پیشگفتار:
«بسیاری از مواد می توانند روی مواد دیگر تاثیر بگذارند که با میل آنها به انجام واکنش شیمیایی تفاوت بسیار زیادی دارد. انها از این طریق باعث تجزیه این مواد تشکیل مواد جدید می شوند، ولی در ترکیب مواد جدید وارد نمی شوند. این نیروی جدید که تا کنون ناشناخته بوده هم در مواد آلی وهم در مواد معدنی وجود دارد… من آن را نیروی کاتالیستی می نامم. همچنین تجزیه مواد توسط این نیرو را کاتالیزور می نامم»
(ژ-ژ برزلیوس(Berzelius ) (1836 ) مجله علوم فلسفی جدید ادینبورو، xxy ، 223)
اولین باری که نام کاتالیز در متن علمی آمد در متن بالا بود. تا پیش از آن لغت کاتالیز به معنی «قانون شکنی و بر هم زدن نظم بود. شاید بر داشت برزلیوس ان بود که عمل کاتالیز اصول و قوانین یافته شده تا سال 1836 را نقض می کرد توجه به این نکته جالب است که جایگزین کردن تعدادی از کلمات عبارت به کار رفته توسط برزلیوس با کلمات امروزی، خلاصه بسیار خوبی از نگرش فعلی ما به کاتالیزر به دست می دهد. کاتالیست یک قاعده خیلی اساسی در تولید و انفعال سوختها و مواد شیمیایی می باشد.
بررسی مبحث کاتالیست یک موضوع مهم و حساس بوده که علاقه خیلی از دانشمندان و مهندسین به ان جلب شده است. کاتالیست عملاً در صنعت تصفیه نفت به کار می رود و تقریباً همه مواد نفتی در فرایندها ، توسط واکنشهای کاتالیستی تهیه می شوند. کاتالیستها برای اولین بار در دنیا در سال 1909 هنگامیکه استوالد(Ostwald ) به خاطر کارش جایزه نوبل گرفت به رسمیت شناخته شد. سه سال بعد آن افتخار به سباتیر ( Sabatier ) بخشیده شد.
بررسی بحران اخیر انرژی و در دهه تحریم نفت عرب در سال 1973 و متعاقب آن فعالیتهای اوپک (O.P.E.C ) ، اهمیت کاتالیست آشکار تر می شود و به سرعت شناخته می گردد. یعنی کاتالیست تکیه گاهی برای مقدار زیادی انرژی تلقی
می گردد. این مواد به وسیله ایالات متحده و ملل صنعتی دیگر تولید می شوند.
امروزه سیستم های کاتالیستی به دو دسته بزرگ همگن و ناهمگن تقسیم
می شوند. در سیستم های همگن، کاتالیست، معمولاً یک گونه محلول است. در حالی که در سیستم های ناهمگن، کاتالیست معمولاً یک جامد نا محلول است که واکنش فقط روی سطح آن انجام می شود.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:66
فهرست و توضیحات:
نفت از دیدگاه زمین شناسی:
شل نفتی:
قیر طبیعتی:
جستجو برای کشف نفت:
حفاری برای استخراج نفت:
معمولاً مته هایی که در خانه استفاده میشود آنقدر سریع داغ میشود که لازم میگردد بالافاصله کار را متوقف کرد تا مته خنک شود، واضح است که این روش برای سرد کردن مته ای که هزاران متر در اعماق زمین فرو رفته است مؤثر نیست بهمین جهت از نوعی گل شیمیایی مخصوص برای خنک کردن سر مته استفاده میشود. این گل از داخل لوله حفاری و لوله کارگر به طرف پائین پمپاژ گردد. گل خنک کننده با سرعت زیاد در مجاورت دندانه های مته قرار میگیرد و بهنگام بازگشت به بالا کار مهم دیگری هم انجام میدهد، یعنی تکه های خرد شده سنگ را با خود به بالا حمل میکند.
این تکه سنگها برای زمین شناسان و مطالعات بعدی آنان اهمیت فراوان دارد. نوع و جنس این سنگها برای از اعماق زمین بالا آورده میشود نشان میدهد که عملیات حفاری در چه شرایط و موقعیتی انجام می پذیرد. این گل خنک کننده که از ترکیب مواد گران قیمتی تهیه میشود در اندود کردن دیواره چاه حفر شده نیز نقش مهمی دارد. در مرحله بعد دیواره چاه نیز با ورقه های فولادی مستحکم میشود این کار علاوه بر جلوگیری از فروپاشی دیواره چاه در برابر فشار نفت و گازی که یکباره و پیش از خاتمه عملیات تا عمق مناسب فوران کند حفاظت به عمل می آورد.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:39
فهرست و توضیحات:
ملی شدن صنعت نفت
ناگفتههای نهضت ملی شدن صنعت نفت
قدری واضحتر نقش این سه عامل را بیان کنید؟
اجازه دهید ابتدا به نقش نمایندگان در مجلس شورای ملی بپردازم در این زمان نمایندگان از چند طیف تشکیل میشدند. نیروهای چپ گرا و طرفدار سیاست شوروی و به اصطلاح روس فیلها و طیف دیگر از راست گرایان طرفدار انگلیس یا انگلوفیلها این دو طیف در مجلس چهاردهم و پانزدهم فعال بودند. البته در مجلس پانزدهم یک اقلیت قدرت مند در اطراف سید حسین مکی تجمع کردند که نقش مهمی را در حوزهی نفت ایفا کردند.
عمدهی فعالیت چپ گرایان و راست گرایان محدود کردن منافع قدرتهای شوروی و انگلیس بود. به این معنا که راست گرایان سعی میکردند منافع شوروی را محدود یا مورد ضربه قرار دهند و چپ گرایان منافع انگلیس را مورد هدف قرار میدادند به همین جهت چند طرح در مجلس به تصویب رسید که حائز اهمیت است اولین طرح توسط مصدق تهیه شد. یعنی درست در زمانی که کافتارادزه معاون کمیساریای ملی امور خارجه برای مذاکره یک قرار داد نفتی دارد ایران شده بود، مصدق با یک طرح دولت از هر گونه مذاکره قانونی در مورد نفت منع کرد. این طرح در یازدهم آذر 1323 به تصویب مجلس رسید.
طرفداران شوروی که در مجلس از تصویب این طرح یکه خورده بودند درست در فردای آن روز طرح لغو قرارداد 1312 نفتی با انگلیس را به مجلس پیشنهاد کردند. ولی مصدق با آن مخالفت کرد و اعلام نمود قرارداد چون طرفینی است نمیشود یک طرفه آن را لغو کرد.
چپ گرایان که از طرح این ماده واحد شکست خوردند در انتظار فرصت بودند تا مجددا مسئلهی مقاوله نامهی نفتی شوروی و احمد قوام در مجلس مطرح شد. این بار چپ گرایان توانستند از فضای موجود استفاده و در طرح رد مقاوله نامه بندی را اضافه کنند که ضربتی همانند به منافع انگلیس بود. در بند (ه) این طرح دولت موظف شد تا برای احقاق حق ایران از شرکت نفت جنوب اقداماتی را به عمل آورد.
بند(ه) سرانجام منجر به قرارداد الحاقی گس – گلشائیان شد. این قرارداد در پایان دورهی مجلس 15 در مجلس مطرح شد، اما اقلیت مجلس پانزدهم با نطقهای طولانی مانع از تصویب آن شدند. بعد از لایحه گس گلشائیان تمام هم و غم انگلیس، دربار و راست گرایان بر این شد که این قرارداد را به تصویب برسانند و به همین جهت مثلث قدرت دولت قدرتمند رزمآرا را سر کار آوردند تا این لایحه را تصویب کند و رزمآرا با تمام قدرت این مأموریت خود را آغاز کرد.
د رمجموع نقش نمایندگان مجلس به ممنوعیت امتیاز نفت به شوروی و اصلاح قرارداد نفتی ایران انگلیس در ضمن لایحهی گس – گلشائیان شد. باید اذعان کرد بحثها ی نفتی در مجلس در مردم و جامعه اثر بسیار مثبت داشت.
از اینجا به بعد نقش نیروهای مذهبی جدیتر و مؤثر میشود و آیتالله کاشانی و روحانیون طیف وابسته به وی در بسیاری از جمعیتها، سخنرانیها، خطبهها اعیاد قربان و فطر شعار «نفت ایران برای ایرانی» را مطرح کرده بودند و آیتالله کاشانی به خاطر اطلاعیهای که در همین زمینه صادر کرد به بهانهی ترور شاه به لبنان تبعید شد. آیتالله در لبنان با ارسال نامههای سرگشاده بر شعار «نفت ایران برای ایرانی» پای میفشرد. وی در بازگشت پیروزمندانهی خود در اولین سخنرانی، سخن از ملی کردن صنعت نفت به بیان آورد و در اولین بیانیه رسمی که توسط مصدق در مجلس قرائت گردید روی ملی شدن صنعت نفت اصرار کرد و قرارداد الحاقی گس گلشائیان را مردود شمرد.
مهمترین واقعهای که در این مقطع اتفاق افتاد انتخابات دورهی شانزدهم مجلس بود که دربار به رهبری هژیر با دخالت در آن مانع شمارش آراء اعضای جبهه ملی میشد.
در اینجا بود که نیروهای آرمانگرای اسلامی وارد کارزار شدند و با دو عملیات سرنوشت ساز دو مانع عمده را بر طرف و موجب به قدرت رسیدن نیروهای جبهه ملی گردیدند.
فداییان اسلام با ترور هژیر رژیم را وادار به عقب نشینی کردند و رژیم مجبور شد نتیجهی انتخابات را مخدوش و باطل اعلام کند و با تجدید انتخابات اعضای جبهه ملی به مجلس راه یافتند.
نفت « پترول» یا به اصطلاح روغنهای معدنی مخلوطی از هیدروکربورها می باشد که منابع آن اغلب در اعماق زمین وجود دارد.
انگلیسها کلمه لاتین آن « پترولئوم» را پذیرفته اند در صورتی که آلمانی ها آن را « اردل» به معنای روغن زمینی می نامند.
این ماده را از قرنها پیش به صورت گاز در آتشکده ها و یا به صورت قیر ( ماده ای که پس از تبخیر مواد فرار یا سبک نفت از آن باقی می ماند) را می شناخته اند به طوری که در کتب مقدس و تاریخی اشاره شده است در ساختمان برج بابل از قیر استفاده گردیده و کشتی نوح و گهواره حضرت موسی نیز به قیر اندوده بوده است.
بابلی ها از قیر به عنوان ماده قابل احتراق در چراغها و تهیه ساروج جهت غیرقابل نفوذ نمودن سدها و بالاخره جهت استحکام جاده ها استفاده می کرده اند. مصریها در قدیم مردگانشان را با آن مومیایی می کردند. مردم در ایران- رومانی – باکو- هند قبل از میلاد مسیح به صورت گوناگون این ماده را مورد استعمال قرار داده اند.
مدت زمان مدیدی مورد استعمال نفت برای مصارف خانگی و یا به عنوان چرب کننده ها بود اما در آغاز قرن شانزدهم میلادی مورد استعمال آن رو به افزایش نهاد تا اینکه در سال 1854 میلادی ( در شهر گالیسی در اروپای مرکزی ) دو نفر داردو ساز وجود یک فراکسیون قابل اشتعال را در روغن زمینی تشخیص دادند و همچنین به کمک تقطیر، مواد دیگری به دست آوردند که برای ایجاد روشنایی به کار می رفت. بر اساس این کار آزمایشگاهی بود که بعدها دستگاه های عظیم تصفیة نفت طرحریزی و مورد بهره برداری قرار گرفت.
صنعت نفت با احداث چاه نفت دارک در منطقه پنسلوانیای اتازونی در 27 اوت 1859 میلادی با تولید روزانه 1699 لیتر آغاز شد. این صنعت در ابتدا در برخی از کشورها مانند کانادا با گذشت چند دهه، دامنه اکتشاف آن به منطقه خاورمیانه و خاور دور گسترش یافت . در پنجم خرداد ماه 1287 شمسی مطابق با 26 مه 1908 میلادی گروهی از مکتشفین پس از هفت سال تفحص در تپه ها و کوههای جنوب غربی ایران بالاخره ثمره زحمات و کوشش خود را در مسجد سلیمان واقع در جنوب غربی جبال زاگرس و یا بهتر در کوههای بختیاری یافتند و بدین ترتیب از این تاریخ صنعت نفت ایران پا به عرضه وجود گذاشت.
موضوع : نفت خام
نَفت خام مایعی غلیظ و افروختنی بهرنگ قهوهای سیر یا سبز تیره یا سیاه است که در لایههای بالایی بخشهایی از پوستهٔ کره زمین یافت میشود. نفت شامل آمیزه پیچیدهای از هیدروکربنهایی گوناگون است. بیشتر این هیدروکربنها از زنجیرهٔ آلکان هستند؛ ولی ممکن است از دید ظاهر، ترکیب یا خلوص تفاوتهای زیادی داشته باشند.
بیشتر دانشمندان منشأ تشکیل نفت را گیاهان و موجودات آلی موجود در اقیانوسهای اولیه میدانند.
باقیماندهٔ جانوران و گیاهانی که میلیونها سال قبل (قبل از دایناسورها) در محیط دریا (آب) زندگی میکردهاند، طی میلیونها سال توسط لپههای گل و رسوبات مدفون شدهاند و تحت فشار و دمای بالا، نبود اکسیژن و مدت زمان طولانی تبدیل به نفت گردیده و در صورت وجود این شرایط همراه با سنگ مخزن مناسب، نفت بهمقدار زیاد در حوضچهٔ نفتی جمع میگردد.
نفت خام حالت روغنی دارد و بهشکلهای جامد (قیرهای نفتی) و مایع دیده میشود. برخی اوقات بهتمام اشکال نفت هیدروکربن نیز گفته میشود. اگر نفت در محلی جمع گردد بهآن محل «حوضچهٔ نفتی» میگویند. از مجموع چندین حوضچهٔ نفتی، یک «میدان نفتی» حاصل میشود. بهسنگ متخلخل دربرگیرندهٔ نفت، «سنگ مخزن» میگویند.
// 84 صفحه //