دانلودمقاله تلافات زناشویی عامل خطرساز برای اختلالات روانی

1 بیان مسئله
جنگ در تمام دوران، جوامع بشری را تهدید کرده است. هر جنگی زیانهایی دارد، زیانهای مالی قابل جبران هستند، اما زیانهای روانی مشکل جبران می شوند و از مهمترین عوارض جنگ هستند. فردی که از جنگ بر می گردد باید خود را هم با خانواده وفق دهد و هم با اجتماع، اکثر این افراد در وفق دادن دچار مشکل می شوند و خود را در این میان غربیه می پندارند. این افراد نه تنها خود دچار مشکلات روانی فراوانی می شوند، بلکه خانواده ی آن ها نیز درگیر این قضیه می شوند، به خصوص همسران این افراد در معرض خطر بیشتری هستند و رضایت زناشویی این افراد کاهش پیدا می کند. بر طبق آمارها نرخ طلاق در این افراد دو برابرافراد عادی می باشد (هاشمی، 1385).
اگر اعضاء خانواده از سوی منابعی حمایت شوند، توانایی بیشتری برای کمک به فرد حادثه دیده دارند. رضایت زناشویی از موارد مهمی است که موجب سازگاری خانواده می شود. نظام خانواده باید نظام محکم و پایداری باشد. بهداشت خانواده یکی از مسائل مهمی است که در استحکام نظام خانواده نقش دارد.
اختلافات زناشویی عامل خطرساز برای اختلالات روانی مانند افسردگی، اعتیاد و ... می باشد. همچنین مشکلات ارتباطی در خانواده با بیماریهای جسمی نیز همبستگی دارد. افرادی که روابط رضایت بخش وحمایت کننده دارند، احتمال کمی وجود دارد که مبتلا به بیماری سختی شوند و اگر هم بیمار شوند سریعتر بهبود می یابند.
بعد از مرگ ناگهانی در خانواده مشکلات زناشویی و طلاق شدیدترین فشارهایی هستند که افراد تجربه می کنند (بلوم، آشرو وایت 1987 به نقل از طغیانی 1386).
با توجه به نقش رابطه ی زوجین بر سلامت جسم و روان آموزش شیوه های مختلف روان درمانی ضروری می باشد.
متأسفانه بیشتر پژوهشهای صورت گرفته توصیفی است و کمتر آموزشی است. با توجه به افزایش مشکلات زناشویی در همسران جانبازان لازم است به آن ها آموزشهایی داده شود تا با مشکلات خود مقابله کنند و تا حد امکان سبک زندگی خویش راتغییر دهند تا بتوانند علاوه بر بهبود خود به همسرانشان نیز کمک کنند.
تحقیقات نشان داده است که ‌خود دلگرم سازی باعث می‌شود افراد بسیار با جرأت تر، بردبارتر و با اعتماد ‌به نفس بالاتری عمل کنند و نیز دارای رفتار دوستانه تری با دیگران بوده، احساس ثبات بیشتری نموده و همچنین بهتر قادر باشند با مسائل و مشکلات خود مقابله کنند. حال اگر این روش آموزشی بتواند این نتایج را در همسران جانبازان ایجاد کند، شاید بتواند بر رضایت زناشویی ونیز سلامت روانی آن ها تاثیر بگذارد. این تحقیق در صدد بررسی این احتمال می¬باشد.
آدلر بنیانگذار روانشناسی فردنگر چهار نیاز اصلی را بیان می کند که عبارتند از:
نیاز به ارزشمندی، احساس قابلیت، نیاز به تعلق و دلگرم سازی.
دلگرم سازی آن چیزی است که باعث می شود دیگران احساس خوبی داشته باشند، عملکرد مؤثر داشته و برای مشکلات خود به شکلی موثرتر برنامه ریزی کنند، دارای اعتماد به نفس و حس رضایت باشند.
یکی از پیامدهای دلگرم سازی این است که شخص احساس تعلق می کند و از وقف خود برای بهزیستی جامعه احساس رضایت می کند. دلگرم سازی هم هدف شخصی وهم هدف اجتماعی دارد. آنچه مهم است داشتن نگرشهای مثبت نسبت به مسائل اطراف است. اما بسیاری از افراد این گونه نیستند و با احساس عدم کفایت و حقارت زندگی می کنند. آن ها معتقدند مفید نیستند. این یاس و دلسردی باید توسط افرادی در جهت افزایش دلگرم سازی،رضایت مندی و سلامت روانی و برآوردن نیازهای زندگی درمان شود. یکی از روشهای درمانی در مواجهه با این افراد روش آموزشی شوانکر است (باهلمن ودینتر ، 2001).
تئو و آنتینیو شوانکر این برنامه ی آموزشی را بر اساس روانشناسی فردنگر آدلر در سال 1980 تهیه کردند. آن ها مفهوم دلگرم سازی را پرورش دادند و آن را از یک مفهوم تئوریک به صورت روش علمی و قابل اجرا در آوردند.
خانواده¬های جانبازان با مشکلات عدیده ای مواجه هستند که در نتیجه به مشکلات عاطفی و زناشویی در آن ها منجر می شود.
حال این سئوال مطرح می¬شود که آیا روش دلگرم سازی شوانکر قادر است باعث ارتقاء سلامت روانی و رضایت زناشویی همسران جانبازان شود؟!
2. 1 اهمیت و ضرورت تحقیق
خانواده یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است و یک ارگانیسم زنده است. سلامت آن منوط به سلامت اعضای آن است. نقص یا تغییر در هر یک از اعضاء بر کل خانواده تاثیر گذار است.
مروری بر پژوهشهایی که در ایران صورت گرفته است، نشان می دهد که از سال 1370 تا کنون مشکلات جانبازان و خانواده های آن ها رو به افزایش است. با گذشت 28 سال از آغاز جنگ ایران و عراق هنوز جانبازان و خانواده های آنان با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند. با در نظر گرفتن مشکلات و آمارهای رو به افزایش این مشکلات، لزوم توجه جدی به این معضل احساس می شود. از سوی دیگر آموزشهای خانواده یکی از اولویتهای پژوهشی بنیاد جانبازان است که این پژوهش می تواند مورد استفاده آن ها و خانواده ی جانبازان قرار گیرد.
همچنین پژوهشهای بسیاری حمایت تجربی قابل توجهی را برای اثرمندی رویکردهای مختلف زوج درمانی در درمان ناهماهنگی های زناشویی فراهم می سازند.
از ضرورتهای این پژوهش می توان موارد ذیل را نام برد:
- ارتقاء بهداشت روانی خانواده های شاهد و ایثارگر
- کاهش اختلالات روانی در سطح جامعه
- پایین آوردن میزان طلاق و عوارض ناشی از آن در خانواده های جانبازان
- کوتاه مدت بودن رویکرد مورد پژوهش
و ...
3. 1 هدف تحقیق
هدف این پژوهش عبارت است از:
«تعیین میزان اثربخشی روش آموزش دلگرم سازی شوانکر بر سلامت روانی و رضایت زناشویی همسران جانبازان».
4. 1 فرضیه های تحقیق
فرضیه های اصلی:
1- آموزش همسران جانبازان با رویکرد شوانکر رضایت زناشویی آن ها را افزایش می‌دهد.
2- آموزش همسران جانبازان با رویکرد شوانکر سلامت روانی آن ها را افزایش می دهد.
فرضیه های فرعی:
1- آموزش همسران جانبازان با رویکرد شوانکر علائم جسمانی آن ها را کاهش می دهد.
2- آموزش همسران جانبازان با رویکرد شوانکر مشکلات خواب و اضطراب آن ها را کاهش می¬دهد.
3- آموزش همسران جانبازان با رویکرد شوانکر کارکردهای اجتماعی آن ها را افزایش می دهد.
4- آموزش همسران جانبازان با رویکرد شوانکر افسردگی آن ها را کاهش می دهد.
5. 1 تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی طرح
1. 5. 1 دلگرم سازی:
1. 1. 5. 1تعریف نظری: دلگرم سازی همه ی آن چیزی است که از یک فرد انسان دیگری با این مشخصات می سازد: احساس بهتر، کارکردهای مؤثرتر، غلبه مؤثرتر بر مشکلات،
اعتماد به نفس بالاتر، داشتن رغبت بیشتر برای مشارکت در امر سلامت دیگران و به طور کلی جامعه. فرد احساس می کند به قدر کافی انسان خوبی است و توسط دیگران پذیرفته شده است و همواره احساس می کند که: «من می توانم» (شوانکر، 1991).
2. 1. 5. 1تعریف عملیاتی: فرایندی است که با استفاده از جلسات آموزشی شوانکر طی 10 جلسه سعی در افزایش وتقویت آن داریم (به پیوست مراجعه شود).
2. 5. 1 سلامت روانی:
1. 2. 5. 1تعریف نظری: شامل شرایطی است که سطوح بالایی از نشانه های سلامت هیجانی (رضایت خاطر وشادی بالا)، پذیرش خود، رشد شخصی، هدفمندی در زندگی، تسلط بر محیط، حس تعلق وتعامل عاطفی را در برمی گیرد (کریمی زاده، 1384). مشخصه ی آن نداشتن اضطراب و نشانگان مختل کننده ی زندگی و ظرفیت ایجاد رابطه ی حسنه و رضایت بخش با دیگران وظرفیت مقابله ی مناسب با تنیدگیها و تناقضهای زندگی می باشد (کورسینی، 1999 به نقل از اسدی، 1382).
2. 2. 5. 1تعریف عملیاتی: نمره ای که فرد در آزمون سلامت عمومی GHQ کسب می‌کند.
3. 5. 1 رضایت زناشویی :
1. 3. 5. 1 تعریف نظری: به اعتقاد هیلمن (1994) رضایت زناشویی به رویدادهای مثبت یا منفی کلی که زوجین درمورد رابطه شان احساس می کنند، اشاره دارد که این رویدادهای مثبت یا منفی را با عناوین مختلفی نظیر خشنودی رابطه، سازگاری رابطه و احساسات رابطه می نامند (هالفورد ، 1384 به نقل از هاشمی، 1385).
2. 3. 5. 1 تعریف عملیاتی: در این پژوهش رضایت زناشویی نمره¬ای است که فرد درآزمون اینریچ 47 سئوالی کسب می کند.
4. 5. 1جانباز:
1. 4. 5. 1 تعریف نظری: جانباز یعنی کسی که جان خود را فدا می کند یا کسی که جان خویش را در معرض خطر می اندازد (معین، 1375).
2. 4. 5. 1 تعریف عملیاتی: به فردی اطلاق می شود که در طول مدت جنگ (یا دوران انقلاب) به علت حضور در یکی از مناطق جنگی یا سایر مناطق، توسط یکی از انواع سلاحهای جنگی یا ضربات وارده دچار مجروحیت شده باشد. جانبازان بسته به عامل مجروحیت یا ناحیه ی مجروحیت به گروههای زیر تقسیم می شوند:
- جانبازان مصدوم شیمیایی که به وسیله ی گازهای شیمیایی دچار مصدومیت شده اند.
- جانبازان عصبی روانی که به علل مختلف از جمله موج انفجار سلاحهای مخرب،
شکنجه¬های جسمی و روحی، مشاهده ی حوادث ناگوار و ضربه زننده، تحمل فشارهای شدید و ... به انواع مختلف اختلالات روانی مبتلا شده اند.
- جانبازان ضایعه ی نخاعی که از ناحیه ی نخاع شوکی به طور کامل یا نسبی آسیب
دیده اند.
- جانبازان با نقایص یا با ترکیبی از آسیبها و صدمات جسمی و روحی.
5. 5. 1 همسر جانباز:
به زنی گفته می شود که همسر شخص جانباز بوده و در کنار وی دارای زندگی مشترک باشد.

1. 2مبانی نظری رویکرد آدلر
آدلر یک روانشناس فردنگر است که معتقد است وراثت و محیط عوامل جبری زندگی نیستند و این دو تنها چارچوبی را فراهم می کنند که فرد با خلاقیت خود به آن ها پاسخ می دهد.
شهرت آدلر بیشتر به دلایل زیر است:
1- عقده¬ی حقارت 2-تاکید او برکیفیت محیط خانواده و روابط اجتماعی فرد
3- مفهوم علاقه¬ی اجتماعی 4- مفهوم تعرض مردانه (نرنیه نمایی)
5- تاکید بر خود آگاهی انسان 6- من خلاق و.....
زندگی از نظر آدلر، شدن است نه بودن. او جبرگرا نیست و از دیدگاه او انسان به شیوه¬ی خاص خود به زندگی معنی و مفهوم می بخشد. از نظر او هر فرد، موجودی اجتماعی است نه زیستی.
نظریه¬ی آدلر از عناوین کلی زیر تشکیل شده است:
1- هدف گرایی تخیلی
2- تلاش برای توفق و برتری یا کمال
3- احساس حقارت و مکانیزم جبران
4- علاقه¬ی اجتماعی
5- سبک زندگی
6- من یا خود خلاق
آدلرگراها روان درمانی را شامل 4 مرحله می دانند:
1- ایجاد ارتباط: درمانگران آدلری برای ایجاد رابطه¬ی خوب در مقابل هم می نشینند و صندلی های خود را در یک سطح قرار می دهند. آن ها به بیمار می فهمانند مسئول اعمال خودش است و مشکلاتش به خاطر ادراکهای غلط است، بیمار هم سعی می کند ادراک‌هایش را تغییر دهد. مصاحبه و ارتباط براساس علائق و احترام متقابل و مشارکت در کشف و درک چیزها در ارتباط مطرح می شود. از لحظه ای که بیمار وارد می شود، حالتها و نشستن او و بیانش همه به شناخت درمانگر کمک می کند.
2-ارزیابی سبک زندگی فرد: در اینجا بررسی خاطرات اولیه و منظومه ی خانواده ی فرد ضروری است. در درمان باید هدفها خوب تنظیم شود و گرنه امکان پیشروی را از بین می برد. درمانگر باید سبک زندگی بیمار را بشناسد و علاوه برآن چگونگی تاثیر سبک زندگی بر کارکرد موجود بیمار را با توجه به تکالیف زندگی ببیند.
3- تعبیر و تفسیر و ازدیاد بینش: درک متقابل در مورد باورها، انگیزه ها و جهت گیریهای مراجع.
4- بازجهت دهی و بازآموزی: برای تسهیل آن می توان علاقه-ی اجتماعی و دلگرم سازی را تقویت کرد. جهت گیری برای تقویت قابلیتها و استعدادهای مثبت زندگی است. ما باورهای غلط را یا خودمان ساختیم و یا از دیگران یاد گرفتیم. در اینجا روشهایی را یاد می گیریم تا خود و دیگران را بشناسیم و در نتیجه فردی امیدوار، خوش بین و با اعتماد به نفس شویم.
به طور خلاصه درمان و فرایند تربیتی آدلر هدفهای زیر را دنبال می کند:
1- پروراندن علاقه¬ی اجتماعی
2- کاهش احساس کهتری، غلبه بر ناامیدی، تشخیص و استفاده از منابع درونی
3- تغییر سبک زندگی یعنی ادراکها و هدفها. هدف درمان تبدیل اشتباههای بزرگ به اشتباههای کوچک است.
4- تغییر ارزشها یا انگیزه های غلط
5- دلگرم سازی به افراد برای درک برابری انسانها
6- کمک به فرد تا به انسانی مشارکت جو تبدیل شود. این بیماران در نهایت امیدوار،
خوش بین و دارای اعتماد و شهامت می شوند (علیزاده، 1383).
از مفاهیم دیگر نظام آدلر می توان رویاها، خاطرات اولیه، ترتیب تولد و دلگرم سازی را نام برد .
1. 1. 2 دلگرم سازی
برای این اصطلاح ترجمه های مختلفی وجود دارد: تهییج، دلگرمی، شجاعت دهی،
جرأت بخشی، قوت قلب و انگیزه دهی.
براساس اصول روانشناسی فرد نگر، هدفهای آموزشی دلگرم سازی عبارت است از:
افزایش احترام به خود، اعتماد به نفس و مهارتهای اجتماعی. دلگرم سازی، اعتماد به نفس و احساس فرد را نسبت به خودش تقویت و بهبود می بخشد و این کلید توسعه و تحول فردی است. بر اثر دلگرم سازی، فرد احساس تعلق و رغبت بیشتر و سودمندی برای جامعه می کند. اغلب دارای اهداف اجتماعی است و بیش از مثبت بودن صرف است و فقط انکار و سرکوبی ابعاد منفی زندگی نیست. دلگرم سازی توجه توامان به ابعاد مثبت و منفی زندگی است.
ناکامل بودن بخشی از وجود انسان است و این امر شرم آوری نیست. وقتی فرد برای غلبه به نقصهایش تلاش می کند و می خواهد کامل باشد به خودی خود چیز بدی نیست. ولی وقتی این نگرش تبدیل به این شود که فرد تنها زمانی انسان خوب است که کامل باشد و کارهایش بدون نقص باشد اثرات نامطلوبی دارد و منجر به احساس حقارت می شود. بنابراین آنچه ضروری است«شهامت ناکامل بودن» است. رشد و تحول فرد قویاً با اشتباه کردن و آموختن از خطاها مرتبط است و این ها تجارب ارزشمندی هستند. امروزه مردم به جای تاکید بر نقاط قوت همدیگر بر روی ضعفها و خطاهای هم تاکید می کنند و فکر می کنند این باعث بهتر عمل کردن دیگران است در حالی که این اشتباه است، بسیاری از مردم در طول زندگی با دلگرم سازی روبرو نمی شوند و زندگی شان پر از احساس حقارت است و آن را به شغل، ازدواج، روابط دوستانه، محل کار و به طور کلی به تمام زندگی شان تسری می دهند.
آن ها متقاعد شده اند که به اندازه¬ی کافی افراد خوبی نیستند وتنها زمانی خوبند که از خواهر و برادر خود بهتر، باهوش تر، لاغرترو.... باشند. آن ها معتقدند به چیزی تعلق ندارند. این یاس ودلسردی باید به وسیله¬ی دلگرم کردن آن ها از بین برود تا آن ها زندگی سالم تری داشته باشند.
برای دلگرم سازی می توان به 10 مهارت اشاره کرد:
1- اظهار علاقه به دیگران
2- گوش دادن فعالانه و با دقت و توجه کامل
3- نشان دادن اشتیاق
4- شکیبایی و صبور بودن
5- به کاربردن لحنی دوستانه هنگام صحبت
6- نشان دادن حالات دوستانه در چهره
7- استفاده از قالب بندی مثبت برای مشاهده و ارزیابی رفتار
8- شناسایی تلاشها و پیشرفتهای دیگران
9- به کاربردن تماسهای بدنی و لمسی (مانند قراردادن بازو روی شانه ی دیگری برای ابراز حمایت)
10-قاطع بودن واظهار وجود کردن ( باهلمن ودینتر،2001).
آدلری ها دلگرم سازی را به منزله¬ی مثلثی با سه ضلع نابرابر می دانند، این سه ضلع عبارتند از: روابط اجتماعی، آموزش و درمان و انسان را در این سه حوزه دلگرم می¬کنند. آن ها معتقدند هر چه بیشتر دیگران را دلگرم سازیم، خودمان نیز بیشتر احساس دلگرمی خواهیم کرد، چرا که با کمک به دیگران برای بهتر شدن، خود نیز احساس بهتری خواهیم داشت (موزاک و میانیاچی،1999 به نقل از هاشمی، 1385). همان طور که گیاه به آب و خاک نیاز دارد ما هم به دلگرم شدن توسط دیگران نیازمندیم.
گفته شد که از دیدگاه آدلر گراها فرد بیمار دلسرد و مأیوس است، برای این که این دلسردی از بین برود باید از دلگرم سازی در روند درمان استفاده کرد. فرد دلگرم کننده استعدادهای دیگران را کشف می¬کند و سپس آن ها را منعکس می¬کند. در رابطه¬ی درمانی پیش بینی موفقیّت نقش مهمی دارد. آدلرگراها به تحلیل مشکل بسنده نمی کنند، بلکه استعدادها وتوانایی بیمار را به او پسخوراند می¬دهند. در رابطه¬ی درمان تلاش می‌کنند فرد به خود و توانایی هایش اعتماد کند وتوانایی هایش را به کار گیرد و عزت نفس و احساس ارزش درونی اش افزایش پیدا کند. باید به جای ناتوانی ها و نقصها به فرد کمک کنیم برتوانایی ها وداشته هایش تاکید داشته باشد و به رغم موانعی که در راهش وجود دارد به سمت جلو حرکت کند. در این روش به فرد کمک می¬شود تا در سبک زندگی اش تغییر ایجاد کند و به بهبود روابط خود و دیگران کمک کند.
در این روش حتی اگر فرد احساس می کند که نمی تواند موفق شود، درمانگر باید او را دلگرم سازد که او می-تواند نگرش هایش را تغییر دهد و پیشرفتش امکان پذیر است. این فرآیند در سراسر درمان ادامه دارد. به فرد آموزش داده می‌شود نیمه¬ی پرلیوان را ببیند. از دیگر راهها برای دلگرمی تلاش برای برنامه ای است که فرد از آن می ترسیده یا نمی داند که در آن قرار دارد. عدم دلگرمی در افراد باعث فقدان اعتماد و بدبینی می‌شود. افراد دلگرم افرادی پذیرا و با مسئولیت هستند.
مهمترین منبع دلگرم سازی برای هر فرد، خانواده است ،اگر افراد خانواده دلگرم باشند، کودکان آن ها نیز به همین طریق رشد پیدا می‌کنند و نکات مثبت دیگران را بیشتر می بینند و به دیگران عشق می ورزند و برعکس در خانواده هایی که عدم دلگرمی در آن ها موج می زند، افراد خانواده هم همین گونه رشد می کنند و به دنبال عیب جویی در خود و دیگران هستند. همکاری، ارتباط، قدردانی و سپاس و... از ویژگیهای خانواده‌های دلگرم است . پیامهای مأیوس کننده در این خانواده ها بسیار کم شنیده می‌شود.
1. 1. 1. 2 رفتارهای دلگرم زدا در خانواده
اکستاین رفتارهای بارز عدم دلگرم سازی در خانواده را به 4 دسته تقسیم می‌کند:
1-اثر مداد قرمز
اعضای خانواده مدام همدیگر را به خاطر خطاها سرزنش می‌کنند و فرد خاطی مدام درگیر این سرزنشهاست و نمی تواند به جنبه های مثبت زندگی توجه کند(فتحی،1386).
2-اثر طرح عمودی در مقابل طرح افقی
طرح افقی دلگرم کننده است ولی طرح عمودی عدم دلگرمی را در بر می‌گیرد. در طرح افقی تساوی و پذیرش همه¬ی اعضای خانواده و رعایت شأن اعضا مطرح است. در طرح عمودی خود خواهی بسیار بارز است. با برچسبهای برتر وکهتر، نگرش مذهبی، نژادی و جنسیتی در طرح عمودی روبرو می¬شویم.
3-کمال گرایی افراطی
تصور عدم اشتباه در یک خانواده¬ی موفق منجر به بروز سرزنشهای دائمی و تلاش برای کشف نقاط ضعف همدیگر می‌شود.
4-چسبیدن به الگوهای کهنه
کودکان در زندگی رویدادهای فراوانی را مشاهده می‌کنند و نتایجش را به موقعیتهای مشابه تعمیم می دهند. بعضی از این تعمیم ها نادرست است، ولی طبق عادت سالیان سال ادامه
می یابد و فرد طی سالها هیچ گونه تغییر مثبت و پیشرفتی نمی کند.
علاوه بر رفتارهای خانواده، شیوه های تربیتی والدین هم می‌تواند عدم دلگرمی را برای بچه ها بوجود بیاورد. والدین خود کامه¬ی مستبد، والدین سهل گیر و والدین طرد کننده با رفتارهای خود دلگرمی را در بچه هایشان از بین می‌برند.
والدین مستبد و خودکامه با کنترل بیش از حد بر انضباط، پیروی بی چون و چرا از مقررات و تنبیه سخت تاکید می‌کنند. کودکان این والدین معمولاً زودرنج و بی تابند و اثری از
اعتماد به نفس در این کودکان دیده نمی شود.
والدین سهل گیر با آزاد گذاشتن فراوان کودک، کودکانی خودخواه، پرتوقع، خواهان توجه و محبت دیگران بار می آورند. کودکان آن ها در برابر برآورده نشدن خواسته ها بی‌صبر و پرخاشگر هستند و دچار بی تابی و اندوه می شوند. این ها هم از عدم اعتماد به نفس رنج
می برند.
والدین طرد کننده گاه با بی توجهی و گاه با خصم با کودکان خود برخورد می کنند. عدم احساس امنیت و نگرانی و پریشانی و رفتارهای ضد اجتماعی از ویژگی های این کودکان است. هیچ یک از این سه دسته والدین دلگرمی را در بچه های خود ایجاد نمی کنند.
برخلاف این سه دسته، والدین دلگرم کننده نه کنترل افراطی دارند و نه سهل گیری افراطی. مدیریت توأم با احترام در این خانواده وجود دارد. والدین، کودکانی با مسئولیت، راستگو، رک و قابل اعتماد پرورش می دهند. این کودکان از اموال خود و دیگران به خوبی نگهداری می کنند و دارای اعتماد به نفس و دلگرمی هستند (احدی وبنی جمالی،1383).
2. 1. 1. 2 خود دلگرم سازی
همان طور که دلگرم کردن دیگران مهم است، دلگرم ساختن خود نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای دلگرم ساختن دیگران ابتدا باید به دلگرمی خود بپردازیم. باید خودمان و تلاشهایمان را باور داشته باشیم و برای آن ها ارزش قائل باشیم. ایمان و اعتماد به خود تنها راه تغییر است. تا این حس را در خود به وجود نیاوریم نمی توانیم به دیگران یاد دهیم.
مک کی برای خود دلگرم سازی 6 گام را بیان کرده است:
گام اول: پذیرش خود: با پذیرش خود متوجه می شویم که می‌توانیم از این که هستیم بهتر باشیم.
گام دوم: توجه به کارهای مثبت خود
گام سوم: قدردانی از خود به خاطر تلاشهایمان
گام چهارم: استفاده از شوخی طبعی برای دلگرمی خود
گام پنجم: ایمان به خود و توانایی های خودمان
گام ششم: ارتباط با افراد دیگری خارج از خانواده ( مک کی،2004 به نقل از هاشمی،1385).
3. 1. 1. 2 آموزش دلگرم سازی شوانکر
تئو و آنتینیو شوانکر بر اساس اصول روانشناسی فرد نگر در اواخر دهه 1980 برنامه آموزشی خود را توسعه دادند. آن ها در طی سالها تجربه اندوزی در کار با گروهها و افراد مختلف دریافتند که دلگرم سازی پایه¬ی هر فرآیند تحولی است و در کمک ها و درمانهای روانشناختی از اثرگذاری بالایی برخوردار است. بنابراین آن ها این مفهوم را توسعه دادند و مفاهیم نظری را به روشهای علمی و تجربی تبدیل کردند. مفهوم آموزش دلگرم سازی شوانکر توسط مربیان دلگرم سازی که به مدت دو سال در انستیتوی آدلر- دریکارس واقع در زانترباخ آلمان آموزش دیده اند، توسعه یافته است. دوره¬ی آموزشی مربیان شامل 5 آخر هفته بود که دروسی به آن ها تدریس می شد و مورد تمرین قرار می‌گرفت. علاوه بر این مبانی روانشناسی فردنگر نیز به
آ‌ن ها آموزش داده می شد. همچنین به شرکت کنندگان تکالیفی برای خانه ارائه می شد. این تکالیف شامل دو بخش بود: بخش اول آموزش دادن به گروهی از افراد است. بخش دوم تمرین 10 مهارت دلگرم سازی که در صفحات قبل توضیح داده شده بود. هر دو هفته یک بار، یک شرکت کننده، یکی از 10 مهارت را انتخاب می‌کند و سعی می‌کند در تمرینهایش آن را به صورت آگاهانه بیشتر از دیگر مهارتها انجام دهد و درباره¬ی نتایج تجربیاتش گزارش کوتاهی بنویسد. علاوه بر این دوره در طول 2 سال، افراد آموزش دیده برای مدت 4 هفته
(هریک ترم) در گروههای آموزشی پیشرفته توسط شوانکر شرکت می کنند.
امروزه این برنامه در آلمان، اتریش و هلند تدریس و مورد استفاده قرار می گیرد. آموزش دلگرم سازی برای زوجین، والدین و افراد شاغل در بخشهای آموزشی و تربیتی کاربرد دارد. در طی این آموزشها به این نتیجه می رسند که آ‌موزشها کاملاً در دسترس و ساده است و به راحتی یاد گرفته می‌شود.
در مباحث نظری، آموزش دلگرم سازی به افزایش شهامت منجر خواهد شد و بیشتر از همه باعث جرأت برای ناکامل بودن است. دلگرم سازی بیشتر به احساس کفایت بالاتر منجر
می شود و به فرد کمک می‌کند تا راههای موثری برای مقابله با مشکلات و کاهش تنشهای جسمانی و شکایات روانشناختی بیابد. علاوه بر آثار فردی ، افزایش جرأت و بهبود روابط و افزایش تعامل‌ها از دیگر آثار این آموزش است.
آموزش شوانکر شامل 10 ملاقات هفتگی است. هر جلسه در حدود 1 ساعت و نیم و متشکل از حداقل 4 الی 5 و حداکثر 10 نفر است. هدف آموزش، آموزش دلگرم سازی به خود و دیگران است. در ابتدا عمدتاً به دلگرم سازی خویشتن و سپس دلگرم سازی دیگران تأکید
می شود. هریک از جلسات مطابق یک ساختار معین که «مدل گامهای 6 گانه » نامیده می¬شود، سازماندهی شده است. گام اول آرام سازی است، گام دوم بازخوردی از مطالب جلسه ی قبل، گام سوم دادن اطلاعات در مورد موضوع جلسه، گام چهارم ارائه¬ی یک تمرین، گام پنجم ارائه تمرین برای خانه و گام ششم تمرین آرام سازی دوباره است. در هر جلسه این 6 گام تکرار می شود. محتوای هر 10 جلسه در پیوست الف به تفصیل ارائه شده است.
این آموزش برای کاربردهای کلینیکی و افراد کاملاً بیمار هدف سازی نشده است. در واقع این آموزش برای افرادی است که در جامعه کم یا زیاد کارکرد اجتماعی دارند. با این حال یک مشاور می تواند از این آموزش برای درمانهای بالینی استفاده کند. هنگامی که عدم وجود دلگرمی، اساس و منبع تردیدها، افسردگی و اشکال دیگر رفتارهای زیان بار است،
دلگرم سازی می¬تواند ترمیم کننده¬ی این رنج ها باشد. همچنین یک مورد دیگر برای استفاده درمانی از این روش در مورد مراجعانی است که درمانهای بالینی خود را با موفقیت به پایان برده باشند. آموزش دلگرم سازی اگر بخواهد برای کودکان استفاده شود بدین شکل که گفته شد، مناسب نیست و باید کمی تغییر شکل داد. تورک (1990) یک برنامه ی«کودکان با دلگرمی » برای کودکان دبستانی شکل داد و دید روابط دوستانه¬تر میان کودکان با هم و با معلمانشان شکل گرفته است. مطابق تمام گفتارهایی که گفته شد، این آموزش برای پیشگیری طراحی شده است. با اشاعه¬ی فلسفه ای که در پس این آموزش است نتایج مهمی حاصل
می¬شود که کوشش مثبتی برای سلامت عمومی است (شوانکر، 1991 به نقل از باهلمن ودینتر،2001).

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  134  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله قوانین و مقررات بازی تنیس

 ماده 1 زمین بازی انفرادی
زمین بازی مستطیلی است بطول 77/23 متر به عرض 23/8 متر. زمین توسط توری که از یک سیم با طناب به قطر حداکثر 8/0 سانتیمتر آویزان است، به دو نیمه تقسیم می‏گردد. انتهای این سیم با طناب باید به بالای دو پایه در دو سوی تور متصل گردد یا از روی آن گردانیده شود. قطر مقطع پایه استوانه‏ای یا اصلاح مقطع پایه مکعب مستطیل شکل نباید بیش از 15 سانتیمتر بیشتر باشد. مرکز مقطع پایه ها می‏باید در فاصلة 914/0 متری از زمین بازی واقع شود و ارتفاع پایه ها باید به گونه‏ای تنظیم گردد که قسمت بالای سیم نگهدارنده تور در ارتفاع 07/1 متری از سطح زمین واقع شود در صورتی که از زمین مشترک برای «دوبل» (به مادة 34 رجوع شود) وانفرادی استفاده شود باید تور را توسط دو پایه که پایه های بازی انفرادی نامیده می‏شوند، در ارتفاع 07/1 متری نگاهداشت. مرکز مقطع این پایه ها که قطر و به اصلاح مقطع آنها نباید بیش از 5/7 سانتیمتر باشد در هر طرف در فاصلة 914/0 متری از زمین انفرادی واقع می‏گردد. تور بازی را باید چنان کشید که فضای مابین دو پایه را کاملاً پر کند و شبکه‏ های تور به اندازه‏ای کوچکتر در نظر گرفته می‏شوند که مانع عبور توپ شود. ارتفاع تور در وسط پایه 914/0 متر باشد لذا تور در این قسمت توسط کمربندی کاملاً سفید که عرض آن بیش از 5 سانتیمتر نباشد محکم در ارتفاع مورد نظر نگاهداشته می‏شود. نواری کاملاً سفید که عرض آن بیش از 5 سانتیمتر و در فاصلة مساوی در بین دو خط کناری و به موازات آنها کشیده می‏شود. خط انتهائی در طرف داخلی زمین توسط علامت مرکزی به طول 10 سانتیمتر و عرض 5 سانتیمتر در امتداد فرضی خط مرکزی سرویس است و به دو بخش تقسیم می‏شود. علامت مرکزی در هر طرف زمین بر خطوط انتهائی عمود ومتصل است. از کلیه خطوط دیگر نباید از 5/2 سانتیمتر کمتر و از 5 سانتیمتر بیشتر باشد، به استثناء خط انتهائی که نباید بیشتر از 10 سانتیمتر عرض داشته باشد. در تمام اندازه‏گیریها باید لبه خارجی خطوط را در نظر گرفت. رنگ تمام خطوط باید یکنواخت باشد. استفاده از رنگهای سفید و یا زرد و نشانه‏های تبلیغاتی یا هر چیز دیگری که در دو انتهای زمین قرار داده شده، غیر مجاز است. استفاده از رنگهای روشن تنها در صورتی مجاز است که در این امر در دید بازیکنان اختلالی ایجاد نکند.
اگر نشانه‏های تبلیغاتی بروی صندلی خط نگهدارنده دو انتهای زمین نشسته‏اند، قرارداده شود، این نشانه‏ها باید فاقد رنگهای سفید و زرد باشند. از رنگهای روشن در صورتی مجاز است که اختلال در دید بازیکنان ایجاد نکند.
1- basiline
2- Side- line
3- Service- line
4- Centerservice- line
5- Service courts
6- Center mark
تبصره:
در مسابقات «جام دیویس» و یا دیگر مسابقات رسمی قهرمانی فدراسیون بین المللی تنیس باید فاصله‏ای در پشت خطوط انتهائی در نظر گرفت که کمتر از 4/6 متر نباشد و در طرف خارجی خطوط کنار هم باید فاصله‏ای در نظر گرفت که کمتر از 66/3 متر نباشد. می‏توان صندلی خط نگهداران را در صورتیکه بیشتر از 914/0 متر بداخل این فضاها پیشروی نکرده باشند. در فاصله 4/6 متر از خطوط انتهائی در فاصلة 66/4 متر از خطوط کناری قرار دارد.
(ابتدای صفحه)
ماده 2 اجزائ ثابت زمین
اجزاء ثابت زمین نه تنها در برگیرندة تور، پایه های زمین انفرادی طناب یا سیم نگهدارندة تور- نوار تور و کمربند نگهدارندة تور است، بلکه در صورت وجود، شامل موانع انتهائی و کناری جایگاهها، صندلیهای ثابت یا قابل نقل و انتقال پیرامون زمین بازی، افراد اشغال کنندة صندلیها، کلیه دیگر اجزاء ثابت در پیرامون و یا بالای زمین بازی، داور، داور تور، داور خطای پا، خط نگهداران توپ جمع کنها البته در هنگامی که جای مقر خود حضور دارند، نیز می‏گردد.
تبصره:
در تأمین اهداف این ماده باید متذکر شد که مفهوم لغت داور در برگیرندة داور، افرادی که به آنها در بین بازی مکان مشخص اعطاء شد و کلیه افرادی می‏شود که جهت همکاری با داور در جریان مسابقه برگزیده شده باشند.
(ابتدای صفحه)
ماده 3 توپ تنیس
سطح بیرونی توپ باید یکنواخت و برنگ سفید یا زرد باشد، اگر روی توپ درزی وجود داشته باشد، این محل نباید بصورت دوخته و به شکل بخیه باشد. قطر توپ باید بیش از 35/6 سانتیمتر و کمتر از 67/6 سانتیمتر باشد و وزن آن باید بیش از 7/56 گرم و کمتر از 5/58 گرم باشد و جهش توپ در صورت رها شدن از فاصلة 254 سانتیمتر بر روی یک سطح بتونی باید بیش از 135 سانتیمتر و کمتر از 147 سانتیمتر باشد تحت فشار 165/8 کیلو گرم توپ باید دچار فرورفتگی بداخل به میزان بیش از 56/0 سانتیمتر و کمتر از 74/0 سانتیمتر در قسمت جلوئی و فرورفتگی به میزان بیش از 89/0 سانتیمتر و کمتر از 08/1 سانتیمتر در قسمت پشتی شود. ارقام گفته شده در مورد این فرورفتگیها باید میانگین خواندن جدا از هم ارقام در هر یک از سه محور توپ باشد و در هر مورد اختلاف بین دو بار خواندن ارقام نباید بیش از 08/0 سانتیمتر گردد. برای بازی در ارتفاع بیش از 1219 متر از سطح دریا می‏توان از دو نوع دیگر توپ استفاده نمود. توپ اول تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنکه جهش آن بیش از 93/121 سانتیمتر و کمتر از 135 سانتیمتر است و فشار داخلی آن بیش از فشار خارج آن است. این نوع توپ مرسوم است به «توپ پر فشار» توپ نوع دوم تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنکه جهش آن بیش از 135 سانتیمتر و کمتر از 147 سانتیمتر است و فشار داخلی تقریباً برابر فشار خارجی است این توپ به منظور تطبیق باید برای مدت 60 روز یا بیشتر در همان ارتفاع مورد نظر جهت انجام مسابقه قرار گیرد. به این توپ معمولاً واژه توپ فشار صفر و یا توپ بدون فشار اطلاق می‏گیرد.
تمام آزمایشات در مورد جهش توپ اندازه و میزان فرورفتگی باید مطابق قوانین و ترتیبهای معین شده در ضمیمه 1 صورت گیرد.
1- Pressurised Ball
2- Zero-Pressure
3-Non-Pressrised
(ابتدای صفحه)
ماده 4- راکت تنیس
راکتهائی که از مشخصات ذیل پیروی نکنند جهت بازی مطابق مقررات تنیس، مورد تأئید نمی‏باشند.
الف) قسمتی از راکت که در انجام ضربه مورد استفاده قرار می‏گیرد باید تخت باشد و از یک شبکه زه درهم شده متصل به قاب راکت تشکیل می‏گردد. زه‏ها در محل تلاقی بازه‏های مجاور به تناوب از رو و زیر به یکدیگر می‏پیوندند و به هم تافته می‏شوند. در مجموع این شبکة زه باید یکدست باشد و بخصوص تراکم این شبکه در قسمت مرکز نباید کمتر از سایر قسمتها باشد. زه‏ها باید عاری از هر گونه اضافات و اتصالات جنبی باشند مگر آنچه که جهت پیشگیری و محدود کردن فرسودگی و پارگی و یا لرزش بکار رود که باید اندازه و محل معقول و مناسب جهت تأمین اهداف فوق را داشته باشد.
ب) طول راکت که دسته را نیز شامل می‏شود باید عاری از هر گونه اضافات و اتصالات جنبی باشد مگر آنچه که جهت پیشگیری به محدود کردن فرسودگی، پارگی، لرزش و آنچه که جهت تقسیم وزن بکار رود که در این صورت باید اندازه و محل معقول و مناسب جهت تأمین اهداف فوق را داشته باشد.
و) قاب راکت که شامل دسته نیز می‏شود و زه‏ها باید عاری از هر گونه وسیله‏ای باشند که توانائی انجام تغییر عمده و مشخص و یا تغییر در تقسیم وزن در راکت: در هنگامی که توپ در گردش است را امکان پذیر نماید. فدراسیون بین المللی تنیس در این مورد که آیا راکت نمونه و مدل اولیه راکت از شرایط فوق‏الذکر تبعیت می‏کند و آیا راکت مورد تأئید است یا خیر تصمیم‏گیرنده است. چنین تصمیم‏گیری ممکن است بنا به ابتکار خود فدراسیون بین المللی تنیس و یا بدرخواست افراد ذینفع ماننذ بازیکن، کمپانی سازندة تجهیزات وسایل و یا سازمان ملی تنیس هر کشور و یا اعضای آنها صورت پذیرد. چنین تصمیم‏گیریها و درخواستها می‏بایست مطابق قواعد و ترتیبات مرسوم فدراسیون بین المللی تنیس برای بررسی درخواستها و جهت دادن پاسخ صورت پذیرد که نسخه‏هائی از روند اجرای کار را می‏توان از دفتر معاونت اداری دریافت نمود.
مورد اول- آیا می‏توان از بیش از یک شبکة زه در قسمت ضربه زنندة راکت استفاده نمود؟
پاسخ: خیر- قانون به وضوح اشاره به یک شبکه می‏کند و نه شبکه‏هائی از رده‏های درهم تنیده.
مورد دوم- اگر زه‏ها در بیش از یک سطح قرار داشته باشد، آیا می‏توان شبکة زه در کل تخت و یکدست دانست؟
پاسخ: خیر
مورد سوم- آیا می‏توان از وسایلی که موجب کاهش لرزش می‏شوند در روی راکت و کجا باید قرار داد؟
پاسخ: بلی- اما این وسایل را فقط می‏توان در خارج از شبکة بهم تافته زه قرار داد.
مورد چهارم- در هنگامیکه توپ در گردش است. بطور اتفاقی زه راکت بازیکنی پاره می‏شود آیا بازیکن مجاز به ادامه بازی با چنین راکتی است؟
پاسخ: بلی.
(ابتدای صفحه)
ماده 5- زننده سرویس و دریافت کننده سرویس
بازیکنان باید در دو سوی تور قرار بگیرند. بازیکنی که در ابتدا با ضربة خود توپ را به گردش در می‏آورد «زننده سرویس» و فرد دیگر «دریافت کننده سرویس» نامیده می‏شوند.
مورد اول- اگر بازیکنی در ضمن زدن ضربه از خط فرضی امتداد تور عبور کند، امتیاز از دست می‏دهد؟
الف) قبل از ضربه زدن به توپ
ب) پس از ضربه زدن به توپ
پاسخ: در صورتی که بازیکنی وارد محدودة خطوط احاطه کنندة زمین حریف شود، در هیچیک از موارد فوق با عبور از خط فرضی امتیاز از دست خواهد داد (مادة بیست) در مورد مانع شدن از اجرای ضربه حریف می‏تواند خواستار تصمیم‏گیری داور مطابق مادة 21 و 25 شود.
مورد دوم- زننده سرویس ادعا می‏کند که دریافت کنندة سرویس باید در محدوة خطوط زمین خود قرار بگیرد، آیا چنین امری ضروری است؟
پاسخ: خیر- دریافت کنندة سرویس می‏تواند در هر جای دلخواه در زمین مربوطه قرار گیرد
(ابتدای صفحه)
ماده 6- انتخاب زمین و سرویس
در گیم اول حق انتخاب زمین و حق سرویس کنندة یا دریافت کنندة سرویس بودن به قید قرعه مشخص می‏گردد. برندة قرعه حق انتخاب را دارد و یا می‏تواند از حریف خود بخواهد یکی از موارد زیر را انتخاب کند.
الف) سرویس کننده و یا دریافت کنندة سرویس بودن که در این صورت بازیکن دیگر باید زمین را انتخاب کند.
(ابتدای صفحه)
ماده 7- سرویس
اجرای ضربه سرویس باید تحت شرایط زیر صورت پذیرد. درست قبل از شروع ضربه سرویس کننده باید با پاهای متوقف در پشت خط انتهای (در لبة خارجی خط که نسبت به تور دور است) بایستد در محدوده‏ های بین امتداد فرضی علامت مرکزی تا خط کناری سپس سرویس در لحظه برخورد توپ و راکت پایان یافته تلقی می‏شود. بازیکنی که فقط یک دست داشته باشد، می‏تواند توپ را با ضربه راکت به هوا پرتاب کند و سپس سرویس را انجام دهد.
مورد اول- آیا سرویس کننده در بازی انفرادی حق ایستادن در محدودة پشت خط انتهای زمین بین خط کناری بازی دوبل را دارد.
مورد دوم- اگر بازیکنی در هنگام زدن سرویس دو یا چند توپ را به جای یک توپ به هوا پرتاب کند، آیا خطا کرده است؟
پاسخ: خیر- باید اعلام بجا شود اما چنانچه این عمل را عمدی تلقی کند می‏تواند مطابق قوانین ماده 21 عمل کند.
(ابتدای صفحه)
ماده 8 خطای پا
الف) سرویس کننده در حین اجرای ضربه:
الف-1) جای خود را با راه رفتن یا دویدن تغییر ندهد. حرکت اندک‏ پاها که عملاً اثری بر محل اصلی سرویس کننده نگذارد به عنوان تغییر محل به وسیله راه رفتن یا دویدن تلقی نمی‏گردد.
الف-2) نباید با هیچیک از پاها ناحیه‏ای به جز محدودة پشت خط انتهای زمین در فاصله‏ای بین امتداد فرضی علامت مرکزی تا خط کناری را لمس کند.
ب) منظور از کلمة پا قسمتی از پا، از قوزک به پائین است.
(ابتدای صفحه)
ماده 9- اجرای ضربة سرویس
الف) برای اجرای ضربة سرویس، سرویس کننده باید به تناوب در پشت نیمه راست و چپ زمین خود قرار گیرد. در هر گیم ابتدا باید از نیمه راست ضربه سرویس اجرا شود. اگر سرویس از نیمه اشتباه مشخص نگردد، تمام بازیهای انجام یافته با سرویس یا سرویس‏های زده شده از جهت اشتباه به قوت خود باقی می‏ماند ولی اشتباه در محل اجرای سرویس به محض تشخیص باید تصحیح شود.
ب) توپ سرویس شده باید پس از عبور از روی تور با زمین یا خطوط محدوه کار سرویس زمین حریف که بصورتی مورب در نیمه دیگر زمین نسبت به محل سرویس قرار دارد، برخورد کرده و بعد توسط دریافت کنندة سرویس برگشت داده شود.
(ابتدای صفحه)
ماده 10 خطای سرویس
سرویس، خطا محسوب می‏گردد چنانچه:
الف) سرویس کننده از قوانین مواد 7-8 یا 9 (ب) تخطی نماید.
ب) اگر در زدن سرویس توپ به راکت برخورد نکند.
ج) اگر توپ سرویس شده قبل از اصابت به زمین به اجزاء دائمی زمین بجز(تور، کمربند تور، نوار تور) برخورد نماید.
مورد اول- بعد از پرتاب توپ بالا به عنوان مقدمه انجام ضربه سرویس، سرویس کننده تصمیم به نزدن توپ می‏گردد و در عوض آن را با دست می‏گیرد،آیا این کار خطا محسوب می‏گردد؟
پاسخ: خیر
مورد دوم- هنگام زدن سرویس در بازی انفرادی داخل یک زمین بازی دوبل که دارای پایه های زمین انفرادی است، توپ به پایه زمین انفرادی برخورد می‏کند و بعد در کادر صحیح سرویس فرود می‏آید. آیا این خطا محسوب می‏گردد و یا باید اعلام بجا شود؟
پاسخ: در سرویس، خطا محسوب می‏گردد زیرا پایه های بازی انفرادی، پایه های زمین دوبل و بخشی از تور یا نوار تور مابین آنها جزء اجزاء دائمی زمین محسوب می‏گردند. (طبق ماده 2 و 10 و با توجه به تبصره ماده 24)
ب) انتخاب زمین که در اینصورت بازیکن دیگر حق انتخاب سرویس کننده یا دریافت کننده سرویس بودن را دارد
مورد اول- آیا بازیکنان در صورت با تأخیر افتادن یا بحالت تعلیق درآمدن بازی قبل از شروع آن حق انتخاب مجدد را دارند؟
پاسخ: بلی- نتیجة قرعه کشی به قوت خود باقی است اما حق انتخاب مجدد در رابطه با زمین یا سرویس وجود دارد.
(ابتدای صفحه)
ماده 11- سرویس دوم
بعد از اعلام «خطای سرویس» (چنانچه خطای اول باشد) بازیکن باید از همان زمین که سرویس خطا انجام داده اقدام به زدن سرویس کند مگر آنکه سرویس از نیمة اشتباه زده شده باید که در این صورت طبق ماده (9) سرویس کننده حق زدن تنها یک سرویس از پشت نیمه دیگر زمین را دارد.
مورد اول- بازیکن از نیمه زمین سرویس می‏کند. او امتیاز را از دست می‏دهد و سپس ادعا می‏کند که بخاطر اجرای سرویس از نیمه اشتباه زمین، خطا صورت گرفته است.
پاسخ: امتیاز به قوت خود باقی است و سرویس بعدی باید با توجه به امتیازات از نیمه صحیح زمین زده شود.
مورد دوم- (امتیاز برابر 15 است) و سرویس کننده به اشتباه از طرف چپ زمین سرویس می‏کند. او برنده امتیاز می‏شود سپس از طرف راست سرویس می‏زنند و خطای سرویس می‏کند. در این موقع اشتباه در امکان (برای سرویس آشکار می‏شود) آیا امتیاز قبلی به قوت خود باقی می‏ماند؟ سرویس بعدی او از کدام نیمه زمین باید زده شود.
پاسخ: امتیاز قبلی به قوت خود باقی می‏مامند. سرویس بعدی باید از نیمه چپ زمین زده شود. حساب امتیازات (15/30) است و سرویس کننده یک سرویس خطا زده است.
(ابتدای صفحه)
ماده 12- زمان اجرای سرویس
سرویس کننده تا زمانی که دریافت کنندة سرویس آماده نباشد نباید سرویس کند. اگر دریافت کننده سعی به بازگشت توپ نماید بعنوان آماده بودن تلقی می‏گردد. اگر چنانچه دریافت کننده سرویس فرود نیامده خطا اعلام کند.
(ابتدای صفحه)
ماده 13 قانون اعلام «بجا»
در تمام مواردی که با توجه به قوانین و یا بعلت هر گونه مداخله‏ای در بازی اعلام «بجا» ضروری می‏شود یکی از موارد زیر می‏باید مصداق یابد:
الف) هنگامیکه «بجا» در رابطه با سرویس اعلام می‏گردد فقط همان سرویس باید تکرار شود.
ب) اعلام «بجا» در هر شرایط دیگر موجب تکرار کامل آن امتیاز می‏گردد.
مورد ا- اختلال در انجام سرویس توسط عاملی خارج از قوانین مشروحه در ماده (14) صورت می‏گیرد. آیا تنها همان سرویس باید تکرار شود؟
پاسخ: خیر- کل آن امتیاز باید دوباره بازی شود.
مورد 2- اگر توپی در حین بازی پاره شود، آیا باید اعلام «بجا» کرد؟
پاسخ: بله
(ابتدای صفحه)
ماده 14- قانون بجا در سرویس
در سرویس هنگامی اعلام بجا می‏شود که:
الف) توپ سرویس شده صحیحی به تور، کمربند یا نوار تور برخورد کند و یا توپ بعد از برخورد با تور، کمربند تور یا نوار تور به دریافت کننده یا به هر چیزی که پوشیده یا به همراه دارد، قبل از برخورد با زمین اصابت کند.
ب) اگر زمانی که دریافت کننده سرویس آماده نباشد سرویس زده شود یا سرویس خطائی انجام شود.
(رجوع به ماده 12 شود). در صورت اعلام «بجا» سرویس زده شده به حساب نمی‏آید و باید مجدداً سرویس کرد اما سرویس بجا موجب عدم احتساب سرویس خطای قبلی نخواهد شد و سرویس خطا به قوت خود باقی می‏ماند.
(ابتدای صفحه)
ماده 15- ترتیب اجرای سرویس
در پایان گیم اول دریافت کننده زننده سرویس سرویس بعدی می‏گردد و این ترتیب متناوباً در تمامی گیمهای بعدی بازی اجرا خواهد شد اگر بازیکنی خارج از نوبت سرویس کند. بازیکنی که نوبت سرویس او بود، به محض مشخص شدن اشتباه باید سرویس کند اما تمامی امتیازات قبل از کشف اشتباه محسوب می‏گردد اگر قبل از مشخص شدن اشتباه، گیم به پایان برسد، ترتیب سرویس به صورت تغییر یافته ادامه خواهد یافت
(ابتدای صفحه)
ماده 16- زمان تعویض زمین
بازیکنان در پایان گیم‏های اول، سوم و به همین ترتیب در تناوبهای بعدی و در پایان هر ست زمین را عوض می‏کنند مگر اینکه مجموع تعداد گیمها در آن ست زوج باشد که در این صورت تعویض زمین تا پایان گیم اول ست بعدی صورت نمی‏پذیرد و ترتیب صحیح دنبال نشود، بازیکنان باید به محض کشف اشتباه ترتیب صحیح را دنبال کنند.
(ابتدای صفحه)
ماده 17- توپ در گردش
از لحظه‏ای که سرویس زده می‏شود توپ در گردش خواهد بود و به غیر از مواردی که خطا یا «بجا» اعلام گردد. توپ تا زمان اعلام امتیاز باید در گردش بماند.
مورد 1- بازیکن جواب سرویس را صحیح نمی‏دهد. اعلام خطا نمی‏شود و توپ در گردش می‏ماند. آیا حریف می‏تواند بعداً و پس از خاتمه تبادل توپ مدعی امتیاز مربوطه شود؟
پاسخ: خیر- اگر بازیکنان بعد از وقوع خطا به بازی ادامه دهند کسی نمی‏تواند مدعی امتیاز برای آن خطا گردد بشرط آنکه حریف از اینکار باز داشته نشده باشد.
(ابتدای صفحه)
ماده 18- ثبت امتیاز به نفع زننده سرویس
سرویس کنندة زمانی امتیاز می‏گیرد که:
الف) توپ سرویس شده (به شرط آنکه طبق ماده 14 «بجا» نباشد) قبل از برخورد با زمین به دریافت کننده سرویس هر آنچه پوشیده یا به همراه دارد برخورد نماید.
ب)دریافت کننده سرویس مطابق ماده 20 امتیاز را از دست بدهد.
(ابتدای صفحه)
ماده 19- ثبت امتیاز به نفع دریافت کننده سرویس
دریافت کننده زمانی امتیاز می‏گیرد که:
الف) سرویس کننده دوبار پشت سر هم سرویس خطا بزند.
(ابتدای صفحه)
ماده 20- مواردی که سبب از دست دادن امتیازات می‏گردد.
بازیکنی امتیاز از دست میدهد که:
الف) قبل از اینکه توپ دو بار به زمین بخورد قادر به برگرداندن بدون واسطه توپ از روی تور نشود (مگر طبق ماده 24 الف یا ج )
ب) بازیکن توپ را به صورتی برگرداند که به زمین یکی از اجزاء ثابت زمین و یا هر چیز دیگر خارج از محدود خطوط در برگیرنده زمین حریف برخورد کند (بجز موارد ذکر شده در ماده 24 الف یا ج).
ج) بازیکن توپ را حتی اگر در خارج از محدوده خطوط زمین والی کند ولی موفق به بازگرداندن صحیح توپ نشود .
د) در برگشت دادن توپ عمداً توپ را با راکت می‏گیرد و یا حمل می‏کند و یا عمداً به توپ پیش از یکبار ضربه می‏زند .
ه) بازیکن یا راکت بازیکن (در دست بازیکن یا به هر صورت دیگر) یا هر چیزی که پوشیده یا به همراه دارد به تور، پایه های زمین، پایه های زمین انفرادی طناب یا سیم نگهدارنده تور، کمربند تور، نوار و یا زمین واقع در محدوده خطوط زمین حریف در زمان گردش توپ، برخورد نماید.
و) بازیکن توپ را قبل از عبور از تور والی کند.
ز) توپ در گردش به بازیکن یا هر چیزی که پوشیده یا به همراه دارد بجز راکت که در دست یا دستهای بازیکن باشد برخورد نماید.
ح) بازیکن با پرتاب راکت به توپ ضربه بزند.
ط) بازیکن به عمد و به صورت مشخص شکل و حالت راکت را در حین آنکه توپ در گردش است تغییر دهد.
مورد1- در هنگام سرویس کردن راکت از دست سرویس کننده رها می‏شود و قبل از برخورد توپ به زمین به تور برخورد می‏کند آیا این حالت خطای سرویس محسوب می‏شود یا اینکه بازیکن امتیاز را از دست می‏دهد؟
پاسخ: سرویس کننده امتیاز را از دست می‏دهد زیرا راکت او در حالیکه توپ در گردش بوده به تور برخورد کرده است.
مورد2- در سرویس راکت از دست سرویس کننده رها می‏شود و بعد از اصابت توپ به خارج از کادر سرویس به تور برخورد می‏کند. آیا این خطاست یا منجر به از دست رفتن امتیاز بازیکن می‏شود؟
سرویس به تور برخورد می‏کند. آیا این خطاست یا منجر به از دست رفتن امتیاز بازیکن می‏شود؟
پاسخ: این عمل خطا محسوب می‏گردد زیرا هنگام برخورد راکت به تور، توپ از گردش خارج شده بوده است.
×× والی: ضربه به توپ قبل از برخورد آن به زمین 1 - Volley
مورد3- فرد (الف) و (ب) در مقابل (ج) و (د) بازی می‏کند. (الف) به (د) سرویس می‏‏زند. (ج) قبل از برخورد توپ به زمین به تور برخورد می‏کند سپس به علت خارج بودن سرویس اعلام خطای سرویس می‏شود آیا (ج) و (د) امتیاز را از دست می‏دهند.
پاسخ: اعلام خطای سرویس اشتباه بوده است. (ج) و (د) امتیاز را قبل از آنکه بتوان اعلام خطا کرد، از دست داده‏اند زیرا (ج) در حالی به تور برخورد کرده که توپ در گردش بوده است.
«رجوع شوده به ماده 20»
