هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان است.
فرضیات پژوهش عبارتند از:
گذراندن درس مهارت های زندگی، عزت نفس دانش آموزان را افزایش می دهد.گذراندن درس مهارت های زندگی، سازگاری اجتماعی دانش آموزان را سبب میشود.گذراندن درس مهارت های زندگی، موجب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان میشود.گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب حالت دانش آموزان را کاهش می دهد.گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب صفت دانش آموزان را کاهش می دهد.به همین منظور از بین 360 نفر دانش آموز دختر سال اول دوره دبیرستان، 60 نفر دانش آموز، بطور تصادفی، انتخاب شدند. سپس با آرایش تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند.
مقدمه:
زندگی بشر تحت تاثیر تغییرات وسیع صنعتی، اجتماعی، فرهنگی، دچار تحول شده است. شمار زیادی از افراد قادر نیستند بین محرکهای متنوع بیرونی ونیروهای متعارض درونی توازون ایجادکنند ودر فرایند رشد موزون و همه جانبه که همانا هدف اصلی تعالی انسان است، دچار مشکل می شوند. بدیهی است که کودکان ونوجوانان به سبب بی تجربگی و نا آگاهی از مهارتهای بازدارنده و تسهیل کننده، اصلاحی، بیشتر در معرض آسیبهای جدی درونی و اجتماعی هستند. دانش آموزانی که مهارتهای مقابله با موقعیتهای تنش زا را ندارند، به نوعی مقهور آنها خواهند شد و بدین ترتیب مستعد اختلالات روانی، عاطفی، افسردگی، اضطراب و احتمالاً مصرف مواد مخدر و رفتارهای ضد اجتماعی خواهند شد این دانش آموزان در فرایند تصمیم گیری نیز دچار مشکل میشوند.
بنابراین با توجه به نقش مهم مدارس در تامین بهداشت روانی دانش آموزان، برنامه آموزش مهارتهای زندگی، روش موثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تامین بهداشت روانی دانش آموزان است.
آموزش مهارتهای زندگی، نوعی کوشش است که در سایه آن نوجوانان ترغیب می شوند تا خلاقیت خود را به کار گیرند و به طور خود جوش راههای موثر را برای حل تعارضات و مشکلات زندگی خود بیابند.
اهداف تحقیق
هدف کلی این تحقیق، گردآوری اطلاعات در مورد اثرات آموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس و وضعیت رفتاری نوجوانان است. همچنین نشان دادن درستی این نظریه است که استفاده از آموزش مهارتهای زندگی سبب پرورش مهارتهای روانی، اجتماعی و رفتاری می گردد، زیرا افراد بالغ برای حضور در صحنه روابط بین فردی، مدرسه، محل کار و به طور کلی اجتماع به این مهارتها نیاز دارند.
فرضیههای اصلی تحقیق:
در جامعه دانش آموزان دختر در سال اول دوره دبیرستان در شهرستان کرج:
گذراندن درس مهارت های زندگی، عزت نفس دانش آموزان را افزایش می دهد.گذراندن درس مهارت های زندگی، سازگاری اجتماعی دانش آموزان را سبب می شود.گذران درس مهارت های زندگی، موجب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود.گذراندن درس مهارت های زندگی سطح اضطراب حالت دانش آموزان را کاهش می دهد.گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب صفت دانش آموزان را کاهش می دهد.
تعداد صفحات 237 word
فهرست مطالب
چکیده:
فرضیات پژوهش
فصل اول:
مقدمه:
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهداف تحقیق
فرضیههای اصلی تحقیق:
فرضیه های فرعی پژوهش:
متغیرهای پژوهش
1- متغیر مستقل:
2- متغیرهای وابسته:
3- متغیرهای مداخله گر (تعدیل کننده(
4-متغیرهای کنترل:
تعریف عملیاتی مهارت های زندگی:
تعریف عملیاتی سازگاری اجتماعی:
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی:
تعریف عملیاتی اضطراب حالت:
تعریف عملیاتی اضطراب صفت:
فصل دوم: مروری بر پیشینه پژوهش
مقدمه:
تعریف عزت نفس
شکل گیری عزت نفس:
اهمیت عزت نفس
تفاوت عزت به نفس با اعتماد به نفس:
تفاوت عزت نفس با خویشتن پذیری:
تفاوت عزت نفس با مفهوم خود پنداره:
زمینه های مختلف عزت نفس
عزت نفس کلی:
عوامل موثر در رشد عزت نفس:
تاثیر جنسیت در رشد عزت نفس:
تعریف اضطراب:
نظریه روانکاوی:
نظریه های شناختی اضطراب:
نظریه یادگیری اجتماعی اضطراب:
نظریه های رفتاری اضطراب:
نظریه زیست شناختی اضطراب:
روش های مختلف اندازه گیری اضطراب:
افتراق بین اضطراب حالت و اضطراب صفت:
پیشرفت تحصیلی:
تعریف پیشرفت تحصیلی
دیدگاه های مختلف درباره پیشرفت تحصیلی:
عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی:
سازگاری اجتماعی:
عوامل موثر بر سازگاری اجتماعی:
شرایط تحصیلی:
هوش:
گروه همسالان:
نظریه ها و دیدگاه های سازگاری اجتماعی:
دیدگاه روان پویایی:
دیدگاه یادگیری اجتماعی:
دیدگاه تحولی:
دیدگاه زیستی:
دیدگاه اجتماعی- فرهنگی:
ارتباط حیطه های مختلف زندگی فرد با مهارتهای زندگی
ارتباط نظریه های مشاوره با مهارت های زندگی
برنامه آموزش مهارت های زندگی:
خود توانمندسازی از طریق آموزش مهارت های زندگی
طبقه بندی مهارت های زندگی
1-مهارت های بین فردی/ روابط انسانی:
2-مهارت های حل مسئله/ تصمیم گیری:
مهارت های مربوط به سلامت جسمانی/ حفظ سلامتی:
اهمیت آموزش مهارت های زندگی در مدارس:
پیشینه تحقیقات پژوهش
فصل سوم:روش و تحقیق
اهمیت آموزش مهارت های زندگی در مدارس:
پیشینه تحقیقات پژوهش
جامعه آماری:
ابزارهای تحقیق:
آزمون عزت نفس کوپراسمیت
آزمون اضطراب- حالت- صفت (STAI)
مقیاس رفتار سازگارانه وایلند
چگونگی اجرای آزمونها
نحوه اجرای آزمایش
نحوه اجرای آزمایش:
روش های آماری پژوهش:
روش های آماری توصیفی:
روشهای آمار استنباطی:
فصل چهارم: ندارد
فصل پنجم:
مقدمه:
تبیین یافته های آماری
فرضیه (1)
فرضیه (2)
فرضیه (3):
فرضیه 4:
فرضیه 5:
تبیین یافته های جانبی
بحث ونتیجه گیری کلی:
مشکلات و محدودیت های پژوهش
پیشنهادات:
چکیده
داشتن ارتباط مناسب در سایهی مهارتهای اجتماعی در موفقیت افراد در زندگی، محلکار و اجتماع سازنده و موثر میباشد. توان برقراری ارتباط موثر میزان شایستگی فرد و سلامت روان او را تأمین مینماید. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت روانی نوجوانان و تاثیر مهارتهای اجتماعی در زندگی آنها انجام گردیدهاست. در این پژوهش از 80 پرسشنامه سلامت عمومی ( GHQ-28 ) و 80 پرسشنامه مهارتهای اجتماعی نوجوانان (TISS) استفاده شده که بین دختران مقطع راهنمایی شهر ......... مطالعه شده است. جامعه کل آماری ما در این پژوهش 245 نفر می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از روشهای آمار استناطی(آزمون همبستگی) و یافته های جمعیت شناختی(میانگین و انحراف استاندارد) استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین سلامت روانی و مهارتهای اجتماعی در نوجوانان وجود دارد.
این پژوهش به بررسی مهارت اجتماعی و سلامت روان می پردازد و فرضیه ها ی مربوط به آن عبارتند از :
فرضیه اول: بین سازگاری اجتماعی با سلامت روان رابطه ی وجود دارد .
فرضیه دوم: بین عملکرد جسمانی با سازگاری اجتماعی رابطه ی وجود دارد.
فرضیه سوم: بین عملکرد اجتماعی با سازگاری اجتماعی رابطه ی وجود دارد.
فرضیه چهارم: بین افسردگی با سازگاری اجتماعی رابطه ی وجود دارد .
فرضیه پنجم: بین اضطراب با سازگاری اجتماعی رابطه ی وجود دارد
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه ........................................................................................................................ 2
1-2- بیان مسئله ................................................................................................................. 3
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش ......................................................................................... 3
1-4- قلمروی تحقیق .......................................................................................................... 4
1-5- فرضیات تحقیق .................................................................................... 4
1-6- تعاریف نظری متغیرها........................................................................................... 5
1-6-1- سلامت روان.................................................................................................... 5
1-6-2- مهارت اجتماعی...................................................................................................... 5
1-7- تعریف عملیاتی متغیرها........................................................................................ 5
1-7-1- سلامت روان................................................................................................... 5
1-7-2- مهارت اجتماعی........................................................................................................................................ 5
فصل دوم: ادبیات تحقیق
1-2- مهارت اجتماعی................................................................................................... 7
2-1-1- اجزاء تشکیل دهنده مهارت های اجتماعی.......................................................... 8
2-1-2- ویژگی های مهارت اجتماعی............................................................................. 9
2-1-3- اجزاء مهارت و فرآیندهای مهارت..................................................................... 10
2-1-4- راهکارهایی برای بهبود مهارت های اجتماعی کودک.......................................................... 13
2-1-5- روشهایی برای تقویت مهارت های اجتماعی....................................................... 15
2-1-6- مدیریت مهارتهای اجتماعی برای تغییر رفتار....................................................... 18
2-2- مهارت های دهگانه.............................................................................................. 20
2-3- تعریف بهداشت روانی....................................................................................................................... 23
2-3-1- بهداشت روانی را در سه بعد می توان خلاصه کرد.............................................. 27
2-3-2- اهداف بهداشت روانی درخانواده....................................................................... 27
2-3-3- عوامل مؤثر در بهداشت روانی........................................................................... 28
2-3-4- نقش مشاور در تامین بهداشت روانی در مدرسه.................................................. 29
2-3-5- راههای تقویت بهداشت روانی فرزندان.............................................................. 29
2-3-6- عوامل موثر دربهداشت روانی دانش آموزان......................................................... 30
2-3-7- بهداشت روانی در آموزش و پرورش................................................................. 32
2-3-8- نتایج عملی بهداشت روانی............................................................................... 32
2-3-9- عوامل برهم زننده بهداشت روانی(سلامت روان)................................................. 33
2-3-10- معیارهای بیماری و سلامت روانی در مکتب اسلام............................................ 34
2-4- مکانیسمهای دفاعی و نقش آنها در بهداشت روانی................................................. 35
2-4-1- سرکوبی.......................................................................................................... 36
2-4-2- جبران............................................................................................................. 36
2-4-3- جا به جائی...................................................................................................... 37
2-4-4- ((تصعید)) یا ((والایش))................................................................................. 37
2-4-5- همانند سازی................................................................................................... 38
2-4-6- درون فکنی..................................................................................................... 38
2-4-7 - برون فکنی..................................................................................................... 38
2-4-8- دلیل تراشی..................................................................................................... 38
2-4-9- واکنش سازی یا واکنش معکوس....................................................................... 39
2-4-10- بازگشت ـ عقبنشینی ـ واپس روی................................................................ 39
2-4-11- مکانیسم انکار ............................................................................................................................... 39
2-4-12- خیالبافی یا رؤیای روز .............................................................................................................. 39
2-5- اهمیت خانواده..................................................................................................... 40
2-6- مشخصههای بهداشت روانی و شخصیت سالم................................................................................................ 43
2-7- راههای تقویت بهداشت روانی فرزندان.................................................................. 45
2-8- انواع خانواده ها از نظر تربیت............................................................................. 46
2-8-1- خانواده خشک و سخت گیر......................................................................................... 46
2-8-2- خانواده سهل گیر و آسان گیر ...................................................................................... 48
2-8-3- خانواده گسسته (خانواده پریشان )..................................................................... 50
2-8-4- خانواده سالم یا خانواده دمکرات........................................................................ 53
2-9- معنویت چیست؟.................................................................................................. 56
2-9-1- چالش ها فراروی خانواده................................................................................. 56
2-9-2- راه کارهای تقویت معنویت در خانواده............................................................... 57
2-10- بهداشت روانی در مکتب آدلر............................................................................. 59
2-10-1- بهداشت روانی از دیدگاه مکاتب...................................................................... 59
2-10-2- بهداشت روانی از نظر پاولوف ........................................................................ 60
2-10-3- تعریف بهداشت روانی در اسلام ..................................................................... 60
2-10-4- نظریه فروید................................................................................................... 62
2-10-5 - نظریه یونگ.................................................................................................. 63
2-10-6- نظریه موری................................................................................................... 63
2-10-7- نظریه آدلر..................................................................................................... 64
2-10-8- نظریه فروم.................................................................................................... 64
2-10-9- نظریه مزلو..................................................................................................... 64
2-10-10- نظریه اسکینر................................................................................................ 65
2-10-11- نظریه اریکسون............................................................................................ 65
2-10-12- نظریه هری استاک سالیوان............................................................................. 65
2-10-13- نظریه گوردون آلپورت.................................................................................. 66
2-10-14- نظریه جورج کلی......................................................................................... 67
2-10-15- نظریه آلبرت الیس........................................................................................ 68
2-11- نظریات مختلف در روانشناسی نوجوانی............................................................... 68
2-11-1- بازپیدایی «هال».............................................................................................. 69
2-11-2- ریخت شناسی تکوینی و رشد حلزونی (مارپیچی) «گزل»................................... 70
2-11-3- ریختهای بدنی «کرچمر».................................................................................. 70
2-11-4- هیأت بدنی«زیلر»............................................................................................ 71
2-11-5- لایه های شخصیت«رمپلاین»............................................................................ 71
2-11-6- نظریه های روان شناختی................................................................................. 71
2-11-7- ساختار مرحله ای«کراچ».................................................................................. 72
2-11-8- نظریه های روانی،اجتماعی و جامعه شناختی..................................................... 72
2-11-9- نظریه میدانی «لوین»........................................................................................ 73
2-11-10- سلسله مراتب ارزشی«اشپرانگر»...................................................................... 73
2-11-11- اجتماعی کردن«دیویس»................................................................................ 73
2-11-12- وظیفه رشدی «هویگهرست»........................................................................... 73
2-11-13- نظریه ی جامعه شناختی................................................................................ 74
2-11-14- «کینگزلی دیویس»:نظریه ی جامعه شناختی...................................................... 74
2-11-15- نظریه روان تحلیلگری................................................................................... 74
2-11-16- نظریه های انسان شناختی.............................................................................. 74
2-11-17- بررسی نظریه های رشد نوجوانی.................................................................... 75
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- روش تحقیق...................................................................................................... 80
3-2- جامعه آماری........................................................................................................ 80
3-3- حجم نمونه و روش نمونه گیری............................................................................ 80
3-4- ابزار سنجش........................................................................................................ 80
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها و نتیجه گیری
4-1- روش تجزیه و تحلیل آماری................................................................................. 83
4-2- یافته های توصیفی................................................................................................ 83
4-3- یافته های استنباطی و تاییدی:.............................................................................. 84
4-4- یافته های پژوهشی............................................................................................... 89
4-5- بحث و نتیجه گیری.............................................................................................. 90
منابع............................................................................................................................. 91
ضمائم.......................................................................................................................... 93
تعداد صفحات :237
مقدمه:
زندگی بشر تحت تاثیر تغییرات وسیع صنعتی، اجتماعی، فرهنگی، دچار تحول شده است. شمار زیادی از افراد قادر نیستند بین محرکهای متنوع بیرونی ونیروهای متعارض درونی توازون ایجادکنند ودر فرایند رشد موزون و همه جانبه که همانا هدف اصلی تعالی انسان است، دچار مشکل می شوند. بدیهی است که کودکان ونوجوانان به سبب بی تجربگی و نا آگاهی از مهارتهای بازدارنده و تسهیل کننده، اصلاحی، بیشتر در معرض آسیبهای جدی درونی و اجتماعی هستند. دانش آموزانی که مهارتهای مقابله با موقعیتهای تنش زا را ندارند، به نوعی مقهور آنها خواهند شد و بدین ترتیب مستعد اختلالات روانی، عاطفی، افسردگی، اضطراب و احتمالاً مصرف مواد مخدر و رفتارهای ضد اجتماعی خواهند شد این دانش آموزان در فرایند تصمیم گیری نیز دچار مشکل میشوند.
بنابراین با توجه به نقش مهم مدارس در تامین بهداشت روانی دانش آموزان، برنامه آموزش مهارتهای زندگی، روش موثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تامین بهداشت روانی دانش آموزان است.
آموزش مهارتهای زندگی، نوعی کوشش است که در سایه آن نوجوانان ترغیب می شوند تا خلاقیت خود را به کار گیرند و به طور خود جوش راههای موثر را برای حل تعارضات و مشکلات زندگی خود بیابند.
به نظر می رسد آموزش مهارتهای زندگی گام موثری در این جهت باشد که استعدادها و توانمندیهای دانش آموزان بکار گرفته شود تا خود فعالانه سر نوشت خویش را بدست گیرند و انتخاب گر باشند. ضمناً فرایند خود باوری در نوجوانان مسیر درست خود را طی کرده و نوجوان ضمن استفادة درست از مهارت ها، مسئولیت اعمال و احساسات خود را می پذیرد و مهارتهای لازم را برای اتخاذ تصمیم های مهم زندگی کسب می کند.
