این کتاب دربردارنده چهل حدیث اهل بیت علیهم السلام درباره ولایت فقیه است.
نویسنده با تحقیقات گسترده در روایات در تحقیقی بدیع چهل حدیث مستند درباره ولی فقیه گردآوری کرده و به ترجمه و شرح مختصر و مفید این احادیث پرداخته است. نویسنده باور مرسوم درباره احادیث ولایت فقیه را که به دایره محدودی از احادیث مانند مقبوله عمربن حنظله معتقدند را با این اثر مورد تصحیح قرارداده است.
در این موضوع تقریبا هیچ کتاب مستقل دیگری تدوین نشده است.
کتاب چهل حدیث ولایت فقیه تالیف حجت الاسلام دکتر مرتضی فاطمی (استاد سطوح عالی حوزه علمیه و مدرس دانشگاه) براساس سنت اربعین نویسی مبتنی بر روایات "من حفظ علی امتی اربعین حدیثا" تالیف شده است.
در این کتاب ابتدا متن حدیث، آنگاه بررسی مختصر سند، ترجمه و سپس شرح مختصری از حدیث و دلالتهای آن بیان شده است.
مولف معتقد است «موضوع ولایت فقیه هم در روایات و هم در آثار فقهاء گذشته و هم در سیره عملی آنها وجود دارد و جهت آگاهی ناآگاهان و مغرضان از میان احادیث زیادی که به شئون ولی فقیه می پردازند سعی شده از روایات همه چهارده معصوم(ع) استفاده شود، "در حالی که سخنان امام صادق(ع) به تنهائی به چهل تا میرسد. همچنین احکام ولایی که ائمه برای فقهاء معاصر خود صادر کردهاند چندین چهل حدیث را در بر میگیرد و بنا بر گردآوری آنها نبوده است. برخی از این احادیث، همه شئون ولایت فقیه(اعمّ از قضاوت، تبلیغ دین، افتاء، تشکیل حکومت، امور حسبه و تمامی شئون حکومتی) را شامل میشود. مانند حدیث 1 تا10 و13 و14 و19 و... برخی فقط شامل قضاوت است. مانند حدیث 20 و برخی دیگر شامل تبلیغ دین و تبیین معارف دینی و صدور فتوی و... است. مانند حدیث 16 و17 و23 تا33 و... . تبلیغ و تبیین معارف دین نیز از جملهی اختیارات ولائی معصوم است و نیاز به اذن معصوم دارد.»