تحقیق در مورد نحوه کشت خیار گلخانه ای

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:12

 فهرست مطالب

انتخاب بذر:

نحوه کشت

انتقال نشاء به زمین اصلی

آبیاری

هرس اولیه

برداشت محصول

پائین کشی بوته ها

صادرات خیار :

کشورهای تولیدکننده اصلی:

حداقل ملزومات:

کیفیت و چگونگی نگهداری:

عمر نگهداری

وضعیت ایده آل:

دمای پیشنهادی:

انتخاب بذر:

بعد از انتخاب زمان کشت باید بذر مناسب و خوبی انتخاب کنیم که بر اساس تقسیم بندی اقلیم های مناسب صورت می گیرد.مثلا برای مناطق جنوبی که زمان کشت از اوائل مهرماه شروع می شود و تا آخر خرداد سال بعد می توان برداشت محصول داشت و یا مناطق شمالی و مرکزی که کار کشت از اوائل دی ماه شروع می شود بذرهای تک گل پیشنهاد می شود که دارای برگ های کوچک و مقاوم به سرما بوده و جهت دوره های طولانی مناسب می باشد ولی در اقلیم های که دو فصل کشت دارند بهتر است از واریته های پرگل که محصول زیادی در زمان کوتاه دارنداستفاده گردد. شایان ذکر است که بسیاری از کشاورزان بدون توجه به نوع واریته و زمان کشت آن و تنها به علت پر گل بودن آن اقدام به کشت در فصولی می نمایند که مناسب حال آن بذر نیست در نتیجه با مشکلاتی مواجه می شوند که برای آنها اندکی ناشناخته و غریب می نماید.کشاورزانی که آشنایی با خواص واریته های مختلف ندارند اشتباه عمده ای را مرتکب می شوند و آن این است که واریته های پر گلی را که برای فصول بهاره کشت نموده اند و محصول خوب و زیادی برداشت کرده اند مجددا برای کشت پائیزه انتخاب می کنند. با شروع فصل سرما و کوتاه شدن طول روز تعداد زیادی میوه های کوچک در هر بوته مشاهده می کنند که به علت ریز ماندن میوه ها بر روی ساقه محصولی برداشت نمی کنند و با تصوراتی که دارند کود و سم را به گیاه تحمیل می کنند در حالی که بذر های تک گل بوده و از آن میوه کمتری مشاهده می کنند اما محصول بیشتری برداشت می شود.
نحوه کشت : پس از انتخاب بذر باید فکر نحوه کشت باشیم به طور کلی در مقابل ما دو راه برای کشت بذر قرار دارد. یکی کشت مستقیم و کشت به صورت خزانه که از این دو راه به خاطر صرفه جویی در استفاده از امکانات گلخانه ای و مراقبت بیشتر و بهتر تا جوانه زدن٬ بهتر است از کشت در خزانه بهره گیری کرد. برای کشت مستقیم زمین باید رطوبت کافی داشته و به اصطلاح گاورو باشد و بهتر است زیر و روی بذر به مقدار مورد نیاز بیته موس ریخته شود.
بهترین خاک برای کشت در گلدانهای نشاء ماده ای طبیعی به نام بیته موس می باشد که در بازار انواع خارجی و ایرانی آن یافت می شود.

تحقیق در مورد آبیاری

شلینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه66

دوره دو جنگ فراجهانی شاهد کاهش شدید درفعالیتهای آبیاری بوده است که به طوراساسی به رشد زیاد تولید کشاورزی کمک کرده است که انسانیت را قادرمیسازد تا جمعیت دوبرابرش را تغذیه کند. هرچند تمایزی باید بین کمک مثبت کلی آبیاری وآبرسانی به قابلیت تولید کشاورزی و رفاه اقتصادی و مقدارمهمی از تخصیص نادرست سوء اداره منابعی که با توسعه آبیاری همراه بوده اند صورت بگیرد. هرچند دربسیاری ازموارد منابع آبرسانی بیش ازحد توسعه یافته اند. همچنین سرمایه بیش ازحد خرج شده است و هزینه های مهمی برحسب فقدان اکوسیستم ،انقراض گونه های ماهی و آلودگی منابع آبرسانی بیش ازحد پرداخت شده است.این فصل دیدگاهی اقتصادی را درمورد کمک منابع آبیاری وآبرسانی به توسعه کشاورزی گذشته و مدیریت آینده منابع آبرسانی فراهم میکند.

کارایی مصرف آب تحت تاثیر تصمیماتی صورت گرفته در بسیاری ازسطوح قرارگرفته است . ما دراین فصل بی کفایتی هایی که میتواند درسطوح مختلف مدیریت آبرسانی رخ دهد را تحلیل میکنیم. ما ابتدا با بحث کردن مصرف آب آبیاری توسط فردی شروع میکنیم وازاینرو به اهمیت مدیریت آبرسانی منطقه ای می پردازیم. ما ازاینرو اهمیت ملاحظات پویادرمورد آینده و نقش مدیریت بین منطقه ای را مورد بحث قرارمیدهیم. با هم این بخش هاچاچوبی اقتصادی رابرای طرح کردن سازمانهای آبرسانی و خط مشی هایی برای افزایش دادن تخصیص منابع آبرسانی و جلوگیری کردن ازبی کفایتی فعلی درسیستم های منبع آبرسانی ارائه میکنند. دومین قسمت فصل عطفیوهزینه هایی که ازطریق پروژه های آبرسانی وآبیاری کشاورزی درکشورهای درحال توسعه تحقق یافته اند را مرورمیکند. معدودی از ارزیابی های یکپارچه شده عملی درمورد این پروژه ها وجود دارد ، ازاینرو ما قطعات را به هم پیوست میدهیم و اطلاعات را با بحث های مفهومی ترکیب میکنیم

جزوه اصول وروش های آبیاری

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:48

 فهرست مطالب

اصول وروش های آبیاری

مقدمه :

آبیاری :

اهداف آبیاری :

شبکه های آبیاری

معادله مانینگ :

روشهای توزیع آب درمزرعه  :

2 ) روشهای آبیاری تحت فشار :

ب ) روشهای آبیاری قطره ایی ( موضعی )

الف ) روشهای آبیاری بارانی :

مزایا ومعایب آبیاری سطحی :

روابط آب وخاک

ماسه ایی :

میزان آب دریافتی سرانه (یک نفر) درسال , مطابق گزارش سازمان ملل در سال 1995 , در ایران 1700 متر مکعب ومیزان آب مصرفی یک نفردر سال 1200 متر مکعب بوده است . ( مصرف آب دربخشهای کشاورزی ( بیشترین مصرف وحدود 70%) -  دربخش صنعت ودربخش خانگی(کمترین مصرف وحدود 10%) میباشد . (اصلی ترین منبع تامین آب ایران , نزولأت آسمانی میباشد) .

یکنواخت نبودن توزیع ( از نظرزمانی ومکانی ) باعث کمبود آب در ایران است وهمچنین نداشتن سدهای کافی دلیل دیگر آن میباشد .

در ادامه گزارش ذکر شده آمده است که در سال 2025  مقدار مصرف سرانه در ایران 1200 ومقدار آب دریافتی نیز 1200 متر مکعب میباشد . ( به دلیل بالأ رفتن فرهنگ مردم وهمچنین افزایش جمعیت ) . درهمین گزارش پیش بینی شده است که در سال 2050 میلأدی مقدار آب دریافتی 700 و مقدار مصرف سرانه 1200 مترمکعب میباشد . از آن سال به بعد قطعا هر سال مشکل کم آبی خواهیم داشت .

درحال حاضر تلأش میشود تا گیاهانی تو لید گردد که بتوانند با آب شور تامین گردند, درچنین صورتی مشکل کمبود آب حل خواهد شد .

آبیاری :

در قدیم آبیاری را چنین تعریف میکردند : رساندن آب کافی به خاک به منظور تامین رطوبت مورد نیاز گیاه ,یعنی خاک واسطه ایی بین آب وگیاه است .

نقش خاک  : همانند یک ظرف برای رساندن آب به گیاه عمل میکندوعدم وجود خاک یعنی رساندن دایم آب به گیاه .  خاک نیاز دایمی گیاه به آب را به نیاز دوره ای تبدیل میکند .

اهداف آبیاری :

1 - تامین رطوبت مورد نیاز برای رشد گیاه .

2 -  تامین ذخیره رطوبتی خاک در دوره های خشک .

          دربرخی از مناطق آبیاری دیمی صورت میگیرد, اینگونه آبیاری نیاز به آبیاری کمکی دارد . درجایی که بارندگی کفاف تامین رطوبت گیاه را میکند , اگر به علتی میزان بارندگی کم گردد, باید بایک سیستم موقتی آبیاری زمین تامین گردد .

3 - خنک کردن خاک ومحیط اطراف گیاه وایجادشرایطی مناسب برای رشد بهتر گیاه .

          مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد واقع درشمال خوزستان دریک شرایط مساوی کشت  سه نوع آبیاری را مورد آزمایش ونتایج آن را مورد بررسی قرار داد . 1 ) آبیاری قطره ای : این آبیاری توسط دریپر یا به اصطلأح قطره چکان صورت میگیرد . با این روش کمترین آبیاری صورت میگیرد, 2 ) آبیاری بارانی ( مصرف آب در این روش از روش آبیاری قطره ای بیشتر است )  و 3) آبیاری سطحی که بیشترین مصرف آب را برای تامین نیاز آبی گیاه دارد  . نتایج نشان داده است که آبیاری با آب بارانی باعث رشد , ارتفاع وچتر اندازی بهتر برای گیاه شده است وعملکرد محصول بهتری نیز بدست آمد . دما در قطعه ای که با روش آبیاری بارانی آبیاری گردیده بود بین 5 تا 12 درجه کاهش داشته ومیزان رطوبت هوا نیز افزایش  داشته است . نتیجه  : آبیاری با روش بارانی باعث خنک کردن خاک ومحیط اطراف گیاه میشود . ( توجه : این آزمایش نمیتواند نماینده بهترین آبیاری باشدزیرا در یک منطقه مشخص وبا آب وهوایی مشخص امتحان گردیده است ) .

4 - کاهش خطر یخبندان .

          در مناطق سرد سیرگاهی درفصل بهار( تشکیل شدن شکوفه وابتدای مرحله زایشی ) یک جبهه هوای سرد وارد منطقه شده ودما را تازیر صفر کاهش میدهد وخسارت زیادی به باغ میوه وارد میکند . از قدیم با راههایی دما را افزایش میدادند وآبیاری یکی از راههایی است که باعث کاهش خطریخبندان میشود . درباغ میوه این روش با آبیاری بارانی صورت میگیرد . این آبیاری به اندازه ای صورت میگیرد که آب از برگها وگلها ریزش کند درنتیجه این گونه آبیاری یک لأیه نازک از یخ روی اندامهای مختلف گیاه را می پوشاند ورابطه بین گیاه با دمای محیط قطع میشود ( هرگز به کمتر از صفر درجه نخواهد رسید ) درنتیجه خسارت پیش بینی شده کاهش خواهد یافت . این خصوصیت فقط مخصوص خواص آب میباشد . ( آب تنها ماده ای است که وقتی یخ میزند , وزن مخصوص آن کم میگردد ) در منطقه خوزستان خطر یخبندان نداریم ولی خطر سرمازدگی وجود دارد . نیشکر به سرما حساس است واگر دما به صفر برسد گیاه نیشکر از شکر درون خودش استفاده میکند . در چنین شرایطی باید مزارع نیشکر غرقآب گردد .

5 - به تاخیر انداختن تشکیل گل در بعضی از گیاهان .

          اکثر گیاهان با افزایش دما به گل مینشینند . با آبیاری مرتب چنین گیاهانی , محیط اطراف گیاه خنگ میگردد و گل دهی به تاخیر می افتد .

6 - نرم کردن کلوخه های خاک پس از شخم .

          کلوخه ها موانعی هستند برای جوانه زدن بذر , لذا با آبیاری اینگونه کلوخه ها را نرم میکنند .

7 - رقیق کردن غلظت املأح دراطراف ریشه .

تحقیق در مورد محاسبه تبخیر و تعرق گیاه آفتابگردان

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:29

 فهرست مطالب

آفتابگردان................................. 1

تاریخ کشت.................................. 1

روش کاشت................................... 2

آبیاری..................................... 5

تبخیر و تعرق در پوشش گیاهی.................. 9

روشهای محاسباتی ETo......................... 11

روش بلانی کریدل محاسبه شده توسط FAO.......... 13

محاسبه ضریب گیاهی .......................... 15

محاسبات .................................... 19

نتیجه گیری.................................. 23

منابع...................................... 24

آفتابگردان

امروزه آفتابگردان از نظر مجموع محصول و تجارت جهانی یکی از دانه های روغنی عمده جهان محسوب می شود و احتمالا حتی اهمیت آن باید بیشتر شود. این روند نخست مرهون معرفی ارقام پاکوتاه هیبرید است که میزان بازدهی آنها بالاست. این انواع نه تنها میزان روغن را در هر هکتار افزایش داد بلکه امکان کاشت مکانیزه سودمندتری را فراهم آورد. تاکید بر فواید چربیهای اشباع نشده در غذای انسان، استفاده  از روغن آفتابگردان را در روغهای خوراکی و غذاهی پختنی افزایش داد.

تاریخ کشت:

حداقل حرارت لازم برای جوانه زدن بذر آفتابگردان حدود 8 تا 10 درجه سانتیگراد در خاک است. معمولا این حرارتها در خاک با رسیدن میانگین شبانه روزی حرارت هوا به 10 تا 15 درجه سانتیگراد (بسته به عوامل خاک و اقلیم) تامین می گردد. طول فصل رشد مورد نیاز رقم، زمان وقوع اولین سرمای کشنده (حدود2- درجه سانتیگراد ) در پائیز، برخورد دوران گرده افشانی با فعالیت حشرات و فرار دوران گرده افشانی و اوایل دانه بندی از گرمای شدید تابستان(حرارت های ماکزمم بیش از 35 درجه سانتیگراد ) از عوامل تعیین کننده در انتخاب تاریخ مناسب کشت آفتابگردان است.

روش کاشت:

آفتابگردان را در شرایط دیم روی بستر مسطح یا داخل جوی کم عمق می کارند. ولی تحت شرایط آبیاری روی پشته کشت می گردد. معمولا کاشت با ردیف کار ذرت انجام می شود. عمق کاشت بذر روب پشته 5 تا 7 سانتیمتر و در روی بستر مسطح 3 تا 5 سانتیمتر می باشد. فاصله ردیفهای کاشت 70 تا 90 سانتی متر و فاصله بین بوته ها 15 تا 30 سانتیمتر مناسبت است. تراکم بوته به روقم، وضعیت رطوبتی خاک و ماشین آلات بستگی داشته و معمولا بین 4 تا 8 بوته در متر مربع می باشد.

در شرایطی که برداشت کاملا مکانیزه است از ارقامی استفاده  می کنند که بیش از یک طبق در بوته تولید می کند. همیچنین تراکم بوته را زاید می گیرند. این عمل سبب تولید طبقهای کوچکی می گردد که سریعا خشک شده، هنگام رسیدگی مستقیم قرار گرفته و برداشت تسهیل می گردد. چنانچه براشت با دست انجام می شود می بایستی از ارقامی استفاده  کرد که تولید ساقه های جانبی ننموده و فقط یک طبق بزرگ در انتهای ساقه اصلی دارد. همچنین تراکم بوته را کم می گیرند تا طبقهای بزرگی تشکیل شود و برداشت آنها ساده تر باشد. در این شرایط و در صورت امکان جهت کاشت را شمالی – جنوبی انتخاب می کنند تا اکثر طبقهای آفتابگردان در زمان رسیدگی بطرف شرق آویزان باشد. کارگران برداشت کننده روی تریلر سوار می شوند و طبقها را بسهولت قطع و جمع می کنند.

در بعضی شرایط حصول تراکم مطلوب بوته از طریق کاشت با تراکم نهائی امکان پذیر نیست. در چنین وضعی می بایستی محصول را متراکم کاشت و هنگامیکه بوته ها 2 تا4 برگ حقیقی دارد نسبت به تنک کردن محصول اقدام کرد.

پروژه آبیاری

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:90

مقدمه:

از بسیاری از مناطق دنیا به منظور تامین آب لازم برای رشد محصولات از آبیاری استفاده می شود. در مناطق خشک چون خاورمیانه، هند، غیر آمریکا و استرالیا یا بارندگی نیست و یا مقدار آن کم است و آب لازم برای محصولات به طور کلی از طریق آبیاری تامین می شود. در نقاط مرطوب و معتدلی چون آفریقای مرکزی و اروپا گرچه محصولات با بارندگی طبیعی رشد می کنند ولی غالبا آب باران کافی نیست و به خوبی توزیع نمی شود. در این مناطق برای افزایش محصولات و بالا بردن کیفیت آن گاهی از آب اضافه به عنوان مکمل باران استفاده می شود. در بسیاری از کشورها آبیاری به روش سنتی یعنی با استفاده از سطحی انجام می شود و توزیع آب به وسیله کرت، نوار و شیار صورت می گیرد. با این وجود در سال های اخیر پیشرفتی سریع در استفاده از آبیاری مشاهده شده است.

بخش عمده ایی از منابع آب قابل استفاده جهان صرف امور کشاورزی می گردد. با توجه به محدودیت روزافزون این منابع لزوم استفاده، بهینه از آنها اجتناب ناپذیر باشد شناخت خصوصیات خاک، توجه به وضعیت زمین از نظر پستی و بلندی و به کارگیری روشهای مناسب آبیاری از عواملی هستند که در استفاده مطلوبتر از منابع آب نقش بسیار مهمی دارند.

آبیاری برای چندین هزار سال توسط انسان آبیاری شده ولی فقط در قرن حاضر مطالعات زیادی در مورد روابط آب و خاک و گیاه صورت پذیرفته است. این روابط که معمولا تحت عنوان مدیریت آبیاری شناخته شده شامل عملیات آبیاری در مزارع وسیع و یا کوچک می شود. آبیاری نامناسب ممکن است باعث اتلاف مقادیر زیادی آب شود مواد غذایی نشسته و حاصلخیزی خاک را خراب کند و یا اگر به اندازه کافی داده نشود کاهشی در محصول پدید آید آب جهت آبیاری و سایر مصارف هر روز ارزش بیشتری پیدا می کندو این بدان علت است که هزینه پروژه های آبیاری افزایش یافته و همچنین امکان تهیه آب با کیفیت خوب محدود می گردد. بنابراین باید یاد بگیریم که چگونه از تلف شدن آب آبیاری جلوگیری نموده و از تغییر زمین در اثر مصرف آب اضافی جلوگیری کرده و جهت بدست آوردن حداکثر تولید در اصلاح آن بکوشیم، ( تشنگی زمین همان و گرسنگی فلاح همان) ( ازژان دیوا)

آبیاری نه فقط در مناطق خشک بلکه در مناطق دیگرند که خشکسالی در آنها نادر بود. و سابقا توجهی به امر آبیاری نمی شد به طور قابل ملاحظه ای گسترش پیدا کرده است. سابقا آبیاری در مناطقی با آب و هوای مرطوب که خشکسالی در آنها به اندک اتفاق می افتد ضروری تشخیص داده نمی شد. لذا در چنان شرایطی تغییر راندمان محصول از سالی به سال دیگر که ناشی از بی نظمی بارندگی ها بود اقتصاد کشاورزی منطقه را به شدت مختل می ساخت. به همین دلیل است که امروزه آبیاری به عنوان عامل تنظیم کننده مطمئن درآمد که از سقوط قیمت ها در سال های فراوانی محصول و همچنین از پایین آمدن درآمد کشاورزی در سال هایی که محصول کم است جلوگیری می نماید این جنبه آبیاری دولتها را ملزم می سازد تا با سرمایه گذاری های بزرگ در بخش تعاونی توام با کمک به کشاورزان از قبیل کمک هیا بلاعوض، دادن وام، کمک های فنی و غیره توجه خاصی به مسئله آبیاری مبذول دارند.

با افزایش جمعیت کره زمین به ویژه در چند سال اخیر مقدار غذای مورد نیاز جهت تغذیه این جمعیت انبوه افزایش یافته است این امر باعث بیشتر شدن تقاضا برای محصولات کشاورزی گردیده و با توجه به محدود بودن منابع آب مورد استفاده در ابیاری وقتی شرب روشهای مختلفی جهت صرفه جویی در استفاده از اب ابداع و روز به روز تکامل یافته اند تا راندمان آب آبیاری افزایش یابد.

استفاده بهینه از آب در سال های اخیر جز مشغولیت های اصلی بشر بشمار می رود بنابراین هر اقدامی که بتواند یک گام بشر را به استفاده بهتر از آب رهنمون سازد و ارزشمند است.

بی تردید بحران آب یکی از معضلات پیش روی بشر در آینده است برای مواجهه با این مشکل چاره ای جز مصرف بهینه آب موجود نیست تکنیک کم آبیاری راه حلی است که می توان به کمک آن مصرف کم آب محصول بیشتری برداشت کرد.

پذیرش شیوه های جدید آبیاری و زهکشی و استفاده زا فن آوریهای مناسب برای پیاده کردن این روشها از جمله راههای افزایش بازده آبیاری و کارایی مصرف آب است.

نگاهی به تاریخ آب و آبیاری در جهان نشان می دهد که در سال های اخیر روشهای متعددی در زمینه آبیاری کشاورزی ابداع شده اند کمبود آب، وضعیت نامناسب آب و هوا، پستی و بلندی زمین، کیفیت نامطلوب آب و عدم دسترسی به نیروی کارگر از جمله عواملی هستند که در پیدایش این روشها موثر بوده اند.

آبیاری:

آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول است. هر چند فقط 15 درصد از زمین های کشاورزی تحت آبیاری قرار دارند و 85 درصد بقیه به صورت دیم و بدون آبیاری مورد استفاده قرار می گیرند اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذای مردم جهان از همین زمین های آبی حاصل می شود که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری در بخش کشاورزی است.

عملی ترین و بهترین روش آبیاری که در حال حاضر در  کلیه کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرد روشهای آبیاری تحت فشار می باشد که با استفاده زا این روشها می توان راندمان آبیاری را تا 75 الی 95 درصد افزایش داد یعنی 2 الی 3 برابر روشهای مورد استفاده در آبیاری محصولات کشاورزی که در حال حاضر به کار می رود.

تعریف آبیاری تحت فشار:

به روشی از آبیاری گفته می  شود که با استفاده از لوله، آب را از منبع تا محل مصرف با فشار مورد نیاز منتقل می کند.

روشهای آبیاری تحت فشار:

روش آبیاری قطره ایی یا موضعیروش آبیاری بارانی

در طول تاریخ در ایران کمبود آب آبیاری، مشکل بزرگ کشاورزی و عامل محدود کننده آن محسوب می  شده است، به سخن دیگر در اغلب نقاط آب تحت اختیار، تکافوی خاک موجود در منطقه را ننموده و گیاهان زیر کشت، جیره آبی مورد نیاز خود را دریافت نمی نموده اند. روش آبیاری سنتی ما کرتی بوده و گذاشتن حداکثر چند سانتی متر آب در سطح کرت تنها بخشی از نیمرخ خاک منطقه توسعه ریشه ها را آبیاری می نموده است.

از این رو نیمرخ خاک منطقه ریشه ها همواره دچار کمبود رطوبتی بوده و نیاز آبی گیاه تامین نمی شده است. در چنین شرایطی طبیعی است که زارع به این نتیجه برسد که: محصول بیشتر متضمن آبیاری زیادتر است. زارعین، با این طرز فکر رشد کرده همواره در آرزوی داشتن آب بیشتر روزگار گذرانده و می گذرانند.

امروزه این نسل ها تشنه قرون گذشته وقتی به شبکه آبرسانی زیردست سدی می رسند به هر طریقی متوصل می شوند تا آرزوی اجدا تشنه خود را در جامه عمل بپوشد. لذا همه مشکلاتی که امروزه در توزیع آب سدهای مخزنی داریم ناشی از این طرز تفکری است که قرنها در مغز ما جای گرفته و هرگز پاسخی مستدل و با منطق صحیح و قانع کننده به زارع داده نشده است. بنابراین در مملکتی که زارعین تصور می کنند برداشت محصول بیشتر، متضمن آبیاری زیادتر است و این تابع تا بی نهایت خطی است که زهکشی پایه و اساس آبیاری قرار می گیرد در چنین فرهنگی باید آموخت که آبیاری و زهکشی از یکدیگر جدا نیست. بنابراین قبل از بهره برداری از سد و به زیر کشت بردن اراضی جدید باید شبکه های آبیاری و زهکشی همزمان احداث گردند و گرنه شاهد فاجعه زه دار شدن اراضی زیردست بوده و سد و شبکه آبرسانی مسبب اصلی آن فاجعه محسوب می شوند. دشتهای مغان، گرمسارف بخشی از خوزستان، دشت ناز و .... شواهدی گویا بر این مدعایند.

در هر حال زهکشی درمان است. همانطوری که رعایت بهداشت آدمی را از پزشک بی نیاز می کند، رعایت اصول صحیح آب و خاک نیاز به زهکشی اراضی را مرتفع خواهد کرد. بنابراین زهکشی برای جبران سهل انگاری های زارع و عدم رعایت بهداشت زمین بوده و همانطوری که بشر با تمام علاقه ای که به حفظ سلامتی خود دارد معذلک نتوانسته از پزشک بی نیاز باشد، زارع هم تا زمانی که خود را موظف به رعایت اصول حفاظت آب و خاک نداند، نمی تواند از زهکشی بی نیاز گردد.

در ایران، مملکتی که 15 میلیون هکتار آن شور است، در بخش اعظم آن کشت بدون آبیاری امکان پذیر نیست و در بخش دیگر زیادی آب عملکرد محصول را تهدید می کند. بدون تردید زهکشی فصل مهمی از علوم کشاورزی را تشکیل می دهد.

با توجه به گذشته در آینده به زهکشی بیش از پیش توجه شود. اراضی مملکت ما یا زهکشی طبیعی دارند و یا محتاج به شبکه های هستند و این از قبل معلوم است بنابراین زه دار شدن اراضی قابل پیش بینی است و لاجرم پیش گیری آن برای حفظ میلیاردها ریال بیت المال ضروری به نظر می رسد.

کلیات:

نگاهی به تاریخ آب و آبیاری در جهان نشان می دهد که در سال های اخیر روشهای متعددی در زمینه آبیاری کشاورزی ابداع شده است. کمبود آب، وضعیت نامناسب آب و هوا، پستی و بلندی زمین، کیفیت نامطلوب آب و عدم دسترسی به نیروی کارگر از جمله عواملی هستند که در پیدایش این روشها موثر بوده اند. از روشهای جدید آبیاری که به سرعت در کشورهای مختلف رو به گسترش است روش به اصطلاح قطره ای (tickle) است. آبیاری قطره ای به کلیه روشهایی گفته می شود که در آنها آب به مقدار کم و حدود 1 تا 10 لیتر در ساعت به آرامی در نزدیک گیاه ریخته می شود. بهمین دلیل این روشهای را آبیاری با حجم کم (low volume irrigation) نامیده اند. آب ممکن است از بالا ریخته شده و در سطح خاک پخش شود( مانند خرد آبپاشها) و یا آنکه مستقیما در سطح خاک ریخته شود ( مانند قطره چکانهای سطحی) .

در بعضی روشها نیز آب از زیر سطح خاک وارد منطقه ریشه ها می شود ( روش قطره ای زیر سطحی). در آبیاری قطره ای آب در یک سیستم لوله ای در مزرعه توزیع می وشد و دستگاه یا وسیله مکانیکی که آب از آن به خارج گسیل و در اختیار گیاه قرار می گیرد خروجی یا قطره چکان (emitter) نام دارد. خروج آب از این وسیله ممکن است بصورت قطره، حباب، و یا یک جریان کوچک و پیوسته باشد.

حتی وسیله پخش ممکن است یک آبپاش بسیار کوچک باشد. قطره چکان ها طوری طراحی و ساخته می شوند که فشار آب را کاهش داده و به حدود 20 تا 200 کیلوپاسکال (2/0تا2 آتمسفر) برسانند. بنابراین روش قطره ای نیز یکی از روشهای آبیاری تحت فشار به حساب می آید که در آن فشار آب بسیار کم است.

واژه های آبیاری قطره ای و یا قطره چکان نباید تنها قطره را در ذهن تداعی کند زیرا این روش طیف وسیع و گسترده ای از آبیاریها را شامل می شود که اسامی مختلفی به آن  اطلاق شده است. از جمله این اسامی می توان واژه های آبیاری موضعی ( localized irrigation) خرد آبیاری، آبیاری میکرو و آبیاری قطره چکانی را نام برد که همگی مترادف یکدیگرند. اما از جایی که واژه قطره ای بیشتر توصیف کننده ماهیت این روش می باشد در اکثر نوشته های علمی از آن استفاده می شود. مانند واژه بارانی که بجایsprinkle برای تعدادی از روشها که در انها عمل آبیاری

شکل

حالتی شبیه بارندگی را تداعی می کند بکار برده می شود. در صورتی که sprinkle خود به معنی باران نیست. از دیگر واژه هایی که در نوشته های علمی برای آبیاری قطره ای ذکر شده است می توان به آبیاری با جریان روزانه( daily flow irrigation)، آبیاری روز به روز (diurnal irrigation) و آبیاری چکه ای (drop irrigation) اشاره کرد که هر کدام بر حسب سلیقه متخصصان انتخاب شده است.