دانلود مقاله تحلیل پوشش داده های فازی شهودی

چکیده
سری فازی شهودی (IFS)گسترشی از سری فازی و راهکاری برای تعریف یک سری فازی است زمانیکه اطلاعات موجود برای تعریف یک مفهوم غیردقیق توسط یک سری فازی قراردادی کافی نیست. مدل های DEAفازی موجود (FDEA) برای سنجش کارایی های فازی نسبی واحدهای تصمیم گیری (DMU) محدود به داده های ورودی/خروجی فازی هستند. البته در کاربردهای زندگی واقعی، بعضی از ورودی ها و خروجی ها به شکل فردی، زبانی و مبهم ممکن است بجای ابهام (فازی بودن) دارای ماهیت فازی شهودی باشند. بنابراین ما در مطالعه حاضر FDEA را به DEA فازی (IFDEA) گسترش دهیم، که در آن، داده های ورودی/خروجی توسط اعداد فازی شهودی (IFS) نمایش داده می شوند (خصوصاً IFS های مثلثی). این مطالعه اولین مطالعه در تحلیل کارایی های خوشبینانه/بدبینانه با داده های ورودی/خروجی فازی در DEA است. ما در این مطالعه مدل هایی را برای سنجش کارایی های خوش بینانه و بدبینانه از هر DMU در محیط فازی شهودی (IFS) ایجاد کردیم. ما با استفاده از تکنیک کارایی برتر الگوریتم هایی را ایجاد کردیم تا رتبه بندی کامل DMU ها بدست آوریم وقتی که شرایط خوش بینانه و بدبینانه بصورت جداگانه بررسی شوند. همچنین، برای رتبه بندی DMU ها وقتی که هر دو شرایط خوش بینانه و بدبینانه بطور همزمان بعنوان راهکار ترکیبی در نظر گرفته شوند، ما دو روش رتبه بندی دیگر را بترتیب بر مبنای سطوح ناکارآمدی و کارایی پیشنهاد میکنیم. برای بررسی عملکرد و کارایی کلی با استفاده از شرایط خوش بینانه و بدبینانه در IFS ، ما یک مدل تصمیم گیری کارایی IFDEA ترکیبی را پیشنهاد کردیم. برای اعتباریابی روش پیشنهادی و روشهای رتبه بندی پیشنهادی، ما مثالهای عددی مختلفی را توضیح دادیم و سپس نتایج را بر اساس شاخص کارایی میانگین هندسی، با راهکار رتبه بندی موجود مقایسه کردیم. ما همچنین کاربرد راهکار پیشنهادی را در بخش بانکداری معرفی کردیم، که در آن، دو ورودی با نامهای مخارج عملیاتی و کار در سطح شعبه ای دارای ماهیت فازی شهودی هستند و بصورت TIFN معرفی می گردند.
کلمات کلیدی: DEA فازی، DEA فازی شهودی، کارایی خوش بینانه و بدبینانه، روشهای رتبه بندی، کارایی شعبه بانک

1- مقدمه
تحلیل پوشش داده ها (DEA) – که توسط چارنز، کوپر و رودز (1978) پیشنهاد شده است – یک تکنیک خطی غیر پارامتری بر مبنای برنامه ریزی برای ارزیابی کارایی های نسبی یک سری از واحدهای تصمیم گیری متناجس (DMU) بر اساس ورودی ها و خروجی های مختلف است. مسئله جالب توجه در مورد DEA توانایی آن برای سنجش کارایی نسبی DMU ها بدون فرض اهمیت های قلی در ورودی ها و خروجی ها است. DMU یک کارایی تکه ای غیر پارامتری و حدود ناکارامدی را در داده ها ایجاد میکند، و با استفاده از این حدود، سنجش های کارایی حداقل و حداکثر را برای هر DMU نسبت به همه DMU های دیگر محاسبه میکند. چون DEA پیشنهاد شده است، بنابراین هم در تئوری و هم در عمل مورد توجه زیادی قرار گرفته است. توسعه های تئوری مختلفی در DEA را میتوان در مطالعه کوپر، سیفورد و تون (2007) مشاهده کرد. در DEAجدید، ارزیابی کارایی DMU را میتوان از دیدگاه های مختلفی اندازه گیری کرد. انتانی، مائدا، و تاناکا (2002) و وانگ، چین و یانگ (2007) مدل های DEA را با کارایی های ارزیابی شده از دیدگاه های حوش بینانه و بدبینانه پیشنهاد کردند. کارایی یک DMU اندازه گیری شده از دیدگاه خوش بینانه بعنوان کارایی نسبی خوش بینانه/بهتر در نظر گرفته میشود درحالیکه کارایی اندازه گیری شده از دیدگاه بدبینانه بعنوان کارایی نسبی بدبینانه/بدتر در نظر گرفته می شود. اگر کارایی خوش بینانه یک DMU به اندازه 1 ارزیابی گردد، از لحاظ خوش بینانه کارآمد است، و در غیر اینصورت بصورت ناکارآمد خوش بینانه در نظر گرفته می شود. اگر کارایی بدبینانه یک DMU به اندازه 1 ارزیابی گردد، گفته می شود که ناکارآمد بدبینانه است؛ و در غیر اینصورت بصورت غیر-ناکارآمد بدبینانه در نظر گرفته می شود.
DEA متعارف نیازمند داده های ورودی و خروجی جدید است، که ممکن است همیشه در کاربردهای دنیای واقعی موجود نباشند. البته در مسائل دنیای واقعی، ورودی ها و خروجی ها اغلب غیر دقیق هستند. بی دقتی در داده های ورودی/خروجی را میتوان به شکل فواصل یا روابط ترتیبی یا اعداد فازی معرفی کرد. برای بررسی داده های فازی، ایده ابهام (فازی بودن) در DEA معرفی شده است. DEA به DEA فازی (FDEA) گسترش داده شده است که در آن، بی دقتی توسط سری فازی یا اعداد فازی نشان داده میشود. مطالعات مربوط به FDEA شامل کائو و لیو (2000)، ساعتی، معماریان، و جهان شاه لو (2002)، وانگ، لئو و لیانگ (2009)، وانگ و چین (2011) و پوری و یاداو (2013، 2014) می باشد. چندین راهکار بیان شده است و بسیاری از راهکارهای جدید نیز برای بررسی داده های ورودی و خروجی فازی در FDEA در حال پیدایش هستند. حاتمی-ماربینی، امروز نژاد، و توانا (2011) آنها به بدین صورت طبقه بندی کردند: (1) راهکار مقاومت، (2) راهکار برش-آلفا، (3) راهکار رتبه بندی فازی ، و (4) راهکار امکانپذیری.
خصوصیات اصلی تئوری سری فازی اینست که در اعداد/سری فازی، درجه عدم عضویت عناصر برابر با 1 منهای درجه عضویت آن است، و بنابراین مجموع درجات عضویت و عدم عضویت برابر با 1 می باشد. البته در کاربردهای دنیای واقعی، ما با اطلاعاتی سر و کار داریم که بعضی اوقات مبهم یا غیر دقیق و یا غیر کافی هستند، و بنابراین این امکان وجود دارد که مجموع درجات عضویت و عدم عضویت یک عنصر ممکن است کمتر از 1 باشد. این بدین معناست که درجاتی از تردید باقی میماند. مسلماً تئوری سری فازی برای بررسی این نوع مسائل/شرایط مناسب نیست؛ بلکه تئوری سری فازی شهودی (IFS) مناسب تر است. سری فازی شهودی (IFS) گسترشی از سری فازی است و اثبات شده است که برای بررسی ابهام خیلی مفید است. IFS هر دو درجه عضویت (پذیرش) و عدم عضویت (رد شدن) یک عنصر را در نظر می گیرد بطوریکه مجموع هر دو مقدار کمتر یا برابر با 1 است.
در مقالات، راهکارهای مختلفی وجود دارد که نظرات فردی/ارزیابی ها، تصمیم گیری های زبانی و تردیدهای دیگر در مورد کاربردهای عملی مانند انتخاب فروشنده، ارزیابی انبار، مدیریت زنجیره تأمین و غیره را توسط سری مبهم/فازی شهودی یا سری ناهموار نشان میدهند. مقالات گسترده در مورد مسائل مربوطه قبلاً توسط بسیاری از محققان متمایزشده مانند بوران، گنچ، کورت، و آکای (2009)، ژانگ، لای، و لو (2009)، چن (2011)، چای، لیو و زو (2012، 2013) و چای و لیو (2014) گزارش شده است. کاربرد تکنیک های تصمیم گیری در انتخاب فروشنده و ارزیابی پرسنل توسط چای، لیو و ناگی (2013) و چای و ناگی (2014) مورد مطالعه قرار گرفته است. تا جایی که ما میدانیم، گزارشات کمی در مقالات DEA وجود دارد که تردید متغیرهای داده های ورودی و خروجی را در کاربردهایی مانند سازمان های آموزشی ، بخش های مالی، مؤسسات اعتباری و غیره، توسط اعداد/سری فازی شهودی بجای فقط استفاده از اعدد/سری فازی نشان میدهد. رویندگ (2011) برای اولین بار یک راهکار DEA یکپارچه و TOPSIS فازی شهودی را ارائه داد تا کارایی بخش های مختلف دانشگاه را تحلیل کند که ارزیابی های فردی متخصصان توسط IFS معرفی می گردد. گاندوترا، باجاج و گوپتا (2012) الگوریتم جدیدی را برای DMU ها در محتوای انتروپی وزنی فازی شهودی برای رتبه بندی DMU ها در DEA معرفی کردند. رضوی حاجی آقا، اکرمی، زواد کاس، و هاشمی (2013) یک راهکار DEA فازی شهودی را در مؤسسات مالی و اعتباری معرفی کردند که اطلاعات فردی در مورد دو متغیر خروجی با نام های رضایت مشتری و مسئولیت اجتماعی، توسط اعداد فازی شهودی معرفی شده اند. بنابراین مقالات جاری نشان میدهند که برای کاربردهای عملی بصورت واقعی تری و برای ترکیب متغیرهای داده های ورودی و خروجی با ماهیت فازی شهودی در DEA ، ضرورتی برای توسعه FDEA به FDEA شهودی (IFDEA) وجود دارد. این بدین معناست که راهکار IFDEA برای بررسی ورودی و خروجی و هایی مورد نیاز است که داده های آنها در شرایط واقعی به شکل های فردی، زبانی و مبهم وجود دارد.
بعلاوه، هیچکدام از مقالات ذکر شده در بالا این موارد را مطالعه نکرده اند: (1) تکنیک های DEA خوش بینانه و بدبینانه در محیط های فازی شهودی ، و (2) مسئله ارزیابی کارایی شعبه های بانک با متغیرهای داده های ورودی و خروجی فازی شهودی. در راهکارهای DEA و FDEA ، محققان زیادی مانند وانگ و همکارانش (2007)، وانگ و چین (2011) و عزیزی (2011، 2014) می گویند که کارایی های خوش بینانه و بدبینانه دو عملکرد نهایی هر DMU و هر ارزیابی را اندازه گیری میکنند، با فرض اینکه فقط یکی از آنها منحرف شده است. بنابراین هر دو کارایی باید بصورت همزمان بعنوان یک راهکار ترکیبی برای تعیین کارایی کلی و رتبه بندی DMU ها، و برای معرفی فرآیند تصمیم گیری مناسب در نظر گرفته شوند. بنابراین اهمیت مطالعه حاضر در اینست که تکنیک های خوش بینانه و بدبینانه را بصورت جداگانه، و همچنین بصورت همزمان با یک راهکار ترکیبی در IFDEA در نظر می گیرد و کاربرد آنرا در شعبه های بانک در هند امکان پذیر می سازد.
مدل های FDEA موجود برای سنجش کارایی های فازی نسبی از DMU ها محدود به داده های ورودی/خروجی فازی هستند. البته در شرایط زندگی واقعی، بعضی از ورودی/خروجی ها در DEA نیز ممکن است (بجای فقط ابهام) دارای ماهیت فازی شهودی باشند. برای مثال، در بخش بانکداری، دو ورودی با نام های تعداد کارکنان (کار) و مخارج عملیاتی (خصوصاً مخارج غیر قابل کنترل) وجود دارد که بعلت تفاوت در فکر در سطح مدیریت و سطح شعبه واقعی، دارای درجه ای از تردید است. برای درک بهتر مسئله ذکر شده در بالا، ما شرایط سطح شعبه ای یک بانک را در نظر می گیریم. تقاضا برای کار در شعبه بانک عمدتاً به عواملی مانند کارایی ضعیف کار، عدم مهارت و آموزش و غیره، در بعضی از کارهای موجود بستگی دارد که ممکن است بر سود روزانه یک شعبه، صرفنظر از هزینه کار موجود برای یک بانک تأثیر بگذارند. جنبه های دیگر مانند شرایط متداول بازار و منطقه عملیاتی شعبه نیز مسئول تقاضای کارکنان در سطح شعبه ای هستند. عوامل ذکر شده در بالا منجر به تردید در داده های کار می گردند که میتوان آنها را توسط تئوری سری فازی به بهترین شکل نشان داد. علاوه بر عوامل ذکر شده در بالا، مدیریت بانکی بالاتر به راه اندازه یک شعبه بانک با تعداد کمتری از کارکنان علاقمند خواهد بود تا هزینه کار خود را کاهش دهد، درحالیکه مدیر یک شعبه ممکن است به داشتن کارکنان بیشتری در شعبه علاقمند باشد تا به مشتریان بیشتری ارائه خدمات دهد، سود شعبه را افزایش دهد، حجم کار رو به افزایش را مدیریت کند و بر کاهش سود بعلت ناکارامدی بعضی از کارکنان موجود غلبه کند. بعبارت دیگر، احتمال دارد که تعداد کارکنان یک ویژگی ناخواسته برای مدیر بانک باشد، اما برای مدیر شعبه یک ویژگی مطلوب باشد. بنابراین، تفاوت فکر در سطح مدیریتی و سطح شعبه ای ممکن است منجر به وجود تردید در تقاضا و دسترس پذیری کارکنان در سطح شعبه ای گردد. این بخش از تردید مسئول وجود درجات عضویت و عدم عضویت در داده های کار یک شعبه باشد. بنابراین کار (تعداد کارکنان) دارای رفتار فازی شهودی در سطح شعبه ای هستند و بنابراین میتوان آنرا بعنوان ورودی فازی شهودی در DEA در نظر گرفت.
در شعبه های بانک، مخارج عملیاتی شامل مخارج غیر قابل کنترل مانند مخارج اجاره، مالیات، بیمه، استهلاک، مخارج حقوقی، وصول وام، و غیره هستند، که فراتر از کنترل مدیریت بانک و همچنین مدیر شعبه می باشد، و بنابراین باعث ابهام در داده ها می گردد. عواملی مانند متوقف سازی موقتی عملیات شعبه بعلت بعضی از دلایل غیر قابل اجتناب، تعداد زیاد وام های مشکل ساز، تورم، تغییرات محیطی اقتصادی خارجی، ناکارامدی مدیریت و غیره، ممکن است منجر به نوساناتی در مخارج غیر قابل کنترل گردد. بنابراین ابهام در مخارج عملیاتی در سطح شعبه بانک را نیز میتوان توسط تئوری سری فازی شهودی نشان داد و میتوان آنرا بعنوان ورودی فازی شهودی در DEA در نظر گرفت. در طرف خروجی، داده های خروجی های کیفی مانند رضایت مشتری، خدمات مشتری، مسئولیت اجتماعی و غیره، در واژگان زبانی وجود دارند. بنابراین این خروجی های کیفی دارای ماهیت فازی شهودی در سطح شعبه بانک هستند و میتوان آنها را توسط تئوری سری فازی شهودی در DEA نشان داد. مثال دیگری از این، میتواند ارزیابی فروشنده و مسئله انتخاب باشد که متغیر ورودی (شهرت و اعتبار فروشنده) بعلت ماهیت زبانی خود دارای ماهیت فازی شهودی است، و بنابراین می توان آنرا بعنوان ورودی فازی شهودی در DEA در نظر گرفت.
برای برطرف سازی مسئله ارزیابی کارایی شعبه بانک ذکر شده در بالا، نیاز به راهکار واقع گرایانه تری نسبت به FDEA وجود دارد. بنابراین در مطالعه حاضر، ما FDEA را به DEA فازی شهودی گسترش داده ایم که در آن، داده های ورودی/خروجی شعبه های بانک و خصوصاً IFS های مثلثی (TIFN)، توسط IFS معرفی میگردد. ما مدل های IFDEA خوش بینانه و بدبینانه را برای سنجش کارایی های هر شعبه در محیط های فازی شهودی خوش بینانه و بدبینانه ایجاد کردیم. ما همچنین یک راهکار ترکیبی از IFDEA خوش بینانه و بدبینانه برای سنجش ترتیب بندی شعبه های بانک در IFS ارائه میدهیم. مدل تصمیم گیری کارایی ترکیبی کامل را در بخش بعدی توضیح داده ایم.
چون DEA برای هر DMU ،فرصت خود ارزیابی کارایی نسبی با DMU های دیگر را فراهم می سازد، هر DMU این امکان را دارد که کارایی خود را با مطلوب ترین سنجه ها رتبه بندی کند، و بنابراین بیشتر اوقات بیش از یک DMU بصورت DMU مؤثر ارزیابی می گردد. بنابراین این DMU های مؤثر را نمی توان بیشتر متمایز ساخت. عدم وجود قدرت متمایزسازی یکی از موانع اصلی DEA است. در مقالات، چندین راهکار برای انجام رتبه بندی کامل DMU ها در DEA و همچنین FDEA ارائه شده است که میتوان آنرا در مطالعاتی مانند آندرسون و پیترسون (1993)، ادلر، فردمن، و سینوانی-استرن (2002)، ساتی و همکارانش (2009) و پوری و یاداو (2013) مشاهده کرد. ادلر و همکارانش (2002) آنها را به این صورت طبقه بندی کرده است: (1) روش ارزیابی کارایی متقاطع، (2) روش کارایی برتر که با حذف واحد امتیازدهی شده از برنامه خطی دوگانه، رتبه بندی را انجام می دهد؛ (3) روش بر مبنای محک زنی؛ (4) روش بر مبنای تکنیک آماری چند متغیری؛ (5) روش بر مبنای سنجش های نسبی ناکارامدی؛ و (6) روش بر مبنای اطلاعات امتیازی از تصمیم گیرندگان شایسته و روش های تصمیم گیری چند معیاری. در مطالعه حاضر، ما از تکنیک کارایی برتر استفاده میکنیم تا واحدهای کارآمد و ناکارآمد را در مدلهای پیشنهادی بترتیب در شرایط خوش بینانه و بدبینانه از هم متمایز سازیم. برای اندازه گیری کارایی کلی و بدست آوردن رتبه بندی کامل وقتی که هر دو شرایط خوش بینانه و بدبینانه با هم در نظر گرفته می شوند، ما دو روش رتبه بندی ثانوی را بیان میکنیم که سپس با شاخص کارایی میانگین هندسی مطالعه وانگ و همکارانش (2007) مقایسه می گردند. همچنین، روش پیشنهادی توضیح داده می شوند و در بخش بانکداری در هند اعمال می گردد.
بخش های این مقاله بدین شرح است: در بخش 2 مقدماتی را معرفی میکنیم که از تعاریف مبنای IFS ، IFN، و TIFN و عملیات حسابی در مورد TIFN تشکیل شده است. در بخش 3 ارزش های پیش بینی شده و ترتیب بندی IFS ها را معرفی میکنیم. در بخش 4 توسعه FDEA به IFDEA را توصیف میکنیم و روش شناسی برای ارزیابی کارایی های خوش بینانه و بدبینانه IFS از یک DMU را ارائه میدهیم. در بخش 5 الگوریتم های پیشنهادی را بر مبنای تکنیک کارایی برتر توصیف میکنیم تا رتبه بندی کامل DMU ها را در محیط های خوش بینانه و بدبینانه بدست آوریم. بخش 6 شامل طرح های پیشنهادی دو روش رتبه بندی جدید برای DEA جدید و همچنین IFDEA برای بدست آوردن رتبه بندی کامل DMU ها است، زمانیکه هر دو موقعیت خوش بینانه و بدبینانه بصورت همزمان در نظر گرفته می شوند. در بخش 7 فرآیند تصمیم گیری کارایی IFDEA خوش بینانه و بدبینانه را معرفی میکنیم. در بخش 8 توضیحات مختلف برای اطمینان از اعتبار روش پیشنهادی و روشهای رتبه بندی را معرفی میکنیم. بخش 9 مربوط به یک کاربرد از راهکار پیشنهادی در بخش بانکداری است. در بخش 10 نتیجه گیری یافته های مطالعه خود را بیان میکنیم.
2- مقدمات
تئوری سری فازی اولین بار توسط ژاده (1965) معرفی شد. تابع عضویت سری فازی کلاسیک، اعدادی از هر عنصر حیطه افشاء را تعیین میکند که نشاندهنده درجه عضویت/تعلق پذیری یک عنصر به این سری است و این عدد به فاصله واحد تعلق دارد. فرض کنید X حیطه افشاء تعریف شده توسط است. درجه عضویت در یک سری فازی تعریف شده بر روی X فقط مدارک موجود برای را نشان میدهد اما به معنای مدارک بر ضد نیست. آتاناسو (1986) مفهوم IFS را معرفی میکند که توسط عضویت و همچنین تابع عدم عضویت توصیف می گردد.
این بخش شامل بعضی از تعاریف مبنا و افکار تئوری سری شهودی است که برای توسعه مفهوم IFDEA و گسترش FDEA به IFDEA برای ورودی/خروجی های فازی شهودی در مسائل دنیای واقعی مورد نیاز است، و شامل تعاریف سری فازی ضهودی (IFS)، عدد فازی شهودی (IFN)، و عدد فازی شهودی مثلثی (TIFN) و عملیات حسابی در TIFN است.
2.1 سری فازی شهودی (IFS)
فرض کنید X حیطه افشاء باشد. پس IFS ، در X توسط بدست می آید، که و با شرایط اعداد و بترتیب نشاندهنده درجه عضویت و درجه عدم عضویت عنصر x در است. همچنین، درجه تردید x در است. مشخص است که . اگر ، پس به یک عدد فازی تبدیل می شود.
2.2 عدد فازی شهودی (IFN)
فرض کنید یک IFS تعریف شده در سری R های واقعی با تایع عضویت و تابع عدم عضویت خود باشد، پس یک IFN است اگر
(1) نرمال باشد، یعنی هیچ وجود نداشته باشد که
(2) برای محدب باشد
(3) برای مقعر باشد
از لحاظ محاسباتی، را میتوان توسط با تابع عضویت و تابع عدم عضویت باشد که بصورت زیر بدست می آید

که
بطوریکه . توابع و توابع پیوسته تکه ای غیر کاهشی بترتیب در و باشد، و توابع و بترتیب توابع پیوسته تکه ای غیر افزایشی در و باشند.

شکل 1 -

2.3 عدد فازی شهودی مثلثی (TIFN)
TIFN یک IFN با تابع عضویت و تابع عدم عضویت است که بصورت زیر بدست می آید

که بطوریکه و توسط نشان داده می شود و نمایش گرافیکی آن در شکل اثبات می گردد.
بصورت عدد فازی مثلثی در می آید اگر و و به عدد واقعی تبدیل می گردد اگر
2.4 عملیات حسابی بر روی TIFN
فرض کنید و دو TIFN باشند. پس عملیات حسابی بر روی TIFN ها بصورت زیر بدست می آید:
(1) اضافه سازی:

(2) ضرب: برای
(3) ضرب مقیاسی: برای

3- مقادیر توسعه یافته IFN ها و ترتیب بندی آنها
فاصله پیش بینی شده IFS ، یک فاصله جدید است که توسط بدست می آید
که

و

مقدار توسعه یافته یک IFS توسط معادله زیر تعریف می گردد

فرض کنید یک TIFN باشد. پس با استفاده از معادله 1، بصورت زیر تعریف می گردد

و با استفاده از معادله 4، بصورت زیر بدست می آید

گروگور زسکی (2003) روش ترتیب بندی را برای IFN ها پیشنهاد کرده است. فرض کنید و دو IFN باشند. فرض کنید به معنای شبه-ترتیب بر اساس سنجه با توجه به افق پایینی و بالایی باشد. پس ما ترتیب های زیر را خواهیم داشت:

ناگورگانی و پونالاگو (2012) تابع دقت را برای TIFN ، تعریف کرده اند که با مقدار پیش بینی شده بدست آمده در معادله 6 برابر است و از ترتیب زیر استفاده کرده است:

که و بترتیب مقادیر تابع دقت برای TIFN های و هستند.
4- توسعه FDEA به FDEA شهودی (IFDEA)
4.1 تحلیل پوشش داده ها (DEA) – کارایی های خوش بینانه و بدبینانه
برای توصیف ارزیابی های کارایی DEA در محیط های خوش بینانه و بدبینانه، فرض کنید که کارایی یک سری از DMU های متناجس n اندازه گیری شود. کارایی توسط یک فرآیند تولید m ورودی برای بدست آوردن خروجی s های توصیف می گردد. فرض کنید که داده های ورودی و خروجی مثبت هستند. مطابق گفته چارنز و همکارانش (1978) نسبت خروجی واقعی به ورودی واقعی هر است که باید با شرایطی به حداکثر مقدار رسانده شود که نسبت خروجی واقعی به ورودی واقعی هر DMU باید کمتر با برابر با اتحاد باشد. این کارایی در محیط خوش بینانه است. در محیط خوش بدبینانه، کارایی DMU ،k ام باید با شرایطی به حداقل مقدار رسانده شود که نسبت خروجی واقعی به ورودی واقعی هر DMU باید بزرگتر یا برابر با اتحاد باشد. کارایی های خوش بینانه و بدبینانه بترتیب توسط و نشان داده می شود و از روی مدل های DEA ارزیابی می گردد که در جدول 1 بیان شده است.
در جدول 1، مقداری از خروجی r ام تولید شده توسط DMU ، k ام است؛ مقدار ورودی i ام استفاده شده توسط DMU ، k ام است؛ و بترتیب وزن های مطابق با ورودی i ام و خروجی r ام هستند؛ و بینهایت کوچک غیر ارشمیدس است. با استفاده از انتقال چارنز-کوپر، مدل های جدول 1 را میتوان به شکل های برنامه ریزی خطی زیر در جدول 2 انتقال داد.
گفته می شود که DMU ، k ام از لحاظ خوش بینانه کارآمد است اگر ؛ در غیر اینصورت از لحاظ خوش بینانه ناکارآمد می باشد. از طرف دیگر، DMU، k ام از لحاظ بدبینامه ناکارآمد است اگر ؛ در غیر اینصورت از لحاظ بدبینانه غیر-ناکارآمد می باشد.

جدول 1 – مدل های کارایی خوش بینانه و بدبینانه

جدول 2 – مدل های DEA خوش بینانه و بدبینانه

جدول 3 – مدل های بب خوش بینانه و بدبینانه

همه DMUهاب کارآمد بهینه مرز کارایی را تشکیل میدهند درحالیکه همه DMU های ناکارآمد بدبینانه مرز ناکارآمدی را تشکیل میدهند. مدل های DEA خوش بینانه و بدبینانه کمترین و بیشترینوزن های مطلوب را برای DMU ها تعیین میکنند.
4.2 تحلیل پوشش داده های فازی (FDEA) – کارایی های فازی خوش بینانه و بدبینانه
برای توصیف ارزیابی های کارایی FDEA در محیط های خوش بینانه و بدبینانه، فرض کنید که کارایی یک سری از n ، DMU متناجس اندازه گیری شود. کارایی توسط فرآیند تولید m ورودی فازی توصیف می گردد تا s خروجی فازی بدست آید. فرض کنید که همه ورودی ها و خروجی های فازی اعداد فازی مثبتی هستند. از لحاظ محاسباتی، کارایی های فازی خوش بینانه و بدبینانه DMU ، k ام بترتیب توسط و نشان داده می شوند، و میتوان آنها را از مدل های FDEA بیان شده در جدول 3 اندازه گیری کرد.
در جدول 3، یک مقدار خروجی فازی r ام تولید شده توسط DMU ، k ام است؛ و بترتیب وزن های فازی برای ورودی فازی i ام و خروجی فازی r ام از هستند؛ و بینهایت کوچک غیر ارشمیدسی است.
4.3 FDEA شهودی پیشنهادی (IFDEA) – کارایی های فازی شهودی خوش بینانه و بدبینانه
برای توصیف ارزیابی های کارایی IFDEA در محیط های خوش بینانه و بدبینانه، فرض کنید که کارایی یک سری از n ، DMU همگن باید اندازه گیری شود. از m ورودی فازی شهودی برای تولید s خروجی فازی شهودی استفاده میکند.

جدول 4 – مدلهای IFDEA خوش بینانه و بدبینانه

در اینجا و با بترتیب TIFN های مثبت هستند. کارایی های فازی شهودی خوش بینانه و بدبینانه بترتیب توسط و نشان داده می شود میتوان آنرا از روی مدلهای IFDEA بیان شده در جدول 4 اندازه گیری کرد.
در جدول 4، مقدار خروجی فازی شهودی تولید شده توسط DMU ، k ام است؛ مقدار ورودی فازی شهودی i ام استفده شده توسط DMU ، k ام است؛ و وزن های فازی شهودی برای ورودی فازی شهودی i ام و خروجی فازی شهودی r ام از DMU ، k ام هستند و توسط TIFN ها نشان داده می شوند؛ و بینهایت کوچک غیر ارشمیدس است. در مطالعه حاضر، و
4.3.1 روش حل مدل های IFDEA خوش بینانه و بدبینانه
با اسفتاده از مقادیر ورودی ها و خروجی های فازی شهودی، و وزن های فازی شهودی مطابق با آنها در مدل IFDEA ، به شکل زیر ساده سازی می گردد:
مدل 1


با استفاده از عملیات حسابی معرفی شده در بخش 2.4، مدل 1 را می توان به شکل زیر انتقال داد:
مدل 2


مدل 2 یک مسئله برنامه ریزی خطی فازی شهودی (IFDEA) است که میتوان آنرا با استفاده از یک مقدار پیش بینی شده بر اساس روش ترتیب بندی بحث شده در بخش 3 به آسانی به LPP جدید انتقال داد و توسط مدل زیر بدست می آید:
مدل 3


با استفاده از مقادیر پیش بینی شده TIFN ها در معادله 6، مدل 3 به LPP جدید زیر کاهش می یابد:
مدل 4


مدل 4 یک مدل LPP جدید شناخته شده با نام مدل IFE خوش بینانه است و کارایی IFE خوش بینانه است.
ما به شیوه مشابهی می توانیم مدل IFDEA بدبینانه را بر اساس یک مقدار پیش بینی شده بر اساس راهکار زیر به LPP جدید انتقال دهیم:
مدل 5


مدل 5 یک مدل IFE بدبینانه است و کارایی IFE بدبینانه است. اکنون ما تعاریف زیر را در IFDEA پیشنهاد میکنیم:
تعریف 1- DMU ، k ام کارآمد IFE خوش بینانه خواهد بود اگر ؛ در غیر اینصورت ناکارآمد IFEخوش بینانه خواهد بود.
تعریف 2- DMU ، k ام ناکارآمد IFE بدبینانه می باشد اگر در غیر اینصورت غیر-ناکارآمد IFE بدبینانه خواهد بود.
تعریف 3- کارایی فازی خوش بینانه توسط تعریف می گردد، که وزن خروجی فازی شهودی بهینه r ام بدست آمده از مدل 4 می باشد.
تعریف 4- کارایی فازی شهودی بدبینانه توسط تعریف می گردد، که وزن خروجی فازی شهودی بهینه بدست آمده از مدل 5 است.
5- تکمیل رتبه بندی DMU ها با استفاده از تکنیک کارایی برتر
در DEA جدید، تکنیک کارایی برتر تکنیکی برای بدست آوردن رتبه بندی کامل DMU ه است. برای رتبه بندی واحدهای کارآمد در یک مدل DEA بهینه، واحدهای کارآمد اجازه دارند که امتیاز کارایی بالاتر از 1 را با حذف محدودیت در مدل DEA داشته باشند که کارایی DMU ارزیابی شده را کمتر یا برابر با 1 محدود می سازد. از طرف دیگر، برای رتبه بندی واحدهای ناکارآمد در مدل DEA بدبینانه، واحدهای ناکارامد اجازه دارند که امتیاز کارایی کمتر از 1 را با حذف محدودیت در مدل DEA دریافت کنند که کارایی DEA ارزیابی شده بزرگتر یا برابر با 1 را محدود می سازد. این تکنیک امکان مقایسه DMU هاب کارآمد را در مدل DEA خوش بینانه فراهم می سازد بدون اینکه کارایی های DMU هاب ناکارامد را تغییر دهد و DMU های ناکارامد را در مدل DEA بدبینانه مقایسه کند بدون اینکه کارایی های DMU های غیر-ناکارامد را تغییر دهد. ما در مطالعه حاضر از تکنیک کارایی برتر برای بدست آوردن رتبه بندی کامل DMU ها در IFE استفاده میکنیم. برای اینکار، ما الگوریتم های زیر را در بخش های فرعی 5.1 و 5.2 ایجاد کرده ایم:
5.1 الگوریتم رتبه بندی کامل DMU های کارآمد در مدل IFEبهینه
مرحله 1- مدل 4 را با داده های ورودی-خروجی مشخص برای هر DMU اجرا کنید و DMU های کارآمد و ناکارامد IFE خوش بینانه را بدست آورید.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   40 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بررسی روشهای آموزشی ناشنوایان و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی شان

پیشگفتار
ای با هندو و ترک همزبان ای بسا در ترک چون بیگانگان
پس زبان محرمی خود دیگر است همدلی از همزبانی خوشتر است «مولوی»
آموزش زبان به ناشنوایان مطمئناً یکی از بزرگترین تلاش های آموزشی است . زبان از مهمترین چیزهایی است که ما یاد می گیریم ، در عین حال خردسالان شنوا زبان را به شکل عملی وبدون آموزش فرا می گیرند . در این امر موقعیت برای کودک ناشنوا پیچیده تر است زیرا او نمی شنوند وزبانش به طور طبیعی رشد نمی کند . کودک ناشنوا به تعلیم وتربیت ی خاص نیاز دارد .ما باید چشمهایش را جانشین گوشهایش بکنیم ومتاسفانه چشم به اندازه گوش در فراگیری زبان موثر نیست . همچنین باید نقش والدین را در آموزش فرزندانشان دوباره سازماندهی کنیم . همۀ والدین معلم هستند وهمۀ بچه ها از والدین خود چیزهایی یاد می گیرند ولی والدین یک کودک ناشنوا دریاری کودک شان برای فراگیری زبان نقش بسیار ویژه ای دارند همان طور که خانم اسپنسرترسیی ، بنیان گذار کلینیک جان ترسی ، متذکر می شود : «یک کودک ناشنوا به کسی نیاز دارد که با او صحبت کند ، به چیزی نیاز دارد که درباره اش صحبت کند وبه رغبتی برای صحبت کردن نیاز دارد» موجه ترین کسانی که می توانند به رشد زبان کودک کمک کنند والدین هستند زیرا آنها بیشتر از هر کس دیگری به فرزندشان علاقمندند وبیش از هر کس دیگری در دسترس کودک قرار دارند .

