دانلود مقاله مخابرات محیطی و ژئوورفولوژی روستای هرزند جدید

چکیده :
با اینکه اعتقاد عمیقی بر سر خطرخیز بودن تقریبا اکثر نواحی سکونتگاهی ایران میان متخصصان شکل گرفته است ولی برنامه ریزی برای ایجاد جامعه ای آشنا در مقابل بلایای طبیعی( سیل و زلزله) تا کنون کمتر در دستورکار مدیران محلی و ملی قرار گرفته است . تجربیات بلایای طبیعی( سیل و زلزله) و بحرانهای ناشی از این عوامل هر ساله ضایعات اقتصادی زیادی برای مدتی طولانی بر پیکره جامعه تحمیل و خاطرات تلخ و ناگوار را برای مدت کوتاهی در ذهن مدیران ذیربط و مردم خلق می کند . ولی تا کنون حافظه تاریخی مدیریت بلایای طبیعی و مردم از این تجربیات بطور جدی عبرت نگرفته است . باتوجه به مطالعات انجام شده تمامی این بلایا ضربه ای بر اقتصاد ، توسعه ، اجتماع ، انسانها ، و از بین رفتن ثروتها و سرمایه های ملی در شهرها و عدم تحقق توسعه پایدار شهری است . پس باید به دنبال چاره بود و راهکارها و برنامه ها مدیریت های صحیح برای مقابله با بلایا در قبل و حین و بعد از بلایا ارائه داد . نمونه موردی این مقاله روستای هرزند جدید است .
و پیشنهادات راهبردی و اجرایی در این خصوص برای مدیریت صحیح بلایای طبیعی (سیل و زلزله) و رسیدن به توسعه پایدار در شهر مطرح شده است . امید است با برنامه ریزی صحیح در خصوص بلایای طبیعی (سیل و زلزله ) از سوی مسئولان مربوطه و بالا بردن آگاهیهای عمومی و امکانات مقابله با بلایا از تلفات اقتصادی و انسانی بلایا کاست و به سمت توسعه پایدار شهری قدم گذاشت .
مقدمه :
مدتهاست زلزله به عنوان قدیمی ترین عامل مخرب موثر بر ساختمان شناخته شده است و بشر همواره سعی بر آن داشته است تا این نیرو را به طور صحیح شناسایی و آن را کنترل کند تا خسارات جانی و مالی را در زمان زمین لرزه کاهش دهد . برای کنترل سازه در برابر زلزله باید ماهیت این نیرو شناخته شود و سپس نقاط اثر این نیرو و عوامل موثر بر تخریب سازه در هنگام زلزله مورد بررسی قرار گیرند لذا ابتدا اشاره ای به اهیت نیروی زلزله داریم . سطح زمین از صفحه هایی تشکیل شده که این صفحات در محل گسل ها نسبت به یکدیگر حرکت دارند و این حرکت باعث ایجاد تنش بر شی در صفحات می شود ، که هرگاه این تنش بیش از ظرفیت مالشی سطح و یا مقاومت مصالح سنگی گردد .
یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ با آن دست به گریبان هستند موضوع « بلایای طبیعی» است . با توجه به ماهیت غیرمترقبه بودن غالب بلایای طبیعی و اتخاذ سریع تصمیمات و اجرای عملیات ، مبانی نظری و بنیادی ، دانشی را تحت عنوان « مدیریت بلایای طبیعی » بوجود آورده است . این دانش به مجموعه فعالیتهایی اطلاق می شود که قبل ، بهد و هنگام وقوع بلایای طبیعی ، تدابیر لازم را آموزش می دهد .

پیشینۀ تحقیق :
1- این موضوع از ادبیات غنی اعم از کتاب مجموعه مقالات و پایان نامه ها و گزارشات می باشد .
2- روش تحقیق این مقاله عمدتا میدانی و کتابخانه ای است .

موقعیت روستای هرزند جدید
روستای هرزند در دهستان هرزندات خاوری از بخش مرکز شهرستان مرند، یکی از جالب ترین و دیدنی ترین قلعه های تاریخی آذربایجان را در خود جای داده است.
در این دهستان دو روستا به نام های هرزند جدید و هرزند عتیق وجود دارد. روستای هرزند جدید در شمال شهر مرند بین شهرهای مرند، زنوز، جلفا و دهستان دیزمار باختری واقع شده و فاصله اش تا مرند 32 کیلومتر است. در مورد وجه تسمیه هرزند جدید و عتیق در کتاب های تاریخی و منابع تحقیقی، چنین اظهار نظر شده است: «کهن هرزند یا هرزند عتیق یا (داش هرزن) قریه ای است که بر کمره آفتابگیر کوهی در محال هرزندات بین علمدار و مرند واقع شده است و راهی سخت و کوهستانی در قدیم داشت که مسافرت به آن جز با اسب و الاغ و با پای پیاده میسر نبود، این قریه رو به ویرانی رفته و اکنون جز خانواری چند در آن باقی نمانده است و غالب ساکنین آن به قرا مجاور و مخصوصا به قریه جدید البنایی بنام (گلن قیه) یا (تخته سنگ فروآینده) مهاجرت نموده اند. اهالی قریه کهن هرزن و گلن قیه بیش تر زراعت پیشه اند و به لهجه مخصوصی سخن می گویند که به قول خود آنان (گوورزانی لو) و بنا به معروف زبان هرزندی نامیده می شود. این لهجه به تلاتی بسیار نزدیک است و فقط اختلاف مختصری میان آن ها موجود می باشد. درباره لفظ هرزن سخنان زیادی گفته اند، پاره ای تصور نموده اند که صحیح آن هرزند، به معنی «سرزمین پر آب» می باشد. چرا که «هرز» به معنی آب فراوانی که بلااستفاده بماند و «اند» یکی از ادوات مکانی می باشد،همان طور که در نام های نهند، اوند، سهند و نظایر آن ها دیده می شود.» این نظر پذیرفتنی نیست چه در متن سند ترک دعوانی که میان فرزندان خواجه رشیدالدین فضل اله همدانی و کدخدایان هرزن در خصوص دو دانگ از اراضی و مزارع منطقه در سلخ ماه ربیع الثانی سال هفتصد و نود و یک هجری (791 هـ. ق) به رشته تحریر در آمده نام هرزن عتیق به صورت «کین هرز» و «هرزن قدیم» ذکر شده است. جمعی گمان می کنند تلفظ محلی هرزن (به ضم هـ) صحیح و به معنی سرزمین آفتابگیر است. چرا که در لهجه های آذری حرف (خ) غالبا به (ه) مبدل می شود و هر به معنی (خور) یعنی آفتاب می باشد در صورتی که در لهجه هرزنی آفتاب را (روژ) می کویند نه (هر). عده ای دیگری نیز معقدند که هرزن و ارزین هر دو یک کلمه و به یک معنی و اسم، منسوب کلمه (ارس) می باشد. منتهی در نتیجه مرور زمان و کثرت تلفظ به همین صورت در آمده است. اما این حدس و توجیه نیز درست به نظر نمی رسد چرا که در اکثر نقاط آذربایجان با روستاهایی به نام های (هرزن، ارزنق، هرسین، مرسین، هرسی) برخورد می شود که نه در ارسباران واقع شده اند و نه با رود ارس ارتباطی می توانند داشته باشند. زبان مردم منطقه هرزندات در حال حاضر ترکی آذری است، اما به زبان تاتی نیز گفتگو می کنند که باقیمانده و تحول یافته زبان مادی و دارای ریشه آریایی بوده که مورخین و سیاحان و جغرافی نویسان اسلامی و عرب آن را فارسی (ایرانی) و فهلوی و آذری خوانده اند. بقایای زبان تاتی در روستاهای بسیار کهن آذربایجان در گلن قیه، کرینگان، مردانقم، هرزند جدید و عتیق و در خلخال در روستاهای شال، دورو و خمس هنوز هم وجود دارد. وجود بقایای زبان دیرین و کهن تاتی دلیلی بر تاریخی بودن روستاهای هرزند بوده و به تمام آثار و بقایای تاریخی این منطقه حیثیت تاریخی می بخشد. یکی از آثار تاریخی و کهن دهستان هرزندات، قلعه با ارزش و مهم سن سارود است که در شش کیلومتری کاروانسرای تیموری معروف به «آیراندایبی» که خود در 26 کیلومتری شمال مرند است بر روی پشته سنگی مرتفع بین دو بازوی رودخانه واقع است. این قلعه در جنوب روستا و در میان باغات بر بلندی بنا شده است. قلعه سن سارود بقایای قلعه ای متعلق به دوران قرون وسطای می باشد که گویا در قرن های 13 و 14 میلادی (قرن هفتم و هشتم هجری) بنا شده است. اما در قسمت خاوری آن تخته سنگ های بزرگی قرار دارد که نشانه بناهای قدیم تری است که قدمت آن شاید به دوران های کهن تاریخی برسد. امتداد حصارهای دفاعی هنوز از سطح زمین نمایان است. به علاوه قسمت هایی از دیوار تا ارتفاع زیادی پابرجا می باشد و آثار برج های نیم استوانه ای پیش آمده، در آن حصار دیده می شود. در محوطه داخلی قلعه، پی و اساس چند اطاق که در جوار هم و عمود بر یکدیگر بوده اند کاملا نمایان است. تمام دیوارهای قلعه سن سارود از سنگ لاشه و ملاط گل و آهک ساخته شده که به آن ساروج گویند. در جنوب قلعه قبرستان قدیمی اسلامی و بقایایی از پی های ساختمانی قرار دارد که به«پیرحسن» معروف است. ظاهرا این مکان گوشه عزلت زاهد مسلمانی بوده است که امام زاده حسن در مجاورت آن مدفون است. به نظر می رسد که قلعه سن ساورد مامن طایفه ای اسلامی یا مسکن یکی از اشراف ارمنی بوده باشد. زیرا این قلعه تقریبا در مرز خاوری ارمنستان واقع شده است. در جنوب خاوری قلعه سن سارود اثرات و جای پاهایی وجود دارد که می توان گفت با توجه به این که در قدیم با حفر و کندن علائمی جهت رویت و رصد ستارگان استفاده می کردند با توجه به آن مسایل می توان گفت که این علایم هم برای همان منظور ساخته و کنده شده باشد و دایره البروج ستارگان را با چنین نشانه هایی می توانستد ترسیم کنند. تعدادی از اهالی دهستان هرزندات نظربه شدت تعصب و علاقه به خاندان امامت و ولایت در بسیاری از آثار تاریخی و کهن باستانی، نشانه هایی از مقام والای امامت را تجسم و تصور کرده و روایت ها و داستانهای مذهبی گوناگونی را در اذهان خود خلق نموده اند که این روایتها را اهالی محل با آب و تاب نقل مجالس و محافل ساخته اند. از جمله اعتقاد دارند که قلعه سن سارود توسط حضرت علی (ع) فتح شده است باید گفت که این موضوع در هیچ یک از منابع تاریخی ذکر نشده است و هرگز حضرت علی (ع) به آذربایجان سفر نکرده اند تا قلعه سن سارود را نیز تصرف نمایند. به علاوه فتح آذربایجان ثبت و توسط مسلمین در زمان خلافت خلیفه دوم انجام گرفته و تمام جرئیات این فتوحیات ثبت و ضبط شده است و هرگز نامی از حضرت علی (ع) در فتح قلعه سن سارود نیامده است. آثار و علائم نشان می دهد که قلعه سن سارود مربوط به قرون اولیه اسلامی است و معماری آن نیز مطابق با شبیه معماری دوره اسلامی می باشد و آن، از کچ کاری های داخل قلعه که در اثر کنده کاری ها نمایان شده کاملا مشهور است
مخاطرات محیطی
در طول تاریخ تکوین تمدنهای بشری ، انسان ، همواره با انواع بلایای طبیعی دست به گریبان بوده است و در بسیاری مواقع ، خسارتهای جبران ناپذیری ناشی از این بلایا بر جوامع بشری وارد شده است . زلزله به عنوان یک پدیده ، از جمله بلایای طبیعی به شمار می رود که در اکثر منطقه ها و ناحیه های جهان به وقوع می پیوندد .
برای شناخت هر پدیده ای در جهان در واقع لازم است ابتدا از آن تعریف مناسب و نسبتا جامعی داشته باشیم ، چا که بدون دانستن تعریفی مناسب از آن نمی توان به کنه پدیده یی برد و آن را به خوبی درک نمود . مردم عامی در کلامی ساده زلزله را حرکت ناگهانی زمین شناسی ناشی از خشم نیروهای ماوراءالطبیعه و خدایان می دانند که بر بندگان عاصی و عصیانگر خود که نافرمانی خدای خود را نموده و مرتکب گناهان زیادی شده اند می دانند . اگرچه امروزه با گسترش دانش تجربی این تعریف در زمره اباطیل و خرافات قرار گرفته ، ولی هنوز در جوامع و مردم کم دانش و جاهل مورد قبول است . زیر سطح زمینی که ما بر آن گام می گذاریم بر خلاف سطح سخت و جامد آن ویژگیهای خاص خود را دارد . با افزایش
عمق هم جنس و هم حالت مواد سازنده زمین تغییر می کند .
این همان چیزی است که باعث تعجب و شگفتی می شود . کره زمین را بر اساس تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی آن به چند لایه تقسیم می نمایند : پوسته – گوشته – ناحیه عبور گوشته پایینی .
در طی سالهای 1900 تا 1990 میلادی ، حدود 1100 زلزله مرگبار در 75 کشور جهان رخ داده و بیش از 80 درصد مرگ و میرهای حاصله در شش کشور جهان اتفاق افتاده است . ایران با 120 هزار نفر تلفات انسانی در زمره این کشورهاست . همچنین در سالهای 1982 تا 1991 کشور ایران بیشترین تعداد زلزله را تجربه کرده است . حدود 6000 زلزله میان سالهای 600 تا 1976 میلادی در ایران را به ثبت رسیده است . در همه کشورهای جهان ، بخصوص کشورهای در حال توسعه ، روند فزاینده شهرنشینی به سرعت ادامه دارد و این خود به عنوان پتانسیلی برای وارد آمدن خسارت زیادی هنگام وقوع بلایای طبیعی می باشد . رشد سریع و بی برنامه حاشیه های بدون دفاع شهری ، تمرکز روزافزون جمعیت در محله های پرتراکم ، برج سازیهای بعضا بدون مطالعه در ارتباط با طرحهای جامع ، گسترش بی رویه شبکه های گازرسانی ، بی توجهی به احتمال وقوع سوانح در توسعه و نحوه استرار مرکزهای جمعیتی ، عدم رعایت ابتدایی ترین نکات ایمنی در ساخت و سازهای شهری و وضعیت نامناسب بخش اعظم ساخت و سازهای شهری و بدون برنامه بودن این ساخت و سازها ، پیش بینی خسازتهای سنگین ناشی از هرگونه حادثه ای در آینده را دور از ذهن نمی دارد و اما سیل به وضعیتی گفته می شود که در آن جریان رودخانه و سطح آب به صورت غیرمنتظره افزایش پیدا کرده و باعث خسارات مالی و جانی گردد . خصوصیات سیل هایی را که در یک منطقه اتفاق می افتد می توان با استفاده از روشهای گوناگون پیش بینی کرد . برای پیش بینی خصوصیات سیل در یک مکان مشخص بهتر این است که تعدادی از سیل هایی را که قبلا در آن منطقه اتفاق افتاده است اندازه گیری و ثبت کرده باشیم تا با تجزیه و تحلیل داده های آنها وضعیت سیل هایی را که در آینده اتفاق خواهد افتاد و پیش بینی کنیم .

مدیریت بحران زلزله و روشهای مقابله با آن
هرگونه تغییرات ناگهان ناشی از حوادث غیرمترقبه که باعث اختلال در شرایط عادی جامعه شود و نیاز به اقدام ضروری ایجاد کند یا به عبارت دیگر ، هراه رخدادی نابهنگام و پیش بینی نشده با شدتی بیش از حد معمول باعث به هم خوردن وضع عادی مردم شود . بحران ها از نظر وسعت تاثیر و شدت به محلی یا استانی ، ملی و فراملی تقسیم می شوند و در هر بحران نیز سه مرحله قابل تشخیص است : مرحله پیش از وقوع ، و مرحله بعد از وقوع .

مرحله پیشگیری و کارآمدترین اسلحه برای پیشگیری
در کشورهای لرزه خیزی که اصول پیشگیری و ایمنی در آنها رعایت می شود ثابت شده که درصد تلفات ، صدمات و خسارات ناشی از حوادث غیرمترقبه بخصوص زلزله های مخرب به مراتب کمتر از جوامعی است که به این اصول عمل نمی کنند یا به طور کلی به امر پیشگیری اعتقاد ندارند و در اذهان این اندیشه را اشاعه می دهد که زلزله بلای طبیعی و بایستی انتظار کشیده تا رخ دهد و سپس به کمک رسانی اقدام شود . به منظور پیشگیری از آثار سوء ناشی از زلزله بایستی نکاتی همچون فرهنگ عمومی جامعه ، ویژگیهای زمین شناختی ، وضعیت جمعیتی ، نوع و بافت سازه های مسکونی و تجاری ، وضعیت زیرساختهای ، آثار فرهنگی و تاریخی و ... مدنظر باشد . اولین و کارآمدترین اسلحه ها برای رویارویی « آگاهی» است . اسلحه ای که باید در اختیار همگان قرار بگیرد و همه بدانند چگونه از آن استفاده کنند . زلزله مختص خداوند نیست و بیش از آنکه فاجعه ای طبیعی باشد « مساله اجتماعی » است که برخی جوامع شیوه حل و مقابله با آن را آموخته اند و برخی دیگر هنوز از مقابله با آن عازند .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  19  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید