مقدمه
دادگاه ساختمان بزرگی بود که دارای چندین طبقه بود. و هر طبقه بخشهای مخصوصی راجع به خودش داشت. که تمام قسمتها کارهای خودشان را زیر نظر حوزه ریاست دادگستری انجام می دادند حتی تاییدیه(معرفی نامه) دانشگاه هم زیر نظر حوزه ریاست انجام می گرفت. حتی نظر نهایی قضات نیز اگر مشکلی داشتند زیر نظر حوزه ریاست بر طرف می شد.در آخر هر هفته روز پنج شنبه بین تمام قضات و معاونین ،زیر نظر رییس کل دادگستری جلسه تشکیل می شد راجع به بررسی مسایل داخل دادگاه که مربوط به رسیدگی پرونده ها می شد.
هر مشکلی که قضات راجع به مراجعین یا پرونده ها داشتند در آن جلسه مطرح می شد.
درست است که گذر همه به دادسرا و دادگاه نمیافتد اما اگر سر و کارتان به دادسرا و دادگاه افتاده باشد، هیچوقت این تجربه را فراموش نخواهید کرد. مخصوصا اگر برای بار اول به دادسرا بروید و از تشکیلات و روند پیشروی کار آگاهی نداشته باشید حتما دچار سر در گمی میشوید و احتمالا از ازدحام جمعیت در دادسرا و شلوغی شعب رسیدگی کننده کلافه میشوید، حتی ممکن است که در پیگیری دعوای خود با مشکلاتی روبهرو شوید. ایستادن در صفهای انتظار و رفت و آمدهای بسیار تعدادی از این مشکلات است که برخی از آنها به ناآگاهی از رویهها مربوط میشود. برای آشنایی بیشتر با دادسراها و نحوه شروع به رسیدگی پروندههای کیفری این بسته حقوقی را مطالعه کنید.
ساختار دادگاه کیفری
به موجب ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاههای کیفری به دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاههای نظامی تقسیم میشود که به ترتیب درباره هر یک از نهادهای حقوقی فوق توضیح میدهیم.
بخش نخست: دادگاه کیفری یک
مطابق ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت دادگاه کیفری یک به ترتیب عبارتند از: الف- جرایم موجب مجازات سلب حیات ب- جرایم موحب حبس ابد پ -جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن ت- جرایم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر ث- جرایم سیاسی و مطبوعاتی. براساس ماده 296 قانون آییندادرسی کیفری به جرایم موضوع ماده 302 با حضور یک رئیس و دو مستشار رسیدگی میشود که البته با حضور دو عضو نیز میتوان رسیدگی کرد.
طبق تبصره 1 ماده 296 قانون آییندادرسی کیفری دادگاه کیفری یک در مرکز استان و به تشخیص رئیس قوه قضائیه در حوزه قضایی شهرستانها تشکیل میشود. در حوزههایی که این دادگاه تشکیل نشده است به جرایم موضوع صلاحیت آن در نزدیکترین دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی آن استان رسیدگی میشود. براساس ماده 395 قانون آییندادرسی کیفری، در دادگاه کیفری یک و نیز در تمام مواردی که رسیدگی مرجع قضایی با قضات متعدد پیشبینی شده باشد رأی اکثریت تمام اعضا ملاک است و نظر اقلیت باید به طور مستدل در پرونده درج شود.
مطابق ماده 400 قانون آییندادرسی کیفری محاکمات دادگاه کیفری یک، ضبط صوتی و در صورت تشخیص دادگاه، ضبط تصویری نیز میشود و انتشار آنها ممنوع و استفاده از آنها نیز منوط به اجازه دادگاه است. شیوه انشای رأی طبق ماده 404 قانون آییندادرسی کیفری بدین شکل است که اعضای دادگاه پس از اعلام ختم رسیدگی با استعانت از خداوند متعال، تکیه بر شرف و وجدان و با توجه به محتویات پرونده، مشاوره میکنند و در همان جلسه و در صورت نبود امکان، در نخستین فرصت و حداکثر ظرف یک هفته مبادرت به صدور رأی میکنند. در صورتی که بین اعضای دادگاه اتفاق نظر حاصل نشود رأی اکثریت معتبر است. انشای رأی به عهده رئیس دادگاه است مگر آنکه وی جزو اکثریت نباشد که در این صورت عضوی که جزو اکثریت است و سابقه قضایی بیشتر دارد رأی را انشا میکند. در صورت صدور رأی در همان جلسه بلافاصله جلسه علنی دادگاه با حضور متهم یا وکیل او و دادستان یا نماینده او و شاکی تشکیل و رأی توسط منشی دادگاه با صدای رسا قرائت و مفاد آن توسط رئیس دادگاه به متهم تعمیم میشود. هر گاه رأی به برائت یا تعلیق اجرای مجازات باشد متهم به دستور دادگاه فوری آزاد میشود. حسب ماده 428 قانون آیین دادرسی کیفری آرای صادره درباره جرایم دادگاه کیفری یک قابل فرجامخواهی در دیوانعالی کشور است.
فایل ورد 24 ص