تعیین پهنه سیل گیر در رودخانه ها با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS

نویسند‌گان: [ مرتضی بختیاری ] - استادیار گروه مهندسی رودخانه و سواحل دانشکده مهندسی دانشگاه علوم وفنون دریایی خرمشهر[ نیما شهنی کرم زاده ] - استادیار گروه مهندسی رودخانه و سواحل دانشکده مهندسی دانشگاه علوم وفنون دریایی خرمشهر

خلاصه مقاله:

شناخت و تحلیل هیدرولیک جریان یکى از موضوعات با اهمیت می باشد که در بسیارى موارد می تواند موضوع تحقیق محقیقن مختلف و همچنین متولیان امور مطالعاتى و اجرایى منابع آبى باشد. از جمله موارد مهم در خصوص رودخانه ها تعیین محدوده سیل گیر رودخانه می باشد که در مسائل مختلف از جمله مدیریت رودخانه ها اهمیت دارد. در این تحقیق هدف ، تعیین محدوده سیل گیر به ازاى سیلاب هاى مختلف در رودخانه اعلاء می باشد. بدین منظور ابتدا اقدام به جمع آورى اطلاعات اولیه ، از جمله اطلاعات توپوگرافى، هیدرولوژى و ... گردید. به منظور دست یابی به اهداف تحقیق حاضر از نرم افزار HEC-RAS استفاده شده است. این نرم افزار یکى از مدل هاى دینامیکى یک بعدى رودخانه که توسط مرکز هیدرولوژى ارتش امریکا توسعه یافته است. اطلاعات مورد نیاز براى اجراى مدل مورد نظر، اطلاعات مقاطع عرضى شامل 100 مقطع ، اطلاعات هیدرولوژیکى شامل دبى هاى با دوره بازگشت هاى دو، پنج ، ده ، پانزده ، بیست ، بیست و پنج ، پنجاه ، صد، دویست و پانصد ساله ، تخمین ضریب زبرى بستر و کناره ها، لحاظ نمودن شرایط مرزی مى باشد که به مدل وارد مى گردد و به ازاى آنها مدل در شرایط مختلف سیلابى اجرا مى گردد. مرحله بعد از اجرا و مدلسازى، واسنجى و صحت سنجى مدل تهیه شده می باشد که با استفاده از اطلاعات ایستگاه هاى واقع بر روى رودخانه می باشد. نتایج حاصل از اجراى مدل اطلاعات هیدرولیکى مدل شامل عمق جریان ، سرعت جریان ، شیب خط انرژی و در نهایت پهنه سیلاب می باشد. بررسى هاى صورت گرفته خاکی از دقت بالاى نرم افزار مورد استفاده در مدلسازى هیدرولیک جریان دارد. از نتایج حاصل از این تحقیق می توان براى اجراى طرحهاى مختلف بر روى رودخانه از جمله ساماندهى، اصلاح مسیر، تعیین حد بستر و حریم ، مدیریت سیلاب دشت ، آنالیز خطر سیل و ... اشاره نمود

کلمات کلیدی:

 پهنه سیل گیر ، تحلیل هیدرولیک جریان ، مدیریت سیلاب دشت ، نرم افزارHEC-RAS