خلاصه تحقیق :
فصل اول : که بیان مسئله نام دارد از عنوان ویک مقدمه تشکیل شده است . ... در قسمت مقدمه با یک دید کلی به تعریف ناشنوایی وروشهای آموزشی پرداخته شده ودر قسمت بعد توضیح اهمیت مسأله از دیدگاه اجتماعی پرداخته وسپس اهداف کلی وجزیی آن را توضیح داده شده وبعد از آن فرضیه های پژوهش وهمچنین محدودیتها واصطلاحات ومفاهیم خاص بیان شده است .
فصل دوم : که (ادبیات تحقیق) نام دارد ابتدا به بررسی پیشینه تحقیق پرداخته وپس از آن تعریفی از ناشنوایی ، علل ناشنوایی ، انواع ناشنوایی وروش های آموزش به ناشنوایان وهمچنین ناشنوایی ، طرق سنجش شنوایی وهمچنین مشاوره با والدین کودکان ناشنوا توضیح داده شده است .
فصل سوم : که در آن جامعه آماری ، نمونه آماری ، روش نمونه گیری وابزارهای اندازه گیری وروشهای گردآوری داده ها آورده شده است .
فصل چهارم : که یافته های پژوهش نام دارد . جداول ، نمودارها وتحلیل داده ها صورت گرفته است .
فصل پنجم : که آن نتیجه گیری صورت گرفته است وهمچنین فهرست منابع ونمونه ای از پرسشنامه آورده شده است .

خدا آسمان را آفرید ، خدا زمین را آفرید
خدا انسان را آفرید ، خدا زبان را آفرید
جایگاه رفیع زبان در پیدایش وتوسعه تمدن انسانی بر کسی پوشیده نیست . بی شک چهار رکن :شنیدن ، گفتن ، نوشتن ، خواندن ، لازمه کلیه زبانهای ارتباطی جوامع انسانی است . در ارتباطات انسانی شنیدن ، یک ضرورت افکار ناپذیر است ونوشتن وخواندن مجوز آزادی از زندان جهل وبیسوادی است . اما سخن گفتن بهترین موهبت زندگی بشر است . مولا علی (ع) می فرماید (کلام بهترین خلقت خداوند است) .
یکی از اهداف نمایی ونهایی آموزش وپرورش استثنایی در همه جوامع انسانی رسیدن به این مرحله از توسعه است که هیچ کودک استثنایی بدون آموزش وهیچ کودک ناشنوا بدون کلام نماند . برای پر کردن شکاف بین دنیای صامت ناشنوایان ودنیای ناطق شنوایان راهی جز شکستن دیوار سکوت وآزاد کردن ناشنوایان از دنیای خاموش نیست واین مهم عملی نخواهد شد مگر با استفاده از گفتار خوانی ، تکلم ، سخن گفتن وبه کار گیری ضمنی کلمات یعنی الفاظ وبهره گیری از قوه منطق وقدرت بیان ، که تعطیل کردن وعدم به کارگیری آن خود یک ضایعه جبران ناپذیر ومخالف قوانین رشد ومشیت الهی است این نوشته با سخن نغز موفق ترین استثنایی (هلن کلر) به پایان می بریم که در کتاب «زندگی من» معترضانه ودردمندانه می نویسد : سخن گفتن حق هر کودک است از جمله ناشنوایان است وکسی نباید به خودش اجازه دهد این حق طبیعی وقانونی را از او بگیرد .

بیان مسئله
صدای کودک ناشنوا از جمله
با شکوهترین اصوات تاریخ بشریت است
(Deaf chidren )
انسان به چند جهت اشرف مخلوقات لقب گرفته . تعقل ، تفکر وتجسم از جمله صفاتی هستند که انسان را نسبت به حیوانات ممتاز ساخته است . راست قامتی ، یکی دیگر از امتیازاتی است که پیشرفت بشر را سبب گردیده است زیرا به خاطر راست قامتی وآزادبودن دست ها انسان می تواند از دستان خود در سازندگی وبه کارگیری ابزارهای مختلف استفاده کند سخن گویی نیز یکی از مشخصات ممتاز بشری است . انسان به وسیله تکلم بادیگر افراد جامعه رابطه برقرار می کند می فهمد ومی فهماند ودانستنیهای خود را به دیگران می آموزد واین آموخته ها را به صورت مکتوب به نسلهای دیگر منتقل می کند پس به جا وشایسته است اگر گفتار وتکلم را یکی از مواهب بشری بدانیم وقبول کنیم که تمدن امروزه بشر از جهاتی بسیار مدیون این موهبت است لذا هر کودک تاآنجا که ممکن است باید از حق بشری برخوردار گردد . تا در این پیشرفت تمدن از دیگران عقب نماند واز آنجا که نقص شنوایی برتکلم اثر می گذارد یکی از معلولیتهای مهم به شمار می رود وبا توجه به اینکه شیوه های جدید تعلیم وتربیت به ناشنوایان نیز می توان طریقه تکلم را آموخت پس وظیفه ماست تا با استفاده از مجموعه تدابیر وامکانات روشهای موجود از جمله لب خوانی استفاده از خواص اصوات زبان وباقیمانده شنوایی تا حد امکان در تکلم هر چه بهتر کودکان ناشنوا بکوشیم تا آنان هم بتوانند با دیگر افراد جامعه مراوده برقرار نمایند واز امکانات بهتری برای زندگی برخوردار گردند . پس باید قبول کنیم که در صورت شناخت توانائیهای افراد ناشنوا وبا توجه به خصوصیت آنان می توان از طریق تعالیم لازم ، از این گروه نه تنها انسانهای خودکفا بلکه افراد مفید ومؤثر به حال جامعه با بازده اقتصادی کافی تربیت نمود ولی با این همه این حقیقت را باید پذیرفت که هر معلولیتی از جمله ناشنوایی در رابطه با جامعه محدودیتهای را سبب می گردد که هر چند جامعه با خصوصیات فردی واجتماعی این گروه ها بیشتر آشنا باشد این محدودیتها کمتر خواهد بود امید است که تحقیقات آینده در این زمینه پرتو بیشتری برمسئله بیفکند .

اهمیت موضوع تحقیق :
کودکان استثنایی نیز همانند دیگر کودکان انسانهایی هستند که باید از حقوق خاص خود برخوردار شوند . تلاش ما جهت احقاق حقوق آنها در واقع نه اظهار لطف نسبت به آنان بلکه انجام یک وظیفه است ونسل کنونی وارشادین چندین هزار ساله است که بشریت نسبت به این کودکان وارد حال اگر برای افراد از جان نیز مایه بگذاریم سزاوار خواهد بود .
گرچه هزاران سال است که کودکان استثنایی به عنوان جزیی جدا ناپذیر از زندگی اجتماعی ما حضور داشته اند با این که سابقۀ تعلیم وتربیت به قدمت حیات بشری بوده است متاسفانه در کشور ما سابقه آموزش رسمی برای کودکان تنها به چند دهۀ اخیر محدود می شود .
تشخیص به موقع وزود اهمیت به سزایی دارد زیرا با استفاده از وسایل وابزار افزایش نیروی امواج ، باقیمانده شنوایی به کار گرفته می شود ودر نتیجه گفتار می تواند در سن معمول آموخته شود . باید این نکته قویاً واقع شود که کودک دچار نقص شنوایی خود نمی تواند بداند که قادر به شنیدن نیست واین وظیفه پزشکان ومعلمان است که به موقع تشخیص لازم را بدهند وبا توجه به اهمیت موضوع همۀ دست اندرکاران تعلیم وتربیت نیز می بایست از مجموعه تدابیر وامکانات آموزشی موجود در جامعه استفاده کنند تا حتی الامکان در تکلم هر چه بهتر کودکان ناشنوا بکوشند تا آنان هم بتوانند مانند دیگران با افراد جامعه مراوده برقرار نمایند واز امکانات بهتری برای زندگی برخوردار گردند .

اهداف تحقیق :
اهداف کلی :
بررسی تاثیر روشهای آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ناشنوا

اهداف جزیی :
1- شناخت روش هایی که باعث پیشرفت بهتر وآسانتر دانش آموزان ناشنوا می شود
2- استفاده از این روش ها در پیشرفت تحصیلی
3- استفاده از این روش در ارتباط با اعضاء جامعه.

فرضیه :
1- بین روش اشاره ومیزان پیشرفت تحصیلی ناشنوایان رابطه وجود دارد .
2- بین ترکیب روش های مختلف آموزشی وپیشرفت تحصیلی ناشنوایان رابطه وجود دارد .
3- بین مشاوره با اولیاء دانش آموزان ناشنوا وپیشرفت تحصیلی شان رابطه وجود دارد .
4- بین عوامل مادرزادی وعوامل ناشنوایی رابطه وجود دارد .
5- بین روش لب خوانی یا گفتارخوانی وپیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد .

محدودیتهای پژوهش :
البته هر تحقیقی که صورت می گیرد به دنبال خود محدودیت ها وتنگناهایی را ایجاد می کند
محدودیت هایی که در این تحقیق وجود داشت :
1- عدم دسترسی آسان به منابع وکتب
2- عدم همکاری بعضی از مسئولین
3- عدم آشنایی مسئولین اداره آموزش وپرورش در ارتباط با تحقیقات دانشجویی
4- عدم وجود دستورالعملی ثابت در ادارات آموزش وپرورش.

تعریف اصطلاحات و مفاهیم خاص :
زبـان :
مجموعه ای است که از کلمات وروشهای ترکیب کلمات که بوسیله تعداد قابل توجهی از افراد فهمیده وبه کار گرفته می شود
زبان دریافتی :
مربوط به فراگیری وفهم زبان است

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   86 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله معماری عمارت تاریخی قوام الدوله

 )موقعیت طبیعی:
بنای مورد نظر در محدوده جغرافیایی بدرزوی طول جغرافیایی 51 درجه شرقی و عرض جغرافیایی 25 درجه شمالی قرار گرفته و دارای آب و هوای معتدل کوهپایه بوده و ارتفاع أن 1280 متر از سطح دریا بر روی خط زلزله خیز قرار دارد.
2)موقعیت فعلی:
عمارت تاریخی قوام الدوله در یکی از محلات پنج گانه حصار صفوی شهر تهران در داخل کوچه ای به نام میرزا محمود وزیر و در مرکز تاریخی شهر تهران قرار دارد. بنایی مذکور در محله سرچشمه و کوچه میرزا محمود وزیر به امتداد و خیابان امیرکبیر به طرف غرب برخورد می کنند.
3)تاریخچه بنا:
منزل قوام الدوله که سال 1253 هجری قمری بنها شده متعلق به میرزا محمدخان قوام الدوله پدربزرگ قوام السلطنه و وثوق الدوله و معتمدالسلطنه بوده و پس از فوت محمدخان سهمکوچکترین پسر یعنی معتمد السلطنه ساختمانی بین کوچه میرزا محمود وزیر و سرچشمه (محل فعلی حسینه بنی فاطمه) شد.
- سهم قوام السلطنه برادر بزرگتر موزه آبگینه فعلی و مزارع چای در شمال شد و وثوق‌الدوله سلیمانیه شرق تهران (افسریه فعلی) را تملک در آورد.
- همسر میرزا محمد قوام الدوله سهمش را از 8-1 مایملک اینان که همان خانه فعلی قوام و حول و حوش آن و همچنین مزرعه مقصودآباد (بهشت زهرا) شد.
- منزل فعلی وثوق بعد از اینکه وراث سهمشان را از پلاک اصلی مانده آن برای عظیم‌الدوله قوامی آشتیانی و معتضدالملک وثوق اختصاص یافت و وثوقی، قسمت خودشان را که سالن گچبری سفید و سالن گچبری طلایی واقع در کوچه محدث بود به اشخاص خصوصی فروخته و آنچه که در دست میراث فرهنگی باقی است به کوشش خانم قوامی آشتیانی دختر عظیم الدوله و دست خانوادگی ایشان که از نزدیکان وزیر فرهنگ و هنر در سالهای گذشته بوده به مالکیت وزارت فرهنگ و هنر در آمد عمارت موجود بازمانده مجموعه وسیع است این مجموعه در گذشت چندین عمارت را شامل می شد که خانواده های منتسب به صاحبخانه در آن زندگی می کردند علاوه بر آن درشکه خانه ای در قسمت شمالی خانه فعلی بوده که اخیراً تبدیل به پارک کوچکی شده است.
حمامی نیز در گوشه شمال شرقی بنا موسوم به حمام قوام و همچنین عماری به نام حسینیه از جمله دیگر متعلقات این مجموعه بوده اند که امروز به صورت اجزای منفک از هم در آمده و غالباً از هیئت اولیه تغییر شکل یافته اند.
4)مشخصات بنا:
ساختمان تاریخی قوام الدوله در حال حاضر از عمارتی سه طبقه شکل گرفته که دو حیاط وسیع در شمال و جنوب آن را در میان گرفته اند این عمارت شامل یک زیرزمین است.
در طبقه فوقانی دو تالالر متصل به هم و در میان قرار دارند و دو راهرو در طرفین تالارها و اطاقهای این دو راهرو در دو طبقه تالارها را در برگرفته اند.
تالارها دارای سقف های رفیع هستند و ارتفاع آن هم اندازه ساختمانهای دو طبقه طرفین طراحی گردیده است.
اطاقهای طرفین کوچکتر و جای استراحت و خلوت ولی تالارها وسیع و با شکوهند.
تالار جنوبی از کف تا سقف از نقاشی رنگ و روغن پوشیده شده در این تالار نقش های آمیزه ای از روشهای ایرانی و فرهنگی هستند و هیچ سطحی از چشم هنرمند آن دور نمانده و تمام سطوح اطاق پرکار و خوش نقشند.
در شمال تالار نقاشی و در سوی دیگر آن تالار آینه قرار دارد. تالارهای مستطیل شکل که به واسط یک ارسی زیر نقش هفت کنده به حیاط شمالی مربوط می شود در صورت بالا رفتن بازشوها به ایوان تبدیل خواهد شد.
در جنوب تالار هم یک ارسی سه لنگه ارتباط تالار آینه را به تالار فوقانی برقرار می‌نماید تا در صورت نیاز چشم انداز در چشم انداز و نقش در نقش ترکیب گردد.
در طرفین شاه نشین تالار نقاشی و بادگیر استقرار یافته اند و با باز کردن درها می توان به هر دو تالار امکان تنفس در هوایی تازه را برقرار کرد. این بادگیرها از داخل کوچه جشم انداز زیبایی را به خانه تاریخی قوام الدوله بخشیده اند.
5)نوع بهره برداری و خصوصیات بارز آن
این به نام اکنون به عنوان دفتر مطالعات محور فرهنگی- تاریخی تهران استفاده می‌شود. بازدید و برداشت دانشجویان دانشکده معماری و هنر از دیگر عملکردهای بناست.
6)عوامل تزیین شده بنا و نوع آن
ارزشهای فوق العاده تزئینات و ترکیب عوامل مختلف تزئینی در ساختمان قوام از وجه‌های غیر قابل انکار و در اصل هویت و شخصیت کاملاً متمایز این بنا در مجموعه بناهای تاریخی شهر تهران است و از آن جمله می توان از تزئینات زیر نام برد:
1)آینه کاری به اشکال هندسی زیبا و مقرنس
2)گچبری روی بدنه و سقف
3)نقاشی های دیواری روی بدنه و سقف
4)تزئینات بار چه بدی و گره چینی اری ها
5)شبکه چینی پنجره ها زیرزمین.
6)آبرچینی سقف زیر زمین
تالار اینه ازاره ای از سنگ مرمر دارد و بدنه ها و سقف از آینه پوشیده شده است که به شکل زیر نقش بریده شده اند تا در ترکیب با گچبری ظریف و منقوش به گل و بوته، ترکیبی بدین را در منظر چشم قرار دهند. از ویژگی های منحصر به فرد این تالار گداورهای رنگی، پرتره زنانی است که در داخل قابهای آینه قرار گرفته اند.
این گداورها جزء اولین تصاویر زندگی که در قرن نوزدهم به چاپ رسیده اند.
7)نوع مالکیت بنا و مشخصات ثبت آن در ردیف آثار تاریخی جهان مذکور اکنون در مالکیت سازمان میراث فرهنگی کشور است.
8)اقدامات انجام شده در مورد فریم بنا ذکر مشخصات:
ضرورت انجام این اقدام پس از ثبت آن در ردیف آثار تاریخی لازم به نظر می رسد و تا کنون اقداماتی در این زمینه انجام نپذیرفته است:
این بنا در سال 1253 یا سال 1211 ش، در زمان محمدشاه قاجار برای یکی از صاحب منصبان دوره قاجاریه به نام میرزا محمد قوام الدوله آشتیانی ساخته شد. وی در دیوان محاسبات مالیات سمتی داشت. پسر قوام الدوله، حسن وثوق نام داشت، که در سال 1268 ش، جای پدر را گرفت و در دوره هایی وزیر فرهنگ، دارایی، خارجه و نخست وزیر بود.
قسمتی از بنا در تعریض کوچه میرزا محمود وزیر از بین رفته که به احتمال زیاد متصل کننده اندرونی و بیرونی به یک دیگر بوده است. هم چنین، تبدیل ایوان تابستانی به تالار آینه کاری از دیگر تغییرات بنا است که پس از توسعه ارتباط ایرانیان با کشورهای اروپایی صورت گرفته است. در تزیینات داخلی بنا نیز نقوشی افزوده شده که علاوه بر قلم هنرمند، از لحاظ رنگ نیز پختگی قبلی خود را ندارد و از نگاره های قبلی به طور کلی متمایز است. احتمال داده می شود که دورتادور حیاط بیرونی اتاق هایی وجود داشته که در حال حاضر اثری از آن ها نیست. وقتی این ساختمان تحت نظر سازمان حفاظت آثار باستانی در آمد، چند اتاق، آشپزخانه و سرویس های بهداشتی در ضلع شرقی حیاط بیرونی به آنها افزوده شد که البته قسمت نوساز با بافت قدیمی خانه، از قبیل در و پنجره، تزیینات شومینه و گچ بری و نمای خارجی به طور کلی مطابقت میکند، به طوری که تشخیص آن دشوار است.
معماری دوران قاجاریه و دوران سنتی پیشین که بعدها تأثیرات فرنگیبر روی تزیینات آن مشهود است، بیش تر یادآور معماری زندیه در شیراز است.
از خصوصیات این بنا به نظم و تقارنی اشاره کرد که با آجر و چوب در نمای ساختمان به وجود آمده است. وجود هفت دری در این بنا از جمله مهم ترین عوامل زیبایی آن محسوب می شود. هفت دری جزو عنصرهای معماری ایرانی اسلامی است. دری جزو عنصرهای معماری ایرانی اسلامی است. در حیاط بیرونی یک حوض و چند باغچه تعبیه شده است. قرینه این حیاط نیز حیاط دیگری است که حیاط اندرونی محسوب می شود و دارای باغچه و حوض است. این دو حیاط با چند راهرو به هم دیگر مرتبط می شوند. از ویژگی های دیگر وجود دو بادگیر و یک شیروانی در بام بنا است که انسان را برای رفتن به طبقات بالا بر می انگیزد. این دو بادگیر قرینه هم هستند. در معماری ایرانی از زمانی دور دست، بادگیر با نام های گوناگون چود «بادهنج»، «باتخال»، «خیشود» و «خیشان» به کار می رفته است. کار بادگیر خنک کردن هوای جایگاه سکونت مردم بوده و تهویه داخل ساختمان را انجام می داده است. بادگیرها علاوه بر خنک کردن و تهویه هوا، جنبه تزیینی نیز داشته و از مشخصات بارز خانه های قدیمی اشراقی بوده است. یک بادگیر به طور کلی برجی چهارگوشه است که تا بلندای بام خانه ها ساخته می شود. اندازه چهارگوش بادگیر 2 در 2 متر است. در اطراف برج بادگیر، شکاف های عمودی جاسازی می شد که دارای چند پره بوده و باد پس از برخورد با این پره ها از کانال بادگیر به میان برج و ساختمان راه می یافت.
در این بنا نمای بادگیر از آجر تهیه شده است و تزیینات قسمت فوقانی هر شیار دارای ارسی و آینه است که این عامل هماهنگی کامل بین تزیینات نقاط مختلف بنا را نشان می‌دهد. این هماهنگی در کار معماری و هنر ایران از بزرگ ترین تا ظریف ترین عناصر را شامل می شود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 19   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بررسی رابطه تیپ های شخیتی دبیران دبیرستانهای دخترانه با میزان موفقیت آنان

چکیده :
راه ترقی جوامع وجودانسانهایی آگاه وروشن است. این آگاهی وروشنی که به تغییرمطلوب نگرش تعبیرمی شود ازوظایف عمده نظام آموزش وپرورش است وتبلورکارآموزش وپرورش درتربیت نیروهای انسانی متعهد، دانشمند ، متخصص وماهراست.اماپویایی وتحول آموزش وپرورش منوط به سیاست گذاری ، برنامه ریزی ،تصمیم گیری وسازمان دهی دقیق درساختاراجتماعی مدارس می باشدکه ازطریق معلمان به ظهورمی رسد.نقش معلم به عنوان مجری تغییرات بسیاراساسی است.
این پژوهش باعنوان « بررسی رابطه تیپ های شخصیتی دبیران دبیرستانهای دخترانه بامیزان موفقیت درشهرستان رشت » می باشد.
« جان هالند » شش نوع شخصیت راارائه می کندوپیشنهادمی نمایدکه رضایت شغل ومیل به ترک شغل به درجه ای بستگی داردکه فردمی تواندبه صورتی موفقیت آمیزشخصیت خودرابایک محیط شغلی وفق دهد.اومعتقداست که غالب افرادرامی توان دریکی از طبقات ششگانه زیر قرار داد:
واقع گرا، جستجوگر،هنری ، اجتماعی ، تهوری وقراردادی.
در این رابطه 11 سوال پژوهشی به شرح زیر مطرح گردیده است :
سوالات اصلی :
1) دبیران مدارس متوسطه دخترانه شهر رشت از چه تیپ های شخصیتی برخوردارند؟
2) آیا بین تیپ های شخصیتی واقع گرا ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
3) آیا بین تیپ های شخصیتی جستجوگرو میزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
4) آیا بین تیپ شخصیت هنری و میزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
5) آیابین تیپ شخصیت اجتماعی ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
6) آیابین تیپ شخصیت تهوری ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
7) آیابین تیپ شخصیت قراردادی ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
سوالات فرعی :
1) آیا هر یک از تیپ های شخصیتی در زنان ومردان تفاوت دارد؟
2) آیا هر یک از تیپ های شخصیتی معلمان که در سطوح تحصیلی مختلف قرار دارند تفاوت وجود دارد؟
3) آیاهر یک از تیپ های شخصیتی معلمان با سابقه خدمت متفاوت یکسان است ؟
4) آیاهر یک از تیپ های شخصیتی معلمان که مواد مختلف تدریس می نمایند تفاوت وجود دارد ؟

برای پاسخ به سوالات فوق با تدوین ادبیات پژوهش چهار چوب نظری تنظیم شد .با استفاده از ابزار جمع آوری اطلاعات (پرسشنامه هالند )اطلاعات لازم جمع آوری شد .روش مطالعه در این پژوهش توصیفی است . برای آزمون سوالات اصلی پژوهش ازآزمون کای اسکوئر وTضریب همبستگی استفاده شد . سئوالات 1و2 فرعی با استفاده از آزمون Tوگروه مستقل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند واز آزمون تحلیل واریانس برای آزمون سئوالات 2و4 فرعی استفاده شده است . از یافته های مهم این پژوهش آناست که بین تیپ های شخصیتی هنری وموفقیت رابطه معنادار ومعکوس وبین تیپ های شخصیتی تهوری وموفقیت دبیران رابطه معنادار ومستقیم وجود دارد. براساس این پژوهش رابطه معناداری میان بقیه تیپ های شخصیتی وموفقیت دیده نشده است .

فهرست

فصل اول :
مقدمه
بیان مسأله
اهمیت وضرورت پژوهش
عنوان تحقیق
سوالات پژوهش
تعاریف مفاهیم واصتلاحات
تعاریف عملیاتی

فصل دوم :
ادبیات تحقیق
جنبه های شخصیت
عوامل تعیین کننده شخصیت
خصایص شخصیتی
ویژگی وعادات شخصیتی
اختلالات شخصیت
سنجش شخصیت
آزمونهای شخصیت
نظریه های شخصیت
نظریه روان پویای فیروید
رشد شخصیت ومکانیسم دفاعی
ارزیابی وانتقاد وارده برنظریه فیروید
نظریه کال یونگ
ساختار شخصیت
سنخ های شخصیت در نظریه یونگ
انتقاد از نظریه یونگ
نظریه رشد اریک اریکسون
نظریه سنخ شناسی شخصیت
نظریه کاتل درباره شخصیت
نظریه کارل راجدز
شغل ، انگیزش محیط کار
نقش محیط کار در بهداشت روانی افراد
الگوی وروم
نظریه Xونظریه Y
طرح ریزی مناسب کار
تجزیه وتحلیل وانطباق شغلی
اطلاعات شغلی
اهمیت انتخاب شغل
عوامل تأثیر گذار در انتخاب شغل
فشار شغلی
کسب موفقیت
پرسشنامه های رغبت پرسشنامه های شخصیت
فرمول بندی تیپ ها
پیشینه تحقیقات انجام گرفته در ایران
پیشینه تحقیقات انجام شده در خارج ازکشور

فصل سوم :
روش تحقیق
جامعه آماری
ابزار جمع آوری اطلاعات
روایی واعتبار پژوهش
روش های آماری تجزیه وتحلیل داده ها

فصل چهارم :
ارائه داده ها و تجزیه وتحلیل
توصیف داده ها
توصیف هر یک از پرسشهای مربوط به موفقیت معلمان
توصیف ویژگی زندگی نامه معلمان
توصیف تیپ های شخصیتی
آزمون سوالات پژوهش

فصل پنجم :
نتیجه گیری وپیشنهادها
مقدمه محدودیت پژوهش
پیشنهادها ی کاربردی
پیشنهاد بر اساس میل نظری

فصل اول

مقدمه :
آموزش وپرورش زیربنای توسعه اجتماعی ،اقتصادی ،سیاسی وفرهنگی هرجامعه است.بررسی عوامل موثردرپیشرفت وترقی جوامع پیشرفته نشان می دهدکه همه این کشورهاآموزش وپرورش توانمندوکارآمدی داشته اند. نگاهی به تاریخ ملل نیزبیان کننده این واقعیت است که دوران شکوفایی ودرخشیدن آنهابا رشدو پویایی نظامهای آموزشی مقارن بوده است . هدف آموزش و پرورش درهرجامعه ای شناسایی وپرورش افرادیست که در ساختن آینده آن جامعه نقش موثری دارند. میزان توجه آموزش وپرورش تربیت نیروی انسانی مناسب در انتخاب افراد واجد شرایط و به کار گماری آنها در بخشهای مختلف نقش اساسی در آینده هر جامعه دارد .
از سوی دیگر پیشرفت علم و صنعت پیچیدگی ودگرگونی دائم دنیای مشاغل وتقاضاهای روزافزون برای ورود به برخی از حرفه ها وتصمیم گیری ها در انتخاب حرفه ای را امری دشوار ساخته است . درضمن رشد سریع تکنولوژی مشاغلی را ایجاد نموده که تقاضاها و شرایط متفاوت نسبت به زمان گذشته دارد . این امر سبب رشد عمومی و آموزش جهت کسب مهارتها و دانشهای لازم به منظور رسیدن به شرایط مورد نیاز شغلی است که به نوبه خود تصمیم گیری شغلی را دشوارتر می سازد . شغل معلمی را می توان از جهاتی با اهمیتتراز دیگرمشاغل موجود در جامعه دانست . چرا که موضوع آموزش وپرورش موجود پیچیده ای به نام انسان است که باید به طورهمه جانبه به آن نگریست . در انتقال میراث فرهنگی جامعه ازنسلی به نسل دیگر و آماده سازی زمینه برای باروری میراث فرهنگی ، شاید هیچ یک از عناصر جامعه به اندازه معلم و نقش اساسی ندارد . درست است که عوامل دیگری چون خانواده ، گروه های بازی وتفریح ونظامهای اقتصادی واجتماعی در تکوین شخصیت آدمی اثر می گذارد ، اما این معلم است که به منزله ی نساینده رسمی فرهنگ جامعه ، آگاهانه رفتار کودکان را شکل می دهد .
اگر معلمی صرفا" از جهت علمی کفایت لازم را داشته باشد نمی تواند معلم خوب وموفقی باشد معلم علاوه بر داشتن دانش مطلوب باید انتقال دهنده خوب و دارای شخصیتی متعادل و مدیری شایسته در کلاس درس باشد . هر چه دقت در بررسی در گزینش و تربیت معلم بیشتر باشد از آن طرف شخصیت های سالم و بهنجار و توانمند به عنوان معلم انتخاب میشوند ویقینا"هر چه دقت و سرمایه گذاری درانتخاب وگزینش معلمان بهتر وکارآمدترواز جهت شخصیتی سالمتر بیشتر شود بسیاری از مشکلات موجود در آموزش و پرورش که ناشی از نقص در تأمین وتربیت نیروی انسانی است را مرتفع میسازد . دربسیاری ازموارد مشاهده می شود که معلمان ازرفتارههای مختلف وگوناگونی برخوردارهستند. همانگونه که اصل تفاوتهای فردی رادرمورد همه افراد می پذیریم . معلمان هم ازاین قاعده مستثنی نیستند . برخی ممکن است مهربان ورئوف وقابل اعتماد باشند وبرخی عصبی وتند خووغیرقابل اعتماد . عده ای به جهت داشتن مشکلات خانواد گی ،اجتماعی وشغلی ازکاربریده می شوند واین امربه نوبه خود درکارآیی آنان نقش موثری خواهد داشت . با توجه به نقش معلمان درپیشرفت وتوسعه هرکشوری واهمیت آموزش وپرورش درامرتوسعه کارآیی وکارآمدی معلمان وویژگی های شخصیتی آنها به عنوان مجریان اصلی برنامه های آموزش وپرورش ازاهمیت ویژه ای برخورداراست.
آنچه که درشناخت آن دربازده کارونقش معلم درجامعه اهمیت فراوانی دارد شناخت عواملی است که درانتخاب شغل فرد موثرمی افتد .

بیان مسأله :

پایه واساس هرکشوری براستقلال فکری افراد آن جامعه استواراست هرچه افراد جامعه نیرومند تروعالم تربا شند جامعه سعادتمند تروپیروزترخواهند بود تردیدی نیست که نیرومندی ودانش یک جامعه به وضع فرهنگی وتربیت افراد آن بستگی دارد . درآموزش وپرورش ،نقش نیروی انسانی بسیارمهم است . ومعلم ازمهمترین عوامل دررشد وتوسعه کیفی تعلیم وتربیت به شمارمی آید . معلمان هسته مرکزی دستگاه تعلیم وتربیت ومجریان حقیقی این امرحیاتی هستند وتأ ثیرآن برجامعه به اندازه ای زیاد است کهمی توان گفت سعادت مملکت در دست کسانی است که به تعلیم وتربیت فرزندان کشور اشتغال دارند.(مصتفایی ،1377،ص 15)انتخاب شغل یکی از اساسی ترین فعالیت های زندگی انسان به شمار می رود ولی آنچه مهم به نظر می رسد این است که آیا فرد درحین اشتغال به یک شغل از انجام دادن آن احساس رضایت خواهد کرد ومحیط کار برای او لذت بخش خواهد بود یا مجبور خواهد شد برای ارضای نیازها وعلایق خود به منبع دیگر چشم بدوزد ودل سردی ،یاس ،نومیدی ،اضطراب وبی میلی بر فضای کارحاکم می شود .
در کوششهایی که برای بهبود زندگی کاری افراد به عمل می آید،این نکته شایان توجه است که نخست افراد دارای نیازهای گوناگون می باشند که از میان آنها می توان نیازهای اجتماعی واحساسی افراد رادرنظر آورد . افراد هنگامی که به کارمشغولند نمی توانند فارق ازاینگونه نیازها باشند . توجه به انگیزه های درونی کار سبب می شود که فرد کاری را که به آن علاقه داردپیشرفت خود را در آن می بیندومی تواند به خاطر آن تلاش کند برگزیند (علوی1378،ص298).
جان هالند درباره تناسب شغل باشخصیت براین تصوراست که رغبت وعلاقه فرد متناسب است ،او معتقد است که اگر شخصیت افرادونوع شغل آنها با هم متناسب باشد عملکرد کارکنان بالا می رود براساس این نظریه افراد رابر اساس شباهتهاشان به یکی از شش تیپ شخصیتی طبقه بندی کرد .او پیشنهادمی نماید که رضایت شغلی ومیل به ترک شغل به درجه ای بستگی دارد که فردمی تواند به صورتی موفقیت آمیز خودرابه یک محیط شغلی وفق دهد(رابینز،1376،ص161).
برای نمونه اگر کسی از نظر شخصیتی دارای مهارتهای فنی،بنیه قوی ورفتاری پرخاشگرانه باشد،درمشاغل بدی به کار گماشته شود بسیار مناسبتر ازاین است که به پژوهش گری بپردازد، یا اورادر مشاغل که جنبه اجتماعی قوی داردبگذارند بسیارنامناسب خواهد بود (رابینز،1376،ص162).
درپژوهش حار محقق در صدد آن است که تیپ شخصیتی دبیران دبیرستانهای دخترانه شهرستان رشت رامورد بررسی قراردهد. آیاموادی که دبیران تدریس می نمایند متناسب با علاقه وتیپ شخصیتی آنان می باشد یا خیر؟وسرانجام هدف آن است که مشخص شود آیا بین میزان موفقیت وتیپ های شخصیتی رابطه وجددارد یا خیر؟

اهمیت وضرورت پژوهش:

در تمام نظریه های تربیتی معلم هسته اصلی نظام آموزشی ،دستگاه تعلیم وتربیت ومجری حقیقی این امر حیاتی است . تنوع وپیچیدگی وظایف شغل معلمی درنقش های گوناگونی که معلم بر عهده می گیرد ،آشکار است .معلم از یک سو باید محتوا وروشهای دانش زمان خود را به نسل جوان منتقل سازد وآنان راآماده پذیرایی وکشف اندیشه های نو کند وازسویی دیگر رشد جسمی ،شناختی وعاطفی آموزندگان را به گونه ای رهبری کند که استقلال فکری ،مسئولیت اجتماعی قدرت ابتکار،آزاداندیشی ودهها صفت دیگربه صورت عادات پایدار در کودکان به وجود آید. عصر ما را می توان عصر تحقیقات،فن آوری وانفجار دانش واطلاعات دانست . دراین عصر معلمان بیشترین نقش رادرانتخاب وانتقال عناصر فرهنگی ودست آوردهای علمی وفنمی وتجارب بشری به نسل نوخاسته ایفا می کنند .
تحقیق حاضر به چند دلیل از اهمیتی خاص برخورداراست . نخست شناخت تیپ های شخصیتی (واقع گرا،جستجوگر،اجتماعی ،هنرگرا ،قراردادی،سوداگری )پس بررسی ارتباط بین تیپ های شخصیتی دبیران ورشته ای که در آن تدریس می کنند ودرنهایت بررسی رابطه تیپ شخصیتی دبیران با میزان موفقیت آنان می باشد .
این پژوهش به دنبال آن است که این بینش وآگاهی را به آموزش وپرورش وبه خصوص دبیران دهد که تیپ شخصیتی آنان تاچه حدواندازه در موفقیت کاری آنان درمحیط های آموزشی موثر است .
آگاهی از نتایج این تحقیق برای دست اندرکاران وبرنامه ریزان تعلیم وتربیت مفید باشد . همچنین می تواند به مدیران در شناخت تیپ های شخصیتی دبیران یاری رساند . وهمه این راهکارها واطلاعات به یادگیری دانش آموزان کمک خواهد کرد . همچنین اطلاعات حاصل از این تحقیق به اثر بخشی بیشتر تدریس معلمان درمحیط های آموزشی یاری خواهد رساند.

عنوان تحقیق:
بررسی رابطه تیپ های شخیتی دبیران دبیرستانهای دخترانه با میزان موفقیت آنان .

هدف کلی تحقیق :
بررسی تیپ های شخصیتی دبیران متوسطه دخترانه شهر رشت ورابطه آنان با میزان موفقیت شغلی دبیران .

اهداف جزئی تحقیق :
1) مشخص نمودن تیپ های شخصیتی دبیران بر اساس مدل هالند
2) مشخص نمودن تیپ واقع گرا با میزان موفقیت
3) مشخص نمودن تیپ جستجوگر با میزان موفقیت
4) مشخص نمودن تیپ هنری با میزان موفقیت
5) مشخص نمودن تیپ اجتماعی با میزان موفقیت
6) مشخص نمودن تیپ تهوری با میزان موفقیت
7) مشخص نمودن تیپ قراردادی با میزان موفقییت

سوالات پژوهش:
1) دبیران مدارس دخترانه شهررشت ازچه تیپ های شخصیتی برخوردارند ؟
2) آیا بین تیپ شخصیتی واقع گراومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
3) آیا بین تیپ شخصیتی جستجوگرومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
4) آیا بین تیپ شخصیتی هنری ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
5) آیا بین تیپ شخصیتی اجتماعی ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
6) آیا بین تیپ شخصیتی تهوری ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
7) آیا بین تیپ شخصیتی قراردادی ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟

سوالات فرعی:
1) آیا هر یک از تیپ های شخصیتی در زنان ومردان تفاوت دارد ؟
2) آیا هر یک از تیپ های شخصیتی معلمان که درسطوح تحصیلی مختلف قراردارند،تفاوت وجود دارد؟
3) آیا هر یک از تیپ های شخصیتی معلمان با سابقه خدمت متفاوت یکسان است؟
4) آیا هر یک از تیپ های شخصیتی معلمان که مواد مختلف را تدریس می نمایند تفاوت وجود دارد ؟

تعریف مفهومی واژه ها :

- شخصیت :
عنی الگو های رفتاری تقریبا" ثابت که از فردی به فرد دیگر تغییر می کند وموجب تمایز یک فرد از دیگران می شود .(گنجی،1380،ص167)

- شخصیت واقع گرا :
تجربیات و وراثت خاص یک فرد واقع گرا به رجحان فعالیت هایی منجر می شودکه پیامد آن سروکار داشتن آشکار مرتب یا منظم با اشیاء ،ابزار ماشین ها وحیوانات واجتناب ازفعالیت های آموزشی ویادرمانی است.(هالند،1376،ص46)

- شخصیت جستجو گر:
تجربیات و وراثت خاص یک فرد جستجوگربه رجحان فعالیت هایی منجر میشود که پیامد آن بررسی خلاق مشاهده ای ،نمادی و منظم پدیده های فیزیکی،زیست شناسی وفرهنگی به منظور فهم وکنترل این پدیده هاواجتناب از فعالیتهای ترغیبی ،اجتماعی وتکراری است.(هالند،1376،ص47)

- شخصیت هنری :
تجربیات و وراثت خاص یک فرد هنری به رجحان فعالیت هایی منجر میشود که پیامد آن فعالیتهای پیچیده،آزاد وغیر منظم که شامل سر وکار داشتن بامواد فیزیکی،کلامی یا انسانی برای خلق اشکال یا محصولات هنری ونوعی بیزاری از فعالیت های آشکار،سازمان یافته ومرتب است.(هالند،1376،ص47)

- شخصیت اجتماعی :
تجربیات و وراثت خاص یک فرد اجتماعی به رجحان فعالیت هایی منجر میشود که پیامد آن اداره کردن دیگران به منظور آگاهاندن ،تعلیم،رشد،درمان یاراهنمایی آنان واجتناب از فعالیت های صریح ،مرتب،سازمان یافته است که به مواد ،ابزار یا ماشین ها مربوط باشد ،این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اکتساب صلاحیتهای روابط انسانی می شود .(هالند،1376،ص49)

- شخصیت تهوری :
تجربیات و وراثت خاص یک فرد متهور به رجحان فعالیت هایی منجر میشود که پیامد آن اداره کردن دیگران برای تحصیل اهداف سازمان بدست آوردن درآمد اقصادی و بیزاری نسبت به فعالیت های مشاهده ای نمادی وسازمان یافته است .این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اکتساب صلاحیتهای رهبری ،میان فردی وتشویقی وکمبودی در صلاحیتهای علمی می شود.(هالند،1376،ص51)

- شخصیت قراردا دی :
تجربیات و وراثت خاص یک فرد قراردادی به رجحان فعالیت هایی منجر میشود که پیامد آن ترجیح فعالیت های ساده ،مرتب ،سروکار داشتن منظم با داده هایی می باشد . این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اکتساب صلاحیتهای اداری ،محاسباتی ،نظام تجاری و کمبودی در صلاحیت های هنری منجر می شود .(هالند ،1376،ص51)

- شغل :
شغل عبارت است از گروهی وظایف یا سیستم های سازمانی که از نظر نوع و وظایف عمده ،همانند یا حد اقل بسیار مشابه باشد و دریک واحد سازمانی قرار دارد.(دولان وهمکاران ،1377،ص220)

تعاریف عملیاتی تیپ های شخصیتی :
1) تیپ واقع گرا :
برای سنجش این تیپ ها از پرسشهای 7-1 پرسشنامه استفاده می شود .

2) تیپ جستجو گر :
برای سنجش این تیپ ها از پرسشهای15-8 پرسشنامه استفاده می شود .

3) تیپ هنری :
برای سنجش این تیپ ها از پرسشهای 26-16 پرسشنامه استفاده می شود .

4) تیپ اجتماعی :
برای سنجش این تیپ ها از پرسشهای35-27 پرسشنامه استفاده می شود .

5) تیپ متهور :
برای سنجش این تیپ ها از پرسشهای 46-36 پرسشنامه استفاده می شود .

6) تیپ قراردادی :
برای سنجش این تیپ ها از پرسشهای 57-47 پرسشنامه استفاده می شود .

تعاریف عملیاتی واژه ها:
مدارس متوسطه :
منظور از مدارس متوسط در این پژوهش کلیه آموزشگاه هایی که دانش آموزان پس از مراحل ابتدایی وراهنمایی تحصیلی پا به این مقطع گذاشته وادامه تحصیل می دهند . وپس از گذراندن یک سال دروس عمومی در مدارس متوسطه به انتخاب و تعیین رشته در یکی ازرشته های استاندارد و معرفی شده از سوی وزارت آموزش وپرورش مبادرت می ورزند .

دبیران متوسطه :
در این تحقیق منظور از دبیر،کلیه کارکنان که دراستخدام وزارت آموزش و پرورش بوده و ازسوی اداره آموزش وپرورش متبوع خود ابلاغ تدریس حداقل یکی از دروس متوسطه را دارا می باشند .

موفقیت :
برای سنجش میزان موفقیت دبیران از 7 شاخص زیر استفاده شده است :

1) تعدادمواردبرجسته شدن .
2) تعدادمواردمعلم نمونه شدن .
3) تعدادتشویق شدن از طرف مدیر کل.
4) تعدادتشویق شدن از طرف رئیس اداره .
5) تعدادمقالات نوشته شده .
6) تعدادپژوهش های انجام شده .
7) درصد قبولی درامتحانات نهایی.

فصل دوم
ادبیات تحقیق

ادبیات تحقیق
یکی از مسائل مهم در روان شناسی،بحث شخصیت ونظریه های مربوط به آن است ومی توان به جرأت گفت که آنچه مطالعات پراکنده روان شناسی را انجام میبخشد و به آنها معنی روشنی می دهد ،تفسیر این یافته هاومطالعات در سایه نظریه شخصیتی منسجمی است که بتواند رفتار انسان را درتمامی ابعاد آن توجیح وتبیین کند.(احمدی ،1374،ص9)شخصیت را شاید بتوان اساسی ترین موضوع علم وروان شناسی دانست .زیرا محور اساسی بحث در زمینه های یادگیری،انگیزه ،ادراک ،تفکر ،عواطف،احساسات ،هوش و مواردی از این قبیل است. به عبارتی موارد فوق الذکراجزاء تشکیل دهنده شخصیت به حساب می آیند. بنابراین حتی مطالعه بیماریهای روانی وبه خصوص بیماریهای روانی کنشی که از دیدگاه روان شناسان شامل اکثرپسیکوزها مانند اسکیزو فرینا ،پسیکوزهای عاطفی تمام اختلالات شخصیتی ومنشی ،رفتارهای ضد اجتماعی ،ضد اخلاقی اعتیادها واغرافها را می توان جزء امراض شخصیت دانست . به عبارت دیگر موضوع شخصیت مانند یکی از عوامل کلیدی موثر بر رفتار انسان درسازمانهای باشد . اغلب مردم فکر می کنند که درک روشنی از شخصیت دارند . ما آزادانه در مورد شخصیت خودمان ،شخصیت افراد وحتی اختلافاتی که به خاطر تفاوتهای شخصیتی بین افراد ایجاد می شود صحبت می کنیم . اما ارائه تعریف دقیق وجامعی از شخصیت کار آسانی نیست.
نعت شخصیت که در زبان لاتین Personality ریشه کلمه لاتین Persona دارد.این کلمه به نقاب یا ماسکی گفته می شود که بازیگران تئاتردر یونان قدیم به صورت خود می ردند .بنابراین مفهوم اصلی واولیه شخصیت تصویری صوری و اجتماعی است وبراساس نقشی که فرد درجامعه بازی می کند،ترسیم می شود. یعنی در واقع فرد به اجتماع خود شخصیتی ارائه می دهد که جامعه بر اساس آن او را ارزیابی می نماید. کارل راجرز شخصیت را یک خویشتن سازمان یافته می داند که محور تمام تجربه های وجودی مااست.(شاملو،1377،ص ص11و12)
آلبورت از شخصیت به عنوان یک مجموعه عوامل درونی که تمام فعالیت های فردی را جهت می دهد نام برد.(شاملو،1377،ص12).

اریک اریکسون ،روان پزشک وپیسکوآنالیست مشهور زمان ما معتقد است که رشد انسان از یک سلسله مراحل وقایع روانی- اجتماعی ساخته شده وشخصیت انسان تابع نتایج آنهاست.(شاملو،1377،ص12)
ششخصیت سازمان با تحرک(زنده) دستگاه بدنی وروانی فرداست که چگونگی سازگاری اختصاصی آن فرد را با محیط تعیین می کند. (سیاسی،1367،ص185)شخصیت یعنی الگوی رفتاری تقریبا" ثابت که از فردی به فرددیگر تغییر می کند وموجب تمایز یک فرد از دیگران می شود.(گنجی ،1380،ص167)
شخصیت عبارت است از مجموعه ای نسبتا" با ثبات ازگرایش ها و ویژگی های فردی که وجوه اشتراک وتمایز افکار ،احساسات وفعالیتهای مردم طی مراوداتی که با هم دارند را تبیین می کند.(قلی پور سلیمانی وهمکاران،1380،ص10)
شخصیت را بر اساس صفت بارزیا مسلط ویا شاخص فرد نیز تعریف کرده اند و بر این اساس است که افراد را دارای شخصیت برونگرا یا درونگرا و... می دانند،تعریف شخصیت بستگی دارد به نوع تئوری یا نظریه هر دانشمند . برای مثال کارل راجرزشخصیت را یک خویشتن سازمان یافته می داند که محور تمام تجربه های وجودی م است .
اریکسون واتسن معتقد است که رشد انسان از یک سلسله مراحل و وقایع درونی – اجتماعی ساخته شده و شخصیت انسان تابع نتایج آنهاست . فروید عقیده دارد که شخصیت از نهاد ،خود ،فرا خود ساخته شده است.(شاملو،1377،ص12)
هنگامی که روان شناسان درباره شخصیت صحبت می کنند مقصودشان مفهومی پویاست که بیانگررشد و تکامل کل سیستم روانی شخص است . با توجه به هدفی که ما داریم باید شخصیت رابه عنوان جمع کل راه هایی بدانیم که یک نفربدان وسیله در برابر دیگران از خود واکنشی نشان می دهد یا بدان وسیله روابط متقابل ایجاد می کند .(رابیتر،1377،ص ص135-134)
ویژگی های شخصیتی به طور مداوم در طول زمان جلوه گر شده و به هیچ وجه نتیجه فشارهای لحظه ای نیستند . وقتی می خواهیم شخصیت کسی را بشناسیم ،نیازمند جستجوی ویژگی هایی هستیم که نسبتا" غیر قابل تغییر بوده ویا به کلی تغییر می کنند . آگاهی از شخصیت ،بایستی دلایل تشابه به رفتار فرد با سایرین تحت شرایط متفاوت توضیح دهد .
همچنین بایستی علت تفاوت رفتار افراد را توضیح دهد.(قلی پور سلیمانی وهمکاران،1380،ص10)

محتوای مفهوم کلی شخصیت:
- شخصیت مختص به یک فرد معین است. بدون شک هر یک از ما خصوصیات مشترک بسیاری با سایر انسانها داریم طبقه بندی افراد به گروه ها بنا به کنش این خصوصیات فیزیکی یا روانی را نیز کاملا" می شناسیم .
- شخصیت یک سازمان یک کل ساخته شده است .این شکل بندی خاص که مجموعه ای از عوامل رادریک کل سازمان یافته وحدت می بخشد این کل حاصل جمع عناصر مجزا نیست ،بلکه یک تمامیت ،یک گشتامت یک تألیف روانی – بدنی است (بادبان ،1374،ص62)
- شخصیت سازمان پویایی که با وحدت یابی مجموع نظام بدنی و روانی در یک سازمان تحول می یابد و پاسخ های فرد را به محرک های تجربه شده درونی وبیرونی مشخص می کند این وحدت یابی هرگز یک باره و برای همیشه تحقق نمی پذیرد یعنی جمود پیدا نمی کند بلکه کلیتی پویا ودر جنبش است . بااین تعریف مفهوم کلی شخصیت از مفاهیم مورد قبول به معنای مورد قبول متداول متمایز می گردد .

جنبه هایی از شخصیت :
الف) فراج :
به برخی کیفیات رفتار مربوط می شود که مستقیما" به عوامل زیستی ساخت عضلانی ،سلولی ،غددعصبی بستگی دارد .این مجموعه شیوه مشخصی از تجهیزانرژی را معین می کند .

ب) نگرش ها :
نگرش حالتی از وضع روانی است که مارا به نحوه خاصی از واکنش در برابراشخاص یا موقعیت ها وادار می سازد. در حالی که قراج رنگ کلی رفتار را مشخص می کند . نگرش ها نهفته اند وفقط جزئیات رفتار را تحت تأثیر قرار می دهند .

ج) صفات :
صفات شخصیت یک گرایش کلی دائمی برای چگونگی رفتار است . بویژه در روابط خود با دیگری .بنابراین شناسایی صفات تا اندازه ای پیش بینی رفتار را ممکن می سازد و صفات با توجه به محیط اجتماعی دگرگون می شود.

د) کشاننده ها :
کشاننده دارای شدت و انرژی می باشد که عامل تحرک است .نیروی ثابتی است که سر چشمه آن در حالت تحریک داخلی ارگانیسم بوده واز آن گریزی نیست.

ه ) نیازها :
حالتی از نقش ارگانیسم است که با کمبود چیز ضروری به وجود آمده است . ولی ممکن است تحت نفوذ های اجتماعی نیز به وجود آید .

و)از میل تا تقاضا :
قالبا" از مفهوم نیاز،مفهوم میل را که غالبا" تحلیل روانی آن به کار رفته است متمایزمی سازد نیاز از حالت تنش ارگانیسم سرچشمه گرفته است و ارضا آن در شیئی خاص می داند میل به دنیای تخیلی متعلق دارد.میل به تصورات خیالی،خیالبافیها ،به آثار باقی مانده از خاطرات کودکانه بسیار ابتدایی وابسته است .

ز) انگیزه ها :
یک انگیزش مجموعه ای نیرو هایی است که فرد را به طرف یک هدف وادارنموده و رفتاراو را معین می کنند.در این مفهوم یکی تصوری را از تحریک اداشتن وجنبش به طرف چیزی وجود دارد .انگیزه به معنای احض برانگیختن یعنی به حرکت در آوردن .

عوامل تعیین کننده شخصیت :
توارث:
توارث عاملی است که شخصیت را به طور مستقیم و غیر مستقیم تحت تأثیر قرار می دهد . در این زمینه می توانیم پر خاشگری ،استعدلد موسیقی،سرعت عمل ،زیبایی خط و نقاشی را حتی یادگیری ریاضیات یااستخوان بندی و شکل ظاهری بدن را مثال بیاوریم .

فرهنگ :
عوامل فرهنگی نقش کلی وگسترده ای دررشد شخصیت افراد دارند فرهنگ های متفاوت ،انواع انواع متفاوتی ازگرایشها ورفتارها راممنوع وترغیب می کنند .هنجارهای فرهنگی واجتماعی ماهیت وتکامل شخصیت اعضای گروه فرهنگی راتحت اشعاع قرارمی دهد .

عوامل اجتماعی :
این عامل نقش به سزایی برطبیعت شخصیت ما برجای می گذارد .همه ما ازبرخوردهایی که با دیگران داریم تأثیرمی پذیریم افرادی که باما درتعادل هستند ،برخی الگوهای رفتاری را دراختیارماقرارمی دهند ،هم چنین برخی ازرفتارهای ما راتقویت ویا تنبیه می کنند .

