «حوزه خصوصی به معنای دقیق زمانی شکل می گیرد که دولت و حتی جامعه به ترک مداخله یا دست کم مداخله کمینه در قلمرو زندگی خصوصی شهروندان پایبند باشند» . این امر می تواند به تضمین هرچه بیشتر این حق اساسی افراد منتهی  گردد . در بیان اهمیت آن ،همین بس که وقتی فردی به صرف زندگی در اجتماع نتواند حوزه فردی و مستقلی داشته باشد چگونه می توان از شخص بودن  و شخصیت مستقل وی صحبت کرده و او را صاحب حق و تکلیف دانست . این حق را اصطلاحا «حریم خصوصی »می نامیم و باید بگوییم  یکی از ارزشمندترین مفاهیم در نظامهای حقوقی توسعه یافته است.این حق در زمره مهم ترین حقوقی است که ارتباط تنگاتنگی با کرامت انسانی دارد  لذا حمایت از شخصیت انسانی مستلزم حمایت از حریم خصوصی است و حمایت از حریم خصوصی به تکریم شخصیت انسان و تمامیت مادی و معنوی او می انجامد . حریم خصوصی با آزادی و استقلال انسان و حق بر تعیین سرنوشت برای خود نیز، ارتباط تنگاتنگی دارد زیرا فضای لازم برای رشد و تکامل شخصی افراد را فراهم می آورد.

همچنین  حریم خصوصی  بعنوان اصل سازمان بخش جامعه مدنی شناخته شده است  که در بطن  قرارداد اجتماعی فرضی، هر جامعه پنهان است و زمینه همزیستی مسالمت آمیز در آن جامعه را فراهم می سازد .

 در مورد مفهوم و قلمرو حریم خصوصی باید گفت که این بعد از حق انسان  نیز به دنبال تحولات و پیشرفت هایی که به مرور زمان در زمینه های علمی، اجتماعی، اقتصادی،... صورت گرفته ، تحت تأثیر واقع شده است، لذا مفهوم و قلمروآن در جامعه پیشرفته و متمدن امروزی با مفهوم و قلمرو آن در جامعه سنتی سابق متفاوت می باشد.

 کما اینکه مفهوم و قلمرو آن در دنیای کنونی، در یک جامعه توسعه یافته، جامعه عقب مانده یا در حال توسعه می تواند متفاوت باشد بعنوان مثال استفاده دولت ها از تکنولوژی برای کسب اطلاعات درباره افراد، یکی از بزرگترین  خطرهایی است که استقلال شخصی افراد را تهدید می کند. زیرا دولت با استفاده از قدرت بسیار خود، می تواند با مهارت کافی از آن جهت نقض حریم خصوصی استفاده کند.

 در کنار مراجع  دولتی و عمومی، افراد خصوصی و صاحبان برخی مشاغل نیز ممکن است به دلایل متعددی، از وسایل فنی نظارت های سمعی و بصری استفاده نمایند. نظارت بصری اعم از علنی و پنهانی، اکنون کاملاً شایع گردیده، مثل تلویزیون های مدار بسته و دوربین های ویدئویی که در بانک ها و مغازه ها جهت مقاصد امنیتی بکار میرود. استفاده از چنین وسایلی توسط بخش های خصوصی، مسایلی از حریم خصوصی را نه تنها در رابطه با کارکنان، بلکه مشتریانی که رفتار آنها بدون آگاهی یا رضایتشان، توسط وسایل فنی الکترونیکی مورد مشاهده و ضبط قرار می گیرد، ایجاد کرده است .

همچنین ،تحولات  مهمی در زمینه شکل و سرعت ارتباطات شخصی، رخ داده است از جمله؛ پست الکترونیک که جایگزین بسیاری از روشهای خدمات پست سنتی و تلفن گردیده، ولی استفاده از این شیوه ذاتاً در معرض رهگیری و نظارت دیگران قرار دارد، بطوریکه شخص دیگری غیر از دریافت کننده پیام، می تواند به آسانی به آن پیام دسترسی پیدا کرده و آنرا بخواند .

فناوری مدرن امروزی ، مردم را قادر ساخته است که بطور مخفیانه بر اعمال یکدیگر نظارت کنند و اطلاعات محرمانه ای را دربارة زندگی شخصی هم بدست آورند که، اصولاً چنین حقی را ندارند . استفاده از دستگاههای عکسبرداری مخفیانه مثل خود کارهای دارای دوربین که اخیرا وارد بازار ایران نیز شده است یا تلفن های همراه دارای دستگاه فیلمبرداری و عکسبرداری، استفاده از پست الکترونیکی و دیگر شیوه های الکترونیکی برقراری ارتباط، از دستاوردهای تکنولوژی امروزی است که  می تواند به راحتی برای نقض حریم خصوصی افراد مورد استفاده قرار گیرند، در واقع تکنولوژی مدرن، قلمرو و نقض حریم خصوصی را توسعه داده است، لذا در مقابل می بایست ابزارهای جدیدی در قالب حمایت های ویژه قانونی، برای حمایت از این حریم ایجاد کرد.  اکنون تردیدی وجود ندارد که در بسیاری از عرصه ها، ظرفیت های تکنولوژیکی، از حمایت های قانونی حریم خصوصی، سبقت  گرفته اند. در چنین عرصه هایی یا هیچ حمایتی از حریم خصوصی وجود ندارد یا این حمایت بسیار کم است،زیرا در عصر تحولات تکنولوژیکی، همیشه این خطر وجود دارد که حمایت موجود غیر کارامد و ناکافی شود.

 مفهوم و قلمرو حریم خصوصی را می توان با فرهنگ و نوع حکومت حاکم بر یک جامعه نیز مرتبط دانست. از این نظر بر حسب اینکه فرهنگ حاکم بر یک جامعه یک فرهنگ مذهبی یا غیر مذهبی و نظام حاکم بر یک جامعه یک نظام سیاسی استبدادی و توتالیسم یا دموکراتیک باشد مفهوم و قلمرو این حریم ، می تواند موسع یا مضیق باشد . مثلاً در یک نظام سیاسی  دموکراتیک، حق حریم خصوصی یکی از ابزارهای مشارکت مردم در دموکراسی است که به موازات آزادی بیان در این امر نقش دارد .

 استقلال معنوی شهروندان یکی از لوازم  عمده تحقق دموکراسی است و چون حریم خصوصی به این  استقلال کمک می کند باید از آن دفاع کرد. زیرا حمایت از انتشار ناخواسته افکار و عقاید اشخاص، مباحثات عمومی و مشارکت فعال در یک حکومت  مردم سالار را تسهیل می کند و مانع از تضعیف آزادی بیان، می شود .

عوامل فوق سبب شده است تا حریم خصوصی در زمره یکی از مهم ترین مصادیق حقوق بشر شناخته شده و در بسیاری از اسناد بین المللی ،به غیر قابل تعرض بودن آن تصریح شود . همچنین در قوانین اساسی  بسیاری از کشورهای جهان نیز حریم خصوصی بصورت کلی یا مصداقی مورد شناسایی و حمایت قرار گرفته است .

 بدین ترتیب در نفس اینکه حریم خصوصی باید مورد حمایت قرار گیرد تردیدی وجود ندارد ، اما چگونگی این حمایت محل نزاع است. بعبارت دیگر اینکه، حریم خصوصی چیست و چه چیزهایی داخل در آن، یا خارج از آن، قرار می گیرند و شرایط و موارد ورود به این حریم کدامند، یکی از مهم ترین مباحث محافل حقوقی است .

این پژوهش خواسته است طی دو فصل به صورت جداگانه و مبسوط بررسی نماید که تا چه اندازه ای مکانیزم های کیفری  تضمین کننده حقوق و آزادی های ماهوی و شکلی افراد ، در زمینه حریم خصوصی پیش بینی گردیده است . بر این اساس از قوانین و مقررات مختلف داخلی و بین المللی بهره جسته است که ذیلاً به مهمترین آنها اشاره می گردد :

فهرست مطالب:

مقدمه

بخش اول : کلیات

1-1 تعاریف

1-1-1 تعریف حریم خصوصی

1-1-2 حمایت کیفری

1-1-2-1 فلسفه حقوق کیفری

1-1-2-2 سیاست کیفری 

1-1-2-3 حقوق جزای فنی

1-2 پیشینه تاریخی 

1-2-1 سیر تاریخی 

1-2-1-1 دوران قبل از رنسانس

1-2-1-2 دوران بعد از رنسانس 

1-2-2 سیر تقنینی

1 1-2-2-1 اعلامیه های جهانی و اسناد بین المللی 

1-2-2-1-1 اعلامیه جهانی حقوق بشر

1-2-2-1-2 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

1-2-2-1-3 قرارداد بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی

1-2-2-1-4 قرارداد ژنو

1-2-2-2 معاهدات منطقه ای حقوق بشر 

1- 2-2-2-1کنوانسیون اروپایی

1-2-2-2-2کنوانسیون آمریکایی

1-2-2-2-3 عهدنامه شورای اروپا

1-2-2-2-4 اعلامیه اسلامی حقوق بشر

1-2-2-2-5 دستور العمل شورای اروپا

1-2-2-3 قوانین برخی کشورها

1-2-2-3-1کشورهای اروپایی

1-2-2-3-2 آمریکا

1-2-2-3-3 برخی کشورهای آسیایی

1-3 مبانی 

1-3-1در غرب

1-3-1-1 نظریه های مخالفان حریم خصوصی 

1-3-1-1-1 نظریه تحویل گرایانه تامسون

1-3-1-1-2 نظریه اقتصادی پوسنر 

1-3-1-1-3 نظریه فمینیستی از حریم خصوصی

1-3-1-2 نظریه های موافقان حریم خصوصی

1-3-1-2-1 نظریه حق داشتن تنهایی 

1-3-1-2-2 نظریه دسترسی محدود دیگران به خود

1-3-1-2-3 نظریه سری بودن

1-3-1-2-4 نظریه کنترل بر اطلاعات شخصی

1-3-1-2-5 نظریه حمایت از شخصیت و کرامت

1-3-1-2-6 نظریه خلوت

1-3-1-2-7 نظریه پراگماتیک

1-3-2 در اسلام

1-3-2-1 احکام حریم خصوصی از منظر فقهای معاصر

1-3-2-1-1 دیدگاه امام خمینی

1-3-2-1-2 سایر فقها 

1-4 موارد جواز نقض حریم خصوصی

1-4-1 عوامل توجیه کننده نقض حریم خصوصی

1-4-2 ضوابط نقض حریم خصوصی 

1-4-2-1 قانونی بودن

1-4-2-2 خود سرانه نبودن 

1-4-2-3 ضرورت داشتن 

1-5 محدود ساختن قلمرو حریم خصوصی

1-5-1 به موجب تصمیم قضایی 

1-5-1-1 مقام صالح برای اتخاذ تصمیم قضایی

1-5-1-2 لزوم صدور مجوز قضایی

1-5-1-3شرایط صدور مجوز قضایی 

1-5-1-3-1 احراز ضرورت نقض حریم خصوصی

1-5-1-3-2 تناسب بین اتهام و نوع مجوز صادره

1-5-1-3-3 موردی بودن مجوز

1-5-2 بدون تصمیم قضایی

1-5-2-1 در جرایم مشهود

1-5-3 ضوابط محدود ساختن حریم خصوصی 

بخش دوم : مصادیق حریم خصوصی و جرم انگاری

2-1حریم خصوصی جسمانی 

2-1-1 تعریف

2-1-2 ضوابط حاکم بر تفتیش 

2-1-3تفتیش بدنی 

2-1-3-1تفتیش از روی لباس

 2-1-3-1-1تفتیش در جرایم مشهود

2-1-3-1-2تفتیش در جرایم غیر مشهود

2-1-3-1-3تفتیش متعاقب بازداشت قانونی

2-1-3-2تفتیش با درآوردن لباس

2-1-3-3 تفتیش داخلی بدن

2-1-3-3-1آزمایش خون

2-1-3-3-2 معاینه داخلی و جراحی

2-1-3-3-3 شستشوی معده

2-1-4 بیومتریکس

2-1-5 کارتهای تشخیص هویت

2-2حریم خصوصی اماکن و اشیاء 

2-2-1مفهوم و مصادیق اماکن و اشیاء

2-2-1-1مفهوم مکان

2-2-1-1-1اماکن و منازل مأموران سیاسی

2-2-1-1-2دفاتر و منازل وکلای دادگستری

2-2-1-1-3 نصب دوربین در اماکن عمومی

2-2-1-2مفهوم شی 

2-2-1-2-1ضوابط تفتیش اماکن و اشیاء 

2-3حریم خصوصی ارتباطات

 2-3-1تعریف ارتباطات 

2-3-2 ارتباطات کلامی

2-3-3 ارتباطات کتبی 

2-4حریم خصوصی اطلاعات 

2-4-1تعریف اطلاعات و مصادیق آن

2 -4-2قوانین مربوط به حریم اطلاعات 

نتیجه 

منابع 

ضمایم

منابع و مأخذ:

1- منابع فارسی

الف)کتب

1-آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، انتشارات سمت، تهران، چاپ  چهارم 1384

2- اباذری فومشی، منصور،  مجموعه آراء دادگاه عالی انتظامی قضات  ، خط سوم، تهران، چاپ اول ، 1386

3- استفانی ، گاستون،  ژرژ لواسور، برنار بولوک،آئین دادرسی کیفری( جلددوم ، جریان دادرسی کیفری)، ترجمه حسن دادبان، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، چاپ اول 1377

4- اجلالی،علی اکبر، شهر الکترونیک، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران،تهران، چاپ اول، 1382

5- اصلانی، حمید رضا، حقوق فناوری اطلاعات، نشر میزان،تهران، چاپ اول 1384   

6- امیر ارجمند، اردشیر،  مجموعه اسناد بین المملی حقوق بشر ، جلد دوم، قسمت اول (اسناد منطقه ای ) انتشارات جنگل ،تهران، چاپ اول ، 1385

7- انصاری ، باقر،  حمایت از حریم خصوصی، معاونت پژوهش وتدوین و تنقیح قوانین ومقررات ریاست جمهوری ، تهران، چاپ اول 1384

8–انصاری، باقر، حقوق حریم خصوصی،انتشارات سمت،تهران،چاپ اول 1386

9- انصاری ، ولی الله،  حقوق تحقیقات جنایی ( مطالعه تطبیقی ) ، انتشارات سمت ،تهران چاپ اول ، 1380

10-  ایمانی ، عباس، فرهنگ اصطلاحات حقوق کیفری ، نشر آریان ، تهران ، چاپ اول، 1382   

11-  برلین ، آیزایا چهارمقاله درباره آزادی ، ترجمه محمد علی موحد، انتشارات  خوارزمی ، تهران ،  چاپ اول 1368

12- پی گلدینگ ، مارتین،  حق و مصلحت ، ترجمه محمد راسخ ، تهران، طرح نو، چاپ اول ، 1381

13- پاد، ابراهیم،  حقوق کیفری اختصاصی (1) ، نشر رهام،تهران، چاپ اول 1381

14- تبیت، مارک،  فلسفه حقوق ، ترجمه حسن رضایی خاوری ، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، مشهد،چاپ اول، 1384

15- توسلی جهرمی ، منوچهر،  حریم خصوصی در پناه حاکمیت قانون  در :  ناصر کاتوزیان و همکاران ، حکومت قانون وجامعه مدنی، دانشکده حقوق دانشگاه تهران ، چاپ اول ، 1385

16- ترخانی، شهریار،  نحوه کسب ادله اثبات و قرائن و امارات جرم و احصاء آنها، علوم جنایی           ( گزیده مقالات آموزشی برای ارتقاء دانش دست اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران )، جلد اول،  انتشارات سلسبیل، تهران ،چاپ اول، 1384

17-جعفری لنگرودی ،محمد جعفر،مبسوط در ترمینولوژی حقوق،گنج دانش،تهران،چاپ اول 1378

18-  جعفری تبار ، حسن،  نسبت آزادی و قانون در : ناصر کاتوزیان و همکاران ، حکومت قانون وجامعه مدنی، دانشکده حقوق دانشگاه تهران ، چاپ اول ، 1385

19- حسینی ، سید محمد رضا،  قانون مجازات اسلامی در رویه قضایی، انتشارات مجد،تهران،       چاپ اول 1382

20- خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری،موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش،تهران،   چاپ اول 1387

21- خمینی، روح الله،  چهل حدیث، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) ،قم، چاپ چهارم ، 1373

22- راسخ ، محمد، آزادی چون ارزش، طرح نو،تهران ،چاپ اول،1380

23- زراعت ، عباس،  اصول آیین دادرسی کیفری ایران ،مجمع علمی و فرهنگی مجد، تهران ، چاپ اول، 1382

24- زندی، محمد رضا،  432 نکته از قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 81 ، نشر اشراقیه،تهران،چاپ اول 1383

25- زیبر ، اولریش ،  جرایم رایانه ای ، ترجمه محمد علی نوری ، رضا نخجوانی ، مصطفی بختیاروند، احمد رحیمی مقدم،نشر گنج دانش ، تهران، چاپ اول  ، 1383

26- ساکت، محمد حسین،  نگرش تاریخی به فلسفه حقوق ،تهران، شرکت انتشارات جهان معاصر،تهران، چاپ اول 1370

27- شاملو احمدی، محمد حسین،  دادسرا و تحقیقات مقدماتی، نشر دادیار ،تهران، چاپ اول 1383

28 - صانعی ، پرویز،  حقوق جزای عمومی ، جلد اول ، گنچ دانش، تهران  ، چاپ اول ، 1371

29- طباطبایی مؤتمنی ، منوچهر، آزادی های عمومی و حقوق بشر ، انتشارات دانشگاه تهران ،  چاپ سوم ، 1382

30- عبادی،شیرین تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران،انتشارات روشنگران، تهران،چاپ اول 1373

31- کیوانفر، شهرام،   مقاومت در برابر قانون  در:  ناصر کاتوزیان  و همکاران ،حکومت قانون و جامعه مدنی،تهران ، دانشکده حقوق دانشگاه تهران ، چاپ اول ،1385

32- کولایی، الهه ، قوانین اساسی فدراسیون روسیه جمهوریهای آسیای مرکزی ،  نشر دادگستر، تهران، چاپ اول  1376

33-کار نکراس، فرانسس،  زوال فاصله ها(چگونه انقلاب ارتباطات زندگی ما را تغییر خواهد داد) مترجم نصرا.. جهانگرد و همکاران، شورای عالی اطلاع رسانی، تهران ، چاپ اول 1384

34- محمودی جانکی ، فیروزه،  حمایت کیفری از اخلاق در علوم جنایی ، انتشارات سمت ، تهران، چاپ اول 1384

35-  موحد ، محمد علی،  در هوای حق و عدالت (از حقوق طبیعی تا حقوق بشر) نشر کارنامه ،تهران، چاپ اول  1381

36- محمد زاده ، شهرام،  نگاهی به حقوق شهروندی و آزادیهای مشروع در رسیدگی های کیفری،معاونت آموزش قوه قضاییه ، فکرسازان ،تهران، چاپ اول  1384

37- معین، محمد، فرهنگ فارسی، جلد چهارم، انتشارات امیر کبیر ، تهران، چاپ نهم 1375

38- مهاجری ، علی،  آئین رسیدگی در دادسرا، انتشارات فکر سازان، تهران،چاپ اول، زمستان 1381

39-  مک کوئیل، دنیس،  مخاطب شناسی، ترجمه مهدی منتظر قائم، ، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه،تهران، چاپ دوم 1383

40- محسنی، منوچهر، جامعه شناسی جامعه اطلاعاتی، موسسه انتشارات آگاه،تهران، چاپ اول1380

41- معاونت آموزش وتحقیقات قوه قضاییه ، مجموعه نشستهای قضایی مسائل آئین دادرسی کیفری(1)، دفتر تحقیقات و پژوهش های قضایی و واحد تهیه و تدوین متون آموزشی،تهران، چاپ اول 1381

42- معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه، ضابطین دادگستری(تکالیف و مسئولیت ها) دفتر تحقیقات و پژوهش های قضایی،تهران، چاپ اول 1381

43- مجموعه آئین دادرسی کیفری( جلد اول ) معاونت پژوهش ، تدوین و تنفیح قوانین و مقررات،تهران،چاپ اول1383

44-مدنی ،سید جلال الدین، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران،نشر همراه، تهران چاپ اول 1370

45- ناصرزاده ، هوشنگ،  اعلامیه های حقوق بشر ، موسسه انتشارات جهات دانشگاهی تهران، چاپ اول ، زمستان 1372

46- نراقی ، ملا احمد ، معراج السعاده ، نشر هجرت ، قم ، چاپ اول  1371

47- نوبهار ،‌ رضا ،‌ حمایت حقوق کیفری از حوزه های عمومی وخصوصی ،‌نشر جنگل – جاودانه،‌تهران ،‌ چاپ اول 1387

48- وارد، مایک،  روزنامه نگاری الکترونی، ترجمه علی اصغر کیا، ، موسسه انتشاراتی روزنامه ایران،تهران، چاپ اول 1384

49-سید محمد، هاشمی،حقوق بشر و آزادیهای اساسی،نشر میزان،تهران،چاپ اول  1384

50-هیمن دوآ،آرلت،ترجمه یوسف مولایی و رشید برناک،آزادیهای عمومی و حقوق بشر،انتشارات دانشکده حقوق دانشگاه تهران ،چاپ اول 1382