مورد 4- آیا بازیکن در حالی که توپ در گردش است می‏تواند از روی تور به داخل زمین حریف بپرد و هیچگونه تنبیهی شامل حال او نگردد؟
پاسخ: خیر- بازیکن امتیاز را از دست می‏دهد.
مورد 5- بازیکن (الف) به توپ در نزدیکی تور چرخش زیر می‏دهد به طوری که توپ به سمت (الف) باز می‏گردد. بازیکن (ب) ناتوان از رسیدن به توپ (در زمین خود) راکت خود را پرتاب می‏کند و توپ را به خارج از زمین (الف) می‏زند. آیا (ب) امتیاز این بازی را می‏گیرد یا خیر؟
پاسخ: (ب) امتیاز از دست می‏دهد.
مورد 6- بازیکنی که خارج از کادر سرویس ایستاده بوسیلة توپ سرویس شده و قبل از برخورد آن با زمین مورد اصابت قرار می‏گیرد آیا امتیاز را می‏گیرد یا از دست می‏دهد؟
پاسخ: بازیکنی که موردئ اصابت توپ قرار گرفته امتیاز را از دست می‏دهد. مگر طبق موارد ذکر شده در ماده 14 (الف)
مورد7- بازیکنی که خارج از محدوده خطوط زمین ایستاده، توپ را والی می‏کند و یا آن را با دست می‏گیرد مدعی امتیاز می‏شود زیرا توپ بدون شک «خارج» بوده است.
پاسخ: او به هیچوجه نمی‏تواند مدعی امتیاز شود.
(A) چنانکه توپ را بگیرد امتیاز طبق ماده 20 (ز) از دست می‏دهد.
(B) اگر والی کند توپ را به صورتی ناصحیح بازگشت دهد. طبق ماده 20 (ج) امتیاز از دست می‏دهد.
(C) اگر والی کند و به صورتی صحیح توپ را برگشت دهد بازی ادامه می‏دهد.
(ابتدای صفحه)
ماده 21- بازیکن مانع حریف می‏شود
اگر بازیکن اقدام به هر عملی کند که مانع اجرای ضربه توسط حریف شود، چنانچه این عمل عمدی باشد بازیکن امتیاز را از دست می‏دهد و اگر سهواً باشد، باید اعلام «بجا» شود.
مورد 1- چنانچه بازیکن در حین زدن ضربه به حریف برخورد کند آیا تنبیهی شامل حال او خواهد شد؟
پاسخ: خیر- مگر اینکه داور اقدامی را ضروری بداند که در آن صورت طبق ماده 21 عمل خواهد کرد.
مورد2- اگر توپ از روی تور برگشت کند، بازیکنی که باید به توپ ضربه بزند می‏تواند برای زدن ضربه بروی تور، روی به داخل زمین حریف خم شود. در این موقع اگر بازیکن حریف مانع اجرای ضربه او شود، چگونه باید عمل کند؟
پاسخ: مطابق ماده 21 داور می‏تواند امتیاز را به بازیکنی که برای او ایجاد مزاحمت شده است، بدهند و یا اعلام «بجا» کند. (به ماده 25 رجوع شود).
مورد3- آیا می‏توان دوبار ضربه به توپ را که سهواً انجام می‏شود با توجه به ماده 21، عملی که مانع حریف می‏شود، تلقی نمود؟
پاسخ: خیر- مگر اینکه داور اقدامی را ضروری بداند که در آن صورت طبق ماده 21 عمل خواهد کرد.
مورد 2- اگر توپ از روی تور برگشت کند، بازیکنی که باید به توپ ضربه بزند می‏تواند برای زدن ضربه بروی تو روی به داخل زمین حریف خم شود. در این موقع اگر بازیکن حریف مانع اجرای ضربه او شود، چگونه باید عمل کند؟
پاسخ: مطابق ماده 21 داور می‏تواند امتیاز را به بازیکنی که برای او ایجاد مزاحمت شده است، بدهند و یا اعلام «بجا» کند. (به ماده 25 رجوع شود).
مورد 3- آیا می‏توان دوبار ضربه به توپ را که سهواً انجام شود با توجه به ماده 21، عملی که مانع حریف می‏شود، تلقی نمود؟
پاسخ: خیر
(ابتدای صفحه)
ماده22- اصابت توپ به خط
توپی که به خط اصابت کند همانند توپیکه داخل محدوده خطوط زمین است به حساب می‏آید.
(ابتدای صفحه)
ماده 23-برخورد توپ به اجزاء ثابت زمین
اگر توپ در گردش بعد از برخورد با زمین و اجزاء ثابت زمین (بجز تور، پایه هایزمین، پایه های بازی انفرادی طناب یا سیم نگهدارنده تور، کمربند تور یا نوار تور) برخورد نماید، امتیاز به بازیکن زننده ضربه تعلق می‏گیرد چنانچه قبل از اصابت توپ به زمین آن توپ و اجزاء ثابت زمین برخورد نماید، امتیاز به حریف زننده توپ تعلق می‏گیرد.
مورد 1- توپ برگشت داده شده به داور یا صندلی داور و یا جایگاه برخورد می‏نماید. بازیکن مدعی است که توپ در مسیر ورود به داخل زمین بوده است.
پاسخ: بازیکن امتیاز را از دست می‏دهد.
(ابتدای صفحه)
ماده 24-برگشت دادن صحیح توپ
توپی که به یکی از صور زیر برگشت داده شود، صحیح است:
الف) اگر توپ به تور پایه های زمین انفرادی، طناب یا سیم نگهدارنده تور، کمربند یا نوار تور برخورد نماید، به شرط آنکه از روی آنها گذشته و در داخل محدوده خطوط زمین حریف فرود آید.
ب) اگر توپ سرویس شده یا برگشت داده شده به صورت صحیح اصابت نماید، سپس به کمک چرخش زیری که دارد و یا با جریان هوا جهش به عقب نماید و به زمینی که از طرف آن آماده بازگردد و بازیکنی که نوبت ضربه اوست با عبور از بالای تور به توپ ضربه بزند، بشرط آنکه بازیکن موارد ماده 20 را نقض نکند.
ج) اگر توپ از سمت خارج پایه ها با پایه های زمین انفرادی در سطحی بالاتر یا پائین‏تر نسبت به لبه تور برگشت داده شود، حتی در صورت تماس با پایه ها و پایه های زمین انفرادی مشروط برآنکه در داخل محدوده‏های خطوط زمین حریف فرود آید.
د) چنانچه راکت بازیکنی پس از زدن ضربه و برگشت ساده توپ، از روی تور عبور کند به شرط آنکه ضربه به توپ پس از عبور توپ از روی تور (به داخل زمین بازیکن) صورت گرفته باشد و توپ هم صحیح برگشت داده شده باشد.
د) اگر بازیکنی بتواند توپ سرویس شده و پا در حال گردش را برگشت دهد و توپ او به توپی که در محدوده خطوط زمین حریف قرار دارد اصابت نماید.
تبصره:
در بازی انفرادی چنانچه جهت راستی بیشتر زمین دوبل را با پایه های زمین انفرادی تجهیز کرده و مورد استفاده قرار دهند، پایه تور زمین دوبل بخشهایی از تور، طناب یا سیم نگهدارنده تور و نوار تور که خارج از پایه های زمین انفرادی واقع می‏شود، همیشه به عنوان اجزاء ثابت زمین محسوب شده و جزو پایه ها یا بخشهائی از زمین انفرادی به شمار نمی‏آید. توپی که از زیر سیم نگهدارنده تور در قسمت بین پایه های زمین انفرادی و پایهفای کنار آن برگشت داده شود در صورتی که با سیم نگهدارنده تور، تور و پایه ها تماس نبابد در محدوده خطوط زمین حریف فرود آید، صحیح است.
مورد1- توپی که در حال خارج شدن از محدوده زمین بازی است به پایه ه‏ای تور یا پایه های زمین انفردای برخورد می‏کند و درون محدوده خطوط زمین حریف فرود می‏آید آیا این ضربه صحیح است؟
پاسخ: چنانچه سرویس باشد، خیر، مطابق قانون 10 (چ) چنانچه به جز سرویس باشد، بله، مطابق قانون 24 (الف)
مورد 2- آیا ضربه بازیکنی که راکت را با دو دست نگه دارد و توپ را برگشت دهد صحیح است؟
پاسخ، بله.
مورد3- توپ سرویس شده و در حال گردش به توپی واقع در محدوده خطوط زمین بازی برخورد می‏کند آیا در این جا نتیجه امتیاز مشخص می‏شود؟
پاسخ: خیر، بازی باید اعلام (بجا) شود.
مورد4- آیا بازیکنی در زمان گردش توپ اجازه استفاده از بیش یک راکت را دارد؟
پاسخ: خیر- در تماس قوانین بصورت مفرد اشاره شده است.
مورد 5- آیا بازیکنی می‏تواند درخواست کند که توپ یا توپها واقع در محدوده خطوط زمین حریف برداشته شوند؟
پاسخ: بله- اما نه در هنگامی که توپ در گردش است.
(ابتدای صفحه)
ماده 25- زمانیکه بازیکن از بازی بازداشته شود
در صورتیکه بازیکن از زدن ضربه خود توسط هر عاملی که خارج از اختیار او باشد، بجز اجزاء دائمی زمین و بجز موارد ذکر شده در ماده21، بازداشته شود و باید اعلام «بجا» شود.
مورد1- یکی از تماشاچیان سد راه بازیکن می‏شود و او نمی‏تواند توپ را برگشت دهد. آیا بازیکن می‏تواند مدعی اعلام «بجا» شود؟
پاسخ: بله- چنانچه به تشخیص داور غیر از اجزاء ثابت زمین با ترتیبات زمین بازی، شرایطی خارج از اختیار بازیکن مانع او شده باشد.
مورد2- همانند مورد 1 اختلالی در بازیکن پیش می‏آید و داور اعلام «بجا» می‏نماید. اگر سرویس کننده در هنگام به گردش انداختن توپ یک سرویس خطا زده باشد، آیا او محق به اجرای دو سرویس است؟
پاسخ: بله- از آنجائیکه توپ در گردش بوده است طبق مقررات، «بازی» ونه فقط آن ضربه، تکرار می‏شود.
مورد 3- آیا بازیکن مطابق ماده 25 می‏تواند به جهت آنکه تصور می‏کرده حریف او از بازی بازداشته شده و بنابراین انتظار پاسخ او نمی‏گرفته مدعی اعلام «بجا» شود؟
پاسخ: خیر
مورد4- آیا چنانچه توپ در گردش با توپ دیگری در هوا برخورد کند، این ضربه صحیح محسوب می‏گردد؟
پاسخ: باید اعلام «بجا» شود مگر اینکه توپ دوم را یکی از بازیکنان به هوا زده باشد که در این صورت داور مطابق ماده 21 اتخاذ تصمیم می‏کند.
مورد5- اگر داور یا هر قضاوت کننده دیگری به اشتباه اعلام خطا یا خارج نماید و بعد اشتباه خود را تصحیح کند، کدام نظر باید ملاک قرار گیرد؟
پاسخ: باید اعلام «بجا» شود مگر اینکه داور اختلالی در بازی هیچیک از بازیکنان روی نداده باشند که در اینصورت نظر تصحیح شده باید ملاک قرار گیرد.
مورد6- چنانچه توپ سرویس اول که خطا شده، بازگشت کرده و در هنگام اجرای سرویس دوم اختلالی در پاسخ دریافت کننده سرویس ایجاد نماید، آیا دریافت کننده سرویس می‏تواند مدعی اعلام بجا شود؟
پاسخ: بله- اگر او امکان خارج کردن این توپ را داشته و در این کار اعمال کرده باشد دیگر نمی‏تواند مدعی اعلام بجا شود.
مورد 7- اگر توپ به شی ساکنی و یا متحرک واقع در محدوده خطوط زمین برخورد نماید، ضربه صحیح است؟
پاسخ: ضربه صحیح است مگر اینکه شی ساکن پس از به جریان درآمدن توپ به داخا امده باشد که در اینصورت باید اعلام بجا شود. اگر توپ در جریان بازی با شی‏ای باشد که در روی زمین و یا در بالای سطح زمین در حرکت است برخورد کند باید اعلام بجا شود.
مورد 8- سرویس اول خطا و سرویس دوم صحیح است اما طبق ماده 25 یا بعلت عدم توانائی داور در تصمیم‏گیری، نیاز به اعلام بجا می‏شود قانون در این مورد چیست؟
پاسخ: باید خطای سرویس اول در نظر گرفته نشود و توپ از نو به گردش درآید.
(ابتدای صفحه)
ماده26-حساب امتیازات در یک گیم
هر گاه بازیکنی امتیاز اول را بگیرد امتیاز 15 برای آن بازیکن ثبت می‏شود. با گرفتن امتیاز دوم، امتیاز 30 اعلام می‏شود. با گرفتن امتیاز سوم امتیاز آن بازیکن 40 اعلام می‏شود. هر گاه بازیکن امتیاز چهارم را نیز بگیرد، امتیاز به صورت اعلام «گیم» مشخص می‏شود.
مگر اینکه: اگر هر یک از دو بازیکن سه امتیاز بگیرند، حساب امتیاز «برابر» (دیویس) اعلام می‏شود و امتیاز گرفته شده توسط یک بازیکن به عنوان (آوانتاژ) «امتیاز» مثبت اعلام می‏شود. اگر همین بازیکن امتیاز دیگری بگیرد، برنده «گیم» می‏شود. ولی اگر حریف امتیاز بعدی را بگیرد، حساب امتیازات دوباره به صورت «برابر اعلام می‏شود. این کار به همین ترتیب ادامه می‏یابد تا آنکه یکی از بازیکنان پس از اعلام نتیجه برابر دوباره امتیاز بگیرد که نتیجه «گیم» به نفع آن بازیکن اعلام می‏شود.
1-Game
2-Deuce
3-Advatage
(ابتدای صفحه)
ماده 27- حساب امتیازات در «ست»
الف) بازیکنی که زودتر شش «گیم» را بگیرد برنده «ست» می‏شود. البته به شرطی که دو گیم از حریف جلوتر باشد. هر جا که لازم باشد باید ست را ادامه داد تا این در اختلاف حاصل گردد.
ب) روش امتیاز بندی دیگری که می‏تواند جایگزین روش فوق ‏الذکر (پاراگراف الف) باشد، روش «تای-بریک» است به شرط آنکه تصمیم به استفاده از آن پیش از برگزاری مسابقه اعلام شده باشد. در این صورت قوانین زیر باید رعایت گردد:
این روش هنگامی به اجرا در می‏آید که نتیجه برابر «شش» از نظر گیمی حاصل شده باشد. از این روش نمی‏توان در ست سوم در بازی سه «سته» و در «ست» پنجم در بازی پنج «سته» استفاده نمود باید روش عادی یعنی برد و یا اختلاف دو گیم اجرا گردد مگر اینکه پیش از مسابقه به نحو دیگری اتخاذ تصمیم شده باشد. در یک گیم «تای-بریک» روش زیر اعمال می‏شود.
(I) بازیکنی که زودتر 7 امتیاز را بگیرد، برنده گیم و ست می‏شود به شرط آنکه دو امتیاز از حریف جلوتر باشد. اگر امتیاز (برابر شش) شود، گیم باید ادامه یابد تا این اختلاف حاصل شود. در روش «تای-بریک» امتیاز دهی باید از سیستم عددی انجام شود.
1- Set
2-Tic-Break
3-Numerical Scorint
(II) بازیکنی که نوبت سرویس او باشد برای تعیین امتیاز اول سرویس می‏کند. حریف او برای تعیین امتیازات دوم و سوم سرویس می‏کند و از آن به بعد هر بازیکن به تناوب برای دو امتیاز بعدی سرویس می‏کند تا برنده گیم مشخص شود.
(III)از امتیازات اول باید به تناوب از نیمه راست و چپ سرویس کرد، که در ابتدا از نیمه راست شروع می‏شود. اگر سرویس از نیمه اشتباه زمین زده شود و معلوم نگردد تمام نتایج بازی که از آن سرویس یا سرویسهای اشتباه در محل سرویس به محض آشکار شدن باید تصحیح شود. (توضیح آنکه بجز برای امتیاز اول که سرویس از نیمه راست زده می‏شود، برای هر دو امتیاز بعدی تا پایان «تای-بریک» هر بازیکن به ترتیب اول از نیمه چپ و سپس از نیمه راست سرویس می‏کند).
(IV)بازیکنان باید پس از هر شش امتیاز و در خاتمه گیم «تای-بریک» اقدام به تعویض زمین بنماید.
(V)از نظر تعویض توپ، گیم «تای-بریک» بعنوان یک گیم محسوب می‏شود. البته اگر در شروع «تای-بریک» زمان تعویض توپ فرا برسد باید تعویض توپ را تا شروع گیم دوم «ست» بعدی به تعویق انداخت.
پاسخ: اگر بازیکن نوبت سرویس خود را کامل کرده، ترتیب سرویس به صورت جدید عوض کرده، ترتیب سرویس به صورت جدید عوض می‏شود اگر کشف اشتباه قبل از پایان نوبت سرویس بازیکن صورت گیرد، ترتیب سرویس به محض مشخص شدن باید تصحیح شود و هر امتیاز بازی شده محسوب می‏گردد.
(ابتدای صفحه)
ماده 28- حداکثر تعداد «ست‏ها»
حداکثر تعداد ستها در بازی پنج ست برای آقایان و سه ست برای بانوان می‏باشد.
(ابتدای صفحه)
ماده29- شرح وظایف مسئولان
در مسابقاتی که داور تعیین می‏گردد و رأی او حکم نهائی است، اما هنگامی که سرداور منسوب می‏گردد، در صورتی که داور در موارد مربوط به تنیس «قوانین» اتخاز تصمیم نماید، جهت رسیدگی مجدد می‏توان موارد مورد اختلاف را به سرداور، حکم نهائی خواهد بود. در مسابقاتی که برای داور دستیارانی تعیین می‏گردند (خط نگهدار- داور تور- داور خطای پا) تصمیم این افراد در مواردی که باید سریعاً اعلام رأی نمود، قطعی خواهد بود، مگر اینکه به نظر داور اشتباه واضحی روی داده باشد که در این صورت، حق تغییر رأی دستیاران خود و یا اعلام بجا خواهد داشت. وقتی یکی از دستیاران قادر به تصمیم‏گیری نباشد باید فوراً این مسئله را به داور اعلام کند تا داور اتخاذ تصمیم نماید. زمانی که داور اعلام تا داور اتخاذ تصمیم نماید. زمانی که اور قادر به تصمیم‏گیری در مواردی که باید سریعاً اعلام رأی نمود، نباشد باید اعلام بجا نماید. در مسابقات جام دیویس یا مسابقات تیمی دیگر که یک سر داور نیز در زمین حضور دارد، سر داور می‏تواند هر تصمیم اتخاذ شده را تغییر دهد و یا می‏تواند از داور بخواهد اعلام بجا نماید. سر داور به صلاح دید خویش می‏تواند هر زمان مسابقه را به علت تاریکی یا شرایط زمین و شرایط جوی به تعویق اندازد. در صورت به تعویق افتادن بازی حساب امتیازات و چگونگی جاگیری در زمین باید به همان صورت قبلی باشد، مگر اینکه سرداور و بازیکنان بالاتفاق به نحو دیگر به توافق برسند.
مورد1- داور اعلام بجا ولی بازیکن مدعی است که نباید اعلام بجا شود. آیا می‏توان از سرداور خواست که اتخاذ تصمیم نماید؟ روش پیش گفته در بازی انفرادی در بازی دوبل نیز صدق می‏کند. بازیکنی که نوبت سرویس اوست.
جهت تعیین اولین امتیاز سرویس می‏کند و از آن به بعد هر بازیکن به همان ترتیبی که در آن ست اقدام به زدن سرویس می‏کرد، برای تعیین تکلیف در امتیاز، سرویس می‏کند تا نتیجه گیم و ست معلوم گردد.
بازیکن (با دو بار بازی دوبل) که در گیم «تای-بریک» نوبت اول سرویس را داشته‏اند باید در اولین گیم ست بعدی دریافت کننده سرویس باشد.
مورد 1- در امتیاز (برابر شش) «تای-بریک» اعمال می‏شود در صورتیکه قبل از مسابقه ادامه بازی به روش عادی اعلام شده باشد، آیا امتیازاتی که بازی شده‏اند به حساب می‏آیند؟
پاسخ؟ اگر مشخص شدن اشتباه قبل از به گردش آوردن توپ برای امتیاز دوم دوم کسر شود، گیم به روش «تای-بریک» ادامه یابد.
مورد2- در امتیاز (برابر شش) بازی به روش عادی ادامه می‏یابد اگر به مطابق تصمیمات متخذه در قبل از مسابقه روش «تای-بریک» می‏یابد اجرا می‏شده است. آیا امتیازات بدست آمده محسوب می‏شوند؟
پاسخ: اگر اشتباه قبل از به گردش درآمدن توپ برای امتیاز دوم آشکار شود، امتیاز اول محسوب می‏گردد ولی اشتباه بعد از به گردش درآمدن توپ برای امتیاز دوم صورت گیرد روش عادی باید ادامه یابد. اگر امتیاز (برابر هشت) یا اعداد زوج بالا برسد باید روش «تای-بریک اجرا شود.
مورد3- اگر در حین «تای-بریک» برای بازی انفرادی یا دوبل، بازیکنی خارج از نوبت سرویس بزند، آیا ترتیب سرویس بصورت جدید و تا پایان گیم ادامه می‏یابد؟
پاسخ: بله- سؤالاتی که مربوط به تبیین قوانین است و موضوع آن اعمال شرایط ویژه می‏باشد باید توسط داور تصمیم‏گیری شود. با این وجود اگر داور و یا بازیکن نسبت به تصمیم‏گرفته شده اطمینان نداشته باشد، می‏توان از سرداور تقاضای تصمیم‏گیری نمود که این نهائی است.
مورد4- اعلام «خارج» می‏شود اما بازیکن مدعی است که توپ صحیح بوده آیا سرداور می‏تواند در این مورد تصمیم‏گیری کند؟
پاسخ: خبر- از آنجا که این مورد یک رویداد لحظه‏ای است و این موضوع واقع مشخص که در یک لحظه زمانی مشخص به وقوع پیوسته و تمام شده می‏باشد، لذا تصمیم مسئولان حاضر در زمین نهائی خواهد بود.
مورد5-آیا در صورتی که به نظر داور خطای واضحی در زمان گردش توپ صورت گرفته باشد، می‏تواند پس از تبادل پایان توپ و تعیین نتیجه نظر خط نگهدار را تغییر دهد؟
پاسخ: خیر مگر اینکه بنا به اعتقاد داور «مانع حریف» شده باشند در غیر اینصورت داور تنها در صورتی می‏تواند نظر خط نگهدار راتغییر دهد که اینکار را بلافاصله پس از انجام خطا صورت دهد.
مورد 6- خط نگهدار اعلام «خارج» می‏کند. داور که به وضوح ندیده است، گمان می‏برد که توپ صحیح بوده. آیا داور می‏تواند خلاف نظر نگهداری رأی دهد؟
پاسخ: خیر- داور تنها در صورتی می‏تواند نظر دستیاران خود را تغییر دهد که هیچ شک و شبهه‏ای نداشته باشد. او تنها در صورتی می‏تواند نظر خط نگهداری را که توپی را صحیح می‏داند تغییر دهد که بتواند فاصله‏ای بین توپ و خط را ببیند. داور تنها در صورتی می‏تواند توپ «خارج» اعلام شده و یا خطائی که توسط خط نگهدار اعلام شده را تغییر دهد که برخورد توپ و یا فرود توپ در محدوده داخل خطوط زمین را مشاهده کرده باشد.
مورد7- آیا خط نگهدار می‏تواند پس از اعلام امتیاز توسط داور نظر خود را تغییر دهد؟
پاسخ: بله- اگر خط نگهدار متوجه اشتباه خود شود می‏تواند آن را تصحیح کند بشرط آنکه بلافاصله چنین کند.
مورد8- بازیکن پس از اعلام «خارج» توسط خط نگهدار مدعی است که توپی را که برگشت داده، صحیح بوده است. آیا داور می‏تواند خط نگهدار را تغییر دهد؟
پاسخ: خیر- داور هیچگاه نمی تواند در نتیجه اعتراض یا درخواست رسیدگی بازیکن، آنچه را که اعلام شده تغییر دهد.
(ابتدای صفحه)
ماده30- حفظ تداوم بازی و زمانهای استراحت
از لحظه اجرای سرویس اول تا خاتمه مسابقه بازی باید بصورتی مستمر ادامه یاید و شرایط زیر نیز مراعات شود.
الف) اگر سرویس اول خطا باشد، سرویس کنند. باید بدون تأخیر اقدام به زدن سرویس باید همگون با سرعت معقول زننده سرویس بازی کند و هنگامی که سرویس کننده آماده زدن سرویس است، او نیز آماده دریافت سرویس باشد. هنگام تعویض زمین از لحظه‏ای که توپ از گردش خارج می‏شود تا زمانیکه توپ جهت امتیاز اول گیم بعدی به گردش افتد، حداکثر فاصله زمانی یک دقیقه و سی‏ثانیه می‏باشد. داور باید در جائیکه مانع و تداخلی موجب عدم استمرار بازی می‏شود، از اختیارات خود استفاده کند. سازمان دهندگان مسابقات بین المللی و مسابقات تیمی که به مورد تأئید ITF هستند می‏توانند فاصله زمانی مجاز بین دو امتیاز را خود تعیین نمایند که به هر حال نباید بیش از 25 ثانیه باشد.
ب) هیچگاه نباید جهت تجدید نیرو و یا نفس‏گیری و یا بخاطر وضعیت فیزیکی بازیکن، بازی را به حال تعلیق درآورد، در آن تأخیر بوجود آورد و یا مانعی در ادامه بازی ایجاد نمود. به هر حال در پیش آمدهای منجر به جراحت داور می‏تواند برای یکبار و به مدت سه دقیقه بازی را متوقف کند. سازمان دهندگان مسابقات بین‏ المللی و مسابقات تیمی مورد تأئید فدراسیون بین‏ المللی تنیس ITF می‏تواند این یک بار مهلت توقف بازی را از سه دقیقه به پنج دقیقه افزایش دهند.
ج) اگر تحت شرایطی خارج از اختیار بازیکن البسه، کفش یا وسایل او (بغیر از راکت تنیس) دچار اشکال یا آسیب شوند به نحوی که ادامه بازی را ناممکن یا ناراحت کننده کند، داور می‏تواند بازی را متوقف کند تا اشکال تصحیح شود.
د) داور می‏تواند هر زمان که ضروری باشند یا مناسب تشخیص دهد بازیکن را متوقف کند و یا به تأخیر اندازد.
ه) بعد از ست سوم یا در مورد بانوان پس از ست دوم هر کدام از بازیکنان می‏توانند حداکثر ده دقیقه استراحت کنند. در کشورهائی که در عرض جغرافی 15 شمالی و 15 جنوبی واقع شده‏اند مدت استراحت 45 دقیقه و یا بیشتر است. در صورت لزوم و در صورتیکه شرایط خارج از اختیار بازیکنان ایجاد کند، داور می‏تواند بازی را تا مدتی که لازم می‏داند متوقف کند. اگر بازی متوقف شود و به روز دیگری موکول گردد. این استراحت پس از انجام سه «ست»، (مورد بانوان پس از انجام دو ست بازی) انجام می‏شود. در این مورد یک ست ناتمام به عنوان یک ست کامل به حساب می‏آید. هر کشور و یا کمیته سازمان دهنده مسابقات جهانی و مسابقات سطوح پائین‏ تر، بجز مسابقات حرفه‏ای بین المللی تنیس (جام دیویس و جام فدراسیون) مختار هستند که این شرایط را تعدیل یا از قوانین خود حذف نماید و به شرط آن که اعلام این امر قبل از شروع مسابقات صورت گیرد.
و) کمیته مسابقات اختیار تصمیم‏گیری د

دانلود مقاله لقاح مصنوعی از دیدگاه حقوقی

امروزه لقاح مصنوعی یا تولید کودکان آزمایشگاهی در بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است و ازنظر علوم تجربی با هیچ مشکل یا ابهامی روبرو نیست ،اما ازنظرخلاق و حقوق با ابهامات و مشکلاتی مواجه است . تلاش ما بر این است ضمن طرح دیدگاههای حقوقدانان و فقهاء عظام راه حلهائی که در تعدیل نظرات مخالف با روشهای فوق موثر است مطرح و تبیین نمائیم ،در این رابطه مقدمتا" به تشریح روشهای موجود جهت ایجاد کودکان آزمایشگاهی پرداخته سپس دیدگاههای حقوق فقهی موجود را بررسی می نمائیم و در پایان باتحلیل دیدگاهها می کوشیم تا با توسل به عمومات فقهی و استمداد از روح قانون نظریاتی که با اصول و قواعد حقوق و اخلاق از یک طرف و با مصالح افراد در جوامع بشری سازگارتر است ارائه نموده و حتی المقدور در رفع این خلاءقانونی به ویژه در قلمرو نظام حقوقی حاکم بر جامعه ایران پیشنهادهائی را مطرح سازیم 0

بخش نخست :شرح روشهای موجود جهت تولید نسل از طریق غیر طبیعی در روزگار ما با کمک تسهیلات چشمگیری که دانش پزشکی در اختیار بشریت معاصر قرار داده ، با روشهای متنوعی می توان به تولید نسل به طور مصنوعی پرداخت 0
از بین روشهای متنوع مزبور دو طریقه زیر بیشتر متداول است .
1- از طریق تلقیح داخلی
2- از طریق تلقیح خارجی
روش نخست : در روش نخست عمل بارور شدن و پرورش نطفه داخل رحم انجام می شود اما بر حسب اینکه بین صاحبان نطفه (زن و مرد ) رابطه زوجیت یا زناشوئی مشروع موجود بوده و یا چنین ارتباطی وجود نداشته باشد این روش به دو صورت لقاح همگون یا تلقیح بین همسران و لقاح ناهمگون و تلقیح بین افراد بیگانه تقسیم می گردد لقاح همگون یا تلقیح بین همسران
در تلقیح مصنوعی همگون پای شخص ثالث در میان نیست نطفه (اسپرم ) مرد را به نحوی بدست آورده و آنرا در رحم همسرقانونی او وارد می کنند.معمولا"توسل به این روش آنگاه صورت می گیرد که توسل به روشهای متداول یعنی مقاربت دو همسر بامشکلات فیزیکی از قبیل :غیرقابل نفوذبودن دهانه رحم یا کمی اسپرم ویاناتوانی جنسی مردیا انزوال زودرس مواجه است و تلاشهای پزشکان یا روانپزشکان مجرب درمان این گونه نارساییها و بیماریها موثر واقع نمی گردد 0 در تلقیح بین همسران به یکی از دو طریق اقدام می شود 0
گاهی همسران خود در انجام این عمل مباشرت داشته و بادخالت دادن دیگران در گرفتن اسپرم یا تخمک مرتکب اقدام خلاف اخلاقی نمی شوند 0گاهی نیز در مسیر عمل ، دیگران به عنوان متخصص و غیره دخالت می کنند که ممکن است بعضا" مرتکب اعمال غیرمجاز یا خلاف شرع نیز بشوند 0

لقاح ناهمگون یا تلقیح بین دو بیگانه
در این روش ، در مرحله باروری و پرورش نطفه ، علاوه بر زن یا شوهر پای ثالثی نیز در میان است . بدین توضیح که :گاهی نطفه مرد با تخمک همسر او ممزوج شده و نطفه بارور شده در رحم زن ثالثی بودیعه سپرده می شود 0 گاهی نطفه (اسپرم ) مرد با تخمک زن بیگانه ای ممزوج شده و این نطفه بارور شده در رحم همسر و یا بیگانه پرورش می یابد 0
گاهی نیز نطفه مرد بیگانه با تخمک همسر ممزوج شده و این نطفه در رحم همسر یا بیگانه ای پرورش می یابد 0 بنابراین قطع نظر از انواع نادر لقاح مصنوعی داخلی اعم از همگون و ناهمگون لقاح مصنوعی به روش داخلی به یکی از چهار طریق فوق الذکرامکان تحقق دارد که در بخش دوم به بیان احکام فقهی و حقوقی این موارد خواهیم پرداخت 0
روش دوم : در این روش عمل بارور شدن و یا پرورش نطفه در محیطی خارج از رحم شبیه لوله های آزمایشگاهی و امثال آن انجام میشود
بنابراین بعضی از همین کودکان که نطفه آنها خارج از رحم در محیطی شبیه لوله های آزمایشگاهی بارور و نگهداری می شوندبه محیط رحم منتقل می شوند ،امانه رحم مادر و صاحب تخمک بلکه به رحم زنانی دیگر و در آنجا نگهداری و پرورش می یابند که اینگونه زنان ممکن است با شوهر (صاحب نطفه ) رابطه زناشوئی داشته و همسر دوم آنان باشند و ممکن است با مرد صاحب نطفه زوجیت نداشته و با او بیگانه باشند 0 آنچه در چهارچوبه این نوشتار بررسی و تشریح شده و مقررات حقوقی و فقهی آن تا حدودی تبیین ومشخص می گردد این گونه کودکانند 0 به عبارت دقیقتر در این نوشته عمدتا" سوالات زیر مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .
آیا وارد کردن نطفه مرد به رحم همسر او از طرق غیر طبیعی مجاز است ؟ اگر مجاز است آثار حقوقی آن چگونه است ؟
آیا پرورش نطفه بارور شده دو همسر خارج از رحم جایز است ؟اگر جایز است آثار حقوقی آن کدامند ؟
آیا وارد کردن جنین (نطفه بارور شده ) دو همسر به رحم زن ثالثی جایز است ؟ در نهایت آیا وارد کردن نطفه مرد به رحم زن اجنبی مجاز است ؟

بررسی دیدگاههای حقوقی و فقهی در مورد لقاح مصنوعی

قسمت اول : احکام لقاح مصنوعی و نسب طفل حاصل از نطفه بارور شده یا پرورش یافته دو همسر از طریق غیر طبیعی
این گونه کودکان به یکی از دو طریق ممکن است تولید گردند 0
الف : طفل حاصل از لقاح غیر طبیعی (بین زوجین ) و پرورش یافته در رحم مادر
هر گاه به دلیل ناتوانی جنسی زن و مرد یا دلایل دیگر امکان مقاربت و استفاده از روشهای طبیعی جهت باردار شدن همسر از روشهای غیر طبیعی از قبیل تزریق اسپرم مرد به زن و امثال آن استفاده کرد 0 در اینجا بیان احکام وضعی و تکلیفی این اقدام مد نظر است .
حکم تکلیفی : در جواز این گونه تلقیح بین حقوقدانان و فقهای معاصر اختلاف چندانی وجود ندارد 0 تنها عده معدودی از فقهاءنظر به عدم جواز دارند 0مشهور معاصرین از فقهاء و قاطبه حقوقدانان این گونه تلقیح را مجاز شمرده اند 0
زیرا از این رهگذر هیچ خدشه ای به اصول و قواعد حاکم بر روابط مشروع زوجین وارد نمی گردد و علاوه بر انطباق عمل بامنطق عقل و مقبولیت اجتماعی و حفظ مصالح عمومی ، روایت یا دلیل شرعی دیگری از کتاب و سنت آن را نفی ننموده است . مهمترین دلیلی که فقها ء به آن استناد کرده اند اصاله الاباحه است . نکته ای که همه فقهاء بر آن وحدت نظر دارند اینکه در جریان باروری نطفه به روشهای مصنوعی ارتکاب اعمالی خلاف ضوابط عفاف مجاز نبوده و مشروعیت هدف ، وسیله نامشروع را موجه نمی سازد.

حکم وضعی : طفل ناشی از این روش
در خصوص قانونی بودن نسبت طفل ناشی از روش مذکور اختلاف نظر کمتر است ، به عبارت دیگر با اینکه از نظر احکام تکلیفی در روش فوق اختلاف نظراتی وجود دارد اما از نظر نسب طفل و مشروعیت آن و الحاق نسب او به زوجین اختلاف نظر بسیار کمتر است ،چون حتی صاحبنظران یا فقهائی که عمل لقاح مصنوعی به روش فوق را مجاز نمی دانند در مشروعیت نسب ناشی از این روش تردیدی ندارند، زیرا طفل مزبور کلیه شرایط لازم جهت الحاق نسب قانونی به صاحبان نطفه از قبیل وجود رابطه زوجیت مشروع بین مرد و زن و تولد طفل در دوران زوجیت با رعایت دوران حمل و سایر امارات نسب را واجد است .تنها ایرادی که بر این نوع از تولید نسل ممکن است وارد گردداین که در این وضعیت از روش متداول یعنی مقاربت بین دو همسر تبعیت نشده است ،در حالی که کمتر کسی مقاربت را طریقه منحصر ایجادنسبت مشروع محسوب داشته است به ویژه که درمشروعیت نسب کودکانی که ازتفخیذ دو همسر متولد می شوند و حتی کودکان ناشی از وطی به شبهه تردیدی وجود ندارد.

ب - طفل حاصل از جنین بارور شده یا پرورش یافته دو همسر خارج از رحم مادر
تفاوت این روش با روش نخست آن است که در روش نخست تنهالقاح یا باروری نطفه به طور غیر طبیعی صورت می گیرد در حالی که در این روش تمام یا بخشی از دوران جنینی کودک خارج از رحم به طور غیر طببعی جریانیم یابد. هرگاه به لحاظ به لحاظ عدم آمادگی رحم زوجه جهت پرورش نطفه بارور شده ، جنین از نعمت پرورش در رحم مادر محروم گردد و به ناچار نطفه مزبور در محیطی خارج از رحم پرورش یابد احکام تکلیفی ووضعی این حال با حالت نخست تفاوت چندانی ندارد. بلکه می توان گفت در این حالت اگرمرحله باروری به روش طبیعی انجام پذیرد و زوجین از طریق مقاربت نطفه را بارور نموده و سپس به دلائل مذکور جنین از رحم خارج و در محیط های آزمایشگاهی و مشابه آن پرورش یابد امکان الحاق نسب طفل به زوجین قوی تر و مشروعیت این اقدام یقینی تر است .
محققین و فقها نیز در این فرض نظر مخالفی ابراز ننموده اند، به ویژه که کمتر اتفاق می افتد زوجین بدون ضرورت و اضطرار مبادرت به چنین اقدامی نمایند 0 ضرورت حفظ حیات جنین و مخدوش نشدن هیچ یک از ضوابط مشروعیت عمل و الحاق نسب بهترین دلیل جریان احکم تکلیفی و ضوعیت فوق الاشعار است .

قسمت دوم : احکام و نسب طفل حاصل از از نطقه بارور شده طبیعی یا غیر طبیعی انتقال یافته به رحم ثالث
هرگاه جنین موجودیت خود را از رحم مادر شروع ولی به دلیل بیماری مادر یا ضعف و ناتوانی او در پروراندن و به ثمر رساندن او از رحم ، خارج و به رحم زن دیگی منتقل و دوران جنینی را در محل جدید به پایان رساند وضعیت نسبت (احکام وضعی ) و حکم تکلیفی این اقدام چگونه خواهد بود.

به منظور دادن پاسخی کامل به سئوال فوق بهتر است اولا" بین دو فرض زیر تفکیک نمائیم ، فرضی که جنین مذکور به رحم زنی که باشوهر رابطه زوجیت دارد( به عنوان همسر دوم ) منتقل گردد و فرضی که جنین مذکور به رحم زنی منتقل شود که با شوهر رابطه زوجیت ندارد. ثانیا" احکام تکلیفی موضوع را از احکام وضعی جدا نمائیم 0

فرض اول : انتقال جنین (نطفه بارور شده ) به رحم زنی که به شوهر رابطه زوجیت دارد.
الف : احکام تکلیفی
دلائل فراوانی بر حلیت و مجاز بودن این اقدام دلالت دارد. از جمله :
یک : آیات - آیات متعددی از قرا; کریم مانند آیه 233 از سوره بقره که مقرر می دارد : (زنان شما محل پرورش نطفه شمایند، به هر نحو که می خواهدی از این نعمت یا از این امتیاز بهره ببرید.
این آیه به طور صریح بر این ادعا دلالت دارد. آیات شریفه دیگری نیز وجود دارد که نه به طور صریح بلکه به طور ضمنی بر این امر دلالت می نماید.
از جمله آیه 72 از سوره نحل که مقرر ی دارد: خداوند از سرنوشت مشا همسرانی برایتان مقرر داشت و از این همسران نیز برای شما فرزندان ونواده های قرار داد. وآیه 21 از سوره روم با این مفهوم که از نشانه های عظمت خداوند اینکه از سرشت شما برایتان همسرانی آفرید تا در جوار همسران آرامش یاببد و بین شما وهمسرانتان دوستی ومحبت قرار داد.
دو آیه اخیر گرچه صراحتی در دلالت بر مدعا ندارد ولی محتوانی کلام و تعبیر به ازدواج در هر دو آیه مبارکه دلالت دارد بر اینکه زنان که طبق حقوق اسلام می توانند متعدد باشند جمعا" برای شوهران در حکم پیکرده واحده و محلی جهت تولید مثل و به تعبیر آید اولی مزرعه ای جهت کشت و بارور کردن نطفه شوهر خویش محسوب می گردند ، بنابراین از نظر حلیت و احکام تکلیفی منع صریحی از این اقدام به عمل نیامده و در نتیجه ، اصاله الاباحه و اصل عدم ممنوعیت موید مشروعیت آن می تواند باشد 0
دو:روایت
در بین روایات باب نکاح و نسب روایت صریحی بر حلیت این مورد به دست نیامد ، اما روایات متعددی به طور ضمنی بر حلیت مورد دلالت دارد که از جمله روایت منسوب به پیامبر اسلام (ص ) با این مضمون با یکدیگر ازدواج کنید و تولید مثل نمائید و بر تعداد پیروان مکتب بیفزاید ، زیرا من در روز واپسین به کثرت تعداد شما در بین امتها و ملتها افتخار می کنم ولو اینکه تولید مثل به سرانجام نرسد.

ب : احکام وضعی
احکام وضعی فرض مورد بحث تحت تاثیر احکام تکلیفی این فرض قرار داشته و بر آن اساس استقرار می یابد ، لذا با توجه به مجاز بودن عمل می توان گفت نظر به اینکه در نظام حقوقی اسلام هدف اصلی قانونگذار جلوگیری از گسترش موجبات ایجاد انساب غیر مجاز و کودکان غیر قانونی می باشد و به لحاظ اینکه مراحل باروری نطفه در شرایطی کاملا" مجاز تحقق یافته و پرورش جنین نیز در رحمی صورت می گیرد که با مرد صاحب نطفه رابطه زناشوئی دارد تردیدی در الحاق فرزند به پدر و مادر صاحب نطفه نخواهد بود و طبعا" کلیه آثار مترتب بر نسب قانونی بر کودک و پدر و مادر وی که از لقاح نطفه آن دو جنین شکل گرفته است بار می گردد واحکام وراثت و حرمت نکاح یا محرمیت بین آنان برقرار می شود 0 آنچه در این واقعه قابل بحث و تردید آمیز می باشد تبیین ماهیت رابطه بین طفل و زنی است که کودک در رحم او پرورش یافته است .
نظر به اینکه انتقال جنین از رحم مادر اصلی به رحم ثالث از پدیده های نوظهور عالم پزشکی است و سابقه چندانی در گذشته ندارد و جزو مسائل مستحدثه محسوب است طبعا" از متقدمین ازفقهاء در این مورد فتوائی دیده نشده و نظریه ای روشن بدست نیامد 0به ناچار به بررسی نظرات محققین معاصر و اندیشمندان قرن حاضراکتفا می کنیم 0
به اعتقاد نگارنده با اتکاء به وحدت ملاک حاکم بر قرابت رضاعی و تنقیح مناط در مورد اخیر و این که در فرض مورد بحث نیز همان ملاک و مناط بودجه قویتری موجود است بنابراین رابطه نسب را بین ثالث و طفل پرورش یافته در رحم او می توان برقرار دانست 0 بدین توضیح که چون در قرابت رضاعی آن چه منشاء قرابت می گردد روئیدن گوشت و استخوان از شیر مادر رضاعی بر طفل شیر خوار است و به تعبیر فقهاء انبات لحم و عظم علت قرابت رضاعی دانسته شده و در اینجا نیز بی تردید جنین از خون ثالث تغذیه نموده و رشد می نماید ، بنابراین موجبات برقراری رابطه نسب بین کودک وثالث فراهم می گردد 0بعضی معتقدند تمسک به این گونه استحسانات و قیاس این مورد با آن چه در قرابت رضاعی به آن تمسک می شودموجه نبوده و با موازین فقهی حاکم بر فقه شیعه انطباق ندارد 0
به نظر نگارنده آنچه با منطق عقل بیشتر انطباق دارد این است که چون جنین انتقال یافته به رحم زن ثالث به نسبت زمانی که در رحم مانده از خون او تغذیه نموده و میزان تاثیر این تغذیه در هر شرایطی از تاثیر شیر دادن و رضاع نسب به کودک بیشتر است به ویژه که در اکثر موارد طفل از شیر ثالث پس از زایمان و خارج شدن از رحم استفاده می کند ، بنابراین ، برقرار دانستن نوعی رابطه خویشاوندی بین طفل و ثالث بسیار معقول تر و پذیرفتنی تر است ، البته این قرابت از نوع قرابت نسب و متضمن کلیه آثار آن از قبیل وراثت نخواهد بود ولی بداهتا" موجب حرمت نکاح و محرمیت به میزانی که از قرابت رضاعی ناشی می شود خواهد گردید 0
نکته قابل دقت این که احکام تکلیفی و وضعی فوق الذکر در شرایطی بار می شود که اولا" ، دو همسر بر انتقال نطفه بارور شده به ثالث آگاه بوده و بر آن امر رضایت دهند و ثانیا" زن ثالث نیز با آگاهی و رضایت ، پذیرای نطفه بارور شده باشد وآن را جهت پرورش در رحم خویش بپذیرد، در غیر این صورت تردیداتی نسبت به جواز و همچنین برقراری رابطه نسب بین طفل و صاحبان نطفه و صاحب رحم بوجود خواهد آمد 0

فرض دوم : انتقال جنین (نطفه بارور شده دو همسر )به رحم زن ثالث (بیگانه )
یکی از موارد شایع و در عین حال بحث انگیز لقاح مصنوعی موردیست که نطفه بارور شده دو همسر اعم از اینکه باروری آن در رحم همسر یا در محیطی خارج از رحم صورت گرفته باشد به انگیزه ای مقبول به رحم زنی بیگانه منتقل می گردد تا در آنجا پرورش یافته متولد گردد 0
در اینجا نیز احکام تکلیفی را از احکام وضعی جداگانه بررسی می کنیم 0

احکام تکلیفی :
نظرات فقهی در خصوص جواز یا عدم جواز این اقدام متشتت و دو دیدگاه مخالف در این مورد وجود دارد 0بعضی از فقهای معاصر عمل را مجاز دانسته و آن را مشمول اصل اباحه (اصاله الاباحه ) می دانند ، همچنان که بعضی حقوقدانان نیز نظر مزبور را تایید نموده و معتقدند با استفاده از ظاهر ماده 1167 ق 0 م که فقط اطفال متولد از زنا را نامشروع می شناسد لذا کلیه اطفالی که از زنا متولد نشده باشند باید کودکان قانونی محسوب گردند 0
اما بعضی دیگر از فقهاء عمل را مجاز ندانسته و آن رااقدامی نامشروع تلقی کرده اند 0 حقوقدانان نیز بعضا" بر همین اعتقادند عمده استدلال گروه اخیر این است که توالد با این روش با روح تعالیم اخلاقی و اسلامی منافات دارد زیرا بسیاری از مصالح اجتماعی از جمله تحکیم روابط زناشوئی و پاک و بی آلایش بودن توالد و تناسل و دورنگهداشتن روابط زناشوئی از شائبه های خوشگذرانی یا شانه خالی کردن از وظیفه بارداری و فرزند داری و تربیت کودکان سالم و متمتع از عواطف مادری و غیره مخدوش می گردد اما استدلالات فوق در مقابل اصول و مبانی مورد استفاده گروه نخست چندان قوی نبوده و توان معارضه ندارد 0 زیرا به شرحی که گذشت در حقوق اسلام اصل آزادی انسانها در روابط اجتماعی و زناشوئی و حق فرزنددارشدن به هدف بقای نسل از طرقی که صراحتا" ممنوع نگردیده بر سایر اصول و قواعد حاکمیت داشته و تا زمانی که منع صریحی وجود ندارد تمسک به آن مجاز است و این اصول در قاعده معروف اصاله الاباحه مورد استفاده گروه اول تجسم یافته است ، به ویژه به شرحی که خواهد آمد احکام وضعی این فرض به نحوی است که با نظر گروه اول سازگاری بیشتری دارد 0

احکام وضعی
علی رغم تشتت آرائی که در جواز یا عدم جواز انتقال جنین به رحم زنان ثالث وجود دارد ، در خصوص امکان برقراری نسب و سایر آثار وضعی این انتقال نظرات هماهنگ تر و مثبت تر است . زیرا عده زیادی از فقهاء و محققین معتقدند رابطه بین کودک و صاحبان نطفه رابطه ای قانونی و از نوع نسب صحیح و موجب برقراری آثار نکاح صحیح بین دو طرف خواهد بود 0 همانطور که قبلا" نیز اشاره گردید امکان انتقال نطفه بارور شده از رحم زن دیگر و یا انتقال آن از لوله آزمایشگاه به رحم از پدیده های جدید و ره آوردی از پیشرفت دانش بشری در آستانه قرن 21 است ، لذا در متون حقوقی و فقهی کهن طیعا" راه حلی روشن یا اظهار نظری شفاف به چشم نمی خورد 0 ناگزیر باید به نقطه نظرات دانشمندان معاصر اتکاء کرد 0

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله    19صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله مطالعه رابطه بین خط مشی های تقسیم سود سهام

چکیده:
با توجه به اهمیت نقد شوندگی سهام شرکتها در بازار سرمایه ، تحقیق حاضر در پی بررسی عوامل موثر بر نقد شوندگی است . در این راستا تاثیر سیاست های تقسیم سود سهام بر نقد شوندگی سهام شرکتها مورد آزمون قرار گرفته است . در این تحقیق از رگرسیون خطی چند گانه برای کلیه اطلاعات استفاده شده است . کلیه فرضیه ها بر روی 185 عضو نمونه انجام شده است .
نتایج تحقیق نشان می دهد ، در سطح 95 درصد اطمینان بین سیاست تقسیم سود و رتبه نقد شوندگی رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد . و بین سیاست تقسیم سود و نقد شوندگی با روش نرخ گردش ، نسبت آمیوست و نسبت آمیهود رابطه معنا داری وجود ندارد .
واژه های کلیدی : سیاستهای تقسیم سود ، رتبه نقد شوندگی ، نقد شوندگی به روش نرخ گردش ، نسبت آمیوست ، نسبت آمیهود

مقدمه:
تعریف و اندازه گیری نقدشوندگی آسان نیست ، اما به طور کلی نقدشوندگی، توانایی بازار برای جذب حجم عظیم معاملات بدون ایجاد نوسان بیش از اندازه در قیمت تعریف میشود. علاوه بر این، ویژگی اصلی بازارهای نقد (دارای نقدشوندگی بالا (، اندک بودن فاصله ی بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش است. بدین معنا که معاملات به روش مقرون به صرفه ای اجرا میشوند.
نقدشوندگی در بازارهای ثانویه در موفقیت عرضه های عمومی نقش تعیین کننده ای دارد و موجب کاهش هزینه و ریسک پذیره نویسان و بازارسازان میشود. همچنین هزینه ی سرمایه گذاران از طریق کاهش دامنه ی نوسان و هزینه های معاملاتی، کاهش مییابد. بنابراین از دیدگاه کلان، وجود بازارهای سرمایه نقد برای تخصیص کارای سرمایه ضروری است. این امر هزینه ی سرمایه ناشران را نیز کاهش میدهد. از دیدگاه خرد، بازار سرمایه نقد امکان دسترسی به سرمایه گذاران مختلف با استراتژیهای معاملاتی متنوع را نیز فراهم می آورد.
اکثر سرمایه گذاران )با افق سرمایه گذاری کوتا ه مدت( سهام بسیارنقدشونده را بر سهام کم نقدشونده ترجیح میدهند. منظور از نقدشوندگی، صرفاً سهولت در خرید و فروش دارایی مورد نظر است. از مهمترین عوامل مربوط به نقدشوندگی بازار سهام می توان به اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام اشاره کرد. نیاز به درک و اندازه گیری عوامل تعیین کننده ی اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش معامله گران در ارزیابی ساختار بازار رقابتی بسیار ضروری می باشد.

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
موضوع سیاست تقسیم سود برای مدت طولانی موضوع جالب و سوال برانگیز در مدیریت مالی میباشد که تاکنون جواب مشخصی برای آن ارائه نشده است تا جایی که فیشر بلاک از آن به عنوان معمای سود سهام یاد میکند .تصمیم تقسیم سود یکی از مهمترین تصمیمات شرکت میباشد بنابراین تعجب آور نیست که قبلا معادلات بسیار زیادی در این محدوده منتشر شده باشد. اصولا سرمایه گذاران خصوصی برای کسب بازدهی سرمایه گذاری میکنند. دریافت سود سهام یکی از راه های کسب بازدهی است. سیاست تقسیم سود را میتوان ایجاد تعادل بین سود انباشته شرکت از یک طرف و پرداخت وجه نقد و انتشار سهام جدید از طرف دیگر تعریف کرد. (خدادادی، 1388 ، 107)1.
از طرفی در هر بازار مالی با توجه به گستردگی و عمق بازار، ابزارهای متنوعی جهت سرمایه گذاری وجود دارد. سرمایه گذاران، با عنایت به بازده و ریسک دارایی ها، سرمایه گذاری می کنند. یکی از عوامل موثر بر ریسک دارایی ها قابلیت نقدشوندگی آنها است. نقش عامل نقدشوندگی در ارزشگذاری دارایی ها نیز حائز اهمیت است. زیرا سرمایه گذاران به این موضوع توجه دارند که اگر بخواهند داراییهای خود را به فروش رسانند، آیا بازار مناسبی برای آنها وجود دارد یا خیر؟ (یحیی زاده فر، 1387 ، 102) 2.
دراین مطالعه به بررسی رابطه بین معیارهای مختلف نقد شوندگی و عامل عدم نقد شوندگی با خط مشی های تقسیم سود سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است . در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم؛ سپس تعریف موضوع تحقیق را بیان نموده و در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده و در ادامه به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.

2-1 تاریخچه مطالعاتی
خلاصه زیر به ترتیب شامل نام محقق ، موضوع تحقیق ، روش اجرای تحقیق و نتیچه تححقیق میباشد :
1) گلستن و هریس ؛ برآورد اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش ؛ سهم از سهام NYSE انتخاب گردید. اختلاف قیمت به اجزای موقتی شامل هزینه های نگهداری موجودی، مخارج ثبت و یا منافع انحصاری و هزینه های انتخاب نادرست تجزیه میگردد ؛ با چشم پوشی از مستقل بودن قیمت، هزینه انتخاب نادرست، 20 درصد از اختلاف قیمت را پوشش میدهد با مستقل در نظر گرفتن قیمت، 35 درصد از اختلاف قیمت را پوشش میدهد.
2) استل ؛ استنتاج اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش: آزمونهای تجربی وتئوریک ؛ نمونه ای از سهام NASDAQ به طور ماهانه (متغیر از 765 تا 821 سهم) انتخاب گردید. سه جزء اساسی برای اختلاف قیمت، مفروض گردید: هزینه های فرایند سفارش، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های انتخاب نادرست ؛ برآوردهای زیر به دست آمد: هزینه های اطلاعات نادرست 43 %، هزینه ای نگهداری (ریسک موجودی) 10 % و هزینه های سفارش 47 % به دست آمد . در حالیکه قیمتهای پیشنهادی به طور قابل توجهی در سهم ها متغیر م یباشد به نظر می رسد اجزای اختلاف قیمت بخش تغییرناپذیری از اختلاف قیمت باشد.
3) جرج، کاول و نیمالندران ؛ برآورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش واجزای آن: رویکردی جدید ؛ نمونه هایی از سهام AMEX/NYSE و NASDAQ با انداز ههای نامشخص انتخاب گردید. اختلاف قیمت به هزینه های فرایند سفارش و هزینه های انتخاب نادرست، تجزیه گردید آنها فرض کردند که به دلیل خود همبستگی مثبت در بازده های مبتنی بر قیمتهای پیشنهادی خرید یا فروش، هزینه های نگهداری موجودی، وجود ندارد ؛ هزینه های انتخاب نادرست طبق برآوردها از 8درصد تا 13 درصد از اختلاف قیمت را تشکیل میدادند. هزینه های فرایند سفارش، بخش بزرگی از اختلاف قیمت را به خود اختصاص میدهد . شواهدی مبنی بر وجود هزینه های موجودی یافت نشد.
4) بوروکس ؛ اجزای اختلاف قیمت پیشنهاد خرید و فروش قبل وبعدازآگهی های اطلاعاتی پیش بینی شده ؛ سهم از AMEX و NYSE انتخاب شدند. اختلاف قیمت قبل وبعداز اطلاعیه های سود و تقسیم سود مورد بررسی قرار گرفت. اختلاف قیمت به یک بخش ثابت هزینه های انجام معامله و هزینه های انتخاب نادرست که شامل هزینه های نگهداری موجودی نیز میشد تجزیه گردید . اختلاف قیمتها به طور معنی داری پیرامون اطلاعیه های سود بالاتر هستند. هزینه های انتخاب نادرست برای کل نمونه 48 % از اختلاف قیمت را شامل میشود.
5) هوانگ و استل ؛ اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش: رویکردی جامع ؛ سهم از بین بزرگترین و پرداد و ستدترین سهم های NYSE انتخاب شد .اختلاف قیمت هزینه های انتخاب نادرست، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های فرایند سفارش را بر مبنای متدولوژیهای مختلف شامل می گردد.؛ هزینه های انتخاب نادرست وقتی با هزینه های نگهداری موجودی یکجا در نظر گرفته میشود از 2 تا 22 % و یا به طور متوسط 11 % از اختلاف قیمت را شامل می شود.هزینه های فرایند سفارش بخش بزرگی ازاختلاف قیمت را به خود اختصاص میدهد . هنگامیکه هزینه های انتخاب نادرست و هزینه های نگهداری موجودی، جدا در نظر گرفته میشود متوسط اولی، 10 % و متوسط دومی، 29 % خواهد بود.
6) بون ؛ افشائ ذخایر نفت وگاز و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش ؛ گروه مورد بررسی شامل 34 شرکت نفتی و گازی NASDAQ بود. اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش برای یک سال قبل و بعد از افشاء ارزش ذخایر به منظور بررسی اثر ASR253 که توسط SEC در سال 1978 منتشر گردید و شرکتهای نفتی و گازی را ملزم به افشای ارزش منصفانه ذخایر نفت و گازشان نمود، بررسی گردید.؛ با کنترل اثرات حجم و تغییرات قیمت،اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در گروه مورد بررسی در طول سال بعد از افشاء، 43.06 % کاهش یافت که بیانگر بااهمیت بودن هزینه های انتخاب نادرست ناشی از عدم تقار اطلاعات می باشد.
7) بروکمن و چانک ؛ اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش در محیطی باسفارش انجام معامله؛ شرکت پذیرفته شده در بورس سهام هنگ کنگ. جائیکه نقدشوندگی از طریق سفارشات محدود عمومی که با یک سیستم اتوماتیک برابری میکند، نه اینکه از طریق کارشناسان یا معامل هگران فراهم گرددانتخاب گردید. اختلاف قیمت شامل هزینه های انتخاب نادرست و هزینه های فرایند سفارش م یگردد .؛ میانگین هزینه های انتخاب نادرست، که منعکس کننده ریسک معامله براساس اطلاعات نهانی معمولاً برای سرمایه گذاران غیرمطل به دلیل عدم وجود بازارگردآ نها می باشد33 % و میانگین هزینه های فرایند سفارش، %45 برآورد گردید.
8) دی واین و پلاتن؛ تحلیلی از رفتار بازارگردآن های سه مهای اروپایی موجود در NASDAQ ؛ سهم خارجی (اروپایی) NASDAQ انتخاب شد . متدولوژ یهای لین، سانگروبوث (1995) و هوانگ و استل ، 1997، مورد استفاده قرار گرفت ؛ هزینه های اطلاعات نامتقارن با استفاده از متدلوژی لین، سانگروبوث (1995) %1 به دست آمد و با استفاده از متدولوژی هوانگ واستل (1997) منفی به دست آمد. اثر کنترل موجودی نیز تشخیص داده شد.
9) احمدپور و رسائیان ؛ بررسی اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران ؛ آ نها 156 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را برای دوره زمانی 1383-1381 انتخاب و به بررسی رابطهاختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و 8 متغیر مستقل شامل درصد روزهای انجام معامله، ارزش بازار شرکت، گردش روزانه سهام شرکت، حجم ریالی معاملات سهام، قیمت نهایی، تعداد دفعات انجام معامله روزانه سهام، تغییرپذیری قیمت و ریسک بازار سهام پرداختند.؛ متغیرهای مستقل حدود 51 درصد از تغییرات در متغیر وابسته را توضیح می دهند.
10) احمدپور و رسائیان2 ؛ رابطه ی بین معیارهای ریسک و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام ؛ آ نها با انتخاب نمونه ای شامل 156 سهم در دوره زمانی 1381-1383 به بررسی رابطه معیارهای ریسک بازار و معیارهای ریسک حسابداری با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند ؛ مدل هایی که فقط شامل معیارهای ریسک بازار یا فقط شامل معیارهای ریسک حسابداری بودند حدود 51 درصد از تغییرات در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را توضیح دادند. اما مدل جامعی که هم معیارهای ریسک بازار و هم معیارهای ریسک حسابداری را شامل می شد بیش از 68 درصد از تغییرات در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را توضیح می داد.
11) صلواتی و رسائیان ؛ بررسی رابطه ی بین ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام، اندازه شرکت، سودآوری، دارای یهای ثابت مشهود و فرصت های رشد در بورس اوراق بهادار تهران ؛ رابطه اهرم مالی به عنوان متغیر وابسته و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و سودآوری 60 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1383 – 1380 مورد بررسی قرار گرفت.؛ نتایج حاصل از آزمون فرضیات، بیانگر این مسأله است که بیش از 57 % تغییرات در اهرم مالی توسط متغیرهای مستقل مذکور توضیح داده می شود. اما بین ساختار سرمایه و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام رابطه معنی داری وجود ندارد.

3-1بیان مساله
موضوع سیاست تقسیم سود برای مدت طولانی موضوع جالب و سوال برانگیز در مدیریت مالی می باشد که تاکنون جواب مشخصی برای آن ارائه نشده است تاجایی که فیشر بلاک از آن به عنوان معمای سود سهام یاد میکند . تصمیم تقسیم سود یکی از مهمترین تصمیمات شرکت می باشد . سرمایه گذاران خصوصی برای کسب بازدهی سرمایه گذاری میکنند . دریافت سود سهام یکی از راه های کسب بازدهی است سیاست تقسیم سود را میتوان ایجاد تعادل بین سود انباشته شرکت از یک طرف و پرداخت وجه نقد و انتشار سهام جدید از طرف دیگر تعریف کرد . آنچه برای سرمایه گذاران اهمیت دارد سود سرمایه و مبلغی است که به سرمایه اولیه افزوده خواهد شد . از این رو سرمایه گذاران همواره باید در مورد اینکه سرمایه خود را کجا قرار دهند تا بیشترین سود عایدشان شود ، تصمیم گیری کنند ( خدادادی ، 1388 ، 107 ) 1.
در هر بازار مالی با توجه به گستردگی و عمق بازار، ابزارهای متنوعی جهت سرمایه گذاری وجود دارد. یکی از موضوع های اساسی در سرمایه گذاری میزان نقدشوندگی دارایی هاست؛ زیرا برخی از سرمایه گذاران ممکن است به سرعت به منابع مالی سرمایه گذاری خود نیاز داشته باشند. سرعت نقد شوندگی سهام نیز مربوط به استقبال انجام معامله در بورس اوراق بهادار به وسیله ی سرمایه گذاران است. نقش عامل نقدشوندگی در ارزشگذاری داراییها حائز اهمیت است. زیرا سرمایه گذاران به این موضوع توجه دارند که اگر بخواهند داراییهای خود را به فروش رسانند، آیا بازار مناسبی برای آنها وجود دارد یا خیر؟ این موضوع تبلور ریسک عدم نقد شوندگی دارایی در ذهن خریدار است که میتواند باعث انصراف سرمایه گذار از سرمایه گذاری شود. هر چقدر قابلیت نقدشوندگی یک سهم کمتر باشد،آن سهم برای سرمایه گذاران جذابیت کمتری خواهد داشت، مگر اینکه بازده بیشتری عاید دارنده آن گردد. شواهد تجربی نشان میدهد که عامل عدم نقدشوندگی در تصمیم گیریها میتواند نقش مهمی را ایفا نماید. به عبارت دیگر برخی سرمایه گذاران ممکن است به سرعت به منابع مالی سرمایه گذاری خود نیاز داشته باشند که در چنین مواردی قدرت نقد شوندگی میتواند اهمیت زیادی داشته باشد.
نقدشوندگی یکی از ویژگیهای مطلوب بازارهای رقابتی است. نقدشوندگی به صورت امکان انجام معاملات به سرعت، با هزینه ی اندک و بدون تحت تأثیر قراردادن شدید قیمت تعریف شده و تعیین کننده ی اصلی امکان ادامه حیات بازارها بیان شده است. این پدیده در بازارهای آتی نیز منشأ دوام و ماندگاری و شاخص مهمی برای بررسی کارایی و بلوغ این بازارها درنظر گرفته میشود ( یحیی زاده فر ، 1387 ، 102 ) 1.
بنابراین با توجه به اهمیت نقدشوندگی به عنوان یکی از شاخصهای اصلی کارایی بازارهای مالی و همچنین اهمیت شناخت عوامل مؤثر بر این پدیده در جهت بهبود قوانین و سازماندهی بورسها، در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین سیاستهای تقسیم سود و نقد شوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران میپردازیم.
بنابراین سئوالات زیر مطرح می شود:
1) آیا رابطه ای بین سیاستهای تقسیم سود سهام و نقد شوندگی سهام وجود دارد ؟
2) آیا رابطه ای بین سیاستهای تقسیم سود سهام و ریسک عدم نقد شوندگی سهام وجود دارد ؟
3) سیاستهای تقسیم سود با کدام یک از معیارهای نقد شوندگی دارای رابطه است ؟

4-1 چارچوب نظری تحقیق
در سال های اخیر، مالکیت نهادی در بازارهای اوراق بهادار اروپا و امریکا رشد چشمگیری را نشان می دهد. در ایران نیز، شاهد حضور سازمان ها و مؤسساتی با عنوان سرمایه گذاران نهادی هستیم که شامل مؤسسه های بیمه ای اعم از سازمان های ت أمین اجتماعی، صندوق های بازنشستگی، شرکت های بیمه بازرگانی و همچنین شرکت های سرمایه گذاری و نهادهای بخش عمومی و شبه دولتی هستند.
اهمیت نقدشوندگی سهام در چیست و چرا به مطالعه آن می پردازیم؟
یکی از ویژگی های بازارهای کارا و بسیار مطلوب، نبود هزینه های معاملاتی و درنتیجه قابلیت نقدشوندگی بالاست. هزینه های معاملاتی طیف وسیعی از هزینه های آشکار شامل هزینه مالیات و کارگزاری و غیرآشکار ناشی از ناکارایی اطلاعاتی را دربر می گیرد. بنابراین نقدشوندگی سهام می تواند معیاری برای کارایی بازار مطرح شود. علاوه بر جنبه تئوری به لحاظ عملی و با توجه به واقعیت های موجود مانند پدیده صف های خرید و فروش و مشکلات بسیار دیگر، توجه به نقد شوندگی و تلاش برای حل این مشکل ضروری می رسد . افزایش نقد شوندگی می تواند موجب توزیع هرچه بیشتر ریسک مالی از طریق کاهش هزینه های پورتفوی گردانی و انگیزش بیشتر سرمایه گذاران در تصمیم گیری های معاملاتی شود
. با افزایش نقدشوندگی هزینه معاملات به شکل چشمگیری پایین خواهد آمد . نقدشوندگی همچنین نقش مهمی را در فرآیند کشف قیمت بازی می کند. با توجه به نقش نقدشوندگی، شناخت عوامل مؤثر بر آن مهم است ( رحمانی ، 1389 ، 40 ) 1.
از طرفی سودآوری یکی از معیارهای اصلی سنجش عملکرد مدیریت واحد انتفاعی محسوب میشود . علاوه بر آن مبنا و معیار ارزش گذاری سهام واحدهای انتفاعی که در نهایت موجب تحقق حداکثر شدن ثروت سهامداران است ، نیز میباشد. سیاست تقسیم سود در بین سهامداران ، تداوم فعالیت شرکت را ممکن میسازد و حداکثر نمودن ثروت سهامداران را تحقق می بخشد و بر انتظار سهامداران، منابع نفد در دسترس، شیوه تامین مالی، ساختار مالی و تداوم فعالیت واحد انتفاعی تاثیر مستقیم دارد. آشنایی با روشهای تقسیم سود و آگاهی از تاثیر این سیاستها بر وضعیت مالی شرکت و فعالیتهای کوتاه مدت و بلند مدت واحد تجاری ، کارایی و اثربخشی ساستهای تقسیم سود را ارتقا می بخشد ( رضوانی راز ، 1388 ، 93 ) 2.
چنانچه تاثیر پرداخت سود نقدی بر نقدشوندگی تعیین و تشریح شود، میتوان با وضع قوانین و ضوابطی در پرداخت سود سهام به نقد شوندگی سهام کمک کرد . این پژوهش شناختی در خصوص بررسی رابطه بین تقسیم سود نقدی و نقدشوندگی فراهم مینماید.
در نتیجه :
این مطالعه به بررسی رابطه بین سیاستهای تقسیم سود و نقد شوندگی سهام میپردازد . که آیا پرداخت سود نقدی یا سود سهمی باعث بهبود در نقد شوندگی سهام شرکتها میگردد یا خیر ؟

جدول ( 1-1) خلاصه ی تحقیقات انجام شده در مورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای نقد شوندگی سهام
موضوع تحقیق تحقیق متدولوژی نتایج
برآورداجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش گلستن
و
هریس سهم از سهام NYSE انتخاب گردید.اختلاف قیمت به اجزای موقتی شامل هزینه های نگهداری موجودی، مخارج ثبت و یا منافع انحصاری و هزینه های انتخاب نادرست تجزیه میگردد با چشم پوشی از مستقل بودن قیمت، هزینه انتخاب نادرست، 20 درصد از اختلاف قیمت را پوشش میدهد با مستقل در نظر گرفتن قیمت، 35 درصد از اختلاف قیمت را پوشش میدهد.
استنتاج اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش: آزمونهای تجربی وتئوریک استل نمونه ای از سهام NASDAQ به طور ماهانه (متغیر از 765 تا 821 سهم) انتخاب گردید. سه جزء اساسی برای اختلاف قیمت، مفروض گردید: هزینه های فرایند سفارش، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های انتخاب نادرست . برآوردهای زیر به دست آمد: هزینه های اطلاعات نادرست 43 %، هزین های نگهداری (ریسک موجودی) 10 % و هزینه های سفارش 47 % به دست آمد . در حالیکه قیمتهای پیشنهادی به طور قابل توجهی در سهم ها متغیر میباشد به نظر می رسد اجزای اختلاف قیمت بخش تغییرناپذیری از اختلاف قیمت باشد.

برآورد اختلاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش واجزای آن :رویکردی جدید جرج،
کاول
و
نیمالندران نمونه هایی از سهام AMEX/NYSE و NASDAQ با انداز ههای نامشخص انتخاب گردید . اختلاف قیمت به هزین ههای فرایند سفارش و هزین ههای انتخاب نادرست، تجزیه گردید آ نها فرض کردند که به دلیل خود همبستگی مثبت در بازد ههای مبتنی بر قیمتهای پیشنهادی خرید یا فروش، هزینه های نگهداری موجودی، وجود ندارد هزینه های انتخاب نادرست طبق برآوردها از 8درصد تا 13 درصد از اختلاف قیمت را تشکیل میدادند. هزینه های فرایند سفارش، بخش بزرگی از اختلاف قیمت را به خود اختصاص میدهد . شواهدی مبنی بر وجود هزینه های موجودی یافت نشد
ادامه جدول 1-1 خلاصه ی تحقیقات انجام شده در مورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای نقد شوندگی سهام
موضوع تحقیق تحقیق متدولوژی نتایج
اجزای اختلاف قیمت پیشنهاد خرید و فروش قبل وبعدازآگهی های اطلاعاتی پیش بینی شده بوروکس سهم از AMEX و NYSE انتخاب شدند. اختلاف قیمت قبل وبعداز اطلاعی ههای سود و تقسیم سود مورد بررسی قرار گرفت. اختلاف قیمت به یک بخش ثابت هزینه های انجام معامله و هزینه های انتخاب نادرست که شامل هزینه های نگهداری موجودی نیز میشد تجزیه گردید اختلاف قیمتها به طور معنی داری پیرامون اطلاعی ههای سود بالاتر هستند. هزینه های انتخاب نادرست برای کل نمونه 48 % از اختلاف قیمت را شامل میشود
اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش: رویکردی جامع هوانگ
و
استل سهم از بین بزرگترین و پرداد و ستدترین سهم های NYSE انتخاب شد .اختلاف قیمت هزینه های انتخاب نادرست، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های فرایند سفارش را بر مبنای متدولوژیهای مختلف شامل می گردد. هزینه های انتخاب نادرست وقتی با هزینه های نگهداری موجودی یکجا در نظر گرفته میشود از 2 تا 22 % و یا به طور متوسط 11 % از اختلاف قیمت را شامل می شود.هزینه های فرایند سفارش بخش بزرگی ازاختلاف قیمت را به خود اختصاص میدهد . هنگامیکه هزینه های انتخاب نادرست و هزینه های نگهداری موجودی، جدا در نظر گرفته میشود متوسط اولی، 10 % و متوسط دومی، 29 % خواهد بود .
افشائ ذخایر نفت وگاز و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بون گروه مورد بررسی شامل 34 شرکت نفتی و گازی NASDAQ بود. اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش برای یک سال قبل و بعد از افشاء ارزش ذخایر به منظور بررسی اثر ASR253 که توسط SEC در سال 1978 منتشر گردید و شرکتهای نفتی و گازی را ملزم به افشای ارزش منصفانه ذخایر نفت و گازشان نمود، بررسی گردید. با کنترل اثرات حجم و تغییرات قیمت،اختلاف قیمت پیشنهادی
خرید و فروش سهام در گروه مورد بررسی در طول سال بعد از
افشاء، 43.06 % کاهش یافت که بیانگر بااهمیت بودن هزینه های انتخاب نادرست ناشی از عدم تقارن اطلاعات می باشد.

ادامه جدول 1-1 خلاصه ی تحقیقات انجام شده در مورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای نقد شوندگی سهام
موضوع تحقیق تحقیق متدولوژی نتایج
اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش در محیطی باسفارش انجام معامله بروکن
و
چانک شرکت پذیرفته شده در بورس سهام هنگ کنگ. جائیکه نقدشوندگی از طریق سفارشات محدود عمومی که با یک سیستم اتوماتیک برابری میکند، نه اینکه از طریق کارشناسان یا معامله گران فراهم گردد انتخاب گردید. اختلاف قیمت شامل هزینه های انتخاب نادرست وهزینه های فرایند سفارش میگردد
میانگین هزینه های انتخاب نادرست، که منعکس کننده ریسک معامله براساس اطلاعات نهانی معمولاً برای سرمایه گذاران غیرمطل به دلیل عدم وجود بازارگردآ نها می باشد( 33 % و میانگین هزینه های فرایند سفارش، %45 برآورد گردید .
تحلیلی از رفتار
بازارگردآن های سه مهای
اروپایی موجود در
NASDAQ دی
واین و
پلاتن سهم خارجی (اروپایی) NASDAQ انتخاب شد . متدولوژ یهای لین، سانگروبوث (1995) و هوانگ و استل( 1997) مورد استفاده قرار گرفت هزینه های اطلاعات نامتقارن با استفاده از متدلوژی لین، سانگروبوث (1995) %1 به دست آمد و با استفاده از متدولوژی هوانگ واستل (1997) منفی به دست آمد. اثر کنترل موجودی نیز تشخیص داده شد.
بررسی اختلاف قیمت
پیشنهادی خرید و فروش
سهام در بورس اوراق
بهادار تهران احمدپور و
رسائیان آ نها 156 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
را برای دوره زمانی 1383 - 1381 انتخاب و به بررسی رابطه
اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و 8 متغیر مستقل شامل درصد روزهای انجام معامله، ارزش بازار شرکت، گردش روزانه سهام شرکت، حجم ریالی معاملات سهام، قیمت نهایی، تعداد دفعات انجام معامله روزانه سهام، تغییرپذیری قیمت و ریسک بازار سهام پرداختند. متغیرهای مستقل حدود 51 درصد از تغییرات در متغیر وابسته را توضیح می دهند.

ادامه جدول 1-1 خلاصه ی تحقیقات انجام شده در مورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای نقد شوندگی سهام
موضوع تحقیق تحقیق متدولوژی نتایج
رابطه ی بین معیارهای ریسک و اختلاف قیمت
پیشنهادی خرید و فروش سهام احمدپور و
رسائیان آ نها با انتخاب نمونه ای شامل 156 سهم در دوره زمانی 1381-1383 به بررسی رابطه معیارهای ریسک بازار و معیارهای ریسک حسابداری با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. مدل هایی که فقط شامل معیارهای ریسک بازار یا فقط شامل معیارهای ریسک حسابداری بودند حدود 51 درصد از تغییرات در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را توضیح دادند. اما مدل جامعی که هم معیارهای ریسک بازار و هم معیارهای ریسک حسابداری را شامل می شد بیش از 68 درصد از تغییرات در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را توضیح می داد.
بررسی رابطه ی بین
ساختار سرمایه و
نقدشوندگی سهام، اندازه
شرکت، سودآوری،
دارای یهای ثابت مشهود
و فرصت های رشد در
بورس اوراق بهادار تهران صلواتی و
رسائیان2 رابطه اهرم مالی به عنوان متغیر وابسته و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و سودآوری 60 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1383 - 1380
مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیات، بیانگر این مسأله است که بیش از 57 % تغییرات در اهرم مالی توسط متغیرهای مستقل مذکور توضیح داده می شود. اما بین ساختار سرمایه و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام رابطه معنی داری وجود ندارد

مدل مفهومی تحقیق

منبع ( چانگ کی ،2008، 158)
5-1 فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی : خط مشی های تقسیم سود با معیارهای نقد شوندگی و عدم نقد شوندگی رابطه مستقیم دارد .
فرضیه فرعی اول : سیاستهای تقسیم سود با رتبه نقد شوندگی شرکتها رابطه دارد .
فرضیه فرعی دوم : سیاستهای تقسیم سود با نسبت نقد شوندگی آمیوست رابطه دارد.
فرضیه فرعی سوم : سیاستهای تقسیم سود با نقد شوندگی شرکتها به روش نرخ گردش رابطه دارد.
فرضیه فرعی چهارم : سیاستهای تقسیم سود با نسبت عدم نقد شوندگی آمیهود رابطه دارد .

6-1 اهداف و ضرورتهای پژوهش
هر حرکت علمی اهداف متعددی را دنبال میکند. یک دسته از این اهداف عمومی هستند که هر محققی در شروع کار بدانها توجه دارد از جمله شروع حرکتی مثبت در جهت حل مسائل موجود و گشودن راه به منظور کشف مسائل جدید. برای تحقیقاتی که در زمینه بورس اوراق بهادار انجام می شوند کمک به فعالان بورس اعم از نهاد های مالی، مدیران شرکت ها، ناظران سیستم های اقتصادی و افراد سرمایه گذار عادی، برای آگاهی از وجود عوامل مختلف موثر بر بازده، علل بروز آن و نحوه مدیریت میباشد.
دسته دیگر اهداف خاص هر تحقیق است که در واقع علت اصلی تفاوت پژوهش های مختلف می باشد. در تحقیق حاضر هدف اصلی بررسی رابطه بین معیارهای مختلف نقد شوندگی و عامل عدم و نقد شوندگی با خط مشی های تقسیم سود سهام با در نظر گرفتن اندازه شرکت و نسبت BV/MV است. به این معنی که در این تحقیق محقق در نظر دارد که آزمون نماید که آیا خط مشی های تقسیم سود سهام با نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی با توجه به اندازه شرکت و نسبت BV/MV دارای رابطه هست یا خیر ؟

7-1 حدود مطالعاتی
1-7-1 قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی این تحقیق شامل بررسی رابطه بین خط مشی های تقسیم سود سهام با معیارهای مختلف نقد شوندگی و عامل عدم نقدشوندگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، با در نظر گرقتن اندازه شرکت و نسبت BV/MV است. و در حوزه علمی مدیریت سرمایه گذاری قابل بررسی میباشد.

2-7-1 قلمرو مکانی
جامعه آماری در این پژوهش شامل شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران میباشد .

3-7-1 قلمرو زمانی
دوره زمانی متصور در انجام این پژوهش شرکتهای مذکور در فاصله زمانی سال 1384 الی 1389 می باشد .
8-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات
متغییر وابسته :
روشهای اندازه گیری نقد شوندگی : ( متغیرهای وابسته )
1) رتبه نقد شوندگی : براساس اطلاعیه مندرج در سایت رسمی شرکت بورس تهران، رتبه نقدشوندگی شرکت‌ها از ابعاد وضعیت شرکت‌ها از نظر تعداد روزهای گشایش ، نماد معاملاتی و تعداد روزهایی که نماد معاملاتی شرکت‌ها در سال 85 مورد دادوستد قرار گرفته، طبقه‌بندی و منتشر شده است. (رحمانی ، 1389 ، 45 ) .
2) روش نرخ گردش : از تقسیم حجم معاملات بر تعداد سهام بدست می آید (یحیی زاده فر،1389، 119 ) (چان و فاف، 2003 ،125) .
3) نسبت نقدشوندگی آمیوست: این معیار ارزش معاملات یک سهم را به ازای تغییر قیمت ایجاد شده در یک بازه زمانی محاسبه می کند و از تقسیم ارزش معاملات بر قدر مطلق بازده به دست می آید. این معیار برای هر سال محاسبه شده است. (رحمانی ، 1389 ، 45 ) .
4) نسبت عدم نقدشوندگی امیهود: این نسبت از تقسیم قدر مطلق بازده بر حجم معاملات در یک بازه زمانی معین به دست می آید (همان منبع ، 45 ) .
متغیر مستقل :
سیاست تقسیم شود سهام : سود سهام ، توزیع ادواری سود پیشنهاد هیات مدیره و تصویب شده توسط مجمع عمومی عادی صاحبان سهام بین سهامداران شرکت ، بر مبنای تعداد سهام تحت تملک هریک از آنهاست .
به عبارت دیگر سود سهام ، توزیع وجوه نقد یا غیر نقد شرکت ، بین سهامداران به تناسب تعداد سهامی که هر سهامدار در اختیار دارد ، است . البته برای انجام این اقدام همانگونه که در بالا نیز بدان اشاره شد ، لازم است که هیات مدیره ، مقدار ، نوع و میزان تقسیم سود را پیشنهاد و مجمع عمومی صاحبان سهام نیز آن را تصویب نمایند .
معمولا پرداخت سود سهام به صورت پرداخت وجه نقد است ، اما یتواند به صورت سها یا دارایی نیز واگذار شود .

روش اندازه گیری سیاستهای تقسیم سود ( متغییرمستقل ) :
1) برای اندازه گیری این متغیر از تبدیل اطلاعات کیفی به کمی استفاده مینماییم. به این صورت که شرکتهایی که پرداخت سود آنها به صورت نقدی بوده با عدد یک اندازه گیری میشوند و سایر شرکتها که پرداخت سود به صورت سهمی را داشته اند با عدد صفر اندازه گیری میگردند .( خدادادی 1388 ، 126-106) .
متغیرهای کنترلی :
روشهای اندازه گیری اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به بازار ( متغیرهای کنترلی)
1) اندازه شرکت : برای اندازه گیری این متغییر از لگاریتم مجموع داراییهای شرکت استفاده میکنیم . (چان و فاف ، 2003،189) .
2) نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار : این متغییر از تقسیم ارزش دفتری سهام به ارزش بازار سهام بدست می آید (همان منبع، 190) .

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 مقدمه
سرمایه گذاران به بازارهایی روی میآورند که از نقدشوندگی بیشتری برخوردار است و این مقوله از عوامل مهمی در رشد و توسعه بازارها محسوب میشود. نقدشوندگی به معنای توانایی بازار در جذب حجم زیاد معاملات بدون ایجاد نوسانات شدید در قیمت است. از ویژگیهای بازارهای با نقدشوندگی بالا، اندک بودن فاصله بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش است که به تبع آن معاملات به روش مقرون به صرفهای اجرا میشوند. نقدشوندگی در بازارهای دست دوم، هزینه سرمایهگذاران را از طریق کاهش دامنه نوسان و هزینه های معاملاتی کاهش میدهد و امکان دسترسی به سرمایهگذاران مختلف با استراتژیهای معاملاتی متنوع را فراهم میآورد.
نقدشوندگی در بازارهای مالی از عوامل متعددی تاثیر میپذیرد. سازمان بینالمللی کمیسیونهای اوراق بهادار پژوهشی در مورد عوامل تأثیرگذار بر نقدشوندگی در بازارهای نوظهور در 21 کشور انجام داده است که نتایج آن در دسامبر 2007 منتشر شد. (سازمان بین المللی کمیسیونهای اوراق بهادار، 1387، 1 ) .
در این فصل ابتدا ادبیات موضوعی در خصوص سودمندی نقد شوندگی ، ریسک عدم نقد شوندگی و سیاستهای تقسیم سود پرداخته شده سپس در انتهای فصل به تحقیق های گذشته داخلی و خارجی و نتایج آن نیز اشاره گردیده است.

2-2 بخش اول : نقدشوندگی بازار
تعریف و اندازه گیری نقدشوندگی آسان نیست ، اما به طور کلی نقدشوندگی، توانایی بازار برای جذب حجم عظیم معاملات بدون ایجاد نوسان بیش از اندازه در قیمت تعریف میشود. علاوه بر این، ویژگی اصلی بازارهای نقد (دارای نقدشوندگی بالا (، اندک بودن فاصله ی بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش است. بدین معنا که معاملات به روش مقرون به صرفه ای اجرا میشوند.
نقدشوندگی در بازارهای ثانویه در موفقیت عرضه های عمومی نقش تعیین کننده ای دارد و موجب کاهش هزینه و ریسک پذیره نویسان و بازارسازان میشود. همچنین هزینه ی سرمایه گذاران از طریق کاهش دامنه ی نوسان و هزینه های معاملاتی، کاهش مییابد. بنابراین از دیدگاه کلان، وجود بازارهای سرمایه نقد برای تخصیص کارای سرمایه ضروری است. این امر هزینه ی سرمایه ناشران را نیز کاهش میدهد. از دیدگاه خرد، بازار سرمایه نقد امکان دسترسی به سرمایه گذاران مختلف با استراتژیهای معاملاتی متنوع را نیز فراهم می آورد.
به طور کلی میتوان گفت که نقدشوندگی به عمق، عرض (گستره)، انعطاف پذیری و همچنین سرعت معاملات در بازار بستگی دارد:
عمق بازار: تاثیر معاملات با حجم زیاد بر قیمت؛
عرض بازار: نسبتی از کل بازار است که در حرکت قیمتی صعودی یا نزولی بازار مشارکت دارد. به عبارت دیگر این معیار به میزان استحکام بازار بستگی دارد و بنابراین نشانگر هزینه تغییر موقعیت در بازار است. شاخص متداول اندازه گیری عرض بازار، فاصلهی بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش است. به عبارت دیگر در یک بازار نقد، به منظور جلوگیری از تغییرات شدید قیمت، باید فاصله مزبور به اندازه کافی کم باشد.
انعطاف پذیری بازار: مدت زمانی است که پس از نوسان شدید قیمت باید طی شود تا بازار به حالت تعادل برسد. به طور معمول این نوسانات در اثر انتشار اخبار (معمولا اًخبار منفی) یا معاملات با حجم بزرگ رخ میدهند. بازار انعطافپذیر، بازار توانمندی است که در آن قیمتها در مدت زمان کوتاهی به میانگین یا مقدار منطقی خود باز میگردند.
زمان: سرعتی که در آن معاملات توسط بازار جذب میشوند. در یک بازار نقد، معاملات با کمترین وقفه زمانی ممکن اجرا میشوند. حجم معامله (یا تعداد دفعات معامله)، گردش بازار، فاصلهی بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش و سرعت معاملات از معیارهای سنتی نقدشوندگی بازار هستند. نقدشوندگی به بسیاری از اصول اقتصاد کلان و اصول بازار نیز بستگی دارد. این اصول شامل سیاستهای مالی کشور، رویکرد حاکم بر نرخ ارز و نیز محیط نظارتی است. اعتماد حاکم بر بازار و اطمینان سرمایهگذار نیز در بهبود شرایط نقدشوندگی تاثیر اساسی دارد. در سطح کلان نیز ابزارهای مورد معامله، ماهیت مشارکتکنندگان بازار و همچنین ساختار بازار اثر زیادی بر نقدشوندگی بازار دارند.
نقدشوندگی بازار به عنوان عامل مهمی که کارایی بازار را تحت تاثیر قرار میدهد، ابتدا توسط کارایی و اثربخشی کارکرد کشف قیمت بازار تعیین میشود. برای مثال بیاطمینانی در مورد قیمت اجرای معامله در بازارهای نقد کمتر است. این امر مستلزم برابری قیمت اجرا با متوسط قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش نیست، بلکه بدین معناست که انحراف بین این دو باید قابل پیشبینی و در حداقل ممکن باشد. در عمل این امر با فاصله کم و باثبات بین قیمتهای عرضه و تقاضا همراه است.
بنابراین بازارهای نقد باید امکان ورود و خروج را به گونهای که کمترین اخلالی ایجاد شود، یعنی با حداقل کاهش در ارزشهای اسمی، هزینه های معاملاتی اندک و در کوتاهمدت فراهم کنند. هر چه نقدشوندگی بازار بیشتر باشد، تعداد سفارشهای متقابل برای سفارشهای انجام نشده بیشتر است و بنابراین احتمال انطباق مطلوب سفارشها افزایش مییابد. سرمایه گذاران به بازارهایی روی میآورند که از نقدشوندگی بالاتری برخوردارند. بنابراین نقدشوندگی عامل مهمی در رشد و توسعه بازارها محسوب میشود.
نقدشوندگی بازار در ثبات سیستمهای مالی نیز تاثیر به سزایی دارد، زیرا بازارهای نقد میتوانند شوکهای سیستمیک را جذب کنند. برای مثال بازار نقد میتواند فشار نوسانهای قیمتی ناشی از تغییرات ناگهانی در میزان ریسکپذیری سرمایهگذار را کاهش دهد و بنابراین به کاهش تبعات نامطلوب آن در دیگر اجزای سیستم مالی و همچنین کل اقتصاد کمک کند.
از این رو تاکید مقامات ناظر بازارها بر بهبود نقدشوندگی، با توجه به اهمیت فزاینده آن، قابل درک است. در واقع هدف اصلی بسیاری از اقدامات در زمینهی تنظیم مقررات، توسعهی بازار و انجام اصلاحات در بازارهای نوظهور، ایجاد بازارهای عمیق و نقد است. وجود بازارهای نقد، اعتماد سرمایه گذار و کارایی بازار را افزایش میدهد و بنابراین افزایشانعطافپذیری بازار را به دنبال دارد. (سازمان بین المللی کمیسیونهای اوراق بهادار ، 1387 ، 7 ) 1.

1-2-2 عوامل تاثیرگذار بر نقد شوندگی در بازارهای نوظهور
نوآوریهای توسعهای در بازار سرمایه اهمیت نقدشوندگی را افزایش داده است. تهدیدی که همگام با جهانی شدن بازارها متوجه بازارهای کوچک و کمتر توسعه یافته است، کاهش نقدینگی در بازارهای محلی و انتقال آن به بازارهای بزرگ منطقه است.
نکته ی قابل توجه دیگر، تاثیر منفی بحرانهای مالی نظیر بحران مالی آسیا، برزیل و روسیه است که در پی هم رخ داده اند. وقوع این بحرانها موجب اصلاحات عمدهای در بازارهای نوظهور شده است. با اقدامات مهم صورت گرفته در دههی گذشته، درآمیختگی بازارهای نوظهور در ساختار اقتصاد جهانی افزایش یافته است. برخی از بازارهای نوظهور، با سرعت بیشتری در جهت پذیرش ساختارهای پیچیده بازار و استانداردهای نظارتی گام بر میدارند. این امر باعث افزایش اطمینان سرمایهگذار و در نتیجه رشد مستمر و ثبات بیشتر در این بازارها شده است. پیامد آشکار و مشخص این اقدامات، اثر مثبت آن بر نقدشوندگی در بازارهای مزبور است.
کشورهایی که بیش از همه تحت تاثیر بحران سال 98-1997 قرار گرفتند، فشار نقدینگی شدیدی را تجربه کردند که باعث ایجاد پرسشهای جدی در مورد کارکردهای سیستمهای مالی در اقتصاد و همچنین کفایت زیرساختهای نهادی این سیستمها شد. پس از آن اقداماتی به منظور شناسایی و رفع نقاط ضعف مربوط صورتگرفت که هدف از این اقدامات، بازگرداندن اعتماد به بازار و نیز اطمینان از کفایت انعطافپذیری ساختارهای بازار برای حذف عوامل منفی تاثیرگذار بر نقدشوندگی بود. یکی از نکات آموزنده بحرانهای مذکور، تاثیرات آنی و در برخی موارد بلندمدت کاهش اعتماد سرمایهگذار به بازار است. این کاهش اعتماد تقریبا هًمواره با کاهش شدید نقدشوندگی بازار و تبعات منفی بر سیستم مالی و کل اقتصاد همراه است.
بنابراین مقامات ناظر فعالانه در پی ارائهی نوآوریهایی هستند که توسعهی بلندمدت عواملی را که بر تعمیق بازارها اثرات مطلوبی دارند، تقویت کند. دستیابی به درجه نقدشوندگی باثبات در بازارها و در عین حال افزایش فعالیتهای معاملاتی نیز مدنظر این مقامات است. به عبارت دیگر، مقامات ناظر بهدنبال کسب اطمینان در مورد توانایی بازار در جذب و تحمل تبعات منفی بحرانهای مالی هستند. تلاشهای صورت گرفته در زمینه تنظیم مقررات نیز با هدف پشتیبانی از توسعه چارچوبهای ساختاری است که وجود بازاری توانمند، گسترده و عمیق را تضمین میکند (همان منبع، 1387 ، 9 ) 1.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   129 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله حسابداری زیستی

چکیده:
در اقتصاد کنونی جهان،سازمان ها به طور فزاینده فراخوانده می شوند تا ضرورت مدیریت آلودگی صوتی که نگرانیها در مورد نتایج اقتصادی و اجتماعی و محیطی را در برگرفته است،به اثبات رسانند.
در محیط رقابتی امروزی،جداسازی مسئولیت ها برای فرایندهایی که زیربنای برون داده های سازمانی را تشکیل می دهد،غیرمتداوم است،بنابراین چالش ایجاد شده به وسیله رقابت های جهانی ایجاب می کند تا مدیران به طور مستمر به همه منابع و فرآیندها انسجام بخشند.
براساس مرور تحقیقات قبلی،موفقیت های اخیر ثابت کرده است که استانداردهای سیستم مدیریتی«ISO»(ایزو) یک ارتباط جهانی است و ظرفیتی برای منفعت بردن کوچکترین و بزرگترین سازمان ها در هر دو بخش دولتی و خصوصی است.یک سیستم مدیریت محیطی(EMS)یک ساختار محکم برای مقابله با چالش های محیطی و بهره-برداری ازآن را فراهم می کند در حال حاضر بیشتر قانون های محیطی در سطح اروپا سازمان دهی می شوند جایی که ابزارهای قانونی اصلی براساس دستورالعمل«EU»نظارت می شوند.اما به طور سنتی،نظارت ها تحت پوشش رسانه های محیطی هستند.
کلید واژه:حسابداری زیست محیطی،مدیریت محیطی،گزارشات محیطی،هزینه های آلودگی محیطی،سیستم حسابداری محیطی.

مقدمه:
حسابداری سبز(محیط زیست)،امتیازات محیطی و منابع آنها و افت عملکردهای بین المللی حساب های مشترک را به ثبت می رسانند که از آن به اصطلاح عمومی برای حسابداری منابع طبیعی و محیطی یاد شده است.
امروزه کمبودهای جدید مشاهده شده منابع طبیعی،تداوم پذیری عملکرد را تضعیف کرده و رشد اقتصادی را مورد تهدید قرار می دهد حسابداران بین المللی قدیمی توجه زیادی به این موضوع نشان نمی دهند.
مدیران واحدهای تجاری به دلیل وجود برخی از محدودیت های زیست محیطی به ویژه در تجارت جهانی وتنگ شدن عرصه رقابت تحت فشار فزاینده ای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند،بلکه باید تأثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت های عملیاتی خود را نیز به حداقل برسانند.این اعمال فشار از طرف گروههایی نظیر سهامداران،دولت،رسانه های گروهی،مصرف کنندگان،سرمایه گذاران و دیگر سازمان ها اعمال می شود.
سیستم حسابداری زیست محیطی،مبتنی بر اندیشه تحول حسابداری کلاسیک و تکمیل آن است.در این راستا باید هزینه های ناشی از آلودگی و رفع آن به عنوان تابعی از تولید یا خدمات محاسبه شود.حسابداری زیست محیطی می تواند حلقه ارتباطی بین مدیران زیست محیطی و حسابداران ایجاد و هر دو گروه را تشویق کند که با کار در کنار یکدیگر به سویی حرکت کنند که در آینده،هم عملکرد مالی و هم عملکرد زیست محیطی شرکت بهتر شود.
در حال حاضر نگرش تازه ای نسبت به آثار زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعتی مؤسسات انتفاعی بروز کرده است که این موضوع نگاه مؤسسات انتفاعی را از طراحی محصول و فرآیندها تا خدمات پس از فروش دچار تغییرات عمده ای کرده است.این در حالی است که ارزش واقعی منابع طبیعی از جمله هوا،زمین،آب وغیره که برای تولید محصولات مختلف صرف می شود،در بهای تمام شده محصولات تولیدی به درستی منعکس نمی شود و صنایع سبز علیرغم تحمل هزینه های محیطی داخلی نسبت صنایع غیر سبز مشابه،محصولاتی با کاربرد یکسان تولید می کند.از این رو مدیریت نه تنها در خصوص کارآیی و اثربخشی فعالیت مؤسسه تحت سرپرستی خود مسئول است بلکه در مقابل هرآنچه که در قبال فعالیت انتفاعی،در مورد مشکلات محیطی بروز می کند،نیز مسئول است.یک واحد انتفاعی در کنار مسئولیت های اقتصادی ناچار است مسئولیت محیطی و یا اجتماعی را نیز بپذیرد.
تاریخچه:
فاصله زمانی سال1980-1971را زمان شروع اولیه طرح مبحث حسابداری محیط زیست در قالب حسابداری مسئولیت های اجتماعی می دانند.در حوزه مسائل محیط زیست در ایالت متحده قوانین و استانداردهایی وضع شد که مهمترین آن عبارتند از:
سال 1975 نشریه شماره5با عنوان حسابداری رویدادهای احتمالی.
سال 1976 تفسیر شماره14با عنوان برآورد مبلغ یک زیان.
سال1976 قانون بازیافت منابع محیط زیست.
سال1980 قانون فدرال تحت عنوان قانون جامع مسئولیت،انحراف و بدهی محیط زیست"super fund"
سال1986 اصلاح قانون"super fund"
قانونsuper fund یکی از مهمترین و برجسته ترین قوانین مصوب در حوزه مسائل زیست محیطی می باشد و بذر اساس این قانون6/1 میلیارد دلار وجوه سپرده برای هزینه های پاک سازی مکان هایی که به محیط زیست خسارت وارد می کنند اختصاص داده می شود.
سال 1990 نشریه شماره8-90 تحت عنوان سرمایه ای کردن هزینه های آلودگی محیط زیست منتشر شد.
همچنین در اوایل سال 1990بانک جهانی،بررسی سیستم حسابداری زیست محیطی را اجرا نمود.در این بررسی،کشورهای تدوین کننده حسابداری زیست محیطی شناسایی و خلاصه ای از روش های مورد استفاده
جهت اجرای این سیستم و دامنه تحت پوشش آن،ارائه گردید.چون در آن زمان حسابداری زیست محیطی به عنوان یک ابزار اقتصادی سودمند شناسایی شده بود،در نتیجه فعالیت های زیادی در جهت به کارگیری آن در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه انجام شد.
در سال 1992 در آمریکا و در پاسخ به تقاضای گسترده سهامداران خارج از سازمان پروژه ای آغاز شد.این سهامداران معتقد بودند که تا زمانی که هزینه های محیطی شرکت ها مشخص نگردد و اهمیت والای
فعالیت های مبارزه با آلودگی محیط زیست برای مدیران و تصمیم گیرندگان سازمان روشن نشود،نمی توان امیدوار بود که مدیریت محیط زیست در صنعت جدی گرفته شود.بنابراین پس از سال 1995،استاندارد ایزو14000 جهت تشویق و ترغیب شرکت ها به رعیت سیاست های حسابداری محیط زیست به وجود آمد.
مفهوم نظری حسابداری زیست محیطی:
تحقیقی در اکتبر2000 توسط دکتر جوی هچت در ایالت متحده انجام گرفته که در این تحقیق،9کشور نروژ، سوئد،هلند،فرانسه،کانادا،فیلیپین،نامبیا،آلمان و ایالت متحده مورد بررسی قرار گرفته اند.
در این تحقیق به این نتیجه رسیده اند که هیچ توافق جهانی روی تعریف حسابداری محیط زیست وجود ندارد.برخی از این تعاریف که در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است به شرح زیر می باشد:
 اندازه گیری اقتصادی آلاینده های فیزیکی.
 شناسایی و اندازه گیری هزینه های جانبی که برای کاهش آلودگی ضروری است(چیزی که تحت عنوان هزینه حفظ و نگهداری نامیده می شود).
 مالیات ها،جریمه ها و یارانه های زیست محیطی.
 حساب های دارایی مربوط به منابع طبیعی مانند جنگل ها،معادن،منابع انرژی،ماهی،خاک و... صورت ریز کل موجودی ها و تغییرات در آن ها.
 ارزش پولی کالاها و خدمات غیر تجاری ارائه شده به وسیله محیط زیست.
 و ...
نقطه اشتراک تمامی تعاریف که در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از:
نخست اینکه همه تعاریف ابزاری را جهت ایجاد یک پیوند بین محیط زیست و اقتصاد ارائه می کنند.
دوم اینکه بیشتر از آنکه اطلاعات جزئی و در موارد خاص و محدود ارائه کند،پوشش وسیعی از اطلاعات را فراهم نموده که شامل مفاهیم کلی و فراگیر هستند،به این مفهوم که از این اطلاعات برای سیاست های کلان اقتصادی و تجزیه و تحلیل های منطقه ای می توان استفاده کرد.به جای اینکه در یک پروژه یا سطح محلی مورد استفاده قرار گیرد.
سوم اینکه شامل اطلاعات تولید شده بر حسب زمان اتفاق آن ها و گردآوری آن ها بر اساس یک نظم است که امکان تجزیه و تحلیل را فراهم می نماید.
به جهت حساسیت موضوع زیست محیطی چه به عنوان یک الزام برون سازمانی و یا درون سازمانی، حسابداری زیست محیطی با قصد هزینه یابی فعالیت های زیست محیطی پیوند می یابد و موضوع هزینه به جهت واقعی بودن آن و تأثیری که بر عملکرد اقتصادی بنگاه انتفاعی می گذارد بسیار حائز اهمیت است آثار هزینه های زیست محیطی در فعالیت اقتصادی زمانی قابل توجه خواهد بود که نکات مثبتی در عملکرد آتی بنگاه انتفاعی به همراه داشته باشد.
هدف حسابداری زیست محیطی فراهم آوردن اطلاعاتی است که برای ارزیابی عملکرد،تصمیم گیری،کنترل و گزارشگری به مدیران یاری می رساند.
کاهش منابع طبیعی به سودهای ناشی از بهره برداری بیش از حد از آب های زیر زمینی،سنگریزه و منابع معدن مربوط می شود این در حالی است که تنزل کیفیت محیط زیست به بهای (هزینه)رفتار و نگهداری در ممانعت هوا،آب و آلودگی فاضلاب ها مربوط می شود تمام این ها در ثبت های حسابداری زیستی بدهکار می شود.فروسایی محیطی به عنوان هزینه بیرونی(اجتماعی)فعالیت اقتصادی محسوب می شود.
امروزه تعداد زیادی از شرکت ها و سازمان ها مدیریت زیست محیطی را به عنوان بخشی از راهبردهای مدیریتی شان به کار می گیرند تا معیارهایی جهت پرداخت به موضوعات زیست محیطی تعیین نمایند و بتوانند در داخل سازمان،فعالیت های حفاظت از محیط زیست را تحقق بخشند.حسابداری زیست محیطی،مکمل مدیریت زیست محیطی است.داده های مربوط به حسابداری زیست محیطی نه تنها در داخل سازمان مورد استفاده قرار می گیرد،بلکه از طریق افشا در گزارش های سالانه به اطلاع عموم افراد جامعه می رسد.
افشای داده های حسابداری زیست محیطی بخش های مختلف جامعه را قادر می سازد تا موقعیت شرکت در خصوص حفاظت از محیط زیست را درک نموده و چگونگی توجه سازمان به موضوع های زیست محیطی را بررسی نمایند.در عین حال،می توان درک جامع تری از اطلاعات زیست محیطی شرکت ها و سازمان ها نیز کسب نمود.
کاربرد و وظایف حسابداری زیست محیطی:
حسابداری محیط زیست کاربردهای متفاوتی دارد که از جمله می توان حسابداری درآمد ملی،حسابداری مالی و حسابداری مدیریت را نام برد.در حالی که حسابداری درآمد ملی از دیدگاه یک مقیاس ملی به منابع و مصارف طبیعی نگاه می کند.حسابداری مالی از نگاه استفاده کنندگان گزارش های مالی به جهت تصمیم گیری و ارائه مسئولیت های عمومی را بررسی و بالاخره حسابداری مدیریت به عنوان یک سیستم اطلاعاتی با هدف پشتیبانی تصمیمات مدیریتی به موضوع نگاه می کند.
حسابداری محیط زیست دو وظیفه مهمنیز بر عهده دارد.نخست حمایت از حسابداران و حسابرسان مالی با توجه به نتیجه حسابداری مسائل زیست محیطی و دوم حل مسائل اجتماعی زیست محیطی از طریق طراحی و ارائه رویکردهای نو در حسابداری و حسابرسی.
حسابداری محیط زیست یا حسابداری سبز،یک ابزار مدیریتی است که با اهداف گوناگونی چون بهبود عملکرد زیست محیطی،کنترل هزینه ها،سرمایه گذاری در تکنولوژی های"پاک تر"گسترش فرآیندهای"سبزتر"و اتخاذ سیاست های مطلوب برای تولید محصولات و خدمات مفید برای محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرد.
دارایی های طبیعی به ثبت رسیده حسابداری محیط زیست:
سرمایه های حسابدارن به معنای ارزش عقیده و جمع کردن سرمایه های اقتصادی و محیطی و تغییرات آن ها در طی یک دوره حسابگری است.تغییرات در سرمایه ها به وسیله تولید و مصرف محصولات و سرمایه های طبیعی(دارائی ها)و دیگر تأثیرات غیر اقتصادی مانند ناشناخته ها،بلایای طبیعی یا تجدید حیات طبیعی ایجاد می شود.مطلب بعدی این است که تغییرات دیگر سرمایه فراتر از درآمد و محاسبه تولیدات ثبت می شوند،این تغییرات انجام نمی شود و بنابراین بر راهنمایی های سنتی مبنی بر هزینه،درآمد و تولید و ایجاد سرمایه تأثیر می گذارند.
راهنمایی ها و تداوم پذیری حسابداری زیست محیطی:
تولید محصولات داخلی شبکه می تواند با کاهش مصرف متوسط(درون داد)ومصرف سرمایه محصول محاسبه شود.نتیجه بعدی کاهش ارزش محیطی از ارزش شبکه سازگار محیطی اضافه شده(EVA)و تولید محصولات داخلی(EDP)بدست می آید.حسابداری عمومی محیط زیست GDP فقط برای مصرف سرمایه طبیعی با چشم پوشی از کاهش سرمایه تولید شده(ثابت شده)محاسبه می شود.با کاهش مصرف سرمایه تولید شده و طبیعی تولید سرمایه شبکه ای سازگار با محیط(ECF) بدست می آید.ECF به ما می گوید اقثصاد ما قادر است بعد از،از دست دادن سرمایه کلی(کاهش/مصرف) سرمایه جدید تولید کند.حفظ سرمایه کلی یک مفهوم تداوم پذیری ضعیف را نشان می دهد که مستلزم جایگزینی فاکتورهای مختلف محصولات تولید شده و تولید نشده است.جریان مواد تسهیلاتی را برای مفهوم مختلف تداوم پذیری فراهم می کند،آن ها توان بازدهی مواد را به عنوان یک تأثیر محیطی با نشانه فشار محیطی(ظرفیت حمل)ارزیابی میکنند.عدم تحقق کاهش توان بازدهی نسبت به یک سطح مطلوب مفهوم اگولوژیکی تداوم پذیری است.آن تداوم پذیری قوی را با محدود کردن جایگزینی مواد پوشش داده شده با نشانه های جریان مواد کلی مانند ابزارهای مواد کلی(TMR) یا سهم مستقیم مواد(DMD)منعکس می کند.
معیارهای شناخت هزینه زیست محیطی:
آنچه مسلم است این است که نمی توان همه هزینه های موجود را به صورت زیر مجموعه ای از هزینه های سبز طبقه بندی کرد و تصمیم گیری نهایی در این مورد،با مدیریت و سایر مراجع تصمیم گیری در شرکت یا سازمان است.مدیریت باید تصمیم بگیرد که یک هزینه چه زمانی و تحت چه شرایطی،می تواند یک هزینه زیست محیطی و سبز قلمداد شود و اینکه چه بخش از فعالیت های یک شرکت یا سازمان فعالیت های زیست محیطی است.
بطور کلی،هرگاه بیش از 50درصد هزینه ها و فعالیت های یک شرکت یا سازمان در گروه "هزینه ها و فعالیت های زیست محیطی"طبقه بندی شوند،آن شرکت زیست محیطی نامیده می شود.حسابداری زیست محیطی سبز به دنبال هزینه های پنهان و ناپیدایی است که در روش های سنتی حسابداری به آن ها توجهی نمی شود از قبیل:
الف-هزینه های مربوط به کاهش استفاده یا اتلاف مواد خام ومواد مصرفی.
ب- هزینه های مربوط به کاهش استفاده یا اتلاف خدمات عمومی.
ج- هزینه های مربوط به کاهش استفاده از منابع تجدیدناپذیر.
د-هزینه مربوط به کاهش هزینه های قانونی.
مزایای حسابداری محیط زیست:
مزایای اصلی حسابداری محیط زیست را به طور خلاصه می توان به شرح زیر بیان نمود:
 سیستم مناسب حسابداری محیط زیست یک معیار حمایت کننده برای دستیابی به توسعه ی پایدار است که تا اندازه ای ابزار اصلی برای اندازه گیری،کنترل و تصمیم گیری می باشد.
 مخارج زیست محیطی چه هزینه ی سرمایه ای،چه هزینه ی جاری به طور چشم گیری روز به روز افزایش می یابد.
 مدیریت نیاز به اطلاعات مالی درباره مخارج زیست محیطی دارد.
 برنامه ریزی هزینه های اساسی نیاز به اطلاعات مالی دارد.
 هزینه های محیط زیست ممکن است در حساب های سربار پنهان شوند و یا به گونه ای دیگر نادیده گرفته شوند.
 نیاز بهره مندان(دولت،سرمایه گذاران،وام دهندگان،بانک ها،سازمان های غیر دولتی و غیره)به اطلاعات مالی در زمینه ی عملکرد زیست محیطی سازمان های مختلف رو به افزایش است.
 بسیاری از فعالیت های زیست محیطی کمی است و ماهیت مالی دارند،بنابراین تأثیر بسزایی بر هزینه ها،دارایی ها و بدهی های سازمان ها دارند.
 بدیهی است که هر واحد تجاری یک ستاده ی اصلی و یک ستاده ثانوی دارد که آلودگی محیط زیست از جمله آن است.اگر واحد تجاری جهت تعدیل یا جلوگیری از آن هزینه ای نپردازد آنگاه اشخاص ثالث جامعه می بایست متحمل آن شوند.
 خطرات زیست محیطی ممکن است منجر به بدهی های زیست محیطی هنگفتی شود و متعاقبا سازمان یا واحد تجاری ممکن است متحمل پرداخت های زیادی شود که به طور جدی بر موقعیت نقدینگی و مالی اش اثر می گذارد.
 مدیریت صحیح منابع در یک نگرش دوستانه با محیط زیست منجر به فواید مستقیمی هم چون ایجاد سرقفلی بالاتر یا تصویری بهتر از سازمان می شود.
 وجود یک نگرش دوستانه به محیط زیست مزیت رقابتی برای سازمان ها ایجاد می کند.
 حسابداری هزینه ها و عملکرد محیط زیست می تواند پشتیبان توسعه سازمان و اجرای سیستم مدیریت محیط زیست(EMS)و اعتبار نامه ی 14000 ISOباشد.
به دلایل فوق این باور وجود دارد که حسابداری باید نسبت به اندازه گیری،ارزیابی،افشا و عملکرد زیست محیطی در صورت های مالی یا پیوست های آن مسئول باشد.شکی نیست که انازه گیری عملکرد زیست محیطی به سیستم های حسابداری بستگی دارد اما برای این منظور به اطلاعات بیشتری در مقایسه با اطلاعات مرسوم حسابداری نیاز است.رویکرد پولی به مسائل زیست محیطی به طور کلی درست نیست اما اقتصاددانان و حسابداران مجبورند تا بهترین برآورد ها را طبق فنون رایج به دست دهند.
تأثیر موضوع های زیست محیطی بر صورت های مالی:
به منظور شناسایی درآمد و هزینه،دو مبنای حسابداری(نقدی و تعهدی) وجود دارد بنابراین و با توجه به وجود دو مبنای حسابداری،تأثیر موضوع های زیست محیطی در هر یک از دو مبنا به صورت مجزا موردبررسی قرار می گیرد.
چتر حسابداری محیط زیست

کاربردهای امنیتی:
یک بخش از حسابداری،یعنی جواب به سؤالات اقتصادی که به طور مداوم در طی یک دوره یا بیشتر از یک دوره حسابداری انجام شده است.بخش های حسابداری سبز(حسابداری محیط زیست)می تواند در تنظیم و ارزیابی امنیتی به کار برده شود.در سطح بالاتر افزایش ارزش محصولات کلیدی تأیین کننده رشد اقتصادی مورد نیاز علم اقتصاد است.با غنی بودن منابع کشورهای در حال توسعه،اجرای منابع طبیعی آن می تواند سرمایه کشورهای توسعه یافته را جذب کند و این امر می تواند در حسابداری منابع طبیعی بسیار تعیین کننده باشد.
به جای استفاده از سود ویژه در کوتاه مدت و مصرف عمومی،این سرمایه ها باید در پروژه های توسعه یافته و طولانی مدت انجام شود.یکی از توانائیهای ویژه حسابداری سبز ارزیابی هزینه های محیطی است که توسط عاملان اقتصادی خانواده ها و شرکت ها مصرف شده است.
به نظر می رسد که با وجود اطلاعات حسابداری محیط زیست,ضروزیات سیاسی بجای ارزیابی هزینه های نسبی بیشتر مواردی را تعیین می کند که در تنظیم ابزارهای بازار نقش داشته باشند.
SEEA به وضوح برای هزینه های محیطی صرف شده توسط نماینده ها و سازمان ها محاسبه می شود.سهیم بودن اصل تولید محیطی با گروههای آشکار جامعه متمدن و شرکت های خصوصی(شرکای خصوصی-دولتی)یکی از پیشنهادات مهم جوواناسامیت ملل متحد در سال 2002 است.حسابداری محیط زیست و تجزیه و تحلیل آن می تواند توان بازدهی اقتصادی و اکولوژیکی تولیدات مختلف محیطی که توسط سازمان های دولتی و غیر دولتی مورد سنجش قرار می گیرد را مورد ارزیابی قرار دهد.
استاندارد ایزو14000سیستم مدیریت زیست محیطی ودامنه کاربرد آن:
در سال1992در کنفرانس ریودوژانیرو،شورای(Develoment Business Concil For Sustainable)این نکته تأکید کرد که سازمان های تولیدی و خدماتی بایستی فعالیت ها و عملکردهای خود و تأثیر آنها را بر محیط زیست مورد توجه قرار داده و تحت کنترل بگیرند.
به دنبال این تأکید از سازمان بین المللی استاندارد(ISO)درخواست گردید تا در جهت تدوین استاندارد های مدیریت زیست محیطی فعالیت گسترده تری را انجام دهد.در سال 1993یک کمیته فنی تحت عنوان زیست محیطی(ISO/TA207)تشکیل گردید و در آگوست سال1996مجموعه ای متشکل بر شش استاندارد از سری ایزو14000انتشار یافت.
هدف کلی این استاندارد،پشتیبانی از حفاظت محیط زیست و پیشگیری از آلودگی است،بطوریکه با نیازهای اجتماعی،اقتصادی در تعادل باشد.
این استاندارد الزاماتی را برای یک سیستم مدیریت زیست محیطی مشخص می نماید تا یک سازمان بتواند خط مشی و اهدافی را با در نظر گرفتن الزامات قانونی و اطلاعات راجع به پیامدهای بارز زیست محیطی تدوین نماید.کاربرد آن در خصوص آن دسته از جنبه های زیست محیطی است که سازمان می تواند تحت کنترل داشته باشد و بتوان انتظار داشت که بر آن ها تأثیر گذار باشد.
تعامل بین ایزو14000و حسابداری محیط زیست:
در الزامات استاندارد ایزو14000و مدیریت زیست محیطی ذکر گردیده که سازمان باید خط مشی زیست محیطی خود را تعریف و اطمینان یابد که این خط مشی با ماهیت،وسعت و پیامدهای زیست محیطی فعالیت ها،محصولات و خدمات خود متناسب است.
بنابراین خط مشی زیست محیطی می باید با توجه به ابعاد،اندازه و مجموعه شرایط یک سازمان تعریف شود.به عنوان مثال در یک کارخانه تولید سیمان،آلودگی هوا ناشی از انتشار گرد و غبار یا میزان مصرف انرژی به ازای تولید هر تن محصول یا کیفیت خروج محصول در هر مرحله از فرایند تولید مهم است.
در کنار سایر ابعاد مهم در تدوین خط مشی زیست محیطی مانند عواقب فیزیکی،اقتصادی و اجتماعی مسائل محیط زیست،یک بعد بسیار مهم نظام های اقتصادی و تأمین مالی می باشد.
بنابراین یک سیستم مدیریت زیست محیطی در کنار آموزش و توسعه و تأمین منابع انسانی،مهارت های تخصصی،فناوری و ...نیاز به تأمین مالی دارد.
از طرفی حسابداری محیط زیست هم یک ابزار مدیریتی است که با اهداف گوناگونی چون بهبود عملکرد زیست محیطی،کنترل هزینه ها،سرمایه گذاری در تکنولوژی های"پاک تر"گسترش فرایندهای"سبزتر"و محصولات سبزتر و اتخاذ سیاست های مطلوب برای تولید محصولات و خدمات مفیدتر برای محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرد.
بنابراین هر دو سیستم،سیستم مدیریت زیست محیطی(ایزو14000)و حسابداری محیط زیست با هدف نهایی بهبود عملکرد زیست محیطی فعالیت می نمایند.یکی با ابزارها و راهکارهای فنی و با کمک استانداردها و قوانین وضع شده و دیگری با جمع آوری و شناسایی و ارائه هزینه ها و منافع زیست محیطی به میزان قابل توجهی مؤثر باشد.
با استقرار(ایزو14000)سازمان می باید جنبه های بارز زیست محیطی قابل کنترل و قابل تأثیر فعالیت ها،محصولات و خدمات خود را در دامنه کاربرد تعریف شده شناسایی کند و اهداف کلان و خرد زیست محیطی را در سطوح و وظایف مناسب در درون سازمان ایجاد،اجرا و مدون نماید.اگر یکی از پارامترهای اجرای این اهداف کلان و خرد زیست محیطی،بودجه بندی و تأمین منابع آن بدانیم به خوبی محل تلاقی هر دو سیستم"حسابداری سبز"و"سیستم مدیریت زیست محیطی"را در می یابیم.در گزارشات مالی و گزارشگری سبز بسیاری از شرکت ها از جمله شرکت های ژاپنی،اشاره به شاخص های ارائه شده از طرف وزارت محیط زیست ژاپن و حیطه جمع آوری اطلاعات را طرح های مصوب ایزو14000بر اساس سیستم مدیریت محیط زیست عنوان نموده است.از این رو ارتباط و تعامل تنگاتنگی بین سیستم مدیریت زیست محیطی(ایزو14000)و حسابداری محیط زیست وجود دارد.
گزارشگری زیست محیطی:
از اواسط دهه 70 میلادی شرکت های صنعتی با مفهوم گزارشگری بدهی های زیست محیطی روبرو شدند در واقع اولین گزارش زیست محیطی به وسیله نروژ ایجاد و به آهستگی توسط سایر کشورها پذیرفته شد. شرکتهای یاد شده نخست تمایل به افشای زیان های وارد بر محیط زیست در صورت های مالی خود نداشتند.اما براثر مرور زمان وافزایش میزان خسارت ها،شرکتها ناگزیر به رعایت این مسائل شدند.
از آنجایی که حسابداری زیست محیطی گزارشگری زیست محیطی را نیز در بردارد وعملکرد زیست محیطی از دید استفاده کنندگان گزارش های مالی حائز اهمیت است،لیکن اهداف گزارشگری عملکرد اقتصادی با اهداف گزارشگری زیست محیطی کاملا انطباق نداشته،لذا به جهت محدودیت موجود در علائق استفاده کنندگان،نیاز به الزامات گزارشگری ویژه احساس می گردد.
از آن جهت که بنگاه های انتفاعی مخارجی را تحت موضوع زیست محیطی متحمل می شوند،لذا ارئه یک تصویر از عملکرد زیست محیطی که حاوی منافع حاصل از تحمل هزینه های مزبور می باشد،با توجه به ساختار موجود حسابداری،دشوار است،به این جهت بسیاری از بنگاه های انتفاعی هزینه فعالیت های زیست محیطی را بدون مقابله با منافع آن،تنها به عنوان اقلام هزینه ای منظور کرده و در گزارشگری مالی به گونه ای مؤثر آن ها را افشا نمی کنند.
افشای هزینه های زیست محیطی در راستای حفظ ثروت سهامداران موجبات افزایش ارزش بنگاه انتفاعی را فراهم می سازد.و اگرچه منافع اینگونه هزینه ها قابل تقویم به ریال نیست،ولی در عین حال ایجاد تمایز در بنگاه انتفاعی به عنوان یک صنعت سبز را موجب می گردد و علیرغم وجود مزیت ها در حفظ بازار رقابتی در میان صنایع مشابه غیر سبز،از طریق ایجاد محبوبیت اجتماعی،آثار مفید و مؤثری بر قیمت سهام اینگونه بنگاه ها در بازار بورس اوراق بهادار خواهد داشت،لذا گزارشگری زیست محیطی با نگاه دقیق تری باید مورد توجه مدیران واحدهای اقتصادی باشد،به ویژه واحدهایی که در زمینه زیست محیطی متحمل مخارج زیادی می گردند.

پیشنهادات:
به منظور نتیجه گیری بهتر پیشنهاد می گردد موارد زیر مورد توجه قرار گیرد:
1-نظر به اینکه استقرار استانداردهای زیست محیطی مستلزم مدیریت زیست محیطی است و این مهم بدون انجام هزینه در جهت کاهش آلودگی های زیست محیطی امکان پذیر نمی باشد،می توانیم با آشنا نمودن حسابداران نسبت به خط مشی زیست محیطی و برنامه های زیست محیطی مرتبط با آن در سازمان تدوین می شود شرایط را برای اجرای عملی حسابداری محیط زیست و قرار دادن هزینه ها و منافع زیست محیطی در سرفصل های مشخص فراهم کنیم.
لذا پیشنهاد می گردد اولا مراجع حرفه ای اقدام به روشن نمودن تعاریف و ابعاد حسابداری زیست محیطی نموده و ثانیا مدیران در سازمان های ایزو14000بین حسابداران و کمیته زیست محیطی ارتباط تنگاتنگ را جهت شناسایی و اندازه گیری هزینه ها و منافع زیست محیطی فراهم نماید.
2-همچنین پیشنهاد می گردد حسابداران و مدیران مالی با آنالیز دارایی های بلند مدت،سرمایه گذاری های زیست محیطی را به طور مشخص شناسایی و در گزارشات مالی در کنار هزینه ها ومنافع زیست محیطی افشا و تجزیه وتحلیل نمایند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 12   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید