دانلود مقاله بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه کلیبر

مقدمه
مسافرت و صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند. بویژه در کشورهای در حال توسعه که شکل های دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی، از نظر اقتصادی به صرفه نیست، یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد. به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می شود. بنابراین تردیدی نیست که همه کشورهای جهان تلاش می کنند تا در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی برآمده و سهم بیشتری از درآمد و بالا بردن سطح اشتغال ناشی از بهینه سازی این صنعت خدماتی در کشور خود داشته باشند.
صنعت گردشگری امروز در اغلب کشورهای جهان، به ویژه جهان سوم، کلید اقتصادی به شمار می رود تا جای که در کشورها گردشگری بیش از سایر برنامه های توسعه در اولویت قرار گرفته است. و تلاش می شود که عواملی را که در گسترش و رونق صنعت گردشگری مؤثرند شناسایی شوند. طرفداران صنعت جهانگردی بر این باوردند که این صنعت می تواند تنشهای سیاسی را کاهش دهد و برای صلح جهانی عامل تعدیل کنده به حساب آ ید. در حالی که مرزهای خارجی کشورها کم رنگ می شود. پدیده ای به نام «دهکده جهانی» معنا و مفهوم پیدا می کند و بدین گونه دنیا روز به روز کوچکتر و افراد به هم نزدیکتر و صمیمی تر می شوند.
در کشور ما که عنایت به درآمدهای غیرنفتی از سیاستهای ا قتصادی دولت محسوب می شود. توسعه جهانگردی می تواند به عنوان منبع درآمدزا و پربهره تلقی شود، که در صورت برنامه ریزی صحیح قادر خواهد بود منبع ارزی قابل توجهی را در اختیار متولیان اقتصادی کشور قرار دهد. عواملی که جهانگردان را وادار به انتخاب مکانی برای سیاحت در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران می نماید. می توان به چند دسته تقسیم نمود که از بین آنها مهمترین، وجود ویژگیهای خاص بناها و مجموعه های تاریخی است. چرا که اینگونه مکانهای ویژه، مفاهیم واقعی زندگی و فرهنگ گذشتگان مردمان این مرز و بوم را برای آنها بیان و یا ترجمه می کند. جهانگردان برای رسیدن به چنین هدفی هرگونه هزینه و رنج سفری را از جان دل می پذیرند. ولی آنچه حرکت آنها را در این راستا تسریع می نماید. وجود انگیزه های جنبی، سرگرمیها، و وسایل راحتی جهانگرد است که در مرحله دوم اهمیت قرار می گیرد. در اینجا چنانچه این امر مورد توجه ویژه قرار نگیرد. و عملاً با فقدان یا کمبود آن روبرو باشیم یقیناً تأثیر شدیدی در ایجاد انصراف برای نیل به چنین حرکتی خواهد داشت. بنابراین باید نقاط ضعف این صنعت در ایران شناسایی شود. تا شاهد رشد این صنعت باشیم. هنگامی که با عینک جامعه شناسی به صنعت جهانگردی می نگریم. در می یابیم که جهانگردی یک ابزار گفتگوی فرهنگی و ایجاد تفاهم است که در تمام طول تاریخ بشر تا عصر صنعت چنین بوده است. ولی چگونگی جلوه های جهانگردی از عصر صنعت تا به امروز این اصل را از صورت عام و فراگیر خود دور کرده است. صنعت با تمام جلوه های فنی و اجتماعی خود بر جهانگردی هم مانند هر چیز دیگر اثرهای آشکار به جا نهاده است. یکی از اثرهای عمده ای که صنعت جدید و پیامدهای اجتماعی آن بر پدیده جهانگردی فرو نهاده از معناهای فرهنگی آن است. جهانگردی در عصر صنعت و ماشین بیش از آنکه یک حرکت فرهنگی باشد یک حرکت روانشناختی اجتماعی شده است. «دیبایی، 1371: 40»

عنوان پژوهش:
بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه کلیبر
ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه کلیبر در سال 86

بیان مسأله:
امروزه صنعت توریسم در دنیا یکی از منابع مهم درآمدزایی و در عین حال از جمله پارامترهای مؤثر در تبادلات فرهنگی بین کشورها می باشد. در این میان کشور ایران با یک قدمت تاریخی چندین هزارساله و وجود جاذبه های سیاحتی و زیارتی از جمله مراکز مهم توریستی جهان می باشد. در این راستا استان آذربایجان شرقی دارای جاذبه های طبیعی، تاریخ، فرهنگی و هنری می باشد که شامل: کوهها، دشتها، دریاچه ها، قلعه ها، بناهای قدیمی و مذهبی همراه با شبکه ارتباطی شوسه، راه آهن و هوائی اهمیت توریستی این استان را نشان می دهد. و در این میان منطقه کلیبر دارای جاذبه های مطلوب و کم نظیر در جهت جذب جهانگردان می باشد که تا به حال با این همه استعداد و پتانسیل در این زمینه مورد بی توجهی قرار گرفته است و به صورت یک ضرورت برای تحقیق می باشد.
ورود جهانگردان به منطقه کلیبر می تواند منافع زیادی در برداشته باشد. و منطقه را متحول سازد. چه از بعد اقتصادی و چه از بعد فرهنگی و اجتماعی، از لحاظ بعد اقتصادی باعث افزایش درآمدهای ارزی، افزایش تحرک در صنعت جهانگردی و ایجاد زمینه های اشتغال،گسترش مبادلات با خارج از کشور کمک به گسترش بخشهای اقتصادی وابسته به جهانگردی تسریع در روند عمرانی شهر خواهد شد. از لحاظ بعد فرهنگی باعث تسریع در تعالی فرهنگی شهر، معرفی فرهنگ و تمدن و جلوه های طبیعی منطقه و استان حفظ میراث فرهنگی و تاریخی شهرستان نقش به سزائی دارد. از لحاظ بعد اجتماعی باعث توسعه متعادل اجتماعی شهر، در هم شکستن فاصله های اجتماعی، رفاه فراگیر و همه جانبه در شهر، بهسازی سلامت روانی شهر، و با توجه به ارتباطات سریع اجتماعی و جغرافیایی ضمن افزایش آگاهی های ملی در مورد نحوه زندگی، باورها، آداب و رسوم و سنتهای اقوام مختلف بستر مناسبی برای تحکیم و پیوند هر چه بیشتر مردم و همبستگی بیش از پیش ملی را فراهم می کند.
این پژوهش در دو سطح ا نجام می شود: یکی سطح توصیف و دیگری سطح تبیین آنچه به عنوان پرسش آغازین مطرح است اینکه چرا در شهرستان کلیبر صنعت جهانگردی رونق چندانی نداشته (چرا منطقه کلیبر با قدمت چندین هزار ساله و داشتن جاذبه های توریستی بی نظیر در جهت جذب جهانگردان به صورت ناشناخته باقی مانده است) و چه عواملی بر این مسأله تأثیرگذار بوده است و از طرف دیگر به معرفی توانها و پتانسیل های توریستی شهرستان کلیبر می پردازیم.
در واقع این پژوهش به دو قسمت اساسی تقسیم می شود:
1- قسمت اول پژوهش به معرفی توانها و پتانسیل های توریستی شهرستان کلیبر می پردازد. برای بدست آوردن اطلاعات در مورد جاذبه های توریستی از طریق روشهای توصیفی، کتابخانه ای، و مشاهده و عکسبرداری به معرفی جاذبه های توریستی شهرستان می پردازیم.
2- قسمت دوم پژوهش به دنبال یافتن موانع و عدم جذب جهانگردان (از طریق یافتن عوامل جذب و دفع جهانگردان) به شهرستان کلیبر می باشد. برای پاسخ به این پرسش جامعه آماری ما را مسؤلان شهری شهرستان کلیبر تشکیل می دهد.

اهمیت و ضرورت تحقیق:
قرن بیستم همراه با دگرگونیها و تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی درون خود سده انقلاب جهانی توریسم است. انقلابی در صنعت تولید بازرگانی و تبلیغات توریسم که این صنعت را از زمره بزرگترین و سودآورترین صنایع درآورده است.
افزایش عمومی درآمد کشورهای صنعتی و پذیرفتن قوانین اجتماعی، پیشرفت صنایع حمل و نقل و کاهش هزینه های سفر ازجمله عواملی است که باعث گسترش سیرو سیاحت بین المللی می گردد. سفر به دیگر نقاط می تواند عامل مهم پیشرفت اجتماعی و فرهنگی تلقی شود. سفر عاملی است که امکان برخورد تمدنها را فراهم می آورد، به بهتر شدن نهادهای آموزشی می انجامد و اندیشه های جدید و نو آوریها را پدید می آورد و یا آنها را به دیگر سرزمینها منتقل می کند. آذربایجان در شمالغربی فلات ایران از نظر موقعیت جغرافیایی (اقلیمی، طبیعی، انسانی، فرهنگی، اقتصادی، تاریخی) یکی از غنی ترین و جالب ترین استانهای ایران و در ردیف کلان استانهای مورد توجه و علاقه محققان و گردشگران و مسافران داخلی و خارجی می باشد و پیوسته ارزشها و پتانسیل های موجود در آذربایجان مورد نظر کسانی است که به این دیار و سرزمین سفر می کنند.
در بررسی سابقه گردشگری و سیاحتی منطقه ارسباران در صدها سال پیش این منطقه بنا به گواهی و روایت تاریخ سیاحان و مطالب مندرج در سفرنامه های جهانگردان اسلامی و اروپایی بیش از سایر شهرهای ایران مورد توجه قرار گرفته است. حالا که امکانات بالقوه در اختیار این منطقه است و طبیعتش بسیار زیبا و آثار تاریخی اش ارزشمند و در ردیف میراث جهانی قرار دارد و غذا و آداب و رسوم و سنت هایش دلپذیر است. باید این منطقه را بهتر از آ ن چه هست آماده پذیرش جهانگردان نمود. و در هر شرایطی امکانات لازم را فراهم ساخت. تا سود بیشتری در کنار شناخت واقعی منطقه عاید این شهرستان شود. پس با وجود این منابع غنی و توانمندی های منطقه توسعه صنعت جهانگردی در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد و بررسی موانع موجود بر توسعه این صنعت اهمیت این تحقیق را بیشتر می کند.
از این از میان برداشتن موانع و مشکلات موجود، در واقع راه را برای دستیابی به اهداف و مقاصد هموار می کند. یک برنامه ریزی دقیق در این راستا به دنبال یافتن راه حلهای منطقی و قابل اجرا برای حل مشکلات و معضلات است. چرا که محور اصلی اجرای برنامه های پیش بینی شده حذف موانع و مشکلات بازدارنده است . تنها از طریق رفع این دشواریها و معضلات است که صنعت جهانگردی شهرستان کلیبر جایگاه خود را خواهد یافت و هدفها و ایده آلها قابل دسترسی خواهد شد.
پس چنانچه این صنعت در شهرستان کلیبر گسترش یابد مزایای زیادی را از قبیل: گسترش زمینه اشتغال، توسعه و گسترش امور زیر بنایی ، رونق وایجاد درآمد بیشتری برای مردم کسب درآمد ارزی، متعادل کردن توزیع درآمدها و.... به دنبال خواهد داشت.

اهداف پژوهش:
1- به کاربردن اطلاعات و تکنیک های بدست آورده در دوره کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی
2- توجه و شناخت مشکلات و تنگناهای شهرستان کلیبر به عنوان یک منطقه از نظر توریستی ا عم از توریست گذری و توریست اقامتی
3- بررسی وضع موجود و شناخت توانها و پتانسیل های شهرستان کلیبر اعم از طبیعی، تاریخی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی.
4- شناسایی عوامل مؤثر بر جذب و دفع جهانگردان به شهرستان کلیبر
5- دست یابی به علت هایی که موجب شده است صنعت جهانگردی شهرستان کلیبر نسبت به سایر شهرهای ایران چندان رونقی نداشته باشد در حالیکه منطقه شهرستان کلیبر نسبت به اکثر شهرهای ایران دارای قدمت تاریخی و جاذبه های جهانگردی فراوانی است.

تعریف مفاهیم:
تعریف لغوی جاذبه: در فرهنگ عمید به معنی جذب کننده، به خودکشنده، نیرویی که اجسام را به طرف خود می کشد (عمید، حسن، 1343، ص449)
در فرهنگ دهخدا به معنی محبت، کشش، قوه ای است که ملکولها بوسیله آن به سوی یکدیگر کشیده می شوند (دهخدا، علی اکبر 1338، ص 6443)

تعریف لغوی موانع:
در فرهنگ عمید به معنی جمع مانع می باشد (عمید، حسن 1343، ص 1130)
در فرهنگ دهخدا به معنی چیزهایی که بازدارنده و ممانعت کننده است. کسی را از کاری و هر آنچه مانع اجرای کاری گردد. بازدارنده از پیشرفت امور می باشد (دهخدا، علی اکبر 1338، ص 19207)
جذب در فرهنگ دهخدا به معنی ضد دفع ، کشیدن و به سوی خودکشیدن می باشد.
موانع جذب به معنی یک سری از عواملی که باعث عدم جذب می شود (همان منبع ص 19207)

تعریف لغوی جهانگرد (توریست):
در فرهنگ عمید به معنی سیاح، جهان نورد، کسی که در شهرها و کشورها بگردد و سیاحت کند (عمید، حسن 1343، ص 479)
در فرهنگ دهخدا به معنی سیاح، جهان گردنده، آن که در اقطار عالم بسیار سفرکند (دهخدا، علی اکبر 1338، ص 6961)
در فرهنگ معین به معنی جهانگردنده ، آن که در شهرها و کشورها به سیاحت می پردازد. (معین، محمد 1371، ص 1258)
تعریف جهانگرد از دیدگاههای مختلف:
اریک کوهن جهانگرد یا گردشگر را چنین بیان می کند یک مسافر داوطلب و موقت که امید لذت بردن از یک تجربه متنوع و تازه طی سفر دوسره نسبتاً طولانی و غیر تکراری به مسافرت می پردازد. (لی، جان 1378، ص 5)
در یکی از نخستین کتبی که در مورد جهانگردی در سال 1933 (f.w. ogivie) انتشار یافت جهانگرد به کسی اطلاق شده است که دو شرط در باره او مصداق داشته باشد: اول آنکه از محل اقامت خود برای مدتی کمتر از یک سال دور بوده دوم آنکه در محل جدید کسب درآمد ننماید. (الوانی، مهدی و همکاران 1373، ص 18)
در سال 1936 در کتاب صنعت گردشگری (A.j. norval) جهانگرد به عنوان فردی که با هدف و کاری غیر از آنچه در موطن خود دارد به کشور دیگری وارد شده و در آنجا بخشی از درآمد خود را هزینه می کند تعریف شده است (همان منبع ص 18)
جهانگرد یا گردشگر مقصود کسی است که دست کم یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر برد. (گی چاک وای و همکاران 1997 ص 32)
در یکی از تعاریف کمیته متخصصین آمار جامعه ملل، جهانگرد به کسی اطلاق شده که کشور محل اقامت خود را حداقل به مدت 24 ساعت ترک گفته و درکشور دیگری اقامت گزیند. در این تعریف افراد زیر جهانگرد محسوب می شوند.
1- اشخاصی که برای تفریح، حفظ سلامتی یا به دلایل خانوادگی و از این قبیل سفر می کنند.
2- افرادیکه به منظور شرکت در جلسات ویا به سمت نماینده (علمی، ا داری، سیاسی، مذهبی، ورزشی وغیره ) مسافرت می نماید.
3- کسانی که برای امور بازرگانی مسافرت می نمایند.
4- افرادی که با کشتی به کشوری وارد می شوند و لو آنکه مدت اقامتشان کمتر از 24 ساعت می باشد.

در تعریف مذکور افراد زیر جهانگرد به شمار نمی آیند:
1- اشخاصی که با قرارداد کار و یا بدون آن برای گرفتن کار یا شغلی وارد کشور دیگری می شود.
2- اشخاصی که به منظور اقامت دائمی وارد کشوری می شوند.
3- دانشجویان و جوانانی که در مدارس یا دانشگاهها و پانسیون ها هستند.
4- ساکنین یک منطقه مرزی و اشخاصی که در یک کشور ساکن بوده و در کشور مجاور به کار مشغولند.
5- مسافرانی که به طور عبوری از کشوری می گذرند ولو آنکه مدت اقامتشان بیشتر از 24 ساعت باشد (الوانی، مهدی و دهشتی زهره 1373، ص 19 و 20)
سازمان جهانی جهانگردی (w.t.o) جهانگرد را چنین تعریف می کند: جهانگرد (توریست یا سیاح) شخصی است که به کشور یا شهری غیر از محیط زیست عادی خود برای مدتی کمتر از 24 ساعت و بیشتر از یکسال نباشد، سفر کند و قصد او از سفر تفریح، استراحت، ورزش، دیدار اقوام، کسب و کار، مأموریت، شرکت در سمینار یا کنفرانس، معالجه، مطالعه، تحقیق یا فعالیتهای مذهبی باشد. (شایان، سیاوش و... گروه مؤلفان 1377، ص 195)
کتاب سازمان جهانی جهانگردی 1997 ص 24 جهانگرد را چنین تعریف می کند: جهانگرد کسی است که برای مدت زمانی دست کم یک شب و نه بیش از یکسال به کشوری غیر از وطن یا محل سکونت معمولی خود مسافرت می کند و هدف اوکارکردن و پول درآوردن در آن کشور نیست. این تعریف شامل کسانی می شودکه برای تفریح، گردش وگذراندن روزهای تعطیل، برای دیدار دوستان و بستگان، برای کارهای تجاری و حرفه ای، برای درمان، برای زیارت و یا برای تأمین هدفهای دیگر به مسافرت می روند. (گی چاک وای و همکاران 1997، ص 205)

تعریف لغوی جهانگردی:
در فرهنگ عمید به معنی سیاحت و گردش در کشورها و شهرهای دنیا می باشد. (عمید، حسن 1343، ص 479)
در فرهنگ دهخدا به معنی عمل و شغل جهانگرد، سیاحت می باشد. (دهخدا، علی اکبر 1338، ص 6961)
در فرهنگ معین به معنی در اقطار عالم سفرکردن و شناخت می باشد. (معین، محمد 1371، ص 1258)