شرایط محیطی :
هریک ازما توشه ای ازشناخت ،تجربه های خوشایند ونا خوشایند ،موفقیت ها وشکست هایی داریم که زمینه هررفتاری راتشکیل می دهند .تجارب متنوع ساختارشخصیتی ما را مأثرمی سازد .

خانواده :
ریشه های فرد راتشکیل می دهد برشخصیت اثرآشکاردارد واین اثردرمحیط کارنیزمنعکس می شود .خیلی ازکارمندان وکارگران معتقدند که باید مسائل خانواده را درخانواده گذاشت وبیرون ازخانه ،مخصوصا" به محیط کارنیاورد.اما این کاربسیاردشواراست واحتمال زیادی دارد که تغییرات خانوادگی ،شخصیت کارمندان وکارگران را تحت تأثیرقراردهد. ودرنتیجه بررفتارونگرش های آنها درمحیط کارنیزاثربگذارد.

گروهها ونقش ها :
اعضای یک گروه درطول زمان ،تعاملهایی به وجود می آورند که مخصوص خود آنهاست وپیامدهای این تعامل ها ،ایجاد ویژگی مشترک ورفتارهای مشابه دراعضای همان گروهها ست.

خصایص شخصیتی :
شخصیت یک فرد مجموعه است ازویژگی روان شناختی که ما برای طبقه بندی آن فرد به کارمی بریم. روان شناسان درزمینه خصیصه های شخصیتی مطالعات گسترده ای کردند که نتیجه آن 16 خصیصه شخصیتی اولیه است. این 16خصیصه معمولأ ازمنابع ثابت ومستمررفتاربه شمارمی آید وبه ما امکان می دهند که رفتارافراد را درموفقیت های معین ازراه سبک وسنگین کردن خصوصیات لازم برای موفقیت مورد نظرپیش بینی کنیم.

1- تودار درمقابل اجتماعی
2- هوشمندی کمتر درمقابل هوشمندی بیشتر
3- متأثرازحالات عاطفی درمقابل دارای ثبات عاطفی
4- مطیع درمقابل غالب
5- جدی درمقابل الکلی خوش
6- مصلحتی درمقابل با وجدان
7- ترسو درمقابل بی باک
8- یک دنده درمقابل حساس
9- قابل اعتماد درمقابل بد گمان
10- عمل گرا درمقابل خیالاتی
11- رک و راست درمقابل زیرک
12- دارای اعتماد به نفس درمقابل بیمناک
13- محافظه کار درمقابل طرفدار تجربه
14- وابسه به گروه درمقابل خود بسنده
15- رهاویله(مهار نشده) درمقابل کنترل شده
16- راحت درمقابل تحت فشار

الگو های شخصیت :
مدل :
در سالهای اخیر تحقیقات بسیار زیادی تأیید می کنند که این پنج بعد اصلی شخصیت شالوده بقیه ابعاد دیگر را تشکیل می دهند .
این پنج عامل مهم عبارتند از :

برون گرایی : اجتماعی ،پرحرف ،قرص ومحکم
سازگاری : خوش اخلاق، همکار وقابل اعتماد
وظیفه شناسی : مسئول ،مطمئن ،مصروتوفیق گرا
ثبات عاطفی : آرام،مشتاق،مصون ازتنش(مثبت)نگران،افسرده،ناامن(منفی)
بازبودن دربرابرتجربه : متکبر،حساس از نظر هنری و روشنفکر.

ویژگی ها وعادتهای شخصیتی :
1- خود کامگی :
شخصیت خود کامه اعتقاد راسخی به حقانیت مکانیسم های اعتقاد رسمی نظیر دوست ،نظام قانونی وسلسله مراتب سازمانی دارد.افراد خودکامه در عقاید خود کاملا"متعصب وعمیقا"تابع قوانین ومقررات هستند. تعجبی ندارد که افراد خودکامه کار وتلاش در پستهای کاملا" ساختارمند ودارای اهداف روشن راترجیح می دهند وبه علاوه احترام زیادی برای سبک رهبری آمرانه قائل اند.

2- محل کنترل :
مردم در مورد عاملی که باعث اتفاقات بیش آمده در مسیر زندگی شان می باشندادراک متفاوتی دارند.این ادراکات راادراکات محل کنترل کننده می نامند.به عبارت دیگر ادراک آنها از محل کنترل برونی وداخلی است .

3- درون گرایی- برون گرایی :
درون گرایی وبرون گرایی دوانتهای متفاوت پیوستار شخصیت هستند.کسی که فوق العاده درون گراست تمایل زیادی به تنهایی دارد.شخصیت برون گرا شدیدا" احساساتی نسبت به مسائل حساس وعلاقه مند به فکروخیال است.از سوی دیگر شخصیت برون گرا اجتماعی ،پر تحرک وعلاقه مند به برقراری تعامل با مردم ومشارکت درکارهاست .

4- اقتدار گرایی :
بین افراد یک سازمان باید اختلاف مقام وقدرت وجود داشته باشد .شخصیت بیش از اندازه اقتدار گرا از نظر فکری غیرقابل انعطاف است،دیگران را محاکمه می کند ،نسبت به فرادستان مطیع ونسبت به فرودستان استثمارگر است ودر مقابل تغییر غیر قابل اعتماد ومقاوم می باشد .البته اقتدار گرایان مطلق اندک اند .از این رو باید مواظب نتیجه گیری ها باشیم .

5- عزت نفس(احترام به خود ):
مردم از حیث درجه علاقه مندی به خود متفاوت هستند .این ویژگی شخصیتی را عزت نفس می نامند.کسانی که عزت نفس بالایی دارند معتقدند توانایی هایی بیش از آنچه که برای موفقیت در شغل لازم است دارامی باشند .افرادی که دارای عزت نفس پایینی هستند در مقایسه با آنان که این ویژگی شخصیتی در آنان قوی تراست بیشتر مستعد نفوذ عوامل خارجی هستند کسانی که عزت نفس اندکی دارند همواره در انتظار ارزیابی های مثبت دیگران هستند .

اختلالات شخصیت:
دسته ای از اختلال ها هستند که با الگوی دیگر اختلالهای روانی مانند روان رنجوری وروان پریشی تفاوت دارند .اصطلاح اختلالهای شخصیت برای توصیف الگوی رفتاری خاصی که برای دیگران زیان آور هستند یا منبع لذت وپاداش دهنده آن الگوی رفتاری از نظر اجتماعی مضر یا غیر قانونی شناخته شده است به کار می رود.

1- پرخاشگر :
این الگوی شخصیتی با اخم کردن ،طفره رفتن ،سماجت ،یا ناکارامدی عمدی که به قصد نا کام کردن دیگران انجام می گیرد،مشخص می شود شخص ظاهرا" به انجام دادن کاری که ازاو خواسته شده ،قادر است اما هیچ کاری را انجام نمی دهد معمولا" از شخصیت نافعال – پرخاشگر مخالفت آشکاری دیده نمی شود بلکه ظاهرا" نگرش همکاری وپذیرش مشاهده می شود بدون اینکه عملی از او سر بزند .

2- شخصیت ناکارآور :
یک شخصیت ناکارآوربه اندازه یک شخصیت نافعال- پرخاشگر،نافعال اما کمتر متمایل به ارتباط با دیگران است .این بر چسپ در مورد افرادی به کار می رود که رفتارآنان با پاسخ های نامفهوم وبی نتیجه به محرک های فیزیکی،
عقلی ،اجتماعی وعاطفی مشخص می شود .شخصیت ناکارآور عملا" ازعهده انجام کاری برنمی آید.

3- شخصیت هیستریابی :
این شخصیت نمایش دهنده الگوییست از عدم ثبات عاطفی قرون واکنش خودنمایشی ،خودمحوری ،وابستگی واتکای به دیگران است .این شخصیت درعین حال فعال وبرقرار کننده ارتباط است غالبا" در شخصیت هیستریابی روابط خانوادگی به صورت طوفانی از خشونتها وتندیهای لفظی وسپس عواطف ملایم ودوستانه همراه است .اگر چه قضیه در برابردیگران حفظ می شود وچنین وانمود می نماید که روابط عادی ومطلوب است اما دردرون خانواده جروبحث های فراوان وتندی نسبت به یکدیگر مشاهده می شود.(کریمی ،1376،ص248)

4- شخصیت ادواری خوی :
شخصیت ادواری خوی بیشتر در مورد مردان به کار می رود .این شخصیت از لحاظ مرحله فعالی به شخصیت هیستریابی بسیار شبیه است .شخصیت هیستریابی گاه گاهی نوسانات خلقی نشان می دهد که به محیط بیرونی مربوط میشوند . اما افسردگی نشان داده شده به وسیله شخصیت هیستریابی ،که فرد رابه جای کنار کشیدن از محیط تماس با محیط وادارمیکند.برعکس شخصیت ادواری خوی حالت ملایمی از روان پریشی شیدایی – افسردگی است ازاین نظرکه فرد از تماس اجتماعی در طول مرحله افسردگی کنار می کشد .(کریمی ،1376،ص248)

5- شخصیت اسکیزوئیدی :
برخلاف شخصیتهایی که با محیط تماس برقرار می کنند ،شخصیت اسکیزوئیدی عملا"با خود بیگانه است .این شخصیت با ویژگی هایی از قبیل حساسیت بیش از حد،انزوا،مردم گریزی واجتناب از روابط نزدیک ،به خصوص روابط رقابت آمیز مشخص شده است .این گونه افراد باتجربه ها وتعارض های مزاحم وناراحت کننده محیط با فاصله گرفتن وکنار کشیدن پاسخ می دهد ،نه با کوشش برای غلبه بر این تعارض ها از طریق نشان دادن پاسخ های بهنجار. در این نوع شخصیت نه تنها از ابراز واکنش های خصمانه وپرخاشگرانه خبری نیست بلکه از نشان دادن حالت نافعال و سلته پذیر نیز اثری دیده نمی شود .(کریمی ،1376،ص249)

6- شخصیت ضعیف :
شخصیت ضعیف نیزمانند شخصیت اسکیزوئیدی با ویژگی از خودبیگانگی مشخص می شود .علاوه برآن،این شخصیت باسطح پایینی از انرژی ،زودخسته شدن وفقدان اشتیاق وعلاقه شناخته می شود .این شخصیت علاقه بسیار کمی به برقراری ارتباط متقابل اجتماعی بادیگران دارد .ازلحاظ همه الگوهای پاسخی بسیار نافعال وسلطه پذیراست .

7- شخصیت پارانوئیدی :
این شخصیت شبیه اسکییزوئیدی وشخصیت ادواری خوی است .این شخصیت به صورت فردی حسود ،شکاک ،خشک وانعطاف پذیر وبیش از حد حساس توصیف شده است . شخصیت پارانوئیدی عموما" دارای وجوهی از خودبیگانگی ونافعالی است .الگویی از روابط متقابل اجتماعی غیر رضایت بخش ونامطلوب ،همراه بااین توضیح که تقصیر با دیگران است ،آنها بدند آنها مرا دوست ندارند،نیزاز ویژگی های شخصیت پارانوئیدی است. اگر چه گاهی دراین شخصیت کوشش هایی برای برقراری روابط متقابل دیده می شود اما فرد هنگامی بیشتر به رضایت خاطر می رسد که کنترل این روابط را دردست داشته باشدواحساس نکند که دیگران کنترل ارتباط متقابل را در دست دارند .

8- شخصیت وسواسی فکری- عملی :
از خودبیگانگی وفعال بودن ،خشکی زیاده ازحد ،باوجدان ووظیفه شناس بودن ،بازداریهای قوی افراطی به همرنگی با معیارها از مشخصه های این شخصیت است .این نوع شخصیت شکل فرمن تر روان پریشی است از آنجا که شخصیت وسواس فکری – عملی ممکن است به رفتارهای قابل قبول اجتماعی دست بزند،یک الگوی رفتاری دیرپا که شامل مراسم نمایشی وتشریفاتی نباشد بیشتراحتمال داردبه عنوان اختلال شخصیت طبقه بندی شود .
تابه صورت روان رنجوری.بنابراین بیش از آنکه تشخیص قطعی اعلام شود،باید میزان رفتار تشریفاتی،تکراری وهمرنگ درکل زندگی شخص مشاهده شود واز آن مهمتر میزان ارزشمندی چنین رفتارهایی از نظر کارکرد درنظرگرفته شود.

9- شخصیت انفجاری :
شخصیت انفجاری یا صرع واره غالبا" از نضم سازگاری بهنجار است ، امادردوره های خشم انفجاری خودازنظرپرخاشگری واز خود بیگانگی راه افراط را می پیماید.اصطلاح صرع واره به فراموشی ای که این افراد درطول انفجارهای پرخاشجویانه خود تجربه می کنند اطلاق می شود. مهمترین مشخص کننده این اختلال شخصیت ،وجود دوره های قابل توجه از رفتار است که شخص کاملا" در آن دوره ها بهنجاربه نظر می رسد .امادرمواقع معیینی او با خشونت به محیط پاسخ می دهد که ممکن است این خشونت متوجه افراد خاص باشد ،یا اینکه یک خشم کور ،وحشیانه وبدون هدف باشد .در این گونه موارد رفاتارها بسیار شدید وکنترل فرد از دست خود او خارج است.غالبا" تشخیص یک شخصیت انفجاری بسیار دشوار است .

10- شخصیت ضد اجتماعی :
همیشه به حقوق دیگران تجاوز می کند ،نسبت به تعهدات خود بی اعتنا هستند وبا قوانین سازگاری ندارند .شخصیتهای ضد اجتماعی ،اغلب شرم ظاهری وساختگی نشان می دهند و دست کم هوش متوسط دارند .ویژگی تعجب آور آنها این است که با وجود رفتارهای ضد اجتماعی کمتر احساس گناهکاری یا اضطراب می کنند .به نظر نمی رسد که تنبه بتواند رفتار آنها را تغییر دهد.هر چند که آنها به خاطر اعمال بدی که دارند معمولا" از جانب والدین خود یا دیگران تنبه می شوند.

11- چند شخصیتی :
ویژگی چند شخصیتی این است که دو یاچند شخصیت که هر یک صفات وخاطرات جداگانه داردوممکن است از وجودشخصیتهای دیگر اطلاع داشته باشد یا نداشته باشد،در وجود یک فرد سکونت اختیار می کند.شخصیتهای مختلف یک شخص می توانستند درمقابل یک داروی معین واکنشهای مختلف نشان دهند .مثلا" یکی از شخصیتها می تواند به کوررنگی مبتلا شود ،درصورتی که شخصیتهای دیگر می توانند از نظم دید رنگ کاملا" سالم باشند.(گنجی ،1378،ص ص229-228)

شخصیت زدایی :
یعنی احساس سمج درباره غیر واقعی بودن .اشخاصی که ازاین اختلال رنج می برند ،احساس می کنند از جسم خود جدا شده اند ،درست مثل اینکه ازبیرون به فرایند های ذهنی خود نگاه می کنند هم چنین ممکن است آنها این احساس را داشته باشند که دررویا به س

دانلود مقاله پرورش قارچ های خوراکی

مقدمه
مصرف قارچ به عنوان غذای بشر به روزگار باستان باز می گردد.در فرهنگ های قدیمی چون هند ، یونان و روم ، قارچ به عنوان یک غذای لذیذ در رده های سلطنتی توصیه شده است.امروزه با پیشرفت تکنولوژی های برتر و درک بالاتر از ارزش غذایی ، قارچ در تعدادی از نقاط جهان جایگاه مهمی در عادات غذایی مردم اشغال کرده است.
دیدگاه های متفاوتی درباره منشأ لفظ قارچ وجود دارد.در زبان لاتین Fungo به معنی شکفتن است و این واژه ای بود که برای نسبت دادن به قارچ و رویش های ناهنجار از زمین یا درختان به کار برده شد.در یونان لفظ قارچ از کلمه Sphonggos و یا Sphooggos که به معنی اسفنج است گرفته شد و به ساختمان اسفنج مانند برخی گونه ها مربوط می شود.تصور می شود که قارچ از لغت فرانسوی Mousseron یا Moss گرفته شده است.ظاهراً اولین کلمه در زبان سانسکریت ، برای قارچ Ksumpa است.امروزه این واژه به Kumbi تبدیل شده است.
قارچ ها به اشکال مختلف و از سوی مردم متفاوت مورد تقاضا قرار می گیرند ، آنها منابعی برای هنرمندان و پزشکان جهت دسترسی به داروهای جدید هستند.معماران مناره ها ، معابد و ستون های گنبدها را به شکل قارچ ها ساخته اند.جواهر فروشان نیز قطعات گران قیمتی از طرح های قارچ ها ساخته اند.بزرگان روم در باشکوه ترین جشن ها ، با غذایی که در آن قارچ وجود داشت ، پذیرایی می شدند.امروزه نیز پرورش انواع قارچ های خوراکی اهمیّت به سزایی در دنیا دارد و پیشرفت قابل توجهی کرده است و با اینکه قارچ از بقایای مواد زاید گیاهی و صنعتی تغذیه می کند سرشار از پروتئین ، کلسیم ، فسفر ، ویتامین A,D,E,K و املاح معدنی است.نیاز بدن به ویژه در کودکان و خانم های باردار را می توان با تغذیه قارچ تازه تأمین کرد.
در هر کشوری قارچ های خودرو فروخته می شوند. Esculenta Gyromitra قارچ قهوه ای رنگ و خوشمزه ای بود و در فروشگاه های اروپا و آمریکا فروخته می شد.پس از مدتی ، فروش آن در کشورهای یاد شده تحریم شد ، زیرا ثابت شده که آن قارچ سمی است و زندگی بسیاری از مردم را گرفته است.
با توجه به تحولات به وجود آمده در کشورهای مختلف در رابطه با تولیدات متنوع قارچ خوراکی که به طریق سنتی یا صنعتی تولید و به بازار عرضه می گردد ، و نظر به اینکه در کشور ما ایران ، در سال های اخیر کیفیت و ارزش غذایی این محصول برای غالب جوامع شهرنشین و روستایی مکشوف گردیده ، به همین لحاظ سطح تولید با توجه به نیاز و افزایش تقاضا و مصرف از طریق افزایش سطح زیر کشت واحدهای تولیدی موجود و یا احداث واحدهای جدید تولید در حال گسترش و توسعه است.
تاریخچه
قارچ ها از چندین هزار سال پیش به عنوان غذای لذیذی مورد استفاده قرار گرفته اند.در نوشته های مصر باستان و روم قدیم مطالبی درباره پرورش قارچ گزارش شده است.اولین مشاهدات درباره پرورش قارچ مربوط به دوران سلطنت لوئی چهاردهم (1715 – 1638) است.پرورش قارچ در فرانسه در سال 1800 در معادن زیرزمینی اطراف پاریس ، روی کود دامی که به طور کپه ای انباشته شده و گرمای طبیعی دیده بود آغاز شد.قارچ به طور اتفاقی در بستر کمپوست تولید شد.Treschow اشاره کرد که تا اندکی قبل از سال 1700 میلادی ، به پرورش هندوانه و آناناس در بسترهای گرم اقدام می گردید.قارچ گونه A.bisporous به طور اتفاقی چندین بار در بسترهای گرم حاوی کمپوست مشاهده شد که نهایتاً این روش به عنوان روش پرورش A.bisporous پیشنهاد گردید.تکامل روش های پرورش قارچ و افزایش عملکرد آن با سرعت زیاد در فرانسه رخ داد و بالاخره معرفی روش های کارآمد پرورش قارچ به دنبال بررسی های قارچ شناسان فرانسوی صورت گرفت.پرورش دهندگان انگلیسی اسپان قارچ وحشی را تولید کردند و 80 سال پیش صادر کننده اسپان به آمریکا ، دانمارک و استرالیا بودند.
در اواخر قرن 19 میلادی (1984) Matrochot و Costantin دو قارچ شناس فرانسوی موفق به حل دو مشکل اصلی در پرورش قارچ شدند.اولین رهیافت ، کشف عامل بیماری Iamole Mycogone Perniciosa Mangus و مبارزه با آن با استفاده از گازدهی با سولفور بود و دومین رهیافت آنها ، موفق به جوانه زنی اسپورها برای تولید اسپان استریل بود.شاید این مهمترین کمک به علم مدیریت پرورش قارچ بود.
در سال 1918 در آمریکا ، بطری های حاوی اسپان که از کشت خالص اسپور حاصل شده بود به بازار مصرفی شدند.اسپورها از قارچ هایی که مشخصات بهتری در اندازه ، رنگ و شکل ظاهری داشتند ، انتخاب می شدند و جوانه زنی آنها در شرایط ضدعفونی شده صورت می پذیرفت و عمل تلقیح در کمپوست کود اسب که در بستری استریل قرار داشت ، صورت می گرفت.احتمالاً مبدأ پرورش قارچ روی پشته به کشور سوئد برمیگردد.(1754) Lundberg روش تولید قارچ در گلخانه را تشریح نمود.
در سال 1945 میلادی ، تعدادی از متخصصان پرورش قارچ برای رفع مشکل رایج تولید قارچ ، گروه پرورش دهندگان قارچ را تشکیل دادند و جلساتی را برگزار کردند و پس از آن همانند پرورش دهندگان قارچ انگلیس و ایرلند M.G.A به عنوان شاخه ای از اتحاد ملّی کشاورزی ، به فعالیت پرداختند.در 5 سال اوّل فعالیت M.G.A ، دولت تأمین کننده هزینه ها بود و در نتیجه قارچ به عنوان یک غذای با ارزش معرفی شد.هنگامی که مواد اصلی مانند سوخت ، گچ و مصالح ساختمانی با کمبود در کشور مواجه بود ، دولت این مواد را در اختیار پرورش دهندگان قارچ قرار داد که باعث افزایش انگیزه تولید در پرورش دهندگان می شد.
ایستگاه قارچ M.R.S اندک زمانی پس از تأسیس ، برنامه ای را عرضه کرد که می توانست برای تهیه کمپوست ، جایگزین کودهای تجاری شود.همچنین توصیه های ارزشمندی برای کنترل بیماری های دنبان (Truffle Mushroom) ارائه شده و آزمایش های مقدماتی روی خاک های پوششی همچون پیت ، که امروزه به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد ، انجام شده است.
در سال 1941 ، Padwick اظهار داشت که پرورش Agaricus Bisporus در سراسر جهان در حال بررسی است و موفقیت هایی هم داشته امّا پرورش آن در هند اغلب با شکست روبه رو شده است.
در سال 1939 و 1945 میلادی اولین تلاش ها در مورد پرورش قارچ کاه در هند توسط بخش کشاورزی Madras انجام شد هر چند بعداً با مشکلاتی مواجه شد.
در سال 1961 میلادی تلاش های جدی توسط بخش کشاورزی H.P با همکاری انجمن تحقیقات کشاورزی هند (ICAR) صورت گرفت که به دنبال آن ، توسعه پرورش قارچ در بخش کشاورزی H.P آغاز شد.همچنین آزمایش هایی برای پرورش قارچ روی کود گاوی صورت گرفت که البته آزمایش های جامعی نبود.در سال 1964 میلادی این گروه موفق به پرورش قارچ خوراکی روی کمپوست کود اسبی شد و تحقیقات پایه ای در این زمینه صورت گرفت.
گونه قارچ صدفی در سال 1976 توسط جاندیک وسلپواز طبیعت جمع آوری شده که به خاطر طعم مطبوع و سهولت رشد ، خیلی زود به صورت گونه تجاری مصرفی و مورد استقبال قرار گرفت.قارچ صدفی ماده غذایی بسیار ارزشمند و خوش طعم و ارزان قیمتی است که به راحتی در سبد خانوارها می تواند جای بگیرد و با تولید و مصرف اهداف مختلفی را تأمین کرد که عمده آن ایجاد اشتغال و درآمد ، کاهش ضایعات ، افزایش بهره وری و بهبود کیفیت تغذیه و سلامت جامعه است و اصول پرورش و نگه داری آن بسیار ساده و ارزان قیمت است.

« فصل اوّل»

الف) ارزش غذایی قارچ ها:
تأمین نیاز غذایی ، یک نیاز ضروری و مهم هر کشوری است.با افزایش روز افزون جمعیت ، برآورده کردن نیازهای غذایی با کشاورزی سنتی میسر نیست.داشتن مقدار زیاد کالری به تنهایی نمی تواند نشان دهنده تغذیه مناسب و استاندارد باشد چرا که ماده غذایی باید مواد معدنی ، ویتامین ها و انواع پروتئین ها را داشته باشد تا انرژی کافی را تأمین نماید.قارچ ها ترکیبی غنی از پروتئین ، کربوهیدرات ، املاح با ارزش و ویتامین ها هستند.
پروتئین :
پروتئین معمولاً از طریق تعیین مقدار نیتروژن و ضرب نمودن در عدد 25/6 حاصل می گردد ، در این حالت فرض بر این است که نیتروژن صرفاً به شکل پروتئین موجود باشد.هرچند مقداری از نیتروژن در دیواره های سلولی (کیتین) موجود می باشد.به نظر می رسد فاکتور 38/4 = 25/6 × 70% نشان دهنده واقعی تر مقدار پروتئین می باشد.مقدار پروتئین قارچ ها به طور نرمال 3 الی 4 درصد وزن تازه آنها می باشد.مقدار آب قارچ ها معمولاً در حدود 90 درصد است.قارچ ها حاوی پروتئین کمتری تا سویا هستند ، لیکن پروتئین آنها به مراتب بیشتر از پروتئین برنج ، پرتقال و سیب می باشد.مقدار پروتئین ها وسیله انواع آمینواسیدهای ضروری و همچنین آمینواسیدهای غیر ضروری و آمیدها می باشند.اگریک آمینو اسد ضروری یا مقدار بیشتر از آنها به مقدار کافی و مورد نیاز فراهم نباشد ، بهره برداری از سایر آمینو اسیدها نیز به همان نسبت کاهش می یابد.
چربی :
مقدار چربی در وزن خشک گونه های مختلف قارچ در رنج یک تا 3/8 درصد و میانگین 4 درصد می باشد.به طور کلی ، چربی خام قارچ ها نماینده کلیه ترکیبات لیپید از جمله اسیدهای چرب آزاد ، مونوگلیسیریدها ، دی گلیسریدها ، تری گلیسریدها ، استرول ها ، استرول استرها و فسفولیپیدها می باشد.حضور اسیدهای چرب غیر اشباع در جیره غذایی روزانه ضروری می باشد ، در حالی که اسیدهای چرب اشباع ، که به میزان بسیار زیادی در چربی های حیوانی وجود دارند ، محتملاً برای سلامتی انسان زیان آور می باشند.وجود مقادیر زیاد چربی های غیر اشباع و درصد بالای لینولئیک اسید در این قارچ ها فاکتور مهمی در استفاده بیشتر از آنها در جیره غذایی روزانه جهت تأمین سلامتی می باشد.

ویتامین ها :
قارچ ها منبع خوبی از ویتامین ها از جمله تیامین (ویتامین B1) ، ایبوفلاوین (ویتامین B2) ، نیاسین و بیوتین و آسکوربیک (ویتامین C) می باشند.قارچ ها نیز حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای فسفر ، سدیم ، پتاسیم و مقدار کمتری کلسیم هستند.
فیبرها و کربوهیدرات ها :
فیبرها نیز در تأمین سلامتی نقش عمده ای دارند و قارچ های تازه حاوی مقدار زیادی از این مواد هستند.
ترکیبات اسیدهای آمینه قارچ خوراکی Agaricus Bisporous بر حسب میلی گرم در 100 گرم وزن خشک:
آلانین 4/2 متیونین 39/0
اسید کسپاراتیک 14/3 آرژنین 39/0
سیستیکین 18/0 قتیلآلاتین 55/1
اسیدگلوتامیک 06/7 پرولین 5/2
گلیسین 2/1 سرین 89/1
هیستیدین 64/0 ترئونین 48/1
ایزولوسین 28/1 تریپتوفان 94/3
لوسین 16/2 تیروزین 78/0
لیزین 62/1 والین 63/1
ویتامین های موجود در بعضی از قارچ های خوراکی (میلی گرم در 100 گرم وزن خشک) :
قارچ های خوراکی تیامین ایبوفلاوین نیاسین اسیدآسکوربیک
Agaricus bisporus 1/1 5 7/55 9/81
Lentinus edodes 8/7 9/4 9/54 0
Pleurotus ostreatus 8/4 7/4 7/108 0
Volvariella volvacea 2/1 3/3 9/91 2/20

مواد معدنی موجود در بعضی از قارچ های خوراکی (میلی گرم در 100 گرم وزن خشک) :
قارچ های خوراکی ca p fe Na k
Agaricus bisporus 23 1429 2/0 - 4762
Lentinus edodes 33 1348 2/15 837 3793
Pleurotus ostreatus 98 476 5/8 61 -
Volvariella volvacea 71 677 1/17 374 3455

ب) اثرات طبی قارچ ها :
تأثیرات دارویی قارچ ها در آزمایشات طبی چین باستان به ثبوت رسیده است.به نظر می رسد قارچ ها قادر به جلوگیری از بروز بیماری های عفونی ، سرطان و امراض قلبی می باشد ، به همین علت است که غالب گانودرما (Ganoderma Lveidum) می باشد.گانودرما در گذشته داروی انواع مختلف بیماری های کبد و نیز ایجاد مصونیت در برابر بیماری های عفونی و سرطان شناخته شده است.عصاره گانودرما موجب از بین رفتن نسوج زنده سلول های تومور (TNF) در موش و انسان می گردد.
Cordyceps sinensis یکی از گرانبهاترین قارچ های طبی به شمار می رود و مورد فروش وسیع قرار می گیرد.
- بیماری های قلب و کرونری:
بیماری های قلب و کرونری غالباً در اثر سطوح بالای کلسترول حادث می گردد.قارچ ها حاوی فیبر زیاد و چربی کم می باشند.آزمایشات به عمل آمده بر روی قارچ شی تا که نشان داده است که به ویژه قارچ های ضخیم تر donko در پایین آوردن سطح کلسترول مؤثر می باشند.حتی تلفیق شی تا که با گوشت خوک سطح کلسترول را کاهش می دهد.قارچ های صدفی حاوی موادی هستند که سطح کلسترول را در سرم (خونابه) و کبد خرگوش پایین آورده است.
سرطان :
بسیاری از قارچ ها حاوی موادی هستند که از رشد تومور جلوگیری می نمایند.غالباً این مواد متعلق به گروه پلی ساکارید ها می باشند ، مانند لنتینان (Lentinan) از شی تا که ، شی زوفیلان ، از شی زوفیلوم و گری فولان از گری فولا هم اینک عصاره کله میمون جهت افزایش تأثیرات شیمی درمانی یا رادیوترابی و تسکین و بهبودی بیماران مورد استفاده قرار می گیرد.
دیابت :
تحقیقات به عمل آمده بر روی حیوانات نشان می دهد که قارچ هایی از قبیل Cordyceps sinensis ، Lentinus edodes همگی دارای تأثیر مثبتی بر روی دیابت می باشند.در تاریخ کهن از قارچ های Shaggy mane ، Ink cap برای تأمین این منظور استفاده به عمل می آمده است.
ج) فیزیولوژی قارچ ها :
Pink oyster یکی از سریع الرشدترین قارچ ها به شمار می رود ، ده روز پس از اسپانینگ شروع به پریموردیا می نماید.این قارچ قادر است ظرف 15 روز پس از اسپانینگ ، قارچ های قابل برداشت تولید نماید.به محض ظهور پریموردیا ، سلول های موجود در پریموردیا شروع به تغییر نسوج می نمایند ، یعنی هر کدام با هایقای جداگانه اقدام به تشکیل ساقه ، کلاهک ، تیغه ها و بازیدیوم ها می نمایند.
مواد غذایی مورد نیاز قارچ ها از طریق آب موجود در میسلیوم انتقال می یابد.برای تأمین رشد مطلوب حدوث تبخیر ضروریست.به همین علت چنانچه رطوبت نسبی سالن کشت برای مدت طولانی در حد 100 درصد نگهداری شود ، قارچ ها شروع به پوسیدن خواهد نمود.براساس این برآورد نظری به ازاء هر کیلوگرم قارچ 3 لیتر آب بایستی تبخیر شود.فونکسیون قارچ ها حتی الامکان تولید و پراکنده سازی اسپورها می باشد.بعضی از نژادها حتی در هنگامی که قارچ هایشان کوچک است و به حد نهایی رشد نرسیده ، اسپورهای رسیده تولید می نمایند.سایر قارچ ها از قبیل قارچ تکمه ای سفید (Agaricus bistorquis ، Agaricus bisporus) تا زمانی که پشت باز نشده اند اسپور خود را رها نمی سازند.
د) مدفولوژی قارچ ها :
1) کلاهک (Cap or Pileus) :
کلاهک بخش گسترش یافته کار پوفور است که ممکن است سخت ، گوشتی ، غشایی یا کرکی باشد.البته اندازه ها ، رنگ ها و شکل های متنوعی از آن وجود دارد.سطح کلاهک ممکن است صاف ، پرزدار یا خشن باشد.
2) تیغه ها (Lamellae) :
تیغه ها در زیر کلاهک قرار دارند که به طور شعاعی از نوک ساقه تالیه کلاهک کشیده شده اند.تیغه در سطح خود حامل اسپورهاست.با تغییر رنگ اسپورها ، تیغه ها نیز تغییر رنگ می دهند.برای مثال در Agaricus bisporus رنگ تیغه کارپوفور جوان ، صورتی است که در نتیجه تغییر رنگ اسپورها ، به تدریج به بنفش تیره ، قهوه ای و سیاه تبدیل می شود.نحوه اتصال تیغه ها به پایه کمک زیادی به شناسایی قارچ ها می کند.هنگامی که تیغه ها به پایه متصل نیستند یا اتصال اندکی دارند به آنها آزاد و هنگامی که تیغه ها به طور مستقیم به پایه چسبیده اند و زاویه قائم ایجاد می کنند به آنها متصل و هنگامی که تیغه ها به صورت مخروطی سراسر پایه را پوشانده باشند در اصطلاح ، غیر معمولی نامیده می شوند.اگر در نزدیکی محل اتصال تیغه ها به پایه شکافی به وجود می آید ، به این حالت موج دار می گویند.
در میوه های جوان ، تیغه ها با بافتی که از لبه کلاهک تا پایه امتداد دارد پوشیده می شوند که به این بافت پرده بیرونی می گویند.هنگامی که کلاهک رشد می کند ، پرده بیرونی پاره می شود و قسمت هایی از پرده که روی پایه باقی می ماند ، حلقه (Annulus) نام دارد.این حلقه ها به اندازه ای ظریف اند که می توانند به راحتی ، حتی توسط باران از کلاهک جدا شوند.
3) پایه یا ساقه (The stipe or Stalk) :
پایه نگهدارنده کلاهک است که به آن ساقه کاذب نیز می گویند.بودن یا نبودن پایه و نحوه اتصال آن به کلاهک از مهمترین شاخص هایی است که در شناسایی جنس قارچ ها نقش تعیین کننده دارد.
در اغلب موارد پایه به مرکز کلاهک چسبیده است اما گاهی اوقات پایه به لبه کلاهک متصل می شود که به این حالت ، خارج از مرکز (Eccentric) می گویند.
پایه ممکن است گوشتی یا سخت باشد.از نظر شکل ، پایه می تواند سیلندری باشد که در سراسر طول خود قطر یکسانی دارد یا می تواند دوکی شکل باشد که در وسط متورّم و در دو طرف مخروطی شکل است و نیز می تواند گرزی شکل باشد که اندازه آن از بالا به پایین کاهش می یابد و مخروطی شکل می شود.در دو طرف پایه جنس Bulbous تورم شدیدی مشاهده می شود اگرچه که در جنس Marginate قسمت پایینی پایه عریض شده و نعلبکی شکل می شود که لبه های کاملاً مشخصی دارد.
4) پرده عمومی (Volval universal veil) :
قبل از تمایز نهایی ، تمام اندام بارور قارچ قبل از ظاهر شدن با بافت ظریفی که پرده عمومی به (Veil) معروف است ، پوشیده شده است.همزمان با رشد کارپوفور ، پرده پاره می شود و همانند یک فنجان ، قسمت پایینی پایه را احاطه می کند.گاهی اوقات ممکن است پرده بر روی لبه کلاهک باقی بماند.
بر اساس بودن یا نبودن پرده و حلقه ، قارچ ها به چهار گروه تقسیم می شوند:
1) قارچ هایی که هر دو مجموعه را دارند مثل جنس Ananita
2) قارچ هایی که فقط حلقه دارند مثل جنس Ananita
3) قارچ هایی که فقط پرده دارند مثل جنس Volvariella
4) قارچ هایی که هیچکدام را ندارند مثل جنس Marasmius or eades .

ه) تولید مثل قارچ ها :
دو نوع تولید مثل دارند:
1) غیر جنسی Asexual : قارچ هایی که فقط تولید مثل غیرجنسی دارند Axumorphe گویند.
2) جنسی Sexual : قارچ هایی که فقط دارای تولید مثل جنسی هستند Telemorphe گویند.
قارچ هایی که تولید مثل جنسی و غیرجنسی دارند Holomorphe گویند.
در تولید مثل غیرجنسی اندام های جنسی دخالت ندارند بلکه تکثیر به وسیله اسپورSpore یا سلول اسپور مانند انجام می گیرد.
در تولید مثل غیرجنسی اندام های جنسی دخالت دارند و توسط گامت ها تکثیر صورت می گیرد.
انواع تولید مثل غیرجنسی :
1) قطعه قطعه شدن ریسه : ریسه قطعه قطعه می شود که هر یک از این قطعات را اوئیدیوم Oidium و مجموع آن را Oidia گویند.اگر قطعات مانند دانه تسبیح به دنبال هم قرار گیرند آرتروسپور می گویند.اما اگر شرایط نامساعد باشد قبل از جدا شدن ریسه هر یک به وسیله جو اکلفت محصور می شود که کلامیدوسپور می گویند.
2) اسپورزایی : متداول ترین روش تولید مثل غیر جنسی در قارچ ها است.رنگ ، شکل و اندازه اسپور مختلف است : اسپوریا در انتها یا در جوانب ریسه به وجود می آید یا در کیسه ها در اندام های خاصی مثل اسپورانژیوم ، ژئوسپورانژیوم پدید می آید.
3) جوانه زدن : این نوع تولید مثل در برخی از قارچ ها مانند مخمرها مشاهده می شود.قارچ ها در شرایط مساعد زندگی به روش جوانه زدن زیاد می شوند. برای تولید جوانه دیواره در ناحیه کوچکی به طرف خارج برآمدگی تولید می کند.از سلول مادر مقداری سیتوپلاسم گرفته و اندازه آن افزایش می یابد ، هسته تقسیم می شود یکی از هسته های حاصل به درون جوانه منتقل می شود ضمن رشد جوانه محل اتصال آن با سلول مادر فشرده شده جوانه جدا می شود یا همراه سلول مادر به جوانه زدن ادامه می دهد.
4) تقسیم دوتایی : بر خلاف جوانه زدن قارچ هایی که برآمدگی پیدا می کنند در تقسیم دوتایی فرورفتگی پیدا می کنند و غشایی بین دو هسته و سیتوپلاسم ایجاد می شود و سلول اصلی به دو سلول که از دو جهت با یکدیگر مشابه اند تبدیل می شوند.
5) تشکیل کنیدی : اگر اسپورانژیوم به وجود نیاید و اسپورها برهنه در اطراف یا انتهای هیف به طور مجتمع یا منفرد قرار گیرند آنها را کنیدی گویند هیف حاصل کنیدی یا کنیدیورفور گویند.
تولید مثل جنسی :
تولید مثل جنسی قارچ ها مانند سایر موجودات زنده از آمیزش دو هسته به وجود می آید و طی سه مرحله انجام می گیرد.
در تولید مثل جنسی سه مرحله به شرح زیر وجود دارد :
1) پلاتوگامی : دو سلول (نر و ماده) در کنار هم قرار می گیرند که با حل شدن غشاء فی مابین دو سلول و اختلاط دو سیتوپلاسم خاتمه می یابد.
2) مرحله کاریوگامی : هسته ها با هم ترکیب می شوند به طوری که سلول با هسته ایپلوئید به وجود می آید که این حالت بیشتر در قارچ های پست مشاهده می شود.ولی در قارچ های عالی مرحله کاریوگامی بلافاصله بعد از مرحله پلاتوگامی صورت نمی گیرد.
3) مرحله پلوئید و تقسیم هسته به روش میوز : در این مرحله از تولید مثل جنسی هسته ایپولوژدی با روش تقسیم میوز دو هسته n کروموزومی به وجود می آید.

گامتانژیوم :
به اندام تولید مثلی در قارچ ها که تولید گامت ها یا هسته های گامتی می کند که ممکن است محتوی یک یا چند هسته جنسی باشد.
ایزوگامتانژیوم :
گامت های هم شکل که از نظر ظاهر ، غیرقابل تشخیص از یکدیگر باشند.
هتروگامتانژیوم :
گامت هایی که مشابه نیستند.
منوکاریون :
چنانچه اندام های تولید مثلی در قارچ ها گامت های نر و ماده در روی یک ریسه باشد به این قارچ ها تک پایه منوکاریون می گویند.
دی کاریون :
اگر اندام های تولید مثلی دوتا ریسه مجزا باشد دی کاریون می گویند ، باید شرایط مساعد باشد تا گامت ها با هم برخورد کنند.
روش های مختلف تولید مثل جنسی در قارچ ها :
1) لقاح پلاتوگامی : دو گامت نر و ماده که یکی یا هر دوی آنها دارای تاژک متحرک باشند به یکدیگر نزدیک می شوند و درمحل اتصال دو گامت غشاء سلولی از بین می رود.ابتدا سیتوپلاسم و سپس هسته های آن دو با یکدیگر مخلوط شده سلول واحدی به نام تخم یا زیگوت را به وجود می آورد.
2) تماس دو گامتانژیوم :
گامتانژیوم ها با هم تماس پیدا می کند هسته گامت نر از طریق شکافی که در غشاء گامت ماده در محل اتصال ایجاد می شود وارد می شود.
3) لقاح گامتانژیوم :
کل محتویات گامت نر مثل هسته و سیتوپلاسم وارد گامت ماده می شود مثل کیتریدیومیستها.
4) اسپرم زایی :
در عده ای از قارچ ها ، اندام های نر ، کوچک تک هسته ای اسپور مانند دیده می شود.این اندام ها را سپرماسی و هیف حامل را اسپرماسیفور گویند.اسپرماسی به وسیله حشرات ، باد ، آب و یا به طریق دیگر حرکت می کند و به گامت ماده می چسبد و از راه سوراخی که ایجاد می کند محتویات اسپرماسی به داخل هیف گیرنده که در حکم اندام ماده است انتقال می یابد.مثل زنگ ها.
5) سوماتوگامی :
اندام تولید مثل (جنسی) وجود ندارد.بلکه هیف های سازگار می تواند خود را برای آمیزش به هم برساند.مثل کیتیریدا.

«فصل دوّم»

پلوروتوس (Pleurotus)
الف) قارچ صدفی :
قارچ پلوروتوس به قارچ صدفی معروف می باشد ، زیرا کلاهک آن شبیه صدف حلزون ، قاشقی و زبانی شکل است.
این قارچ متعلق به خانواده تریکولوماتاسه ( Tricholomataceae) ، ردیف آگاریکاله (Agaricales) و کلاس بازیدیومایست (Basidiomycetes) می باشد.قارچ مزبور در نواحی معتدل یا نیمه گرمسیری (در فصول سردتر سال) به صورت طبیعی بر روی چوب های پوسیده درختانی از قبیل بلوط ، نارون ، افرا ، راج و صنوبر می روید.
نظر به اینکه گونه های مختلف قارچ صدفی دارای خصوصیت سازگاری و رشد آسان و سریع می باشد ، تولید آن به طور فزآینده ای در کشورهای مختلف جهان گسترش یافته است و روش های کشت و تکنیک های پرورش آن نسبتاً ساده و کم هزینه است.
گستره بی شماری از ضایعات گیاهی از قبیل خاک اره ، شلتوک برنج ، تفاله گیاهانی مثل نیشکر یا چغندر قند ، ساقه ذرت ، ساقه ها و برگ های موز و نیز ضایعات پنبه که هزینه چندانی ندارند ، بدون اینکه نیازی به استفاده از روش های پیشرفته پرهزینه وسو پلیمان تقویتی باشد ، می توان آن ها را به عنوان کمپوست جهت تولید قارچ صدفی مورد بهره برداری قرار داد.از خصوصیات مثبت و منفی قابل توجه دیگر این قارچ به غیر از مراتب ذکر شده می توان به چند مورد ذیل اشاره نمود : برخی ازگونه های قارچ صدفی ، محصول خیلی زیاد تولید می نمایند.به عنوان مثال این قارچ ها ظرف مدت چند هفته می توانند 100 گرم از مواد ضایعاتی گیاهان را به 50 تا 70 گرم قارچ صدفی تازه تبدیل نمایند.دو خصوصیت نامناسب در این قارچ که نیاز به اصلاح کیفی دارد ، عبارتند از: یکی اینکه بعضی از گونه های قارچ صدفی نسبتاً ترد و شکننده بوده و به همین دلیل بسته بندی و حمل و نقل آن خالی از اشکال نخواهد بود ، دیگر اینکه این قارچ به طور گسترده ای اسپورهای خود را درطول پروسه تولید پخش می نماید که این وضعیت باعث ایجاد آلرژی و حساسیت برای پرسنل محل تولید می گردد.
ب) صفات مشخصه بیولوژی قارچ صدفی :
1) مورفولوژی اسپوروفورها :
قارچ های صدفی نرم بوده ، به رنگ های متنوعی از جمله آبی تیره ، سفید ، کرم تا قهوه ای ، زرد مخملی دیده می شوند.کلاهک معمولاً صدفی شکل و شبیه زبان و یا در مراحل بلوغ به حالت گودشدگی در می آید.رنگ قارچ در اثر تغییرات عواملی محیطی از قبیل نور و درجه حرارت ، به مقدار زیادی تغییر می نماید.به طور کلی ، رنگ قارچ صدفی ، در شرایط آب و هوای سرد و روشنایی بیشتر تیره تر ، و در آب و هوای گرم و روشنایی ضعیف روشن تر خواهد بود.
اندازه قارچ از 5 تا 30 سانتیمتر متغیر است.قارچ معمولاً بر روی چوب در اندازه کوچکتر ، و بر روی مدیوم های ضایعات پنبه و کلش در اندازه بزرگتری ظاهر می گردد.تیغه ها سفید یا خاکستری رنگ هستند.اتصال ساقه به کلاهک به صورت مجموعه ای از شعاع های گریز از مرکز مشاهده می گردد ، لیکن ساقه قارچ های فاقد اسپور حول مرکزیت کلاهک قرار دارد.
2) جنسیت :
در روی هر بازیدیوم معمولاً 4 بازیدیوسپور وجود دارد ، و به ندرت 5 بازیدیوسپور یا بیشتر مشاهده می گردد.حسب گزارش های اعلام گردیده P.ostreatus ، P.Sajor_caju و گونه های مرتبط یا نزدیک P.ostreatus کاملاً هتروتالیک و تتراپولار هستند.اختلافات بین میزان رشد و نیرومندی نژادهای هاپلوئید مختلف آشکار بوده ، امکان توسعه نژادهای پرمحصول و با کیفیت مطلوب جهت تولید کافی اسپوروفور از طریق برنامه صحیح تکثیر امکان پذیر می باشد.
3) عناصر مورد نیاز برای رشد میسلیوم :
منابع کربن مناسب جهت رشد میسلیوم عبارتنداز : نشاسته ، گلوکز ، فروکتوز ، مالتوز ، ساکروز ، پکتین ، سلولز ، لیگنین.اتانول یکی از منابع کربن جهت رشد میسلیوم به شمار می رود.سیترات ، اگسالات و سایر اسیدارگانیک ها برای رشد میسلیوم تأثیر چندانی ندارند.
منابع نیتروژن مفید و تأثیرگذار در رشد قارچ صدفی عبارتنداز : پپتون ، لیکور ذرت ، پودر سویا ، پودر مخمر ، سولفات آمونیوم ، آسپاراژین ، سرین ، آلانین ، و گلیسین.اوره به نسبت بسیار ضعیفی قابل بهره برداری است.
اپتیمم درجه حرارت برای رشد میسلیوم در حدود 25 الی 28 درجه سانتیگراد و رنج PH در حدود 5/5 الی 5/6 می باشد.
قابلیت تحمل Co2 برای میسلیوم نسبتاً زیاد است.میسلیوم گونه های قارچ صدفی می تواند به راحتی در تمرکز 15 الی 20 درصد Co2 به رشد خود ادامه دهد.زمانی که میزان Co2 به 30 درصد افزایش یابد ، رشد میسلیوم به سرعت کاهش می یابد.
ج) مورفولوژی گونه های صدفی و تاریخچه کشت آنها :
1)‌ Pleurotus ostreatus :
یک قارچ ساپروفیت و تخریب کننده چوب می باشد ، معذالک گاهی اوقات به صورت پارازیت ظاهر می گردد و گستره زندگی طبیعی و پخش آن در نواحی با آب و هوای معتدل می باشد.قارچ دهی در ماههای پائیز و زمستان در درجات حرارت بالاتر از 15 درجه سانتیگراد به وقوع می پیوندد.کلاهک متصل به ساقه ، صدفی ، ماله ای یا زبانی شکل است.رشد آن حداکثر بین 5 الی 15 سانتیگراد می رسد و به رنگ خاکستری ، خاکستری مایل به قهوه ای یا ارغوانی است.
2) Pleuotus spfloridal :
این گونه ها به لحاظ شکل مشابه P.ostreatus می باشند ، لیکن به نظر می رسد از نظر ساختمان تا اندازه ای کوچکتر و ظریف هستند.رنگ این گونه ها متفاوت و بسته به برخورداری از درجات حرارت مختلف متغیر می باشد.
در درجات حرارت پائین (در حدود c˚5) کلاهک به رنگ قهوه ای روشن است ، در درجات حرارت بالا که رشد قارچ ادامه می یابد (26 الی 27 درجه سانتیگراد) کلاهک به رنگ زرد کمرنگ تا سفید تغییر رنگ می دهد.این گونه ها محصول بیشتری تا گونه P.ostreatus متمایز می باشد ، وسیله Eger (1965) به P.sp.flrida نامگذاری گردید.
3) Pleurotus eryngii :
موطن اصلی این قارچ نواحی نیمه گرمسیری است.گستره آن ، اراضی مرکزی آسیا و اروپای جنوبی و شمال آفریقاست.
در اقصی نقاط شمال ، محدود به اروپا گردیده و تا فرانسه و دشت های چکسلواکی ، مجارستان و نواحی جنوبی اتحاد جماهیر شوروی جریان دارد.
f.eryngii پارازیت ریشه های گونه های Ammiaceae و ferula و Eryngium campestre و Lascrpitium lafifolium و غیره می باشد.
کلاهک به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز ، قهوه ای متمایل به خاکستری تا زرد تیره ، رنگ پریده ، تا اندازه ای فلس مانند و به عرض 4 الی 5 سانتیمتر است.وزن قارچ بدست آمده در کشت بر روی مدیوم کلش چند برابر وزن قارچ روئیده در طبیعت است.وزن یک قارچ به تنهایی در حدود 300 الی 400 گرم است.تیغک ها سفید یا خاکستری ، ساقه متمایل به سفید و به طول 3 الی 10 سانتیمتر است.اسپورها نازک و شفاف (سفید تا بنفش کمکرنگ – خاکستری) می باشند.استحکام ساقه و کلاهک ، بوی مطبوع و کیفیت طبخ آن ، این گونه را نسبت به سایر گونه های قارچ صدفی متمایز نموده است.
4) Pleurotus cornucopiae :
این گونه یکی دیگر از گونه های صدفی مناسب برای کشت است.این قارچ بر روی چوب درختان بلوط ، نارون و راش می روید.
5) سایر گونه های قارچ صدفی :
در هندوستان Pleurotus sajor – Caju بر روی کلش ، برگ های موز و غیره کشت می گردد.این قارچ ساپروفیت کننده های Euphorbia royleana می باشد.
Pleurotus djamor که به قارچ صدفی صورتی معروف است.پتانسیل بالایی در کشورهای گرمسیری داشته و در درجات حرارت بالا قارچ می دهد.
P.sanmoneo stramineus (Vasiljeva 1973) در 18 الی 30 درجه سانتیگراد قارچ دهی می نماید و دارای رشد بسیار سریع است ، و نیز قدرت کلنیزاسیون ساپروفیتیکی بالایی دارد.این قارچ می تواند کلش به عمل نیامده را سریعاً کلنیزه نماید.
P.abalonus که به قارچ Abalone معروف است ، تولید قارچ های بزرگ به رنگ تیره می نماید.این قارچ دارای بافت گوشتی لذیذ بوده ، می توان آن را به صورت تازه یا کنسرو مصرف نمود.این قارچ را می توان در درجه حرارت بالا پرورش داد و قابلیت نگهداری آن مطلوب است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  68  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید