کاتالیست 159 ص

پیشگفتار:

«بسیاری از مواد می توانند روی مواد دیگر تاثیر بگذارند که با میل آنها به انجام  واکنش شیمیایی تفاوت بسیار زیادی دارد. انها از این طریق  باعث تجزیه این مواد تشکیل مواد جدید می شوند، ولی در ترکیب  مواد جدید  وارد نمی شوند. این نیروی جدید که تا کنون  ناشناخته بوده هم در مواد آلی وهم در مواد  معدنی  وجود دارد… من آن را نیروی کاتالیستی می نامم. همچنین تجزیه مواد توسط  این نیرو  را کاتالیزور می نامم»

(ژ-ژ برزلیوس(Berzelius ) (1836 ) مجله  علوم فلسفی  جدید ادینبورو، xxy  ، 223)

اولین باری که نام  کاتالیز در متن  علمی آمد در متن  بالا بود. تا پیش از آن  لغت کاتالیز به معنی «قانون شکنی و بر هم زدن نظم بود. شاید بر داشت برزلیوس ان بود که عمل کاتالیز اصول و قوانین  یافته  شده تا سال  1836  را نقض می کرد  توجه  به این نکته جالب است که جایگزین کردن تعدادی از کلمات  عبارت  به کار رفته توسط برزلیوس  با کلمات  امروزی، خلاصه  بسیار خوبی  از نگرش  فعلی ما به کاتالیزر  به دست می دهد. کاتالیست  یک قاعده خیلی اساسی در تولید و انفعال  سوختها و مواد شیمیایی می باشد.

بررسی مبحث کاتالیست  یک موضوع مهم و حساس  بوده که علاقه  خیلی از دانشمندان و مهندسین  به ان جلب  شده است. کاتالیست  عملاً در صنعت  تصفیه نفت  به کار می رود و تقریباً  همه مواد نفتی  در فرایندها ، توسط  واکنشهای کاتالیستی  تهیه می شوند. کاتالیستها برای اولین بار در دنیا  در سال 1909  هنگامیکه  استوالد(Ostwald  )  به خاطر کارش جایزه نوبل گرفت  به رسمیت شناخته شد. سه سال  بعد آن افتخار به سباتیر ( Sabatier  ) بخشیده شد. 

بررسی  بحران اخیر انرژی  و در دهه تحریم نفت عرب در سال 1973  و  متعاقب آن فعالیتهای اوپک (O.P.E.C  ) ، اهمیت کاتالیست آشکار تر  می شود و به سرعت  شناخته می گردد.  یعنی کاتالیست تکیه گاهی برای مقدار  زیادی انرژی  تلقی
می گردد.  این مواد به وسیله  ایالات متحده و ملل صنعتی  دیگر تولید می شوند.

امروزه سیستم های کاتالیستی  به دو دسته بزرگ همگن و ناهمگن تقسیم
می شوند. در سیستم های همگن، کاتالیست، معمولاً یک گونه محلول است. در حالی که در سیستم های ناهمگن، کاتالیست معمولاً یک جامد  نا محلول است که واکنش  فقط روی  سطح آن انجام  می شود.

طرز تهیه مواد اولیه لاستیک 90 ص

نفت « پترول» یا به اصطلاح روغنهای معدنی مخلوطی از هیدروکربورها می باشد که منابع آن اغلب در اعماق زمین وجود دارد.

انگلیسها کلمه لاتین آن « پترولئوم» را پذیرفته اند در صورتی که آلمانی ها آن را             « اردل» به معنای روغن زمینی می نامند.

این ماده را از قرنها پیش به صورت گاز در آتشکده ها و یا به صورت قیر ( ماده ای که پس از تبخیر مواد فرار یا سبک نفت از آن باقی می ماند) را می شناخته اند به طوری که در کتب مقدس و تاریخی اشاره شده است در ساختمان برج بابل از قیر استفاده گردیده و کشتی نوح و گهواره حضرت موسی نیز به قیر اندوده بوده است.

بابلی ها از قیر به عنوان ماده قابل احتراق در چراغها و تهیه ساروج  جهت غیرقابل نفوذ نمودن سدها و بالاخره جهت استحکام جاده ها  استفاده می کرده اند. مصریها در قدیم مردگانشان را با آن مومیایی می کردند. مردم در ایران- رومانی – باکو- هند قبل از میلاد مسیح به صورت گوناگون این ماده را مورد استعمال قرار داده اند.

مدت زمان مدیدی مورد استعمال نفت برای مصارف خانگی و یا به عنوان چرب کننده ها بود اما در آغاز قرن شانزدهم میلادی مورد استعمال آن رو به افزایش نهاد تا اینکه در سال 1854 میلادی ( در شهر گالیسی در اروپای مرکزی ) دو نفر داردو ساز وجود یک فراکسیون قابل اشتعال را در روغن زمینی تشخیص دادند و همچنین به کمک تقطیر، مواد دیگری به دست آوردند که برای ایجاد روشنایی به کار می رفت. بر اساس این کار آزمایشگاهی بود که بعدها دستگاه های عظیم تصفیة نفت طرحریزی و مورد بهره برداری قرار گرفت.

صنعت نفت با احداث چاه نفت دارک در منطقه پنسلوانیای اتازونی در 27 اوت 1859 میلادی با تولید روزانه 1699 لیتر آغاز شد. این صنعت در ابتدا در برخی از کشورها مانند کانادا با گذشت چند دهه، دامنه اکتشاف آن به منطقه خاورمیانه و خاور دور گسترش یافت . در پنجم خرداد ماه 1287 شمسی مطابق با 26 مه 1908 میلادی گروهی از مکتشفین پس از هفت سال تفحص در تپه ها و کوههای جنوب غربی ایران بالاخره ثمره زحمات و کوشش خود را در مسجد سلیمان واقع در جنوب غربی جبال زاگرس و یا بهتر در کوههای بختیاری یافتند و بدین ترتیب از این تاریخ صنعت نفت ایران پا به عرضه وجود گذاشت.

انتقال مایعات و طراحی خطوط لوله مایع 60 ص

مطالبی از اقتصادمقدمه

مهمترین بخش طراحی یک خط لوله یا به طور اعم یک طرح غیر مشخص بررسی های اقتصادی ان طرح می باشد . اگر طرحی از نظر فنی بدقت هر چه تمامتر بررسی شده باشد و هیچ گونه مانع و مشکلی برای اجرای آن وجود نداشته باشد ، ولی از نظر اقتصادی ضعیف بوده و منافع حاصل از طرح در  مقایسه با هزینه های آن قابل توجه نباشد ، در این صورت طرح شایستگی اجرا و پیاده  شدن را نداشته و فقط    می توان برای ارائه جنبه های فنی آنرا در موزه ها به معرض نمایش گذاشت . بالعکس اگر طرحی واجد اقتصاد قوی بوده و بتواند صاحب طرح را موفق به تحصیل در آمد سرشار نماید ، با بررسی های دقیق و ممتد بالاخره کلیه مسائل و  مشکلات دشوار فنی و اجرایی از پیش پا برداشته شده و طرح به مرحله اجرا خواهد رسید .

بهترین مثال  برای طرح های دشوار ولی اقتصادی طرح خط لوله آلاسکا می باشد ، که با وجود مشکلات زیاد مانند عبور از یخسارهای عظیم و ضخیم ، بالاخره ، بعد از زحمات و کوششهای کارشناسان به مرحله اجرا در آمده و مورد بهره برداری قرار گرفت . این کار زمانی انجام گرفت که نیاز مبرم به نفت به این طرح جنبه اقتصادی داد .

چند سال قبل در یکی از نشریات مجله نفت و گاز مقاله ای نوشته شد که در آن طرح خط لوله ای به قطر 6 اینچ .و طول در حدود 1900 کیلومتر از فلوریدا به ایالت نیویورک به قدرت حمل 16000 لیوان 6 اونسی آب پرتقال در هر دقیقه یعنی 23 میلیون لیوان  در هر 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفته بود . نتیجه این بود که زمانی  طرح اقتصادی خواهد بود که هر یک  نفر از 8 میلیون نفر ساکنان نیویورک  لااقل در هر 24 ساعت 3 لیوان آب پرتقال مصرف نمایند . در این حال  پر کردن 300 میلیون لیوان آب پرتغال در چنین خط لوله ای  و اندوختن سرمایه ای درون لوله به این عظمت مقرون به صرفه خواهد بود . نتیجه آن که مهمترین و حساسترین انگیزه برای اجرای هر طرح خط لوله با وجود تمام مشکلات فنی فقط و فقط اقتصاد طرح می باشد.

در سالهای اخیر توجهات دقیق و ابرام آمیز سرمایه گذاران نه تنها معطوف به حمل مایعات گوناگون از طریق خط لوله شده است . بلکه  حمل جامدات مختلف مانند کره ، ذغال ، مواد آهکی ، محلولهای مختلف و بسته های پستی نیز مورد بررسی قرار گرفته  و حتی تعدادی طرحهای حمل ذغال و محلولهای گوناگون به مرحله اجرا در آمده است. نرخ هزینه حمل بستگی معکوس با مسافت حمل و قدرت ( بده ) خط لوله دارد . در شکل (1) طرح حمل خطوط و حمل ذغال در امریکا ارائه گردیده است .

مطایبه پردازان پیش بینی می کنند زمانی خواهد رسید که حمل انسان نیز به وسیله خط لوله اقتصادی گردیده و خط لوله نیز در عداد وسائل مسافر بری در آید .

فهرست مندرجات

عنوان

صفحه

بخش اول- مطالبی از اقتصاد

1

بخش دوم- لوله ها

7

بخش سوم- شیرها و اتصالات

19

بخش چهارم- مخازن

34

بخش پنجم- اختلاط در خط لوله

58

بخش ششم- حفاظت از زنگ

73

بررسی تاثیر تزریق fresh water در واحدهای نمکزدایی از نفت خام 5ص

چکیده

بهره‌برداری تدریجی از مخازن نفتی با توجه به چگونگی قرارگیری منابع نفت در زیر زمین، سرانجام با بالا آمدن سطح مشترک آب و نفت مواجه شده لذا نفت خروجی از چاه ها به ویژه برای مخازنی که در نیمه دوم عمر تولید خود هستند باعث افزایش مقدار امولسیون آب‌نمک در نفت می‌گردد. یکی از مهمترین روش‌‌های مورد استفاده در سیستم‌های نمکزدایی از نفت، روش شستشوی نفت خام با آب شیرین و اختلاط فازها می‌باشد. افزودن درصدی مناسب از آب شستشو به جریان نفت نمکی موجب انتقال این نمک‌ها به آب شده و از طرفی با افزایش تعداد قطرات آب موجود در نفت، فاصله آنها از یکدیگر کاهش یافته و امکان چسبندگی و به هم‌پیوستن قطرات افزایش می‌یابد و در نتیجه راندمان نمکزدایی بالا می‌رود. البته در این روش علاوه بر اضافه کردن آب شیرین به فرایند اختلاط جهت تماس بهتر فازها نیز نیاز می‌باشد هر چند آشفتگی بیش از اندازه در حین اختلاط، موجب پایداری بیشتر امولسیون می‌گردد. همچنین با تزریق مقادیر اضافی آب شیرین به جریان نفت موجب بالا رفتن درصد آب موجود در نفت خروجی از واحدهای نمکزدایی شده و کاهش راندمان آب‌زدایی را به همراه دارد. بنابراین میزان بهینه‌ی درصد آب تزریقی و همچنین میزان اختلاط بهینه در راندمان فرایند نمکزدایی موثر بوده و تابع عواملی از جمله درجهAPI  نفت، دمای نفت، میزان نمک موجود در نفت و ... می‌باشد.   

فرایند کارخانه 900 75 ص

گاز از هفده حلقه چاه به سه لوله مشترک وارد می شود. هر چاه به یک شیر ایمنی سرچاهی لوله اتصال بهBlow Down  ، ثبت کننده ونشان دهندة جریان (Flow  ) ، ثبت کننده ونشاندهندة دما و فشار مجهز شده است. بر هر یک از خطوط لوله نیز شیر کنترل کننده فشار (PCV -103 A )  قرار دارد . درDown Stream این کنترل کننده ها ، شیرهای ایمنی قرار دارند که هربار عمل می کنند]و مسیررا قطع می کنند[  باید بطور دستیReset  ]راه اندازی مجدد [ شوند. این شیرهای ایمنی در دو دسته]فشار[ بالا وپایین تقسیم بندی شده اند که فشار بالابر 200 بار ) psi2906 ( وفشار پایین بر140 بارpsi) 2034(تنظیم شده اند.

لوله های خروجی جریان چاه به سه قسمت تقسیم می شوندو بر هر یک از این قسمتها در شیر فشار شکن(Relief Valve) قرار دارند که یکی برpsi3000  و دیگری برpsi3050  تنظیم شده اند. گاز از این ناحیه به حوزة جدا کنندهای پازنان) V-101 A,B,Cو (V-103 A,B,Cجریان پیدا می کند.

جریان ورودی بهNGL- 900

NGL-900  شامل دو واحد 200/100  و 400/300  است و در این جزوه واحد 400/300  که همانند و مشابه واحد 200/100 است مورد بحث قرار می گیرد.

گاز ( مرطوب ) از طریق یک خط لوله ˝24  با فشار 4/172 بار(psi 2525) و دمای˚C 72 (˚F162 ) وارد کارخانه می شود. جریان گاز به خنک کننده های رطوبتی جریان پیدا می کند. این خنک کننده ها دارای دو دسته پره های متحرک بوده( Pitch  Fan  ) که جهت کنترل دما ، جریان هوا ] میان خنک کننده ها توسط این پره ها [ می تواند در خلاف جهت مجمــــوعة دیــــگر خنـــک کننــــده ها ( Fans )   گذرکنند. در این خنک کننـــده ها ( 401/301  E- ) حرارت جریان گاز از˚C  72 به˚C 41 (˚F106 )کاهش می یابد وسپس بطرف402/302 -D  ] جدا کننده سیالات سرد[  می رود. دراین مخزن بدلیل اختلاف جرم حجمی بین آب ترش و هیدرو کربن ها ایندو از هم جدا و تشکیل (Interface Level) می دهند.

هیدروکربنهای مخزن به 107 – D  ] مخزن سیفونی مایع گرم[  جریان می یابند و آب ترش نیز به سیستم تخلیه آب ترش می رود. گاز از( 402/302 D– ) وارد کوره های گاز سوز (404/304 – H ) می شود که در آنجا دما گاز از˚C 41 (˚F106) به ˚C  49 (˚F121 ) افزایش پیدا می کند که این عمل موجب جلوگیری از تشکیل مایع گازی (Fall  out  liquid ) در خشک کننده ها 403/303  -D  و آسیب رساندن به ملکول آرسیوها می گردد. ملکول آرسیوها موادی هستند که براثر نوعی طراحی آنها، مقدار آب تا کمتر از نقط شبنم آب  (Dew point  ) زیر˚C 40- را جذب کنند.