نوع فایل: word
قابل ویرایش 100 صفحه
چکیده:
در این تحقیق فرآورده جوشان حاصل از پوسته دانه اسفرزه در خانواده بارهنگ بصورت گرانولاسیون مرطوب تهیه شد. پوسته دانه اسفرزه از شرکت ایران داروک تهیه تحت و تستهای فارماکوپهای شامل: (ضریب تورم، خاکستر تام، وزن خشک و مواد ناخالصی) مبتنی بر استاندارد رفرانسها قرار گرفت. سپس فرمولاسیونهای متعددی، (در مجموع 30 فرمولاسیون) شامل نسبتهای متفاوتی در پوسته دانه اسفرزه، اسید و بازهای مختلف شامل (اسید سیتریک،اسید تارتاربک و سدیم بیکربنات)،پلی و منیل پیرولیدون بعنوان چسباننده، افزودنیهای دیگر شامل (رنگ دهنده، طعم دهنده و شیرین کننده) با هم مخلوط هستند و توسط اتانول %90 به گرانول تبدیل شدند گرانولهای تهیه شده از یک بامش 10 عبور داده شدند و در آون با دمای سانتیگراد خشک گردیدند. سپس از یک بامش 20 عبور داده شد. نتیجه فرمولاسیونها تهیه شده توسط خصوصیات ظاهری، زمان جوشش وPH، ریزش و میزان ماده مؤثره بررسی شد. البته باید توجه داشت که هر گرم از گرانول تهیه شده معادل 40 میلیلیتر موسیلاژ به دنبال اضافه کردن بافر با 8/6= PH میدهد.
3 فرمولاسیون با طعمهای مختلف تهیه شد و توسط 10 نفر از داوطلبین سالم تست شد. بعد از انجام آنالیزهای آماری (فریدمن- ویکگسون)، بهترین فرمولاسیون شامل (%9 اسید سیتریک، % 19 اسید تارتاریک با %32 سدیم بی کربنات، % 40 پوسته دانه اسفرزه، 300 میلیگرم ساکاند، 750 میلیگرم آسپارتام) انتخاب شد. سرانجام مطالعات پایداری تبریع شده روی فرمولاسیون منتخب به مدت 6 ماه در دمای سانتیگراد و رطوبت % 75 انجام شد. در طی ماه 1، 2، 3 و 6. نمونه گیری انجام و تستهای فیزیکوشیمیایی روی فرمولاسیون صورت گرفت. در نتایج اختلاف معنیداری (05/0 > P) دیده نشد و پارامترهای گفته شده در بالا در طی 6 ماه روی فرمولاسیون انجام گرفت.
کلمات کلیدی: پسیلوم اواتا، گرانولهای جوشان، پوسته دانه اسفوزه، فرمولاسیون گرانول، گرانولاسیون مرطوب، مطالعات پایداری.
پیشگفتار:
امروزه ضمن گسترش روز افزون تحقیقات در زمینه داروهای گیاهی، تجویز و کاربرد آنها روز به روز در کشورهای مختلف جهان رو به افزایش است. علت عمده این توجه آن است که گیاهان در قرنهای پیش مورد مصرف دارویی بودهاند و اثرات درمانی آنها در طول سالیان متمادی تجزیه و به اثبات رسیده است، کشور ایران نیز از لحاظ جغرافیایی و آب و هوایی از موقعیت مناسبی برخوردار است و برخورداری از این عامل مهم باعث گردیده در بین گیاهان دارویی موجود در ایران که رشد گونههای مختلف گیاهی در آن امکان پذیر باشد همچنین سابقه بسیار طولانی در کاربرد آنها توسط دانشمندان بزرگ و صاحب نام، از پیشروان استفاده از گیاهان در درمان بوده و نقش بسزایی در تکامل گیاه درمانی در طی قرون و اعصار ایفا نموده است.
گیاه اسفرزه با نام علمی Psylium ovata به منظور درمان یبوست و ضد التهاب دستگاه گوارشی به کار میرود. البته اثرات درمانی متعددی به غیر از موارد بالا از این گیاه کشف شده، از جمله این کاربردها میتوان: کمک به کاهش کلسترول خون و همچنین کاهش قند خود در افراد دیابتی را نام برد. لذا با توجه به اثرات درمانی این گیاه، پذیرش بهتر بیماران و سهولت مصرف توسط بیماران و عدم وجود آن به صورت جوشان در بازار دارویی کشور، در این پایاننامه اقدام به تهیه فرمولاسیون گرانول جوشان پوسته دانه اسفرزه نمودیم. لازم به ذکر است اثر درمانی اسفرزه هم در دانه و هم در پوسته دانه آن موجود میباشد که خاصیت معینی آن در پوسته دانه 5 برابر دانه اسفرزه میباشد.
فهرست مطالب:
چکیده فارسی
چکیده انگلیسی
پیش گفتار
بخش اول – مباحث نظری
فصل اول – اسفرزه
1-1 اسفرزه
1-1-1- ریخت شناسی
2-1-1- زمان جمعآوری
3-1-1- خرده نگاری
4-1-1- طرز نگهداری
5-1-1- دامنه انتشار
6-1-1- مواد متشکله
7-1-1- مواد مصرف گیاه
8-1-1- مهمترین اثرات گزارش شده اسفرزه
1-8-1-1- بیماریهای قلبی – عروقی
9-1-1- نحوه مقدار مصرف به عنوان ملین گیاهی
10-1-1- مکانسیم اثر
11-1-1- موارد عدم مصرف
12-1-1- در دوران بارداری و شیردهی
13-1-1- تداخل دارویی
14-1-1- موارد احتیاط
15-1-1- اشکال دارویی
2-1- کنترل کیفی و کمی شیمیایی پوسته دانه اسفرزه
فصل دوم – یبوست
1-2- یبوست
2-2- اتیولوژی
3-2- درمان
1-3-2- درمان غیر دارویی
2-3-2- درمان دارویی
4-2- سوء مصرف ریلمینها
فصل سوم – کلیات فرآورده جوشان
1-3- مقدمه
2-3- تعریف پودر
1-2-3- انواع پودرها
3-3- تعریف گرانول
1-3-3- انواع گرانولها
4-3- مزایای فرآوردههای پودری و گرانولی
5-3- معایب پودرها و گرانولها
6-3- کلیاتی در مورد فرآوردههای جوشان
1-6-3- مکانسیم ایجاد جوش در فرآوردههای جوشان
2-6-3- مواد بکار رفته در فرآوردههای جوشان
1-2-6-3- منابع اسیدی
2-2-6-3- منابع بازی
3-2-6-3- چسباننده
4-2-6-3- ترکیبات شیرین کننده
5-2-6-3- ترکیبات طعم دهنده
6-2-6-3- رنگ دهنده
7-2-6-3- مواد افزایش دهنده محلولیت
8-2-6-3- مواد پایدار کننده
7-3- بستهبندی
8-3- انواع فرآوردههای جوشان
1-8-3- پودرهای جوشان
2-8-3- گرانولهای جوشان
1-2-8-3- گرانولاسیون مرطوب
1-1-2-8-3- مزایای گرانولاسیون مرطوب
2-2-8-3- گرانولاسیون خشک
3-2-8-3- گرانولاسیون به روش ذوب
9-3- آزمایشات کنترل فیزیکوشیمیایی گرانولهای جوشان
1-9-3- خصوصیات ظاهری
2-9-3- تعیین مقدار موثره دارویی
3-9-3- زمان جوشش و انحلال
4-9-3- PH محلول
5-9-3- تعیین مقدار رطوبت گرانولها
10-3- آزمایشات پایداری و تعیین غیر مفید دارو
1-10-3- آزمایش پایداری تسریع شده
2-10-3- آزمایش پایداری ادواری
3-10-3- عمر قفسهای
فصل چهارم – کار تجربی
بخش دوم : مباحث تجربی
1-4- مقدمه
2-4- وسایل و دستگاههای بکار رفته
3-4- مواد بکار رفته
4-4- تهیه پودر پوسته دانه اسفرزه
1-4-4- کنترلهای کیفی و کمی شیمیایی پوسته دانه اسفرزه
5-4- تعیین ریزش پودر
6-4- تهیه گرانول جوشان
7-4- آزمونهای کنترل فیزیکوشیمیایی
1-7-4- بررسی خواص ظاهری
2-7-4- تعیین ریزش گرانولها
3-7-4- آزمون تعیین PH محلول
4-7-4- تعیین مدت زمان جوشش و چگونگی انحلال
5-7-4- آزمون تعیین مقدار موثر دارویی
6-7-4- آزمایش پایداری
1-6-4- انتخاب مخلوط اسید و باز در حضور اسفرزه
2-6-4- استفاده از سورفکتانتها
3-6-4- اصلاح طعم فرمولاسیونهای منتخب
4-6-4- اصلاح طعم فرمولاسیون توسط شیرین کننده
5-6-4- انتخاب فرمولاسیون نهایی
فصل پنجم – نتایج و بحث
1-5- مقدمه
2-5- نتایج و بحث مربوط به مطالعات انجام شده بر روی ریزش پودر اسفرزه
1-2-5- تابعیت ریزش پودر اسفرزه
2-2-5- نتایج حاصل از بررسی ریزش پودر اسفرزه توسط دستگاه ریزش سنج
3-5- نتایج حاصل از بررسی ریزش پودر اسفرزه با محاسبه اندیس کار و ضریب هانسر
4-5- بررسی فرمولاسیونهای تهیه شده بررسی انتخاب منابع اسیدی و بازی
5-5- بررسی فرمولاسیونهای تهیه شده جهت دستیابی به PH مناسب
6-5- بررسی فرمولاسیونهای تهیه شده از سورفکتانتهای مختلف
7-5- بررسی فرمولاسیون تهیه شده از منابع اسیدی و بازی، طعم دهنده و شیرین کننده
8-5- بررسی فرمولاسیون جدول (13-4) حاوی شکر و آسپارتام
9-5- نتایج حاصل از نظر خواهی داوطلبین در مورد 3 فرمولاسیون
10-5- آزمونهای پایداری تسریع شده
11-5- نتیجهگیری نهایی
منابع و مأخذ:
1- زرگری ،ع.، گیاهان دارویی، جلد 4 ،انتشارات دانشگاه تهران؛تهران، 1369، صفحات105-95.
2-ایینه چی، ی.، مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ایران، انتشارات دانشگاه تهران؛ تهران،1370 ،صفحات 138-136.
3-امین، غ. ،صالحی ،م. ح .،کاوه، ش .،در فارماکوپه گیاهی ایران، انتشارات وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی؛معاونت غذا و دارو، 1381، صفحات75-71.
4-امین ،غ. ، متداولترین گیاهان دارویی سنتی ایران، انتشار معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران ؛تهران، 1384، صفحه 46.
5-Drug facts & Comparisons, wolters kluwer, united states ,2007,pp:1644-1645
6-Duk,J.A. ,Hand book of medicinal Herbs,CRC press LLC,2001,pp:386-387.
7-Ganji,V.,kuo,J., Serum lipid response to psyllium fiber,differences between pre-and post-meno pausal, hypercholesterolemic women, nutrition Journal,2008,pp:7-22.
8-Ziai,S.A., larijani,B., fakhrzadeh,H., et al., Study of psyllium (plantago Ovata)effects on diabetes and lipidemia in the Iranian type II diabetic patients, Journal of medicinal plants, Volume 3,Issue 12, 2004, pp:41-50.
9-شهراز،س.، غازیانی،ط.، انصاری،ش.، وهمکاران.، درسنامه جامع رسمی ایران، انتشارات تیمورزاده؛تهران، سال 1386،صفحات 768-767.
10-انجمن تولید کنندگان داروها و فراورده های گیاهان دارویی، دارونامه گیاهی ایران، انتشارات پروهان؛تهران، سال 1386،صفحات 136و70.
11-Sweeten,S.C., Parfitt,K., Blake,P.S., et al., Martindale, The complete Drug Refrence, royal pharmaceutical society publishing; London ,2007, 35th ed., pp:1134-5.
12-صالحی سورمقی ،م. ح.، گیاهان دارویی و گیاهان درمانی، جلد اول، انتشارات دنیای تغذیه؛ تهران، 1387، صفحات 67-64 .
13-The united states pharmacopeia-National Formulary, The united states pharmacopeial convention, Baltimore,2008, 31st ed., pp:3133.
14-koda-Kimble,M.A., Young,L.Y., Alldredge,B.K., et al., Applied theraptics, The clinical use of drugs, wolters kluwer; philadlphia, 2009, 9th ed., pp: 93-5, 6-31, 12-30.
15-Dipiro,J.T., Talbert,L.R., Yee,G.C., et al., Pharmacotherapy, A pathophysiologic approach, The McGraw-Hill companies; china, 2008, 7th ed., pp:623-629.
16-جعفرخانی، م.، مبانی طب داخلی سسیل ،بیماریهای گوارشی، کبد، مجرای صفراوی، انتشارات تیمورزاده ؛تهران، 1380، صفحات427-425 .
17-قدیمی ،ر.، محقق شلمانی، ح .،زاهدی ،ل .ن.، وهمکاران. هاریسون، دستنامه طب داخلی ،بیماریهای دستگاه گوارش، انتشارات تیمورزاده؛ تهران، 1381، صفحات 696-694.
18-O`connor,R.E., Schwartz,J.B., Felton,L.A., Powders, In:Remington,The science and practice of pharmacy, Hendrickson,R., lippincott Williams & wilkins; Philadelphia, 2005, 21st ed., pp: 716-719.
19-اولتون م .فارماسیوتیکس ترجمه افراسیابی ،ه .،تفقدی،م . ،سجادی ،س . ا .،وهمکاران .، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی مشهد؛ مشهد، سال 1385،صفحات 75-70و99-95.
20-Reynols,JEF., Martindale, The extra pharmacopia, 3rd ed., pharmaceutical press; London, 1989.
21-Jiunn,H., Pharmacokinetic and parmacodynamic properties of histamine H2-receptor antagonist, clin pharmacokinetic, 20(3), 1991, pp:218-238.
22-Rowe,R.C., Sheskey,P.J., Weller,P.J., Hand book of pharmaceutical expients, Pharmaceutical press; London, 2003,4th ed., pp:250-251, 183-185, 390-392, 402-403.
23-Cooper, B.F., Gennaro,A.R.,Smith,W.E., Dispensing of medication, 1976, 8th ed.
24-سیه فام م. فرمولاسیون قرص جوشان فروس سولفات، پایان نامه دکترای داروسازی شماره 1166 ،واحد داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی،81-1380 صفحات52-51
25-رفیعی تهرانی ،م .،قرص سازی انتشارات دانشگاه تهران ؛تهران ،1377،صفحات90-73 ،219-215
26-رفاهی ،م.، فرمولاسیون و کنترل فیزیکوشیمیایی ORS ،پایان نامه دکترای داروسازی دانشکده داروسازی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 681 ، 1382.
27-Gerbino,P.P., Pharmaceutical necessities, In:Remington,The science and practice of pharmacy, Wolter Kluwer co; Philadelphia, 2005, 11th ed., pp:1286-1329.
28-Adjei,A.L., Doyle,R.,and Reiland,T., Flavors and flavor modifier, In:Encyclopedia of pharmaceutical technology, Swarbrick,J., and Boylan,J.C., et al., Vol.6, Marcel Dekker, New York, 1998, pp:101-141.
29-Sheth,B.B., Bandelin,F.J., Compressed tablets, In:Pharmacetical dosage forms tablets, Lieberman,H.A., Lachman,L.,eds., Marcel Dekker, New Yok, 1st edn., pp:109-186.
30-Aulton,M.E., Pharmaceutical practice, Churchill Livingstone; London, 2002, pp:86-95, 89-151, 528-529.
31-Alfred,M., James,S., Arthor,C., Physical pharmacy, Lea & febiger., Philadelphia, 1983, 3rd ed., pp:289-294, 295-302.
32-Dingerman,Th., Steinhilber,D., Folkers,G., Molecular biology in medicinal chemistery, Wiley-VCH, 2004, pp:140,186.
33-Torres,A.I., Esther,M., Wet granulation, In:Encyclopedia of pharmaceutical technology, Swarbrick,J., boylon,J.C.,eds., Marcel Dekker, New York,1994, 1st ed., pp:363-373.
34-اسکوگ ،وست ،هالر،مبانی شیمی تجزیه، جلد دوم، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی؛ تهران ،1384، صفحات 478-476.
35-Mohler,R., Effervescent tablets, In:Pharmaceutical dosage forms tablets, New York, 1st edn., 1980, pp:225-258.
36-Ansel,H.C., Peroral solids and tablets, In:pharmaceutical dosage forms and drug delivery systems, Lippincott Williams and Wilkins, Philadelphia, 2000, 7th edn., pp:196-228.
37-Forsworth,N.R., Screening plants for new medicines, In:Wilson,E.O., biodiversity, Part II, National academy press, Washington, 1989, pp:83-97.
38-Staniforth,J.N., Powder fiow, In:Pharmaceutics the science of dosage form design, Aulton,M.E., Curchill livingstone; London, 1988, 1st ed., pp:600-615.
39-Howard,C.A., Nicholas,G.P., Loyd,V.A., Pharmaceutical dosage forms and drug delivery systems, Willliams & Wilkins; United States, 1995, 6th ed., pp:163-165.
40-Who Export committee on specifications for pharmaceutical preparation, 3rd report, Who technical report series, No.70,1990.