تعریف جهانگردی از دیدگاههای مختلف:
جهانگردی به سفری موقتی و کوتاه اطلاق شده که ضمن آن جهانگرد به منطقه ای خارج از محل سکونت و کار خود به منظور سیرو سیاحت سفر می کند. (الوانی، مهدی و دهدشتی شاهرخ، زهره 1373، ص 19)
صنعت جهانگردی، گردشگری عبارت است از گروهی از فعالیتهای اقتصادی که در مجموع بزرگترین صنعت جهانی را تشکیل می دهد و برای سرمایه گذاری و رشد یکی از عواملی است که بیشترین انگیزه را بوجود می آورد. جهانگردی (Tourism) یا گردشگری کارهایی است که فرد در مسافرت و در مکانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد. این مسافرت بیش از یکسال طول نمی کشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است. (گی، چاک وای و همکاران 1997، ص 32)
سازمان جهانی جهانگردی (w.t.o) جهانگردی را در قالب بازدید کننده ، جهانگرد و کسی که به گشتهای کوتاه تفریحی می رود تعریف کرده است بازدیدکنندگاه (Visitors) کسانی هستند که به کشور دیگری غیر از کشور محل اقامت خود وارد می شوند و مقصودی به غیر از آنچه در کشور خود داشته اند پی گیری می نمایند. این گروه شامل جهانگردان و نیز کسانی که به گشتهای کوتاه تفریحی می روند می شود. جهانگردان کسانی هستند. که حداقل یک شب و بیش از یک شبانه روز را در کشور مقصد می گذرانند و هدفشان سرگرمی و تفریح، سلامتی و کسب آرامش، مطالعه، زیارت و غیره می باشد. مسافران گشت های تفریحی کوتاه نیز کسانی هستند که کمتر از یک شبانه روز را با هدف سرگرمی و تفریح صرف سفر می نمایند. (الوانی،مهدی و دهدشتی شاهرخ،زهره1373،ص20)
جهانگردی مجموعه و منظومه ای متشکل از جهانگرد و عرضه کننده خدمات وکالا، دولت و جامعه، میزبان می باشد که با یکدیگر در تعامل و ارتباط بوده و هدف جذب و جلب جهانگردان را دنبال می کند. جهانگردی، ترکیبی از فعالیتها، خدمات، سیاستها، خط مشی ها، ضوابط، فرهنگها و کالایی است که برای تحقق یک سفرسیاحتی ضرورت دارد. به عبارتی دیگر جهانگردی صنعتی چند بعدی است که دربرگیرنده هتل ها، مهمانسراها، رستوران ها، مراکز تفریح، جاذبه های جهانگردی، سیستم حمل ونقل، واحدهای خدمات جهانگردی و واحدهای دیگر است که مجموعاً جهانگردی را در یک کشور شکل می دهد. (همان منبع ص 21)

تعریف انواع مختلف جهانگردی:
1- جهانگردی یا گردشگری (Tourism) کارهایی است که فرد در مسافرت و در مکانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد. این مسافرت بیش از یک سال طول نمی کشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است.
2- جهانگرد یا گردشگر (Tourist) مقصود کسی است که دست کم یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر می برد.
3- گردشگر یک روزه (Same pay visitor) مقصود کسی است که یک روز به مکان دیگری می رود. ولی شب را در آنجا نمی گذراند.
4- دیدارکننده (Visitor) کسی است که به مکانی غیر از محیط معمولی خود مسافرت می کند کمتر از دوارده ماه متوالی در آنجا به سر می برد و هدف اصلی از این مسافرت این نیست که در مکان مورد بازدید در ازای دریافت پول کار کند.
5- مسافر (Traveler) کسی است که بین دو یا چند نقطه مسافرت کند.
اشکال عمده جهانگردی:
با توجه به طول مسافرت، نوع تأسیساتی که به خدمت گرفته می شود. فصل و چگونگی سازماندهی مسافرت، همچنین انگیزه های گوناگون که موجب پیدایش یک جریان توریستی می شوند. می توان اشکال مختلفی از جهانگردی را از یکدیگر تمیز داد:
1- جهانگردی تفریحی واستفاده از تعطیلات: این نوع جهانگردی شامل افراد یا گروههای است که در جهت استفاده از تعطیلات، تفریح، استراحت، استفاده از آب وهوای دلپذیر، گشت و گذار در طبیعت و.... از محل اقامت خود به مسافرت می روند.
2- جهانگردی اجتماعی: در این جهانگردی عمدتاً هدفهای اجتماعی، مردم شناسی، جامعه شناسی و امثال آن مورد نظر است. آشنایان و دیدار خویشاوندان نیز از نوع جهانگردی اجتماعی به شمار می آید.
3- جهانگردی فرهنگی و آموزشی: این نوع جهانگردی برای آشنائی با میراث های فرهنگی و هنری، آداب و رسوم، بناها و آثار تاریخی با هدفهای آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی صورت می گیرد. توریست هایی که در این گروه قرار دارند توریست و جهانگرد کاوشگر نامیده می شود.
4- جهانگردی سیاسی: مسافرت به منظور شرکت در اجلاس و مجامع بین المللی، کنگره ها و سمینارهای سیاسی، جنبش های ملی و مذهبی، مراسم ویژه مانند: تدفین رهبران و شخصیتهای سیاسی، پیروزی رهبران احزاب و به حکومت رسیدن آنها و نظایر آن جهانگردی سیاسی خوانده می شود.
5- جهانگردی بازرگانی: شرکت در بازارهای مکاره،نمایشگاههای کالا،بازدید از کارخانه ها و.....
6- جهانگردی درمانی: معالجه پزشکی با تغییر آب و هوا، استفاده از آبهای گرم معدنی، گذراندن دوره نقاهت و....
7- جهانگردی مذهبی: این نوع از جهانگردی یکی از رایجترین اشکال جهانگردی در سراسر جهان است.جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها واماکن مقدسه هر ساله تعداد زیادی از جهانگردان را به سوی خود جلب می کنند.
8- جهانگردی ورزشی: هر نوع مسافرتی که به منظور فعالیتهای ورزشی باشد جهانگردی ورزشی نامیده می شود. مانند اسکی، پیاده روی، کوه پیمایی، شکار، کوهنوردی، دوچرخه سواری، شنا و شرکت در مسابقات ورزشی و تماشای مسابقات و امثال آن.

انواع مسافرت:
1- مسافرت ها درون حوزه ای (Domestic tourism): یعنی افراد ساکن به عنوان دیدار کننده در درون یک حوزه انجام می دهند.
2- مسافرت های درون مرزی (In bound tourism): یعنی افراد غیرساکن به عنوان دیدار کننده در درون یک حوزه خاص مسافرت کنند.
3- مسافرت های برون مرزی (Out abound tourism) : یعنی افراد ساکن برای دیدار از نقاط مختلف حوزه ای غیر از حوزه خودشان مسافرت کنند.
پس می توان در یک کشور اصطلاحات (بومی)، (درون مرزی) و (برون مرزی) را به شیوه های مختلف در هم ترکیب کرد و طبقه بندی زیر را به وجود آورد:
1- مسافرت های داخلی (Internal tourism) شامل مسافرت های درون حوزه ای و درون مرزی می شود.
2- مسافرت های ملی (National tourism) شامل مسافرت های درون حوزه ای و برون مرزی می شود.
3- مسافرت های بین المللی (International tourism) شامل مسافرت های درون مرزی و برون مرزی می شود.

انواع کلی جهانگردی:
1- جهانگردان خارجی، کسانی هستند که از خارج وارد یک کشور می شوند.
2- جهانگردان داخلی: افرادی هستند که در داخل کشور خودشان به مسافرت می روند. (شایان، سیاوش....گروه مؤلفان 1377، ص 195)
پرویز دیبائی در کتاب خود جهانگردی را به سه دسته تقسیم می کند:
1- جهانگردانی که از خارج وارد کشور می شوند.
2- جهانگردانی که اهل یا مقیم آن کشورند. و در داخل کشور مسافرت می کنند.
3- جهانگردانی که اهل کشوری هستند. و به خارج از کشور خود سفر می کنند.
اثرات جهانگردی داخلی: 1- جلوگیری از خروج ارز وایجاد توازن در تراز پرداختهای کلی و پرداختهای جهانگردی 2- ایجاد ارتباط فرهنگی در سطح ملی برای تأمین وحدت ملی بیشتر.
جهانگردی داخلی به طور کلی یک ابزار مؤثر در دست برنامه ریزان اقتصاد ملی است. زیرا اولاً به طوری که گفتیم با جلوگیری از خروج ارز بر ثروت کشور می افزاید و ثانیاً یک عامل مهم سیاست توزیع مجدد درآمدها و جریان بیشتر و سریع تر پول و ایجاد رونق و اشتغال بیشتر در بخش خدمات وکالاهاست. طبیعی است که سفر به عنوان تفریح زمانی عمل می گردد که موضوع حداقل تأمین ضرورتهای اساسی زندگی نباشد اگر فردی از افراد جامعه نیازهای اولیه زندگی خوش را در حد متعارف تأمین نکرده باشد اندیشه مسافرت به عنوان تفریح را نمی توان در سر بپروراند. بر این اساس تنها خانواده های مرفه که دارای درآمد بیشتردارند. قاعدتاً اقدام به سفر می نمایند. و هزنیه هایی که به عمل می آورند در حقیقت جزو وسایل مستقیم و مؤثر سیاست توزیع مجدد درآمدهاست. و چون این هزینه ها به مصرف خدمات وکالاهای داخلی می رسند ناچار در جریان بازار کالا و پول داخلی وارد شده و به همین ترتیب دست به دست می گردد و موجب سرعت جریان پول می شود.
موج سفرهای داخلی خدماتی تازه پدید می آورد. وخدمات موجود را رونق و تحرک می بخشد و خدمات حمل و نقل و کلیه خدمات وکالاهای وابسته به آن نظیر خدمات تعمیراتی، انرژی و سوخت و یا خدمات تأسیساتی و وابسته های آن مانند: هتل، متل، اردوگاه، رستوران، چایخانه، صنایع دستی وغیره .... توسعه خاصی می یابد.

آثار فرهنگی و اجتماعی جهانگردی:
آثار فرهنگی اجتماعی جهانگردی از سه زاویه قابل بررسی است.
1- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر مقصد: مقصد تا چه حد توانایی جذب تعداد معینی جهانگرد را داراست.
2- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر کسب زندگی: اثری که دیدارکنندگان بر ارزشها و سبک زندگی مردم محل می گذارند.
3- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر هنرها: نفوذ واثر دیدارکنندگان بر هنرهایی نظیر نقاشی، مجسمه سازی، تئاتر، معماری، صنایع دستی و غیره.
این سه اثر پیامدهای مثبت زیر را به همراه دارند:
1- تعداد دیدار کنندگان باعث رونق اقتصاد محل می شود. دیدارکنندگان ثروت و شغل ایجاد می کنند و موجب بهبود در تأسیسات زیربنایی محلی می شوند و تسهیلات و خدمات جدید را پایه ریزی می کنند و دیگر انواع سرمایه گذاری را برمی انگیزند.
2- جهانگردی تماس وارتباط بیشتری با دنیای بیرون ایجاد می کند. فرایند بین المللی شدن را تقویت و جریانهای دو طرفه اطلاعات را تشویق و تحریک می کند. تبادل فرهنگی را ارتقاء می دهد. منجر به واردات کالاها و خدمات بیشتر می شود و به طور کلی تمامی حیطه تجارت و ارتباطات را توسعه می دهد.
3- جهانگردی مخاطبان و شیفتگان جدیدی را برای هنرهای ملی (موسیقی، تئاتر، صنایع دستی) ایجاد می کند. جهانگردی همچنین اثر غیرمستقیم قابل توجهی بر همه تبلورها وتجلی های هنری دارد. (از جمله بر ادبیات، نقاشی، معماری)

این آثار ممکن است در جهت منفی نیز عمل کنند:
1- ممکن است مقاومتهایی در برابر تغییر در ارزشها وسبک زندگی صورت گیرد (این تغییرات نه فقط ناشی از ورود دیدارکنندگان به محل بلکه به سبب خود فرایند توسعه نیز هست).
2- ممکن است مخالفتهای با اثر نیروهای این بازار بر هنرهای سنتی و معاصر صورت پذیرد. (راجر، داس ویل 1378، ص 189).

آثار جهانگردی:
آثار مثبت جهانگردی:
1- حفاظت جاذبه های طبیعی: جهانگردی موجب می شود تا تلاش بیشتری برای حفظ منابع طبیعی مانند:جنگل ها، پارک های ملی و مناطق حفاظت شده به عمل آید. سواحل دریاها و رودخانه هایی که در آن ها ماهیان و آبزیان کمیاب یافت می شوند. جنگل هایی که در آن وحوش و حیوانات نادر زیست می کنند، از جمله مناطقی هستند که مورد توجه جهانگردان قرار می گیرند و کوشش می شود تا از آنها حفاظت شود. بدین ترتیب جهانگردی ضمن سودآوری، انگیزه حفظ جاذبه های طبیعی در کشورها را به وجود می آورد و سبب احیاء و بقاء این جاذبه ها خواهد شد.
2- حفظ و نگهداری آثار ابنیه تاریخی: جهانگردی انگیزه حفظ آثار باستانی را تقویت می کند وموجب می شود برای جلب نظر جهانگردان کوشش های جدی تری در زمینه حفاظت از آثار تاریخی به عمل آید. در کشورهایی که از نظر بودجه در تنگنا به سر می برند درآمد حاصل از جهانگردی این امکان را فراهم می آورد که وجوهی برای مرمت و نگهداری آثار تاریخی که از جاذبه های جهانگردی هستند صرف شود. در این کشورها غالباً ورودیه های که برای دیدن ابنیه و آثار باستانی از جهانگردان اخذ می شود. مستقیماً صرف حفظ و نگهداری و مرمت آن ها می شوند.
3- بهسازی محیط: کشوری که جذب جهانگردان را جزو اهداف خود قرار می دهد برای نیل به این هدف می کوشد تا محیطی عاری از آلودگی و بهسازی شده را در معرض دید جهانگردان قرار دهد. خیابان های پاکیزه، دیوارهای رنگ آمیزی شده و میادین گل کاری شده، همه در جذب جهانگردان نقش عمده ای دارند. کنترل آلودگی هوا، طبیعت وحفظ بهداشت محیط که برای توسعه جهانگردان ضروری است. یکی از آثار مثبت جهانگردی به شمار می آید. ساختن هتل های زیبا، ابعاد استراحتگاههای خوش منظره در دامنه کوهها وکنار جاده ها نیز جزئی از بهسازی محیط را تشکیل
می دهند.
4- توسعه تجهیزات وخدمات زیربنایی: برای توسعه جهانگردی نیاز به فرودگاههای مجهز، پایانه های مسافربری وسیع، تجهیزات ارتباطی جاده ها و بزرگراههای امن، سیستم های آب تصفیه شده، برق، روشنایی و سوخت رسانی است و توسعه این تجهیزات وخدمات که به تبع توسعه جهانگردی انجام می شود از مزایای جهانگردی محسوب می شود.
5- آگاهی ساکنان منطقه: در مناطقی که ساکنان چندان اهمیتی به محیط نمی دهند با توسعه جهانگردی و درآمد زا شدن منطقه از طریق جهانگردی، مردم به اهمیت محیط خود پی می برند و برای حفظ وحراست از آن مصمم می شوند.
6- مزیت های اقتصادی: مزایای مستقیم حاصل از جهانگردی، ایجاد فرصتهای اشتغال جدید، فروش خدمات وکسب درآمد، ارزآوری ارتقاء سطح زندگی مردم و توسعه اقتصادی منطقه
می باشد. در مناطقی که رکود و بیکاری وجود دارد. توسعه جهانگردی موجب تحرک اقتصادی، استخدام نیروهای جوان و جلوگیری از مهاجرت می شود. با به گردش درآمدن چرخ های اقتصاد در منطقه، دولت نیز از طریق اخذ مالیات تأسیسات زیربنایی ایجاد می کند. و وضعیت عمومی اقتصاد در منطقه بهبود می یابد. در مناطق پررونق اقتصادی نیز جهانگردی موجب رونق بیشتر و تداوم توسعه می شود.
از مزایای غیر مستقیم جهانگردی، توسعه سایر صنایع و بخش های دیگر اقتصادی است. از طریق جهانگردی فعالیتهای ساختمانی برخی از صنایع تولیدی، صنایع دستی وهنری، کشاورزی، باغداری و ماهیگیری رونق می یابند. وخدمات و کالاهای مصرفی در صنعت جهانگردی گردونه سایر بخش های صنعت و تولید را به حرکت در می آورد. آثار آموزش های جهانگردی نیز غیرمستقیم بر بهره برداری اقتصاد جامعه اثرات مثبتی دارد. و موجب تحرک بیشتر نیروی کار می شود.
7- حفظ واشاعه هنرهای سنتی و آداب و رسوم باستانی: با توسعه جهانگردی هنرهای سنتی نضج گرفته و رشد می یابند و آداب و رسوم باستانی زنده می شوند. بر اساس تحقیقات انجام شده توسعه جهانگردی موجب احیاء هنرهای دستی و آداب و رسوم قبایل سرخپوست در مناطقی که موجب بازدید جهانگردان بوده، شده است. علاقمندی جهانگردان به هنرهای نمایشی موجب توسعه تماشاخانه ها و تئاترهای سنتی شده است و مراسم جشن و پایکوبی افراد بومی احیاءمی شوند. ضمناً درآمدهای حاصل از این طریق به توسعه و رشد آنها کمک می کند.
8- احیاء هویت فرهنگی واحساس غرور ملی: زمانی که ساکنان بومی، علاقه و اشتیاق جهانگردان را نسبت به فرهنگ و سنت های خود مشاهده می کنند با احساس غرور و هویت فرهنگی خود را بیش از پیش در می یابند فرهنگ اقلیت که عموماً در فرهنگ اکثریت تحلیل می رود، بدین ترتیب شکل اولیه خود را پیدا می کند و نمود می یابد به طور کلی فرهنگ ماشینی موجب ا ز بین رفتن و تضعیف فرهنگهای سنتی می شود، که تا حدودی این ضایعه از طریق جهانگردی جبران شده و فرهنگ های سنتی در جوامع احیاء و تقویت می شوند. تحقیقات انجام شده اثرات مثبت توسعه جهانگردی را در احیاء هویت فرهنگی به خوبی نشان داده است.
9- تبادل فرهنگی: جهانگردی مردم جوامع میزبان و میهمان را به هم نزدیک و نوعی تبادل و ارتباط فرهنگی را بین آنان ایجاد می کنند. تفاهم بین ملتها و احترام و دوستی نسبت به یکدیگر یکی از مزایای مهم جهانگردی است. در کشورهایی که قبایل ونژادهای مختلفی دارند (مانند اندونزی وهند) گردش و بازدید ساکنان بخشهای مختلف در کشور موجب نزدیکی آنان به یکدیگر و وحدت ملی می شود. به طورکلی جهانگردی به بازدیدگنندگان نکات تازه ای را از فرهنگ کشورهای دیگر می آموزد و قدرت و تحمل و قبول دیگران، ارزشها وسنت های آنان را ایجاد می کند. جهانگردی پیام آور دوستی و تفاهم بین مردمان جوامع مختلف بوده و موجب پیوند آنان با یکدیگر می شود. جهانگردی موجب شناخت فرهنگ های مختلف می شود. و کشور میزبان این فرصت را پیدا می کند که فرهنگ و ارزشهای خود را به مردم سایر ملل بشناساند. و از آنان نمایندگانی برای تبلیغ اندیشه ها و افکار ایدئولوژیک خود بسازد.

آثار منفی جهانگردی:
1- ایجاد آلودگی: صنعت جهانگردی را صنعتی تمیز نام نهاده اند. اما توسعه سریع و بی برنامه آن منشاء آلودگی های بسیار زیاد شده است. افزایش بار سیستم حمل ونقل وازدحام خودروها در مناطق مورد بازدید موجب آلودگی هوا می شود. آلودگی آب نیز از طریق فاضلاب هتل ها و استراحت گاهها یا قایقرانی در دریاچه ها ممکن است. بدنماشدن مناطق طبیعی به علت استفاده بی رویه، ایجاد تأسیسات بدون در نظر داشتن زیبایی شهر و لوله کشی های گاز و سیم کشی برق برای تأسیسات جهانگردی بطور موقت، همه موجب بدمنظره شدن منطقه و نوعی آلودگی بصری می شوند. سروصداهای ناشی از تردد جهانگردان و برخی سرگرم کننده مانند: مسابقات موتور سواری یا ماشین رانی نیز باعث آلودگی صوتی محیط می شوند و در بعضی مناطق مسأله جمع آوری زباله ها و معدوم کردن آنها نیز به کندی انجام می شود و این امر خود به آلودگی محیط می افزاید.
2- فرسودگی محیط زیست: استفاده مستمر جهانگردان از جنگل ها، پارک های ملی، دریاچه ها و سایر جاذبه های طبیعی باعث فرسوده شدن این محل ها می شود. در یکی از تحقیقات انجام شده آثار مخرب استفاده جهانگردان از جاذبه های طبیعی بسیار جدی قلمداد شده است. اصولاً استفاده جهانگردان چرخه طبیعی زیست را در اغلب موارد به هم زده و موجب خسارات جبران ناپذیری به طبیعت منطقه می شود. به عنوان مثال: موتور سواری جهانگردان زندگی وحوش و پرندگان را به هم زده و باعث کوچ آنان می شوند. و یا رویش گل ها و گیاهان وحشی در مناطقی که مورد بازدید مستمر جهانگردان است به تدریج متوقف می شود. و پس از مدتی به نابودی می گراید.
3- آسیب دیدن ابنیه و آثار تاریخی: استفاده بیش از حد آثار تاریخی برای جهانگردان موجب فرسایش و از بین رفتن آثار مذکور می شود. در بعضی از آثار تاریخی ظریف مانند: تابلوها، نقاشی دیوارها یا سنگ نوشته ها و لوحه ها، دست زدن ونزدیک شدن و بعضاً عکسبرداری ممنوع شده است. و بدین وسیله کوشش می شود تا از فرسایش آنها حتی المقدور جلوگیری شود اما به هر حال حضور جهانگردان در این ابنیه و آثار در طول زمان عملاً آسیب ها و صدماتی را به وجود می آورد که شاید قابل ترسیم هم نباشد.
4- به هم زدن طرح های استفاده از زمین: توسعه جهانگردی نیاز به ایجاد هتل ها و استراحتگاهها و سایر تأسیسات مربوط را دارد و گاهی این امر موجب می شود تا فضاهای شهری به نفع تأسیسات جهانگردی اشتغال شده و تأسیسات مورد نیاز شهر کنار نهاده شود. فرضاً مناطق کشاورزی و باغها به صورت تفرجگاه جهانگردان در می آیند. و زمین ها به جای ایجاد بیمارستان و مدرسه به تأسیس هتل و مهمانخانه ها تخصیص داده می شوند. استفاده بی رویه از زمین برای تأسیسات جهانگردی منجر به مشکلات در آبرسانی و مسأله فاضلاب و ترافیک شهر را ایجاد می کند جهانگردی به علت درآمدزا بودن انگیزه
استفاده از زمین به هر قیمت را بوجود می آورد و نیازهای اصلی مردم شهر را ارضاء نشده باقی می گذارد.
5-شیوع بیماری های مسری: امروزه مسأله بیماری علاج ناپذیر «ایدز» مسؤلان جهانگردی را نگران ورود مبتلایان به این بیماری به کشور میزبان کرده است. اما د رهر حال با جابه جایی و ورود وخروج جهانگردان احتمال سرایت بیماری، ویروسها و میکروب ها همواره وجود دارد. اگر چه امروزه بهداشت و پاکیزگی محیط هتل ها، رستوران ها و چایخانه ها، تا حدود زیادی بهبود یافته است. اما به علت تردد مسافران در شهر و نقاط مختلف آن امکان انتقال بیماریها همواره با درصدی از احتمال وجود دارد. هنوز برخی از بیماریها مانند مالاریا، وبا و طاعون در برخی کشورهای در حال توسعه وجود دارند. و در صورتیکه جهانگردان این کشورها از قرنطینه نگذرند. احتمال انتقال بیماری وجود خواهد داشت.
6-ایجاد نابرابر اقتصادی:اگر جهانگردی در یک یا چند منطقه خاص در یک کشور توسعه پیداکند. آثار مثبت اقتصادی آن صرفاً در آن مناطق است و نوعی عدم تعادل از نظر استخدام در نقاط مختلف کشور ایجاد می کند. از سوی دیگر مردمان منطقه جهانگردپذیر از درآمد بالایی بر خوردار می شوند و ساکنان سایر مناطق از این مزیت بی بهره می مانند . این نابرابری ممکن است در یک منطقه و برای مشاغل مختلف نیز به وجود آید. صرفاً کسانی که مسقیماً با جهانگردان در دادوستد هستند درآمدهای بالایی کسب می کنند در حالیکه سایر مردمی که از این درآمد بی بهره هستند از مشکلات و تنگناهای حاصل از توسعه جهانگردی آسیب می بینند. نکته منفی دیگر گران شدن بهای اجناس و کالاها در مناطق جهانگردی است که اگر چه درآمد گروهی از صاحبان مشاغل را بالا می برد ولی اکثر افراد آن خطه از گرانی رنج می برند. ضمناً توسعه جهانگردی موجب جابه جایی اشتغال افراد بومی می شود. (فرهمندی، حسین، بررسی میزان جذب توریسم از دیدگاه سازمان ایرانگردی وجهانگردی شهرستان مشهد، کارشناسی ارشد، پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن 1378).

چارچوب تئوریک پژوهش:
دراین پژوهش از تئوری چاک.وای.گی استفاده شده که فرضیات این پژوهش برگرفته از این تئوری است.
تئوری چاک .وای .گی درمورد توسعه جهانگردی پایدار:
در حالی که جامعه جهانی به سده بیست و یکم وارد شده است جهانگردی سیر تکاملی می پیماید ودر بسیاری از کشورهای جهان به صورت یک صنعت در آمده است مسئله پایداری ، دوام و پایندگی مطرح می شود اصطلاح جهانگردی پایدار که به تازگی به کار می رود دارای معنی ها و تفسیرهای متعدد است . مقصود از این اصطلاح بیان توانایی های کشوری است که مقصد جهانگردان قرار می گیرندو باید آن کشور خود را در برابر رقیبان جدید و سرزمین های تازه کشف شده که از جذابیت بیشتری برخوردارند حفظ کند همچنین باید بتواند برای نخستین بارجهانگردان را جذب کند و آنها را تشویق به بازدیدهای بعدی از آن مکان کند. از نظر فرهنگی منحصر به فرد باقی بماند و عوامل زیست محیطی تعادل و توازن برقرار کند(گی ،چاک ،وای و همکاران 1997ص 71)
در تعریف جهانگردی پایدار سه امر مهم مورد تاکید قرار می گیرد:
1. کیفیت جهانگردی پایدار: که می تواند تجربه های با کیفیت بالا به جهانگرد یا به مسافر دهد همچنین باعث می شود که کیفیت زندگی جامعه میزیان بهبود یابد و کیفیت محیطی نیز حفظ شود.
2. حفظ و دوام : جهانگردی پایدار دوام منابع طبیعی که اساس و پایه وجود آن بوده است و همچنین حفظ ودوام فرهنگ جامعه میزبان را که منشاء تجربیات ارزنده آن می شود تضمین می کند.
3. تعادل :جهانگردی پایدار بین نیازهای صنعت جهانگردی ، حمایت از محیط زیست و جامعه محلی،نوعی تعادل و توازن برقرار می کند. درجهانگردی پایدار بین هدفهای متفاوت و مشترک جهانگردان ،مسافران ، جامعه میزبان و مقصد یا محلی که پذیرایی این افراد است نوعی همکاری و اشتراک مساعی به وجود می آورد(همان منبع ،ص 325)
چاک ،وای ، گی در تئوری توسعه جهانگردی پایدار اصولی را برای این تئوری متذکر می شود. و معتقد است که چنانچه این اصول حتی درکشورهای جهان سوم توجه شود می تواند صنعت جهانگردی آن کشور را رونق بخشد . این اصول عبارتند از:
1. باید افراد محلی را تشویق و ترغیب پذیرفتن نقش هایی کرد تا در امر برنامه ریزی و توسعه که به یاری سازمانهای دولتی ، تجاری ،مالی انجام می شود مشارکت فعال نماید و بخش خصوصی راتشویق به سرمایه گذاری دراین صنعت نمود.
2. در صنعت جهانگردی برنامه ریزی توسعه و عملیات باید جزیی از استراتژیهای توسعه و نوید بخش ثبات و پایداری برای یک ناحیه یک استان یا یک کشور باشد برنامه ریزی توسعه، فعالیتهای صنعت جهانگردی باید همه جانبه و در برگیرنده همه بخشها باشد تا سازمانهای مختلف دولتی،شرکتهای خصوصی درآن شرکت کنند و از مزایای بالقوه آن بهره مند گردند. این برنامه ریزی و توسعه مستلزم همکاری میان سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی است . بنابراین باید برنامه ریزهای اجتماعی – اقتصادی ،فرهنگی و محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیردو به همه جنبه های مختلف صنعت جهانگردی توجه شود .تا رابطه معقول بر یکدیگر پیدا کنند و با شرایط محیطی و شیوه زندگی مردم آن دیار هماهنگ شوند.
3. درباره ماهیت مکان یا شهر میزبان به جهانگرد آموزش داد و اورا از فرهنگ آن مکان آگاه ساخت. این امر مستلزم راهنمایی های اثر بخش است نمونه بسیارمتداول مفهوم راهنمائی های اثر بخش ، علامتها و نشانه های است که در مسیر پارکها ،موزه ها ، باغ وحش وآثار تاریخی مشاهده می شود. باکتاب های که برای راهنمایی مسافران و جهانگردان منتشر می شود نمونه دیگر از این راهنمائی های اثر بخش است . راهنمایی جهانگردان است که باید گفتار و راهنمائی های او از نظر جهانگردان معقول و یا مهم باشد راهنما باید درباره وضع فیزیکی ،فعالیتهای مربوط و اهمیت مکان یا محل خاص اطلاعاتی جامع به دیدار کنندگان بدهد(در توسعه و گسترش جهانگردی پایدار،آموزش نقش بسیار مهمی ایفا می کند برای آموزش جامعه محلی، راهنما باید نقشی مهم بر عهده بگیرد. کارکنان سازمان جهانگردی،جهانگردان و بازدید کنندگان و سرانجام مجموعه دستندرکاران باید در راه تقویت جهانگردی پایدار بکوشند)(همان منبع ص347)
4. ایجاد تسهیلات و امکانات در جامعه میزبان به گونه ای که دیدار کنندگان بتوانند تجربه های ارزشمندی کسب کنند
5. پیشرفت سیستم حمل و نقل و توسعه امور زیر بنایی که به رشد صنعت جهانگردی رابطه مستقیم دارد
6. برقراری امنیت سیاسی . اقتصادی و اجتماعی برای جهانگردان در جامعه میزبان.
7. تبلیغ جامعه میزبان در مورد نقاط جذاب و دیدنی به منظور آگاه کردن جهانگردان از این نقاط وارائه گزارشاتی در مورد اقامت درمهمان خانه ها ،صرف غذا،بلیط هواپیما .گردش گروهی یا مجموعه کلی از این خدمات .ابزارهای تبلیغ می تواند رسانه های گروهی،تشریفات ،کتب و برپایی نمایشگاههای تجاری ،فرهنگی ،اجتماعی باشند(کفاشی مجید :1379؛16)

فرضیه های تحقیق:
1. به نظر می رسد که بین امکانات رفاهی و جذب جهانگرد رابطه وجود دارد.
2. به نظر می رسد که بین محدودیت و جذب جهانگرد رابطه وجود دارد.
3. به نظر می رسد که بین ارتباطات وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد.
4. به نظر می رسد که بین سرمایه گذاری وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد
5. به نظر می رسد که بین تبلیغات وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد
6. به نظر می رسد که بین امنیت وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد
7. به نظر می رسد که بین هماهنگی مسئولین وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد
8. به نظر می رسد که بین روابط فرهنگی وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد
9. به نظر می رسد که بین فرهنگ مردم وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد

تعاریف واژه ها و اصطلاحات :
بهبود امکانات رفاهی جهانگردان :
تعریف نظری :عبارت از کلیه امکاناتی که به منظور رفاه حال جهانگردان در نظر گرفته می شود

دانلود مقاله بررسی تطبیقی بهای تمام شده خدمات ،

بررسی تطبیقی بهای تمام شده خدمات ، قبل و پس از برون سپاری فعالیتها وتعیین سهم اجزا تشکیل دهنده آن (شرکت آب وفاضلاب استان مرکزی)

-1 مقدمه
امروزه ، بسیاری از شرکت ها با تمرکز بر یک تخصص و یا مهارت ویژه فقط و فقط برای ارائه خدمات به مجموعه ای بیرون از خود فعالیت می کنند.تحقیقات نشان می دهد منافع حاصل از برون سپاری برای بسیاری از شرکتها، زیاد بوده و مهمترین آنها صرفه جوئی در وقت و هزینه و ارتقای کیفیت و آزاد سازی منابع داخلی بمنظور استفاده بهینه از آنها بوده است .
در کشور ما بدلیل مختلف ، برون سپاری به مفهوم وسیع و گسترده خود مورد استفاده و توجه مدیران ومسئولان قرار نگرفته است .از این رو لازم است محققان و مدیران صنعتی در جهت بکارگیری آن ونیز بایدها ونبایدها در انجام آن به مطالعه و تحقیق بپردازند تا طبق شرایط مشخص علمی بدانیم چه چیز را ، چه وقتی و به چه طریقی و به چه کسی بسپاریم .
مقایسه بهای تمام شده خدمات بعد از برون سپاری فعالیتها با بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری در شرکت آب وفاضلاب استان مرکزی ، هدف محوری این پژوهش قلمداد می شود.
در این فصل به شرح بیان مساله ،‌ضروتهای انجام تحقیق، پرسش اصلی تحقیق، اهداف تحقیق ، فرضیات تحقیق،‌روش تحقیق ، مدل تحلیلی تحقیق ، قلمرو زمانی ، مکانی و موضوعی تحقیق ، تعاریف واژه ها و اصطلاحات بپردازد.

2-1 تاریخچه مطالعاتی
مطالعات و تحقیقات زیادی درباره اهمیت برون سپاری صورت پذیرفته است .در بسیاری از این مطالعات به نقش برون سپاری در کاهش هزینه ها توجه شده است و به عنوان مثال شرکت کرایسلر در سال 1997 از طریق برون سپاری 325 میلیون دلار به سود خود افزود و بالغ بر 1.2 میلیارد دلار صرفه جویی نموده است . شرکت های معتبری که مجله معروف فورچن نام آنها را جزء شرکتهای برتر اعلام می کند ، معمولا تمامی یا بخش از فعالیت های خود را برون سپاری می کنند. نقشی که استراتژی رقابتی یک شرکت در تعیین کارکردهای سازنده استراتژی های مدیریتی عملکرد تجاری سازمانها بازی می کند ، موضوع اصلی پیکره تحقیقات پیشین بوده است .تحقیقات صورت گرفته در زمینه برونسپاری در ارتباط عرضه کنندگان ، مدیریت عرضه کنندگان ، ارتباط عرضه کنندگان و استراتژی های تدارکات و ریسک ها و فواید برون سپاری و . . . می باشد (عباسپور ، 1387، 45)1.
آقای احسان عباسپور به بررسی اثر محرک های برون سپاری و اولویت های رقابتی بر عملکرد تجاری شرکت بهره برداری نفت وگاز کارون و همچنین بررسی اولویت های رقابتی بر محرک های برون سپاری شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون پرداخته اند که نتایج این تحقیق وجود یک رابطه معنی دار بین محرک های برون سپاری با عملکرد تجاری و اولویت های رقابتی شرکت وجود دارد ولیکن بین اولویت های رقابتی و عملکرد تجاری رابطه معنی داری وجود نداشت .
دانشی و دلاوری به بررسی اثرات برون سپاری بخش اتفاقات و عملیات شرکت توزیع نیروی برق اهواز در کاهش هزینه ها در سال 1387 پرداخته اند که ماحصل نتایج این است که با توجه به خصوصی سازی در کشورهای دیگر و مزایا و محدودیتهای هر کدام از روش ها و شرایط خاص صنعت ، شایسته است قبل از هر گونه اقدامی در شرکت توزیع نیروی برق اهواز اهداف برون سپاری و اثرات مورد انتظار از طریق کمیته برون سپاری مشخص و ازطریق برنامه مرتبط هدف گذاری گردد.
شیرانی و نبی زاده به بررسی برون سپاری و شرکت های توزیع برق شهرستان اصفهان پرداخته اند که نتیجه حاصله این بود که برون سپاری فعالیتها در شرکتهای توزیع راهی الزامی جهت دستیابی به افزایش کارایی ، کیفیت عملکرد و کاهش هزینه خواهد بود ، لذا جهت رسیدن به این منظور نیاز به انجام برنامه ریزی ، اولویت بندی و قبل از انجام ، مطالعه بر روی ریسک های مسیر اجرا می باشد.
شهرکی به بررسی برون سپاری به عنوان ابزار موفقیت و کار آفرینی پرداخته است که نتیجه این تحقیق این بود که برای سپردن کار به بیرون متاسفانه بنگاهها و سازمانهای ما به وظایف دیگری که بر عهده آنها گذاشته می شود ، توجهی ندارد . در صورتی که باید در هنگام برون سپاری به برقرار کردن مکانیزم های برون سپاری بپردازند و با مدیریت صحیح ، توانایی سنجیدن شرکتی که کار را به او واگذار شده ، داشته باشند و به گزارش گیرهای مداوم بپردازند.

3-1بیان مساله
برون سپاری همانند دیگر موضوعات علمی با تعاریف مختلف از دیدگاههای متفاوتی برخوردار است . برون سپاری در مفهوم اولیه خود بدین معناست که کارکنان بخشی از فعالیتهای شرکت را به بیرون سپرد و در حقیقت ، خود از فرایند خارج می شوند و این کار توسط کارکنان تامین کننده فعالیتها انجام می شود. این مفهوم از برون سپاری به برون سپاری سنتی معروف است و در برون سپاری نو مطرح می شود که کارکنان در حقیقت جابجا نمی شوند و خدمتی نو ، توسط یک شرکت در مجموعه فرایندهای کسب و کار همان شرکت ، مورد استفاده قرار می گیرد. در هر صورت چنانچه بخواهیم تعریفی به صورت جامع تر بیان کنیم ، باید تمامی جوانب برون سپاری و دسته بندیهای گوناگون را شامل شود (شهرکی،1387 ؛2 )1.
برون سپاری به مفهوم استفاده از منابع تامین کنندگان بیرونی برای تحقق بخشیدن به انجام فعالیتهای مورد نیاز تلقی می گردد (شیرانی ،1387 ،1)2.
عموما مفهوم برون سپاری با مفاهیم همچون خصوصی سازی اشتباه گرفته و در مواردی به صورت جایگزین از این مفاهیم در گفتارها استفاده می شود در صورتیکه برون سپاری اجرای یک فرایند در اختیار تامین کننده بیرونی قرار می گیرد و او با ما وارد یک رابطه مشارکتی می شود و این رابطه مشارکتی در زنجیره ارزش سازمان معنا و مفهوم می یابد . زیرا علاوه بر فعالیت ،اختیارات و تصمیم سازی نیز به او واگذار شده است (همان منبع ، 2)3.
برون سپاری از دو جهت قابل توجه است مقوله اول برون سپاری یا واگذاری فعالیتهای خود و دوم دریافت خدمات از دیگران که از دیدگاه رشد و ارتقاء سازمان توجه به هر دو دیدگاه حائز اهمیت وتوجه می باشد.
آب همانند سایر کالاهای اساسی ، کالای اقتصادی بوده وتامین آن همانند سایر فعالیتها ، یک فعالیت اقتصادی است لذا یکی از مهمترین مسایل موثر در اقتصاد آب وفاضلاب ، تعیین صحیح بهای تمام شده واجزای تشکیل دهنده آن است . لذا با توجه به اهمیت آب و دفع فاضلاب با حیات عمومی جامعه ، بهداشت ومحیط زیست ، تشکیل شرکتهای آب وفاضلاب در سال 69 با مدیریت جدید به عنوان بنگاههایی اقتصادی با استقلال مالی توسط دولت صورت گرفته است (خشایی ، 1387، 1)4.
از آنجائیکه تولید آب و خدمات قاضلاب و در کل ، فعالیتهای این شرکت ارزش اجتماعی دارد و دولتها در امور اجتماعی اعمال حاکمیت می کنند ، لذا قیمت گذاری کالا و خدمات در صنعت آب و فلضلاب توسط دولت با توجه به سیاستهای حمایتی از اقشار مختلف جامعه انجام می شود . این سیاست موجب می گردد این شرکت ها از هدف اصلی و نهایی که همان حداکثر سود است فاصله بگیرند.
با توجه به مطالب فوق واز سوی دیگر فرایند پیچیده عملیات استحصال وتصفیه آب ودفع بهداشتی فاضلاب انتظارات ذینفعان ( دولت، سهامداران ، مشترکین ) از تامین آب سالم ودفع بهداشتی فاضلاب ، بالا بودن هزینه های تامین وتوزیع آب ودفع فاضلاب ، مدیریت وکنترل صحیح هزینه درهریک از مراحل تولیدی ، تهیه بهای تمام شده خدمات در سطح شرکتهای آب وفاضلاب با توجه به استقلال مالی هریک از شرکتهای آب وفاضلاب یک امر بسیار ضروری است ( همان منبع، 2)1.
این امر باعث می شود فعالیتهای شرکت به بیرون از سازمان سپرده شود زیرا قیمت های از پیش تعین شدهموجب می شود که شرکت های آب و فاضلاب به فعالیته و فرایند های داخلی توجه نموده و با کاهش و کنترل هزینه به سود آوری امیدوار باشند و یا متحمل خداقل زیان شوند . و به همین دلیل بررسی این امر که برون سپاری برای شرکت آب و فاضلاب تاثیر گذار بر قیمت تمام شده خدمات می باشد امری ضروری است . این بدان معناست که دیگر الزامی نیست که شرکت های بزرگ تجاری ، ادارات دولتی ، بیمارستانها و دانشگاههای بزرگ به تشکیلاتی بدل شوند که تعداد زیادی افراد را در استخدام خود داشته باشند .
این موضوع با توجه به سیاستهای جدید مبنی بر هدفمندسازی یارانه ها بویژه در بخش انرژی وآب ودریافت قیمت تمام شده خدمات از مشترکین اهمیت آن را دو چندان می نماید.

4-1پرسش های تحقیق
پرسش اصلی : آیا بهای تمام شده خدمات بعد از برون سپاری فعالیتها کمتر از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها است .
پرسش های فرعی :
1) آیا سهم هزینه حقوق ودستمزد از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها بیش از سهم هزینه حقوق ودستمزد از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است ؟
2) آیا سهم هزینه تعمیرات ونگهداری از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها بیش از سهم هزینه تعمیرات ونگهداری از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است ؟
3) آیا سهم هزینه خدمات قرارداری از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها کمتر از سهم هزینه خدمات قراردادی از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است؟

5-1فرضیات تحقیق
فرضیه اصلی :بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها بیش از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است .
فرضیات فرعی :
1- سهم هزینه حقوق ودستمزد از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها بیش از سهم هزینه حقوق ودستمزد از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است .
2-سهم هزینه تعمیرات ونگهداری از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها بیش از سهم هزینه تعمیرات ونگهداری از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است .
3-سهم هزینه خدمات قرارداری از بهای تمام شده خدمات قبل از برون سپاری فعالیتها کمتر از سهم هزینه خدمات قراردادی از بهای تمام شده خدمات پس از برون سپاری فعالیتها است.

6-1اهداف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق بررسی سهم اجزای تشکیل دهنده بهای تمام شده خدمات قبل و بعد از برون سپاری فعالیتها به بخش خصوصی در جهت کاهش هزینه ها و تصمیم گیری مدیران برای اینکه برون سپاری انجام شود یا خیر .

7-1اهمیت انجام تحقیق
در شروع قرن جدید روند پر شتاب به سمت تنوع بخشی محصولات جدید ، کوتاه شدن چرخه عمر محصولات ، افزایش تقاضا برای محصولات خاص ، شاخه شاخه و تخصص شدن سریع بازارها و بطور کلی رقابتی شدن عرصه تولید ، شرکتها را با مسائل متعددی مواجه کرده است .در اثر این تحولات روشهای قدیمی تولید کارایی خود را از دست داده و نیاز به روشها و فلسفه های نوین که امکان بقاء و پیشرفت یک سازمان را در شرایط ناپایدار کنونی تضمین نماید ، به خوبی احساس می گردد. در این راستا برون سپاری به عنوان رویکردی جدید که قابلیت پاسخگویی و سرعت عمل را برای یک سازمان در مواجهه با تغییرات احتمالی فراهم می سازد مطرح گردیده است (دانشی و دلاوری ، 1387 ، 2)1.
تصمیمات برون سپاری و تصمیمات ساخت یا خرید از موضوعات استراتژیک سازمان می باشد که سازمانها برای تولید محصولات /خدمات جدید و یا واگذاری محصولات / خدمات قدیم با آن روبرو می باشند. در تصمیمات برون سپاری به دنبال این هستیم که کدام فعالیتها در داخل سازمان و کدام در خارج انجام گیرد، کدام منابع را لازم است در اختیار داشته باشیم و کدام منابع را از بیرون سازمان اجاره کنیم .
مهم این است که سازمان فعالیتهای (خدمات ) را به بیرون واگذار کند که جزء مزیتهای سازمان نباشد (شیرانی و نبی زاده ، 1387، 3)2.

8-1حدود مطالعاتی
شرکت آب وفاضلاب استان مرکزی که شامل 27 شهر تابعه می باشد به عنوان مکان تحقیق می باشد.

1-8-1قلمرو زمانی تحقیق
گستره زمانی تحقیق شامل داده های سال های1378 تا 1387 می باشد. اگر این بازه زمانی برای این تحقیق درنظر گرفته شده است ،‌ به دلیل اینکه صورتهای مالی قبل ازسال1378 در دسترس نبود و در زمان انجام تحقیق آخرین صورت مالی منتشر شده توسط مجمع سال 1387بود.

2-8-1قلمرو موضوعی تحقیق
در این تحقیق به بررسی تطبیقی بهای تمام شده خدمات ، قبل وپس از برون سپاری فعالیتها وتعیین سهم اجزا تشکیل دهنده آن در شرکت آب وفاضلاب استان مرکزی پرداخته می شود

9-1تعاریف واژه ها
بدلیل اینکه بسیاری از واژه ها واصطلاحات معانی گوناگونی دارد، در این قسمت به لحاظ کاربرد واژه ها در تحقیق به تعریف آنها می پردازیم .
1. حسابداری بهای تمام شده: حوزه ای از حسابداری است که با اندازه گیری ، ثبت وگزارش اطلاعات مربوط به اقلام بهای تمام شده سروکار دارد. هر یک از اقلام بهای تمام شده به منزله استفاده از یکی از منابع شرکت است (سجادی نژاد، 1374 ،5)1.
2. هزینه : تعاریفی به شرح زیر در مورد مفهوم هزینه ارائه گردیه است .
• هزینه عبارت از کاهش ناخالص داراییها و یا افزایش ناخالص بدهی ها است که ناشی از فعالیتهای یک واحد تجاری بوده و سبب تغییر حقوق صاحبان سرمایه گردیده وطبق اصول مورد قبول حسابداری شناسایی واندازه گیری می شود.
• هزینه یعنی از دست دادن منابع که به منظور دستیابی به یک هدف مشخص ، واقع شده یا بالقوه واقع می شود وبر حسب واحد پول اندازه گیری می گردد.
• هزینه عبارت است از قیمت مبادله منابع از دست داده شده یا فدا شده جهت تضمین منافع .
3. مدل: مدل یا الگو یکی از ارکان بکارگیری روش علمی است ، هر الگو عبارت است از نمایش روابط متقابل میان اجزاء ساده شده از یک واقعیت( سلطانی ،1377،11)1 .
4. آب شرب: آبی که از نظر میکروبی فاقد انواع میکروارگانیسم ها ، وازنظر شیمیایی در حد استانداردهای جهانی باشد و درکل آب سالم ، بهداشتی وقابل آشامیدن را آب شرب گویند. آب شرب از تصفیه وگند زدایی آب خام طی مراحل مختلف حاصل می شود(همان منبع ،11)2.
5. زیان: آن بخش از بهای تمام شده که منافع مورد انتظار از آن حاصل نشده ( در واقع ارزش خود را از دست داده بدون آنکه منفعتی نصیب شرکت کرده باشد) زیان نامیده می شود(مازاد یزدی، 1375 ،14)3.
6. دستمزد:بهای پرداختی در مقابل استفاده از تلاش نیروی انسانی که شامل تلاش بدنی یا فکری آنها در تولید کالا وخدمات است وانواع آن عبارتند از: (همان منبع ،15)4.
• دستمزد مستقیم : دستمزد کارگرانی که مستقیما در تولید با خدمات دخالت دارند.
• دستمزد غیر مستقیم : به آن دسته از عوامل تولید مربوط می شود که مستقیما در تولید کالا یا ارائه خدمات دخالت ندارند. اما بهر حال تولید کالا و ارائه خدمت بدون کمک آنها نیز میسر نیست .
7. مواد: موادی که در تولید محصول مورد استفاده قرار می گیرد به دو گروه مستقیم یا مواد اولیه وغیر مستقیم طبقه بندی می شوند:
• مواد مستقیم : آن دسته از اقلام مواد اولیه است که ماهیت کالای تولیدی به آنها وابسته است و مستقیما در تولید کالا نقش دارد.
• مواد غیر مستقیم : این مواد گرچه در تولید محصولات بکار می روند و وجودشان ضروری است اما ماهیت کالای تولید شده مستقیما به آنها وابسته نیست یا بخش قابل توجهی از ارزش مواد اولیه بکار رفته در محصول را تشکیل نمی دهند.
8. سربار: سربار یا بهای تمام شده عوامل عمومی تولید ، بهای تمام شده آن دسته از اقلام است که در تولید کالا وارائه خدمت صرف می شوند اما در زمرهء مواد مستقیم ویا دستمزد مستقیم محسوب نمی شوند، مثل دستمزد غیر مستقیم ومواد غیر مستقیم واقلامی نظیر هزینه استهلاک ماشین آلات ، عوارض ، حق بیمه وتجهیزات و ... (همان منبع ، 17)5.
بهای تمام شده خدمات : عبارت است مجموع هزینه های صرف شده برای یک متر مکعب آب و مجموع هزینه های صرف شده برای یک متر مکعب دفع فاضلاب .

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 مقدمه
موسسات و سازمانها و دستگاههای اجرایی با هر ماموریت ، رسالت ، اهداف و چشم اندازی که دارند نهایتا در یک قلمرو ملی و یا بین المللی عمل می کنند و ملزم به پاسخگویی به مشتریان ، ارباب رجوع و ذینفعان هستند تا شرکتی که هدفش سودآوری و رضایت مشتری است و سازمانی که هدف خود را اجرای کامل و دقیق وظایف قانونی و کمک به تحقیق اهداف توسعه و تعالی کشور قرار داده ، پاسخگو باشند (لوئیس ،2002، 12) .
بنابراین ، بررسی نتایج عملکرد تجاری شرکتها و راههای بهبود آن ، یک فرایند مهم راهبردی تلقی می شود.کیفیت و اثر بخشی مدیریت و عملکرد آن عامل تعیین کننده و حیاتی تحقق برنامه های توسعه و رفاه جامعه است .ارائه خدمات و تامین هزینه ها از محل منابع ، حساسیت کافی را برای بررسی تحقق اهداف ، بهبود مستمر کیفیت ، ارتقای رضایتمندی مشتری و شهروندان ، عملکرد سازمان و مدیریت و کارکنان را ایجاد کرده است .در صورتی که ارزیابی عملکرد با دیدگاه فرایندی و بطور صحیح و مستمر انجام شود، در بخش دولتی موجب ارتقا و پاسخگویی دستگاههای اجرایی و اعتماد عمومی به عملکرد سازمانها و کارایی و اثربخشی دولت می شود (عباسپور ، 1387، 2) .
امتیاز مهم برون سپاری که با مفاهیم مدیریت ریسک ارتباط دارد، بهره گیری از استراتژی واگذاری ریسک است .در این حالت علاوه بر کاهش نرخ وقوع ریسک و احتمالا کاهش تنوع ریسک در سازمان (و انتقال به شرکت طرف قرارداد)، تمرکز سازمان و دپارتمان مدیریت ریسک بر کسب و کار فعلی و ریسک های پنهان در آن بیشتر می شود. برون سپاری در سطح کلان به پاره ای از اهداف اساسی جهانی از جمله کاهش فقر در جهان (توزیع عادلانه تر ثروت) و برابری بیش تر بین جنسیت ها و دسترسی به فن آوری کمک می کند و دارای اثرات سر ریز مثبتی شامل اثرات ناشی از مصرف بیش تر و انتقال مهارت و فن و اشتغال ثانویه می باشد.
برون سپاری ظرفیت های محل را نیزتقویت می کند از جمله باعث افزایش کارکنان ماهر و ایجاد خدمات جدید با کاربرد محلی و ایجاد صنعت در جایی که بازار نیست می شود و بازارهای محلی را گسترش می دهد (هویچت ،676،2006 ) .
دراین فصل سعی می شود مبانی نظری تحقیق در 5 بخش به شرح زیر مورد بررسی و مطالعه قرارگیرد:
بخش اول - تاریخچه ومفاهیم برون سپاری و مزایا و معایب آن
بخش دوم – شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی و میزان فعالیتهای آن و فعالیتهای که قابل برون سپاری هستند.
بخش سوم – بررسی بهای تمام شده خدمات شرکت آب و فاضلاب و اجزای آن
بخش چهارم – بررسی تطبیقی بهای تمام شده خدمات قبل و بعد از برون سپاری فعالیتها وتعیین سهم اجزای تشکیل دهنده آن .
بخش پنجم – تحقیقات انجام شده داخلی و خارجی

2-2 بخش اول :تاریخچه ومفاهیم برون سپاری و مزایا و معایب آن
1-2-2 تاریچه برون سپاری
برون سپاری در خارج از ایران :
از دهه1970 میلادی و بدنبال توسعه اقتصاد بین الملل , شرکتهای چند ملیتی ایجاد گردیدند.این شرکتها استراتژیی را برگزیدند که امروزه از آن بعنوان برون سپاری یاد می شود . در اینجا برون سپاری به مفهوم واگذار کردن کار از کشورهای گرانتر و پیشرفته به کشورهای ارزان تر و در حال توسعه است . در برون سپاری , شرکتها بخش و یا تمام فعالیت خود را از کشور خود ( مبدا ) خارج و در کشور دیگر ( مقصد ) که دارای نیروی ارزان تر ( منابع بیشتر و ارزان تر ) است مستقر می کنند و از این جهت بدان صادرات کار هم می گویند . این موضوع در صنایعی مانند آهن , نساجی و خودروسازی بسیار به چشم می خورد و اکنون نیز بشدت در زمینه IT رو به گسترش است . برای نمونه شرکت Levi Strauss که در صنعت نساجی در آمریکای شمالی فعال است 20 سال پیش اولین واحد تولیدی خود از مجموع 20 کارخانه خویش را به کشور چین منقل کرد و در سال 2003 آخرین واحد از بخش عملیات بافندگی خود را منقل نمود و یا آنکه شرکت IBM تعداد 60 پژوهشگر در هندوستان 90 پژوهشگر در چین و 6000 کارمند هندی در زمینه بازاریابی تلفنی دارد ( 2004 میلادی) . همچنین شرکت Microsoft افزون بر 150 نفر پژوهشگر در چین دارد . در تمام این موارد دستمزد نیروهای متخصص یک ششم و کمتر است و نیروها بعضا باکیفیت تر می باشند و این قیمت تولید را کاهش داده است ضمن آنکه جنانچه شرکتهای مبدا می خواستند نیروهای خود را بازآموزی کنند هزینه بالایی را باید متقبل می شدند . البته این استراتژی ( برون سپاری ) مخالفانی را در کشورهای مبدا نیز دارد زیرا کارهای صادر شده دیگر برگشت نخواهند شد و یا آنکه نیروها در کشورهای متفاوت دارای فرهنگهای مختلفی هستند و در کار شاید هیچگاه با یکدیگر روبرو نگردنند و فقط از طریق اینترنت با یگدیگر ارتباط داشته باشند .
بعد از بکارگیری برون سپاری در سطح اقتصاد بین الملل ، اکنون چند سالی است که در ادبیات مدیریت نوین سازمانها و در سطح داخلی کشورها واژه برون سپاری در کنار واژگانی مانند خصوصی سازی با مفهوم انتقال مالکیت و یا آزادسازی با مفهوم لغو مقررات و قوانین انحصار در جهت افزایش رقابت قرار گرفته است . اکنون برون سپاری در خیلی از شرکتهای بزرگ ، متوسط و حتی کوچک بعنوان یکی از استراتژیهای بنیادین کسب و کار و با هدف کاهش هزینه ، افزایش درآمد ، افزایش ریسک پذیری و توان رقابت در بازار و افزایش رضایتمندی مشتری، تمرکز روی فرآیندهای اصلی ، بهبود خدمات ، ارتقای مهارتها ، کاهش مدت زمان از مرحله ایده به بازار صورت می پذیرد و باعث کوچک سازی سازمان و افزایش مزیت رقابتی کلی آن می گردد . در این سازمانها علاوه بر انجام بخشی یا تمام فعالیتهای ساخت محصول از طریق برون سپاری، بسیاری از فعالیتهای خدماتی لازم مانند حسابداری ، فروش و خدمات پس از فروش ، حقوق و دستمزد ، مدیریت نیروی انسانی ، تدوین قراردادها و انتخاب پیمانکار ، خرید تجهیزات نیز از طریق برون سپاری صورت می پذیرد (داور پناه ،1385، 2) .
برون‌سپاری در ایران:
شرکت ملی نفت ایران به دلیل گستردگی حیطه فعالیت‌هایش، به برون‌سپاری‌های متفاوتی دست زده است. این پژوهش در سال 1382 به منظور بررسی عوامل در تصمیم‌گیری برون‌سپاری در دو بخش خدمات عمومی و خدمات فنی مهندسی بالادستی نفت صورت گرفته است. قلمروی مکانی تحقیق را در بخش خدمات عمومی، واحدهای ستادی (واقع در شهر تهران) به ویژه زیرمجموعه مدیریت امور اداری و مدیریت امور مالی تشکیل می‌دادند. از مدیریت امور اداری واحدهای آموزشی مرکزی، طرح و برنامه‌ریزی نیروی انسانی، تامین نیروی انسانی، مددکاری اجتماعی، معاونت خدمات و امور مسافرت و از زیرمجموعه مدیریت امور مالی واحد خدمات کامپیوتر و اطلاعات مدیریت انتخاب شدند (مریم قاسمی ،1387، 2)1.
بخش خدمات مهندسی بالادستی نفت را در این تحقیق، ارکان تابعه شرکت ملی نفت ایران شامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، شرکت اکتشاف، شرکت نفت فلات قاره، شرکت نفت و گاز پارس و شرکت نفت مناطق مرکزی تشکیل می‌دادند.

2-2-2 تعریف برون سپاری :
برون سپاری عبارتست از پیدا کردن ارائه دهندگان خدمت جدید و روشهای جدیدی که بتوان با اطمینان تهیه مواد ، کالاها ، اجزاء و خدمات را به آنها واگذار نمود. در حقیقت در واگذاری یا برون سپاری، سازمان از دانش و تجربه و خلاقیت ارائه دهندگان خدمت جدیدی که قبلاً استفاده نکرده است، بهره مند می شود.
برون سپاری عبارتست از واگذاری برنامه ریزی ، مدیریت ، اجراء و عملیات فعالیت های مشخص به شخص ثالث مستقل.
بنا به تعریف آقای م.ف گریور برون سپاری عبارت است از عمل انتقال بعضی از فعالیتهای داخلی یک سازمان و واگذاری حق تصمیم گیری به عرضه کننده بیرون از سازمان بر اساس قرارداد. در حقیقت و درعمل در برون سپاری نه تنها فعالیتها منتقل می شوند، بلکه عوامل تولید و حق تصمیم گیری نیز در اغلب موارد واگذار می گردد.
عوامل تولید عبارتند از : کارکنان ، تسهیلات ، تجهیزات ، فن آوری ، سایر دارائیها

3-2-2 مفهوم برون سپاری :
برون سپاری به مفهوم سپردن بخشی از کار به خارج از سازمان ، منبع یابی از خارج سازمان و یا واگذاری فعالیتهای سازمان به یک مؤسسه برون سازمانی مرتبط است . در برون سپاری فرآیند تولید ( اعم از ساخت محصول یا خدمات مرتبط ) بصورت شبکه ای و زنجیره ای تعریف شده که مسئولیت و مدیریت هر کدام از زنجیره های تولید توسط یک کارفرما انجام می گردد ( فرآیند تولید بصورت غیرمتمرکز و شراکتی می باشد ) . هر شرکت بعنوان تامین کننده بخشی از شبکه تولید است و محصول خود را به شرکت دیگر می دهد تا نهایتا محصول اصلی تولید می گردد . بعبارتی جهت تولید محصول ، فرآیندهای تجاری مختلفی تعریف می شوند . شرکت یک یا دو فعالیت را که قابلیت کلیدی آن سازمان است و در آن می تواند برای مشتریان فراتر از رقبا ارزش آفرینی کند را برای خود نگه داشته و بقیه فعالیتها را از طریق کسب و کارهای دیگری که در آن فعالیتها قابلیت کلیدی دارند تامین می نماید . لذا در یک ساختار فرآیندی مجموعه ای از کسب و کارها که هر یک با قابلیت کلیدی شان شناخته می شوند در روابطی بشکل برد – برد در کنار هم قرار می گیرند و در نهایت مشتریان و بلکه تمامی گروههای ذینفع از هم افزایی این شبکه بهره مند می شوند .

4-2-2 مزایای برون سپاری
• بهبود نتایج مالی
 کاهش هزینه سربار
 کاهش هزینه های عملیاتی
 کاهش هزینه خدمات
 کاهش سرمایه گذاری روی دارائیها و استفاده بهتر برای سایر اهداف
 تغییر هزینه های ثابت به هزینه های متغییر(حسینی ،1381، 68) .
• بهبود نتایج تجاری
 بهبود تمرکز سازمان بر فعالیتهای اصلی
 دستیابی به تخصص برتر پیمانکاران
 آزاد سازی منابع درون سازمانی برای هدفهای دیگر
 افزایش اثر بخشی از طریق تمرکز روی آنچه سازمان در انجام دادن آن بهترین است .
 تمرکز بهتر مدیریت ارشد بر قابلیتهای بهتر پیمانکار
 تکنولوژی ، کارایی ، و مدیریت بهتر پیمانکار
 بدست آوردن تخصص ، مهارت ها و تکنولوژی هایی که قبلا قابل دستیابی نبوده است
 بدست آوردن ایده های جدید و نو آور
 بدست آوردن سهم بازار و فرصتهای کسب و کار از طریق شبکه ارائه دهندگان
 بهبود خدمات پشتیبانی
 بهبود فرایند کیفیت
• مزایای برون سپاری برای تامین کنندگان
برون سپاری مزایای بیشماری را برای تامین کنندگان دارا می باشد که اهم آنها عبارتند از:
 اشتغال زایی
 تثبیت نام تجاری برای کشورها در صنایع مبتنی بر دانش و تغییر دیدگاه جهانی
 رشد فنی و تخصصی شرکتها
 ارتقا شرکتها درزنجیره دانش
 بهره گیری از دانش فنی کشورهای پیشرفته (حسینی ،1381، 69)1.
• مزایای برون سپاری برای شرکت خدماتی
 کاهش هزینه های نیروی انسانی
 کاهش هزینه های عملیاتی
 بهبود تمرکز سازمان
 انعطاف پذیری ظرفیت سازمانی
 کاهش زمان رسیدن محصول به بازار
 دستیابی به مهارتهای تخصصی
 کاهش یا تقیسم ریسک
 استفاده از رویه های معمول کسب و کار در سازمانهای بزرگ
 بهبود کیفیت
 مدیریت موثر
• مزایای برون سپاری برای مشتریان
 خرید ارزانتر
 استفاده ازمحصول با کیفیت بیشتر(همان منبع ، 70)2.

5-2-2 معایب برون سپاری
• کاهش کنترل بر روی ارائه دهنده خدمت:
 دشواری کنترل پیمانکار در مقایسه با کنترل کارکنان و
 وابستگی سازمان به پیمانکار
 کاهش انعطاف پذیری
 مدت طولانی قرارداد های برون سپاری
 تغییر در شرایط کاری سازمان در طول زمان
 دشواری بازگشت به شرایط پیش از برون سپاری (عباسپور،1387، 64)1.
• تاثیر روی کارکنان
 صدمه برون سپاری به وفاداری کارکنان
 دشواریهای انتقال نیروی انسانی و
 کاهش احساس امنیت شغلی در کارکنان
• افزایش هزینه ها
 درنظر گرفتن سود از سوی پیمانکاران
 نیاز به ساماندهی یک تیم برای نظارت بر پیمانکار
 تغییر ماهیت هزینه ها و
 افزایش ریسک از نظر مالیاتها (همان منبع ، 65)2.

6-2-2 برای برون سپاری چه اقداماتی لازم است ؟
در بسیاری از سازمانها مشاهده شده علاوه بر آنکه مشکل شناخت مفاهیم و مبانی برون سپاری وجود دارد بلکه اجرای آن بصورت سعی و خطا و بدون اتخاذ یک روش علمی و سیستماتیک صورت پذیرفته است حال آنکه سازمانی که قصد دریافت مؤثر خدمات برون سپاری را دارد نیازمند وجود استراتژیها و زیرساختهای لازم و اتخاذ یک رویکرد علمی و جامع برای پیاده سازی برون سپاری می باشد . ذیلا به بخش عمده ای از عوامل زیرساختی و مراحل اجرای آن اشاره می شود (داور پناه ،1385، 3)3.
1 – شبکه شدن تولید : پیش زمینه برون سپاری شبکه ای یا فرآیندی شدن تولید است . جهت برون سپاری ابتدا باید شرکت بداند برای تولید چه فعالیتهایی دارد تا بتواند تصمیم بگیرد چه فعالیتی را برون سپاری کند و چه فعالیتی را خود انجام دهد .در این مرحله شرح خدمات و شناسنامه فعالیتها بطور شفاف و استاندارد تعریف می شوند . همچنین استانداردهای فنی به زبان و اصطلاحات قانونی و قراردادی تبدیل می گردند و شاخص های تحویل گیری کار نیز مشخص می شوند .
2 – انتخاب فعالیتهای قابل برون سپاری ( متدلوژی برون سپاری ) : مسئله ای که مدیران ارشد با آن مواجه هستند استفاده ار برون سپاری نیست بلکه تعیین فعالیتی است که باید برون سپاری شود . در این مرحله باید دانست برون سپاری هر فعالیتی تا چه میزان سازمان را در رسیدن به هدف یاری می کند ؟ فرصتها و تهدیدها کدامند و تاثیرات آن ( برون سپاری ) بر منابع انسانی و روشها و هزینه ها و ... چیست ؟ برای این منظور بهتر است چارچوب منطقی و مدل مفهومی و سیستمی طرح گردد که در آن متغیرهای موثر در تصمیم گیری برون سپاری و جهت روابط این متغیرها مشخص گردیده و نتیجه آن انتخاب فعالیت قابل برون سپاری باشد . در این راستا نقش مشاوران مدیریت برای انجام درست پروژه های برون سپاری براساس نگرشی علمی ، کلیدی و حیاتی است . با نگرش علمی سازمان حتی می تواند فعالیت اصلی خود را برون سپاری کند در صورتیکه ساز و کار کنترلی بر روی فعالیت اصلی را همچنان حفظ نماید . همچنین تشخیص ریسک های کسب و کار مانند تفاوتهای فرهنگی سازمانها یا ریسک در برابر عدم تحویل به موقع خدمت یا عدم کیفیت مورد انتظار و محدودیت در انتخاب پیمانکار جایگزین عواملی مهم در ارزیابی فعالیتها جهت برون سپاری می باشند .
3 – حسابداری برون سپاری : مهمترین انگیزه در میز مذاکره قیمت است . در صورت مبهم بودن قیمت تمام شده هر دو طرف ضرر می کنند . قیمت معامله باید بنحوی باشد که هر دو طرف بشکل برد – برد در کنار هم قرار گیرند . ضمن آنکه در یک موقعیت رقابتی انتخاب تامین کننده براساس قیمت صورت می گیرد .تعیین چنین قیمتی مستلزم سیستم حسابداری قیمت تمام شده برای هر فعالیت است .ارزیابی اثربخشی فعالیتهای برون سپاری شده بر اهداف مالی مانند کاهش هزینه ها یا سرعت بازگشت سرمایه نیز با اعمال اینگونه سیستم حسابداری ممکن است .
4 - انتخاب ارائه دهندگان خدمت : برگزاری مناقصه ، شناسایی و انتخاب ارائه دهنده فعالیت قدم بعدی است . در این مرحله تهیه شرایط مناسب درخواست پیشنهاد و درخواست اطلاعات پیمانکاران و اعلام آن به ارائه کنندگان محصول یا خدمت ، دسترسی به ارائه دهندگان حرفه ای و باتجربه ( دارای صلاحیت ) و ارزیابی اولیه آنان اموری مهم برای یک برون سپاری مناسب به شمار می روند. در این مرحله پیشنهاد می شود تیم ارزیابی طرحهای پیشنهادی با شناسنامه فعالیت و شرح خدمات تشکیل گردد
اضافه می گردد ارتباط مابین این شرکتها از طریق قرارداد و نظارت برقرار می گردد . قراردادها باید شفاف و با رعایت حقوق دو طرف و پس از مذاکره و کسب توافق بسته شوند . با امضای یک قرارداد در حقیقت یک رابطه ی همکاری با کارفرماهای دیگر بوجود آمده است و این یک تعهد کامل دوطرفه است . در برون سپاری شرکتهای طرف قرارداد همکاران پاره وقت یکدیگرند .
5– پایش عملکرد و سیستم های کنترلی یکپارچه - با رویکرد IT : سازمانهایی که اقدام به برون سپاری می نمایند بواقع یک شبکه تعامل با یکدیگر ایجاد می کنند . این شبکه و زنجیره تولید نهایتا منجر به تحقق اهدافی مانند کاهش هزینه ، بهبود کیفیت محصولات ، ارتقای مهارتها و یا کاهش زمان تولید می گردد . پس از قرارداد نظارت و کنترل عملیات سازمانها نقش حیاتی دارد و این نیازمند وجود یک برنامه جامع و منسجم ارتباطاتی ، نظارتی و ارزیابی بر اساس شاخص های تحویل ، توافقات بعمل آمده و اهداف اشاره شده است .

7-2-2چرا برون‌سپاری ؟
به‌ منظور درک‌ این‌ مطلب‌که‌ چرا شرکتها فعالیتهای‌ خود را برون‌سپاری‌ می‌کنند می‌توان‌ اهداف‌ و منافع‌ حاصله‌ را به‌ شکل‌ زیر برشمرد:
1) بهبود کیفیت‌ خدمات‌ و افزایش‌ کمیت‌کارها با رعایت‌ اصول‌ صرفه‌جویی‌ درهزینه‌ها.
2) افزایش‌ سرعت‌ انجام‌ کارها و حذف‌ بوروکراسی‌ حاکم‌ بر ادارات‌ و سامانه‌های‌دولتی‌.
3) آزاد کردن‌ منابع‌ انسانی‌ و سایر منابع‌ برای‌ اهداف‌ دیگر.
4) افزایش‌ رقابت‌ به‌ منظور افزایش‌ کیفیت‌ خدمات‌، عملیات‌، کاهش‌ و کنترل‌ هزینه ‌عملیات‌.
5) استقرار نظام‌ کارمزدی‌ به‌ جای‌ نظام ‌وقت‌ مزدی‌ سنتی‌ حاکم‌، بالاخص در ادارات‌ دولتی‌.
6) ایجاد فرهنگ‌ ضد انحصار در جهت ‌ارایه‌ خدمات‌ به‌ منظور افزایش‌ حق ‌انتخاب‌ مشتری‌ .
7) ایجاد انگیزه‌ کاری‌ در کارکنان‌ و پیمانکاران‌ جهت‌ دسترسی‌ به‌ منافع‌ مناسب‌ و بالطبع‌ افزایش‌ خدمات‌ مطلوب‌ و رضایتمندی‌ بیشتر.
8) افزایش‌ تمرکز سازمان بر یک‌ فعالیت‌ خاص‌ و مدیریت‌ وظایف‌ مشکل‌ یا کنترل‌ناپذیر
9) در دسترس‌ قرار گرفتن‌ وجوه‌ سرمایه‌ و تقسیم‌ خطرپذیری(ایرینا،2006، 2).

8-2-2چه نوع فعالیت هایی را می توان برون سپاری کرد؟
- محورها، اهداف و ماموریت‌های اصلی سازمان خود را تبیین کنید. هرچیزی غیر از موارد اصلی سازمان خود و آنچه نسبت به آنها بی‌اهمیت است را می‌توانید برون‌سپاری نمایید.
برای این کار می توان به سوالات زیر پاسخ داد:

1. هسته اصلی و علت وجودی سازمان شما چیست؟
2. مزیت رقابتی سازمان شما چیست؟ یا چه چیزی در سازمان شما وجود دارد که دیگران ندارند و می‌تواند در تبلیغ و رقابت بکار آید؟
3. سازمان در پی ایجاد و عرضه چه چیزی است؟ (منشی زاده ، 1384، 25).
- تولید را در نظر بگیرید. در تحلیل و طراحی‌های خود ازدیاد کیفیت و کمیت تولید را مد نظر قرار دهید.
برای این کار می توان به سوالات زیر پاسخ داد:
آیا لازم است که فلان قسمت از کار را خودمان انجام دهیم؟ با چشمان باز به منابع سازمانی خود نگاه کنید. اگر از مهندسین خود سوال کنید که این قسمت از کار را آیا می‌توانند خودشان انجام دهند؟ همیشه می گویند، بله! ما مهندسین همیشه اینجوری هستیم.
بهتر است اینگونه سوال کنید: چرا این قسمت از کار برای شغل ما حیاتی است؟ به عبارت دیگر: اگر بخواهیم این کار را بهتر از دیگران انجام دهیم، آیا دانش و اطلاع کافی داریم؟ به حرف پیمانکاران درباره توانایی‌های خود اصلا و ابدا اعتماد نکنید. حتما بررسی‌های خود را با دقت و وسواس زیاد انجام دهید. از دوستی‌ها و رو در بایستی‌های ایرانی و اعتمادهای سنتی، جدا پرهیز کنید. جلوی ضرر را از هر جا که بگیرید، نفع است ( همان منبع ، 26) .
- سعی و تلاش گروه خود را روی ماموریت و هسته اصلی و وجودی سازمان خود متمرکز کنید و حواشی را به دیگران بسپارید. سازمان را تخصصی کنید. به سازمان تفهیم کنید که وظیفه اصلی و محوری آنها چیست و هر چه بیرون از آن است را، اگر برون‌سپاری نمایید، می توان هزینه‌ها را کم کرد و میزان تولید را بالا برد. حول محوری که خودتان تخصص دارید کار کنید و اجازه دهید که دیگران نیز حول تخصصی که دارند برای شما کارکنند.
هیچوقت گول صرفه‌جویی در قیمت‌ها را نخورید. متاسفانه بسیاری از پروژه‌ها فقط برای تقلیل قیمت برون‌سپاری می‌شوند و رشد تولید و کیفیت مد نظر قرار نمی‌گیرد. کارمندان از تخصصی شدن کارها به دلیل محدود شدن تخصص‌هایشان هراس دارند. تخصصی شدن و عمیق‌تر دانستن یک رشته، باعث با ارزش‌تر شدن افراد می‌شود. اما اگر رشته‌ایی بی‌استفاده شود، متخصص‌های آن نیز بی‌کار می‌شوند یا به سختی کاری جدید پیدا می‌کنند. این مشکل تا حدی بد‌خیم بوده و راه حلی ساده برای آن وجود ندارد.
9-2-2 عوامل موثر بر موفقیت روابط برون سپاری
براساس تجربیات شرکت جریکو واقع در نیویورک که با بیش از 70000 عضو در زمینه برون سپاری فعالیت می کند و عقد قرارداد و مدیریت میلیاردها دلار پروژه ها و فعالیتهای برون سپاری را انجام داده است ، همین تجربه باعث شده است این شرکت در موقعیت ممتازی قرار گیرد و بتواند عوامل اصلی مورد نیاز برای مدیریت موثر روابط برون سپاری را بشناسد.بر این اساس تاکید می شود که جدا از اینکه در چه مرحله ای از مراحل برون سپاری هستید درمرحله مذاکرات اولیه با اعضای داخلی سازمان خود یا در مرحله عقد قرارداد یا پیاده سازی طرح ، درهر صورت فعالیتهای زیر برای کسب اطمینان از موفقیت طرح پیشنهاد می شود (بهشتی فاخر و خدری ، 9،1382) .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 78   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله مشکلات روانپزشکی در کودکان زیر پنج سال

مفدمه
بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی، از هیچ طبقه اقتصادی اجتماعی
خاصی، در مقابل آن ها مصونیت نداشته و خطری است که بشر را همواره تهدید می کند. خوشبختانه نهضت
بهداشت روانی در نیم قرن اخیر، افکار غلط و خرافات در مورد این بیماری ها را کنار گذاشته و نشان داده که اولا
بیماری های روانی، قابل پیشگیری بوده و ثانیا در صورتی که مانند سایر بیماری ها به موقع تشخیص داده و تحت
درمان قرار گیرند به همان نسبت از مزمن شدن و عوارض آن ها کاسته خواهد شد . در راستای همین عقیده ,
بهداشت روانی که جزئی از بهداشت عمومی محسوب می شود به پیگیری موارد زیر می پردازد :
• افزایش سطح بهداشت روانی از طریق ارتقاء آگاهی های جامعه در مورد این بیماری ها
• شناسایی و تشخیص زودرس اختلالات روانی و درمان آنها
• پیشگیری از عوارض و عود بیماری و توانبخشی بیماران
• پیشگیری از بروز بیماری های روانی از طریق پیشگیری و درمان بیماری های جسمی.

تاریخچه

در حقیقت بهداشت روان را می توان یکی از قدیمی ترین موضوعات به شمار آورد . زیرا بیماری های روانی
از زمان های قدیم وجود داشته , بطوریکه بقراط در حدود 400 سال قبل از میلاد عقیده داشته که بیماران روانی را
مانند بیماری جسمی باید درمان کرد . تقریبا از سال 1930 یعنی بعد از تشکیل اولین کنگره بین المللی بهداشت
روان بود که این رشته بصورت جزئی از علوم پزشکی درآمد و سا زمان های روانپزشکی و مراکز پیشگیری در
کشورهای مترقی یکی بعد از دیگری فعالیت خود را شروع کردند.
در سال 1930 اولین کنگره بین المللی بهداشت روان با شرکت نمایندگان پنجاه کشور در واشنگتن
تشکیل شد و مشکلات روانی کشورها و مسائلی از قبیل تاسیس بیمارستان ها , مراکز درمان سرپایی , مراکز
کودکان عقب مانده ذهنی و نظایر آن مورد مطالعه قرار گرفت . ولی در 18 سال بعد یعنی در سال 1948 در سومین
کنگره بین المللی بهداشت روان که در لندن تشکیل شد اساس فدراسیون جهانی بهداشت روان بنیان گذاری شد و
در همان سال این فدراسیون به عضویت رسمی سازمان یونسکو و سازمان جهانی بهداشت درآمد بطوریکه این
سازمان در ژنو نقش رهبری رسمی فدراسیون جهانی بهداشت روان را به عهده گرفت . از آن تاریخ به بعد هر سال
یک جلسه بین المللی و هر چهار سال یکبار کنگره جهانی تشکیل شده و می شود . در نتیجه تلاش و کوشش های
پیگیر روز 18 فروردین مطابق با هفتم آوریل روز جهانی بهداشت اعلام گردیده در سراسر جهان مسائل بهداشتی
کشورها مورد بررسی قرار می گیرد . ضمنا از مسئولین بهداشتی کشورهای مختلف خواسته شده تا برنامه های
بهداشت روانی را جزو برنامه های بهداشت عمومی قرار دهند.
در کشور ا یران نیز علیرغم آنکه از زمان محمدبن زکریای رازی و بعد , ابوعلی سینا به بیماران روانی
(دیوانگان آن زمان ) توجه داشته و برای آنها از دستورات مختلف دارویی و روش های گوناگونی همچون تلقین
استفاده می کردند , ولی بطور رسمی در سال 1336 برنامه های روانشناسی و بهداشت روان از رادیوی ایران آغاز شد و در سال 1338 اداره بهداشت روانی در اداره کلّ بهداشت وزارت بهداری وقت، تشکیل گردید . اگرچه از سال 1319 تدریس روانپزشکی در دانشگاه تهران آغاز شده بود با قبول استراتژی P.H.C توسط جمهوری اسلامی
ایران و ایجاد شبکه های بهداشتی درمانی در کشور , موضوع بهداشت روان به منزله جزء نهم خدمات اولیه
بهداشتی پذیرفته شد و در حال حاضر نیز از موضوعات بسیار ضروری در کشور مورد توجه قرار دارد.

تعریف بهداشت روان

بهداشت روان، علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از اولین لحظات
حیات جنینی تا مرگ اعم از زندگی داخل رحمی , نوزادی, کودکی تا نوجوانی , بزرگسالی و پیری را در بر می گیرد .
بهداشت روان، دانش و هنری است که به افراد کمک می کند تا با ایجاد روش هایی صحیح از لحاظ روانی و عاطفی
بتوانند با محیط خود سازگاری نموده و راه حل های مطلوب تری را برای حل مشکلاتشان انتخاب نمایند.

تعریف سازمان جهانی بهداشت

عبارت است از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران , تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل
تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی , عادلانه و مناسب . نتیجه آنکه مفهوم بهداشت روانی عبارت خواهد بود
از تامین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری از ابتلاء به اختلال روانی, درمان مناسب و بازتوانی آن.

ویژگی های افرادی که از نظر روانی سالم هستند

• این افراد نسبت به خود آرامش دارند یعنی به طور نسبتا معقولی احساس امنیت و کفایت دارند
• توانایی های خود را در حد واقعی، ارزیابی می کنند, نه بیشتر و نه کمتر
• به خود احترام می گذراند(Self- respect) و کمبودهای خود را می پذیرند
• به حقوق دیگران احترام می گذارند
• می توانند به دیگران علاقمند شوند و آن ها را دوست بدارند
• می توانند احترام و دوستی دیگران را جلب کنند
• می توانند نیازهای زندگی خود را برآورده سازند و برای دشواری هایی که در زندگی آنها پیش می آید راه
حلّی پیدا کنند ( آنها قادرند خود بیندیشند و تصمیم بگیرند )
• قادرند مسئولیت های روزمرة خود را با برگزیدن اهداف معقول پیش ببرند
• تحت تاثیر عواطف, ترس, خشم, عشق یا گناه خود بطوری قرار نمی گیرند که زندگیشان پریشان شود.

چند نشانه هشدار دهنده برای ضعف روانی

• احساس نگرانی دائمی
• ناشادی دائمی به علل ناموجه
• از دست دادن آسان تعادل روانی در بیشتر اوقات
• بی خوابی مکرّر
• افسردگی و سرخوشی متناوب بصورت ناتوان کننده
• احساس بی علاقگی و تنفّر دائمی نسبت به مردم
• آشفتگی زندگی
• عدم تحمل دائمی فرزندان
• همواره خشمگین و بعد دچار پشیمانی شدن
• ترس بی جهت دائمی
• دائما حق را به جانب خود دادن و دیگران را ناحق شمردن
• احساس درد و شکایت های بی شمار بدنی که علّتی برای آن پیدا نمی شود.
به عقیده دکتر منینگر اگر شخصی وجود یکی از علائم فوق را در خود قطعی بداند باید به او کمک شود.

جمعیت های آسیب پذیر(High Risk) در بهداشت روان

گرچه بهداشت روان به مفهوم گفته شده , خود را در برابر تمام بیماران و همه افراد سالم متعهد می بیند
اما گروه ها و جمعیت هایی نیازمندی بیشتری داشته و آسیب پذیری زیادتری از نظر بهداشت روان دارند . این افراد
عبارتند از : بیماران و معلولین روانی , عقب ماندگان ذهنی , بیماران صرعی , سالمندان, معتادان, بیکاران, نیازمندان
اقتصادی, کودکان و نوجوانان, زنان باردار, جدا شده و داغدیده, افراد بی سرپرست, زندانیان . . . و مهاجران.

بیان مسئله

تاکنون مطالعات معدودی دربارة نحوة بروز و شیوع مشکلات بهداشت روان در سال های اول زندگی، صورت گرفته است . ریچمن(Richman) در سال 1975 ، تمامی کودکان 3 سالة منطقه ای در شمال لندن را مورد مطالعه قرار داد . نتایج مطالعه حاکی از این واقعیت بود که 7% آنان دارای مشکلات رفتاری متوسط یا شدید و در حدود 15 % از آن ها دچار مشکلات خفیف رفتاری می باشند . در مجموع تفاوتی میان دختران و پسران وجود نداشت اگرچه پرتحرکی، بی اختیاری ادرار و مدفوع در پسران و اضطراب و ترس های مختلف در دختران ، شا یع تر بود . به
نظر می رسد که بروز مشکلات رفتاری در این سنین به نحوی به خصوصیات بیولوژیک کودک و همچنین رابطة
والد کودک مربوط می شود.

ارزیابی نوزادان و کودکان خردسال

روش های ارزیابی در نوزادان و شیرخواران 1 تا 2ساله، دارای تفاوت هایی نسبت به کودکان دیگر می باشد.
همانگونه که امد (ِ1985 ( Emde بیان می دارد، بیان عواطف در این سنین دارای اهمیت ویژه ای است . نوزادان,
سخن نمی گویند . در عوض، گریه می کنند، می خندند، صداهایی از خود در می آورند و از طرق مختلف (که تدریجاً
والدین آنان می آموزند) ترس، خشم، غم، لذّت و امثال آن را انتقال می دهند.
آنچه از معاینة صِرف نوزاد اهمیت بیشتری دارد، مشاهدة تعامل میان والدین و کودک است که در این خصوص ارتباط غیر کلامی، واجد اهمیت ویژه ای است.
در واقع آنچه ارزیابی می شود نه نوزاد، بلکه« نوزاد در متن زمینه ای » است که محیط طبیعی وی و معمولاً
خانواده می باشد . بنابراین حضور هر دو والد ضروری است . بعضاً یکی از والدین (اغلب پدر ) مایل به شرکت در جلسات درمانی نیست که در این صورت باید حداکثر تلاش صورت گیرد تا وی در جلسات حضور یابد . به همین ترتیب، حضور دیگر فرزندان خانواده (در صورت وجود) بسیار کمک کننده است.
طبق نظر هیرشبرگ( 1993 Hirshberg ) جنبه های زیر باید در رابطة والدین و کودک ، مورد ارزیابی قرار گیرد:

• رابطة دلبستگی (The attachment relationship) : ارزیابی این مطلب که آیا نوزاد، والدین را منبع امنیت و راحتی می داند و در این صورت نحوة کسب امنیت و راحتی از طریق والدین چگونه است؟ اکتشاف کنجکاوانة نوزاد نسبت به محیط اطراف تا چه میزان آزادانه صورت می گیرد؟ اگر نوزاد در صدد دریافت عواطف مثبت باشد آیا والدینش آن را محقق می سازند؟ در آن صورت آیا کودک مجدداً به اکتشافات خویش ادامه می دهد؟

• ایمنی و محافظت(Safety and Protection) : این موضوع وابسته به آن است که هر یک از والدین تا چه میزان نسبت به ایمنی و محافظت کودک در برابر خطرات هشیار باشند . والدین ممکن است بیش از اندازه حمایت کننده و یا بی توجه باشند . واکنش های کودک نیز در برابر روش های محافظتی والدین باید مشاهده گردند.

• تنظیم فیزیولوژیک : وابسته به مشاهده این موضوع است که والدین در برابر تغییرات فیزیولوژیک کودک چگونه واکنش نشان می دهند؛ برای مثال : گرسنگی، سرماخوردن، خواب آلودگی، نیاز به تحرک. سؤال اصلی این است که آیا مداخلة والدین برای تأمین خواست های فیزیولوژیک کودک مؤثر است؟ و آیا در برابر تلاش های کودک به منظور افزایش یا کاهش تحرک پاسخ مناسب دریافت می شود؟

• بازی: لازم است موقعیتی فراهم گردد که والدین و کودک برای مدت زمانی با همدیگر بازی کنند .
آیا والدین آرامش دارند و با کودک خویش نیز راحت هستند؟ آیا به نحو مناسب به علامت های نوزاد، واکنش نشان می دهند؟ آیا می فهمند که او چه می خواهد؟ و آیا در شرایطی که ساختار و سازماندهی مورد نیاز است، بازی را شروع می کنند؟

• آموزش و یادگیری : این موضوع به بازی مربوط می شود و بستگی به آن دارد که چگونه والدین، به کودک خویش کمک کنند تا او یادگیری داشته باشد . از این روی، توانایی و خواست والدین در این زمینه و همچنین رویکرد و میزان انعطاف والدین باید مورد بررسی قرار گیرد.

• قدرت و کنترل : آیا والدین در برابر کودک افرادی آرام، مطمئن و مسلط بر خود به نظر می رسند … یا بر عکس منفعل، متزلزل، آشفته و گیج یا احتمالاً دارای تنش و خشمگین هستند.

• تنظیم هیجانات : همانطور که هیرشبرگ( 1993 ( Hirshberg اشاره کرده است، ابراز و انتقال, هیجانات و تنظیم آنان احتمالاً مهم ترین جنبه ها در ارتباط بین فردی است . هیجاناتی که در برگیرندة تعاملات میان کودک و والدین باشد، به نظر می رسد که عاملی کلیدی در سازمان دهی تجربیات است و تصور می شود که به روابط و تعاملات بعدی شکل می دهد . مصاحبه گر باید در جریان تعامل کودک و والدین، به میزان عواطف موجود در رابطه مزبور، سهولت ابراز هیجانات و هماهنگی لحن صدا، حالات چهره ، ژست ها و ارتباطات غیر کلامی توجه نماید . همچنین لازم است که تفاوت های موجود میان واکنش های پدر و مادر و ارتباطات عاطفی آنها با یکدیگر مورد توجه قرار
گیرد. در تکمیل مشاهدات فوق، لازم است که از والدین در باره هر یک از حوزه های مزبور، سؤال گردد. بدین منظور می توان از هر یک از والدین واکنش والد دیگر را در هر حوزه پرسید و سپس نظر موافق یا مخالف آن والد را جویا شد . هر گونه اختلاف روش در تعامل با کودک یا اختلاف نظر در تربیت فرزندان نیز باید مورد کنکاش قرار گیرد.
مشاهدة مستقیم نوزاد در موقعیت های مختلف ، واجد اهمیت فراوانی است. برای مثال، گنس باور و هارمون ( 1981 ) یک روش ارزیابی جامع را توصیه نموده اند که به ترتیب زیر برای کودکان 9 تا 21 ماه ه به کار می رود:
1- اختصاص دادن زمانی برای بازی آزادانة کودک و مادر که در حین آن نوزاد بتواند با اسباب بازی یا مادر بازی نماید.
2- نزدیک شدن یک فرد غریبه و مادر به نوزاد که مشخص می سازد تا چه میزان مادر به عنوان منبع امنیت تلقی می شود.
3- بررسی سطح رشدی ( برای مثال استفاده از Bayley Scales of Infant Development )
4- بررسی تأثیر جدایی با غایب شدن و بازگشت مادر پس از 3 دقیقه.

علاوه بر موارد فوق ، کسب تاریخچة کامل کودک و خانواده ، ژنوگرام و معاینة جامع روانپزشکی و بررسی کامل طبی ، ضرورت دارد . در ارزیابی نوزادان و خانواده هایشان، برقراری اتحاد درمانی و رویکرد همراه با هم حسی، حمایت و برخورد مثبت، از لوازم اصلی موفقیت محسوب می شود . والدینی که کودک خویش را نزد متخصص هداشت روانی می آورند، طبعاً مضطرب بوده و دارای احساس گناه می باشند . نگرانی اصلی آنان نیز این است که مبادا مشکلات فرزند ناشی از اشتباهات آنان باشد . این در حالی است که معمولاً والدین با توجه به سطح اطلاعات در زمینة فرزندپروری، حالات هیجانی و استحکام شخصیتی آنها برای موفقیت فرزندشان حداکثر تلاش خود را به عمل آورند.
بسیاری از والدینی که در زمینة تربیت فرزندشان دچار مشکل هستند، خودشان تحت تربیت غیرصحیح قرار داشته اند و در نتیجه در این زمینه فاقد بینش صحیح می باشند . برای بررسی جامع تر در حوزه های مختلف هیجانی و رفتاری، پرسشنامه های متعددی وجود دارد که حسب نیاز مورد استفاده قرار می گیرد.

مشکلات شایع در نوزادان و کودکان خردسال

Temper Tantrums در کودکان» نوپا « طبیعی است اما اگر شدید و طولانی باشد و با تمهیدات معمولی والدین بهبود نیابد، ایجا د مشکل می نماید در اوایل نوزادی نیازها و خواسته های نوزادان ) که کمابیش یکی هستند ( عموماً بلافاصله برآورده می شود و معمولاً در سال دوم زندگی است که محدودیت ها برای کودک اعمال می گردد. چنین محدودیت هایی آن گاه ضروری می نماید که کودک شروع به راه رفتن کند و د ر نتیجه ممکن است به مکان هایی سر بزند و کارهایی انجام دهد که خطرناک باشد. Tantrums، واکنش قابل درک نسبت به محرومیت از لذتی است که کودک به آن عادت دارد.
تداوم یا تشدید Tantrums عمدتاً وابسته به نحوة برخورد والدین و افراد نزدیک دیگر با کودک است .
مشخص نمودن محدودیت ها به صورت قاطع اما صمیمانه در یک محیط گرم و پذیرا معمولاً به بهبودی سریع می انجامد. تا آنجا که ممکن است Tantrums باید مورد بی توجهی قرار گیرد کودکان دچار Tantrums می گریند زیرا چیزی را که می خواهند به دست نمی آورند و یا اجازة پرداختن به کار خاصی به آنها داده نمی شود. واکنش مناسب تر آن است که اجازه داد تا Tantrums ادامه یابد بدون آنکه در حین آن توجه خاصی به کودک نشان داده شود.
به محض توقف Tantrums توجه معطوف کودک می گردد. اعمال یکنواخت چنین برنامه ای کمک می نماید که رفتار Tantrums. خاتمه یابد )گرچه در ابتدا بیشتر شود ) و رفتار مخالف آن تقویت گردد . البته مدیریت این گونه رفتارها همیشه آسان نیست و در واقع Temper Tantrums کودکانی که در خانواده های آشفته و بدون ثبات زندگی می کنند مقاوم و مزمن خواهد بود. سرانجامِ چنین کودکانی تا حد زیادی بستگی به آن دارد که رابطه با والدین تا چه میزان از همیت برخوردار باشد و همچنین والدین تا چه اندازه این توانایی و اراده را دارا هستند که در رفتار خود تغییر ایجاد کنند . سرشت ذاتی کودکان نیز عامل بسیار مهمی است، بدین معنی که بعضی از کودکان ذاتاً دشوارتر از بقیه هستند. همچنین، تناسب میان سرشت ذاتی والدین و کودک نیز اهمیت فوق العاده ای دارد.

مشکلات خواب

عده کثیری از والدین از روند خواب نوزادان و کودکان خویش ابراز نگرانی می کنند که بسیاری از اینموارد ناشی از فقدان اطلاعات دربارة رشد طبیعی است . نیاز کودکان به خواب بر اساس خصوصیات سرشتی آنان متفاوت می باشد .
ناتوانی در تداوم یک الگوی منظم خواب ممکن است در خانواده های آشفته و بهم ریخته نیز دیده شود. در چنین مواردی هیچگونه قاعدة منظم و رایجی برای خواب وجود ندارد . مشکل خواب همراه با گریه، در نوزادان شایع است اما عموماً پس از چند ماه تخفیف می یابد.
مواردی از مشکلات خاص خواب نیز وجود دارد که معمولاً از سال سوم زندگی شروع می گردد، در پسران شایع تر است و طبق تعریف غیر مرتبط با مشکلات رفتاری یا روانپزشکی می باشد . مشکلات خاص خواب عبارتند از:

کابوس ها:
رؤیاهای ناخوشایند یا ترسناک . این رؤیاها در جریان خواب سبک(REM) رخ می دهند . کودک به دنبال دیدن کابوس ها از خواب برنمی خیزد و اگر هم از خواب بیدار شود واکنشی معمولی خواهد داشت و چندان آشفته نخواهد گردید.

وحشت شبانه:
معمولاً در اوایل خواب و در مراحل خواب عمیق (مراحل 3 و 4) اتفاق می افتد . کودک معمولاً وحشتزده به نظر می رسد و در برابر صحبت دیگران واکنشی نشان نمی دهد . همچنین به نظر می رسد که اشیاء و افراد را نمی تواند ببیند. به هنگام بیداری، کودک چیزی را به خاطر نمی آورد.

خوابگردی :
این پدیده نیز در خواب عمیق اتفاق می افتد و کاملاً با وحشت شبانه ارتباط دارد . خوابگردی، همچون وحشت شبانه ممکن است در جریان یک بیماری تب دار دوران کودکی اتفاق افتد . کودک معمولاً در اوایل خواب بیدار می شود و با در دست داشتن یک پتو راه می افتد و در حالی که چهره ای مبهوت دارد، در برابر تلاش دیگران برای برقراری ارتباط با او واکنشی نشان نمی دهد . معمولاً بیدار کردن کودک دشوار است، اما در صورت بیدار شدن ( احتمالاً پس از لحظات کوتاه گیجی و فقدان جهت یابی ) شخص به نظر طبیعی می رسد . دوره های خوابگردی ممکن است از چند دقیقه تا نیم ساعت طول بکشد . در اکثریت موارد هیچ گونه اختلال روان پزشکی به صورت همراه وجود ندارد.

سندرم آپنه خواب:
این سندرم ممکن است در هر سنّی از نوزادی به بعد اتفاق افتد . از پیامدهای این سندرم، بی خوابی مزمن و در نتیجه خواب آلودگی روزانه، خستگی مزمن و در موارد شدید ، افت ذهنی، افسردگی، تغییرات شخصیتی و حملاتی از رفتارهای غیر منطقی می باشد.

مشکلات غذا خوردن

مشکلات تغذیه ای و اشتها در نوزادان ممکن است نشانه هایی از اختلالات فیزیکی یا مشکلات هیجانی و ارتباطی در خانواده یا اکثراً مجموعة این عوامل باشد.

تأخیر در رشد( (FTT FTT Failure to Thrive

این اصطلاح، توصیف نوزادان و کود کانی است که نقص جدی در افزایش وزن از خود نشان می دهند . یک علامت است و نه یک اختلال و در نتیجه ممکن است ناشی از عوامل بسیار متعددی باشد . مشکلات FTT تغذیه ای غالباً در زمینة ارتباطات مختل والدین_ کودک رخ می دهد . مادر بی تجربه، مضطرب و احتمالاً نپخته قادر به پاسخ دهی در برابر نیازهای نوزاد نمی باشند.

Pica در نوزادی و کودکی

پیکا عبارت است از خوردن مداوم غیر خوراکی مانند کاغذ، خاک، چوب، پارچه و …. از نظر آسیب شناسی
علل متنوعی همچون شرایط نامساعد محیطی، د یسترس هیجانی و مشکلات ارتباطی مطرح می باشد . مشکلات
همراه در زمینة خواب و رفتار شایع است و خانوادة این کودکان آشفته و فقیر هستند.

حملات ریسه رفتن

در کودکان پیش دبستانی شایع است و معمولاً قبل از سن دو سالگی شروع می شود . این حملات عموماً تا 6 سالگی متوقف می گردند . حملات ریسه معمولاً به دنبال ناراحتی یا نگرانی های جزئی رخ می دهند . در ابتدا گریه شروع میشود که به نظر می رسد به دنبال افزایش شدت آن، کودک در یک حالت خشم وارد گردد . سپس تنفس در حالت بازدم قطع میشود و با آبی شدن صورت (خصوصاً در اطراف لب ها ) سیانوز بروز می یابد . در مواردی ممکن است تشنج صرعی پیش آید اما در اکثر موارد، ظرف نیم دقیقه کودک شروع به تنفس مجدد می کند و از اینرو بهبودی سریعاً رخ می دهد. بنابراین سه مشخصة اصلی این حملات عبارتند از:
1 . عامل زمینه ساز
2 . گریه کردن خشمگینانه

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   26 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله اندازه گیری شوری خاک با استفاده از EC متر

اندازه گیری شوری خاک با استفاده از EC متر و اندازه گیری رطوبت خاک با استفاده از نوترون متر

شوری و سدیمی بودن خاک
شوری و سدیمی بودن خاک یکی از مشکلات مهم خاک‌های مناطق خشک و نیمه خشک است. در این مناطق بدلیل کمبود بارندگی و اقلیم خشک، املاح در خاک تجمع پیدا می‌کنند و در نتیجه خاکهای شور حاصل می‌شود. این خاک محیط نامناسبی برای رشد و تولید بوده که هم کمیت محصول را پائین می‌آورد و هم کیفیت محصول را کاهش می‌دهد.
طبق آمار %۱۵ سطح کل کشور ما را خاکهای شور و چیزی حدود %۵۰ خاکها قابل بهره‌برداری و آبیاری می‌باشند.
بطور کلی خاک‌های شور دارای مقدار زیادی املاح محلول هستند که این نمک زیاد مشکلاتی را برای گیاه بوجود می‌آورد.
شوری خاک چگونه تعیین می‌شود؟
شوری خاک را براساس پارامتری بنام E.C. یا قابلیت هدایت الکتریکی مشخص می‌کنند. هدایت‌سنج الکتریکی، دستگاهی است که قابلیت هدایت الکتریکی محلول خاک یا E.C. را اندازه‌گیری می‌کند. خاک‌هایی که E.C. آن‌ها بیشتر از Ds/m ۴ باشد جزء خاکهای شور طبقه‌بندی می‌شوند.

تحمل درختچه‌ها و درختان زینتی نسبت به شوری
نام گیاه حداکثر مجاز E.C. (Ds/m) نام گیاه حداکثر مجاز E.C. (Ds/m)
یاسمن 2-1 کاج سیاه 6-4
گل رز 3-2 نعلب درختی 6-4
لاله درختی 3-2 اوکالیپتوس 8-6
عَشَقه 4-3 خرزهره 8-6
بداغ 4-3 نخل بادبزنی 8-6
توری 4-3 دراسیتا 8-6
ماگنولیا 6-4 گل کاغذی 8>
شمشاد 6-4 گل یخ 8>

حساسیت گیاهان به شوری خاک
گیاهان نسبت به شوری خاک حساسیت متفاوتی دارند و بعضی می‌توانند شوری را تحمل کنند که به آن‌ها اصطلاحاً گیاهان متحمل به شوری گفته می‌شود. بعضی دیگر نسبت به شوری خاک حساس هستند که جزء گیاهان حساس محسوب می‌شوند. گل‌ها و گیاهان زینتی جزء گیاهان حساس به شوری قلمداد می‌شوند.
اثرات شوری روی رشد گیاه
شوری خاک از چند طریق رشد گیاه را دچار محدودیت می‌کند:
1- آب قابل استفاده گیاه را کاهش می‌دهد؛ به عبارت دیگر در خاک‌های شور، گیاهان زودتر دچار پژمردگی می‌شوند که این پدیده را اصطلاحاً خشکی فیزیولوژیکی می‌گویند. زیرا بدلیل شور بودن خاک، گیاهان نمی‌توانند آب درون خاک را جذب کنند.
2- مسمومیت؛ بعضی از یونها به مقدار زیاد در خاکهای شور وجود دارند و بر اثر جذب زیادشان توسط گیاه، برای آن ایجاد مسمومیت می‌کنند که از مهمترین آن‌ها می توان کلر،سدیم و بر را نام برد.
3- عدم تعادل تغذیه‌ای؛ در خاکهای شور بدلیل وجود زیاد بعضی از یونها تغذیه گیاه، دچار مشکل می‌شود. بعنوان مثال در یک خاک شور، بدلیل غلظت زیاد کلر در محلول خاک و جذب آن بوسیله‌ی گیاه، جذب نیترات و سولفات توسط گیاه کم می‌شود. در صورتیکه نیترات و سولفات از یون‌های بسیار ضروری در تغذیه گیاه هستند. یا بعنوان مثال، جذب زیاد سدیم توسط گیاه، باعث کاهش جذب پتاسیم می‌شود.
نوع دیگری از خاک‌های دارای املاح زیاد اصطلاحاً خاک‌های سدیمی گفته می‌شوند یعنی خاک‌هایی که درصد سدیم تبادلی آن‌ها زیاد است.
بطور کلی، ما خاکها را بر اساس سه پارامتر E.C.،PH ،ESP و یا درصد سدیم تبادلی طبقه‌بندی می‌کنیم.
طبقه‌بندی خاک‌های متاثر از املاح براساس Eph, Esp, Ec
نوع خاک ph Esp Ec(Dsm-1)
شور 4 > 8/5 15< <
سدیمی 4< 15> 8/5>
شور و سدیمی 4> 15> 8/5<
مصنوعی 4< 15< 8/5>

خاکهای شور، خاکهایی هستند که E.C. آن‌ها بزرگتر از ۴ و ESP یا درصد سدیم تبادلی شان بیشتر از ۱۵ و PH کمتر از ۵/ 8 دارند.
خاکهای سدیمی E.C. کمتر از ۴ و ESP بیشتر از ۱۵ و PH بیشتر از ۸/۵ دارند.

اصلاح خاک‌های شور
راههای متفاوتی برای اصلاح خاکهای شور و سدیمی وجود دارد که به شرح ذیل است :
1- اساس اصلاح خاکهای شور، آب‌شویی است. یعنی از طریق مصرف آب اضافی، نمکهای محلول را از خاک شست و شو می‌دهیم؛
2- اما روش‌های دیگری هست که اثرات سوء شوری را کاهش می دهند که مدیریت بهره برداری از خاکهای شور گفته می‌شود. بعنوان مثال، در خاکهای شور باید دور آبیاری را کوتاهتر بگیریم به عبارت دیگر آبیاری زود به زود انجام شود تا غلظت املاح در خاک افزایش پیدا نکند؛
3- همچنین در خاک‌های شور، باید از کودهایی استفاده بکنیم که اصطلاحاً ضریب شوری پائین‌تری داشته باشند یعنی کود خاک را شورتر نکند؛
4- استفاده از مواد آلی در خاکهای شور؛
5- استفاده از سیستم مناسب کشت و کار که اثرات شوری را کم کند؛
6- تغییر روش آبیاری.
اصلاح خاک‌های سدیمی که ESPبالایی دارند با اصلاح خاک‌های شور متفاوت است، در این خاک ها باید یکسری مواد شیمیایی اصلاح کننده به خاک اضافه بکنیم. مهمترین و بهترین موادی را که می توان در خاک‌های کشور ایران استفاده کرد گچ یا گوگرد می‌باشد. گچ همان سولفات کلسیم است. به عبارت دیگر دارای عنصر کلسیم است. این کلسیم روی سطح ذرات خاک، جانشین سدیم می‌شود و سدیم را از سطح ذرات خارج کرده و وارد محلول خاک می‌کند و بعداً از طریق آب‌شویی، سدیم اضافی خارج می‌شود.
اما زمانی که گوگرد استفاده می‌کنیم گوگرد توسط یک باکتری بنام تیوباسیلوس دبو اکسیدانس در خاک اکسید می‌شود و تولید اسید سولفوریک می‌کند. اسید سولفوریک بر روی آهک خاک اثر کرده و تولید گچ می‌کند و گچی که بدین ترتیب تولید می‌شود کار اصلاح را انجام می‌دهد.
مقاومت گیاهان مختلف به درصد سدیم تبادلی خاک ESP
مقاومت مقدار Esp
بسیار حساس 10-2
حساس 20-10
نیمه مقاوم 40-20
مقاوم 60-40

اندازه گیری هدایت الکتریکیEC خاک: Soil electrical conductivity هدایت الکتریکی در محیط های آبی ،مثل آب آبیاری یا آب خاک بیانگر مقدار املاح معدنی محلول می باشدو معیار دقیقی از میزان املاح وشوری در خاک وآب است به طوری که کیفیت و طبقه بندی آب وخاک از نظر شوری از روی EC مشخص می شود ECبوسیله دستگاهی بنام EC سنج اندازه گیری می شود کار دستگاه بر مبنای قانون اهم است وشکل زیر اساس دستگاه ECسنج می باشد که حاوی یک مقاومت سنج ، یک منبع جریان یا نیروی محرکه،یک الکترود شیشه ای می باشد. الکترود شیشه ای ساحتمان ساده ای دارد که ته آن باز می باشد. در انتهای الکترود شیشه ای دو صفخه پلاتینی روبروی هم قرار گرفته اند به فاصله یک سانتیمتری که یکی به قطب مثبت ودیگری به قطب منفی متصل می باشد این الکترود را تا حدی داخل محلول قرار می دهیم که سطح پلاتین ها کاملاً پوشانده شود.همچنین سطح پلاتین یک سانتیمتر مربع می باشد. برای شروع کار با ECسنج ، آن را کالیبره کرده برای این کار از محلولهای استاندارد KCLبا غلظت های زیر دمای c25 استفاده کرد. بایستی توجه کرد که این دستگاه در دمای 25cکالیبره شده است واگر دما بیشتر یا کمتر از آن باشد تصحیح را باید انجام دهیم.
روش کار : ابتدا مقدارgr50 خاک را وزن کرده وداخل بوته چینی ریخته وسپس گل اشباع را تهیه می کنیم سپس بعد از 24 ساعت توسط دستگاه سانتریفوژ یا قیف بوخنر عصاره خاک را جدا می کنیم سپس زیر الکترود دستگاه ECسنج که قبلاً کالیبره شده است قرار داده ومیزان ECرا می خوانیم. تهیه های محلول های مولار ، مولال ، نرمال: 10% ، به میزان 10گرم وزن کرده درون بالون ریخته و 100cc آب اضافه می کنیم.
مولاریته یک مولار : برای بدست آوردن محلول یک مولار هر ماده ای کافی است جرم مولکولی ماده را بدست آورده به همان مقدار نمک وزن کرده و در بالون یک لیتری ریخته و حجم آن را به یک لیتر می رسانیم . ( برای 0/1مولال جرم مولکولی تقسیم بر ده )
مولالیته : یک مولال: اگر حجم مولکولی نمک یا ماده را بدست بیاوریم و داخل آن به حجم 1000ccآب بریزیم به آن مولالیته یا یک مولال می گوییم .
یک نرمال : برای بدست آوردن محلول یک نرمال کافی است اکی والان گرم هر ماده ای را بدست آورده همان مقداراز ماده را وزن کرده و به حجم یک لیتر برسانیم .
اندازه گیری هدایت الکتریکیEC خاک: Soil electrical conductivity هدایت الکتریکی در محیط های آبی ،مثل آب آبیاری یا آب خاک بیانگر مقدار املاح معدنی محلول می باشدو معیار دقیقی از میزان املاح وشوری در خاک وآب است به طوری که کیفیت و طبقه بندی آب وخاک از نظر شوری از روی EC مشخص می شود ECبوسیله دستگاهی بنام EC سنج اندازه گیری می شود کار دستگاه بر مبنای قانون اهم است وشکل زیر اساس دستگاه ECسنج می باشد که حاوی یک مقاومت سنج ، یک منبع جریان یا نیروی محرکه،یک الکترود شیشه ای می باشد. الکترود شیشه ای ساحتمان ساده ای دارد که ته آن باز می باشد. در انتهای الکترود شیشه ای دو صفخه پلاتینی روبروی هم قرار گرفته اند به فاصله یک سانتیمتری که یکی به قطب مثبت ودیگری به قطب منفی متصل می باشد این الکترود را تا حدی داخل محلول قرار می دهیم که سطح پلاتین ها کاملاً پوشانده شود.همچنین سطح پلاتین یک سانتیمتر مربع می باشد. برای شروع کار با ECسنج ، آن را کالیبره کرده برای این کار از محلولهای استاندارد KCLبا غلظت های زیر دمای c25 استفاده کرد. بایستی توجه کرد که این دستگاه در دمای 25cکالیبره شده است واگر دما بیشتر یا کمتر از آن باشد تصحیح را باید انجام دهیم.
روش کار : ابتدا مقدارgr50 خاک را وزن کرده وداخل بوته چینی ریخته وسپس گل اشباع را تهیه می کنیم سپس بعد از 24 ساعت توسط دستگاه سانتریفوژ یا قیف بوخنر عصاره خاک را جدا می کنیم سپس زیر الکترود دستگاه ECسنج که قبلاً کالیبره شده است قرار داده ومیزان ECرا می خوانیم. تهیه های محلول های مولار ، مولال ، نرمال: 10% ، به میزان 10گرم وزن کرده درون بالون ریخته و 100cc آب اضافه می کنیم.
مولاریته یک مولار : برای بدست آوردن محلول یک مولار هر ماده ای کافی است جرم مولکولی ماده را بدست آورده به همان مقدار نمک وزن کرده و در بالون یک لیتری ریخته و حجم آن را به یک لیتر می رسانیم . ( برای 0/1مولال جرم مولکولی تقسیم بر ده )
مولالیته : یک مولال: اگر حجم مولکولی نمک یا ماده را بدست بیاوریم و داخل آن به حجم 1000ccآب بریزیم به آن مولالیته یا یک مولال می گوییم .
یک نرمال : برای بدست آوردن محلول یک نرمال کافی است اکی والان گرم هر ماده ای را بدست آورده همان مقداراز ماده را وزن کرده و به حجم یک لیتر برسانیم .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  19  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله چرا کامپیوتر کوانتومی مطالعه می‌شود؟

در جامع رایج، کامپیوترها،‌ در همه جا، روز و شب به کار می‌روند. کامپیوترها در زندگی معمولی ما و حرفه‌ ما نقش اصلی را دارند.
اخیراً‌ هنگام به کارگیری کامپیوترهای کنونی، در موقعیتهای مختلف با مشکلاتی مواجه شده‌ایم. یکی از این مشکلات اطمینان به ارتباط بین کامپیوترها در شبکه می‌باشد. این مشکل جدی است. هنگامی که یک مدرک سری بین دو کامپیوتر مبادله می‌شود می‌تواند توسط دستة‌سومی از کامپیوترها هم خوانده شود.
برای پیشگیری از چنین مشکلاتی سیستمهای رمزی مورد توجه قرار گرفت و به صورت وسیع بر روی آن تحقیق شد. از میان انواع مختلف سیستمهای رمزی، سیستمهای رمزی کلید عمومی RSA بیشتر استفاده شد.
این سیستمها بر اساس عامل مشترک یک عدد صحیح بزرگ عمل می‌کنند که به سختی انجام می‌شود و یا ممکن است حتی با ابرکامپیوترهای رایج هم سالها طول بکشد،‌ تا حل شود. طرح رمزی کنونی به وسیلة‌ تمرکز بر یک نقطه کم توان کامپیوتر انجام می‌شود.
از آنجایی که ساختن این سیستمها ساده است به صورت معمول در ارتباط بین کامپیوترها به اکر می‌روند.
هر چند در سال 1994، p-shor در آزمایشگاه «AT, T » کشف کرد که چنین عامل مشترکی ممکن است با یک نمونه کامپیوتر که ماشینی ترینگ کوانتومی خوانده می‌شود و اساس یک کامپیوتر کوانتومی است،‌ بسیار سریع تر محاسبه می‌شود. این کشف به نوعی به کامپیوتر کوانتومی برجستگی داده است که ممکن است به رمز گشاینده‌های کامپیوتر فرصت دهد تا با موفقیت،‌ حتی به نفوذ ناپذیرترین سیستمهای طرح رمزی عملاً‌ در زمانی کوتاه یورش برند.
بر خلاف اطلاعات عددی 0 و 1 پردازش کامپیوترهای رایج، کامپیوترهای کوانتومی موقعیت بالای 0 و 1 را پردازش می‌کنند. (به عنوان مثال 0 در بعضی از درصدها و نیز 1 در بعضی درصدها) بنابراین مورد اخیر با مورد قبلی تفاوت دارد.
دلیل دیگری برای اینکه چرا پیدایش کامپیوترهای کوانتومی پیش بینی شده است وجود دارد و آن این است که حل عامل مشترک اعداد بزرگ با کامپیوترهای کلاسیک بسیار مشکل است.
پس آیا کامپیوترهای سریع می‌توانستند چنین عامل مشترکی را به راحتی حل کنند؟
سرعت بالای کامپیوترها بستگی به سرعت بالای cpu ها دارند و ساختن cpu ها سریعتر هم احتیاج به ترکیب مقیاس بزرگتری از cpuها دارد که می‌تواند در تراکم بالاتر ترانزیستورهای cpuهای مشابه در نظر گرفته شود.
با این حال، آن ترانزیستورها،‌ هنگام نزدیک نمودن به اندازه اتمها یعنی جایی که با علم مکانیک کوانتومی عمل کردند به محدودیتهای فیزیکی اساسی رسیدند.
Cpu ها برای کامپیوترهای کوانتومی شامل المانهای اصلی مثل الکترونها و فوتونها خواهد بود. بنابراین الکترونها و فوتونها می‌توانستند بسیار کوچکتر از ترانزیستورهایی باشند که در کامپیوترهای کلاسیک به کار می‌روند.
اندازة‌ کنترل کننده‌هایی که این المانهای کوچک را کنترل می‌کنند به میزان پیشرفت علم و تکنولوژی بستگی خواهد داشت.
با این حال اکثر دانشمندان و محققان در آزمایشگاههای دانشگاه و مؤ‌سسه‌ها تصدیق نمودند که کارهای عقب مانده بسیاری برای ساختن کامپیوترهای کوانتومی مفید عملی یا تجاری وجود دارد.

کامپیوتر کوانتوم:
کامپیوتر کوانتوم طرحی است که کاربرد «ماوراء‌موقعیتهای»‌ کیفیتهای کوانتوم را بررسی می‌کند. کامپیوترهای کوانتوم کوچک اخیراً‌ ساخته شده و در حال پیشرفت می‌باشند.
پیش بینی می‌شود که با ساخت کامپیوترهای کوانتوم در مقیاس بزرگتر بتوان مسائل معین و ویژه‌ای را سریعتر از کامپیوترهای کلاسیک حل کرد. کامپیوترهای کوانتوم با کامپیوترهای کلاسیک نظیر برخی «کامپیوترهای کوانتوم نقطه‌ای» , «کامپیوترهایDNA»
و «کامپیوترهای ترانزیستوری» تفاوت دارند با وجود آن همة‌ آنها از عوامل مکانیکی کوانتوم متفاوت با کیفیت ماوراء‌ موقعیتها استفاده می‌کنند.
ساختار کامپیوترهای کوانتوم:
در مکانیک کوانتوم،‌ قرار گرفتن یک ذره در دو مکان یا موقعیت در یک زمان معین امکان‌پذیر می‌باشد. این کاملاً‌ مشابه schrodinger;s cat می‌باشد که در یک زمان هم زنده و هم مرده است. توانایی قرار داشتن در چند موقعیت مختلف در یک زمان معین را «ماوراء موقعیت» می‌نامند.
یک کامپیوتر کلاسیک دارای حافظه‌ای است که متشکل از «بیتها»‌ می‌باشد. هر بیت در برگیرنده 1 و 0 است. طرح توسط کنترل این بیتها محاسبه می‌شود.
یک کامپیوتر کوانتوم شامل یک سری «کیوبیتها» می‌باشد. هر کیوبیت می‌تواند تنها در برگیرنده یک و یا صفر و یا یک و صفر باشد. به عبارت دیگر قادر به در برگرفتن یک و صفر بطور همزمان می‌باشد.
محاسبه در کامپیوترهای کوانتوم توسط کیوبیتها انجام می‌شود. یک کامپیوتر کوانتوم با بکارگیری ذره کوچکی که دارای دو موقعیت هستند عمل می‌کند.
کامپیوترهای کوانتوم ممکن است از اتمهایی ساخته شده باشند که در یک زمان هم تحریک شده و هم تحریک نشده باشند و یا امکان دارد از «فوتون‌های»‌نوری ساخته شده باشند که همزمان در دو مکان مختلف قرار داشته باشند.
ممکن است از پروتونها و نوترونهایی تولید شده باشند که همزمان دارای اسپین «بالا» و «پایین» باشند.
یک مولکول میکروسکوپی قادر به در برگرفتن چندین هزار پروتون و نوترون می‌باشد. و ممکن است به عنوان کامپیوتر کوانتوم که دارای هزاران کیوبایت می‌باشد به کار رود.
کامپیوترهای کوانتوم کاربردی:
David Divincenzo از IBM به نیازهای زیر برای یک کامپیوتر کوانتوم کاربردی توجه کرده است:
- قابلیت درجه بندی از لحاظ فیزیکی به منظور افزایش تعداد کیوبیتها
- برای مقادیر اختیاری کیوبیتها را می‌توان در ابتدا قرار داد
- گیتهای کوانتومی از decoherence سریعتر اند
- کیوبیتها به سهولت قابل خواندن هستند.
قدرت کامپیوترهای کوانتومی:
بدست آوردن و یافتن شمار زیادی از فاکتور پریم بسیار مشکل می‌باشد. مسأله فاکتورگیری عدد صحیح برای یک کامپیوتر معمولی مشکل به نظر می‌رسد.
یک کامپیوترکوانتوم قادر به حل سریع این مسأله می باشد.
اگر یک عدد شامل n بیت باشد (ارقام n زمانیکه روی سیستم با نیری نوشته شوند بسیار طولانی هستند). بنابراین یک کامپیوتر کوانتوم تنها با 2n کیوبیت قادر به یافتن عامل مشترک می‌باشد.
همچنین می‌تواند به حل مسأله مرتبط به آن که لگاریتم مطلق discretelog نامیده می‌شوند بپردازد. این توانایی به کامپیوترهای کوانتوم اجازه می‌دهد که بسیاری از سیستمهای رمزی مورد استعمال امروزی را نقص کنند.
بسیاری از کلیدهای نوشته‌های رمزی که شامل اشکال El Gammal,RSA و Diffie- Helman می‌باشند به سرعت باز می‌شوند. اینها امنیت صفحات web و e-mail و سری و انواع گوناگون اطلاعات را تأمین می‌کنند. در نتیجه نقص اینها حائز اهمیت است.
تنها راه برای ساختن الگوریتمی شبیه به RSA ،‌ تهیة‌ کلیدی بزرگتر از بزرگترین کامپیوتر کوانتوم قابل تولید می‌باشد. به نظر می رسد که ساخت کامپیوترهای قدیمی که با بیتهای بیشتری نسبت به کیوبیتهای موجود در بزرگترین کامپیوتر کوانتوم دارند همیشه امکان پذیر است اگر این حقیقت داشته باشد. بنابراین الگوریتم های مشابه RSA قابل اعتماد ،‌ ساخته می‌شوند.
اگر یک کامپیوتر کوانتوم بر اساس مولکولهای پروتون و نوترون بود شاید بسیار کوچک می‌نمود، اما قادر به فاکتورگیری اعداد صحیح بود. یک کامپیوتر کلاسیک که الگوریتمهای معینی را بکار می‌گیرند نیز می‌توانست آن اعداد صحیح را فاکتورگیری کند اما به انجام رسانیدن آن قبل از افول خورشید باید بزرگتر از جهان شناخته شده باشد و ساخت آن مشکل است.
شگفت انگیز نیست،‌ کامپیوترهای کوانتومی می‌توانند برای شبیه سازی مکانیک کوانتومی استفاده شوند. عمل فاکتورگیری قابل تسریع بود و می‌توانست برای بسیاری از فیزیکدانان کاربردی محسوب شود.
مزیت کامپیوترهای کوانتومی به دلیل وجود سه مسأله شناخته شده‌اند:
فاکتورگیری – لگاریتم مطلق و شبیه سازی فیزیکهای کوانتومی و مسأله دیگر این است که کامپیوترهای کوانتوم دارای مزیت ویژه دیگری هستند و آن جستجوی اطلاعات کوانتوم می‌باشد که توسط الگوریتم گراور قابل حل است. فرض کنید مسأله‌ای نظیر پیدا کردن اسم رمزی که بتوان یک فایل را باز کرد وجود دارد. این مسأله دارای این چهار ویژگی است:
- تنها راه حل آن حدس زدن پاسخها بطور مکرر و ثبت کردن آنهاست.
- n جواب قابل چک کردن وجود دارد
- ثبت کردن تمامی پاسخهای قابل چک کردن به مدت زمان مشابه‌ای نیازمند است.
- راهنمایی وجود ندارد که پاسخ صحیح را نشان دهد. ایجاد پاسخهای قابل قبول در بعضی دستوارت ویژه به مشکل چک کردن آنها می‌باشد.
برای مسألی با این 4 ویژگی ،‌ بطور میانگین n/2 حدس برای یافتن پاسخ در یک کامپیوتر کلاسیک نیاز است.
مدت زمان لازم برای یک کامپیوتر کوانتومی برای حل این مسأله با جذر متناسب است. که موجب افزایش سرعت و کاهش زمان حل بعضی مسائل از چندین سال به چندین ثانیه می‌شود. که برای رمزگشایی رمزهای قرینه‌دار نظیر AES , 3DES قابل استفاده می‌باشد. اما دفاع در مقابل آن نیز آسان است.
می‌توانید اندازة‌ کلیدهای رمز را دو برابر کنید. روشهای پیچیدة بسیاری برای ارتباط مطمئن نظیر استفاده از نوشتة‌ رمزی کوانتوم وجود دارند.
زمانیکه کامپیوترهای کوانتوم سرعت بیشتری نسبت به کامپیوترهای کلاسیک دارند هیچ مشکلی عملاً‌ وجود ندارد.
تحقیق ادامه داشته و شاید مسائل دیگری یافت شوند.

کامپیوتر کوانتوم
مقدمه ای توسط جاکوب وستا
28 آوریل سال 2000
کامپیوتر کوانتوم چیست؟
کامپیوتر خود را در نظر بگیرید. کامپیوتر شما اوج پیشرفت تکنولوژی را نشان می‌دهد،‌ که از ایدة‌ اولیة‌ چارلز (1871-1791) و اختراع اولین کامپیوتر با موتور آلمانی در سال 1941 نشأت می‌گیرد. هر چند جای تعجب دارد که سرعت بالای کامپیوتر مدرن شما با انواع قدیمی آن 30 تن وزن داشت و مجهز به 18000 لامپ خلاء و 500 مایل کابل ارتباطی بود،‌تفاوت چشمگیری ندارد.
کامپیوترها به تدریج فشرده (کوچکتر) می‌شوند و بطور قابل توجهی در اجرای وظایف سریعتر عمل می‌کنند،‌ اما وظایف یکسان است،‌ یعنی: کنترل و تفسیر بیت‌های کد گذاری شده برای کسب نتایج محاسباتی مناسب. یک بیت واحد اصلی اطلاعات است که معرف صفر یا یک در کامپیوتر دیجیتال شماست. هر کامپیوتر کلاسیک (قدیمی) از طریق سیستم فیزیکی مرئی آن قابل شناسایی است: مثل دیسک‌های سخت مغناطیس شده و باتری پشتیبان. بعنوان مثال: یک صند،‌کاراکتریهای ذخیره شده روی درایو هارد دیسک (دیسک سخت) در یک کامپیوتر کلاسیک می‌باشد. (طبق آنچه که قبلاً‌ در بارة‌ نحوة‌ ذخیره شدن بر اساس ارقام صفر و یک توضیح داده شد). در اینجا تفاوت اساسی که بین یک کامپیوتر کلاسیک با کامپیوتر کوانتوم وجود دارد این است که : کامپیوتر کلاسیک قوانین فیزیکی معرفی شده را انجام می‌دهد. اما کامپیوتر کوانتوم وسیله ای است که پدیدة فیزیکی مجزایی را به منظوردرک اساس پردازش اطلاعات در وجهی جدید،‌ معرفی می‌کند (نشان می‌دهد).

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   65 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید