زندگی خصوصی رضا شاه

پروژه کارشناسی تاریخ

25 صفحه

مقدمه

تاریخ برای انسان اجتماعی و مترقی، تشریح وضع حاضر جامعه با تکیه به آزمایش و عناصری است که گذشته را به وجود آورده اند و می توان از آن عناصر، آینده را کامل تر و بهتر ساخت.

بررسی تاریخ دوران پهلوی این ویژگی را دارد که مجموعه ای کامل از اسناد و مدارک این دوران در دسترس ما قرار دارند و و هنوز بسیاری از افراد خانواده پهلوی و رجال آن در گوشه و کنار ایران و جهان زندگی میکنند و گاه و بیگاه با انتشار خاطرات خود، گوشه هایی از دوران پر شگفت این عصر را به حافظه تاریخ اضافه می نمایند.

رضا شاه از آن دسته انسان هایی است که نظرات کاملاً ضد و نقیضی درباره ی شخصیت او وجود دارد. تیمسار ارفع در مورد وی می گوید: «این دوره ی تجدید ملی و نو آوری از هر حیث مدیون کوشش های خستگی ناپذیر فقید رضا شاه کبیر و فرزند و وارث او محمدرضا شاه پهلوی میباشد...» (نگاه کنید به: ارفع،1377، 2) و از سوی دیگر میلسپو میگوید: «او روی هم رفته مملکت را پاک دوشیده، روستاییان،عشایر و زحمت کشان را مفلوک کرد و از زمین داران باج های هنگفت گرفت...» (نگاه کنید به: آبراهامیان،1379،92 و فوران،1386، 329). به نظر می رسد که رضا شاه علیرغم تمام اتهامات وارده، اقدامات مفیدی برای ایران ومردم آن انجام داد و واقعیت بزرگتر آن است که علی رغم اشتباهاتی که به او نسبت می دهند، او یک خائن یا حتی دست نشانده نبود و هرچند آزادی محدود تر شد اما ایران و وحدت آن از هر حیث حفظ شد؛ همان گونه که مهدی بامداد اشاره میکند: «پهلوی هوش سرشاری داشت و حافظه ای بسیار با بیسوادی، متصرف در عبارات بود بود و ملتفت اشارات، نکته سنج و متین ... عزم سنگین داشت و اراده ی آهنین و... از حق نباید گذشت که شاه فقید خدمات برجسته ای نسبت به مملکت انجام داد (بامداد،1362،9-8)؛ که از آن جمله اند:

ایجاد کامل امنیت در سراسر مملکت که به قول استاد پیرنیا: «... در دوران سردار سپه امنیت آنقدر شد، راهی که صد سوار مسلح از آن نمی توانستند بگذرند، یک زن آبستن با طشتی از زر بر سر نهاده و میگذشت...» (پیرنیا،1341،مقدمه،82)، کشیدن راه آهن سراسری به گونه ای که مصدق السلطنه (بعدها دکتر مصدق) در مورد آن میگوید:«میبینی، راه آهن از ده ما هم میگذرد، واقعاً باعث اش را خدا عمر بدهد الحمدالله زنده ماندیم و دیدیم در مملکت خودمان راه آهن داریم...» (طلوعی، 1386،341) و... .