بیان مسئله
کودکان و نوجوانان به دلیل تجربه ناکافی وعدم آگاهی از مهارتهای لازم از جمله آسیب پذیرترین قشر از اقشار اجتماعی هستند و به رغم انرژی واستعدادهای بالقوه و سرشار، آنها از چگونگی بکار بردن توانمندیهای خود در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی آگاه نیستند.
آموزش و پرورش بهترین بستر برای ارائه این آگاهی به نوجوانان است. بنظر می رسد آموزش مهارتهای زندگی می تواند توانمندی افراد را برای مقابله موفق با چالشهای زندگی، افزایش دهد. عزت نفس آنها را بالا ببرد و به آنها یاد بدهد که چطور بتوانند خشم خود را مهار نموده و برای برخورد با ناکامیها روش درستی را اتخاذ نمایند دانش آموزان می توانند با استفاده از مهارت حل مساله تصمیمات مهم زندگی را بگیرند ومشکلات خود را درست تحلیل نمایند.
به همین جهت با توجه به اهمیت موضوع، سازمان بهداشت جهانی (WHO) به منظور افزاش سطح بهداشت روانی و پیشگیری از آسیبهای روانی – اجتماعی، برنامهای تحت عنوان آموزش مهارتهای زندگی تدارک دیده و در سال (1993) در یونیسف «صندوق کودکان سازمان ملل متحد» پیشنهاد کرد. از آن سال به بعد، این برنامه در بسیاری از کشورها مورد آزمایش واجرا قرار گرفته است (سازمان بهداشت جهانی، ترجمه نوری قاسم آبادی، محمد خانی،1377). در این ارتباط تحقیقات نشان داده اند که فشارهای ناشی از مسائل روز مره، برای افرادی که دارای عزت نفس بالا هستند و از سیستم حمایتی خوبی برخوردارند کمتر است. بنابراین به نظر می رسد با استفاده از آموزش مهارتهای لازم میتوان حس کنترل درونی را فعال نموده و حالت خود کار آمدی و عزت نفس را تقویت نمود. با آموزش همین مهارت و در نتیجه افزایش سطح عزت نفس و کاهش تاثیرات منفی استرسهای روزمره، می توان به سلامت روان فرد کمک کرد.
کودکان در فرآیند رشد و بالندگی خود، مهارتهای ارتباطی و نحوه مقابله با چالشهای زندگی را یاد می گیرند. این آموزش بصورت الگو برداری از طریق خانواده، مدرسه، جامعه و حتی دوستان، به شکل غیر منظم و اتفاقی فرا گرفته میشود. به نظر می رسد فرزندان خانواده های توانمند (از نظر بکارگیری مهارتهای مقابله ای) در بکارگیری مهارتهای مقابله ای مثبت، موفق ترند و بر عکس فرزندان فاقد و والدین توانمند از این امر محروم میباشند. بدیهی است که نهاد آموزش و پرورش بعنوان یکی از نهادهای زیربنایی جامعه می تواند در این خصوص نقش مهم و ارزنده ای را ایفا نماید. کشورهای توسعه یافته مدتها است در این ارتباط اقدام موثر داشته اند و به دنبال تحقیقات گسترده آموزش مهارتهای زندگی به صورت رسمی و مدون در برنامه ریزی آموزشی آنان گنجانیده شده است. در کشور ایران نیز در سالهای اخیر آموزش مهارتهای زندگی در برخی مدارس به صورت مقدماتی (ضعیف از نظر محتوی) به اجرا درآمده است.
همچنین به نظر می رسد که انجام پژوهشهای متعدد به ویژه به صورت آزمایشی توجه مسئولین را بدین امر مهم معطوف میکند.اهمیت و ضرورت پژوهش
با شیوع روز افزون ابتلا به انواع اختلالات روانی در سطح جهان از یک طرف و اهمیت جهانی مفهوم بهداشت روانی از طرف دیگر، روز به روز لزوم انجام تحقیقات گسترده و متنوع و اهمیت و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی آشکارتر می شود. اساس پیشگیری اولیه همانا آموزش است. مطالعات نشانگر این امر است که آموزش مهارت های مقابله ای، سطح بهداشت روانی کودکان و نوجوانان را ارتقاء می بخشد.
سه عامل مرتبط با مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر عبارتند از عزت نفس ضعیف، ناتوانی در بیان احساسات و فقدان مهارتهای ارتباطی، همچنین پژوهش ها نشان دادهاند که بین خود کار آمدی ضعیف و مصرف سیگار و الکل، مصرف مواد مخدر، رفتارهای مخاطره آمیز و ضعف عملکرد شناختی رابطه معناداری وجود دارد. مطالعان نشان داده اند که ارتقا مهارت های مقابلهای و توانایی های روانی اجتماعی در بهبود زندگی بسیار موثر است. توانایی های روانی- اجتماعی عبارتند از آن گروه توانایی هایی که فرد را برای مقابله موثر و پرداختن به کشمکش ها و موقعیت های زندگی یاری می کنند. این تواناییها فرد را قادر می سازند تا در رابطه با سایر انسانها، جامعه و فرهنگ مثبت و سازگارانه عمل کند و سلامت روانی فرد را تأمین میکنند.(کلینکه، ترجمه محمدخانی،1380)
براساس تحیقیات مهمترین و موثرترین دوره سنی جهت آموزش پیشگیرانه دوره نوجوانی است، لذا با توجه به مطالب فوق و اهمیت و نقش ارزنده آموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس افراد بخصوص نوجوانان و با توجه به تاثیر مثبت برنامه های پیشگیرانه در مدارس، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی، بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت دانش آموزان سال اول دوری دبیرستان می پردازد. و همچنین رابطه اشتغال پدران، سطح تحصیلات والدین و ترتیب تولد دانش آموزان با عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت آنها نیز در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرند.
اهداف تحقیق
هدف کلی این تحقیق، گردآوری اطلاعات در مورد اثرات آموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس و وضعیت رفتاری نوجوانان است. همچنین نشان دادن درستی این نظریه است که استفاده از آموزش مهارتهای زندگی سبب پرورش مهارتهای روانی، اجتماعی و رفتاری می گردد، زیرا افراد بالغ برای حضور در صحنه روابط بین فردی، مدرسه، محل کار و به طور کلی اجتماع به این مهارتها نیاز دارند.
فرضیههای اصلی تحقیق:
در جامعه دانش آموزان دختر در سال اول دوره دبیرستان در شهرستان کرج:
گذراندن درس مهارت های زندگی، عزت نفس دانش آموزان را افزایش می دهد.گذراندن درس مهارت های زندگی، سازگاری اجتماعی دانش آموزان را سبب می شود.گذران درس مهارت های زندگی، موجب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود.گذراندن درس مهارت های زندگی سطح اضطراب حالت دانش آموزان را کاهش می دهد.گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب صفت دانش آموزان را کاهش می دهد.
فرضیه های فرعی پژوهش:
در جامعه دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان در شهرستان کرج
بین وضعیت اشتغال پدران و عزت نفس دانش آموزان، رابطه وجود دارد.بین وضعیت اشتغال پدران و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.بین وضعیت اشتغال پدران و پیشرفت تحصیل دانش آموزان رابطه وجود دارد.بین وضعیت اشتغال پدران و اضطراب حالت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.بین وضعیت اشتغال پدران و اضطراب صفت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.بین سطح تحصیلات والدین و عزت نفس دانش آموزان، رابطه وجود دارد.بین سطح تحصیلات والدین و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.بین سطح تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.بین سطح تحصیلات والدین و سطح اضطراب حالت دانش آموزان رابطه وجود دارد.10-بین سطح تحصیلات والدین و سطح اضطراب صفت دانش آموزان رابطه وجود دارد.
11-بین ترتیب تولد و عزت نفس دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
12-بین ترتیب تولد و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
13-بین ترتیب تولد و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
14-بین ترتیب تولد و سطح اضطراب حالت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
15-بین ترتیب تولد و سطح اضطراب صفت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
متغیرهای پژوهش
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی با اضطراب حالت و اضطراب صفت دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان شهر کرج می پردازد، بنابراین متغیرهای پژوهش عبارتند از:
1- متغیر مستقل:
در این پژوهش، آموزش مهارت های زندگی متغیر، مستقل است که تاثیر آن بر متغیرهای وابستهی پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.
2- متغیرهای وابسته:
در این پژوهش متغیرهای وابسته عبارتند از عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت که تاثیر مستقل بر آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
3- متغیرهای مداخله گر (تعدیل کننده):
سطح تحصیلات والدین، وضعیت اشتغال پدران و ترتیب تولد دانش آموزان به عنوان متغیرهای مداخله گر پژوهش هستند که در بررسی یافته های جانبی پژوهش، ارتباط متغیرهای مذکور یا متغیرهای وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
4-متغیرهای کنترل:
سن، جسن و پایه تحصیلی از متغیرهای کنترل پژوهش هستند، به این صورت که دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان با حدود سنی 16-15 ساله جهت جامعه و نمونه پژوهشی انتخاب شدند.
تعریف عملیاتی عزت نفس:
در این پژوهش عزت نفس، نمره ای است که فرد در آزمون عزت نفس کوپر اسمیت بدست می آورد.
تعریف عملیاتی مهارت های زندگی:
در پژوهش حاضر مهارتهای زندگی عبارت است از تمرین عملی کردن پس از ارائه اطلاعات در مورد هر یک از مهارتهای حل مسأله، استفاده از سیستمهای حمایتی، آشنایی با برنامه ریزی و تعیین هدف، مشارکت جویی و آموزش مهارتهای اجتماعی، همدلی و برقراری تعامل درست، حفظ کنترل درونی، حرف زدن با خود در هنگام چالشها، استفاده از شوخ طبعی، ورزش کردن، آشنایی با مفهوم خشونت و روشهای مهار آن آشنایی با سلامت جسمانی، مهارت جرأت ورزی و اظهار وجود (نه گفتن)، پاداش دادن به موفقیتهای خود و تمرین تفکر مثبت.
جهت آموزش مهارتهای زندگی از (کتاب مهارتهای زندگی)[1] و نیز (راهنمایی آموزش مهارتهای زندگی)[2] استفاده شده است، مبنای این آموزش به صورت فعالیتهای گروهی آزمودنیها و تشکیل کارگاه آموزشی بوده است و برای هر جلسه تمرین عملی ارائه شده است.
تعریف عملیاتی سازگاری اجتماعی:
در این پژوهش سازگاری اجتماعی، نمره ای است که فرد در آزمون سازگاری اجتماعی واینلند به دست می آورد.
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی:
در این پژوهش پیشرفت تحصیلی عبارت است از میانگین نمره های امتحانی در یک دوره تحصیلی.
تعریف عملیاتی اضطراب حالت:
در این پژوهش اضطراب حالت، نمره ای است که آزمودنی از تست اضطراب حالت STAI کسب میکند.
[1] -کلینکه، ال کریس، مهارتهای زندگی، ترجمه: محمدخانی، شهرام (1380) چاپ اول جلد1- تهران انتشارات سپند هنر.
[2] -هانتر گبوی، کارول، راهنمای مهارتهای زندگی، تألیف بازنویسی، قاسم زاده فاطمه ترجمه نگین عبدالله زاده، صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف 1378)
بررسی تأثیر آموزش پیش دبستانی بر یادگیری مهارتهای روانی و حرکتی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی - 149 صفحه فایل ورد و قابل ویرایش
بیان مسأله:
درخصوص آموزش پیش دبستانی، دیدگاههای مختلف و گاه متعارضی ارائه شده است. از یک سو افرادی نظیر الکایند[1]، 1987؛ سیگل[2]، 1987؛ کانینگ[3] و لیون[4]، 1991؛ به نقل از لفرانسیوس[5]، 1996) معتقدند که نباید کودکان را بی محابا به سمت آموزش های پیش دبستانی بکشانیم و جو حاکم بر بسیاری از برنامه های پیش دبستانی ممکن است کودکان آنطور که باید و شاید به سوی پیشرفت رهنمون نسازد. دلیلی که برای تدارک برنامه پیش دبستانی وجود دارد این است که در حین آموزش های پیش از دبستان، کودکان تجاربی را می آموزند که ممکن است در خانه نتوانند از اثرات مثبت چنین تجاربی برخوردار باشند. اما کانینگ و لیون (1991؛ به نقل از لفرانسیوس، 1996) بر این باورند که افسانه تجارب اولیه[6] به این امر منجر شده که ما نقش بزرگسالان را در محیطهای پیش دبستانی که باید فرصتی مناسب برای کودکان فراهم کنند را نادیده بگیریم. از سوی دیگر بسیاری از صاحبنظران (مثل دومان[7]، 1984؛ رسکولا[8]، 1991؛ پاندی[9]، 1991؛ به نقل از لفرانسیوس، 1996) معتقدند که تجارب پیش دبستانی تاثیر مثبتی بر رشد کودکان خواهد گذاشت.
تاکید بر آموزش و پرورش در دوره پیشدبستان به علت واقع گرایی، بینش، تلاش و کوشش افراد بسیاری است که عمر خود را صرف این کار کرده اند. اگر با توجه به منابع معتبر، از افلاطون
(427-347 قبل از میلاد مسیح) که آغاز آموزشهای اولیه را از هنگام تولد دانستهاند، بگذریم و (باربور، 1986)، باید بپذیریم که افرادی مثل جان آموس کمینوس، ژان ژاک روسو، پستالوزی، فروبل، ماریامونته سوری، پیاژه و پژوهشگران کنونی جوامع مختلف و نیز جامعه علمی و فرهنگی ایران، در شناخت هویت واقعی این دوره از آموزش و نتایج اثر بخش آن بر سرنوشت کودکان کمک و یاری رسانده اند (مفیدی،1375).
در پژوهش حاضر، مهارتهای روانی ـ حرکتی1 و سازگاری اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی در نظر گرفته شدهاند. یکی از عوامل تعامل انسان با محیط، رفتارهای روانی ـ حرکتی است. این رفتارها دارای تظاهرات متعددی مثلاً در کارهای صنعتی، حرفهای، تکنیکی، مهارتهای شغلی، اعمال تجاری، وظایف روزمره، رانندگی، موسیقی، هنر و همینطور تربیت بدنی و ورزش میباشند، در حالی که به نظر می رسد حیطه روانی اینگونه رفتارها مورد غفلت واقع شده است. مفیدی
(1375) بر ضرورت توجه به آمادگیهای جسمی و حرکتی کودکان در دورة پیش از دبستان تاکید کرده است. او سعی کرده است ابتدا سالهای اولیه کودکی را به عنوان مرحلة ایدهآلی برای یادگیری مهارتهای حرکتی بشناساند، سپس قابلیتها و تواناییهای کودکان را از نظر آموزش و یادگیری مهارتهای حرکتی مد نظر قرار دهد.
به علاوه پژوهشهایی که در زمینة مهارتهای روانی ـ حرکتی و اثر برنامههای تمرینی بر افزایش و بهبود اینگونه مهارتها انجام شده است (بلیانی، 1377؛ یان و یان، 1991، رهبانفرد ، 1377 و خلجی و عماد، 1381) توانسته است تأثیر این برنامههای تمرینی را در بهبود مهارتهای روانی ـ حرکتی نشان دهند.
از سوی دیگر مهارتهای اجتماعی نیز با مهارتهای روانی ـ حرکتی ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی دارند و جنبة مهمی از رشد کودک محسوب می شوند. هدف آموزشهای اولیه کودکان، اجتماعی بار آوردن (جامعه پذیری) آنان است (میزل2 ،1996، وینووسکیز3 ، 1994). توانایی برای ایجاد و حفظ ارتباطات با دوستان و بزرگسالان (همچون معلمان)، پایه و رکن اجتماعی شدن را در مدرسه شکل میدهد. مهارتهای اجتماعی کودکان ممکن است با پیشرفت تحصیلی بعدی آنها در ارتباط باشد (اسواتز1 و والکر2 ، 1984) و تجارب آنها با همسالان خود، احتمالاً روی نگرشهای آنان در ارتباط با مدرسه و یادگیری نیز تاثیر میگذارد (کاگان3 و همکاران 1995).
به مدد پژوهشهای مختلفی که در زمینة تأثیر دورة پیشدبستانی برسازگاری اجتماعی دانشآموزان در دورة بعد انجام شدهاند (نگاه کنید به کرمی و هیبتاللهی، 1377، تشکری و همکاران، 1364، اسحاقنیا، 1373)، این نکته خود را برجسته ساخته که آموزشهای پیش دبستانی تأثیر بسزایی بر سازگاری اجتماعی ـ عاطفی دانشآموزان دبستانی دارد و لزوم برنامهریزی مناسب در این زمینه برای پیشدبستانیها را گوشزد میکند. گالاهو و ازمان (1998) فعالیتهای حرکتی را در پیشرفت تحول اجتماعی مؤثر میدانند و معتقدند که شرکت کودکان در فعالیتهای حرکتی به تعامل موفق با دیگران، کنترل پرخاشگری، بروز هیجانات به روش جامعهپسندانه و فهم معنای درست و غلط کمک مینماید. مفیدی (1375) نیز فعالیتهای مربوط به کسب حرکات ماهیچهای درشت را در سایر جنبههای تحولی مثل تحول کلامی، زبان، مفاهیم مختلف و تحول اجتماعی مؤثر میداند. مثلاً فعالیت پرتاب توپ میتواند به مهارت در گرفتن بینجامد که این مهارت زمینهساز سبب رشد اجتماعی کودکان به هنگام شراکت در استفاده از توپ شود.
در مورد تفاوتهای جنسیتی در مهارتهای روانی ـ حرکتی مطابق پیشینة پژوهشی، پسرها در مهارتهایی که به نیرو و قدرت نیاز دارند، اندکی از دخترها جلوتر هستند ودخترها در مهارتهای حرکتی ظریف و برخی مهارتهای درشت که به ترکیب تعادل خوب و حرکت پا نیاز دارند مثل لیلی کردن و طناب بازی قویتر هستند (کوکلی. 1990، گرین دوفر، لوکو، روزن گرن، 1996). در سازگاری اجتماعی نیز با توجه به اینکه دخترها هویت زنانه و پسرها، هویت مردانه پیدا میکنند، دخترها در روابط دوستیشان انحصاری هستند، زیرا بیشتر از پسرها انتظار صمیمیت دارند و دوستانشان بیشتر شبیه خودشان هستند (هارتاپ، 1996). به علاوه دخترها بیشتر پرخاشگری رابطهای بروز میدهند و پسرها پرخاشگری مستقیم (کریک، کاساس و موشه، 1997، کریک، کاساس و کو، 1999).
بنابراین باتوجه به آمادگیهای جسمی، روانشناختی و اجتماعی کودک در دورة پیشدبستانی برای پیشرفت در جنبههای مختلف تحولی و گواهی پژوهشهای مختلف در تأثیر مثبت آموزشهای این دوره بر مهارتهای ادراکی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی کودکان دورة ابتدایی، لزوم توجه بیشتر به آموزشهای پیشدبستانی از لحاظ کمی و کیفی و انجام پژوهشهای مناسب در جهت سنجیدن اثرات و نیز بهبود محتوا و انجام آموزشها، مفید و لازم به نظر میرسد.
ممکن است این سوال در ذهن متبادر شود که بین مقوله مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی چه ارتباطی میتواند وجود داشته باشد. این ارتباط چگونه و از طریق کدام مکانیزم صورت میگیرد. نکته ای که ذکر آن ضروری به نظر می رسد اینکه مهارتهای تحولی از یکدیگر جدا شدنی و تفکیک پذیر نیستندو همه این مهارتها در بستر تجارب کودک فرا می بالند. در تئوری گزل (1379) مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری با یکدیگر رابطه ای نزدیک دارند، زیرا کودکی که از مهارتهای حرکتی ضعیف باشد ممکن است در سازگاری شدن با محیط پیرامون و همسالان مشکل پیدا کنند. علاوه بر این، پیاژه (1374) نیز معتقد است که مهارتهای حرکتی دوره حسی ـ حرکتی، زمینه سازی طرحوارههایی می شود که این طرحوارهها در رشد انسان، زیربنای انطباق او با محیط را شکل می دهد.
علاوه بر این پژوهشهای انجام شده، تاکنون متغیرهای مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی را یکجا مورد بررسی قرار ندادهاند. بلکه هر کدام را در ارتباط با متغیرهای دیگری که مناسب و ضروری تشخیص دادهاند مورد ملاحظه قرار دادهاند. بنابراین به نظر میرسد که در پژوهشهای انجام شده خلایی وجود داشته باشد که سعی پژوهش حاضر بررسی نوع ارتباط این متغیرها و تاثیر آموزش پیش دبستانی در مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری دانش آموزان سال اول ابتدایی است.
ضرورت و اهداف تحقیق:
همانطور که گفته شد درخصوص تاثیر برنامه های آموزش پیش از دبستان، نظرات مختلفی ارائه شده است. با توجه به اینکه در کشور ایران و نظام آموزشی آن چند سالی است برنامه آموزش پیش دبستانی مطرح شده است ضرورت انجام پژوهشهایی که به بررسی ابعاد گوناگون رشد و تحول کودک بپردازند بیش از پیش اهمیت خود را نمایان می سازد. با اینکه والدین و معلمان بر ضرورت آموزش مدون سالهای پیش از مدرسه تاکید می کنند اما اثربخشی این تجارب بایستی مورد کند و کاوش قرار گیرد تا در پرتو پژوهشهای معتبر، مثمرثمر بودن این برنامهها مشخص شود. نتایج این پژوهش شاید بتواند راهگشای معلمان، والدین و مسئولین آموزش پیش از دبستان قرار بگیرد زیرا این سه گروه ارتباط جدیتر و مستقیمتری با کودکان دارند. ممکن است بتوان از نتایج این پژوهش در اصلاح و بازنگری یا تقویت برنامههای دوره پیشدبستانی استفاده کرد. از آنجایی که در پژوهش حاضر دو گروه از کودکان مدنظر قرار گرفتهاند، کودکانی که تجربه پیشدبستانی ندارند و کودکانی که چنین دورههایی را تجربه کردهاند، شاید نتایج آن برای دستاندرکاران دوره پیشدبستانی جالب توجه باشد چون اگر فرضیه های پژوهش تایید شود که تجارب پیشدبستانی بر مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی تاثیر مثبت گذاشتهاند بنابراین والدین تشویق می شوند که کودکان خود را به گذراندن چنین برنامه هایی تقویت کنند و مسئولین نیز در جهت تقویت این دوره سعی بیشتری می نمایند اما اگر فرضیه ای تایید نشود با این حال ممکن است والدین در فرستادن کودکان خود به این مدارس دقت و تأمل بیشتری کنند و مسئولین نیز ترغیب می شوند با دقت نظم بیشتری در اصلاح و تدوین این برنامه ها بکوشند.
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش پیش دبستانی بر مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی، طراحی شده است.
اهداف پژوهش:
اهداف اصلی پژوهش عبارتند از:
بررسی میزان تاثیر آموزش پیشدبستانی بر مهارتهای روانی ـ حرکتی دانشآموزان سال اول، دوم و سوم شهر تهران.بررسی میزان تاثیر آموزش پیش از دبستانی بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان سال اول، دوم و سوم ابتدایی.بررسی تفاوتهای جنسی دانشآموزان در ارتباط با متغیرهای مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی
فرضیه های پژوهش
1- بین دانشآموزانی که تجربه آموزشهای پیش از دبستان داشتهاند با دانشآموزانی که چنین تجربهای نداشتهاند، در مهارتهای روانی ـ حرکتی تفاوت معنی داری وجود دارد.
2- دانشآموزانی که تجربه آموزش های پیش از دبستان دارند نسبت به دانشآموزانی که این تجربه را ندارند، سازگاری اجتماعی بیشتری دارند.
5- بین مهارتهای روانی ـ حرکتی دختران و پسران که آموزش پیش دبستانی را گذرانده اند تفاوت معنیداری وجود دارد.
6- بین سازگاری اجتماعی دختران و پسرانی که آموزش پیشدبستانی را گذراندهاند تفاوت معنیداری وجود دارد.
فهرست مطالب
عنوانصفحه
فصل اول: مقدمه
مقدمه1
بیان مساله 2
ضرورت و اهداف تحقیق 6
اهداف پژوهش 7
فرضیه های پژوهش 7
تعاریف و اصطلاحات 8
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
خلاصه ای از فصل دوم 11
تاریخچه آموزش پیش دبستانی 11
تعریف دوره پیش دبستانی 21
ویژگیهای کودک در دوره پیش دبستانی 21
اهداف دوره پیش دبستانی 25
مهارتهای روانی ـ حرکتی در دوره دبستان 27
تحول حرکت در کودکان دبستانی 29
مهارتهای روانی ـ حرکتی 31
سازگاری اجتماعی 42
روابط با همسالان 48
وظیفه مهد کودک و مراکز پیش دبستانی از دیدگاه آدلر 66
پیشینه پژوهش 73
فصل سوم: روش شناسی
روش پژوهش 90
ابزار پژوهش 90
جامعه آماری 92
گروه نمونه و روش نمونه گیری 92
متغیرها 93
روش اجرای پژوهش 93
روشهای آماری 93
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل نتایج 95
یافته های جانبی پژوهش 102
فصل پنجم: یافته های پژوهش و بحث دربارة نتایج آن
محدودیت های پژوهش 118
پیشنهادات 118
منابع 121
ضمائم 130
فهرست جداول
عنوانصفحه
جدول شماره 2- مقوله های اصلی در حوزه روانی ـ حرکتی 34
جدول شماره 1-2- شاخص های رشد رفتار طبیعی 55
جدول شماره 2-2- مراحل رشد روانی ـ اجتماعی اریکسون 59
جدول شماره 3-2- تشخیص هدفهای کودکان ناسازگار 68
جدول شماره 1- توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب جنسیت 95
جدول شماره 2- توزیع فراوانی آزمئدنیها برحسب گروه آموزش دیده و آموزش ندیده 95
جدول شماره 3- توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب 96
جدول شماره 4- توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب کلاس 96
جدول شماره 5- توزیع فراوانی شغل پدر آزمودنیها 97
جدول شماره 6- توزیع فراوانی شغل مادر آزمودنیها 97
جدول شماره 7- توزیع فراوانی سطح تحصیلات پدر آزمودنیها 98
جدول شماره 8- توزیع فراوانی سطح تحصیلات مادر آزمودنیها 98
جدول شماره 9- مقایسه میانگینهای گروه آموزش دیده و آموزش ندیده در مهارتهای روانی ـ حرکتی 99
جدول شماره 10- مقایسه میانگینهای سازگاری اجتماعی و مؤلفه های آن در دو گروه آموزش دیده و
آموزش ندیده 100
جدول شماره 11- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش دیده در متغیر مهارتهای روانی ـ حرکتی 100
جدول شماره 12- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش ندیده در متغیر مهارتهای روانی ـ حرکتی 101
جدول شماره 13- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش دیده در سازگاری اجتماعی 101
جدول شماره 14- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش ندیده در سازگاری اجتماعی 102
جدول شماره 15- مقایسه میانگینهای دختران و پسران در مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی 102
جدول شماره 16- مقایسه میانگینهای دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده به تفکیک سن در دو متغیر
مهارتهای روانـی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی 103
جدول شماره 17- مقایسه میانگینهای گروه آموزش دیده و آموزش ندیده به تفکیک جنس در
مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی 104
جدول شماره 18- مقایسه میانگینهای مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان
براساس وضعیت اشتغال مادر 105
جدول شماره 19- مقایسه میانگینهای مهارتهای روانی ـ حرکتی براساس شغل پدر با استفاده از
تحلیل واریانس یک طرفه 105
جدول شماره 20- آزمون توکی برای تشخیص تفاوتهای معنادار بین میانگین ها 106
جدول شماره 21- مقایسه میانگینهای سازگاری اجتماعی براساس شغل پدر با استفاده از
تحلیل واریانس یک طرفه 106
جدول شماره 22- مقایسه میانگین های روانی ـ حرکتی کودکان براساس تحصیلات پدر با استفاده
از تحلیل واریانس یک طرفه 107
جدول شماره 23- آزمون تعقیبی توکی برای تعیین معناداری تفاوت میانگین های روانی ـ حرکتی
براساس تحصیلات پدر 107
جدول شماره 24- مقایسه میانگینها در اسزگاری اجتماعی براساس تحصیلات پدر با استفاده از تحلیل واریانس
یک طرفه 108
جدول شماره 25- آزمون توکی برای مقایسه میانگینها در سازگاری اجتماعی براساس تحصیلات پدر 108
جدول شماره 26- مقایسه میانگین مهارتهای روانی ـ حرکتی براساس تحصیلات مادر با استفاده از تحلیل
واریانس یک طرفه 109
جدول شماره 27- آزمون توکی برای مقایسه دو به دو میانگینهای روانی ـ حرکتی براساس تحصیلات مادر 109
جدول شماره 28- مقایسه میانگین سازگاری اجتماعی براساس تحصیلات مادر با استفاده از تحلیل واریانس
یک طرفه 110
جدول شماره 29- همبستگی بین زیرمقیاسهای سازگاری اجتماعی با یکدیگر و با مهارتهای روانی ـ حرکتی 111