مقاله درآمدی بر تمدن بین النهرین
لینک خرید و دانلود در پایین صفحه
فهرست:
تمدن بین النهرین
بین النهرین ، مهد تمدن بشری
«سفالگری»
«معماری»
تصاویری از بنای تاریخی زیگورات هفت طبقه
نگاهی بربنای تاریخی دروازة ایشتار
«پیکر تراشی»
کشف قدیمی ترین تخته بازی در گورستان اورِ بین النهرین
۱ ) مجید زاده، یوسف، تاریخ و تمدن بین النهرین، جلد سوم، ۱۳۸۰ ، چاپ اول، تهران، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
۲ ) مورتگات، آنتون، هنر بین النهرین باستان، ترجمه زهرا باستی و دکتر محمد رحیم صراف، ۱۳۷۷ ، چاپ اول، تهران ، انتشارات سمت.
۳ ) ملک شهمیرزادی، صادق، مبانی باستان شناسی ایران، بین النهرین، مصر، ۱۳۷۵ ، چاپ اول، انتشارات مارلیک.
تمدن بین النهرین
بین النهرین منطقه ای است در آسیای غربی در امتداد رودهای دجله و فرات که از جنوب به شمال – از خلیج فارس تا کوه های ارمنستان و از شرق به غرب – از فلات ایران تا صحرای شام امتداد دارد. نواحی مرکزی بین النهرین روزگاری به واسطه وجود شبکه بسیار وسیع و غنی آب های طبیعی بسیار حاصلخیز بوده است لیکن پس از سیری شدن هزاران سال و تغییرات جوی و جغرافیایی، اکنون اغلب زمین های این منطقه بایر و کم آب است.
تصویر(۰-۳)
بین النهرین ، مهد تمدن بشری :
در مطالعات تاریخ جهان باستان مکرر به منابعی بر می خوریم که از شرق نزدیک به بین النهرین به عنوان مهد تمدن بشری یاد کرده اند. این عقیده مبتنی بر قراینی است که در ذیل به چند نمونه آن اشاره می کنیم.
الف – ابتدایی ترین و بهترین آثار کهن بدست آمده از کشاورزی نظام یافته – که نشانه ی زندگی گروهی و اجتماعی بشری است. در این منطقه یافت شده است.
ب – ابزار سازی و دانش استفاده از فلزات از عواملی است که بنیان اقتصادی و توان فنی جوامع اولیه را نشان می دهد. سومری ها (اولین اقوام تشکل یافته و قدرتمند منطقه ی بین النهرین) اولین قومی بوده اند که به فن استفاده از فلزات آگاهی داشتند. هیچ کس نمی داند که آنها چگونه شیوه ی استخراج فلزات را فرا گرفته اند لیکن مسلم است که نخستین بهره گیری از فلزات در بین النهرین صورت گرفته است.
ج – خط و نوشته را شاید بتوان مهمترین اختراع بشری در طول تاریخ دانست چرا که نوشته ها مجرای انتقال اطلاعات و ثبت و ضبط تاریخ هستند. از سوی دیگر ظهور یک خط در یک جامعه کهن خود نشانه ای است از رشد فکری و علمی و فرهنگی مردم آن اجتماع ، سومریان با اختراع ، خط میخی ، دوره ای را آغاز کردند که به عنوان آغاز خط نویسی شهرت دارد. این دوره با نخستین سلسله پادشاهی سومر یعنی حدود ۳۰۰۰ تا ۲۵۰۰ ق.م مقارن بود و قدمت آن به پیش از سلسله پادشاهی مصر باز می گردد. «خط میخی» رواج خود را تا هزاره اول پیش از میلاد همچنان حفظ کرد.
تصویر(۱-۳)
د- وجود شهرهای مستقل که از آنها با نام دولتشهر یاد می شود نشانی از قدرت سیاسی و مدیریت شهری بوده است. در این منطقه انتقال از زندگی و اقتصاد ساده کشاورزی و روستایی به نظام پیچیده زیست و اقتصاد متمرکز شهری به سرعت انجام شد. از این رو بین النهرین بستر اولین جوامعی بود که نام تمدن (شهرنشینی) را شایسته خود ساخت. البته می توان شکل گیری سریع شهرهای بین النهرین را که اغلب دارای ، استحکامات و برج و بارو در اطراف شهر بوده، نتیجه ی اوضاع خاص سیاسی و تهاجمات مکرر نظامی دانست که از ویژگی های اجتماعی تاریخ این تمدن است.
