پروژه: بررسی دوره های خشکسالی در استان های کرمانشاه و کردستان با تأکید بر ماه های مرطوب
بررسی دوره های خشکسالی در استان های کرمانشاه و کردستان با تأکید بر ماه های مرطوب
258 صفحه
چکیده:
خشکسالی ها نشانة روشنی از ناهنجاری ها و نوسانات در روند پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی و دما می باشند که بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا را با شدت های مختلف هر چند سال یکبار در بر می گیرند. از نظر اقلیم شناسی تمامی مناطق اقلیمی دنیا درمعرض خطر وقوع خشکسالی میباشند و با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی کشور ایران، خشکسالی در طول تاریخ یکی از تهدیدهای اصلی ساکنان و تمدن های آن بوده است. استان های کرمانشاه و کردستان از مناطق تقریباً باران خیز بوده و دارای رتبه بالا در کشت دیم خصوصاً گندم در کشور می باشند. اما در برخی از سال ها دچار خشکسالی گردیده و خسارات زیادی برای قشر کشاورز این استان ها به وجود می آید. هدف از تحقیق حاضر بررسی رخداد خشکسالی در استان های کرمانشاه و کردستان و شناسایی تفاوت شاخص ها در بازه های زمانی مختلف مخصوصاً ماه های مرطوب با کل سال زراعی می باشد. جهت دستیابی به این منظوراستفاده از 5 شاخص خشکسالی SPI، ,PND ، انحراف استاندارد بارش (SDR)و دهکها برای یک دوره 25 ساله در بازه های مختلف از جمله 3 ،6، 9 و 12ماهه مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله بعد عملکرد گندم دیم در استان های مورد مطالعه در دوره 25 ساله را با نتایج شاخص های خشکسالی تلفیق گردید. نتایج بدست آمده از بررسی شاخص های خشکسالی در دو استان نشان می دهد، که بهترین نتیجه از بررسی شاخص های خشکسالی نمایه SPI می باشد که هماهنگی بیشتری با سال های خشکسالی به وقوع پیوسته و تلفیق آن با عملکرد گندم دیم دارد. همچنین این بررسی نشان داد که فراوانی وقوع خشکسالی بسیار شدید در استان کرمانشاه بیشتر از استان کردستان است اما در مجموع تعداد سال های خشکسالی خفیف، متوسط و شدید در دو استان تفاوت معنیداری با یکدیگر نداشتند. همچنین سه خشکسالی به طور فراگیر در دو استان رخ داده که سال 87-1386 درجه آن بسیار شدید بوده و سال های 78-1377 و 79-1378 در مرتبه شدید و متوسط قرار گرفته اند. نتیجه دیگر این تحقیق وجود تفاوت شاخص های خشکسالی در بازه های 3 ماهه در مقایسه با کل سال و عدم تفاوت این شاخص ها در دوره مرطوب (آبان تا اردیبهشت ) با کل سال زراعی بود.
کلمات کلیدی: شاخص های خشکسالی، دوره مرطوب، عملکرد گندم دیم، دوره رشد گندم دیم، استان کرمانشاه ، استان کردستان
