نوع فایل: pdf
تعداد صفحات: 145 صفحه
نکته مهم: برای دریافت فایل پایان نامه به صورت word «قابل ویرایش» با ما تماس بگیرید.
پایان نامه برای دریافت درجه ی کارشناسی ارشد «M.SC»
چکیده:
هدف ازاین تحقیق ساختن بتن سبکی است که با استفاده از سنگدانه پرلیت تهیه می شود تا با دارا بودن مقاومت مناسب بتوان به عنوان بتن اصلی سازه ای وغیر سازه ای استفاده کرد و بررسی پتروگرافی آن زیر میکروسکوپ پلاریزان.
براساس بازدیدها وکاوش های متعددی که در محدوده آذربایجان با همکاری بخش مطالعات زمین شناسی انجام گرفته گزارشات حاکی از آن بود که سنگدانه خام پرلیت در این منطقه موجود است با حضور استاد راهنما به همراه نگارنده از کارخانه تولید پرلیت بازید شد وبا تایید چنین سنگی دراین منطقه توسط استاد، کار تحقیق و تهیه بتن سبکدانه فوق انجام شد. طبق استاندارد 330 ASTM C (مشخصات سبک دانه ها برای بتن های سازه ای در آمریکا) مقاومت فشاری 28 روزه نمونه استوانه ای نباید کمتراز (Mpa) 2/17 و وزن مخصوص آن در واحد حجم نباید بیشتر از(kg/m3 ) 1842 باشد هرگاه در بتنی این الزامات رعایت شود به آن بتن سبک سازه ای اطلاق می شود. در این تحقیق عیار سیمان 350کیلوگرم بر مترمکعب وبا حجم ثابت وسبکدانه پرلیت جایگزین ماسه طبیعی شده وحجم آن متغییر می باشد، واز سبکدانه پرلیت با نمره الک کمتر از mm 75/4 استفاده شده است. براین اساس 6 طرح اختلاط، و در کل 60 نمونه مکعبی برای آزمایش مقاومت فشاری و 60 نمونه منشوری برای آزمایش مقاومت کششی تحت خمش مورد استفاده قرار گرفت.
هر مخلوط، شامل 5 نمونه مکعبی cm 15 15 و 3 نمونه cm 50 10 10 می باشد. نمونه های فشاری و خمشی در سن های 7 و 28 روزه مورد آزمایش قرار گرفتند. در این نمونه ها با توجه به برآورده نشدن الزامات استاندارد ASTMC330 از ژل میکروسیلیس با 5%وزن سیمان استفاده شد.
وزن مخصوص بتن تازه ساخته شده با نسبت پرلیت 1:1 حدود 1950 کیلوگرم بر متر مکعب گردید.
وزن مخصوص بتن تازه ساخته شده با نسبت 1:2 حدود 1750 کیلوگرم بر متر مکعب گردید.
وزن مخصوص بتن تازه ساخته شده با نسبت 1:3 حدود 1640 کیلوگرم بر متر مکعب گردید.
نسبت آب به سیمان بهینه برای ساخت بتن سبک پرلیتی 6/0 می باشد.
مقاومت فشاری 28 روزه با نسبت پرلیت 1:1 برابر با 5/220 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد.
مقاومت فشاری 28 روزه با نسبت پرلیت 1:2 برابر با 5/176 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد.
مقاومت فشاری 28 روزه با نسبت پرلیت 1:3 برابر با 5/159 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد.
بدین ترتیب بتن با عیار 350 کیلوگرم بر متر مکعب و نسبت پرلیت 2:1 و 5 درصد ژل میکرو سیلیس بتن سبک سازه ای تلقی می شود.
از نمونه ها ی بتنی فوق مقاطع نازک میکروسکوپی به ضخامت 30 میکرون تهیه گردید و مطالعه پترو گرافی آنها با تشخیص شن و ماسه ، سنگهای آذزین ، کانیهایی ازقبیل فلدسپار ، کوارتز ، میکای سیاه موجود در آنها و سبکدانه پرلیت وژل سیمان تکمیل گردید.
مقدمه:
کارخانه پرلیت ایران
این کارخانه در کیلومتر 18 جاده تبریز- صوفیان روبروی شهرک سرمایه گذاری خارجی واقع گردیده است و معادن سنگ خام این کارخانه در آذربایجان (شهریار و میانه و...)موجود می باشد(شکل1و2).
سنگ شناسی تحلیلی پرلیت
پرلیت خام سنگ آتشفشان شیشه ای با ترکیب ریولیتی است که نزدیک به 75درصد آن اکسید سیلسیم است که درحدود 3تا5درصدآب به صورت حبس شده درخود دارد و در اثر حرارت بین 900تا1100درجه سانتیگراد آب حبس شده درآن به صورت بخار در می آید وخروج این آب حبس شده از داخل ذرات نرم شده سنگ پرلیت، سبب می شود که حجم آن چهار تا بیست برابر افزایش یابد پرلیت خام دارای وزن مخصوص 2/2است و پس از انبساط حجم آن 4تا20 برابر افزایش می یابد ودر هر مترمکعب تقریبا وزنی برابر با 60 تا 110 کیلوگرم خواهد داشت. پرلیت به دلیل دارا بودن ضریب حرارتی پایین و خاصیت جذب صدای زیاد،در ساختمان و صنایع دیگر مصرف فراوان دارد.ذرات پرلیت با سیمان وآب ترکیب می شود و بتن سبکی تولید می نماید که می توان آن را برای دیوارهای پرکننده وسقف سبک وپوشش اصلی سقف و تولیدات پیشساخته و نمونه های مختلف عایق دایم استفاده نمود.
سنگ پرلیت را نخست خرد و سپس دانه بندی مینمایند. پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت میگردد. دمای داخل کوره بین 900 تا 1100 درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم میشود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به طرف بالا رسانده میشود. مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط میکنند.
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
فصل اول: بتن سبک و خواص آن
1-1 هدف از این تحقیق
1-2 تاریخچه استفاده از بتن سبک در جهان
1-2-1 بتن سبک در کشتی سازی
1-2-2 ساخت پل با استفاده از بتن سبک
1-2-2-1 پل بنیشیا- مارتینز
1-2-3 استفاده از بتن سبک در ساختمان سازی
1-3 تاریخچه بتن سبک در ایران
1-4 سبکدانه ها(LWA)
1-4-1 طبقه بندی سبکدانه های سازه ای
1-4-2 طبقه بندی سبک دانه از نظر روش تولید
1-4-2-1 سبک دانه های طبیعی
1-4-2-1-1 اسکوریا
1-4-2-1-2 توف
1-4-2-1-3 پومیس( Pumic )
1-4-2-2 سبک دانه های مصنوعی
1-5 خواص سبکدانه ها
1-5-1 شکل دانه و بافت سطحی
1-5-2 مقاومت سبکدانه
1-5-3 سقف مقاومت
1-5-4 چگالی انبوه
1-5-5 تخلخل کل
1-5-6 مقدار رطوبت و جذب آب
1-5-7 دانه بندی
1-5-8 چگالی نسبی
1-6 خصوصیات فیزیکی بتن سبکدانه مصنوعی پرلیت
1-6-1 مقاومت و چگالی
1-6-2 مقاومت کششی
1-6-3 مقاومت کششی ترکاندن (آزمایش برزیلی)
1-6-4 مقاومت کششی ناشی از خمش
1-7 تغییر شکل بتن دانه سبک
1-7-1 خزش
1-7-2 جمع شدگی
1-7-3 مقاومت سایش
1-8 ثبات شیمیایی
1-9 چسبندگی بین آرماتور و بتن
1-10 مقاومت در برابر بارگذاری دائم وایجادبار خستگی
1-11 مقاومت در مقابل آتش
1-12 خواص حرارتی
1-12-1 قابلیت انتقال حرارت
1-12-2 ضریب انبساط حرارتی
1-12-3 مقاومت در برابر حریق
1-13 مقایسه مقاومت بتن سبک پرلیت با دیگر سبک دانه ها
1-14 روشهای تولید بتن سبک
1-14-1 تقسیم بندی بتن سبک ازنظر روش ساخت
1-14-2 تقسیم بندی بتن سبک از نظر مقاومت فشاری و چگالی
1-15 بتن سبک غیرسازهای
1-16 بتن سبک با مقاومت متوسط
1-17 بتن سبک سازه ای
1-18 خواص بتن تازه با سنگدانه سبک
1-18-1 بررسی اقتصادی بتن سبک
1-18-2 مزایای اقتصادی استفاده از بتن سبک
1-19 مشکلات موجود در تأمین سبکدانه
1-19-1 مشکلات مربوط به طرح مخلوط بتن
1-19-2 مشکلات مربوط به ساخت واجرای بتن سبکدانه
1-19-3 مشکلات مربوط به بهره برداری
1-20 بررسی و تعریف انواع شرایط محیطی بتن
1-20-1 شرایط محیطی ملایم
1-20-2 شرایط محیطی متوسط
1-20-3 شرایط محیطی شدید
1-20-4 شرایط محیطی بسیار شدید
1-20-5 شرایط محیطی فوق العاده شدید
1-21 مسائل اجرائی بتن سبکدانه سازه ای
1-21-1 استفاده از مواد مناسب و نسبتهای صحیح
1-21-2 اصل رعایت دمای مناسب
1-21-3 اصل همگنی (عدم جداشدگی)
1-21-4 اصل عدم آلودگی بتن به مواد مضر
1-21-5 اصل عدم کارکردن با بتن در مرحله گیرش
1-21-6 اصل پیوستگی و تداوم بتن ریزی (عدم ایجاد درز سرد در بین لایه ها)
1-21-7 تراکم صحیح بتن سبکدانه
1-21-8 پرداخت سطح بتن سبکدانه
1-22 عمل آوری بتن سبکدانه
1-23 کنترل کیفی بتن سبکدانه
1-24 بتن فاقد ریزدانه
1-25 طرح اختلاط بتن سبکدانه (سازه ای و غیر سازه ای)
1-26 روش طرح اختلاط و جداول و اطلاعات ضروری در هر روش
1-27 کاربردهای بتن سبک
1-28 بتن سبکدانه
1-29 بتن اسفنجی
فصل دوم: بتن سبک سازه ای و مروری بر تحقیقات انجام شده
2-1 مقدمه
2-2 بتن سبک سازه ای
2-2-1 تعریف
2-2-2 معیار اختلاط
2-2-3 وزن مخصوص
2-2-4 مقاومت
2-2-5 کاربردها
2-3 چکیده ای از مطالعات انجام شده
فصل سوم: روش انجام آزمایشات و بررسی نتایج حاصل ازآن
3-1 مقدمه
3-2 لوازم وتجهیزات لازم برای آزمایش
3-3 مشخصات نمونه ها
3-4 مصالح مصرفی
3-4-1 سیمان
3-4-2 سیمان مصرفی
3-4-3 ماسه مصرفی در ملات سیمان
3-4-3-1 ماسه مصرفی استاندارد شده بر اساس استاندارد های ASTM ونشریه302
3-4-4آب
3-5 افزودنی های معدنی (ژل میکروسیلیس)
3-6 نتایج آزمایشگاهی بدست آمده در این پروژه
3-7 نتایج آزمایشگاهی بدست آمده از دانه بندی مصالح در این پروژه
3-8 مطالعات پتروگرافی نمونه های بتن توسط میکروسکوپ پلاریزان
3-8-1 میکروسکوپ پلاریزان
3-9 مطالعات پتروگرافی نمونه های بتن توسط میکروسکوپ پلاریزان
3- 10 نتیجه گیری:
3-11پیشنهادات
3-12منابع
فهرست شکلها:
شکل(1): نمایی از معدن پرلیت خام
شکل(2): نمایی از معدن پرلیت خام
شکل(3) : تصویری از سنگ پرلیت خام
شکل(4): تصویری از پرلیت خام و منبسط شده
شکل(5): تصویری از پرلیت منبسط شده
شکل(1-1): تصاویر آثار باقی مانده از اولین کاربردهای بتن سبک از معبد پانتئون،ورزشگاه کلوسئوم
شکل(1-2): کشتی آتلانتیس و کشتی سلما
شکل(1-3): نمونه ای از کاربرد بتن سبک در پل سازی
شکل(1-4): برج اداری کارخانه بی ام و
شکل(1-5): تصویر اسکوریا – پومیس
شکل(1-6): توف
شکل(1-7): نمونه هایی از پومیس
شکل(3-1): دستگاه ویکات
شکل(3-2): آزمایش تعیین ارزش ماسهای
شکل(3-3): آزمایش مقاومت فشاری و کششی
شکل(3-4): دستگاه جک فشاری و کششی
شکل(3-5): دستگاه شیکرالک
شکل(3-6): نمودار دانهبندی مصالح سنگی
شکل(3-7): نمودار دانهبندی پرلیت
شکل(3-8):نمودارمقاومت فشاری7و28روزه نمونههای شاهد بدون پرلیت و بدون ژل-میکروسیلیس
شکل(3-9):نمودارمقاومت فشاری7و28روزه نمونههای شاهد بدون پرلیت و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-10): نمودارمقاومت فشاری7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان یک به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-11): نمودارمقاومت فشاری7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان دو به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-12): نمودارمقاومت فشاری7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان سه به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-13):نمودارمقاومت کششی7و28روزه نمونههای شاهد بدون پرلیت و بدون ژل میکروسیلیس
شکل(3-14):نمودارمقاومت کششی7و28روزه نمونههای شاهد بدون پرلیت و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-15): نمودارمقاومت کششی7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان یک به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-16): نمودارمقاومت کششی7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان دو به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-17): نمودارمقاومت کششی7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان سه به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
شکل(3-18): نمودار رابطه وزن مخصوص ومقاومت فشاری
شکل(3-19):نمودارمقایس ای رابطه وزن مخصوص- مقاومت فشاری
شکل(3-20):نمودار رابطه وزن مخصوص ومقاومت کششی
شکل(3-21): نمودارمقایسه ای وزن مخصوص-مقاومت کششی
شکل(3-22): تجزیه شیمیایی نقطه ای توسط دستگاه SEM
شکل(3-23): ذرات هوا دربتن
شکل(3-24): واکنش آلکالی سیلیکات در یک بتن
شکل(3-25): واکنش آلکالی سیلیکات در یک بتن
شکل(3-26): واکنش آلکالی سیلیکات در یک بتن
شکل(3-27): میکروسکوپ پلاریزان
شکل(3-28): پرلیت خالص (بدون آنالیزور)
شکل(3-29): پرلیت خالص (بدون آنالیزور)
شکل(3-30): مخلوط بتن به نسبت 1:1
شکل(3-31): مخلوط بتن به نسبت 1:1
شکل(3-32): مخلوط بتن به نسبت 1:1
شکل(3-33): مخلوط بتن به نسبت 1:2
شکل(3-34): مخلوط بتن به نسبت 1:2
شکل(3-35): مخلوط بتن به نسبت 1:2
شکل(3-36): مخلوط بتن به نسبت 1:3
شکل(3-37): مخلوط بتن به نسبت 1:3
شکل(3-38): مخلوط بتن به نسبت 1:3
شکل(3-39): مخلوط بتن(بدون پرلیت)
شکل(3-40): مخلوط بتن(بدون پرلیت)
فهرست جداول:
جدول شماره(1-1) : حداکثر چگالی ها برای سبکدانه فهرست شده استاندارد330 ASTM C و 331ASTM C
جدول شماره(2-1) : ویژگی های بتن سبک سازه ای
جدول شماره(2-2) :رابطه تقریبی بین مقاومت فشاری متوسط ومقدار سیمان
جدول شماره(3-1) : برخی از خصوصیات فیزیکی سیمان پرتلند کارخانه سیمان صوفیان
جدول شماره(3-2) : ترکیبات اصلی سیمان پرتلند مصرفی کارخانه سیمان صوفیان
جدول شماره(3-3):دانه بندی ماسه استفاده شده درپروژه
جدول شماره(3-4) : مقدار مصالح مورد استفاده برای اختلاط نمونه ها
جدول شماره(3-5) : دانه بندی
جدول شماره(3-6):مقاومت فشاری7و28روزه نمونه های شاهد بدون پرلیت و بدون ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-7): مقاومت فشاری7و28روزه نمونه های شاهد بدون پرلیت و 5 درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-8):مقاومت فشاری7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان یک به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-9): مقاومت فشاری7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان دو به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-10):مقاومت فشاری7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان سه به یک و 5 درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-11):مقاومت کششی7و28روزه نمونه های شاهد بدون پرلیت و بدون ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-12): مقاومت کششی7و28روزه نمونه های شاهد بدون پرلیت و 5 درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-13):مقاومت کششی7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان یک به یک و 5درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-14):مقاومت کششی7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان دو به یک و 5درصد ژل میکروسیلیس
جدول شماره(3-15):مقاومت کششی7و28روزه نمونه ها با نسبت پرلیت به سیمان سه به یک و 5درصد ژل میکروسیلیس
منابع و مأخذ:
1- خطیبی جاوید،ربانی علیرضا،حسینی مقداد (طرح بتن سبک) مطالعات کتابخانه ای و تخصصی 1381
2- فامیلی هرمز (پروژه تحقیقاتی بتن دانه سبک) گروه عمران جهاد دانشگاهی ،دانشگاه علم و صنعت
3- ساتیش ،چاندرا ،برنتسون ،لیف،ترجمه شکری زاده (بتن سیکدانه) دانشگاه تهران 1387
4-احمدی مقدم ،حق بین،قادر،اصغری نیا (بررسی مقاومت فشاری و خمشی بتن های سبک به منظور تهیه بتن سیک با مقاومت بالا) ششمین کنگره ملی مهندسی ایران اردیبهشت 1390
5- یوسف زندی (استفاده از پرلیت به عنوان مصالح بومی درسبک سازی وزن بتن همراه با قابلیت افزایش مقامت آن) دانشگاه آزاد تبریز
6- یوسف زندی (تاثیر پرلیت در کاهش وزن بتن) همایش عمران معماری کرمان1384
7- پیام اشتری (بررسی طرح اخطلاط پیشنهادی بتن سبک سازه ای با سبکدانه پرلیت) دانشگاه زنجان
8- دکتر توکلی زاده (نقش پرلیت در بتن) مرکز ملی مقاومسازی ایران
9- کاربردبتن وبهسازی آن،تالیف جان-سی روپکه ترجمه بزرگمهر ریاحیچ
10- ASTM D2419 - Standard test method for sand equivalent value of soils and fine aggregate, Volume 04.03,1998.
11- ASTM C191 - Standard Test Methods for Time of Setting of Hydraulic Cement by Vicat Needle.
12- ASTM C109 - Compressive Strength of Hydraulic Cement Mortars
نوع فایل: word
قابل ویرایش 99 صفحه
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)
گرایش تاریخ ایران اسلامی
چکیده:
تاسیس راههای ارتباطی و جاده های تاریخی و بازرگانی (ابریشم) بی گمان یکی از برجسته ترین تحولات اقتصادی و ارتباطی در جهان قدیم و امروزه بوده است.
این جاده ها مسیری طولانی را از چنگ آن در چنین آغاز کرده و تا کناره های مدیترانه و دریای سیاه طی می نمود و دارای بالاترین ویژگی ارتباطی در دنیای قدیم یعنی تبادل فرهنگ ها بین شرق و غرب بود.
سهم حکومتهای ایرانیان در رونق جاده و راههای بازرگانی از اهمیت گسترده ای برخوردار است. زیرا ایران عصر دوره های ذکر شده، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان و تیموریان به بعد به مثا به پل ارتباطی بین شرق و غرب واقع شده و دریچه های تازه ای از فرهنگ و تمدن میان این دو دنیا گشوده این ویژگی به خصوص در تمایلات استعماری روم در غرب و رشد و شکوفایی اقتصادی و فرهنگی چین و نقش مهم ارتباطی ایران عصرهای یاد شده به عنوان قدرت نظامی و برخوردار از ژئوپولتیک بسیار حساس و تعیین کننده روشن می سازد.
مقدمه:
مقاله ای که پیش روی شماست سعی دارد در مورد یکی از قدیمی ترین راههای ارتباطی تمدن بشری و شاهراه حیات اقتصادی و فرهنگی در جهان قدیم به بحث بپردازد که با وجود گذشت قرون طولانی و اختراعات شکفت آور صنعتی که ارتباطات را نه فقط نزدیک بلکه بسیار آسان نموده است. و با وجود راههای جدیدی که برای وصول به امور مختلف در جهان پدیدار شده است همچنان مورد توجه است و در حال حاضر نیز کشورهایی که در این مسیر قرار دارند درصدد و احیای مجدد این جاده قدیمی هستند.
اگر چه جاده ابریشم دیگر ارزش اقتصادی کهن را دارا نیست ولی نباید فراموش نمود که داستان بزرگ تمدن بشری به طور عمده در این مسیر رخ داده است. و امروزه آنچه پیش از احیای اقتصادی آن ارزش دارد شناخت و توجه به مفاهیم مدنی و فرهنگی رخدادهای ناشناخته مانده آثار و عظیم انسانی در پهنه طولانی این جاده می باشد.
در این پژوهش یک بار دیگر نگاهی از فراز تاریخ قدیم به این جاده می افکنیم و موقعیت آن را در زمان اقتدار سه قدرت بزرگ جهان قدیم، دولت های چین و ایران و روم باستان مورد بررسی قرار می دهیم.
به همین مناسبت در این پژوهش سعی شده که به سئوالاتی گنگ و مبهم که در طول تحقیق بیان شده من جمله: چگونگی بوجود آمدن سلسله ها؟ موقعیت جغرافیایی پایتخت های سلسله ها؟ نگرشی به وضع راهها؟ امکانات رفاهی و امنیت راهها؟
جوابهای در فور نیاز داده شود. که به همین خاطر این پژوهش در یک مقدمه و پنج فصل مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و بعد از مقدمه به چگونگی روش تحقیق و پیشینه تحقیق و در ادامه به بررسی نقد منابع دست اول اشاره شده است.
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
فصل اول: کلیات
1-1 توضیح عنوان
1-2 فرضیه های تحقیق
1-3 ضرورت و اهداف تحقیق
1-4 روش تحقیق
1-6 تفاوت این طرح با تحقیقات پیشین
1-7 پیشینه تحقیق
1-8 قلمرو تحقیق
1-9 شناخت منابع و نقد و بررسی آنها
فصل دوم: سلجوقیان
2-1 تاریخچه پیدایش سلجوقیان و روی کار آمدن آنها
2-2 موقعیت جغرافیایی خراسان
2-3 نگرشی به وضع راهها و تجارت و بازرگانی و ارتباط آنها با همسایگان
2-4 امکانات رفاهی شهرها و راههای این دوره
فصل سوم: خوارزمشاهیان
3-1 تاریخچه روی کار امدن خوارزمشاهیان
3-2 موقعیت جغرافیایی خوارزم
3-3 نگرشی به وضع راهها و تجارت و ارتباط آنها با همسایگان
3-4 امکانات رفاهی
3-5 امنیت
فصل چهارم
4-1 تاریخچه روی کار امدن ایلخانان آذربایجان
4-2 نگرشی به وضع راهها و تجارت و وضع شهرها
4-3 امکانات رفاهی
4-4 امنیت
فصل پنجم: تیموریان
5-1 تاریخچه روی کار آمدن تیموریان
5-2 موقعیت جغفرایایی سمرقند
5-3 نگرشی به وضع راهها و تجارت و بازرگانی
5-4 امکانات رفاهی
5-5 امنیت در شهرها و راهها
نتیجه گیری
ضمائم و تصاویر
منابع و مأخذ
چکیده انگلیسی
منابع و مأخذ:
اقبال آشتیانی، عباس، 1385، تاریخ کامل ایران، چاپ قلم آذین، انتشارات نگاهاشپولر، برتولد، 1380ف تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میر آفتاب، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، چاپ هفتمآرین، فرانک ردیوید براونسترن، جاده ابریشم، 1376، ترجمه محسن ثلاثی، انتشارات سروشاولناریوس، آدام، سفرنامه آدام اولناریوس، ترجمه حسین کردبچه ، تهران، انتشارات کتاب برای همه، 1369، تهرانابن اینر، عزالدین علی، الکامل، ترجمه علی هاشمی، حائری ج 16 و 17 و 1351اصطخری، مسالک الممالک، چاپ م. ی. تهران 1369ابن بطوطه، سفرنامه، ترجمه محمد علی موحد، تهران، 1359، ج 1اشپولر، برتولد، تاریخ در قرون نخستین اسلامی، ترجمه فلاطوری، تهران، بنگاه نشر کتاب، 1349آلیاری، حسین، طغول با شکوه، فصلنامه گلشن، شبستر، چاپ دوم و سوم، 1384بهجت، اکبر، نگرشی بر سلجوقیان، فصلنامه گلشن، شبستر، چاپ دوم و سوم، 1384بیانی – شیرین، مغولان و حکومت ایلخانی در ایران، تهران، انتشارات سمت، 1388بارتولد، ترکستان نامه، ترجمه کریم کشاورزی – ج 2- تهران، بنیاد فرهنگ ایرانبویل، جی، آ، تاریخ کمبریج، جلد 5 ، انتشارات امیر کبیر، چاپ، 4، تهرانبراون، ادوارد، 1368، تاریخ ادبیات ایران، ج 2، تهران، ترجمه غلامحسین صدری، انتشارات مروارید، چاپ گلشنبابک راد، جواد، نخستین پرتو اصلاح در خراسان، مجله بررسیهای تاریخی، ستاد ارتشتاران ش 4، سال ششم، تهرانبابک راد، جواد، نخستین پرتو اصلاح در خراسان، مجله بررسیهای تاریخی، ستاد ارتشتاران ش 4، سال ششم، تهرانباشورث، ادموند کلیورد، 1381، تاریخ غزیویان، حسن انوشه، تهران، انتشارات امیر کبیر، ج 1، چاپ سوم، چاپ سپهربلخی، محمد بن خاوندشاه، روضه الصفا، تهذیب عباس زریاب- تهران جلد 3- انتشارات علمیبهار، محمدتقی، سبک شناسی، ج 3، تهران، انتشارات امیر کبیر ، چاپ سومتمدن تیموریان، نشریه دانشکده ادبیات تبریز دوره 16جوینی، عطاملک، علاءالدین شمس الدین محمد، 1367، تاریخ جهانگشا، ج 2، به اهتمام محمد بن عبدالوهاب قزوینی، تهران، انتشارات بامداد، چاپ تکجعفریان، رسول، تاریخ ایران اسلامی، از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان ناشر دانش و اندیشه،ریال چاپ سوم، 1381خرند زی زید ری نسوی، شهاب الدین محمد، سرگذشت خوارزمشاهیان، مجید اشرفی ناشر اهل قم، چاپ اول، تهرانخلعتبری ، الهیار، تاریخ خوارزمشاهیان، تهران، 1387، انتشارات سمتداوود، نقی، 1377، نهضت حسن صباح، زنجان، انتشارات زنگان، چاپ اولدی جوانی، رومانو، آنجلا، سجادی، منصور، سفرنامه مارکوپولو، به ایل مبلیونه، انتشارات گویش، چاپ نقش جهان، چاپ اول، 1363رضازاده، شفق، 1352، تهران، چاپ اولراحه الصدور و آیه السرور، در تاریخ آل سلجوق، محمد بن علی بن سلیمان راوندی، 1351رجبی، پرویز، سده ها کمشره خوارزمشاهیان، ج 5، نشر پژواک، تهران، 1389رضوی، سید ابوالفضل، شهر، سیاست و اقتصاد در عهد ایلخانان، چاپ اول، 1388 انتشارات امیر کبیر، تهرانسراج منهاج، طبقات ناصری، 1363، تصحیح، عبدالهی حبیبی، تهران انتشارات دنیای کتاب، چاپ اولسفرنامه کلاودیخو، ترجمه لسترنج، تهران، انتشارات مروارید، 1369ستارزاده، ملیحه، سلجوقیان، 1386، انتشارات سمت، تهرانشاردن، سیاحتنامه شاردن، ج 8، ترجمه محمد عباسی، انتشارات امیر کبیر چاپ تهرانفراهانی، منفرد، مهدی، پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان، تهران انتشارات انجمن شعر ایران، تهران.فرانک، آیرین، براونستون، دیوید، جاده ابریشم، ترجمه حسن ثلاثی، انتشارات سروش – چاپ تهران، 1376قفس اوغلی، ابراهیم، 1367، تاریخ دولت خوارزمشاهیان، ترجمه داوود اصفهانیان، ویراستارعبدالله فقیهی، تهران، انتشارات گستره، چاپ نقش جهان.کمبریج – تاریخ ایران دورۀ تیموریان، یعقوب آژندف چاپ دوم، چاپ دیباگابریل، آلفونس، مارکوپولو در ایران، ترجمه پرویز رجبی، چاپ اول، چاپ دیبا، 1381گشایش، فرهاد، تاریخ هنر ایران و جهان، انتشارات مارلیک، چاپ 8، 1386، تهرانمیرجعفری، حسین، تیموریان و ترکمانان، اصفهان، سمت 1384، چاپ چهارم ص 10مرتضوی – منوچهر، 1385، مسائل عصر ایلخانان، تهران، انتشارات چاوشگران نقشمشکور، محمدجواد، تاریخ ایران زمین، تهران، انتشارات اشرافی،مصائب، غلامحسین، دایره المعارف فارسی، جلد اول، سال 1345، انتشارات فرانکلینمستوفی قزوینی، حمداله، 1362ف تاریخ گزیده، تهران، به کوشش دکتر عبدالحسین نوائی، انتشارات امیر کبیر، چاپ دوممستوفی قزوینی، حمدالله، تاریخ گزیده، به اهتمام دکتر نوائی، امیر کبیر، چاپ سوم 136448-نوائی، عبدالحسین، 1376، متون تاریخی به زبان فارسی، تهران، انتشارات سمت چاپ اولنوایی، عبدالحسین، رجال کتاب حبیب السیر، تهران، انجمن آثار و معاصر فرهنگوصاف، عبدالله بن فضل الله، 1369، تاریخ وصاف و الحضر، بمبئی، به کوشش محمد مهدوی اصفهانی، 5 جلد در یک مجله، چاپ اولواله، محمدیوسف، اصفهانی، تاریخ تیموریان و ترکمانان، به کوشش میرهاشم محمد شاه، چاپ اولواسیلی، ولادیمیرویچ، بار تولد، 1366، ترکستان نامه در عهد هجوم مغول، ج 1، ترجمه کریم کشاورز، تهران، انتشارات اگاه، چاپ دوم.وهرام، غلامرضا، 1371، منابع تاریخ ایران در دوران اسلامی، تهران، انتشارات امیر کبیر چاپ سپهرهال – مری – 1384ف سفرهای مارکوپولو، تهران، ترجمه فریده جواهر کلام، انتشارات ققنوسهمدانی، رشیدالدین فضل الله، 1381، جوامع التاریخ، به کوشش محمد نقی دانش پژوه و محمد مدرسیهمدانی، رشیدالدین فضل الله، 1940، تاریخ مبارک نمازانی، لندنف تصحیح کارل یان چاپ اول،
نوع فایل: word
قابل ویرایش 75 صفحه
مقدمه:
سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران، عملاً فعالیت خود را در پی تشکیل وزارت فرهنگ و هنر در سال 1342 از سال 1345 آغاز کرد و تا ادغام در تشکیلات سازمان میراث فرهنگی کشور به سال 1366 به شکلی گسترده و سازنده در موضوع مطالعه و مرمت بناها و مجموعههای تاریخی در سراسر کشور پیشگام بود. ساماندهی، مطالعه و تعمیر آثار تاریخی در ایران، همگام با نهضتی بزرگ بود که پس ازجنگ جهانی دوم و در جریان بازسازی پس از جنگ، ابعادی علمی و انسانی وسیع پیدا کرد و مفهومی از رقا و بقای انسانی یافت.
سازمان نامبرده در شکلدهی خود و در سطح قابل قبولی برای جامعه ملی و بینالمللی از امکانات فنی علمی و فرهنگی سطح بالای داخلی و خارجی بهره گرفت. صرفنظر از تربیت نیروی تخصصی و ماهر در سطوح مختلف علمی، فنی و هنری در کشور از توان موسسات و سازمانهایی نظیر: دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق)، دانشگا فارابی، موسسه ایتالیایی مطالعات خاوردور و نزدیک (ایزمئو)، سازمانهای دولتی و غیردولتی وابسته به یونسکو، دانشگاه فلورانس و جز آن استفاده کرد و تلاش بر این داشت که ضمن ارائه الگوهای موفق از مطالعه و مرمت بناها و مجموعههای تاریخی ـ فرهنگی (نظیر مجموعه بناهای تاریخی اصفهان، مجموعه آثار تاریخی هخامنشی فارس، شهر تاریخی سلطانیه و…) بستر مناسب و باروری را برای نسل آینده فراهم سازد و در این رابطه، مقوله مطالعه و مرمت آثار و مجموعههای تاریخی را به تولیدی فرهنگی نزدیک کند. از جمله این اقدامات باید از پروژه مطالعه و مرمت مجموعه آثار تاریخی فیروزآباد یاد کرد که نقطه عطفی در تاریخ فرهنگ معماری و شهرسازی کشورمان را رقم میزند.
به یاد آوریم که گنبد قلعه دختر فیروزآباد که کهنترین گنبد شناخته شده دنیا برپا شده بر زمینهای مربع است و مربوط به فصل تاریخی مشترک پارتی ـ ساسانی است، تنها بخشی از این مجموعه میراث برجا مانده را از این مقطع تاریخی تشکیل میدهد.
معرفی شهر باستانی گور و فیروزآباد کنونی
فیروزآباد کنونی را در عهد باستان«اردشیرکوره» و «شهر گور» مینامیدهاند که معرب آن «جور» گردیده است. این شهر روزگاران گذشته، یعنی عهد شاهنشاهی ساسانی و سدههای نخستین اسلام، مرکز کوره اردشیر و یکی از پنج ناحیه معروف پارس را تشکیل میداده است. نام کنونیش بنا به گفته مقدیسی، تاریخنویس سده چهارم هجری، چون خوشآیند امیر عضدالدوله دیلمی نبوده که بگویند: «ملک به گور رفت» یعنی به شهر گور رفت، به فیروزآباد تبدیل گردید و ظاهراً این نام باید از نام «فیروز» نیای انوشیروان گرفته شده باشد، که ساختمانهایی در زمان خود در آنجا نموده است. راه شیراز به بندر باستانی سیراف از همین شهر میگذشته است.
گسترش کوره اردشیر در عهد باستانی و سدههای نخستین اسلام از شیراز تا دریای پارس و جزایر جنوبی از خارک تا قشم و از خاور به دارابگرد و از باختر به بیشاپور و کازرون محدود میگردیده، پس از کوره استخر از بزرگترین کورههای پنجگانه فارس بوده است. امروز نیز از آن لحاظ که نخستین آثار و سنگنگاره از بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی را در کنار خود نگهداشته است و به مناسبت نمایاندن معماری عالی و هنر شگرف این دودمان برجسته، یکی از جاهای باارزش و باستانی کشور به شمار میرود.
بنای این شهر را به عهد اردشیر، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی نسبت میدهند و تاریخنویسان اسلامی مانند ابن فقیه (سده سوم هجری) و مقدیسی و اصطخری (سده چهارم هجری) نیز این مطلب را تایید نمودهاند:
اردشیر پس از گسترش فرمانروایی خود در خاک پارس و کرمان و نواحی کرانه دریای پارس، پیش از شکست اردوان پنجم واپسین شهریار اشکانی، در فیروزآباد کاخ و آتشکدهای ساخت. کاخ فیروزآباد نخستین بنای طاقدار سبک ایرانی و کار معماران و مهندسان ایرانی است که از دورههای باستانی بهجا مانده است و در این شهر بهتر از هرجای دیگر، معماری عالی زمان ساسانیان را میتوان به خوبی دید و شناخت. پس از آن در سروستان و بیشابور کازرون، البته پس از ایوان و طاق مدائن.
اردشیر شهرهای دیگری در حوزه شاهنشاهی ایران ساسانی ساخته است که در تاریخ بلعمی چند تایی از آنها را به این شرح نام برده است: «به پارس شهر جور و آنرا «ارشیر خوره» نام کرد و شهر دیگری به نام «رام اردشیر» و دیگر هم آنجا نام وی «ریوارشیر» و به ناحیت اهواز شهری بنا کرد نام او «هرمز اردشیر» و آن را «سوق الاهواز» خوانند و به سوا شهری بنا کرد نام آن «به اردشیر» و آن را «کرخ میسان» خواندند و به بحرین شهری بنا کرد نام آن «بوذر اردشیر» و امروز آن را خره خوانند».
فردوسی شهرهای اردشیر را اینطور بیان کرده است:
به گیتی مرا شارسان است شش
هوا خوشگوار و پر از آب کش
یکی خواندهام خره اردشیر
هوا مشکبوی و به جوی آب شیر
چو رام اردشیر است شهری دگر
گر آن بر سوی پارس کردم گذر
دگر شارسان اورمزد اردشیر
که گردد زیادش، جوانمرد پیر
کزو تازه شد کشور خوزیان
پر از مردم و آب و سود و زیان
دگرشارسان بر که اردشیر
پر از باغ و پر گلشن و آبگیر
دو در بوم بغداد و آب فرات
پر از چشمه و چارپا و نبات
که خوانی بنا پادشاه اردشیر
چو از من سخن بشنوی یادگیر
فیروزآباد پس از جلگه مرودشت، استخر و بیشابور کازرون، از جاهای باستانی فارس و بلکه کشور ایران است که آثار و نقوش از دوران گذشته در کنار و پیرامون خود به یادگار نگهداشته که هر کدام به نوبه خود از آثار گرانبهای ادوار باستانی ما را تشکیل میدهد.
در سوی باختری شهر کنونی، آثار صفهای از سنگهای گران وزن دیده میشود که سبک سنگتراشی و اندازه و طرز نصب سنگها به حجاری و کارهای دوران هخامنشی شباهت دارد. تکهای از تنه یک ستون از سنگ سیاهرنگ که اینک در مدخل امامزادهای در همان حوالی صفه افتاده و شبیه تنه ستونهای به کار رفته در تخت جمشید میباشد، این حدس را تایید میکند که صفه نامبرده بنایی از دوران هخامنشی بوده که پس از آن، در زمان اردشیر نسبت به ترمیم و تجدید و گسترش آن اقدام شده است، زیرا معروف است که اسکندر آب بر روی شهر بست تا شهر ویران گردد و چندی این جلگه به صورت باتلاق و دریاچه درآمده است.
مقدسی از وجود آتشکدهای در دروازه شهر سخن میگوید که نبشتههای پهلوی داشته و یادآور میشود که برای ساختمان این پرستشگاه، سی هزار دینار زر مصرف گردیده است. و باز همین مورخ از یک میدان بزرگ در میان شهر و از باغهای فراوان گل سرخ یاد کرده و مینویسد: «که از هر دروازه شهر که شخص بیرون رود، تا شش کیلومتر در باغ و ساختمان راه میپیماید». قزوینی هم از گلهای سرخ ممتاز و فراوان فیروزآباد توصیف بسیار کرده و مینویسد: «که بهترین انواع گل سرخ که شهرت همه جایی دارد، در باغهای این شهر به اندازه بسیار موجود و به همین مناسبت یکی از صادرات عمده این شهر در عهد باستانی، گلاب بوده است». یاقوت حدوی، تاریخنویس سده هفتم هجری در معجم البلدان در توصیف این شهر نوشته:
«که خوش آب و هوا، پاکیزه و زیبا و سبز و خرم است. از هر سو که شخصی بخواهد وارد این شهر شود، باید شش میل در باغ و بوستان و از زیر درختان سبز و خرم بگذرد تا به دروازه شهر برسد. در هجوم «تازیان»، شهر گور سالها در محاصره بود و مردم آن شهر برای نگاهداری مرز و زادگاه خویش مدتها دلیرانه پایداری نمودند، اما پس از سالها ایستادگی به واسطه نداشتن خوراک و خواربار، پایداریشان شکسته شد و شهر به دست تازیان افتاد و نام آن را معرب ساخته «جور» گفتند و عضدالدوله از پادشاهان آل بویه که در تشیید اصول ملی ایرانی خدمات بزرگی انجام داده، برای این که عمل تازیان را در نامگذاری این شهر به «جور» ملغی کرده باشد، نام آن را به «فیروزآباد» مبدل ساخت. همچنین وی نوشته است که اسکندر هنگام محاصره فیروزآباد آب رودخانه را تغییر مسیر داد و شهر در آب متراکم غرق و ویران گردید و همانطور بود تا زمان اردشیر که باتلاق خشکانید و شهر تازهای ساخت!». این داستان تا حدی بعید به نظر میرسد، زیرا نمیتوان باور کرد که جلگهای با این موقعیت، پانصد سال متروک و باتلاق مانده باشد.
اصطخری مورخ دیگر سده چهارم هجری به همین مضمون نوشته است: جای کنونی شهر استخز آب راکدی بود، اردشیر بابکان چون نذر کرده بود در جایی که بر دشمن خود پیروز گردد، شهری بسازد و چون بر یکی از دشمنان خود در همین جا پیروز گردیده، دستور داد آب آن را با کندن کانالهایی بخشکانند و شهر را در آن جایگاه بسازند و نیز از یک بنا به نام «طربال یا ایوان» سخن به میان آورده که در میان شهر بر فراز تلی ساخته بودند، این بنا اکنون ویرانه و سنگهای آن هر اندازه مانده روی همان تل و در کنار مغرب شهر کنونی فیروزآباد جلبنظر را مینماید.
بنای فیروزآباد از زمان ساسانیان شهری بزرگ و به اندازه شهر استخر وسعت داشته، مانند سایر شهرهای ساسانی ساخته شده و چهار دروازه داشته است: دروازه شمالی به نام دروازه هرمز، دروازه جنوبی به نام اردشیر، دروازه خاوری به نام مهر (میترا) و دروازه باختری به نام بهرام.
ساختمانهای باستانی فیروزآباد
در فیروزآباد و پیرامون آن، آثار و ساختمانها و دژها و سنگنگارهها و سنگنبشتهای است که در زیر توضیح داده میشود.
در سوی باختری شهر کنونی، صفهای مربوط به یک کاخ یا پرستشگاه باستانی از سنگهای گران وزن دیده میشود که سبک حجاری و اندازه و نصب آنها شباهت به حجاریها و کارهای دوره هخامنشی نیست. تکهای از یک ستون خاکستری رنگ مایل به سیاه با تراش شیاردار شبیه ستونهای کاخ تخت جمشید در کنار بقعه امامزاده جفعر، این حدس را تقویت میکند که این ویرانه شاید در نخست مربوط به زمان هخامنشیها بوده، همانند کاخهای کوچک سروان ممسنی و تپه حکوانکوار و برازجان، پس از برچیده شدن شاهنشاهی هخامنشی، ویران و به سرنوشت سایر آثار دیگر این دودمان دچار گردیده، پس از آن در زمان اردشیر نسبت به احیاء و توسعه آن اقدام شده باشد. درازای صفه در حدود هشتاد متر و پهنای آن شصت و پنج متر میباشد. در میان آن صفه، چهار طاق بلندی به ارتفاع حدود هشت متر و نیم و پهنای بیست و شش متر با طاقهای ضربی مسقف بوده است. نظرانداز صفه و مخصوصاً چهارطاقی روی آن وسیع و زیبا، و از فراز آن منظره تمام شهر و باغهای درون و برون به خوبی نمایان بوده، بهطوری که نوشتهاند: از مجازی صفه نهر و جدولی ساخته بودند که آب به شکل آبشار از یک سوی آن جاری، و از سوی دیگر خارج میگردیده است.
بنای نامبرده در دوره اسلام ویران گردیده، زمان اصطخری (سده چهارم هجری) ویرانهای بیش نبوده که به همان وضع آن را توصیف کرده است. امروز نیز حدود صفه تا حدی معین و مشخص و مقداری از سنگهای آن ساختمان در همان اطراف پراکنده و برای رهگذری که بر فراز آن میایستد، دوران شکوه و عظمت دیرینی را حکایت میکند.
دویست متری جنوب این ویرانه، مناره سنگی چهارگوش بلندی موجود است که هر ضلع آن تقریباً ده متر و پیش از بیست و پنج متر بلندی دارد و به وسیله پلکان مارپیچی که در اطراف آن بوده، به بالای برج میرفتهاند.
قلعه دختر
در وسط تنگاب، بر قله کوه ساخته شده است. این دژ معظم و مفصل از سنگ و دارای اطاقها و بناهای تودرتوی مفصلی بوده است. از این بنا که در روی کوه و مشرف به راه رفت و آمد بین شیراز و فیروزآباد قرار گرفته، برای دفاع از شهر و نگاهبانی راه استفاده میشده است. دیوار بیرونی قلعه به شکل بازو ساخته شده و بنا دارای تالار بزرگ و ایوانی است که در وسط بنا قرار دارد.
وجوه تاریخی و باستانشناسی
عبارت «معماری ساسانی» هرگاه به بیش از چهارصد سال قدمت این دوران توجه کنیم، در درجه اول جنبه اعتباری مییابد، چرا که برخلاف سایر اصطلاحات تاریخ هنر مثل «رنسانس»، «باروک» یا «کلاسیسم»، عبارت معماری «ساسانی» بازگوکننده ویژگیهای خاص اشیاء هنری مورد بحث نمیباشد، بلکه با اقتران این اشیاء باسلسله حاکم بر تمامیت سیاسی این دوران اشاره دارد. انتزاع حاکم بر انگیزههای هنری یا انشعابهای ناشی از روحیات محلی و یا بیان کننده یک مقطع تاریخی، مثل دوره «کارولانژی (Carolingien)» که سبب نسبت دادن دورهای سیاسی به یک دوران خاص در تاریخ هنر میشود، در کل نمایانگر کمبود شناخت کافی نسبت به این دوره هنری است.
این نکته، آشکارا در مورد هنر و معماری ساسانی و همچنین پارتی مصداق دارد. از میان بناهای نسبتاً زیادی که به ساسانیان نسبت میدهند، فقط تعداد معدودی را میتوان دقیقاً در این ابنیه، تعلق به دوره ساسانی دانست که با شبهه همراه است. تنها در مورد اندکی از این بناها منظور از احداث بنا قطعی است و درکی در این زمینه وجود دارد.
با این حال، اصطلاح «معماری ساسانی» از دیدگاهی دیگر قابل توجیه است. فقط دورانهای سیاسی معدودی هستند که با احداث بناهای عظیم بر اساس انگیزههای سیاسی قابل مقایسه با وضع ساسانیان، آغاز میگردند. چنانکه مشهور است، اردوان پنجم از امیریاغی خود اردشیر، به خاطر بلندپروازی در طرحهای عمرانی و توهین به مقام سلطنت ناخرسند بود و این نکته که در افسانهها آمده است، گویای شوریدن اردشیر و یا دست کم، تعبیر کوششهای اردشیر در زمینه ساختمانی به بلندپروازیهای سیاسی است. از سوی دیگر، پایان دوران ساسانیان تنها به معنای اضمحلال دودمان ساسان نیست، بلکه در عین حال، پایان فرهنگ ایرانی پیش از اسلام نیز است.
در زمانهای گذشته نه پادشاهان ایرانی و نه جامعه مذهبی ایرانیان، یعمی موبدان زرتشتی، جز با دادن دستور ساخت بناهای معظم و یا مقدس، مطرح نمیشدند. به همین ترتیب، هم سبک معماری ساسانی در خفا به بقای خود ادامه داد و به سرعت معماری دستگاه خلافت را تحت سیطره خود درآورد.
علیرغم وجود مصادیق متعدد معماری، در اینجا جز به نمونههایی از بناهای ساسانی نمیپردازیم. آگاهی ما در زمینه ساخت و ساز رایج در زمان ساسانیان جز در موارد معدود با کاستیهای فراوان همراه است، اما بر مبنای آنچه که میدانیم، میتوانیم نتیجه بگیریم که در واقع خانهها و سایر ساختمانهای اقشار پاییندست جامعه همانگونه که تا همین اواخر هم رواج داشت، ساخته میشدند، یعنی دیوار خانهها را از سنگ لاشه و یا ملات گل و به ندرت با ملاتهای آبی مثل آهک یا سیمان و یا از خشت (به ابعاد تقریبی 40×40×12 سانتیمتر) میساختند.
ارتفاع شالودهها متغیر بود و گاهی شکل کرسی چینی با سنگ لاشه را به خود میگرفت و گاه از خاک رس کوبیده یا سنگ یا مخلوط سنگ و گچ ساخته میشد. بامها را با تیرهای چوبی و پوشش خاک رس و کاه (کاه گل) میساختند و گاه هم از طاقهای خشتی استفاده میکردند. برخی انواع خاص که امروزه در آستانه نابودی قرار دارند، مثل خانههای چوبی با بامهایی از کاه (یا گالی) که در نواحی جنگی حاشیه دریای خزر یافت میشوند و یا چیزهایی که از شاخ و برگ درختان نخل در استانهای جنوب شرقی برپا میشوند، در روزگاران ساسانیان هم میبایست وجود داشته باشد.
معماری چادری و خیمه نیز در نزد درباریان در مواقع شکار و جنگ، جایگاه خود را حفظ کرده بود، اما در این مورد تنها شواهد مکتوب در دست داریم.
لازم به یادآوری است که بخش اعظم بناهای معظم، خشتی بودهاند که امروزه تقریباً به طور کامل ویران شدهاند. بنابراین مجموعه بناهای شناخته شده امروز تنها به آثار برجسته و معظم معماری محدود نمیشوند، بلکه در میان آنها آثاری هم هستند که در نهایت بر عوامل منطقهای و دنیوی تکیه داشتند. همچنین به نظر میرسد معماری خشتی اهمیت خود را در اواخر دوره ساسانی از دست میدهد و این پدیده احتمالاً جنبه تصادفی دارد.
معماری بناهای مهم ساسانیان در نمونههای نخستین خود مثل کاخهای اردشیر در فیروزآباد، نشان دهنده اشکال ساختمانی و احجام روشن، خوانا و مستحکم است. از این جا میتوانیم نتیجه بگیریم که معماری اردشیر به سنت پارس متکی بودهاند که قبلاً بسیار پیشرفته بوده است، اما از نمونههای آن اثری در این مقیاس را، مخصوصاً در فلات ایران سراغ نداریم. با اطمینان میتوان ادعا نمود که در طی دوره پارتها، انقلابی بوقوع پیوست که در آن ساختمان مبتنی بر تیر و ستون، مثل کاخ و معبد نیسایی را که نشان دهنده سنتهای هخامنشی با گرایشهای یونانی است، رها میکنند و در جستجوی یک معماری تزئینی و متکی بر دیوارهای باربر خشتی، مثل شهر قومس، روان میشوند تا با استفاده از روشهای طاقزنی به عظمت خاص بناهای پارتی در بینالنهرین دست یابند. این روشها را به صورت ایوان جلو آمده و پوشیده با طاق و تالار مستطیل شکل با طاق گهوارهای، در بناها و احجام ساسانی هم میبینیم، اما این نکته که در کدام زمان در کجا برای نخستین بار ایوان با طاق گهوارهای که شکل بارز معماری پارتی است، ساخته شد، جای بحث دارد، زیرا این فرضیه هم قابل قبول است به نظر میرسد که ابداع این روش ابتدا در بینالنهرین بوده است.
فهرست مطالب
مقدمه
معرفی شهر باستانی گور و فیروزآباد کنونی
ساختمانهای باستانی فیروزآباد
قلعه دختر
وجوه تاریخی و باستانشناسی
کاخ و آتشکده
ساختمان و کاخ فیروزآباد
ایوان ورودی
برکه جوشان
سنگنگاره تنگاب فیروزآباد
سنگنبشه پهلوی تنگاب فیروزآباد
نظر مورخین بعد از اسلام درباره فیروزآباد
وضع موجود بنا
سازههای باربر
نقوش برجسته
پژوهشهای فنی
وضع موجود پژوهشهای فنی
ملات باستانی
ملاتهای جدید
اصول فنی بنایی
مواد مصنوعی
مویینگی
اقلیم
اقدامات اضطراری
مرمت
شرح خدمات
طرح مرمت
مسائل فنی
گروههای کار
توضیحات نهایی
نوع فایل: word
قابل ویرایش 70 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
چکیده:
زمینه: جهت درمان دندانپزشکی کودکانی که با دندانپزشک همکاری نمی کنند،استفاده از تکنیک های کنترل رفتاری اجتناب ناپذیر می باشد.روشهایی هستند که گروه دندانپزشکی با آن به طور موءثر و کارامد کودک را درمان می کند و همزمان نگرش مثبتی نسبت به دندانپزشکی به او القا می کند.
هدف: هدف این مطالعه تعیین کردن پذیرش تکنیکهای کنترل رفتاری از سوی والدین مراجعه کننده به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی قزوین بود.
روش ها: جهت انجام این مطالعه توصیفی-مقطعی،فیلمی حاوی 4 روش کنترل رفتاری جدا کردن کودک از والد،کنترل صدا،گذاشتن دست روی دهان کودک و بیهوشی عمومی ساخته شد.قبل از نمایش هر تکنیک،در فیلم توضیحی مختصر توسط متخصص دندانپزشکی اطفال راجع به ویژگی،روش و هدف هر تکنیک داده شده 50 نفر از مادران مراجعه کننده به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی قزوین این فیلم را مشاهده کردند و پس از مشاهده هر تکنیک ، پرسشنامه ای که در اختیارشان قرار گرفته بود پر کردند.
نتایج: روش جدا کردن کودک از والدین بیشترین تکنیک پذیرفته شده بود.بعد از آن ترتیب پذیرش تکنیکها به صورت (2) کنترل صدا(3) گذاشتن دست روی دهان کودک و (4) بیهوشی عمومی بود. در این مطالعه بین پذیرش تکنیک کنترل صدا و رتبه فرزند ، سن کودک و تعداد فرزندان خانواده همچنین بین پذیرش تکنیک بیهوشی عمومی از سوی مادران و تحصیلات مادر و رتبه فرزند ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. (p<0.05)
نتیجه گیری: با توجه به مطالعه حاضر روش جدا کردن کودک از والدین بیشترین تکنیک پذیرفته شده و تکنیک بیهوشی عمومی کمترین تکنیک پذیرفته شده می باشد.
کلید واژه ها: رفتار کودک ، کنترل رفتار ، نگرش والدین
مقدمه:
هدف رشته دندانپزشکی اطفال پیشگیری ویابرطرف نمودن مشکلات دندانی ودهانی کودکان میباشد.(1) همانطورکه می دانیم گروهی از مردم از درمان های دندانپزشکی برای خودیاکودکانشان به دلیل ترس آنها از اینکه ملاقات های دندانپزشکی به طور معمول دردناک است دوری می گزینند،بنابراین متخصصان دندانپزشکی از هر فرصتی باید استفاده کنند تابه بیماران یاوالدینشان کمک کنند تا بر این مانع غلبه کرده وبسوی مسیر اصلی مراقبت های دندانپزشکی موءثر هدایت شوند.(2)
خوشبختانه،بیشتر کودکان خیلی راحت و به طور خوشایندی ملاقاتهای دندانپزشکی شان را پیش می برند بدون اینکه هیچگونه فشار ناخواسته ای به خودشان یا گروه دندانپزشکی وارد آورند.این موفقیت ها می تواند به چند عامل نسبت داده شود مانند اعتماد به نفس کودک،آماده سازی مناسب کودک توسط والدین برای ملاقات یا مهارتهای عالی ارتباطی گروه دندانپزشکی.(3)اما درصدی از کودکان غیر همکار هستند و به گونه ای رفتار می کنند که انجام درمان دندانپزشکی آنها بدون استفاده از تکنیک های کنترل رفتاری کودک حین درمان دندانپزشکی امکانپذیر نمی باشد.(1)از این رو جهت درمان دندانپزشکی کودکانی که با دندانپزشک همکاری نمی کنند استفاده از تکنیک های کنترل رفتاری اجتناب ناپذیر می باشد. روشهای کنترل رفتاری روشهایی هستند که گروه دندانپزشکی با آن به طور موءثر و کارامد کودک را درمان می کند و همزمان نگرش مثبتی نسبت به دندانپزشکی به او القا می کند. این روشها پایه و اساس بر قراری ارتباط خوب بین گروه دندانپزشکی و بیمار خردسال است. روشهای کنترل رفتاری یا در جهت برقراری ارتباط مناسب دندانپزشک با کودک است یا در جهت حذف رفتار نامناسب کودک.(3)
جهت به کارگیری این روشهای کنترل رفتاری ابتدا لازم است کودکان را از جهت همکاری به گروههایی تقسیم کنیم و متناسب با هر گروه روش کنترل رفتاری را انتخاب کنیم.Wright اخیرا کودکان را از نظر رفتار حین درمان به سه گروه تقسیم نموده:کودکان همکار ،کودکان فاقد توانایی همکاری و کودکان بالقوه همکار .برای دستیابی به همکاری در کودکان بالقوه همکار حین درمان دندانپزشکی لازم است تلاش کنیم تا الگوی رفتاری کودکان را تغییر دهیم اما در مورد کودکان فاقد توانایی همکاری باید روشهای کنترل رفتاری ویژه ای را به کار برد و بلافاصله پس از پایان درمان نمی توان انتظار تغییرات رفتاری سریع و زیادی از آنها داشت.گروه کودکان فاقد توانایی همکاری شامل دو زیر گروه می باشد: یکی کودکان خیلی خردسال که به علت سن کم ، ارتباط با آنها مشکل است و نمی توان درک مطلب را از آنها انتظار داشت و دیگری کودکانی که دچار ناتوانی خاص یا معلولیت هستند.(3) به طور کلی تعدادی از این تکنیکهای کنترل رفتاری قابل استفاده توسط دندانپزشک کودکان بر اساس دستورالعمل های AAPD به شرح زیر می باشند:
بگو- نشان بده- انجام بده(Tell-Show-Do) ،کنترل صدا(Voice Control) ،تشویق و ترغیب کودک (Positive Reinforcement) ،پرت کردن حواس کودک (Distraction) ،جدا کردن کودک از والدین (Parents Separation) آرام بخشی با نیتروز اکساید(N2O Sedation) ،نگهداشتن فیزیکی (Physical Restraint) اعم از نگهداشتن کودک با دستیار (Active Restraint) و یا نگهداشتن کودک با دستگاه یا ابزار (Passive Restraint) ،آرام بخشی هشیارانه (Concsious Sedation) ،تخت نگهدارنده کودک(Papoose Board) گذاشتن دست روی دهان کودک (Hand-Over-Mouth) ،بیهوشی عمومی (General Anesthesia) ،پیش دارویی خوراکی(Oral Premedication) و ارتباط غیر کلامی (Non verbal communication) .
مسئله مهم دیگر علاوه بر کودک و همکاری او و دندانپزشک و روشهای کنترل رفتاری مورد استفاده توسط او،والدین می باشند.والدین در ایجاد مهارتهای لازم در کودک برای مقابله با استرس نقش مهمی دارند. هر چه نگرش والدین نسبت به تکنیکهای کنترل رفتاری مثبت تر باشد ، استرسی که از جانب والدین به کودک منتقل می شود کمتر بوده و همکاری والدین با دندانپزشک در به کار گیری این تکنیکها بهبود یافته و در زمان استفاده از هر یک از این تکنیکها ، والدین با آرامش خاطر بیشتری رضایت نامه را تکمیل می کنند.
از این رو درمان دندانپزشکی کودکان تفاوت عمده ای با بزرگسالان دارد و آن تفاوت در نوع ارتباط است. درمان بزرگسالان شامل یک ارتباط یک به یک است یعنی ارتباط بیمار و دندانپزشک اما درمان اطفال یک ارتباط یک به دو است یعنی ارتباط بیمار خردسال-دندانپزشک و بیمار خردسال – والدین بیمار.این نوع ارتباط سبب ایجاد مثلثی شده که در دندانپزشکی اطفال به مثلث درمانی بیمار- دندانپزشک و والدین معروف است.بیمار خردسال در راس این مثلث قرار دارد.به تازگی جامعه نیز در مرکز مثلث قرار گرفته است.
فهرست مطالب:
چکیده:
فرضیات پژوهش عبارتند از:
فصل اول
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهداف تحقیق
فرضیههای اصلی تحقیق
فرضیه های فرعی پژوهش
متغیرهای پژوهش
1- متغیر مستقل
2- متغیرهای وابسته
3- متغیرهای مداخله گر (تعدیل کننده)
4-متغیرهای کنترل
تعریف عملیاتی مهارت های زندگی
تعریف عملیاتی سازگاری اجتماعی
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی
تعریف عملیاتی اضطراب حالت
تعریف عملیاتی اضطراب صفت
فصل دوم
(مروری بر پیشینه پژوهش)
مقدمه:
تعریف عزت نفس
شکل گیری عزت نفس
اهمیت عزت نفس
تفاوت عزت به نفس با اعتماد به نفس
تفاوت عزت نفس با خویشتن پذیری
تفاوت عزت نفس با مفهوم خود پنداره
زمینه های مختلف عزت نفس
عزت نفس کلی
عوامل موثر در رشد عزت نفس
تاثیر جنسیت در رشد عزت نفس
تعریف اضطراب
نظریه روانکاوی
نظریه های شناختی اضطراب
نظریه یادگیری اجتماعی اضطراب
نظریه های رفتاری اضطراب
نظریه زیست شناختی اضطراب
روش های مختلف اندازه گیری اضطراب
افتراق بین اضطراب حالت و اضطراب صفت
پیشرفت تحصیلی
تعریف پیشرفت تحصیلی
دیدگاه های مختلف درباره پیشرفت تحصیلی
عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی
سازگاری اجتماعی
عوامل موثر بر سازگاری اجتماعی
شرایط تحصیلی
هوش
گروه همسالان
نظریه ها و دیدگاه های سازگاری اجتماعی
دیدگاه روان پویایی
دیدگاه یادگیری اجتماعی
دیدگاه تحولی
دیدگاه زیستی
دیدگاه اجتماعی- فرهنگی
ارتباط حیطه های مختلف زندگی فرد با مهارتهای زندگی
ارتباط نظریه های مشاوره با مهارت های زندگی
برنامه آموزش مهارت های زندگی
خود توانمندسازی از طریق آموزش مهارت های زندگی
طبقه بندی مهارت های زندگی
1-مهارت های بین فردی/ روابط انسانی
2-مهارت های حل مسئله/ تصمیم گیری
مهارت های مربوط به سلامت جسمانی/ حفظ سلامتی
اهمیت آموزش مهارت های زندگی در مدارس:
پیشینه تحقیقات پژوهش
فصل سوم
(روش و تحقیق)
اهمیت آموزش مهارت های زندگی در مدارس
پیشینه تحقیقات پژوهش
جامعه آماری
ابزارهای تحقیق
آزمون عزت نفس کوپراسمیت
آزمون اضطراب- حالت- صفت (STAI)
مقیاس رفتار سازگارانه وایلند
چگونگی اجرای آزمونها
نحوه اجرای آزمایش
نحوه اجرای آزمایش
روش های آماری پژوهش
روش های آماری توصیفی
روشهای آمار استنباطی
فصل پنجم
مقدمه
تبیین یافته های آماری
فرضیه 1
فرضیه 2
فرضیه 3
فرضیه 4
فرضیه 5
تبیین یافته های جانبی
بحث ونتیجه گیری کلی
مشکلات و محدودیت های پژوهش
پیشنهادات
منابع و مأخذ:
1-Abushal M,Adenubi J:Attitudes of Saudi parents toward behavior management techniques in pediatric dentistry.J Dent Child.2003;70:104-110
2-Mc Donald RE,Avery DR:Dentistry for the child and Adolescent.8th Ed.St Lois:The c.v Mosby co.2004;chap 23:526
3-Mc Donald RE,Avery DR:Dentistry for the child and Adolescent.8th Ed.St Lois:The c.v Mosby co.2004;chap 3:35-49
4-WWW.AAPD.org:Guidline on Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient.Revised 2006.Reference Manual 2006-2007
5-Pinkham JR,Cassmassimo PS:Pediatric dentistry infancy through adolescence.4thEd.Elsevior.2005;chap 23:394-413
6-Kupietzky A:Effects of video information on parental preoperative anxiety level and their perception of conscious sedation V.S General Anesthesia for dental treatment of their young child.J clin Pediatr 2006;13:151-155
7-Alammouri M:The Attitudes of parents toward behavior management techniques in pediatric dentistry.Jclin Pedatr Dent 2006;30:310-313
8-Eaton J.J,McTigue D.J,Fields H.W,Beck F.M:Attitudes of contemporary parents toward behavior management techniques used in pediatric dentistry.J Pediatr Dent 2005;27:107-113
9-Peretz B,Zadik D:Parents' attitudes toward behavior management techniques during dental treatment.J Pediatr Dent.1999;21:201-204
10-Scott S,Gracia-Godoy F:Attitudes, of Hispanic parents toward behavior management techniques .J Dent Child.1998; 7 :128-131
11-Lawrence SM,Wilson S.Odom JG ,McTigue DJ et. al:Parental attitudes toward behavior management techniques used in pediatric dentistry.J Pediatr Dent 1991;13:151-155
12-Havelka C,McTigue D,Wilson S et.al:The influence of social status and prior explanation on parental attitudes toward behavior management techniques.J Pediatr Dent 1992;14:376-381
12-Murphy MG,Fieldes Jr HW,Machen JP.Parental acceptance of pediatric dentistry behavior management techniques.Pediatr Dent .1984;6:193-198
نوع فایل: word
قابل ویرایش 90 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
مقدمه:
یکی از عمده ترین مسایل کشورهای در حال گذار، دگرگونی معانی، ارزش ها و عقاید مشترک حاکم بر این جوامع است.نتیجه تغییر این عقاید مشترک که کارکرد انسجام را در نظام اجتماعی بر عهده دارند ایجاد نوعی چند گونگی و تکثر در لایه های زیرین و درون ذهنی افراد است. اگرچه تکثر به خودی خود امری نامطلوب محسوب نمی گردد اما مسئله از آنجایی آغاز می شود که این چند گونگی در باورها و عقاید و لایه های درون ذهنی افراد صورت پذیرد و دیگر هیچ اصل و تعریف واحدی وجود نداشته باشد که این باورهای مختلف حول آن نظام یابند. در این هنگام است که جامعه عرصه بروز نگرشها و کنشهای مختلف و متفاوت و حتی گاه متناقض گشته و انسجام و یگانگی نظام اجتماعی دست خوش چالش های جدی و مهمی می گردد.
اصل «حجاب» برای زنان که در جوامع اسلامی مطرح است از جمله همین ارزشها و عقایدی است که از دیرباز در جامعه ما وجود داشته و در دورههای مختلف تاریخی به صورتهای مختلفی بروز و ظهور کرده است.
بیان مسئله:
توجه به اخبار روزنامهها و صدا و سیما و همینطور مشاهدات معمولی و روزمره بیانگر این امر است که پوشش دختران و زنان ایرانی مخصوصاً در دهههای اخیر نسبت به آنچه که در نسخ دینی موجود است، دچار تحول و دگرگونی شده است؛ هم اکنون نیز این امر از حیث آنکه به عنوان یکه «مسئله» یاد میشود مورد توجه محافل گوناگونی واقع شده و سعی در چاره جویی برای آن می شود.
آنچه که در قرآن به عنوان مهمترین منبع دینی آورده شده صورتی کلی است که جزئیات آن توسط مفسرین، مراجع و صاحبنظران به گونههای نسبتاً متفاوتی عملیاتی و بیان گردیده است. اگرچه غالب این تعاریف بر حداقل پوشش (یعنی پوشیدگی همه بدن به جز چهره و دستها از مچ به پایین) اتفاق نظر دارند، اما به نظر میرسد در عمل این تعاریف کمتر در ظاهر افراد دیده میشود.
از آنجایی که دیدگاهها و نگرش افراد درباره موضوعات مقدمهای بر کنش آنها محسوب میگردد؛ لذا یافتن پاسخ این پرسش که افراد جامعه چه تعریفی از واژه «باحجاب» دارند میتواند گام موثری در این مسیر باشد.
حال سوالی که در این تحقیق بدان پرداخته خواهد شد این است که اولاً : «تعریف تحلیلی افراد تا چه میزان به تعریف اسمی واژه «با حجاب» نزدیک است؟
ثانیاً: «افراد در عمل تا چه میزان به تعریف اسمی واژه «باحجاب» نزدیک می شوند؟»
فهرست مطالب:
فصل اول
کلیات
مقدمه
بیان مسأله
اهمیت مسأله
اهداف تحقیق
تعریف مفاهیم
فصل دوم
پیشینه تحقیق
فصل سوم
چهارچوب نظری
فصل چهارم
بررسی اسنادی تعریف حجاب
فصل پنجم
روش تحقیق
روش تحقیق
جامعه آماری
حجم نمونه
روش نمونه گیری
روش جمع آوری اطلاعات
شاخص سازی
اعتبار سنجی
فصل ششم
تحلیل یک متغیری
فصل هفتم
تحلیل دو متغیری
نتیجه گیری
منابع
منابع و مأخذ:
- رفیع پور ، کندوکاوها و پنداشته ها
- سعیدی ، مسعود ، (1384) ، «بخش نگرش سکولار در گروه سنی 20 تا 50 سال مردم مشهد در سال 84 و بررسی عوامل موثر بر این نگرش» ، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی.
- علامه طباطبایی ، سید محمد حسین، جلد 15 تفسیر المیزان، سید محمدباقر موسوی همدانی، چاپخانه دفتر انتشارات اسلامی.
- علامه طباطبایی ، سید محمد حسین، جلد 16 تفسیر المیزان، سید محمدباقر موسوی همدانی، چاپخانه دفتر انتشارات اسلامی.
- عظیمی هاشمی، مژگان، (پاییز 83) ، «رضایت از زندگی و دینداری در بین دانش آموزان دوره متوسطه شهرهای فردوس و درگز و نواحی 7 و 5 و4 مشهد» ، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی.
- مدرسی، سید محمد تقی، تفسیر هدایت جلد 8 ، پرویز اتابکی، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
- مدرسی ، سید محمد تقی، تفسیر هدایت جلد 10 ، عبدالمحمد آیتی، احمد آرام، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
- مکارم شیرازی ، ناصر، (بهار 76) ، جلد چهاردهم تفسیر نمونه، چاپ سیزدهم ، دارالکتب الاسلامیه ، تهران.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه جلد 15 ، دارالکتب الاسلامیه، تهران .
- مطهری، مرتضی ، مسئله حجاب.
- میر جعفر العلوی الحسینی الموسوی، میر محمد کریم، 1361 ، تفسیر قرآن کریم ، قرآن برای همه جلد دوم، حاج عبدالمجید صادق نوبری، کتابخانه نوبر.
- لهسایی زاده /جهانگیری/ شریفی، عبدالعلی/جهانگیر/علی ، بهار 83 ، «بررسی عوامل اجتماعی – اقتصادی موثر بر پایبندی به ارزش های دینی- مطالعه موردی دانش آموزان دوره متوسطه شیراز» ، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی دوره اول/ شماره 1.
- همیلتون ، ملکم ، 1381 ، جامعه شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، چاپ دوم.
- واخ یوآخیم 1380 ، جامعه شناسی دین، ترجمه جمشید آزادگان ، تهران، سمت ، چاپ اول.