دانلود مقاله ارزشیابی در آموزش

مقدمه:
باید این مطلب مهم در را نظر داشت که جوامع پیشرفته بشری با عنایت به توسعه آموزش و پرورش خود توانسته اند پله های ترقی و توسعه همه جانبه را به پیمایند. در توسعه آموزش و پرورش ملاکها و فاکتورهای متعددی نقش دارند. مهم ترین آن نظام ارزشیابی در آموزش می باشد.
آموزش را می توان به عنوان فرآیند کنش متقابل معلم و دانش آموز تعریف کرد که به موجب آن تجارب مناسب یادگیری برای رسیدن دانش آموزان به هدف های آموزش و پرورش فراهم می شود. در آموزش و پرورش سنتی ارزشیابی به عنوان آخرین حلقه های فرآیند یاد دهی، یادگیری تلقی می شود دوره آموزشی برای جدا کردن دانش آموزان با توانایی یادگیری متفاوت به کار می رفت. امروزه ارزشیابی را بخش جدایی ناپذیر یاد دهی، یادگیری می داند که همراه با آموزش و در ارتباط تنگاتنگ با آن، به گونه ای مستمر انجام می گیرد و به جای تاکید بر طبقه بندی دانش آموزان و مقایسه آنان با یکدیگر، هدایت یادگیری آنان را مرکز توجه خود قرار می دهد.
به منظور نظام بخشی به فعالیت های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با توجه به رویکرد و نگرشهای نوین در تعلیم و تربیت، اصول زیر تحت عنوان (اصول بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ) تعیین شده است.
1 ) جدایی ناپذیری ارزشیابی از فرآیند یاد دهی، یادگیری :
ارزشیابی دانش آموزان باید به عنوان بخش جدایی ناپذیر فرآیند یاد دهی، یادگیری و نه به عنوان نقطه پایانی آن تلقی شود.
2 ) استفاده از نتایج ارزشیابی در بهبود فرآیند یاد دهی، یادگیری و اصلاح برنامه ها و روشها.
هدف غایی ارزشیابی، اصلاح و بهبود فرآیند یاد دهی، یادگیری است و نتایج ارزشیابی ها باید در اصلاح برنامه ها و روشها مورد استفاده قرار گیرد.
3 ) هماهنگی میان هدف ها محتوا روش های یاد دهی، یاد گیری و فرآیند ارزشیابی:
در ارزشیابی باید تناسب و هماهنگی بین هدف ها، محتوا و روش های یاد دهی، یاد گیری مربوط به هر درس مورد توجه قرار گیرد.
4 ) توجه به آمادگی دانش آموزان:
در طراحی و اجرای انواع برنامه های ارزشیابی باید به آمادگی های جسمانی، عقلی، عاطفی و روانی دانش آموزان توجه شود.
5 ) توجه به رشد همه جانبه دانش آموزان:
در ارزشیابی باید به جنبه های مختلف رشد بدنی، عقلی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی و حرکتی دانش آموزان توجه شود.

6 ) توجه همه جانبه به دانش ها، نگرش ها و مهارتها:
در ارزشیابی، متناسب با محتوای آموزش و پرورش باید به حیطه دانش ها، نگرش ها و مهارتهای دانش آموزان توجه شود.
7 ) توجه به ارزشیابی دانش آموز از یادگیری های خود (خود ارزشیابی):
در ارزشیابی باید شرایطی فراهم شود که دانش آمیز نیز بتوانند از یادگیریها و عملکرد های خود و دیگر دانش آموزان ارزشیابی کند.
8 ) ارزشیابی از فعالیتهای گروهی:
در نظام ارزشیابی، علاوه بر ارزش یابی فردی، باید از فعالیتهای گروهی نیز ارزشیابی به عمل آید.
9 ) توجه به فرآیند های فکری منتهی به تولید پاسخ:
در ارزشیابی باید علاوه بر پاسخ نهایی، به فرآیندی که منجر به تولید پاسخ شده است توجه کرد.
10 ) تاکید بر نوآوری و خلاقیت :
در ارزشیابی باید تاکید بر روش حل مساله، زمینه رشد و شکوفایی دانش آموزان را فراهم کرد.
11 ) تنوع روش ها و ابزارهای اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی :
با توجه به اهداف، ماهیت و نوع موارد ارزشیابی، از انواع مختلف روش ها و ابزارهای ارزشیابی (مانند پرسش های شفاعی، آزمون های عملی، انواع پرسش های عینی و انشایی، روشهای مشاهده رفتار، پوشه های مجموعه کار، ارایه مقالات و طرح ها، گزارش مربوط به فعالیت های تحقیقاتی، ارزشیابی عملکردی، ارزشیابی مستمر، انواع دست ساخته ها، روش خود سنجی و ....) استفاده می شود.
12 ) استفاده از انواع ارزشیابی:
در فرآیند یاد دهی، یاد گیری لازم است با توجه به هدف ها، محتوا و روش های تدریس از انواع ارزشیابی ها (از قبیل تشخیصی، تکوینی، مجموعی، هنجار مرجع، هدف مرجع، درونی، بیرونی، ملی و ...) استفاده شود.
13 ) استقلال مدرسه و معلم در فرآیند ارزشیابی:
در فرآیند ارزشیابی باید استقلال مدرسه و معلم در چارچوب سیاست های کلی آموزش و پرورش حفظ شود.
14 ) اصل رعایت قواعد اخلاقی و انسانی در ارزشیابی:
به موجب این اصل، ارزشیابی باید به گونه ای سازماندهی و اجرا شود که موجب خدشه دار شدن حقوق، تعاملات انسانی، اعتماد به نفس و سلامت روانی دانش آموز یا معلم نگردد.
15 ) اصل توجه به تفاوت های فردی:
در انجام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی می بایست به تفاوت های فردی دانش آموزان توجه شود.

16 ) ضرورت هماهنگی در تحقق اصول ارزشیابی:
در به کارگیری اصول فوق الذکر باید میان سازمانها، مراکز، ادارات، واحدها و سایر بخش های مسئول ارزشیابی در مورد روش ها، ابزارها، معیارها و برنامه های اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، تعهد و هماهنگی کامل وجود داشته باشد.
تعریف ارزشیابی :
ارزشیابی در آموزش و پرورش تعاریف متعددی دارد.
1 ) کرونباخ (cronbach): ارزشیابی را جمع آوری و به کار گیری اطلاعات در جهت اتخاذ تصمیم برای یک برنامه آموزشی تعریف می کند. (شیرازی، علی، ص 236)
بی بای (Beeby): ارزشیابی را فراگرد جمع آوری و تفسیر منظم شواهدی که در نهایت به قضاوت ارزشیابی نظر به این که به اقدام شخصی بیانجامد، می داند. ابعاد این تعریف: جمع آوری شواهد، تفسیر، قضاوت و تصمیم گیری است.
(شیرازی، علی، ص 236)
استافل بیم: ارزشیابی را فرآیند، تعیین کردن (Delineating)، به دست آوردن (Obtaining) و فراهم ساختن (providing) اطلاعات مفیدی برای قضاوت در تصمیم گیری ها تعریف کردند.

انواع ارزشیابی:
الف ) اسکریون (scriven) ارزشیابی ها را بر دو نوع ارزشیابی پایانی و تکوینی تقسیم می کند.
1 ) ارزشیابی پایانی (sammative Evaluation):
ارزشیابی که در مدارس متداول است و شامل ارزشیابی آخر سال یا دوره دانش آموزان برنامه یا روند آموزشی است.
مهمترین نقص ارزشیابی پایانی مقطعی بودن آن است، لذا قادر نیست اصلاحات یا تغییرات ضروری را در طول سال یا برنامه در جهت بهبودی و به سازی فعالیتها ایجاد کند.
2 ) ارزشیابی تکوینی یا مستمر (Formative Evaluation):
در این ارزشیابی اطلاعات به طور مداوم جمع آوری و مورد استفاده قرار می گیرد و نیاز به باز خوردهای فرد، محیطی دارد تا بتواند تصمیم گیری های لازم را در جهت افزایش اثر بخش برنامه ها یا فعالیتهای آموزشی اتخاذ کند. این نوع ارزشیابی بیشتر به فراهم آوردن اطلاعات برای بهبودی کار تاکید دارد.
ب ) استافل بیم (stuffle beam): ارزشیابی را در چهار نوع بیان می کند.
1 ) ارزشیابی زمینه، 2 ) ارزشیابی درونداد؛ 3 ) ارزشیابی فرآیند؛ 4 ) ارزشیابی برونداد؛

ارزشیابی زمینه (Context Evaluation) :
هدف این ارزشیابی فراهم ساختن یا ارائه یک منطق برای تعیین اهداف است. برای رسیدن به آن محیط، شرایط واقعی و مشکلات موجود، بایستی شوند و تصمیماتی مبتنی بر اصلاح شرایط و مشکلات اتخاذ گردد تا نیل به اهداف مورد نظر را میسر سازد.
ارزشیابی درونداد (Input Evaluation):
این نوع ارزشیابی در ارتباط با چگونگی استفاده از منابع برای نیل به اهداف برنامه است شامل ارزشیابی توانایی های سازمان، استراتژی هایی در جهت نیل به اهداف برنامه و طراحی یک استراتژی اجرایی، عملیاتی گردد.
ارزشیابی فرآیند (Process Evaluation):
به باز خوردهای دوره ای خصوصا شناسایی نقص دروندادها در حین اجرای برنامه مربوطه است.
ارزشیابی برونداد (Product Evaluation):
به سنجش نتایج می پردازد که نه تنها در آخر بلکه بر حسب ضرورت در فواصل برنامه صورت می گیرد.
*******************
یکی از تخصص های مورد نیاز دست اندر کاران تعلیم و تربیت در سطوح مختلف سازمانی و اجرایی بر خوردار بودن از دانش، مهارت سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی می باشد که فقدان آن در عرصه عمل و اجرا ناکار آمدی فرآیند یاد دهی، یاد گیری را به دنبال خواهد داشت. با وجود آگاهی از توانایی های علمی و تجربی دبیران و معلمان گرامی و مدیران آگاه و دلسوز واحدهای آموزشی در حیطه ی سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، لیکن به دلیل اهمیت موضوع و نیز ظرافت های و پیچیدگی های این امر امید است با عنایت همکاران ارجمند در جهت تحقق اهداف آموزشی و تربیتی شاهد تعاملی پویا، مستمر و پایدار باشیم.
الف ) اصطلاحات و مفاهیم ارزشیابی و امتحانات؛
ب ) ارزشیابی تکوینی و شیوه اجرای آن؛
الف ) تعریف اصطلاحات و مفاهیم ارزشیابی پیشرفت تحصیلی؛
ارزشیابی (Evaluation):
اصطلاح ارزشیابی یا ارزیابی به طور ساده به تعیین ارزش (value) برای هر چیز یاد آوری ارزشی (Value judgement) کردن گفته می شود.
ارزشیابی به یک فرآیند نظام دار برای جمع آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات گفته می شود به این منظور که تعیین می شود آیا هدف های مورد نظر تحقق یافته اند یا در حالت حقق یافتن هستند و به چه میزانی.
ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (achievement evaluation Academic) :
ارزشیابی پیشرفت تحصیلی عبارت از سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدفهای آموزشی تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیت های آموزشی معلم و کوششهای یادگیری دانش آموزان یا دانشجویان به نتایج مطلوب انجامیده اند و به چه میزانی.
ارزشیابی آغازین (Preassessment):
نخستین ارزشیابی معلم که پیش از فعالیت های آموزشی او به اجرا در می ید ارزشیابی آغازین نامیده می شود.
ارزشیابی تکوینی یا مستمر (Formative evaluation):
آن چه عمدتا به منظور کمک به اصلاح موضوع مورد ارزشیابی یعنی برنامه یا روش آموزشی، مورد استفاده قرار می گیرد، ارزشیابی تکوینی نام دارد.
ارزشیابی تشخیصی (Dignostic Evaluation) :
نوعی از ارزشیابی تکوینی است که با هدف تشخیص مشکلات یاد گیر دانش آموزان در یک موضوع درسی به کار می رود و معمولا در جریان آموزش انجام می گیرد. از طریق ارزشیابی تشخیصی می توان معاونات و مهارتهای لازم دانش آموزان را برای ورود به مطالب جدید تشخیص داد و نیز معیاری است برای سنجش رفتار ورودی دانش آموزان که به کمک آن می توان نقطه شروع فعالیت های آموزشی را مشخص کرد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 24   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید