جغرافیای تاریخی بین النهرین
18 ص
جغرافیای تاریخی بین النهرین
شواهد و مدارک درباره مذهب در بین النهرین از دو منبع عمده باستان شناختی و متون به دست آمده است . مدارک باستان شناختی از بهایای ساختمانی و سازه هایی مانند نماز خانه ها ، معابد و برجهای معابد یا زیگورتها ،و اشیاء و ابزار پرستش به وسیعترین مفهوم کلمه از مجسمه و تصویر گرفته تا سحر و افسون تشکیل می شود .
ویرانه های عظیم زیگورتها در شهرهای بزرگ .به ویژه در جنوب بین النهرین نه تنها سرزمین بابل را به اشتها رساند ،بلکه به مقدار گسترده به بقای شهرت تمدن بین النهرین یاری کرد . با وجود این ، حتی امروز ما مفهوم واقعی این بناها را
نمی دانیم . ما این برجها را حفاری کرده و ساختار موثر و گیرای آنها را از دیدگاههای تکنیکی مطالعه کرده ایم ،ما نام آنها را اصطلاحات اکدی برای بخشهای گوناگون آنها را می دانیم ،ما از تاریخ آنها آگاهی داریم ،اما به درستی نمی دانیم که برای چه منظور ساخته شده اند .
البته در مورد معابد می دانیم که شبستان محل نگاهداری پیکره خدا بود . و اینکه پیش ـ شبستان ، درهای بزرگ ،حیاطها ، راهروها ، و دیگر درهای کوچکتر و فرعی به شیوه ای ساخته شده بود که از یک سو بتواند به بهترین وجه ممکن در خدمت کارکنان معبد و پرستشگرانی قرار گیرد که پیوسته بهآنجا رفت و آمد داشتند ،و از سوی دیگر ،قدرت و ثروت خدا را به نمایش گذاشته و جای امنی برای حفظ کارکنان ونگاهداری گنجینه های آن باشد . اما پرسشهای اصلی درباره معنی ومفهوم آ“ها را نمی توان پاسخ گفت ، پرسشهایی فراسوی توصیف آن چیزی که ما می بینیم و فراسوی کاربردهای آشکار ،اما ظاهری ، واحدهای معتددی که مجموعه معبد را به وجود می آورد . یادمانهایی از پرستش و آیین مذهبی فراموش شده ای که ما آن را تنها از طریق اسناد و مدارک مکتوب می شناسیم ، حتی اگر به طور کامل حفظ شده و سالم به دست ما رسیده باشد . تنها می تواند بخشی کوچک و بازتابی ناچیز از فعالیتهای نیایشی را که زمانی درون آنها انجام می گرفت در اختیار ما قرار دهد. ساختار و کاربستهای آن ، و مفاهیمی که انگیزه احکام و مقررات آیینهای نیایشی را موجب شد برای ما ناشناس مانده است ، چنانکه گویی در رابطه با بعد کاملا ناشناخته دیگری است . موضوع کمتر آشکار ،اما درست به همان اندازه گمراه کننده ، نتایج حاصل از مطالعه مدارک مربوط به شمایل شناسی است . چه چیزی را می توان از تعداد ناچیز نقوش برجسته مذهبی و نمونه های اندکی از قطعات شکسته پیکره های به احتمال خدایان درباره معانی و مفاهیم آنها و مذهب بین النهرین دریافت . این گونه بقایا نشان می دهد که بین النهرینی ها از تصویر کردن خدایان . آن گونه که در هند و مصر رایج بود ، با جنبه های غیر انسانی خوداری می ورزیدند .
