پایان نامه رشته اقتصاد رشد اقتصادی در کشاورزی
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته اقتصاد رشد اقتصادی در کشاورزی با فرمت و قابل ویرایش تعداد صفحات 52
چکیده
در هر اجتماع و مجموعه ای از موجودات زنده بخصوص انسانها نیاز های غذایی و تولیدی شاخص ترین و اساسی ترین آنها هستند. زیرا سایر نیازها اگر مدتی فراهم نشوند و یا تدارک نبینند، چندان فطری به دنبال ندارد. اما حتی اگرفقط یک فقطبه جمع و گروهی مواد غذایی و تأمین کننده قوای جسمانی و روحی و روانی نرسد.تلف می شوند. بر این اساس در هر جامعه و ملتی رشد کشاورزی از اهمیت و حساسیت خاصی بر خوردار است. امروزه کشاورزی بر خلاف گذشته یک کشاورزی سنتی و کند و ساده نیست . زیرا اصولا این نوع کشاورزی قادر به تأمین میلیونها انسان در هر سال و هر کشوری نمی تواند ، موثر باشد. یعنی محصولات و عواید تولید کشاورزی سنتی و با حجم کم و محدود نمی تواند نیاز های بی شمار و بسیار جمعیت میلیاردی ساکنان زمین را مرتفع نماید. اما روش ها و متد های جدید کشاورزی که تلفیقی از کشاورزی و صنعت و مهندسی و پزشکی و دامپزشکی و آزمایشگاهی و ژنیتک و ....... است . توانسته است در سطح اندک و با هزینه کم تر در زمان کم تر و شرایط آب و هوایی به اصطلاح با موزون ان محصول صد ها بار بیشتر و مرغوب تر محصولات مورد نباز ساکنان کرهً خاکی را تأمین نماید و در بخش های مختلف کاشت و داشت و برداشت و بسته بندی و حمل و نقل و ..........زمان مانداری محصولات تا را تا سال بعد افزایش دهد. تحقیق حاضر با عنوان رشد اقتصادی در کشاورزی به تحلیل و تبین شاخص های مختلف رشد و توسعه اقتصادی پرداخته است .رشد و توسعه اقتصادی از اجزا و عناصر بسیار زیادی در بخش اقتصادی ، سیاسی ،فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی متأثر می شود. که هر چند به صورت خلاصه و فهرست وار در این تحقیق به آنها پرداخته شده است . و نظریه های مهم و مختلف تورم و توزیع و تولید و سرمایه و مصرف در آن نیز گزارش شده است . در بخش اول ارایه مقدمه و بیان مسئله و ذکر اهمیت و ضرورت و بیان اهداف و توضیع متغیرها و سئولات ویژه به تعاریف واژ ها و اصطلاحات پرداخته شده است .در بخش دوم به مبانی نظری و تئوریک تورم و توزیع و نظریه های رایج و مفهوم توسعه اقتصادی ، و انواع توسعه و ارتباطات مثبت و منفی انواع توسعه ها در توسعه اقتصادی اشاره شده است .در ادامه به نحوه گردش اقتصادی و نحوهً توزیع در آمد و فرار سرمایه و سرمایه انسانی و انواع در آمد و سیاست های اقتصادی و درآمد و سیاست های مالی و در آمدی اشاره شده است.که در دنباله مباحث به ارتباط اشتغال و در آمد و توزیع درامد و انواع اشتغال و ثأثیر انواع اشتغال بر درآمد ها اشاره شده است . و سر انجام در پایا ن به برخی از تحقیقات انجام شده در زمینه رشد و تویعه اقتصادی اشاره شده است.
پیشگفتار
(( انٌ السٌرف یورت الفقر و ان القصد یورت الغنی )) اسراف فقر و میانه روی بی نیازی می آفریند امام صادق (ع) موجودات زنده اعم از انسان و گیاه و حیوان نیازمند آفریده شده اند. نیازمندی در موجودات مختلف متفوت است . اما در موارد و نیازهای خاصر مشترک هستند ، انسان و حیوان و گیاه هر سه دسته برای ادامه حیات به آب و غذا و نور خورشید و حرکت نیاز دارند. و اگر هر یک از این نیازها را به موجودات پنپدیم موجود زنده حیات خود را از دست می دهد . مثلا اگر نور خورشید به گیاه نرسد ، گیاه رشد نمی کند و عدم رشد گیاه باعث می شود حیوانات گیاه خوار غذا پیدا نکرده و تلف شوند. و انسانها هم که از میوه ها و آب و فرآورده های مختلف گیاهی و جانوری استفاده می کند ، در اثر این فقدان می میرد. حتی اگر نورخورشید مدتی به انسانها نرسد ، بینایی و یا اعصاب مغزی خود را دست می دهند. بهرحال اقتصاد و رشد اقتصادی شامل بخش های مهم تولید و انواع محصولات کشاورزی ، اصطلاح بذر و افزایش سطح تولید، آماه سازی زمین و بذر و غیره و آبیاری و مراقبت در زمان داشت و برداشت اصولی برای استفاده هر جه بهتر و بیشتر و حتی بسته بندی و انبار داری و فقط و نگهداری محصول از افساد و تباهی و نفوذ حشرات و حیوانات موذی و حتی تبلیغ و بازاریابی و متناسب کردن محصول با ذائقه مردم در کنار قیمت و آسان بودن بدست آوردن آن از جمله اند روشهای توسعه اقتصادی در هر نظام و گروه اجتماعی تلقی می شود. توسعه اقتصادی آنچان با مسایل سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و حتی اعتقادی و فردی آمیخته و پیچیده است . که کوچکترین تغییرات در سایر شاخص ها باعث تحولات عظیم اقتصادی در ساخت های تولید ، توزیع ، درآمد و حتی مصرف و مصر کننده می گردد. مثلا اخیرا شاهد بودیم بحران مسکن در امریکا ( ساخت ابوه مسکن برای مردم و اخذ اقساط ماهانه از درآمد های آنان )دچار رکورد شد و امریکاییان از باز پرداخت اقساط بازماندند . که سبب بحران در بانک های امریکا و سلب اعتماد سایر بانک های اروپایی از معامله با آنها و بی رونقی صادرات و واردات به امریکا و در نتیجه کل جهان از این ناحیه ضربه خورد و نفت بشکه ای 145 دلار و در عرض 8 ماه به بشکه ای 30 دلار رسید. مسافرت ها کاهش یافت ، شرکت ها ی هواپیمایی ورشکست شدند . کارگران اخراج شدند ، کارنجات تولیدات خود را کاهش دادند و سر رسید ها انباشته شد و اعترضات افزایش یافت و نا رضایتها افزونی گرفت . تا آنجا که باعث استعفی رؤسای وزارت خانه ها و بانک ها و هزاران تعبیر و تفسیر در این زمینه شد . در اقتصاد روان و متعادل را به یک ماشین مناسب و آماده فرض کنیم ، هر کدام از بخش های موتور و دلکو و سیلندر و سوپاپ ها و شمع ها و بدنه و سیم کشی و میل لنگ ها و فرمان و صندلی ها و اتاق به منزله بخش های اقتصادی هستند که باعث به حرکت در آمدن وسیله نقلیه می شود ، هر چند شمع به تنهایی نمی تواند در دست فرد فاقد ارزش حرکت اتومبیل است ولی حذف آن از سیستم و کارکرد موتور باعث می شود که وسیله نقلیه قادر به حرکت نباشد . و این مثال از آن جهت آورده شده که موضوع پیچیدگی و ارتباط اعضا و اجزای خرد و بزرگ اقتصادی در گردش اقتصاد معلوم گردد. در این تحقیق نیز پس از طرح مسئله و ذکر اهمیت و ضرورت ان و بیان متغیرها و اهداف تحقیق به طرح سوالاتی مبادرت کرده ایم که در فصل اول ذکر شده است .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
چکیده 2
پیشگفتار 4
اهمیت و ضرورت مسئله 8
اهداف تحقیق 9
فصل دوم
پیشینه و ادبیات تحقیق 10
مفهوم رشد اقتصادی 16
اقتصاد سیاسی رشد و توزیع در آمد 23
فصل سوم
روش تحقیق 28
ابزار جمع آوری اطلاعات 29
روش جمع آوری اطلاعات 29
روش آماری 29
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها 40
فصل پنجم
نتیجه گیری 47
پیشنهادات 49
منابع و ماخذ 50
گزارش کامل کارآموزی رشته مهندسی کشاورزی زراعت واصلاح نبات
دانلود گزارش کامل کارآموزی رشته مهندسی کشاورزی زراعت واصلاح نبات بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات44
گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی
این پروژه کارآموزی بسیاردقیق وکامل طراحی شده وقابل ارائه جهت واحد درسی کارآموزی
تاریخچه تنوع اقلیمی ، وجود منابع و ذخایر غنی، امکان ایجاد اشتغال مولد کم هزینه و زودبازده و وجود مزیت نسبی در تولید و صدور محصولات ، از جمله قابلیت های بخش کشاورزی است. ٢٣ درصد شاغلان کل کشور در این بخش اشتغال دارند و ٢٦ درصد تولید ناخالص داخلی ،٢٦ درصد صادرات غیر نفتی و بیش از ٨٠ درصد غذای کشور در بخش کشاورزی تامین می شود. این بخش از نظر تولید، اشتغال، صادرات، حفاظت و بهره برداری اصولی از منابع طبیعی و خدادادی ، توسعه تحقیقات و فنآوری ها و توسعه مشارکت های مردمی، یکی از ارکان مهم اقتصاد و امنیت کشور به حساب می آید. بخش کشاورزی و توجه به توسعه و عمران روستا ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، همواره مورد اهتمام و تایید قانونگذاران ، برنامه ریزان و دستگاه های اجرایی و محور توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و تحولات وسیعی در عرصه کشاورزی و روستاها و مناطق عشایری به وجود آمده است. اما به علت برخی ناهماهنگی ها و سیاست ها، نظام ها و روش های ناکارا، تداخل وظایف ، دوباره کاری ها .... و بروز حوادث طبیعی (نظیر خشکسالی و سیل) بخش کشاورزی در سال های اخیر با دشواری هایی روبه رو بوده که مانع از رشد مطلوب این بخش شده است. به منظور رفع این نابسامانی ها و نارسایی ها، براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دولت مکلف شده تا در جهت اصلاح نظام اداری ، کاهش تصدی های غیر ضروری، ارتقای بهره وری و کارایی نیروی انسانس و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کاری ها .... و تجمع امور کشاورزی ، دام، توسعه و عمران روستایی تدابیر لازم را اتخاذ کند. در این راستا، لایحه ادغام وزارتخانه های جهادسازندگی و کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و پس از تصویب هیات وزیران در تاریخ بیست و ششم مرداد ماه سال ١٣٧٩ با قید یک فوریت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. این لایحه پس از ماه ها بحث و بررسی کارشناسان ، سرانجام در تاریخ ششم دی ماه سال ٧٩ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ دهم دی ماه ١٣٧٩ توسط شورای نگهبان تایید شد. نظربه اهمیت این قانون و ضرورت آگاهی همکاران از مفاد آن لازم دیدیم تا متن کامل «قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی» را منتشر کنیم. امید است با تلاش همه اعضای خانواده بزرگ "جهاد کشاورزی" زمینه های تحقق این قانون فراهم شود و در آینده ای نزدیک شاهد توسعه پایدار کشاورزی ایران باشیم. قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی ماده ١_ در راستای اصلاح و بهسازی تشکیلات دولت و به منظور فراهم آوردن موجبات توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی و افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی در جهت تامین امنیت غذایی، رشد سرمایه گذاری، عمران و توسعه روستاها و مناطق عشایری و در جهت انسجام بخشیدن به برنامه ها و سیاست ها و رعایت پیوستگی وظایف و استفاده بهینه از امکانات و نیروی انسانی موجود، وزارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی ادغام و وزارت جهاد کشاورزی با کلیه اختیارات و وظایفی که وزارتخانه های مذکور به به موجب قوانین و مقررات مختلف دارا بوده اند، تشکیل می شود. ماده ٢_ کلیه مسئولیت ها و اختیارات مربوط به وزیر و وزارت کشاورزی و وزیر و وزارت جهاد سازندگی به وزیر و وزارت جهاد کشاورزی محول می شود. شرح وظایف تفضیلی وزارت جهاد کشاورزی بر اساس مفاد این قانون و بندهای لازم الرعایه مندرج در ماده ٢ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجنماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با جهت گیری در تقویت وظایف راهبردی و نظارتی و کاهش وظایف اجرایی و تصدی و واگذاری آنها به بخش غیر دولتی در چهارچوب قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و حذف وظایف تکراری و غیرضروری و انتقال وظایف قابل واگذاری به دیگر وزارتخانه ها ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون و با پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارت جهاد کشاورزی به تصویب هیئت وزیران در حدود مقررات و رعایت اصل ١٣٣ قانون اساسی می رسد. تبصره ١_ وزارت جهاد کشاورزی موظف است بر اساس تکالیف برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کلیه واحدها ، موسسات و شرکت های وابسته و تحت پوشش را که قابل واگذاری می باشند، تعیین و حداکثر تا پایان سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نسبت به واگذاری آنها به بخش خصوصی اقدام کند. تبصره۲_ به منظور صرفهجویی در هزینهها و پاسخگویی سریع به مردم و جلوگیری از کارهای موازی و دوباره کاری وزارت جهاد کشاورزی موظف است کلیه مراکز اداری بخش کشاورزی را در مراکز استان، شهرستان و بخش در سازمان واحدی متمرکز کند. 1 ماده ٣_ کلیه امکانات ، اعتبارات ، تمهیدات، اموال و دارایی ها و کارکنان وزارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی به وزارت جهاد کشاورزی منتقل می شود. تبصره – به دولت اجازه داده می شود به منظور بهبود ساختار نیروی انسانی وزارت جهاد کشاورزی و واحدهای تابعه آن با پیش بینی ساز و کار تشویقی مناسب نسبت به بازخریدی و یا بازنشسته کردن کارکنان مازاد با توافق طرفین و یا انتقال آنان به سایر وزارتخانه ها و سازمان اقدام کند. ماده ٤_ کلیه سازمان ها، موسسات دولتی و عمومی غیر دولتی و شرکت های دولتی وابسته و تابعه وزارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی به وزارت جهاد کشاورزی وابسته می شوند. هر گونه تغییر در جایگاه سازمان ها و موسسات و شرکتهای دولتی مذکور به تصویب شورای عالی اداری می رسد. تبصره – حکم مذکور در این ماده در خصوص سازمان ها و موسسات و شرکتهای غیر دولتی نسبت به سهام دولت نیز جاری است . ماده ٥_ به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اجازه داده می شود در سال ١٣٧٩ ، حسب پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی در محدوده اعتبارات مصوب ، نسبت به هر گونه اصلاح ، جابجایی ، تغییر ردیف ، کاهش یا افزایش اعتبار ردیف های بودجه ای وزارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی به نحوی که حداکثر تسهیلات لازم را برای اجرای این قانون فراهم نموده و اخلالی در اداره امور وزارت جهاد کشاورزی ایجاد نشود، اقدام نماید. ماده ٦_ وزارت جهاد کشاورزی دارای مقررات اداری مالی و استخدامی خاص خواهد بود که ظرف شش ماه با پیشنهاد دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید. تبصره – تا تصویب مقررات اداری مالی و استخدامی وزارت جهاد کشاورزی ، مقررات مورد عمل هر واحد در خصوص کارکنان و فعالیت های واحد مجری خواهد بود. ماده ٧_ وزارت جهاد کشاورزی موظف است حداکثر ظرف مدت پنج ماه پس از تصویب این قانون با رعایت سیاست های مربوط به جلوگیری از گسترش تشکیلات دولت و اصل صرفه جویی و استفاده بهینه از امکانات ، تشکیلات وزارتخانه را تهیه کند و پس از تایید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به مرحله اجرا در آورد. ماده ٨_ توسعه و حمایت از صنایع کوچک تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع روستایی در چارچوب سیاستهای صنعتی کشور به عهده وزارت جهاد کشاورزی است. مصادیق این صنایع توسط هیئت وزیران تعیین خواهد شد. تبصره – به منظور افزایش بهره وری در بخش کشاورزی ، وزارت جهاد کشاورزی موظف است با اتخاذ سیاستهای حمایتی و تشویقی زمینه توسعه و ارتقای فنا آوری در تولید ماشین آلات و ادوات مورد استفاده در بخش کشاورزی را فراهم سازد. ماده ٩_ کلیه وزارتخانه ها ، موسسات و شرکت های دولتی که به نوعی مبادرت به انجام فعالیت های کشاورزی می کنند، موظفند فعالیتهای خود را در چارچوب سیاست های وزارت جهاد کشاورزی انجام دهند. ماده ١٠_ به منظور هماهنگی سیاستگذاری در زمینه تامین توزیع و مصرف آب کشور، شورایی به نام شورای عالی آب متشکل از وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، صنایع و معادن کشور ورئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، یک نفر از اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی با انتخاب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر و دو نفر از متخصصان بخش کشاورزی به حکم رئیس جمهور تشکیل می شود. ریاست عالیه این شورا با رئیس جمهور یا معاون اول ریاست جمهوری خواهد بود. تصمیمات این شورا با تصویب هیئت وزیران یا کمیسیون مذکور در اصل ١٣٨ قانون اساسی برای دستگاه های ذیربط لازم الاجراست. ماده ١١_ ترتیبات و هماهنگی های لازم بین وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی در زمینه تقاضا، تامین و مصارف آب کشاورزی و آبزی پروری ظرف سه ماه از تصویب این قانون به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید. ماده ١٢_ وزارت جهاد کشاورزی موظف است در جهت حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، نسبت به تشکیل صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی با مشارکت تولید کنندگان اقدام نماید. اساسنامه این صندوق ها توسط وزارت جهاد کشاورزی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید. سرمایه اولیه این صندوق ها از محل کمک های دولت، فروش اموال و امکانات مازاد این وزارتخانه که پس از فروش به خزانه داری کل واریز و معادل صد درصد آن تا مبلغ یک هزار میلیارد ریال تخصیص یافته تلقی می شود، تامین می گردد. ماده ١٣_ به منظور اعمال مدیریت یکپارچه در مزارع ، وظایف مدیریت توزیع و مصرف آب بر اساس قانون توزیع عادلانه آب مصرف ١٣٦٣ که به عهده وزارت کشاورزی بوده عینا" به وزارت جهاد کشاورزی محول می شود. 2 ماده ١٤_ به منظور حمایت از تولید کنندگان بخش کشاورزی ، دولت موظف است در حدود بودجه سنواتی اقدامات زیر را انجام دهد. الف_ قیمت تضمینی خرید محصولات کشاورزی از قبیل گندم ، برنج ، شکر ، خرما، ذرت ، پنبه و سایر محصولات تضمینی را با موافقت وزیر جهاد کشاورزی تعیین نماید. ب _ با خرید به موقع تولیدات داخلی موضوع بند (الف) این ماده و جلوگیری از توزیع بی موقع محصولات وارداتی کشاورزی و تنظیم بازار، در حمایت از تولید کنندگان داخلی بخش کشاورزی اقدام نماید. ماده ١٥_ این قانون از تاریخ تصویب لازم الاجرا است و کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون لغو می شود وزارت جهاد کشاورزی _ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور هیات وزیران در جلسه مورخ ٢/٤/١٣٨١ بنا به پیشنهاد شماره ٩٠٤١/٨٩_ ١٣٨٩٩/١٠٥ مورخ ٧/٩/١٣٨٠ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد ماده (٢) قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی – مصوب ١٣٧٩_ شرح وظایف تفضیلی وزارت جهاد کشاورزی را به شرح زیر تصویب نمود: الف_ سیاست گذاری ، برنامه ریزی و نظارت: ١_ تعیین سیاست ها و راهبردهای مربوط به بخش کشاورزی ، توسعه و عمران روستاها و مناطق عشایری و همچنین تنظیم و اجرای برنامه های توسعه کشاورزی در چارچوب سیاست های توسعه پایدار. ٢_ انجام بررسی ها و اقدامات لازم به منظور برنامه ریزی تولید و تامین نیاز کشور به محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی و توسعه صادرات با رعایت مزیت های نسبی در چارچوب سیاست های بازرگانی کشور. ٣_ تهیه تدوین اجرا و به هنگام سازی نظام های اطلاع رسانی کشاورزی و روستایی و استقرار نظام های آماری . ٤_ تهیه استانداردها و ضوابط و برنامه ریزی لازم در زمینه تاسیسات و زیرمساخت های مورد نیاز تولید و تولید کنندگان بخش کشاورزی. ٥_ نظارت و ارزشیابی عملکرد و فعالیت های موسسات و شرکت های وابسته به وزارتخانه و ایجاد هماهنگی های برنامه ای و عملیاتی لازم. ٦_ نظارت و ارزشیابی برنامه ها، طرح ها، فعالیتها و اقدامات در حیطه وظایف وزارت جهاد کشاورزی به منظور سنجش میزان کارایی و اثر بخشی آن ها .
فهرست
فصل اول
- تاریخجه سازمان ……… …................1
- قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی .......... ..............1
الف_ سیاست گذاری ، برنامه ریزی و نظارت............ ............3
ب_امور پژوهش ، آموزش و ترویج ............... ...........3
ج_ امور منابع طبیعی و آبخیزداری................. .............4
د_ امور زیربنایی کشاورزی و توسعه روستایی.......... ........4
ه_ امور کشاورزی، دام و آبزیان........................ .............4
ز_ امور حمایتی....................... ............5
- شـرح وظایـف وزارت جهاد کشاورزی ............... ..........6
الف_ سیاست گذاری ، برنامه ریزی و نظارت.............. ........6
ب_ امور پژوهش ، آموزش و ترویج ...................... .........6
ج_ امور منابع طبیعی و آبخیزداری ................... ..........6
د_ امور زیربنایی کشاورزی و توسعه روستایی ......... ...........7
ه_ امور کشاورزی، دام و آبزیان ................... ..........7
ز_ امور حمایتی.................. ..........8
فصل دوم
- معاونت امور زراعت
- وظایف ........................... ..................9
- جدول آماری سطح زیر کشت محصولات زراعی استان گلستان ....... .... 10
- پیشرفت علم علف های هرز در ایران ..................... .......11
- GIS ابزاری کارآمد در تحقیقات علف های هرز......... .....11
- اهداف مبازرزه با علفهای هرز.................... ........12
- بررسی مقایسه ای آللوپاتی و رقابت ........ ....12
- کم توجهی به اهمیت خسارت علف های هرز............. .....13
-جایگاه کنترل علف های هرز سبزی و صیفی در ایران ........ .....13
- مبارزه شیمیائی با علف های هرز کلزا ................... ......... 13
- جنبه هائی از کنترل یولاف وحشی درمزارع گندم ......... ........14
- بیماری ساق سیاه کلزا رو به گسترش است ............ ..... 15
- آشناسایی با علفکشها ...................... ............16
- آشنایی با سموم جدید شته کش – مبارزه با علفهای هرز و بیماری کلزا.........17
- آشناسایی آفات برگخوار کلزا ............. .........18
- کشت گندم .................. ............19
- مشاهده بیماری زنگ زرد دراوایل بهار.......... ..... 21
- مشاهده فوزاریوم گندم در نیمه اول اردیبهشت ماه ....... ....22
- آشنایی با علفکش های نازک برگ و علف کش های پهن برگ ...... ..23
- زمینها کوچک است، شالیکاری صرف نمی کند......... .... 24
- زیتون..... ... ... 25
فصل سوم
- فرمهای گزارش پیشرفت کارآموزی از شماره 9-1
- فرم پایان دوره کار آموزی
پروژه تحقیقی بررسی اثر رقابت یولاف وحشی با ارقام گندم
80 ص
به منظور بررسی اثر رقابت یولاف وحشی با ارقام گندم تحت تاثیر تنش شوری در سال زراعی 85- 84 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند با سه تکرار انجام گرفت. این آزمایش به صورت طرح کرت های خردشده که در آن شوری آب آبیاری در سه سطح )5/1، 5/5 ، 5/10 دسی زیمنس بر متر) به عنوان کرت های اصلی و تراکم یولاف (صفر و 160بوته در متر مربع) و ارقام گندم شامل (روشن- مهدوی و قدس) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت های فرعی لحاظ شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که صفاتی مانند تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تحت تاثیر شوری قرار گرفتند و افزایش شوری باعث کاهش این صفات گردید. اثر رقم بر صفاتی مانند ارتفاع بوته،تعداد خوشه در متر مربع، وزن هزار دانه،عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود. رقم روشن از لحاظ این صفات برترین بود.اثر وجود یا عدم وجود یولاف بر شاخص SPAD معنی دار بود به طوری که بیشترین شاخص SPAD از تراکم 160 بوته در متر مربع یولاف حاصل شد.اثر متقابل شوری و رقم بر وزن هزار دانه عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی دار بود.همچنین اثر متقابل شوری و تراکم یولاف بر عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود.اثر متقابل رقم و تراکم یولاف بر وزن هزار دانه،عملکرد بیولوژیک،عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود.عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز تحت تاثیر اثر متقابل شوری در تراکم یولاف و رقم قرار گرفت.بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش با افزایش شوری عملکرد دانه، کاهش یافت ولی وجود یولاف به میزان160 بوته در متر مربع باعث کاهش معنی داری در عملکرد دانه نشد.همچنین از بین ارقام مورد مطالعه رقم روشن بیشترین دانه را دارا بود.
گندم یکی از عمده ترین محصولات کشاورزی است که قسمت عمده کالری و پروتئین مورد نیاز مردم جهان را تامین می کند. به طوری که حدود56 درصد انرژی و 50 درصد پروتئین مردم دنیا از طریق غلات تامین می شود. حدود 52 درصد از زمین های قابل کاشت دنیا زیر کشت غلات بوده که یک سوم ان به گندم اختصاص دارد. در ایران از 12 میلیون هکتار اراضی زراعی کشور حدود 2/6 میلیون هکتار زیر کشت گندم می باشد.
شوری خاک یکی از مهم ترین محدودیتهای تولید محصولات زراعی است (6 ، 48 ، 49 ،100، 119) که بالغ بر 95 میلیون هکتار از اراضی زراعی جهان را تحت تاثیر قرار داده است (36 ، 48). شوری خاک یکی از عمده ترین مشکلات کشاورزی در نواحی خشک و نیم خشک است (47 ، 113 ، 115). در این نواحی کمبود آب، وجود گرما و اقلیم بسیار خشک غالبا علت اصلی شوری می باشند که تولید گیاهان را محدود می کنند. به طوری که هر ساله ده هزار هکتار از زمین های کره زمین برای کشاورزی نامناسب می شوند (108). عوامل مختلفی در شور شدن خاک نقش دارند. برخی از این عوامل عبارتنند از: ورود آب شور به زمین ، رواناب جاده هایی که از نمک برای ذوب یخهای سطح آنها استفاده شده اند ، آب شور استخراجی نفت و گاز و بالا رفتن غلظت یونهای معدنی در خاک در اراضی آبی به علت استفاده غیر صحیح از آب آبیاری و یا کود (101). علاوه بر این شوری خاک تا حد زیادی تحت تاثیر رطوبت و بارندگی قرار دارد (36). زراعت آبی و انجام عملیات آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین ممکن است منجر به شور شدن خاک و کاهش تولیدشود زیرا طی عمل آبیاری و نمکهای محلول در آب وارد زمین شده و سپس به دنبال تبخیر آب از سطح این اراضی و نمکها در خاک تجمع پیدا کرده و گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهند (69).
مناطقی که تحت شوری آب و خاک قرار دارند بطور کامل و دقیق شناخته نشده اند. ولی آنچه مسلم است این مناطق از وسعت زیادی برخوردار می باشند. 25 درصد کل سطح زمین را اراضی شور تشکیل می دهند. در ایران از 165 میلیون هکتار اراضی قابل کشت و 24 میلیون هکتار آن را خاکهای شور و شور باتلاقی تشکیل می دهند (2، 8 ، 16)همچنین به علت بهره برداری گسترده از منابع آب و خاک مساله شوری به تدریج جدی تر می شود.
زیرا تحت برخی شرایط حتی آب با بهترین کیفیت ممکن است باعث تجمع نمک در خاک در حدی شود که باعث محدودیت تولید گردد (74 ،110). هر ساله میلیونها تن نمک از طریق آب آبیاری به خاکهای تحت آبیاری اضافه می شود (14 ، 19 ،106). لذا به موازات انتخاب روشهای اصلاحی برای احیا خاکهای شور مانند زهکشی و شستشوی خاکهای شور و روشهای زراعی نظیر انتخاب زمان مناسب کاشت و استفاده از مالچ و بذرکاری داخل فارو و آبیاری سنگین بعد از بذرکاری و معرفی گونه ها و ارقام متحمل به شوری و اصلاح گیاهان برای تحمل به شوری می تواند یک روش اقتصادی و مفید در جهت غلبه بر مشکل شوری باشد (4،16 ،111).
از آنجایی که اکثر آزمایشات انجام شده در مورد تنش شوری در محیطهای کنترل شده و با استفاده از آبهای شور مصنوعی که با یک یا ترکیبی از چند نمک ساخته شده اند و آن هم بر روی سلول یا بافت و در یک مرحله از رشد گیاه انجام گرفته است که نتایج حاصل از این آزمایشات قابل تعمیم به شرایط مزرعه نبوده لذا انجام تحقیقات برای تعیین مکانیزم های مقاومت به شوری و در شرایط طبیعی لازم است.
علاوه بر شوری وجود علفهای هرز در مزارع و رقابت آنها با گیاه زراعی یکی دیگر از عوامل کاهش عملکرد گندم است. این گیاهان مانع دسترسی مطلوب گیاه زراعی به عوامل رشد می شود (33).
همچنین وجود علفهای هرز در مزارع گندم باعث افزایش هزینه های تولید ناشی از کنترل شیمیایی و زراعی و کاهش کیفیت محصول و افزایش هزینه بوجاری بذر می شود (12،14،24).
در میان علفهای هرز گندم. یولاف وحشی یکی از مهمترین و قدیمی ترین علفهای هرز است که قدرت رقابت زیادی با گندم دارد و از این طریق باعث کاهش عملکرد آن می شود ( 65 ، 66).
به عنوان مثال هوم (80) گزارش کرد که به ازای هر بوته یولاف وحشی در متر مربع عملکرد غلات پاییزه و بهاره به ترتیب 4 و8 کیلوگرم در هکتار کم خواهد شد (81).
گونه های یولاف وحشی به عنوان علف هرز 20محصول زراعی در55 کشور جهان مطرح هستند (91).
در آمریکا آلودگی یولاف وحشی در غلات دانه ریز سالیانه باعث یک میلیارد دلار خسارت ناشی از کاهش عملکرد و هزینه های کنترل آن می شود (127).
خصوصیاتی چون تولید مثل سریع و زیاد (11،112). سهولت سازگاری به دامنه وسیعی از شرایط محیطی (111،112،118). خواب بذر(111) و قدرت رقابت زیاد (118) باعث شده اند که این علف هرز یکساله از مشکل سازترین علفهای هرز باریک برگ در غلات دانه ریز باشند.
در حال حاضر یکی از محصولات اصلی در فلات مرکزی ایران گندم می باشد که آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی تحت کشت آن در این مناطق عمدتا از چاههای عمیق تامین می شود.
طی سالهای اخیر عموما برداشت آب از این چاهها خیلی بیشتر از میزان تغذیه آبهای زیر زمینی بوده است.
این امر علاوه بر تخلیه سریع سفره های زیر زمینی , شور شدن تدریجی آب را نیز بدنبال داشته بطوریکه در بسیاری از مناطق روند شور شدن آب رو به افزایش است. از طرف دیگر گزارش هایی وجود دارد که یولاف وحشی در اراضی تحت کشت گندم که با آب شور یا نسبتا شور آبیاری می شوند نیز وجود دارد ولی میزان رقابت آن مشخص نیست. با توجه به اینکه قدرت سازگاری این گیاه به شرایط متغییر محیطی بسیار بالاست و می توان گفت احتمالا در آینده علیرغم شور شدن بیشتر آب در بخش کشاورزی حضور این علف هرز در مزارع افزایش پیدا کند. بنابراین با توجه به اینکه تحقیقات در خصوص رقابت یولاف وحشی و گندم تحت شرایط شوری در منطقه اندک است. این آزمایش با هدف بررسی اثر رقابت یولاف وحشی و ارقام گندم تحت تنش شوری در منطقه بیرجند طراحی و اجرا گردید.
فهرست
موضوع صفحه
چکیده
فصل اول 8
1- مقدمه 9
فصل دوم 12
2- بررسی منابع 13
1-2 اثرات عمومی شوری 13
2-2 اثر شوری بر گندم 14
3-2 اثر شوری بر ارتفاع 15
4-2 اثر شوری بر ماده ی خشک اندامهای هوایی 15
5-2 اثر شوری بر شاخص spad 16
6-2 اثر شوری بر عملکرد و اجزا عملکرد 16
1-6-2 تعداد پنجه 16
2-6-2 تعداد دانه در سنبله 16
3-6-2 وزن هزار دانه 17
4-6-2 عملکرد بیولوژیک 17
5-6-2 شاخص برداشت 17
7-2 اثر علفهای هرز بر عملکرد گندم 17
فصل سوم 21
3- مواد روشها 22
1-3 موقعیت و زمان اجرای طرح 22
2-3 خصوصیات خاک محل اجرای آزمایش 22
3-3 مشخصات طرح آزمایشی 22
4-3 کاشت یولاف وحشی 22
5-3 کاشت گندم 23
6-3 آبیاری 23
7-3 صفات مورد اندازه گیری 23
8-3 اندازه گیری شاخص spad 24
9-3 اندازه گیری 24
10-3 محاسبات آماری 24
فصل چهارم 25
4- نتایج و بحث 25
1-4 ارتفاع 26
2-4 شاخص spad 30
3-4 تعداد خوشه در متر مربع 34
4-4 تعداد دانه در خوشه گندم 37
5-4 وزن هزار دانه 42
6-4 عملکرد بیولوژیک 47
7-4 عملکرد دانه 52
8-4 شاخص برداشت 58
نتیجه گیری و پیشنهادات 64
فهرست منابع 69
فهرست اشکال
شکل 1: میانگین ارتفاع بوته در ارقام گندم 26
شکل 2: اثر متقابل شوری در رقم بر ارتفاع گندم 27
شکل 3: اثر متقابل شوری در تراکم یولاف بر ارتفاع گندم 27
شکل 4: اثر متقابل شوری در واریته بر ارتفاع بوته گندم در شرایط عدم وجود یولاف 28
شکل 5: اثر متقابل شوری در مواریته بر ارتفاع گندم در شرایط وجود یولاف 29
شکل 6: میانگین شاخص spad درارقام گندم 30
شکل 7: اثر متقابل شوری در رقم بر شاخص spad 31
شکل 8: مقایسه میانگین اثر تراکم یولاف بر شاخص spad 31
شکل 9: اثر متقابل رقم در تراکم یولاف بر شاخص spad 32
شکل 10: اثر متقابل شوری واریته بر شاخص spad در شرایط عدم وجود یولاف 33
شکل 11: اثر متقابل شوری واریته بر شاخص spad در شرایط وجود یولاف 33
شکل 12: میانگین تعداد خوشه گندم در شوریهای مختلف آب ، آبیاری 34
شکل 13: میانگین تعداد خوشه در ارقام گندم 35
شکل 14: اثر متقابل شوری در رقم بر تعداد خوشه گندم 35
شکل 15: اثر متقابل شوری در تراکم یولاف بر تعداد خوشه گندم 36
شکل 16: اثر متقابل رقم در تراکم یولاف بر تعداد خوشه گندم 37
شکل 19: میانگین تعداد دانه در خوشه گندم در شوریهای مختلف آب ،آبیاری 38
شکل 20: اثر متقابل شوری در رقم بر تعداد دانه در خوشه گندم 39
شکل 21: اثر متقابل شوری در تراکم یولاف بر تعداد دانه در خوشه گندم 39
شکل 22: اثر متقابل شوری در واریته بر تعداد دانه در خوشه در شرایط عدم وجود یولاف 40
شکل 23: اثر متقابل شوری در واریته بر تعداد دانه در خوشه در شرایط وجود یولاف 41
شکل 24: میانگین وزن هزار دانه گندم در شوریهای مختلف آب ، آبیاری 42
شکل 25: میانگین وزن هزار دانه در ارقام گندم 43
شکل 26: اثر متقابل شوری در رقم بر وزن هزار دانه گندم 44
شکل 27: اثر متقابل شوری در تراکم یولاف بر وزن هزاردانه گندم 45
شکل 28: اثر متقابل رقم در تراکم یولاف بر وزن هزار دانه گندم 45
شکل 29: اثر متقابل شوری در واریته بر وزن هزار دانه شرایط عدم وجود یولاف 46
شکل 30: اثر متقابل شوری در واریته بر وزن هزار دانه در شرایط وجود یولاف 47
شکل 31: میانگین عملکرد بیولوژیک در ارقام گندم 48
شکل 32: اثر متقابل شوری در رقم بر عملکرد بیولوژیک گندم 48
شکل 33: اثر متقابل شوری در تراکم یولاف بر عملکرد بیولوژیک گندم 49
شکل 34: اثر متقابل رقم در تراکم یولاف بر عملکرد بیولوژیک گندم 50
شکل 35: اثر متقابل شوری در واریته بر عملکرد بیولوژیک در شرایط عدم وجود یولاف 51
شکل 36: اثر متقابل شوری در واریته بر عملکرد بیولوژیک در شرایط وجود یولاف 52
شکل 37: میانگین عملکرد دانه گندم در شوری های مختلف آب ،آبیاری 53
شکل 38: میانگین عملکرد دانه در ارقام گندم 54
شکل 39: اثر متقابل شوری در رقم بر عملکرد دانه گندم 55
شکل 40: اثر متقابل شوری در تراکم یولاف بر عملکرد دانه گندم 56
شکل 41: اثر متقابل رقم در تراکم یولاف بر عملکرد دانه گندم 56
دانلود پایان نامه خیار گلخانه ای
خیار گلخانه ای
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:119
فهرست مطالب :
چکیده
مقدمه ………………………………………………………………… 1
تاریخچه ……………………………………………………………….. 2
گیاه شناسی …………………………………………………………….. 3
ارزش تغذیه ای................................................................ 7
جوانه زنی بذر خیار.......................................................... 8
تلخ شدن خیار …………………………………………………………... 9
اصلاح خیار........................................................ 10
واریته های مناسب خیار گلخانه ای …………………………………………. 13
اقلیم مناسب جهت احداث گلخانه ………………………………………….. 15
اسکلت گلخانه …………………………………………………………. 15
پوشش گلخانه …………………………………………………………. 22
سیستم های حرارتی …………………………………………………….. 26
تهویه ………………………………………………………………… 30
خنک کردن گلخانه .......................................................... 32
دماسنج ........................................................................... 34
آبیاری ……………………………………………………………….. 35
سیستم های آبیاری .............................................................. 37
کیفیت آب ....................................................................... 39
نیازهای آب و هوایی ....................................................... 40
خاک بستر .................................................................. 43
آماده سازی بستر خاک ...................................................... 45
ضد عفونی کردن خاک ............................................................ 46
نکات مهم هنگام استفاده از سموم ............................................ 51
کود دهی قبل از کشت ........................................................ 51
کاشت ........................................................................... 53
زمان کاشت ................................................................... 53
خط کشی و فواصل کشت ...................................................... 54
کاشت مستقیم ................................................................ 56
نشاءکاری ( روش غیر مستقیم ).............................................. 57
داشت .......................................................................... 61
مراقبتهای بوته در زمان 4الی5 برگی .......................................... 64
نخ قیم برای داربست بوته ها ............................................... 65
هرس بوته ها .................................................................... 65
سیستم های تربیت خیار گلخانه ای .............................................. 68
روشهای پیشگیری برای کاهش آفات و بیماریها ............................... 70
نکات مهم برای پیشگیری از امراض و آفات ............................... 71
دفع علفهای هرز ..................................................................... 73
کود دهی در مراحل تولید به صورت آبکود ..................................... 73
عناصر پر مصرف ................................................................ 77
عناصر کم مصرف ............................................................. 81
عناصر غیر ضروری .......................................................... 86
برداشت ................................................................................. 86
بسته بندی ................................................................. 87
درجه بندی ............................................................... 88
سر کردن اولیه .................................................................... 89
واکس زدن ..................................................................... 89
انبارداری ......................................................................... 90
بازاریابی .................................................................. 92
مراحل پایانی تولید .......................................................... 93
اهمیت اقتصادی ..................................................... 94
آفات مهم خیار و راههای مبارزه با آن .................................................. 94
بیماریهای قارچی مهم خیار وراههای مبارزه با آن ............................... 101
بیماریهای ویروسی مهم خیار و راههای مبارزه با آن ......................... 108
بیماریهای باکتریایی و راههای مبارزه با آن ..................................... 111
نماتدها و راههای مبارزه با آن .................................................. 114
ناهنجاریهای فیزیولوژیکی ................................................ 115
منابع ..................................................................... 119
چکیده :
تولید محصولات گلخانه ای با استفاده از فن آوری جدید به وسیله نصب سوله های نیمدایره ای و به کار گیری شرایط آب و هوایی کنترل شده در سالهای اخیر نه تنها موجب افزایش عملکرد گردیده بلکه باعث استفاده بیشتر از فضای گلخانه ها ، کنترل بیشتر آفات و بیماریها و تولیدی با کیفیت بالاتر و بهداشتی تر شده است .
کشت اینگونه سبزیجات در سوله های نیمدایره با پوشش پلا ستیک به گلخانه داران کمک کرده است تا بتوانند با مقدار محدودی زمین تولیداتی معادل ده ها برابر کشت در فضای آزاد داشته باشند ضمن اینکه در صورت استفاده از روش آبیاری قطره ای باعث صرفه جویی در آب آبیاری و کودهای شیمیایی پر مصرف ( ماکرو ) و کم مصرف ( میکرو ) می گردند .
به نظر می رسد در صورت ادامه کشت صیفی جات با این روش نه تنها به افزایش تولید در واحد سطح کمک می کند بلکه زمینهای بیشتری نیز برای کشت های مهمتر آزاد می گردد . رونق صادرات این محصولات در سالهای اخیر ، اهمیت توجه به این گونه روشهای تولید را افزایش داده و زمینه اشتغال را برای افراد بیشتری فراهم نموده است .
مدیریت بالای اینگونه صیفی جات باعث گردیده علاقمندان برای حداکثر تولید و آشنایی با فنون مدیریتی با متخصصین این رشته بالاخص در بخش خصوصی ارتباط مؤثری برقرار کنند و در نتیجه از درآمد بالاتری برخوردار شوند به همین علت در چند ساله اخیر با توجه به توسعه کشت های گلخانه ای و جلب طبقات مختلف مردم نه تنها بسیاری از افراد تحصیل کرده و علاقمند در این زمینه مشغول شده اند بلکه بکارگیری این فن آوری در جوامع کشاورزی و روستایی تا حدودی باعث جلوگیری از مهاجرت آنها به شهرها شده است .
1-1 تاریخچه :
نام انگلیسی آن Cucumber و نام فرانسوی آن Concomber و Cornichon بوده و در عربی به آن قثّاء و در آلمانی Gurke گفته می شود نام علمی آن Cucumis sativus بوده و متعلق به خانواده Cucurbitaceae می باشد .
با وجود سابقه طولانی که کاشت خیار در هوای آزاد ( مزرعه ) دارد ، پرورش خیار گلخانه ای به منظور تولید و عرضه طولانیتر خیار تازه ، از قرن هجدهم میلادی در اروپا مورد توجه قرار گرفت . بسیاری از محققان مرکز پیدایش خیار را هندوستان می دانند زیرا در دامنه های هیمالیا گیاهی به نام Cucumis hardwickii می روید که میوه هایی ریز و تلخ دارد ، از نظر تاریخی این گیاه از حدود 3000 سال قبل کشت و کار می شد و از هندستان به چین منتقل شده و شواهد تاریخی نشان می دهد که خیار توسط رومیان و یونانیان باستان کشت و کار می شد . خیار که در گذشته های دور از طریق مصر به مناطق حاشیه دریای مدیترانه و از آنجا به اروپا آورده شده است . اما پیدایش خیار گلخانه ای به این نحو بود که برای اولین بار در قرن هجدهم خیارهای جدیدی از مناطق جنگلی گرم و مرطوب هندوستان وارد انگلستان گردید که با خیارهای موجود در اروپا تا آن زمان تفاوت زیادی داشت و در شرایط اروپا فقط در گلخانه قادر به رشد و نمو بودند . بعدها با اصلاح نژاد ، انواع جدیدتری به نام خیار گلخانه ای به وجود آمد که از نظر مرفولوژیکی و خواسته های آب و هوایی کاملاً از خیارهای معمولی متمایز و مشخص می باشند . این خیارها ماده زا و بی تخم بوده ( پارتنو کارپ )و دارای پوستی خوراکی می باشند .
اینک نه تنها در اروپا بلکه در تمام جهان این ارقام در شرایط گلخانه ای کشت می شود .
گیاه شناسی :
4-1-1 – اندام هوایی (The Shoots ) :
خیار با نام علمی Cucumis sativus از خانواده Cucurbita می باشد .
شاخه اصلی این گیاه ، علفی و یک ساله ابتدا به صورت عمودی رشد می کند ولی بعد از تولید شاخه های جانبی همانند بوته مو بر روی زمین رشد خواهد کرد شاخه ها در خیار از نوع سیمپودیال می باشد ، از گره های روی ساقه اصلی یک یا چند شاخه فرعی به وجود می آید که بر روی همه آنها می تواند میوه تشکیل شود ؛ همه ساقه ها در خیار زبر و کرکدار می باشد که در هنگام بلوغ ممکن است ، ساقه تو خالی شود . در روی هر گره از ساقه فقط یک برگ به وجود می آید .
اندازه برگها در خیارهای معمولی 10-20 سانتی متر و در خیارهای بی دانه 20-40 سانتیمتر می باشد ؛ این برگها بر روی یک دمبرگ بلند به طول 20-7 سانتیمتر قرار می گیرند .
هر برگ دارای پنج عدد بریدگی ( کنگره ) است که بریدگی وسطی ، نسبتاً بزرگتر می باشد و سطح برگها به کرک پوشیده شده است ؛ و از گره سوم به بعد ، از ته دمبرگها معمولاً پیچکهایی تولید می شود که منشأ غیر شاخه ای دارند ؛ این پیچکها به ساقه ها کمک می کنند تا بتوانند از قیم بالا بروند . ساقه در خیار از دو دسته آوندی 10 تایی تشکیل شده که به طور منظم در کنار هم قرار گرفته اند ، دسته آوندی کوچکتر به طرف کنار ساقه و دسته های بزرگتر در قسمت مرکز آن واقع شده اند .
2-4-1- ریشه(The root ) :
ریشه ها در خیار بسیار قوی هستند و ممکن است تا عمق 1 متری رشد کنند ، سیستم ریشه خیار تقریباً گسترده ولی نازک می باشد که ممکن است به صورت افقی در سطح وسیعی گسترش یابند و به طور مکرر تولید ریشه های انبوه در عمق 30 سانتی متری خاک بکنند . بعضی از ریشه های جانبی معمولاً به سمت پایین رشد می کنند و یک سیستم جدیدی از ریشه های عمیق جانبی ، را تولید می کنند که تأثیر بیشتری نسبت به ریشه های اصلی در جذب مواد دارند ؛ وقتی ریشه گیاه در شرایط رطوبت کافی قرار گیرد ، ریشه های جانبی به آسانی از هیپوکوتیل خارج شده و مثل بقیه اندامهای گیاه رشد می کنند .
3-4-1- کل ( The Flower ) :
گونه های خیار جنسیت های مختلفی را نشان می دهند . پیش از شرح جنسیت های مهم خیار گلخانه ای ، لازم است با اصطلاحات زیر آشنا شویم :
1- گل کامل یا دو جنسی ، هرمافرودیت (Perfect'bisexual' hermaphroditic
به گلی اطلاق می شود که دارای دو اندام نر ( پرچم ) و ماده ( مادگی ) باشد .
2- گل نر ( male flower ) به گلی اطلاق می شود که فاقد مادگی است و فقط دارای پرچم است .
3- گل ماده (female flower ) به گلی اطلاق می شود که فاقد پرچم است و فقط دارای مادگی است .
4- گیاه یک پایه (Monoecious Plant ) به گیاهانی اطلاق می شود که گل نر و ماده را به صورت جدا از هم بر روی یک پایه تولید می کنند .
5- گیاهان دو پایه (Dioecious Plant )به آن دسته از گونه های گیاهی اطلاق می شود که گل ماده را بر روی یک پایه و گل نر را بر روی یک پایه دیگر تولید می کنند .
6- Andromonoecious Plant به گیاهانی گفته می شود که هم گل نر و هم گل کامل را تولید می کنند .
7- Androeceious Plant به گیاهانی گفته می شود که فقط تولید گل نر می کنند .
8- Gynoecious Plant به گیاهانی گفته می شود که فقط تولید گل ماده می کنند .
9- Cynomonoceious Plant به گیاهانی اطلاق می شود که هم گل ماده و هم گل کامل تولید می کنند .
10- Predominantly Female Plant به گیاهانی گفته می شود که اغلب تولید گل ماده می کنند ولی بعضی وقتها تعداد کمی گل نر هم تولید می کنند .
11- Hermaphroditic Plant گیاهان هرمافرودیت که هر دو اندام نر و ماده را در داخل یک گل تولید می کنند .
12- پارتنوکارپی ( Partheno Carpy ) در این گیاهان میوه ها بدون عمل گرده افشانی و لقاح به وجود می آیند و فاقد بذر هستند .
معمولاً خیارها یک پایه (Monoecious ) هستند ؛ هر دو گل نر و ماده را در روی یک پایه ولی جدا از هم تولید می کنند . عملکرد این نوع خیار با دگر گرده افشانی افزایش می یابد ؛ پس خیارهای دانه دار یا مزرعه ای نیازمند گرده افشانی می باشند . بهترین گرده افشاننده آنها زنبور عسل است ؛ برای هر 50000 بوته خیار قرار دادن یک کندوی زنبورعسل در مزرعه توصیه می شود .
اما خیارهای گلخانه ای انگلیسی عموماً از نوع ژینوسیوس ( Gynoecious ) هستند که فقط تولید گل ماده می کنند . میوه این نوع خیار به صورت پارتنوکارپی تولید می شود ، در نتیجه نیازی به گرده افشانی ندارند ، چنانچه گرده افشانی صورت گیرد بذر در داخل میوه تشکیل می شود و این موضوع باعث کاهش کیفیت محصول شده و میوه های گرد یا گلابی شکل تولید خواهد شد .
برای جلوگیری از ورود حشرات به گلخانه باید از تورهای مخصوص استفاده کرد .
هر عاملی که در رشد خیار مؤثر است ؛ در جنسیت این گیاه هم نقش دارد ؛ مثل عوامل طبیعی ، بطوریکه بررسی بر روی خیارهای یک پایه نشان می دهد که این گیاه در شرایط مطلوب مثل دمای بالای 27 درجه سانتیگراد و طول روز بالاتر از 14 ساعت ، هوای آفتابی ، تأمین زیاد ازت و آب کافی گرایش به تولید گل نر دارد ولی در شرایطی که عوامل رشد نامناسب است تولید گل ماده افزایش می یابد . همچنین اغلب هیبریدهای ماده به تنش های محیطی پاسخ می دهند . اگر چه گیاهان ژینوسیوس که صد در صد گل ماده تولید می کنند ؛ تحت تأثیر شرایط محیطی قرار نمی گیرند ، ولی اسپری مواد تنظیم کننده رشد بر روی این گیاهان اغلب جنسیت گلها را تحت تأثیر قرار می دهند . تعداد گل ماده در خیارها با بکار بردن اتفون در نسبت های توصیه شده افزایش می یابد . بر این اساس به کار بردن این ماده به صورت اسپری می تواند احتمال تولید گلهای ماده را در گیاهانی که فقط تولید گل ماده می کنند افزایش دهد .
همچنین می توان تولید گلهای نر در گیاهان را حتی در گیاهان ژینوسیوس افزایش داد . این کار به وسیله اسپری کردن اسید جبیرلیک ( ) در شرایط خاص امکان پذیر است . این روش کاربرد زیادی در اصلاح نباتات دارد ، چون این روش خود لقاحی را در والد ماده راحت می کند و اصلاح گیاه را تسهیل می بخشد .
رنگ گلهای نر و ماده در خیار پر رنگ است و هر گل دارای پنج گلبرگ می باشد گلهای نر هر کدام به وسیله یک ساقه لوله ای شکل محافظت می شوند . عموماً گلهای نر به صورت خوشه ای 3 تا 5 تایی در گره برگها تولید می شوند . هر گل نر دارای 3 پرچم می باشد که دوتای آن دارای دو بساک بوده و یکی فقط دارای یک بساک می باشد . گلهای ماده به صورت منفرد بر روی گره های ساقه اصلی و جانبی به وجود می آیند در این گلها پرچم ها لاغر و نازک هستند ؛ ولی مادگی بزرگ و توسعه یافته می باشد . کلاله سه شاخه ای خامه و تخمدان سه حجره ای می باشند . این نوع گل به آسانی به کمک تخمدان بزرگ آنها که در قسمت پایین گل قرار دارد قابل تشخیص می باشد .
در گل خیار یک حلقه ای از شهد دور خامه را فرا می گیرد . میوه هایی که از یک تخمدان بزرگ بوجود می آیند می تواند از یک گل ماده و یا یک گل دو جنسی به وجود آید .
4-4-1- میوه (The fruit )
از نظر گیاه شناسی میوه خیار یک سته از نوع پپو (Pape ) است که از نظر شکل گرد و بلند است . اندازه میوه ، شکل و رنگ آن تابع شرایط کشت است ؛ در میوه های نارس کلروفیل موجود در سلولها ، سبب سبزی میوه می شود ولی وقتی میوه می رسد رنگ آن به زرد مایل به سفید تغییر می کند . لایه خارجی میوه ممکن است ؛ ضخیم و کرکدار باشد . میوه در خیار سه خانه ای با بافت نرم است که بذرها در داخل آن به وجود می آید .
خیارهای معمولی ( با دانه ) مقداری بذر تولید می کنند ؛ در حالیکه خیارهای انگلیسی ( بدون دانه ) بذر تولید نمی کنند و یا بذرهای بسیار ریزی به وجود می آورند . خیارهای معمولی کوتاه در حدود 25-15 سانتیمتر طول و از نظرشکل تقریباً استوانه ای شکل می باشند . این نوع خیار بسیار ضخیم بوده و پوست آن بسیار سبز و دارای لکه های سبز کم رنگ می باشد . پوست این نوع خیار تحت شرایط تنش تلخ می شود .
میوه خیارهای بی دانه ( انگلیسی ) بلندتر بوده و طول آن بین 50-25 سانتیمتر است و استوانه ای شکل می باشد و از مشخصات بارز آن می توان به قسمت باریک و نازک انتهای آنها شاره کرد ؛ میوه این نوع خیار دارای پوست ضخیم و سبز رنگ است ولی تلخ نمی باشد و خوردن آن با پوست هیچ ضرری ندارد .
4-1- ارزش تغذیه ای خیار :
خیار از نظر داشتن انواع مختلف ویتامین ضعیف است ولی ویتامین A و C را بیشتر از سایر ویتامین ها دارد .
و...
NikoFile
دانلود پایان نامه شبیه سازی رشد و عملکرد برخی ژنوتیپ های سویا ( Glycine max L)
شبیه سازی رشد و عملکرد برخی ژنوتیپ های سویا ( Glycine max L.) با استفاده از مدل CROPGRO-Soybean
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت) + به همراه نسخه PDF
تعداد صفحه:212
جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.Sc.)
فهرست مطالب :
چکیده
فصل اول مقدمه
1-1- مقدمه و اهمیت
1-2- مشخصات گیاه شناسی سویا
1-2-1 – ریشه
1-2-2- ساقه
1-2-3- برگ
1-2-4- گل و غلاف
1-2-5- دانه
1-3- رشد و تکامل سویا
1-4- مرفولوژی دانه و جوانه زنی
1-5- اکولوژی سویا
1-5-1-احتیاجات جوی و خاک
1-5-2- انتخاب واریته
1-5-3- حاصلخیزی
1-5-4- نیاز سویا به نیتروژن
1-5-5- آهک دادن
1-6- عملیات زراعی و تهیه بستر
1-6-1- کنترل علف هرز
1-6-2- تاریخ کاشت
1-6-3- فاصله ردیف و میزان کاشت
1-6-4- میزان بذر
1-6-5- عمق کاشت
1-6-6- ماشین آلات کشت
1-6-7- آغشته سازی با باکتری
1-6-8- ضد عفونی بذر
1-7- بیماری ها
1-8- آفات
1-9- نیاز سویا به عناصر غذایی
1-10- آبیاری
1-11- برداشت محصول
1-11-1- خشک کردن و انبار داری
1-12- فرآیند و مصارف سویا
1-13- ترکیبات دانه
1-13-1- اجزای فعال بیولوژیکی
1-13-2- تهیه کنجاله
1-13-3- روغن سویا
1-13-4- فرآورده های پروتئینی
1-14- مدل سازی
1-14-1- مدل خانواده DSSAT
فصل دوم بررسی منابع
2-1- ارتفاع بوته
2-2- اجزای عملکرد و شاخص های رشد
2-3- عملکرد دانه ،عملکرد بیولوژیک ،شاخص برداشت و شاخص های رشد
2-4- کیفیت بذر (روغن و پروتئین)
2-5- مدل سازی بر اساس معادلات ریاضی
فصل سوم : 3-1 - مواد و روش ها
فصل چهارم نتایج و بحث
4-1- ارتفاع بوته
4-2- تعداد غلاف در بوته
4-3- تعداد غلاف در متر مربع
4-4- تعداد دانه در غلاف
4-5- تعداد دانه در متر مربع
4-6- وزن صد دانه
4-7- وزن پوسته غلاف بدون دانه
8-4- عملکرد غلاف
4-9- عملکرد دانه
4- 10 – عملکرد بیولوژیک
4-11- شاخص برداشت
4-12- درصد روغن
4-13- عملکرد روغن
4-14- درصد پروتئین
4-15- عملکرد پروتئین
4- 16- شاخص سطح برگ
4-17- سرعت رشد محصول
4-18- سرعت جذب خالص
4-19- مدل سازی
4-19 -1- شبیه سازی شاخص سطح برگ و شاخص برداشت
4- 19 -2- شبیه سازی وزن ساقه ، برگ و غلاف
4-19- 3- شبیه سازی عملکرد دانه
پیشنهادات
منابع
چکیده انگلیسی
چکیده :
به منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت در ارقام سویا ، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1388 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل چهار تاریخ کاشت 13 اردیبهشت ، 23 اردیبهشت،3 خرداد و 13 خرداد (با فواصل 10 روز) در کرت های اصلی و چهار رقم سویای میان رس بهاره (از گروه سه) شامل Williams،L-17 ،Zin و M7 در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته از تاریخ کاشت سوم و رقم ویلیامز با متوسط 8/95 سانتی متر به دست آمد و تاریخ کاشت چهارم و رقم M7 با میانگین 8/72 ساتی متر کمترین میزان را به خود اختصاص داد. بالاترین مقدار عملکرد دانه از تاریخ کاشت دوم و رقم ویلیامز با متوسط 63/5387 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که نسبت به تاریخ کاشت چهارم و ژنوتیپ L-17 با میانگین 71/3168 کیلوگرم در هکتارکه کمترین میزان را دارا بودند ، 2/41 درصد برتری نشان داد. اما بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک از تاریخ کاشت دوم و رقم زان حاصل شد که با تیمار تاریخ کاشت دوم و رقم ویلیامز تفاوت معنی داری نداشته و هردو در گروه اول جای گرفتند. تاریخ کاشت دوم و رقم زان با 8/124 عدد بیشترین تعداد غلاف در بوته را به دست آورد ولی بالاترین تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه با متوسط 08/2 عدد ومیانگین 65/9 گرم از تیمار تاریخ کاشت دوم و رقم ویلیامز به دست آمد. درصد روغن و پروتئین نیز تحت تاثیر اثرات متقابل تیمار تاریخ کاشت و ارقام قرار گرفت . بالاترین و پایین ترین میزان درصد روغن به ترتیب از تاریخ کاشت چهارم و رقم ویلیامز با 92/22 درصد و تیمار تاریخ کاشت دوم و ژنوتیپ L-17 با 87/19 درصد به دست آمد ، تیمار تاریخ کاشت دوم و لاین M7 با میانگین 67/34 درصد توانست بالاترین میزان درصد پروتئین را به خود اختصاص داد و کمترین درصد پروتئین از تیمار تاریخ کاشت چهارم و رقم ویلیامز با متوسط 09/30 درصد به دست آمد. شاخص سطح برگ در تاریخ های کاشت مختلف متفاوت بود بالاترین میزان از تاریخ کاشت دوم در مرحله آغاز غلاف دهی با 31/5 به دست آمد. در بین ارقام نیز رقم ویلیامز توانست با 98/4 در مرحله آغاز پر شدن دانه بیشترین مقدار را از آن خود کند. بیشترین میزان سرعت رشد محصول از تاریخ کاشت دوم در مرحله آغاز غلاف دهی با 38/25 کیلو گرم بر متر مربع در روز حاصل شد. بین ارقام نیز رقم ویلیامز با 66/23 کیلو گرم بر متر مربع در روز در آغاز مرحله غلاف دهی بیشترین مقدارسرعت رشد محصول را به دست آورد. بالاترین میزان سرعت جذب خالص از تاریخ کاشت دوم با 41/21 کیلوگرم بر متر مربع در روز در مرحله ظهور نخستین برگ به دست آمد و کمترین مقدار نیز از تاریخ کاشت چهارم در مرحله رسیدگی کامل با 78/0 کیلوگرم بر متر مربع در روز حاصل شد. رقم ویلیامز نیز بالاترین مقدار سرعت جذب خالص را به دست آورد و کمترین مقدار از ژنوتیپ M7 با میانگین 8/0 کیلوگرم بر متر مربع در مرحله رسیدگی کامل حاصل شد . در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده تاریخ کاشت دوم و رقم ویلیامز با دارا بودن بیشترین عملکرد و شاخص های رشد مناسب برای منطقه ورامین شناخته شد.نتایج شبیه سازی در این تحقیق در بر گیرنده مناسب بودن مدل رشد DSAT جهت بررسی روند رشد سویا می باشد. بر این اساس نمودارهای ترسیم شده مدل در مورد شاخص سطح برک شاخص برداشت وزن برگ وزن ساقه وزن غلاف و عملکرد دانه شبیه نمودارهای مزرعه ای بوده و ضریب مدل نزدیک به یک می باشد..
واژگان کلیدی : سویا ، تاریخ کاشت ، رقم ، عملکرد و اجزای عملکرد و شاخص های رشد .شبیه سازی رشد
در واپسین سال های قرن بیستم شاید بتوان سویا را منبع اساسی و عمده پروتئین مصرفی و مردمان قرن آینده خواند. امروزه سویا به عنوان یک کالای استراتژیک نه تنها پاسخگوی مصارف غذایی متنوع و متعدد در زنجیره غذایی است، بلکه مصارف صنعتی فراوانی نیز دارد. گفته ها و مطالبی که در آثار ادبی آمده گویای این واقعیت است که سویا یا لوبیای روغنی از نباتات قدیمی و بومی آسیاست که در سال 2838 قبل از میلاد در نواحی شمال شرقی چین شناسایی و کشت آن مرسوم شد. همچنین سویا یکی از پنج دانه مقدس (برنج، گندم، جو، ارزن و سویا) محسوب می شده است. تاریخچه زراعت سویا دارای سه مرحله است. مرحله اول با کشت آن توسط مردم قدیم چین شروع شد، مرحله دوم در دهه دوم قرن بیستم هنگامی که سویا به صورت یکی از صادرات مهم آسیای شرقی درآمد آغاز گردید و مرحله سوم از حدود سی سال پیش با ابداع روش های مدرن کاشت، داشت و برداشت سویا شروع شد و با تولید ارقام سازگار با شرایط محیطی متفاوت و همچنین پیشرفت صنایع فرآورده های غذایی زمینه مناسبی برای افزایش سریع سطح زیر کشت این گیاه فراهم شد(کوچکی ،1380).
تصور می شود موطن اصلی این گیاه شمال شرقی چین باشد و استرالیا مرکز محتمل پراکندگی برای تمام منطقه اقیانوس آرام از جمله چین است. با توجه به مدارک و اسناد تاریخی، نیمه شرقی شمال چین به عنوان منطقه اهلی شدن سویا شناخته شده است. استخراج روغن از سویا برای اولین بار در سال 1915 در آمریکا انجام شد (ناصری، 1370) و فعالیت های اصلاح بر روی گیاه سویا از سال 1940 بطور جدی آغاز شد که منجر به تولید ارقام با عملکرد بالا و سازگار نسبت به انواع شرایط محیطی گردید.
در ایران اولین بار در سال 1317 مقداری بذر سویای خوراکی برای ناحیه گیلان و نیز مقداری بذر سویای علوفه ای برای ناحیه کرج از آلمان وارد و زیر نظر بنگاه اصلاح بذر مورد ارزیابی قرار گرفت. کلیه آزمایشات حاکی از عملکرد مطلوب این گیاه بود اما بدلیل عدم وجود بازار فروش کشت آن رونق نگرفت (کریمی ،1368). در سال 1341 گروه صنعتی بهشهر مقداری بذر سویا از ژاپن وارد کرد و پس از انعقاد قرارداد با زارعان، در ترویج و افزایش سطح زیر کشت آن تلاش های زیادی مبذول کرد به طوری که در سال 1353 سطح زیر کشت این محصول به حدود 20 هزار هکتار و در سال 1355 به 60 هزار هکتار رسید و محصولی بالغ بر 100 هزار تن تولید نمود (رمزی، 1385).
در حال حاضر آمریکا بزرگترین صادر کننده و تولید کننده سویا در دنیا است که همراه با کشورهای چین و برزیل و آرژنتین بیش از 90% تولید جهان را به خود اختصاص داده اند ( فائو، 2005 ، رستگار، 1385).
کشت سویا هم در زراعت بهاره و هم در زراعت تابستانه صورت می گیرد، کشت دوم آن در ایران بعد از محصولاتی چون گندم، جو، سیب زمینی، کاهو و باقلا انجام می شود و بدین لحاظ نیاز به اختصاص زمینی خاص جهت کشت ندارد. مهم ترین مناطق کشت سویا در استان های گلستان و مازندران (گرگان،گنبد،ساری) و در استان های لرستان وآذربایجان شرقی (دشت مغان) است.
موارد استفاده سویا در کشاورزی و صنعت متکی به روغن زیاد (20%) و پروتئین فراوان (40%) دانه است. از آن جایی که سویا منبع سرشاری از پروتئین و روغن است ماده خاصی برای مصارف گوناگون در صنعت و کشاورزی شده است. سطح کشت آن در تغییر بوده و تحت تأثیر قیمت سویا نسبت به سایر محصولات مخصوصاً ذرت مقدار مازاد، میزان صادرات و وضعیت هوا در فصل کاشت می باشد، به طوری که اگر شرایط برای کشت ذرت مناسب نباشد سطح زیر کشت سویا افزایش می یابد(رمزی ،1385).
1- 2- مشخصات گیاه شناسی :
سوژا یا سویا گیاهی یکساله از خانواده بقولات، جنس گلایسین، و گونه ماکس که به خاطر درصد قابل توجه روغن در دانه آن به عنوان دانه روغنی کشت می شود. این گیاه خودگشن بوده و مقام نخست در تأمین روغن گیاهی در جهان را دارا است. حدود 40 گونه که به صورت بوته های در هم و پیچیده هستند در منطقه آسیا و استرالیا پراکنده هستند. گیاه سویا به عنوان یک گیاه با ارزش از نظر پروتیین و روغن با داشتن حدود 40 درصد پروتیین و 20 درصد روغن امروزه نزدیک به 60 درصد پروتیین گیاهی و 30 درصد روغن گیاهی مورد نیاز جهانیان را تامین می نماید.سویا گیاهی است روز کوتاه که بطول روز حساس بوده و به این خاطر از نظر زمان رسیدگی به ارقام مختلف در گروههای رسیدگی سه صفر تا دوازده (000 تا 12 ) قرار می گیرند.
به طور کلی ارقام سویا از نظر طول دوره رویش به سه گروه تقسیم می شوند :
زودرس 70 تا 95 روز
متوسط رس : 100تا 130 روز
دیر رس : 140 تا 180 روز
در این طبقه بندی زودرس ترین ارقام در گروه های 2 تا 7 قرار می گیرند (فروزان، 1380).
در کشور ما ارقام گروه های 2، 3، 4، 5 و 6 با توجه به نواحی مختلف و شرایط آب و هوایی منطقه تطابق بیشتری را نشان داده و در چهار دسته زیر تقسیم بندی می گردند:
- ارقام زودرس شامل گروه های 2 و3 : مانند ارقام چیپوا، هاراسوی، زان، ویلیامز و سپیده
- ارقام متوسط رس شامل گروه 4 : مانند ارقام کلارک ، بونوس و وین
- ارقام دیررس شامل گروه 5 : مانند ارقام هیل، سحر، ساری و تلار
- ارقام خیلی دیررس شامل گروه 6 : مانند ارقام هود ، لی، فورست
سویا در ایران معمولا در دو فصل بهار و تابستان کشت می شود. در بهار به عنوان کشت اول و در تابستان به عنوان کشت دوم کشت می شود ( فروزان، 1380).
1-2-1-ریشه
سویا دارای یک ریشه اصلی عمیق بوده که تعداد زیادی ریشه های فرعی یا جانبی از آن منشعب می شوند که در صورت وجود رطوبت و عدم خشکی یا وجود لایه غیر قابل نفوذ، ریشه می تواند تا عمق 150 سانتی متری خاک نفوذ نماید ( رمزی، 1385).
ریشه های فرعی حاصل از ریشه اصلی دارای پراکنش افقی بوده که پس از 40 تا 50 سانتی متر رشد با وجود رقابت ریشه های ردیف های کناری به سمت عمق گرایش پیدا کرده و تا عمق نفوذ ریشه اصلی در خاک فرو می روند. رشد ریشه در دوره رویشی سریع تر از رشد قسمت های هوایی بوده و عمق آن در مرحله گلدهی اغلب 2 برابر ارتفاع ساقه است ولی وزن ریشه خشک کمتر از وزن خشک اندام های هوایی می باشد. رشد ریشه تا زمان تشکیل دانه ادامه یافته و سپس قبل از ورود به مرحله رسیدگی فیزیولوژیک متوقف می شود.
سویا از گونه های گیاهی تثبیت کننده نیتروژن است و این عمل از طریق همزیستی با باکتری های خانواده ریزوبیاسه صورت می گیرد. باکتری های این خانواده هوازی و گرم منفی هستند و دارای شکل میله ای می باشند. باکتری مناسب سویا برادی ریزوبیوم ژاپنیکوم نام دارد. مقدار نیتروژن تثبیت شده توسط ریزوبیوم ها ممکن است تا 80 درصد کل نیتروژن مورد نیاز را در شرایط مساعد تثبیت، تامین نماید. قسمت اعظم نیتروژنی که در اختیار گیاه قرار می گیرد به مصرف تولید دانه می رسد (وارول و پاترسون 1992). باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم به طور طبیعی در خاک های ایران وجود نداردو به همین جهت لازم است این باکتری همراه بذر به خاک اضافه گردد (رمزی، 1385).
1-2-2- ساقه :
ساقة و برگ های سویا پوشیده از کرک یا موهای بسیار ظریف خاکستری یا قهوه ای رنگ کوتاهی پوشیده شده است. ارتفاع بوته ها گاهی به 150سانتی متر و حتی بیشتر و گاهی واریته هایی یافت می شود که به طور قابل ملاحظه ای بزرگ تر هستند (کریمی ، 1384). یک ساقة اصلی مستقیم، استوار و استوانه ای که کاملا" مشخص بوده و از بخش تحتانی بوته می تواند شاخه ها و یا انشعابات متعددی ایجاد شود، پایه گل را تشکیل می دهد( کریمی ،1384، رستگار، 1385، خواجه پور، 1383). رشد ساقه با خروج محور لپه ها از خاک شروع شده و با تکامل دانه ها در داخل نیام پایان می یابد. ساقة سویا مخروطی شکل بوده و دارای تعدادی گره یا بند (19تا24) می باشد (رستگار، 1385، لطیفی، 1372). با انجام انشعابات ساقه، از قطر ساقة اصلی کاسته شده و با کاهش تراکم، تعداد شاخه های انشعابی یا فرعی که اغلب در قاعده ساقة اصلی قرار دارند بیشتر می شود. تعداد ساقه های فرعی در ارقام دیررس زیاد بوده و برعکس، در ارقام زودرس تعداد آنها کمتر است. با افزایش ساقه های فرعی در بوته، عملکرد دانه نیز افزایش خواهد یافت. تعداد ساقه های مزبور از صفر تا 6عدد متغیر می باشد( رمزی، 1385).
1-2-3- برگ
سویا دارای برگ های هترومورف یا غیر همگن است. پایین ترین گره نزدیک خاک، محل برگ های لپه ای ، دومین بند محل اتصال برگ های ساده یا اولیه یک برگچه ای و سایر بند ها به ترتیب محل اتصال برگ های سه برگچه ای متناوب بوده و قاعده شاخه ها و پایه گل ها محل برگ های ضمیمه می باشد. (رستگار ، 1385 ).
برگ های لپه ای یا کوتیلدونی اولین برگ هایی هستند که در بوته جوان ظاهر می شوند. این برگ ها بدون دمبرگ و به شکل متقابل می باشند. مواد غذایی درون این دو برگچه قرار دارد. این برگچه ها به صورت اپی جیل یا برون خاکی به سطح خاک راه می یابند.
این برگچه ها در اوایل دورة رشد هنگامی که ظهور برگ های اصلی به تعویق می افتد، دارای اهمیت ویژه ای می باشند، چرا که فعال بودن آنها به مدت 10تا 12روز پس از جوانه زنی که سیستم ریشه ای هنوز فعال نیست، در عملکرد نهائی دخالت دارد. بنابراین هر گونه خسارت یا حذف شدن این برگ ها توسط آفات و یا بیماری ها عملکرد نهائی را کاهش خواهد داد
برگ های ساده یا اولیه، یک برگچه ای و دارای دمبرگ بوده (به طول 1تا 2سانتی متر) که به صورت متقابل و ساده هستند. این برگ ها کمی بزرگ تر از برگچه های دو لپه ای هستند و به شکل بیضوی تا باریک کشیده و بعضا" خیلی کشیده و کرکدار دیده می شوند. برگ های ضمیمه، برگ های ساده و خیلی کوچک هستند که بصورت جفت در قاعده شاخه ها و قاعده پایه گل ها قرار دارند. این گل ها فاقد دمبرگ و برجستگی در محل اتصال می باشند ( رستگار، 1385).
برگ اصلی سویا، برگی است مرکب و هر برگ مرکب از 3 و بندرت 4 برگچه ای تشکیل شده و از این رو این برگ ها را سه برگچه ای (Trifoliate) می نامند. شکل این برگچه ها قلبی شکل یا مثلثی نوک تیز می باشد. برگ های اصلی سویا همانند برگ های اصلی لوبیای معمولی دارای دمبرگ طویل است. با این تفاوت که در سویا، تمامی سطوح اعم از ساقه، شاخه ها، برگچه های اصلی، دمبرگ ها و میوه ها پوشیده از کرک های زبر و خشن بوده، در صورتی که اندام های فوق در لوبیا فاقد کرک های خشن هستند. آرایش برگ ها در سویا می تواند عملکرد را تحت تأثیر قرار دهد. به طور معمول برگ های قائم نسبت به برگ هایی با آرایش افتاده دارای کارایی بالاتری از نظر فتوسنتز بوده و بنابراین گزینش در جهت ایجاد برگ های قائم در حفظ رطوبت و کاهش فشار کمبود آب موثر خواهد بود.
این آرایش برگی به سبب سایه اندازی کمتر به برگ های تحتانی و سهولت نفوذ نورکافی به پای بوته ها، باعث عمر بیشتر برگ های تحتانی و سهولت نفوذ نورکافی به پای بوته ها، افزایش طول عمر برگ های محدوده پایین بوته شده و تولید ماده خشک را افزایش می دهد. از طرف دیگر ارقام دارای برگ های قائم به دلیل حجم کم بوته قابلیت کشت درتراکم های بالا را داشته و در نتیجه ماده خشک بیشتری را تولید خواهند نمود. وجود کرک نیز در اندام های مختلف سویا، تعرق را به میزان 25% کاهش می دهد و برگ های سویا در هنگام رسیدگی دانه، ریزش می کنند ولی در برخی ژنوتیب ها در مرحلة رسیدگی، برگ ها بر روی بوته ها باقی می مانند که انجام عمل برگ ریزی توسط مواد برگ ریز صورت می گیرد.
1-2-4- گل و غلاف
مهم ترین عوامل تحریک کنندگی و تشکیل گل در سویا عبارتند از طول روز و شب، درجه حرارت و ویژگی های ژنتیکی گیاه. رنگ گل در سویا متفاوت بوده و اغلب به رنگ های ارغوانی، سفید تا آبی و بنفش دیده می شود ( کریمی، 1384، رستگار، 1385). گل های سویا کوچک بوده، به طول 6تا 7میلی متر و دارای دمگل کوتاه می باشند. اختصاصات خانواده پروانه آسا: هر گل شامل 5 کاسبرگ، 5 گلبرگ ( یک بزرگ به نام درفش یا استاندارد، 2بال و 2 ناو) ، 10پرچم (9عدد بهم چسبیده و یکی آزاد ) و یک مادگی کرک دار می باشد (رستگار، 1385). این گل ها در محل اتصالات دمبرگ به ساقه اصلی یا شاخه فرعی که به آکسیل خوانده می شود، به وجود می آیند.
آرایش گل سویا به صورت خوشه ای می باشد. تعداد گل ها در یک آرایش خوشه ای بین 2 تا 20عدد متغیر بوده و تعدا گل های خوشه ای در یک بوته نیز درحدود 15 تا 20عدد می باشد. گل های سویا 99 درصد خود گشن و حدود1 درصد دگرگشن می باشند ( کریمی، 1384، رستگار، 1385، ویس، 2000) . دلیل این امر آزاد شدن گرده ها پیش از باز شدن گل ها می باشد بطوری که ارقام کاشته شده در کنار هم نیز به ندرت قادر به استفاده از گرده های یکدیگر خواهند بود( ویس، 2000) .تمامی گل های تولید شده در یک بوته، تولید میوه نکرده و تعداد زیادی از آنها (حدود 20 تا 80درصد ) ریزش می کنند. حداکثر ریزش گل و غلاف های جوان در مرحله اوج گلدهی و بعد از آن صورت می پذیرد. در سویا مراحل ریزش گل و میوه های جوان به شرح زیر است :
1- ریزش جوانه گل قبل از گرده افشانی
2- ریزش گل بعد از گرده افشانی و تلقیح
3- ریزش غلاف های جوان و نارس در سنین مختلف
عملکرد در سویا به تعداد گل وابسته بوده و بنابراین با درصد ریزش گل و غلاف همبستگی عکس دارد. به طور کلی در هر بوته سویا 25 تا 30 درصد گل ها تبدیل به غلاف شده و بقیه گل ها ریزش می کنند. متعاقب این امر تعدادی از غلاف های جوان در سنین مختلف می ریزند و تعدادی نیز با وجود رشد کامل عاری از دانه بوده که به آنها غلاف های پوک گفته می شود. بنابراین به طور معمول ریزش توام گل و غلاف در ارقام مختلف سویا زیاد است .
در هر دو سیستم رشد (محدود و نامحدود ) ریزش گل و غلاف در قسمت پایین بوته بیشتر است. در سیستم رشد نامحدود غلاف بندی در بخش فوقانی بوته کم بوده و بیشترین غلاف ها در قسمت وسط بوته تشکیل می گردد. در ارقام با رشد محدود تعداد غلاف ها در انتهای بوته بیشتر بوده و بطور نسبی معادل غلاف های وسط بوته است.
تبدیل گل به غلاف در سویا تدریجی صورت می گیرد بنابراین در بوته سویا به طور همزمان اندام هایی نظیر غنچه، گل و همچنین غلاف ها در سنین مختلف دیده می شود. غلاف ها بعد از تکامل گل شروع به رشد می کنند (فروزان، 1380) و هر گل بارور شده تولید یک نیام می کند (رستگار، 1385) در مراحل اولیه غلاف های کوچک، گوشتی و نرم و پرزدار هستند و به تدریج که بزرگ تر می شوند (فروزان ، 1380) و به طول 3 تا 10سانتی متر و عرض 2 تا 4 سانتی متر می رسند ( رستگار، 1385، ویس، 2000) در مراحل آخر رنگ غلاف ها، زرد، قهوه ای، قهوه ای روشن، متمایل به سفید و استخوانی است و دانه ها سخت شده و حالت شیری ندارند(فروزان، 1380، رستگار، 1385، ویس 2000) .تعداد غلاف ها در بوته ممکن است به 400عدد برسد (رستگار، 1385). غلاف ها معمولا زمانی که می رسند ، می شکنند و بذر آزاد شده می ریزد (رستگار، 1385، ویس، 2000). زود یا زیاد شکستن غلاف ها یک صفت زیان آور محسوب می شود و خشکی هوا و حرارت نیز موجب تشدید ریزش دانه ها می گردد.
ارقامی نیز که غلاف بندی آنها از نزدیکی سطح زمین شروع می شود، در برداشت با کمباین مقدار زیادی تلفات دارند و هرچه غلاف بندی از سطح بالاتری شروع شود این صفت مطلوب تر خواهد بود.
1-2-5- دانه
دانه سویا دارای اشکال بیضوی، تخم مرغی، گرد و مدور می باشد که در وسط دانه دارای فرورفتگی می باشد وقطر آنها بین 5تا10میلی متر بوده و به صورت دسته های2 تا 3 تایی داخل غلاف قرار دارند ( رمزی، 1385، ویس، 2000).
نمو دانه پس از تلقیح به سرعت صورت می پذیرد. رشد دانه ها در غلاف بطئی بوده ولی پس از متوقف شدن دوره گل، این رشد شدت یافته و مواد غذایی در مدت 30تا 40 روز پس از تلقیح در دانه ها ذخیره می گردد. این مرحله یکی از بحرانی ترین دوره های رشد نبات بوده و بایستی به طور حتم رطوبت و مواد غذایی کافی در خاک موجود باشد( کریمی ، 1384، رستگار ،1385 ). اگر آب در این مرحله جهت آبیاری در دسترس نباشد و یا بارندگی اتفاق نیافتد به علت ریزش برگ ها و غلاف ها، عملکرد دانه می تواند تا 80درصد افت کند. در این دوره حدود 30 تا40 درصد فسفر و پتاس جذب بوته می شود.
دانه های موجود در غلاف اغلب بعد از 65 تا 75 روز پس از تلقیح به مرحله رسیدگی فیزیولوژیک می رسند. تشکیل و رشد دانه سویا طی سه مرحله انجام می گیرد : در مرحلة اول بلافاصله پس از تشکیل نیام شروع می شود، انتقال مواد فتوسنتزی به دانه خیلی کند و در پایان این مرحله وزن دانه برابر 5% کل وزن دانه در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک می باشد. در مرحلة دوم سرعت انتقال مواد به دانه افزایش یافته و تا مرحله فیزیولوژیک ادامه دارد و در مرحلة پایانی رطوبت دانه کم شده و به مرحله رسیدگی نهائی می رسد .
رنگ دانه ها سفید، استخوانی، زرد، زرد نخودی، قهوه ای، قهوه ای مایل به سبز، قرمز وسیاه ولی ارقام تجاری زرد کمرنگ می باشند( کریمی، 1384، خواجه پور، 1383، ویس، 2000). ارقامی که در روغن کشی مورد استفاده قرار می گیرند اغلب به رنگ زرد نخودی و یا متمایل به رنگ سبز هستند. مقطع دانه های رسیده بایستی به رنگ کرم بوده و برعکس مقطع سبز یا پسته ای رنگ دلیل نارسی بذر است.
ارقامی که بذور آنها به رنگ قرمز، قهوه ای تیره و سیاه باشند دارای روغن اندک (کمتر از 12درصد ) و پروتئین بیشتر می باشند، و از این رو بیشتر جهت تولید علوفه کشت می شوند.
مقدار روغن دانه هایی که در روغن کشی استفاده می شوند در حدود 16 تا 24درصد (باتوجه به نوع ژنوتیب و محیط ) بوده و پروتئین چنین دانه هایی نیز بین 35 تا45 درصد متغیر می باشد ( رستگار، 1385).
روغن سویا حاوی 10 درصد اسید لینولنیک، 55 درصد اسید اولئیک و 30 درصد اسید لینولئیک می باشد. میزان پروتئین و روغن در سویا رابطه عکس دارند. گاهی میزان بالای پروتئین باعث کم شدن باروری بذر می گردد. دما نیز بر میزان افزایش روغن دانه تأثیر دارد: به طوری که بالا رفتن میزان دما باعث افزایش میزان روغن می شود که بر میزان پروتئین تأثیر معکوس دارد ، دانه ها قابل هضم و دارای کلسیم، آهن، ویتامین بالا می باشند (رستگار، 1385).
وزن هزار دانه در سویا دارای طیف وسیعی است به طوری که مقدار آن بین 80 تا 450 گرم نوسان می باشد. برای کاشت، ارقامی مناسب هستند که وزن هزار دانه آنها 120 تا 230 گرم باشد.
ارقامی که وزن کمتری دارند به دلیل اندوخته اندک غذایی، درصد سبز مطلوبی در مزرعه نخواهند داشت.
البته ژنوتیب هایی که وزن هزار دانه بیشتری دارند (لپه های درشت تری را دارا می باشند) با توجه به سبز نمودن اپی جیل سویا، در خاک های سنگین، نیمه سنگین و سله دار، درصد سبز کمتری رانشان می دهند (کوچکی ،1380).
و...
NikoFile