«سفالگری»
سفالگری پیشرفته از مظاهر شهرنشینی هر تمدن کهن به شمار می رود. این صنعت از ابتدایی ترین شکل خود یعنی ساخت ظروف از گل خام – تا نوع پیشرفته اش ، یعنی کار بر روی چرخ سفالگری و کوره پر کردن مصنوعات – تحولاتی را طی نموده که با رشد فکری و تسلط فنی انسان های سازنده آن همراه بوده است. قدمت ابتدایی ترین نمونه ظروف گلین در بین النهرین به ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد که در کشورهای کنونی ایران و سوریه یافته شده اند.این نوع ظروف ابتدایی را در آفتاب خشک می کردند. در هزاره ی پنجم پیش از میلاد با ظروفی روبرو هستیم که بر روی چرخ سفالگری به طور حرفه ای و دقیق ساخته شده اند. این چرخ ها با پا به حرکت در می آمدند.
بیشتر ظروف مکشوف از حفاری های بین النهرین دارای نقوش زیبا هندسی و یا نقش جانوران در قالب اشکال هندسی زیبا می باشند. کودکان همواره قسمتی از (قسمت مهمی از) زندگی بشررا تشکیل می داده اند. و بازی نقش مهم در جهان کودکان ایفا کرده است. بدین لحاظ است که در میان مصنوعات هنرمندان قدیم به اسباب بازی هایی برمی خوریم که از جنس های مختلف از جمله سفال، برای سرگرمی کودکان ساخته شده اند.
تصویر(۲-۳)
تصویر(۳-۳)
«معماری»
بهترین نمونه ی معماری بین النهرین همانند دیگر تمدن های باستانی به بنای معابد مربوط می شود. دولتشهری های سومری قدرت خود را منتخب به خدای شهر می دانستند و پادشاهان ، نماینده خدا بر روی زمین و پاسداران خزاین او محسوب می شوند. در ادیان سومری نوعی اتصال و هماهنگی میان دین و دنیا یا به عبارت دگیر اقتصاد و معنویت – وجود داشته است. این ویژگی با شرایط خاص اجتماعی بین النهرین شخصیت داشت. بین النهرین بر خلاف همتای معاصر خود یعنی مصر (که تاریخی آرام و ساکن داشت) همواره در افت و خیزهای نظامی و سیاسی بود. برج و بارو و استحکامات شهرها از همین امر حکایت می کنند.بدیهی است که دینی مستقل از مسایل روز نمی توانسته راهگشای مردمی با شرایط خاص آن روز باشد. کاهنان و خدمه معابد ، ضمن اجرای آئین ها و مناسک دین ، مسؤول تنظیم و کتابت مخارج شهر بودند. مکتوبات بدست آمده از این نسخ روزمره نخستین نمونه هایی است که «خط» به خدمت حسابرسی و مثبت جزئی ترین پرداخت ها و دریافت ها و موجودی انبارها درآمده است.
معابد عظیم تمدن های بین النهرین را زیگورات می نامند. زیگورات ها بناهای بسیار عظیم و کوه مانندی بودند که به لحاظ زیبای و عظمت چیزی از اهرام مصر کم نداشتند. قدمت زیگورات ها به حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد باز می گردد. معبد سفید اوروک (تصویر ۴-۳) نمونه ای از این معابد است که نسبت به اهرام مصر قدمت بیشتری دارد. مصالح بنای زیگورات خشت خام بود و به همین دلیل در قیاس با معابد سنگی و آجری مصر از دوام کمتری برخوردار بوده اند. اما صرف نظر از نوع مصالح زیگورات ها از طرح زیبا ترین این معابد است که طرح آن را در تصویر (۵-۳) ملاحظه می کنید.
تصاویری از بنای تاریخی زیگورات هفت طبقه
تصویر(۴-۳)
تصویر(۴-۳)
سنت ساخت زیگورات ها و دولتشهرها پس از سومریان ادامه یافت. در اواسط هزاره ی دوم پیش از میلاد، آشوری ها پس از پایان یافتن اقتدار «اکد» (۲۱۸۰ – ۲۳۴۰ ق.م) و «بابل» به قدرت رسیدند. آنها نیز همانند سومریان بناهای خود را با آجر می ساختند اما از آنجا که به محل استقرار آشوری ها ناحیه ی شمالی بین النهرین بود، و در این ناحیه سنگ به وفور یافت می شد اما شاهد استفاده از سخته سنگ های وزین و حجیم در قسمت های پائینی محوطه های مهم داخل بنا و دروازه ها هستیم رواج استفاده از سنگ،
زمینه ی مساعدی برای خلق نقش برجسته ها و مجسمه های گوناگون بود. پادشاه آشور دستور داده بود که در دو سوی دروازه های شهر پیکرهای غول آسا و رعب انگیزی از شیران نعره زن بسازند و داخل محوطه نیز پر بود از نقش های بی مانندی که از صحنه های نبرد سربازان امپراتوری که همواره با سرکوب دشمنان همراه بود.زیگوارت های این دوره بیشتر به شکل هرم های پلکانی نزدیک شدند. زیگورات خرساباد که به دستور سارگون دوم، امپراتور قدرتمند آشوری بنا شده بود. هفت سطح (پلکانی) داشته که امروزه تنها چهار طبقه (سطح ) از آن باقی است. ارتفاع هر طبقه ۵/۵ متر بود و هر طبقه با رنگ جداگانه ای رنگ آمیزی شده بود. می توان تصور کرد که این معبد زیبای هفت رنگ نمایی دل انگیز به ارگ سارگون می بخشیده است. در تصویر ۶-۳ طرحی از ارگ سارگون دوم را که با استناد به بقایای مکشوف تهیه شده، مشاهده می کنید. زیگورات هفت طبقه در قسمت فوقانی تصویر دیده می شود. تصویر (۷-۳) نمونه ای بسیار عالی از هنر حجاری آشوری است که روزگاری جزء پیکره همین ارگ بوده.
تصویر(۶-۳)
تصویر(۷-۳)
بنای تاریخی دروازة ایشتار
امپراتوری آشور در حدود قرن ۷ پیش از میلاد با هجوم اقوام مختلف دچار تزلزل شد و پس از افت و خیزهای چند دوره کوتاهی از شکوفایی و اوج را تحت فرمانروایی «بخت نصر» گذراند. این دوره کوتاه که بین سال های ۶۱۲ تا ۵۳۹ ق.م قرار دارد به عهد حکومت «بابل نوین» مشهور است. در همین عهد نوع جدیدی از معماری با آجر لعابدار رواج یافت.
«دروازه ایشتار» که به دستور بخت نصر در بابل بنا گردید نمونه ای عالی از روش نوین است که بر دیوارهای رنگین آن ( که به آجرهای لعابدار آبی و سبر و زرد و سفید و سیاه … مزین بود) نقش برجسته های انواع جانوران حقیقی و اسطوره ای ، چون شیر و گاو واژه ها قرار داشته . هزاران آجر لعابدار دروازه ایشتار که تا چندی پیش در اثر فروریختن، پراکنده و هریک به کناری افتاده بود. اکنون جمع آوری و بازسازی شده است. بنای بازسای شده دروازه ایشتار را در تصویر (۸-۳) مشاهده می کنید.
تصویر(۸-۳)
«پیکر تراشی»
در تمدن بین النهرین پیکرتراشی قرن ها زودتر از دیگر تمدن های کهن ظهور کرد. اساساً تصویر انسان در آثار هنری تا پیش از ظهور پیکره های این تمدن حضوری ثانوی داشته است. حتی در آثار انسان های غارنشین نقش انسان بسیار فرعی تر از جانوران مطرح شده است.
پیکرتراشی سومری:
بدیهی است تمدن ها ، شکل هایی منسجم از جوامع انسانی بودند که توجه انسان را به اهمیت خوش معطوف داشتند بطوری که او زیبایی و عظمت نیروهای جاودانی را در اشکال انسانی تصویر نمود . به همین دلیل است که بیشتر پیکره های اولیه را تمثال خدایان و الهه ها تشکیل می دادند که در معابد یافت شده است.تصویر ( ۹-۳) چهره ای است از یک الهه یا ملکه که قدرت آن به ۳۵۰۰ تا به ۳۰۰۰ ق.م باز می گردد. حفره چشمان و گودی ابروان این سرویس از صدف ها و سنگ های رنگین پر، و سیر آن نیز به کلاه گیسی از طلا مزین بوده است.
تصویر(۹-۳)
درشتی چشم از مواردی است که در بیشتر چهره های به جای مانده از هنر بین النهرین دیده می شود. چشم که از نافذترین اعضای بدن است همواره به عنوان دریچه ی روح مورد توجه بوده است. از این جهت است که حفره های چشم در سرویس های تمدن های مختلف، گاه با سنگ های قیمتی پر می شده است این اغراف در اندازه چشم ها را می توان در دیگر آثار سومری چون پیکره های یافت شده از معبد «ابو» واقع در «تل اسمر» نیز مشاهده نمود ( تصویر ۱۰-۳ ) در این مجسمه ها سادگی ساختار به وضوح به چشم می خورد. گویی کلیدهای پیکره ها از یک مخروط با استوانه تراشیده یا شده اند . همچنین و چهره ی همه تندیس ها نوعی وقار رمز گونه دیده می شود که از کاربرد آیینی آنها حکایت می کند.
تصویر(۱۰-۳)
حقیقت این است که هنرمندان پیکرتراش سومری نه تنها در ساخت پیکره های سنگی مهارت داشته اند بلکه طبع خلاق و دست توانمند شان آثاری از تلفیق مصالح گوناگون را پدید آورده که موجب نخستین هر بیننده صاحب ذوقی می شود. پیکره ی بزنر و درخت تصویر (۱۱-۳) نمونه ای زیباست که در آن از چوب، طلا و لاجورد استفاده شده است.
تصویر(۱۱-۳)
موجودات تخیلی و اساطیری که از ترکیب اعضای انسان و حیوان بوجود آمده اند در نقش برجسته های سومری بوفور یافت می شوند.
تصویر(۱۲-۳)
این گونه نقوش خصلتی داستان سرایانه دارند و همچون کتب تصویری هستند که با کنار هم قرار دادن چند تصویر حکایتی را نقل می کنند. گاهی نیز شخصیت های اصلی داستان جانورانی هستند که به کارهای انسانی مشغولند.
پیکرتراشی اکدی :
پس از سومری ها، سلسله اکدین ( ۲۱۸۰ – ۲۳۴۰ ق.م) که از نژاد سامی بودند قدرت را بدست گرفتند. در نظام اجتماعی اکدیان پادشاه و فرمانروا قدرتی تام و متمرکز داشت و بدین لحاظ است که تمثال شاهان این دوره بیشتر یافت شده است. اکدیان را می توان اولین سلسله منسجم پادشاهی بین النهرین دانست. دانش هنری سومریان، که در عهد گذشته در جهت ساخت تندیس های خدایان، الهه ها و جانوران اساطیری به کار می رفت. اینکه با رسالتی نوین که همانا تجلیل مقام پادشاه بود، به کار خود ادامه داد. اوج توان هنری پیکرتراشان این عهد را می توان در تصویر(۱۳-۳) مشاهده نمود.
ممکن است متنی که در اینجا نوشته شده است کمی به هم ریخته باشد اما در فایل دانلودی مرتب می باشد
متن کامل را می توانید دانلود کنید چون فقط تکه هایی از متن این مقاله در این صفحه درج شده است(به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل مقاله
همراه با تمام ضمائم با فرمت ورد که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
تعداد صفحات :20
قیمت با تخفیف ویژه:4000
اگر نمیدانید چگونه خرید کنید اینجا کلیک نمایید
ایمیل پشتیبانی :alirezarahmatialireza@gmail.com
پاورپوینت مراحل تولید سکه (مربوط به درس روش های تولید)
در دنیای کهن و پیش از بوجود آمدن سکه داد و ستد مردم به شیوه مبادله کالا صورت می گرفته و پایه مقیاس و میزان مبادله کالا چهارپایان بوده اند ، بر روی نقاشی ها و سنگ نوشته های قدیم صحنه های از داد و ستد که بوسیله جابه جایی صورت می گرفته است مشاهده می شود. در دوران پیدایش فلزات تمدن بشر نیز تکامل خود را طی نمود و بشر از فلزات مختلف مانند مس ، برنز ، طلا و نقره اشیایی به اشکال مختلف مانند حلقه و استوانه یا چهارگوش و یا بصورت تبر و کارد تهیه نمود و وسیله جابه جایی برای داد و ستد قرار گرفت ، برای مثال در چین فلزی بشکل کارد یا میله های باریک یا حلقه ساخته می شده است.
فرمت فایل: پاورپوینت(قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 30
دانلود مقاله ISI تحقیقات نشت نفت سیستم های حفاری پاسخ 3D
موضوع فارسی :تحقیقات نشت نفت سیستم های حفاری پاسخ 3D
موضوع انگلیسی :Research of 3D Oil Spill Response Drill System
تعداد صفحه :6
فرمت فایل :PDF
سال انتشار :2015
زبان مقاله : انگلیسی
چکیده
از طریق ترکیبی از فن آوری واقعیت مجازی، برای تحقق بخشیدن به شبیه سازی 3D از روند نشت نفت در زمان واقعی، که می تواند 3D واقعی صحنه نشت نفت تشکیل می دهند و عرضه یک رابط برای چندین اپراتور به عمل در صحنه است. سیستم ارائه می دهد آموزش فرمانده نفت نشت پاسخ و اپراتورهای دیگر؛ و آن را نیز می توان برای حفاری استفاده می شود و تجزیه و تحلیل برنامه های احتمالی
دانلود درس پژوهی تعلیمات اجتماعی چهارم ابتدایی آشنایی با آب و هوا
دانلود درس پژوهی تعلیمات اجتماعی چهارم ابتدایی آشنایی با آب و هوا کامل و آماده با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 25
در این درس پژوهی کلیه مستندات و مراحل اجرا به طور کامل رعایت گردیده است
هدف کلی:
آشنایی با آب و هوا اهداف جزئی: آشنایی با آب و هوای سرد وگرم آشنایی با دماسنج آشنایی با گرم ترین و سردترین ماههای سال اهداف رفتاری: 1- انواع آب و هوا را نام ببرید؟ 2- با کمک دماسنج دمای هوا را اندازه بگیرید. 3- بتواند در مورد دمای هوا در فصل های سال توضیح دهد؟ 4- آب و هوای استان های مختلف ایران را شرح دهد؟ ارزشیابی ورودی: 1- دماسنج چه چیزی را به ما نشان می دهد؟ 2- آیا دمای هوا همیشه یکسان است؟ 3- گرم ترین و سردترین ماههای سال کدامند؟ وسایل مورد نیاز: کتاب- دماسنج- عکس هایی از مناطق مختلف آب و هوایی ایران. مدل کلاس: گروه های 4 نفره ایجاد انگیزه: برای ایجاد انگیزه در کلاس وقتی وارد می شویم لباس هایی که در فصول مختلف سال پوشیده می شود را به کلاس می آوریم به این ترتیب وسیله توجه دانش آموزان را جلب می کنیم. ارائه تدریس: آموزگار در چهار مرحله تدریس را ارائه می دهد. در مرحله اول در مورد هوای گرم و سرد می پرسد و بعد با جواب بلی یا خیر فراگیر پاسخ می دهند اگر جواب درست بود به مرحله بعد رفته و اگر جواب غلط بود به مرحله اول برمی گردد تا نهایتاً در مرحله چهارم به مفهوم کلی درس پی ببرد. جمع بندی مطالب: فراگیران به کمک معلم مفهوم آب و هوا را می فهمند و موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی در مناطق مختلف کشور آشنا می شوند. ارزشیابی پایانی: 1- انواع آب و هوای ایران را نام ببرید؟ 2- دماسنج را تعریف کنید؟ 3- در مورد فصول گرم و سرد سال توضیح دهد؟ تکلیف تمرینی: وضعیت آب و هوایی و تغییرات آن را به مدت یک هفته در نظر بگیرند و داخل جدولی یادداشت نماید و به کلاس درس بیاورند و توضیح دهند.
آنچه در این مجموعه وجود دارد:
چکیده
مقدمه
بیان مسئله
تبین ضرورت و اهمیت موضوع
یک دوره درس پژوهی
برنامه ریزی درس پژوهشی
اهداف کلی
هدف درس پژوهی
حیطه عاطفی
نحوه تقسیم کار
ویژگی های طرح درس ( سناریو )
زمان بندی نحوه اجرا
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
ارزشیابی تدریس
طرح درس
تدریس اول
*بازاندیشی و تجدید نظر براساس تفکر گروه
جلسه دوم درس پژوهی
تعیین امکانات مورد نیاز
ارزشیابی تدریس
معایب تدریس :
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
روش تعیین اثربخشی نتایج اجرایی درس پژوهی
ارایه گزارش پایانی
دیدگاه اعضای شرکت کننده در درس پژوهی پیرامون نقاط قوت و ضعف
راهبرد های یاد دهی – یادگیری
ابزار و امکانات مورد نیاز گروه
چالش های فرا روی گروه :
روش تعیین اثر بخشی نتایج اجرای درس پژوهی:
امکانات مورد نیاز گروه
نتایج حاصله:
فهرست منابع و مآخذ :
مقاله چرا بدون علم سخن می گویید ؟
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:19
فهرست مطالب
₪ همسایه ها می گن پسر همسایه بغلی رو گرفتن !
₪ معاون وزیر 3 تا خونه تو بهترین نقطه تهران داره !
₪ شنیدم که احمد آقا رو به خاطر چک برگشتی گرفتن !
₪ ولی من از دور و بری ها چیزهای دیگه ای شنیدم و ...
این قبیل جملات را هر روز از زبان یکدیگر می شنویم و گاهی ناخواسته آنها را تایید و یا با سکوت خود با گویندگان آنها همراهی می کنیم و از این طریق به آتش شایعه در جامعه دامن می زنیم و قبیح تر آنکه گاهی شایعه سازان پا فراتر نهاده و نسبت به بزرگان دین یا مسئولین نسبتهای ناروایی می دهند و پروایی از این اعمال ندارند. غافل از اینکه این اعمال شنیع مورد غضب خداوند است. تمام کسانی که در پرورش و تولید شایعه نقش دارند از سوی خداوند مورد عتاب واقع می شوند. برای روشن تر شدن موضوع به یکی از موارد شایعه در صدر اسلام اشاره می کنیم و امیدواریم که با تبیین آن اذهان روشن گردد و حداقل امر این باشد که ما با سکوت خود یا جملاتی از این دست که ما نمی دانیم بر موج شایعه دامن نزنیم و مورد غضب حق تعالی قرار نگیریم.
در آیات 11 ـ 26 سوره نور درباره داستانی سخن گفته شده که منافقین و بیماردلان برای خانواده پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) ساختند و از این راه خواستند تا بین مسلمین تفرقه بیندازند. این آیات به همین مناسبت به آیات افک معروف شده است.
افک در لغت به چیزی می گویند که از حالت اصلی و طبیعی اش دگرگون شود و در اصطلاح سخنی است که از حق منحرف شود و به خلاف متمایل گردد و از جمله آن دروغ و تهمتی است که بزرگی آن به حدی باشد که از صورت اصلی اش دگرگون گردد.
داستان افک با دو شأن نزول مختلف از آیه از زبان شیعه 1 و اهل سنت 2 نقل شده است. اهل سنت فحشا را به عایشه نسبت می دهند و شیعیان به ماریه قبطیه ! اما اینکه چه اصراری است که به این دو شخص نسبت داده شود، زیرا با نزول آیات افک تهمت از متهم برداشته شد و مردم به خاطر این تهمت سرزنش شدند. البته لازم به ذکر است که بر خلاف اهل سنت که همگی فقط شأن نزول مربوط به عایشه را معتبر می دانند و اصلاً از احتمال دیگر سخن نمی گویند اغلب مفسران شیعه هر دو احتمال را نقل کرده و هر دو را بررسی نموده اند. اما آنچه درباره شأن نزول آن آمده از این قرار است که: در یکی از غزوات، عایشه به همراه پیامبر به سفر رفت در بین راه از قافله جا ماند و مجبور شد در همان منزلی که جامانده بماند تا کسی برای یافتن او بیاید. صفوان بن معطل سلمی به قصد بردن آنچه از قافله در منزل قبلی جامانده بود بازگشت و عایشه را دید و بر شترش سوار کرد و راهی منزل بعدی شدند. بعد از اینکه سفر به پایان رسید و به مدینه بازگشتند، شایعه، دهان به دهان گشته و آن تهمتی بود که به همسر پیامبر (صلی الله علیه و آله) زدند و او را به فحشا متهم ساختند .
₪ همسایه ها می گن پسر همسایه بغلی رو گرفتن !
₪ معاون وزیر 3 تا خونه تو بهترین نقطه تهران داره !
₪ شنیدم که احمد آقا رو به خاطر چک برگشتی گرفتن !
₪ ولی من از دور و بری ها چیزهای دیگه ای شنیدم و ...
این قبیل جملات را هر روز از زبان یکدیگر می شنویم و گاهی ناخواسته آنها را تایید و یا با سکوت خود با گویندگان آنها همراهی می کنیم و از این طریق به آتش شایعه در جامعه دامن می زنیم و قبیح تر آنکه گاهی شایعه سازان پا فراتر نهاده و نسبت به بزرگان دین یا مسئولین نسبتهای ناروایی می دهند و پروایی از این اعمال ندارند. غافل از اینکه این اعمال شنیع مورد غضب خداوند است. تمام کسانی که در پرورش و تولید شایعه نقش دارند از سوی خداوند مورد عتاب واقع می شوند. برای روشن تر شدن موضوع به یکی از موارد شایعه در صدر اسلام اشاره می کنیم و امیدواریم که با تبیین آن اذهان روشن گردد و حداقل امر این باشد که ما با سکوت خود یا جملاتی از این دست که ما نمی دانیم بر موج شایعه دامن نزنیم و مورد غضب حق تعالی قرار نگیریم.
در آیات 11 ـ 26 سوره نور درباره داستانی سخن گفته شده که منافقین و بیماردلان برای خانواده پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) ساختند و از این راه خواستند تا بین مسلمین تفرقه بیندازند. این آیات به همین مناسبت به آیات افک معروف شده است.
افک در لغت به چیزی می گویند که از حالت اصلی و طبیعی اش دگرگون شود و در اصطلاح سخنی است که از حق منحرف شود و به خلاف متمایل گردد و از جمله آن دروغ و تهمتی است که بزرگی آن به حدی باشد که از صورت اصلی اش دگرگون گردد.
داستان افک با دو شأن نزول مختلف از آیه از زبان شیعه 1 و اهل سنت 2 نقل شده است. اهل سنت فحشا را به عایشه نسبت می دهند و شیعیان به ماریه قبطیه ! اما اینکه چه اصراری است که به این دو شخص نسبت داده شود، زیرا با نزول آیات افک تهمت از متهم برداشته شد و مردم به خاطر این تهمت سرزنش شدند. البته لازم به ذکر است که بر خلاف اهل سنت که همگی فقط شأن نزول مربوط به عایشه را معتبر می دانند و اصلاً از احتمال دیگر سخن نمی گویند اغلب مفسران شیعه هر دو احتمال را نقل کرده و هر دو را بررسی نموده اند. اما آنچه درباره شأن نزول آن آمده از این قرار است که: در یکی از غزوات، عایشه به همراه پیامبر به سفر رفت در بین راه از قافله جا ماند و مجبور شد در همان منزلی که جامانده بماند تا کسی برای یافتن او بیاید. صفوان بن معطل سلمی به قصد بردن آنچه از قافله در منزل قبلی جامانده بود بازگشت و عایشه را دید و بر شترش سوار کرد و راهی منزل بعدی شدند. بعد از اینکه سفر به پایان رسید و به مدینه بازگشتند، شایعه، دهان به دهان گشته و آن تهمتی بود که به همسر پیامبر (صلی الله علیه و آله) زدند و او را به فحشا متهم ساختند .