دانلود گزارش تخصصی معلمان چگونگی کنترل دانش آموز بیش فعال به وسیله ی مدیریت رفتار و تفکر خلاق بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 24
دانلود گزارش تخصصی,راهکارها و پیشنهادادت,گزارش تخصصی فرهنگیان
این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد
مقدمه کوتاه
ناآرامی در کلاس درس با مسایلی چون جابه جا شدن روی نیمکت، صحبت با نفر کناری، پشت سری و...، ایجاد صدا مانند ضرب گرفتن روی میز یا جامیز، ساییدن کف پا به زمین، نقاشی کردن روی میز، دفتر، کتاب و... مشخص می شود. اغلب این دانش آموزان به آموزگار خیره می شوند، نکات درسی را یادداشت می کنند، اما در تمام این مدت، نمی دانند چه می نویسند و فقط به صورت غیرارادی چیزی را شنیده و یادداشت می کنند، اما در حقیقت در رویای خود غوطه ور هستند (نمونه ای از رویایی شدن).
بر اساس آمار روانشناسان آموزشی ۵ تا ۱۰ درصد دانش آموزان مبتلا به «ناتوانی در تمرکز و بیش فعالی» (ADD) هستند و به این ترتیب، در هر کلاس تقریباً ۲ نفر از دانش آموزان مبتلا به ADD هستند.
این عارضه بیماری نیست، بلکه به صورت ژنتیکی، کودک فعال تر از همسالان خود است. اگر چه اغلب این کودکان در زمره کودکان با ضریب هوشی بالا قرار می گیرند، اما از کودکی به دلیل وجود این مسأله، کم حوصله و بی دقت بوده، زودتر از همسالان خود از تماشای تلویزیون، بازی و... خسته شده و دایما در حال تحرک هستند. با وجود همه این نکات، بسیار سریع الانتقال بوده و گیرایی بالایی دارند و شاید یکی از دلایل این بی حوصلگی و خستگی آنها همین مسأله باشد.
در دوران مدرسه، این عارضه کماکان همراه کودک است. طبق اعلام مرکز روانشناسی _ آموزشی آمریکا نقش آموزگار و والدین تأثیر مهمی در درمان این کودکان دارد. توجه به این نکته ضروری است رفتارهای افراد مبتلا به «بیش فعالی» غیر ارادی است و از سر لج بازی، شیطنت نامطلوب و... نبوده و به عبارتی رفتارها «هدفمند» و به قصد «آزار» نیستند. اینجانب بهجت نادر آموزگار پایه اول ابتدایی آموزشگاه قرآنی طه در کلاسم با دانش آموزی به نام علی برخورد کردم که از مشکل بیش فعالی و کمبود توجه رنج می برد بنابر این تصمیم گرفتم در رابطه با این موضوع به تحقیق و پژوهش بپردازم
در نظام آموزشی کشور با آغاز سال تحصیلی در بعضی از خانوادهها مشکلی به نام کودکان بیش فعال مطرح میشود. بیش فعالی اختلالی است که در 5 تا 8 درصد کودکان دیده میشود. این عارضه در پسرها سه برابر پسرها است. کودکان بیش فعال بسیار پرتحرک، بیقرار و ناآرام هستند و نمیتوانند برای مدتی در یک جا آرام بگیرند. دایم در حال راه رفتن، حرکت و جنب و جوش هستند. بی مهابا اشیا را پرت میکنند، ظروف را میشکنند. بدون احساس خطر، کارهای پرمخاطره و خطرناک انجام میدهند.
کودک بیش فعال قبل از سن دبستان در منزل کنترل و یا تحمل میشود، ولی با ورود به مدرسه این مشکلات نمود بیشتری پیدا میکنند. این کودکان در مدرسه با رفتارهای خود موجب برهم خوردن نظم کلاس شده و در روند معمول کلاس ایجاد اختلال میکنند. معمولا حوصله انجام تکالیفشان را ندارند. از طرف دیگر برخورد اولیای دبستان با دانش آموز بینظم باعث انزجار کودک بیش فعال از مدرسه میشود. به طوری که اغلب این کودکان تمایلی به رفتن به مدرسه را ندارند.
عارضه بیش فعالی اغلب با کم توجهی و نقص در تمرکز همراه است. این نقص باعث میشود که کودکان مبتلا، تمرکز و توجه کافی و لازم روی موضوعات نداشته باشند. نمیتوانند وظایفی که به عهدهشان است بطور کامل انجام دهند. فراموشکارند و اغلب در یافتن وسایل شخصیشان مشکل دارند.
با گام اول در رفتار مناسب با کودکان بیش فعال و کم توجه، شناخت ابعاد مختلف این عارضه توسط والدین و معلمان است. گام بعدی برخورد مناسب با این کودکان است که نیازمند زمان، پشتکار، سعی، همکاری و هماهنگی زیادی است. بنابراین والدین و معلمان در برخورد با کودکان باید همواره مدارا کنند و با نشاط، شوخ و مهربان باشند.
اینجانب تصمیم دارم روی یکی از دانش آموزان بیش فعالم به نام علی کار کنم و او را کنترل نمایم.
بیان وضعیت موجود
اینجانب ......سال است که در آموزش و پرورش مشغول خدمت هستم و هم اکنون در آموزشگاه ..... در حال خدمت هستم و در مقطع اول در خدمت دانش آموزان هستم. در بین این دانش آموزان موردی به نام علی وجود داشت که دارای اختلالات رفتاری زیادی بود که این اختلالات رفتاری ناشی از بیش فعالی و کمبود توجه او بود بنا بر این درصدد بر آمدم تا این مشکل را در دانش آموز مذبور برطرف نمایم.
شناسایی مسئله
در بعضی از خانوادهها کودک بیش فعال مورد تنبیه و یا سرزنش قرار میگیرد. این امر میتواند موجب افسردگی و همچنین کاهش اعتماد به نفس کودک شود و مشکلات مضاعفی را در زندگی آینده کودک به وجود آورد. در صورتی که با پذیرش این اختلال از طرف والدین و در پیش گرفتن رفتاری اصولی میتوان از عوارض آن کاست و کودک را برای ورود به مدرسه و پس از آن به جامعه آماده نمود.
حتی میتوان از این اختلال به عنوان یک فرصت استفاده نمود و آن را به ابزاری برای پیشرفت کودک تبدیل کرد. برای مثال از انرژی فوقالعاده کودک در فعالیتهای مفید مانند ورزش استفاده نمایید. ورزشهایی که هم مورد علاقه کودک باشد و هم مانند دو، فوتبال و شنا، نیاز به انرژی زیاد داشته باشد. بدیهی است که تشویق والدین باعث پیشرفت کودک در رشته ورزشی مورد علاقهاش خواهد شد.
هر کودکی دارای تواناییهای خاص خود است. برای موفقیت کودکتان سعی کنید تواناییها و استعداد او را کشف کنید و سپس برای ظهور و شکوفایی استعدادهای او فضا ایجاد کنید. این استعدادها ممکن است در زمینههای مختلف اعم از فعالیتهای ورزشی، هنری، فنی و ... باشد. با فراهم نمودن زمینه رشد کودک در این فعالیتها و تشویق او برای انجام آنها، به تدریج اعتماد به نفس کودک تقویت شده و اختلالات رفتاری او کم رنگتر خواهد شد.
این کودکان اغلب باهوش، خلاق و مهربان هستند و ظهور و رشد هوش و خلاقیت آنها به رفتار درست اطرافیان بستگی دارد. بد نیست بدانید که برخی از افراد تاثیرگذار در جهان دارای اختلال بیش فعالی و کم توجهی بودهاند. حتی تعدادی از آنها به دلیل رفتارهای غیرمتعارف از مدرسه اخراج شدهاند ولی به دلیل حمایتهای خانواده و تربیت صحیح آنها به دانشمندان، هنرمندان، نویسندگان، و رهبران بزرگی تبدیل شدهاند. از جمله این افراد میتوان به آلبرت انیشتن، توماس ادیسون، بتهوون، لویی پاستور و آبراهام لینکلن اشاره نمود.
اهمیت موضوع
افت درسی و عدم پیشرفت تحصیلی، آینده شغلی این کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد، همیشه ممکن است کارهای زیادی را شروع کنند، اما نیمه تمام رها کنند، در نتیجه طرح های ناتمام در بین کارهای آنها زیاد دیده می شود، فراموشکار هستند و به قرارهای کاری خود دیر می رسند و از دید دیگران اینها افرادی بدقول هستند. امکان ابتلای به اضطراب، افسردگی، اختلال سلوک، اختلال ایذایی مقابله ای، ، پرخاشگری و سایر اختلالات رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی ـ کم توجهی در صورت عدم مداخله مناسب زیاد است.رعایت نکردن نوبت، عدم رعایت قوانین بازی، عدم پیروی از دستورات، بر هم زدن نظم و رفتارهای تکانشی در این کودکان باعث می شود که ارتباط آنها با همسالان، والدین و بزرگ ترها تحت الشعاع قرار گیرد. آنها از جمع دوستان خود طرد می شوند و پیامهای منفی که مرتب از پیرامون خود دریافت می کنند، اعتماد به نفس این کودکان را لطمه می زند و آنها را مستعد افسردگی و اضطراب می کند. چه راه حلهایی را برای درمان کودکان بیش فعال پیشنهاد می کنید؟بنا به دلایل فوق و دلایل بی شمار دیگر، اختلال بیش فعالی ـ کم توجهی باید درمان شود هدف از درمان کاهش علایم این بیماری است تا حدی که کودک آشفتگی کمتری را در زندگی روزمره خود متحمل گردد و عملکرد تحصیلی و ارتباطی کودک بهبود یابد. درمان این وضعیت بیشتر بر اختلالات رفتاری همراه با بیش فعالی ـ کم توجهی موثرند و شامل درمان های شناختی، رفتاری و آموزش والدین می باشند. بدیهی آموزش والدین در مورد چگونگی بیماری فرزندشان، رفتارهای مثبت کودک، عدم بکارگیری شیوه های نا مناسب تنبیهی و ... بسیار می تواند هم برای کودک و هم برای خانواده او موثر باشد.
اینجانب پس ازتعیین مساله تحقیق(طرح)خودیعنی اینکه چگونه می توانم رفتارهای نامطلوب پرخاشگری وکمبودتوجه در دانش آموزمبهبودبخشم؟بمنظورشناسای علل وعوامل ایجادکننده این رفتار درکیس انتخابی اقدام به مطالعه وبررسی وجستجوی علل وعوامل مزبور وجمع آوری مدارک وشواهد متقن و محکم دراین زمینه نموده و کارخود با مشاهده رفتارهای کیس آغازکردم ودراین فکربودم که چگونه می توان وضع موجود راتغییر داد:
الف)مشاهده رفتارها وبررسی عملکرددانش آموزدرمدت معین:
درابتدای امر به مدت یک هفته به مطالعه وبررسی رفتاردانش آموزدریک وضعیت طبیعی مبادرت ورزیدم.مطالعه ومشاهده رفتاردانش آموزدرموقعیت های طبیعی مثل کلاس درس، ویاهنگام حضوردانش آموزدرحیاط مدرسه وزنگهای تفریح صورت گرفته واینجانب دراین مرحله بدون هیچگونه مداخله ای در رفتارکیس ،صرفابه مشاهده و ثبت و ضبط رفتارها و عملکرددانش آموز درتعامل با همکلاسی ها و دوستانش،درمحیط آموزشی اقدام نمودم و یا به عبارتی دیگرسیاهه رفتاراو را نوشتم.
ب)مطالعه پرونده تحصیلی دانش آموز: بامطالعه پرونده تحصیلی دانش آموز و مشاهده ومقایسه اطلاعات مندرج درپرونده ازجمله نمرات تست های هوشی دانش آموز متوجه می شوم که نامبرده ازنظربهره هوشی درحدآموزش ویژه مرزی تشخیص داده شده است .
ج)پرس وجو از همکاران: ازجمله منابع مهم اطلاعاتی درخصوص وضعیت مشکلات دانش آموز(علی )، معاون مدرسه بودچراکه قاعدتا بیشترین آمارمشکلات ومسایل رفتاری دانش آموزان راطی گزارشات مستقیم بصورت شفاهی ویامکتوب دریافت داشته ومی تواندخازن محرمانه ترین اطلاعات و اسراردانش آموزان تلقی گردد.وباتوجه به اینکه ارتباط نزدیک وتنگاتنگی بین معاون و آموزگاران وجوددارد و او درطول زنگهای تفریح دائما شاهدوناظرعملکرددانش آموزان درحیاط مدرسه،راهروهاوفضاهای آموزشی است. اومی توانداطلاعات بسیارباارزش رادر موردچگونگی رفتارها و عملکردهای دانش آموزان به ما ارائه دهد.
جمع آوری وتجزیه تحلیل اطلاعات
برای اینکه مسئله ای که ذهنم را به خود مشغول کرده بود، برایم روشن تر شود و دلایل رفتارهای غیرعادی او را مورد بررسی قرار دهم، درصدد جمع آوری اطلاعات از روشها ومنابع مختلف برآمدم.
روشهایی که در این پژوهش از آنها بهره گرفته شده، عبارتند از :
1 – مشاهده رفتار دانش آموزدر موقعیت های مختلف
2 – مصاحبه با خود دانش آموز و والدین او
3 – اجرای پرسشنامه ای که در اختیار آموزگاران مختلف دانش آموز قرار گرفت
4 – اجرای گروه سنجی در کلاس
منابع کسب اطلاعات مورد نیاز به قرار زیر می باشد:
الف : خود دانش آموز
ب : والدین دانش آموز
ج : همکلاسی های او
د : آموزگاران دیگر دانش آموز
ه : پرونده تحصیلی وی
در اولین مرحله به سراغ همکاران دیگر رفتم و نظرشان را در مورد رفتار وی جویا شدم. اغلب همکاران از او ناراضی بودند. گرچه درک ذهنی بالای او را به عنوان نکته مثبت عنوان میکردند ولی وی را به غرور و خود خواهی و بی نظمی برای مطرح کردن خود، متهم می کردند همکلاسی های علی هم او را فردی می دانستند که بسیار شلوغ کار پر حرف و لوس است.به طوری که بچه ها را زیاد اذیت می کند.
برای بررسی دقیق از وضعیت علی و از آنجایی که یکی از منابع کسب اطلاعات در مورد دانش آموز، خود او می باشد، از سوالاتی در مورد خودش پرسیدم.لازم به ذکر است در جلسه اول به جهت اعتماد او، در مورد مشکلات او با همکلاسیها اشاره ای نکردم و تنها صحبت درباره علایق و خواسته هایش اکتفا نمودم. برای گردآوری اطلاعات دقیق تر پرسشنامه ای تهیه نمودم و در اختیار 3نفر از همکاران قرار دادم تا در مورد خصوصیات رفتاری او اظهار نظر نمایند که براساس نتایج استخراج شده از اجرای این پرسشنامه حالات و رفتارهای زیر بیشترین فراوانی را داشت.
1 – جر و بحث زیاد و بی مورد
2 – عدم توجه به خواسته ها و نظرات اطرافیان
3 – عدم توانایی در کنترل احساسات و عواطف
4 – مقاومت کردن در پذیرش سخنان اطرافیان
5 – مطرح کردن سئوالات زیاد و کنجکاو بودن
در جلسه دیگری از او دعوت کردم، در این جلسه برخی از نتایج بدست آمده از پرسشنامه و انتظارات همکلاسی ها از او مطرح شد. وی معتقد بود که به درس علاقه ندارد و بنابراین در کلاس حوصله گوش کردن ندارد و اینکه آموزگاربرخی مطالب را زیاد تکرار می کند که حوصله اش سر میرود، همچنین انتقاداتی از رفتار برخی همکلاسی ها نسبت به خودش مطرح نمود.
در جلسه مصاحبه با دانش آموز مطرح کردم که شاید لازم باشد با والدین او صحبت کنم او مخالفتی نکرد، بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر با مادر علی تماس گرفتم وی ضمن تایید این مطالب معتقد بود که علی خیلی پر شلوغ کار است و ما را هم دچار درد سر کرده است، به همه چیز اشکال می گیرد، هیچکس را قبول ندارد و در خانه انتظار دارد همه دستورات او را اجرا کنند.
برای تکمیل اطلاعات بدست آمده به متون و کتب و مقالاتی که در ارتباط با بیش فعالی و ویژگیهای کودکان سر آمد ، در اختیار داشتم ، مراجعه نمودم که به خلاصه ای از موارد مطرح شده مرتبط با مشکل دانش آموز مورد بررسی، اشاره می شود.
طرح/ابتکار به کار گرفته شده و ویژگی آن
باتوجه به بررسیهای بعمل آمده درخصوص اختلالات رفتاری دانش آموزنامبرده وباتکیه براطلاعات بدست آمده ازمنابع ذیل اقدام به تحلیل واستنتاج موضوع تحقیق و انتخاب راه حل جدیدخود نمودم :
1-مشاهده رفتارطبیعی دانش آموز(رقتاروعملکردواقعی او)
2-باهماهنگی مدیر مدرسه ارجاع دانش آموزبه کارشناس مشاوره وتست
3-مطالعه پرونده مشاوره ای دانش آموزهم نشانگراین نکته است که اختلال رفتاری دانش آموز احتیاج به یک برنامه اصلاح رفتار دارد.
4-نظم بخشیدن به رفتاردانش آموزومقید نمودن اوبه رعایت نظم ومقررات نیازمنداستفاده ازیک برنامه ریزی تربیتی مداوم ومنسجم وتغییردرعادات رفتاری روزانه دانش آموزبوسیله طرح تشویقی وروشهای تقویت مثبت و منفی رفتاروتنظیم قرارداد رفتاری میباشد.
چگونگی اجرا
همچنین دربرنامه طرح حاضرازچهاربرنامه تقویت استفاده کردم که عبارتند از:
1-تقویت نسبی ثابت*:تقویت پاسخ معینی ازدانش اموزدربرابر ارائه تعداد ثابتی پاسخ
2- تقویت نسبی متغیر*:دراین برنامه برای دانش آموزمعلوم نیست که بعد ازدادن چه تعدادپاسخ تقویت خواهد شد.
3-تقویت فاصله ای ثابت*:دانش آموزبعدازگذشت مدت زمان معینی ازپاسخ دهی تقویت میشود.
4-تقویت فاصله ای متغیر*:فاصله های زمانی بین تقویت هادراین روش متغیر است ودانش آموز نمی داند که چه وقت تقویت خواهدشد.
دراولین برنامه ای مشاهده ازتاریخ1/08/93تا6/08/93بمدت پنج جلسه ، رفتار طبیعی کیس را مشاهده نمودم پس از آن بمدت پانزده جلسه دیگر دربرنامه اصلاح رفتار اوراتحت نظرداشتم ورفتارهای پرخاشگرانه او را ثبت نموده ام .این برنامه درتاریخ 24/09/93باموفقیت به پایان رسید. دومین مشاهده وبررسی خود رابرروی رفتار کمبود توجه دانش آموز انجام دادم.درابتدا به مدت پنج جلسه مشاهده طبیعی ازرفتارآزمودنی بعمل آورم.وسپس طی پانزده جلسه او رادر برنامه اصلاح وتغییر رفتار خود تحت نظر داشتم ومورد مشاهده وارزیابی قرار دادم واین برنامه نیزتا تاریخ 27/09/93 بطول انجامید خوشبختانه درعمل موثر واقع گردید.
دانلود گزارش تخصصی معلمان چالش ها ، مشکلات و موانع در رابطه با در س کار و فناوری دانش آموزان بافرمت ورد وقابل ویرایش تعداد صفحات 115
دانلود گزارش تخصصی معلمان,راهکارها,پیشنهادات,گزارش تخصصی فرهنگیان,
این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد
مقدمه
در نظام آموزشی کشوری که اهداف کلی آموزش و پروش آن توسط کارشناسان تعلیم و تربیت ؛ متخصصین و مشاوران آموزشی زیر نظر فلاسفه و نظریه پردازان یاددهی ویادگیری ترجیحاًً خارجی بدون توجه به نیاز جامعه و آینده نگری نوشته شده و اهداف جزیی بصورت محتوای آموزشی از قبل آماده شده در پشت در های بسته در ساختمان های بلند وزارت آموزش و پرورش در جلساتی که افراد گاهاً کلاس لمس نکرده ، گرد گچ تخته سیاه نخورده ، در کپر ننشسته وبا مدرسه کوچ نکرده و کلاس چند پایه درس نداده و ....تنظیم و تالیف می شود، به مدارس و معلمان بدون توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان و انواع هوش آنها ابلاغ می شود .
برای نشان دادن دقت در اجرا ،گروهی را بعنوان گروه آموزشی مسئول نقد و بررسی فعالیت مدرسین و تعیین حیطه و تقویم اجرایی می کند تا امکان تاخیر و تعجیل به حدالقل برسد، برای آن محتوای آموزشی مقدس و از پیش تالیف شده ، مهرمستند سازی زده وبصورت یکنواخت برای تمامی استانها و شهرها امتحانی هماهنگ گرفته شده تا دانش آموزان پایین شهر و بالای شهر ، دولتی و غیر انتفاعی در یک عدالت آموزشی برابر عدد و معدل نمره مدار را تجربه کرده و سر خوردگی ،نداشتن معلم خصوصی و کلاس های تقویتی آنچنانی را بار دیگر چون چماق احساس کنند . در این حال افت تحصیلی حربه و ابزاری است برای مدیران تا معلم فعال را از کاهل بازشناسند و ملاک ارزشیابی گروهی خاص که در دروسی خاص با دانش آموزانی خاص در شرایطی خاص تدریس می کنند قرار گیرد. حال بیاییم میزان و امکان مانور و ابتکار یک معلم خلاق دراین برنامه ریزی آموزشی سر و ته بسته بنام قوطی آموزشی را بررسی کنیم و نمره ارزشیابی هم بدهیم .
گاهی احساس میشود بستن دست معلمی که در نوشتن اهداف آموزشی، محتوای آموزشی، نحوه امتحان، امکانات و رسانه آموزشی ، محیط فیزیکی آموزشی هیچ تاثیری مستقیم و غیر مستقیم ندارد غیر منصفانه بوده ، حال فرستادن وی به میدان جنگ مبارزه با جهل و انتظار نمره ارزشیابی سطح بالا و درصد قبولی حقیقی با روش های تدریس از قبل مشخص شده در کتاب کار معلم و یا فرمایشات ضمن خدمت گروه های آموزشی نامروتی است.
معلم از 4 عنصر اصلی برنامه ریزی آموزشی در کلاس هیچکدام را جز برقراری ارتباط و روش های تدریس گوناگون ، بعنوان اسلحه ای همراه ندارد و آن هم به بهانه ندیدن دوره و نداشتن امکانات ، کمبود وقت و شلوغ بودن کلاس درس به یغما می رورد و گاهی معلم و دبیر بدون انگیزه با نداشتن فرصت کافی ، نداشتن تجربه و علم وافی ، نداشتن فضای صافی، توانایی نوشتن طرح درس و طراحی آموزشی را ندارد ، او فقط یکشب از دانش آموز مظلوم کلاس خود جلو تر است و این بی عدالتی و ظلم را معلم در شرایطی غیر ارادی انجام می دهد که تنها فرصت آموزشی را در این زمان و برای این درس و برای این کلاس و برای این دانش آموزان خاص از دست می دهد در حالی که هم در انرژی و هم در یادگیری و هم در عمق یاددهی تاثیر مستقیم خود را کمرنگ می کند.
مطالعه و بررسی راه کار های ذیل بعنوان دارویی مسکن برای افزایش کارایی معلم و یا کاهش افت تحصیلی در یک کلاس درس مناسب است اما درمان این بیماری نیست. معلمی که مانند یک مجری به کلاس درس می رود ، می تواند به اهداف مندرج در کتاب درسی برسد و مانند نمونه در کتاب کار کلاسداری کند و با آزمون مستمر و پایانی انتظارات آموزشی نظام و سیستم های رایانه ای را برطرف سازد . ولی آیا یادگیری هم صورت گرفته است ؟
آیا این یادگیری به رفتاری مناسب در زمان و شرایطی خاص تبدیل می شود و جایی که ما بعنوان ناظرو مراقب امتحانی بالای سر او نیستیم آیا این عمل و کنش رفتاری، باز هم رخ خواهد داد؟
جواب این سوال را پیاژه داده است، پاسخ آن را در رفتار مردم درون یک جامعه جستجو کنید؛ نظم ، رفاقت ،علائق، سائق ها ،نگرش ها ، همکاری، مسئولیت پذیری و .... همگی از نحوه آموزش یک معلم- مجری در کلاس درس ناشی می شود، چون (معلم- مجری )مانند یک رسانه آموزشی خوب و مناسب ،مسئولیت و توانایی انتقال دانش و مهارت های آشکار وپنهان مکتوب دریک کتاب درسی را به ذهن دانش آموزان و هنرآموزان بر عهده دارد .
با عنایت به مطالب فوق به پیشنهاد همین نظام آموزشی یکطرفه و نمره ملاک ، برخی از راهکار های محترمانه و نسخه گونه برای بازداشتن دانش آموزان ، معلمان ، دبیران ، هنر آموزان ، مدرسان از افت تحصیلی مطابق با استاندارهای آموزشی در مدارس عبارتند از:
1- تصمیم گیری در شورای مدرسه
2- بررسی در شورای دبیران
3- پیگیری نمرات مستمر
4- فعالیت های آزمایشگاهی و کارگاهی
5- بررسی گزارش فعالیت در شورای دبیران
6- تاکید برای دانش آموزان ( دانش آموز محوری)
7- جلسات انجمن اولیاء و مربیان
8- مسابقات علمی
9- تشویق رتبه های برتر
10- تشویق دبیران موفق با نظر خواهی اولیا و دانش آموزان
11- راهنمایی مشاوره برای انتخاب رشته و آینده ی تحصیلات و شغل هفته مشاغل
12- تشکیل کلاسهای تقویتی
13- استاندارد سازی سوالات امتحانی از نظر محتوی و بودجه بندی
14- تایپ سوالات امتحانی
15- تنظیم وقت امتحان
16- هماهنگی بین دبیران مشترک دروس برای طرح سوال
17- ....................................
18- ....................................
19- ....................................
20- ....................................
با این مقدمه کوتاه و با توجه به تجربه آموزشی خود در 22 سال کاری در مقاطع مختلف آموزشی از ابتدایی تا راهنمایی ،دبیرستان ، تربیت معلم و دانشگاه و با عنایت به مطالب و تحقیقات نگاشته شده در کتب علمی و آکادمیک ، در نظر دارم در سطح توان در چند خط ، قدرت و تاثیر شگفت آور طراحی آموزشی و استفاده از روشهای یاددهی و یادگیری را برای استفاده در آموزش و پرورش و کلاس درس بررسی و بیان نمایم:
برای رسیدن به یک راندمان و کارایی خوب در یادگیری، کم کردن افت تحصیلی ، رهبری و هدایت آموزشی مطلوب، بهره گیری از تمامی امکانات ، منابع و استعداد های موجود در اطراف خود، هنگام تدریس ویا انتقال تجارب یادگیری در کلاس درس، صرفه جویی در انرژی و زمان، مطالبی را بطور اجمال لیست می نمایم که امید است مورد استفاده قرار گیرد. در پایان نیز منابع و ماخذی را برای استفاده بیشتر ذکر می نمایم.
آقای جیمز بروان در کتاب طراحی آموزشی بعد از چهل صفحه مقدمه چینی و ارائه راهکار برای کلاسداری در شرایط مختلف، بیان میدارد: معلم- مدیر بایستی از همه امکانات( آموزشی و غیر رسمی)، منابع و توانایی های خود و دانش آموز استفاده کند تا مطالب آموزشی به مرحله یادگیری برسد و این بسیار حساس و سخت است چون یادگیری تغییر نسبتاً پایدار در رفتار فراگیر است و این رفتار باید قابل مشاهده و اندازه گیری باشد و معلم درک کند که یادگیری رخ داده است .
حال با توجه به محتوای از قبل نوشته شده و دیکته شده به معلم با وجود دانش آموزان انتخاب نشده و اتفاقی در یک محیط چهارگوش و تکراری ، قرار است حادثه ای به نام یادگیری صورت گیرد و این اتفاق مبارک نخواهد افتاد مگر آنکه :
• به توانایی های خود و جایگاه خود بعنوان معلم اعتقاد داشته باشیم.
• دانش آموزان را مانند شیشه های نوشانه ندانیم که همه به یک اندازه استاندارد باید از مطالب درسی پر شده و در جلسه امتحانی تشتک بخورند وکارنامه بگیرند به پایه بالا تر بروند.
• به روز باشیم و به خاطر بسپاریم دانش آموزان امروز با علم دیروز ما نمی توانند برای فردا آماده زندگی شوند. علم ،سواد، روش تدریس و نحوه برخورد با دانش آموزان امروز متفاوت شده است این تفاوت را باید قبول کرد .
• مدرسه مانند پلی است که کودک از آن می گذرد تا برای زندگی در جامعه آشنا شود پس فرصت دهیم تا خودشان فراگیرند و تجربه آموزشی کسب کنند. فرصت دهیم تا با علائق و سرعت خود پیش بروند ، لمس کنند، مشاهده کننده، گزارش دهند، به آنها ارزش قائل شویم تا برداشت های خود را تشریح کنند، اشتباه کنند و آنها را راهنمایی کنیم تا پی به اشتباه خود ببرند واز نوع بسازند ....
• اگر ساعتی وقت صرف شود تا فراگیران خود کشف کنند و به خاطر بسپارند و برای آن مفاهیم یاد یار طراحی کنند بهتر است تا در یکربع ساعت معلم برایشان توضیح دهد تا آنرا حفظ کنند. فراگیران باید مشتاق باشند تا تکالیف خود را ارائه دهند تا مورد نقد وبررسی قرار گیرند( بوسیله خود، همکلاسی ها،معلم و یا...) . فرصت اعتماد به نفس و ارائه وجود به آنها بدهیم .
• یک معلم – مجری فقط یک رباط انسانی است که مطالب کتاب را در کلاس درس تکرار می کند و از خود ابتکار و خلاقیتی بخرج نمی دهد سالها شیوه تدریس او در هر کلاس و مدرسه یکسان بوده و تغییری نکرده است و نگران این است که مطالب درسی تغییرکند ولی معلم – مدیر برنامه ریز و رهبر کلاس است از محتوا تا الگوی تدریس را خود انتخاب می کند و از هر شرایطی و امکاناتی بموقع بهره می گیرد تا یادگیری صورت گیرد او معتقد است دانش آموزان می توانند در گروه و از همکلاسان خود و یا در بازی و ... چیزی یاد بگیرند وی مطمئن است که یادگیری توسط دانش آموزان صورت می گیرد و اگر نخواهند و شرایط مناسب نباشد فقط تدریس صورت گرفته است نه یادگیری.
• وظیفه معلم است تا شرایط مناسبی را برای یادگیری فراهم آورد و با راهنمایی بجا و دقیق خود، ذهن دانش آموزان را هدایت کند به سمت یادگیری و کشف کردن.
• دانش آموزی که با مشکلی وارد کلاس درس می شود در او یادگیری صورت نمی گیرد باید قبل از ارائه مطالب و محتوای درسی برقراری ارتباط و ایجاد انگیزه صورت گیرد .
و.....
ما در این میان این سوال مطرح است که آیا معلمان کار وفناوری در مدارس همه با این تخصص ها در دانشگاه تربیت یافته اند ؟! و آیا اصولا همه آنها تخصصی تدریس می کنند یا خدای نا کرده زبانم لال هر چه نیروی مازاد در آموزش و پرورش پیدا شده به شغل مقدس دبیری کار وفناوری نایل آمده اند ( فقط به این دلیل که احتمالا آسان ترین رشته است و هیچ تا ثیری در پایه درسی و آینده دانش آموزان ندارد ومثل درسی ریا ضی نیست !)
آیا معلمان کار و فناوری آموزش ضمن خدمت مناسب همگام با تغییرات اساسی کتاب کار وفناوری جدید را گذرانده اند ؟آیا همه دبیرانی که کار وفناوری تدریس می کنند ا سا سا با روش تدریس مناسب این کتاب آشنا هستند ؟آیا این کتاب به طور صحیح و اصولی ارزشیابی می شود ؟ ا سا سا اهداف کتاب کار وفناوری برای دبیر ان کار وفناوری چه آنهایی که جدیدالاستخدام هستند و چه آنهایی که مدت ها ست آن را تدریس می کنند روشن است ؟
با یک دید خوش بینانه و مثبت اگر قضیه را ببینیم و فرض کنیم که همه معلمان با روش های جدید تدریس کار وفناوری آشنا می باشند ! سوال دیگری مطرح می شود وآن این است آیا تمام مدارس ما مجهز به تمام امکانات مورد نیاز
برای تدریس کار وفناوری می باشند ؟ آیا همه مدارس کارگاه کار وفناوری دارند ؟ آ یا همه مدیران مدارس به خوبی با اهداف کتاب آشنا می باشند و معلم کار وفناوری را در تجهیز امکانات کارگاهی یاری می کنند ؟ آیا اولیا ء دانش آموزان را در جلسات انجمن اولیا و مربیان در باره درس کار و فناوری توجیه می نمایند ؟ آیا از اولیا برای تجهیز کارگاه های کار وفناوری کمک می گیرند ؟ آیا مدیران ارشد آموزش و پرورش به این درس توجه دارند و در سطح کلان به بودجه مورد نیاز این درس مبلغی را در نظر می گیرند ؟ آیا با این همه انتظاری که از دبیر کار وفناوری می رود در راستای تجهیز کارگاه های کار وفناوری و در نظر گرفتن فضای مناسب کار برای این رشته اقداماتی را انجام داده اند یا می دهند؟
از اینها گذشته خود محتوای کتاب آیا توانسته است دانش آموزان را واقعا به درس کار وفناوری جذب کند . جای چه مشاغلی در این کتاب خالی است ؟آیا دانش آموزان این کتاب را با این محتوا دوست دارند ؟ اگر جذب این کتاب نشده اند مشکل اساسی کجاست ؟ آیا در این کتاب اشتبا هاتی وجود دارد ؟ اگر اشتبا هاتی ازطرف همکاران یا دانش آموزان در این کتاب ها پیدا شد چه قدر طول می کشد تا اشکالات اصلاح شود ؟
واقعیت امر این است که بسیاری از همکاران از عدم حمایت دبیر کار وفناوری توسط مدیران مدارس شاکی اند همواره این بحث مطرح است که ما فضای کافی و امکانات مورد نیاز برای کار را نداریم . بچه ها به کار عملی بسیار علا قمند هستند و بیشتر از بخش عملی به آن ا همیت می دهند ولی گا هی حمایتی از طرف خانواده ها و مدرسه دیده نمی شود . در بسیاری از مدارس نداشتن امکانات مانع کار عملی کار وفناوری می گردد . در این میان این بحث پیش می آید که اگر کتاب کار وفناوری یکی از اهداف آموزش عمومی است پس چرا این قدر مورد کم تو جهی مسئولین قرار دارد ؟ چرا افراد غیر تخصصی به تدریس آن مشغولند بدون آن که کمترین آگاهی از این درس داشته باشند. مثلا دبیری که رشته تخصصی خودش ادبیات یا معارف یا علوم است و هیچ وقت در هیچ کجای دروس دانشگاهی خود واحدی برای برق والکترونیک صنایع غذایی مکانیک چوب فلز کشاورزی دامپروری و.... نگذرانده است چگونه می تواند در تدریس این رشته موفق باشد ! حال آن که می بینیم بیشترین مازاد آموزش و پرورش در این رشته هاست و برخی از این دبیران به تدریس کار وفناوری می پردازند و عملا قسمت های عملی را اجرا نمی کنند و نمی توانند اجرا کنند وخود نیز این قضیه را مطرح می کنند که چون رشته من کار نیست فلان بخش هارا اجرا نکردم یا گفتم در خانه انجام بدهند ! آیا به این شکل عمل کردن می تواند کمکی به دانش آموزان بنماید یا بیشتر باعث ایجاد درد سر برای خانواده ها میگردد؟
به نظر می آید که کتاب کار وفناوری و بیشتر از آن دبیر ان تخصصی کار وفناوری بسیار مظلوم قرار گرفته اند .از طرفی از نداشتن امکانات ناراضی هستند واز طرف دیگر نیاز به همکاری و حمایت بیشتر مسئولان دارند ولی همچنان مورد بی مهری قرار می گیرند . زیرا مسئولان باز هم آزمایشگاه را به داشتن کارگاه ترجیح می دهند . از معلم کار وفناوری خواسته می شود 12 نمره عملی به دانش آموزان بدهد ( نمره عملی درس علوم 5 نمره میباشد )ولی چگونه می توان بدون اجرای عملی فعالیت ها به دانش آموزان نمره به حق و واقعی داد ؟! حال آن که کارگاهی وجود ندارد !
این فقط بخشی از مشکلات کار وفناوری است . از طرف دیگر دبیر کار وفناوری باید بتواند انتظارات اولیا را بر آورده سازد .خدا نکند از دانش آموز بخواهیم وسیله ای بیاورد . قبل از او اولیا دلخور می شوند :1- از کجا بیاوریم ؟ 2- چه جوری بخریم ؟3- از کجا پولش را بیاوریم ؟ 4- وقت نداریم بخریم ؟ 5- اگر کار گروهی است چرا فرزند من باید تهیه کند ؟ 6- چرا به فرزند در گروه چیز گران قیمتی گفته اید بخرد ؟7- اصلا چرا خودتان نمی خرید و مارا به درد سر می اندازید .8- اصلا چرا گفته اید بخرید مگر فرزند ما در آینده می خواهد .......شود. 9-چرا با وسایل خطر ناک در کلاس کار می کنید .10- زنگ های کار لباس بچه ها خراب میشود چرا کارهای سخت فناوریی از بچه ها به خصوص دخترها می خواهید .وحرف هایی از این دست که انگیزه را از دبیر کار وفناوری می گیرد . ودر این میان این دا نش آموز است که ضربه و لطمه اساسی را می خورد و آن هم این است که اولا: یاد نمی گیرد کار گروهی انجام دهد . دوما: از تجربه مشاغل مختلف باز می ماند . سوما: نمی تواند برای آینده شغلی خودتصمبم درستی بگیرد و مجبور می شود برای تصمیم گیری از شاخه ای به شاخه دیگر بپرد . چهارما : با اولیا درگیرمی شود که وسایل کار برای کار وفناوری بیاورد . پنجما : نمره او حق واقعی او نیست ( وبه طور غیر مستقیم با دروغ سمبل کردن فریب دادن و...) آشنا می شود و چندین دلیل دیگر که نهایتا باعث آسیب دا نش آموز می شود .
و حال با این همه مشکلی که برای اجرای درست این درس وجود دارد پیشنهاد می گردد:
1- سعی شود از دبیران کار وفناوری متخصص وعلاقه مند به امر تدریس برای این درس استفاده شود .
2- دروه های ضمن خدمت مداوم ومستمر برای باز آموزی همکاران گذاشته شود .
3- تغییرات کتاب کار وفناوری قبل از سال تحصیلی به همکاران اطلاع داده شود وآموزش های مورد نیاز برگزار گردد .
4-بودجه خاصی برای کار وفناوری در مدارس در نظر گرفته شود .
مشکلات مربوط به درس کار و فناوری در این مقاله به 10 مورد تفکیک شده و در نهایت راه حلهایی پیشنهاد شده است .
1- عدم علاقه دانش آموزان به بعضی از واحدهای درسی
کتاب کار و فناوری تشکیل شده است از 8 واحد درسی که در هر واحد به رشته ای پرداخته میشود. دانش آموزان به تمام واحدها علاقه یکسانی نشان نمیدهند، البته این امر بدیهی است و نشان دهنده علاقه ها و استعدادها و تفاوتهای فردی دانش آموزان است.
یادگیری کلیه واحدهای درسی برای دانشآموزان اجباری است ، اما دانشآموز به برخی از واحدهای درسی علاقه ای نشان نداده و در آن واحد عملکرد بسیار ضعیفی دارد که گاهی تلاش معلم با بکارگیری روشهای مختلف تدریس کارگر نمی افتد و دانش آموز در آن واحد همچنان با مشکلاتی روبرو است .
بطور مثال واحد برق یک واحد پرکار با مطالب گسترده است ، با توجه به دیدگاهی که در گذشته در مورد تفکیک کارها به دخترانه و پسرانه وجود داشت، دانشآموزان دختر به این واحد علاقه کمتری نشان می دهند و به گونه ای به قول خود میخواهند هرچه زودتر از دست این واحد خلاص شوند. در گروهها عده ای کنار کشیده و یا به اجبار معلم تن به کار می دهند و بستن قطعات و مدار توسط افراد خاصی در گروه با علاقه انجام میگیرد. البته شاید با صرف وقت بیشتری بتوان علاقه را در دانش آموز به وجود آورد ولی کثرت مطالب و وقت کم این اجازه را به معلم نمی دهد.
2- مشکلات مربوط به تحقیق ها و مصاحبه ها
همه میدانیم که تحقیق و پژوهش و مصاحبه در یادگیری عمیق و مشارکت در یادگیری دانشآموزان تأثیر خیلی زیادی دارد و اگر به شکل صحیح هدایت شود دانشآموز را در امر یادگیری پرتلاش و فعال و علاقه مند میسازد . در کتب کار و فناوری محتوای کتاب با وجود انجام درست تحقیق ها و مصاحبه ها تکمیل می شود. این فعالیت ها باید توسط دانش آموز به صورت فردی یا در گروهها انجام گیرد. اما انجام این فعالیت ها چگونه است ؟ آیا همه دانش آموزان توانایی انجام صحیح این فعالیت ها را دارند ؟ آیا منابع مورد نیاز برای انجام این فعالیت ها در تمام شهرها و روستاها در اختیار دانش آموزان قرار دارد؟
منابعی مثل کتابخانه ، مدارس فناوریی وکار ای و کاردانش و یا افراد شاغل در رشته های مختلف مرتبط با واحدها در روستا ها و شهرهای کوچک یا اصلاً وجود ندارد یا اندک است. بطوریکه تعداد محدودی از دانش آموزان یک مصاحبه انجام می دهند و بقیه دانش آموزان از روی آن کپیبرداری می کنند و در جواب اعتراض معلم پاسخ می دهند که کسی را برای انجام مصاحبه نیافته اند. البته در مراکز شهرها و روستاها شاید این امکانات وجود داشته باشد، و شاید دانش آموزان پسر بتوانند تا مراکز رفته و به منابع دسترسی پیدا کنند ولی برای دانش آموزان دختر امری مشکل و یا محال است .
3- نبود کارگاه و فضای فیزیکی مناسب برای انجام کارهای عملی
در درس کار و فناوری اولین نکته ای که اهمیت دارد وادار کردن دانش آموز و علاقه مند کردن وی به انجام کارهای عملی و دست ورزی و یافتن مهارت برای کار با ابزارهای مختلف است، ولی در اکثر مدارس به دلیل وجود مشکلات بسیار زیاد به این نکته مهم توجه کمتری میشود.
یکی از این مشکلات نبود فضای کارگاهی مناسب برای کارهای عملی است البته بعضی از کارهای عملی را میتوان درکلاس درس انجام داد ، ولی در کلاسهای کوچک امکان انجام کارها بصورت گروهی سخت و گاهی محال است . بعضی از فعالیت ها به میز کارگاهی نیاز دارد . از نظر ایمنی، کلاس درس مکان امنی برای انجام فعالیت های واحد برق ، فلز و چوب نیست و فعالیت های این واحدها بهتراست در کارگاه انجام گیرد.
در کارگاه دانش آموزان راحتر کارهای عملی را انجام می دهند و معلم نیز بهتر می تواند آموخته های خود را به آنها منتقل کند و دسترسی معلم به وسایل و امکانات کارگاهی و قرار دادن آنها در اختیار دانش آموز وقت کمتری می گیرد.
4- کمبود امکانات کارگاهی مناسب
یکی دیگر از مشکلاتی که دبیر کار و فناوری با آن روبروست وانجام کارهای عملی را مختل می کند، کمبود امکانات کارگاهی است. در مدارس مناطق محروم امکانات کارگاهی یا وجود ندارند یا آنقدر کم است که جوابگوی جمعیت کلاس ها نیست . البته اخیراً اهمیت بیشتری به این موضوع داده شده است و از طریق گروه های آموزشی مناطق امکاناتی در اختیار مدارس قرار می گیرد اما بسیار کم است که دبیر اجباراً خود فعالیت و آزمایش را انجام میدهد و دانش آموزان فقط تماشاگر هستند، اگر دانش آموزان بخواهند با آن امکانات کم فعالیت ها را انجام دهند باید وسایل به نوبت در اختیار آنها قرار گیرد که در اینصورت دبیر با کمبود وقت مواجه می شود.
5- دیدگاه و همکاری مدیر با دبیر کار و فناوری
مدیران مدارس با توجه به مشکلات فراوانی که در مدارس وجود دارد به بودجهی مدرسه نیاز فراوان دارند به دلیل وجود مشکلاتی چون سرمای هوا ، بیشتر سرانه صرف خرید نفت ، تعمیر و پوشش سقف و تعمیر و خرید چراغ و بخاری می گردد، به همین دلیل مدیران با اکراه تقبل میکنند تا وسیلهای خریداری کنند و معلم را به سمت اداره و کیت هایی که گروههای آموزشی ارائه می کنند سوق می دهند و در صورتیکه آن کیت ها هم کافی نیست که برای داشتن این کیت ها باید صبر ایوب داشت.
بعضی مدیران معمولاً به نمرات کتبی و قسمت تئوری کتاب اهمیت داده و بخش عملی کمتر مورد توجه قرار می گیرد، آنها انتظار دارند که 12 نمره کار عملی با توجه به نمره کتبی داده شود که این امکان پذیر نیست.
البته در موارد فوق مدیر مقصر نیست زیرا کمبود بودجه امکان همکاری خوب مدیر با دبیر را از بین برده است. توجه بیش از حد مسئولان به نمرات نهایی و کارنامه و نمودار و جدول و ... این تصور را در مدیران به وجود آورد که هرچه نمره کتبی بالاتر باشد مدرسهی او از نظر عملی بالاتر است و کار عملی و مهارت دانش آموز هیچگاه ارزیابی نمی شود .
6- واگذاری درس کار و فناوری به دبیران غیر تخصصی
معمولاً این مشکل در مناطقی با جمعیت کم و کلاس کم در روستاها ایجاد می شود. ساعات موظف دبیران کامل نمی شود و بعضی دروس به ظاهر ساده مثل کار و فناوری مشکل گشایی می شوند برای حل این مشکل و برای تکمیل ساعات به دبیران دیگر واگذار می شوند .
اما اخیراً با توجه مسئولان ادارات در این خصوص ، تدابیری اندیشیده شده و تا حدی این مشکل رفع گردیده است. دبیر کاروفناوری مانند دبیران دروس دیگر باید کلیه مهارت های لازم برای تدریس و انجام فعالیت های درس خود را داشته باشند . معلمان غیر تخصصی معمولاً قسمت تئوری کتاب را تدریس کرده و به قسمت عملی بی توجه هستند . در نتیجه دانشآموزان مهارت های لازم را بدست نمی آورند و سالهای بعد مشکلات آنها بیشتر میشود چون واحدهای درسی سه سال با هم در ارتباط هستند و ناآشنایی و نداشتن مهارت در کار با ابزارهای یکسال روی کارایی دانش آموزان و درک مطلب او در سالهای بعد تأثیر می گذارد.
7- کمبود وقت
با توجه به عملکرد ضعیف دانش آموزان در کارهای عملی به دلایلی که ذکر شد و همچنین وضعیت اقلیمی منطقه و تعطیلی های بسیار در هنگام بارش برف و سرمای هوا زمانی که برای دبیر باقی می ماند بسیار کم است و انجام کارهای عملی بخصوص واحدهای ابتدایی که مربوط به نیمه اول سال تحصیلی است با مشکلات زیادی همراه میشود ، که فشار کاری زیادی به دبیر و دانشآموز وارد می شود.
همچنین معلم برای بردن و آوردن وسایل به کلاس ، نظم دادن به وسایل و کارهایی از این قبیل نیز باید دقت صرف کند که از ساعت کلاسی گرفته می شود.
8- گروه بندی و انجام فعالیت های گروهی
دانش آموزان در هر کلاس با توجه به بنیهی علمی و دست ورزی و کار عملی به گروههایی تقسیم می شوند ، اما معمولاً در هر گروه تعداد خاصی کارهای عملی را انجام داده و بقیه تنها تماشاگر هستند. سرگروه یا فرد ماهرتر در گروه خود انجام کار را تقبل میکند از ترس اینکه مبادا بقیه کار را خراب کرده و نمره ی او که در ارتباط با نمرات آنها دست پایین است بیاید.
همچنین کسانی که در گروه مهارت های کمی دارند کارها را به کندی انجام می دهند و کار عقب می ماند و فرصتی برای انجام فعالیت های دیگر باقی نمی ماند و اجباراً فرصت کار و یادگیری مهارت از آنها گرفته می شود.
9- گردش و بازدیدهای علمی
برای ایجاد انگیزه و همچنین یادگیری بهتر و کاربردیتر درس توسط دانش آموزان میتوان از گردش علمی و بازدید علمی استفاده کرد. چون آنها را از نزدیک با مسائل و کارهای عملی مربوط به درس آشنا می کند و آنها عملاً در کارگاه یا کارخانه بعضی روشهای تولید ، کار با ابزار و ... را می بینند و تصویر ذهنی از مسائل در مغز آنها شکل می گیرد که یادگیری را پایدار می کند.
بارش برف و باران، لغزندگی جاده ها، نبود سرویس ایاب و ذهاب مناسب، سخت گیری والدین از مشکلات پیش رو برای انجام بازدید های علمی است. و در صورت فراهم شدن همهی شرایط دبیر مسئولیت چنین کاری را به عهده نمی گیرد و ترجیح می دهد از آن صرف نظر کند.
دانلود گزارش تخصصی معلمان چگونگی علاقه مند نمودن دانش آموزان به کلاس و درس با ابتکار خلاقانه مدرسه زندگی بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 25
دانلود گزارش تخصصی,راهکارها و پیشنهادادت,گزارش تخصصی فرهنگیان
این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد
مقدمه کوتاه
مدرسه زندگی به عنوان سازمان یادگیرنده ،محل رشد استعدادها و توانمندیهای مدیران، معلمان، دانش آموزان و اولیای آنهاست .اگر مبالغه نشود میتوان گفت بسیاری از آشفتگیها در جوامع معاصر،به عدم پایبندی جوامع به یک نظام هماهنگ ارزشی، که افراد را به سوی رفتارهای دقیق و ویژه سوق میدهد ،بر میگردد.
تربیت یک کوشش اخلاقی است. مدیران و معلمان پیوسته متوجه هستند که چه چیزی شایسته گفتار و کرداراست و چه رفتاری زیبنده دانش آموزان ؟ آنها به اشاعه ارزش ها ی اخلاقی و بهسا زی رفتار فردی و اجتماعی علاقه مند هستند.میتوان گفت امکان تعلیم فضیلت در صورتی وجود دارد که مقصود ما از تعلیم فضیلت کمک به شاگرد برای آگاه شدن از آن باشد.
اگر منظور ما از تعلیم و یادگیری فقط اشاعه و کسب م.اتی در باره چگونگی اخلاقیات باشد در این صورت ارزش ها قابل تدریس هستند.معلمان می توانند از شاگردان امتحان کنند و ببینند در باره ارزش ها چه می دانند، اما هیچ معلمی نمی تواند حتی پس از کوشش توام با مراقبت تمام و آنچه می توانسته است تضمین کند که شاگرد به ارزش های اخلاقی پی برده است و در انتخاب برخی ارزش ها برای زندگی خویش به او کمک کرده است و شاگرد هم به هنگام امتحان متوسل به نیرنگ نخواهد شد؟ (احمد مهدی عبدالحلیم /ترجمه مهدی اسدی 1379)
طبق مطالب عنوان شده اینجانب
سعی کرده ام در طرح ذیل اهکار های رسیدن به کلاسی بانشاط و تحقق مدرسه زندگی را به طور پژوهشی انجام داده و بیان کنم واز انواع روش های مشارکتی استفاده نموده وکلاس فعال وبا نشاط داشته باشم تا دانش آموزان با میل ورغبت بیشتری در کلاس درس حاضر شوند.
تولید برنامه درسی در مدرسه برای افزایش میزان تحقق هدف های آموزش وپرورش وآموزش ویادگیری ارزشها ومهارت های زندگی، وپاسخگویی به دیگرنیازهای منطقه ای ،محله ای ومدرسه ا ی گامی موثر درراه تمرکززدایی برمی دارد.
این برنامه علاوه بر برنامه درسی ملی به عنوان برنامه مکمل براساس مطالعات آسیب شناسی با بهره گیری از پژوهش مشارکتی کارکنان مدرسه، در بالین مدرسه، با هدف بهبود عملکرد مدرسه توسط کارکنان مدرسه تولید خواهدشد.براین اساس مدرسه زندگی به عنوان سازمان یادگیرنده ،محل رشد استعدادها و توانمندیهای مدیران،معلمان،دانش آموزان واولیای آنها است.درحالی که در دیدگاه سنتی (عادتی ) مدرسه،صرفا مکان پرورش و رشد استعدادهای دانش آموزان است.
رویکردی محیطی _ فرهنگی است.براین اساس هدف های غنی سازی باید در فرهنگ مدرسه وجامعه مورد توجه وعنایت جدی قرار گیردودربرنامه درسی مشتمل بر اهداف،محتوا(مجموعه تجارب یاددهی-یادگیری)،روش ها واستراتژی های یاددهی-یادگیری،منابع وامکانات و روش های ارزشیابی ،به صورت یکپارچه و تلفیقی در راهنمای برنامه درسی کلیه پایه های تحصیلی مورد عمل قرارگیرد.
براین اساس غنی سازی برنامه درسی ماهیتی روشی دارد تا محتوایی.باعتقاد ما ،رویکرد آموزش مستقیم و محتوایی،یعنی گنجاندن درسی به نام مهارت های زندگی در جدول برنامه هفتگی و اختصاص ساعاتی محدود در هفته به آن ،به معنای ترک زندگی است تا زندگی.
بیان وضعیت موجود :
جّو روانی و عاطفی کلاس درس تا حدودی زیادی به وضیعت روحی و روانی معلم بستگی دارد.وقتی معلم با روحیه ی شاد و بانشاط وارد کلاس شود ،دانش اموزان از مصاحبت و در کنار او بودن لذت خواهند برد.زیرا نخستین قدم برای ایجاد شادی ونشاط در کلاس , حالات ظاهری چهره ی معلم است.مهم بودن وبزرگی ،در اخم کردن و عبوس و ترش رو بودن نیست.
برخی از معلمان تصور می کنند اگر همیشه عبوس باشند و اخم کنند ، شاگردان از انها حساب می برندو می ترسند،در حالی که تحقیقات انجام شده نتیجه ی دیگری را نشان می دهد . بررسی روزنشاین نشان می دهد که معلمان سر زنده و با شوق در ایجاد بیشترین درگیری دانش اموزان در درس ودر نتیجه بیشترین میزان یادگیری انان موفق تر ند. بنابراین ، معلم اثر بخش باید فردی بشاش ،خوش اخلاق، عاطفی و برخوردار از سلامت روانی و اعطاف پذیر باشد . تبسم بر لب داشته باشد ، جلوی خشم و عصبانیت خود را بگیرد و با دانش اموزان صمیمی ولی قاطع باشد . گاهی اولین چیزی که قبل از حالات چهره توجه دانش اموزان را به خود جلب می کند ، رنگ و نوع پوشش یا لباس معلم است ، زیرا نوع و رنگ پوشش معلم هم برای خود و هم برای دانش اموزان می تواند نشاط اور یا کسل کننده باشد . اگر معلم لباس تمیز ، روشن،زیبا و مناسب بپوشد ،به طوری که جلب توجه کند ،باعث شادی و نشاط خود و دانش اموزان می شود و دانش اموزان از صحبت کردن با او و در کنار او بودن احساس رضایت و شادی می کنند.لوشرمی گوید: پوشیدن لباس هایی با رنگ های شاد در مدارس ، علاوه بر زیبایی خاصی که به محیط اموزشی می دهد ، هنگام ایستادن در صف و نشستن در کلاس ، تاثیرات ا ساسی در روحیه ی دانش اموزان دارد . بنابراین توصیه می شود در مدارس ، بیشتر از رنگ های روشن به خصوص ابی و سفید استفاده شود .
صدای یکنواخت معلم ،کلاس درس را کسل کننده و ملال انگیز می کند . تنوع در کیفیت صدا ، نحوه ی بیان، تن صدا و سرعت گفتار، بیاگر نشاط و سرزندگی معلم است.ارام صحبت کردن و زیر و بم کردن صدا ،سبب جلب توجه و اشتیاق دانش اموزان به تدریس می شود. پس انواع سرعت در صحبت کردن را تمرین کنید . در ضمن تمرین ، متوجه خواهید شد که هنگام تغییر از یک سرعت به سرعتی دیگر ، توجه مخاطبان شما به انچه می گوید ،بیشتر می شود.
اینجانب ..... سال است که در آموزش و پرورش مشغول خدمت می باشم. در سال تحصیلی اخیر تصمیم گرفتم که با ایجاد و اجرای مدرسه زندگی و تحقق آن کلاسی شاد و با نشاط داشته باشم.
شناسایی مساله :
مساله ای که بنده با آن مواجه شدم وباعث شد که تغییراتی در کلاسم ایجاد کنم هر ساله در پایان هر دو نیم سال از دانش آموزان می خواهم که نقطه نظرات خود را در قالب نظرا ت ، انتقادات و پیشنهادات در مورد روش تدریس بنده ارائه دهند پس از جمع آوری به این نتیجه رسیدم که دانش آموزانم به درس و مدرسه کمتر توجه نشان می دهند ونمره ارزشیابی های مستمر آنان کم است . ضمنا افراد کلاس سیار کسل و کم حوصله هستند و تجهی به درس ندارند و نشانی از شادی و نشاط در کلاس به چشم نم خورد. به همین دلیل تصمیم گرفتم پژوهشی در این زمینه انجام دهم. تا هم کلاس بانشاطی بوجود بیاورم و هم اینکه در تحقق برنامه مدرسه زندگی کوشا باشم.
- چرا دانش آموزان به درس و مدرسه علاقه چندانی ندارند؟
- آیا شیوه تدریس بنده یا معلمان سال های قبل سبب بی انگیزه نمودن آنها به درس و مدرسه شده است؟
- عدم آشنایی دانش آموزان به نحوه ی مطالعه دروس ،سبب بی علاقگی آنها به این درس شده است ؟
- عدم توجه به ارزشیابی های مستمر وتکوینی در یادگیری درس و مدرسه تاثیر داشته است ؟ - عدم استفاده از وسایل کمک آموزشی درتدریس توسط معلمان موثر بوده است ؟
- چگونه می توان دانش آموزان را به درس علاقه مند سازم؟
اینها سوالاتی بودند که باید پاسخ آنهارا پیدا کرده وراهکارهای مناسب برای آنها پیدا می کردم. ارزشیابی بخشی از فرایند یاددهی - یادگیری است. همه دست اندرکاران امور آموزشی وتربیتی با کلمه ارزشیابی و امتحان آشنایی دارند . اگر بگوییم که ارزشیابی حلقه مفقوده یادگیری محسوب می شود زیاد به خطا نرفته ایم چرا که از یک نظر ارزشیابی آخرین حلقه از فعالیت های آموزشی معلم وبرنامه درسی محسوب می شود واز نظر دیگر ارزشیابی در روش های فعال تدریس و مدرسه باید مقدم واستمرار دهنده برنامه های درسی وفرایند تدریس شمرده شود. همه گمان می کنند که ارزشیابی مخصوص اندازه گیری دانش ها ومهارت ها ی دانش آموزان از مطالب مطرح شده در کلاس درس است در حالی که ارزشیابی باید شامل برنامه درسی وفعالیت های معلم در کلاس ونحوه تدریس وی نیز می باشد وبه عنوان ابزاری برای درک نقایص برنامه وروند تدریس ویادگیری دانش آموز به کار رود.حال می توان گفت که ارزشیابی بخشی از فرایند یاددهی – یادگیری است وجدا از آن ودر انتهای آن قرار نمی گیرد.
اهمیت موضوع :
اهمیت تقویت نشاط و امید به زندگی در مدرسه:
امروزه پس از سالها بحث و جدل و نظریه پردازی درباره توسعه و شاخص های آن، صاحبنظران اقتصادی و اجتماعی ، شاخص به نام توسعه انسانی را به عنوان معیار توسعه یافتگی مطرح کرده اند. برای رسیدن به توسعه انسانی از سه شاخص اصلی استفاده می شود.
شاخص نرخ امید به زندگی- شاخص باسوادی- شاخص درآمد سرانه برای بالا بردن نرخ امید به زندگی راههای گوناگون وجود دارد. که یکی از راههای آن مجهز کردن افراد به مهارت های احساسی زندگی و توجه به بهداشت روانی است.
مهارت به معنی به کار بستن اصول و راهبردهای نظری آموخته شده در حل مسائل و موقعیت های عینی است. مدرسه نخستین جامعه ای است که مودک در آن گام می نهد و اگر درست عمل کند عامل مهمی در پرورش مهارت های زندگی محسوب می شود. کودکان و نوجوانان 12 سال در مدرسه زندگی می کنند، یاد می گیرند و ساخته می شوند. اولین تجربه های زندگی اجتماعی کودکان در محیط مدرسه فراهم می شود و بسیاری از برداشت های ذهنی، پیش فرضها، باورها و بازخورهای آنان نسبت به زندگی در مدرسه و در کلاس درسی مورد آزمون سنجش و تجربه قرار می گیرد و گفته می شود مدرسه سرچشمه مناسبات اجتماعی و رفتارها و کردارهای نسل آینده است و در بلند مدت نسل جامعه محصول فرهنگی آن قلمداد می شود.
مدرسه اگر ایستا، غم زده و میرنده باشد دانش آموزان به جای نشاط و طراوت و شادابی، انزجار و به جای مهربانی و عشق ورزی، حسادت و کینه توزی را می آموزند.
در مدرسه پویا، امید به زندگی، موفقیت و کنجکاوی، شادی و طراوت تحصیلی، برانگیزنده و تحقیق دهنده استعدادها و نیازهای فطری و مقتضیات آتی دانش آموزان است.
مدرسه باید ضمن آموزشی علوم تجربی، مفاهیم ریاضی، زبان و علوم اجتماعی، کوشش جهت داری نیز برای ایجاد فرصت های علمی تعریف مهارت های زندگی و آموزشی آن به دانش آموزان فراهم کند و به طور کلی مهارت های لازم را برای داشتن یک زندگی موفقیت آمیز به دانش آموزان یاد بدهد.
در مدارس مدرن مهارت در حل مسئله ، مهارت در تصمیم گیری درست مهارت در طرح هدف های واقع بینانه زندگی مهارت در تفکر انتقادی و خلاق و مهارت در برقراری ارتباطات انسانی از جمله مهارت هایی اند که زیاد به آن توجه شده.
در کشورهای توسعه یافته به موازات آموزش علوم و فنون به جنبه های دیگری چون توسعه خود، رشد هیجانی و عاطفی تمرکز حواس، تفکر، کنترل خود، مهرورزی، نوع دوستی، محبت به دیگران، مدیریت در رفتار و اخلاق نیک، امیدواری به زندگی در متن برنامه ریزی های آموزشی و تربیتی، تحت عنوان مهارت های زندگی، وارد شده است. در چنین شرایطی است که تربیت از دالان مدرسه به گستره جهان هستی وارد می شود و شرق زیستی با شور و نشاط دانستن یگانه می شود
جمع آوری و تجزیه تحلیل اطلاعات
پژوهش حاضر دربین دانش آموزان کلاس من می باشد امسال هم طبق سالهای قبل برای اینکه بدانم چرا دانش آموزان به درس و مدرسه علاقه کمتری نشان می دهند وچه کار کنم که دانش آموزان از این حالت خارج شوند وبا دید دیگری به دروس نگاه کنند به اهمیت درس و مدرسه پی ببرند ابتدا از خود آنها خواستم که نظرشان را درباره دروس وکلاس بنویسند وبگویند چه انتظاری از کلاس و مدرسه دارند ودوست دارند از چه روشی برای تدریس دروس استفاده شود. بعداز نظر خواهی از دانش آموزان با مشاور وهمکارانم در باره علل بی علاقگی وضعف دانش آموزان در این درس صحبت نمودم سپس از تعدادی از اولیاء دانش آموزان ضعیف دعوت به عمل آمده وعلل بی علاقگی وضعف فرزندشان را نسبت به درس و همچنین عدم شادی و نشاط آنها در کلاس جویا شدم.
پس از بررسی نظرات ومطالعه کتاب ها ومجلات مختلف و همفکری ومشاوره با مشاور در مدرسه وسایر همکاران درباره علت عدم علاقه دانش آموزان به درس و عدم شادی و نشاط در کلاس به نتایجی دست یافتم که به شرح ذیل می باشد:
نظرات همکاران:
- نداشتن انگیزه
- توجه بیش از حد به مسائل جانبی وحاشیه ای (تفریح ومیهمانی ، شب نشینی و...)
- توجه ،علاقه وتحت تاثیر برنامه های تلویزیونی وماهواره ای قرار گرفتن
- سطح پایین تحصیلات خانواده
- تحت تاثیر محیط قرار گرفتن
- نداشتن برنامه ریزی وعدم رسیدگی به موقع به تکالیف نظرات والدین
- عدم علاقه به مطالعه
- نداشتن انگیزه وهدف
- صرف اوقات زیادی از شبانه روز برای دیدن برنامه های تلویزیونی
- سطح تحصیلات خانواده
نظر خواهی از دانش آموزان برای من بسیار حائز اهمیت بود به همین دلیل از آنها خواستم که نظرات ،خواسته ها وعلت عدم علاقه شان به درس و مدرسه را بدون نوشتن مشخصاتشان روی برگه ای برایم بنویسند. البته نظر خواهی از دانش آموزان فقط اختصاص به سال پنجمی ها نداشت بلکه از پایه های بالاتر هم نظر سنجی به عمل آمد. علاوه بر نظر خواهی از کلیه دانش آموزان با چند تن از دانش آموزان ممتاز ودرس خوان ودانش آموزان ضعیف مصاحبه ای ترتیب دادم که مختصری از گزارش به شرح ذیل می باشد.
نظرات دانش آموزان :
الف- نظر دانش آموزان ممتاز ودرس خوان:
-نحوه تدریس معلم
- خشک وبی روح بودن کلاس
- ترس ودلهره واضطراب دانش آموزان از پرسش های شفاهی
-زمان کم وحجم زیاد درس استان شناسی
ب- نظر دانش آموزان ضعیف
- نداشتن انگیزه ودرک درست وروشن از آینده
- عدم علاقه به مطالعه و عدم آگاهی به نحوه صحیح مطالعه
- تحت تاثیر محیط قرار گرفتن
- نداشتن علاقه به کلاس ودرس
موارد ذکر شده مهمترین مسائل دانش آموزان بود که حالا جزئی از دغدغه های ذهنی من شده بود وباید تا جایی که می توانستم در بهبود وضعیت تلاش می کردم.
رویکرد غنی سازی
رویکردی محیطی _ فرهنگی است.براین اساس هدف های غنی سازی باید در فرهنگ مدرسه وجامعه مورد توجه وعنایت جدی قرار گیردودربرنامه درسی مشتمل بر اهداف،محتوا(مجموعه تجارب یاددهی-یادگیری)،روش ها واستراتژی های یاددهی-یادگیری،منابع وامکانات و روش های ارزشیابی ،به صورت یکپارچه و تلفیقی در راهنمای برنامه درسی کلیه پایه های تحصیلی مورد عمل قرارگیرد.
از سوی دیگر مدیریت،کارکنان آموزشی،فضا (روانی وفیزیکی) و تجهیزات آموزشی ،اولیای دانش آموزان از نظر رفتار ،عملکرد و مناسبات ،باید در برنامه غنی سازی کانون توجه باشند.
براین اساس غنی سازی برنامه درسی ماهیتی روشی دارد تا محتوایی.باعتقاد ما ،رویکرد آموزش مستقیم و محتوایی،یعنی گنجاندن درسی به نام مهارت های زندگی در جدول برنامه هفتگی و اختصاص ساعاتی محدود در هفته به آن ،به معنای ترک زندگی است تا زندگی.
مهارت های زندگی
مهارت های زندگی،یعنی مجموعه ای از توانایی های شناختی ،عاطفی،مهارتی است که برای موفقیت واحساس شعف وشادمانی در زندگی موردنیاز می باشدوفرد را برای غلبه برتنش ها ومسایل ومشکلات آماده می کند.(استنتن ودیگران ،1980)
مهارت هایی مثل شناخت خود وارزش های شخصی وخانوادگی واجتماعی،مهارت های برقراری ارتباط موثر،مهارت های شناخت حقوق ومسئولیت ها،شناخت اهداف خود،مهارت های تصمیم گیری،مهارت های کنترل خشم،مهارت های مراقبت از سلامت رفتار و جسم وخودکنترلی.
لزوم هماهنگی درآموزش ارزش ها ومهارت های زندگی
مسئولیت آموزش ارزش ها ومهارت های زندگی،وظیفه تمامی نیروهای تربیتی جامعه ،یعنی خانواده ،مدرسه و نهادهای اجتماعی،رسانه ها،نهادهای سیاسی،اداری و تبلیغی است وضروری است،اهداف و فعالیت های این نهادها بایکدیگر هماهنگ باشدتا فعالیت نهادهای اجتماعی در تقابل یا تضاد با فعالیت های مدارس قرارنگیرد.
نقش مدرسه در آموزش ویادگیری ارزش ها ومهارت های زندگی
نوع رفتار،عملکرد ومناسبات مدیریت باکارکنان،دانش آموزان، معلم بادیگرهمکاران ،بادانش آموزان ودانش آموزان بایکدیگر،دریادگیری ارزشها ،نقش مهمی ایفا می کند.درواقع دانش آموزان ،ارزش هایی رامثل دوستی وصمیمیت ،مسئولیت پذیری وانجام وظایف ،برنامه ریزی وخودباوری احترام به دیگران وترغیب وتشویق آنان ، یاضدارزش هایی مثل دوری از مردم ودر خودغرق شدن، مسامحه وسهل انگاری درانجام به موقع مسئولیت ها ، ،توهین به اشخاص ،بی ارزش تلقی کردن فعالیت ها و عملکردشان ازفضای روانی مدرسه می آموزند.بنابراین ،جای جای مدرسه باید ،تحقق هدف ها را تسهیل کند.
دانلود گزارش تخصصی معلمان بررسی نقش روش های بارور ساختن تفکر خلاق در بین دانش آموزان مقطع متوسطه اول در ارزشیابی بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات25
دانلود گزارش تخصصی,راهکارها و پیشنهادات,گزارش تخصصی فرهنگیان
این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد
مقدمه
نتایج تحقیقات (بودو تورنس و...) نشان داده است خلاقیت که در تمام فعالیت های فردی و گروهی انسان مشاهده می گردد. با شدت و ضعف بالقوه و پرورش پذیر در همه انسان ها وجود دارد و برای پرورش خلاقیت (سندرز و سندرز) باید به کودکان و نوجوانان امکان تفکر داد و آنان را از انجام دادن فعالیت های قالبی و از پیش تعیین شده تا حد امکان بر حذر داشت . خلاقیت یکی از عالی ترین و پیچیده ترین فعالیتهای ذهن آدمی است که تعلیم و تربیت باید بدان توجه کند . خلاقیت یکی از عالی ترین و پیچیده ترین فعالیت های ذهن آدمی است که تعلیم و تربیت باید به آن توجه کند . خلاقیت نه فقط به هوش و تفکر بلکه به سازمان شخصیت فرد نیز مربوط می شود. یکی ازسؤالاتی که در چهار دهه گذشته ذهن بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان تعلیم و تربیت را به خود مشغول کرده این است که آیا می توان خلاقیت را پرورش داد؟ خلاقیت نه فقط به هوش و تفکر بلکه به سازمان شخصیت فرد نیز مربوط می شود. تربیت آزادانه کودک در وضعیتی که والدین دارای علایق قوی گوناگونی باشند باعث بروز صفت خلاقیت در کودکان میشود. از این رو مساله تربیت کودکان و پرورش استعدادهای فطری آنان از مسایل بسیار مهمی است که باید مورد توجه مربیان و والدین قرار گیرد و معلمان بایستی امکانات تجلی اندیشه خلاق را در مدارس فراهم آوردند و دانش آموزان به تدریج مفاهیم اساسی علوم مختلف را بیاموزند تا با مسایل زندگی، خلاقانه برخورد کنند و جهان اطراف خویش را در جهت مطلوب تغییر دهنده تصاویر ذهنی که ما به کودکان خود می دهیم، آینده آنها را شکل می بخشند. این تصاویر ذهنی بصورت پیشگویی هایی هستند که به تحقق در می آیندو تصویر ذهنی شما میزان شاد بودن، مفید بودن و خلاق بودن کودکتان را شکل می بخشند، مطمئناً تصویر ذهنی شما برای هر یک از کودکانتان بیش از آنچه انجام می دهید و یا به آنها می گویید در رشد انگیزه خلاقیت و موفقیت آنها در آینده موثر خواهد بود. نتایج تحقیق (بودو، تورنس و ...) نشان داده است خلاقیت که در تمام فعالیتهای فردی و گروهی انسان مشاهده می گردد، با شدت و ضعف بالقوه و پرورش پذیر در همه انسانها وجود دارد و برای پرورش خلاقیت (سندرز و سندرز) باید به کودکان و نوجوانان امکان تفکر داد و آنان را از انجام دادن فعالیتهای قالبی و از پیش تعیین شده تا حد امکان بر حذر داشت . با توجه به اینکه خلاقیت می تواند شکننده محدودیتها، بر اندازنده ناتوانیها، شکافنده ناشناخته ها و یابنده نا دانستنیها باشد این سوال مطرح میشود که چه نوع تصاویری می تواند الهام بخش کودکان در انجام کارهای خلاق بوده و چگونه می توان نسلی متفکر و خلاق پرورش داد؟
بیان وضعیت موجود
اینجانب ...... سال سابقه در آموزش و پرورش هستم. امکانات مدرسه در حد محدود بوده و وسایل آموزشی به ندرت دیده می شد . والدین اغلب کشاورز و دامدار بو دند و در ابتدای سال تحصیلی فرصتی برای رسیدگی به امور تحصیلی فرزندشان نداشتند . دانش آموزان در حالی که مشتاق به نظر می رسیدند ازامکانات زیادی برخوردار نبودند با توصیف چنین شرایطی تصمیم گرفتم در حد امکان از تمام امکانات برای رشد و پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایم و تحولی در امر ارزشیابی بوجود آورم. حدود سه ماه از شروع سال تحصیلی گذشته بود. پس از چندین جلسه تدریس . درباره پیشرفت دانش آموزان نگرانی هایی احساس کردم . به نظر می رسید بعضی ازدانش آموزان در فعالیت های کلاسی شرکت جدی نداشتند و نمی توانستند درس های تدریس شده قبلی را بخوانند بنا به اهمیت موضوع تصمیم گرفتم با انجام مطالعات بیشتر و تحول در ارزشیابی سطح دانش و معلومات دانش آموزان را بالا ببرم. شناسایی مسئله امروزه ثابت شده است که خلاقیت یک ویژگی صرفا ذاتی نیست، بلکه همه انسان ها از این توانایی برخوردار هستند و همه درجات گوناگونی از این استعداد را دارند، علا وه بر این عواملی هم چون مهارت یابی، آموزش پذیری، انعطاف پذیری، سطح دانش و آگاهی، خطرپذیری، نترسیدن از اشتباه و شکست نیز در میزان خلا قیت و نوآوری دانشآموزان تاثیر فراوانی دارند. معلم می تواند همه این عوامل را به صورت یک مجموعه در دانشآموزان شناسایی کند و بکوشد آن ها را پرورش دهد. «خلا قیت» جنبه های متعددی دارد که هر کدام از آن ها باید در جای خود بررسی شوند. یک جنبه بسیار مهم خلا قیت وجود شرایط لا زم برای بروز این استعداد همگانی است. بنابراین آموزش و پرورش برای رشد خلا قیت و نواندیشی در دانشآموزان، به ویژه در دوره ابتدایی که زیربنای تعلیم و تربیت محسوب می شود، باید به درک درست و روشنی از شرایط موجود برسد و در گام بعدی بر مبنای فلسفه تعلیم و تربیت و هدف های اصولی و معیارهای علمی معتبر بکوشد، تصویر روشنی از شرایط مطلوب خلا قیت رسم کند. در این صورت می تواند با کم ترین وقت، انرژی و سرمایه مسیر پرورش و شکوفایی خلا قیت ها و نواندیشی های دانشآموزان را هموار سازد.رولا می معتقد است تفکر خلا ق، نمایش بالا ترین درجه سلا مت عاطفی و عبارت است از ابراز وجود افراد سالم در جریان خود بهسازی و تکامل نفس خویش.تعریف های دیگری نیز از خلا قیت شده که برخی از آن ها عبارتند از: خلا قیت، دوباره نگاه کردن است.خلا قیت، خارج شدن از پشت درهای بسته است.خلا قیت، عبارت از عمیق تر کردن است.خلا قیت، فرآیند مقابله واقع بینانه با یک مساله و درگیری و جذب شدید آگاهی با هوشیاری و مرتبط ساختن مطالب با یکدیگر به نحوی تکامل یافته است.وقتی در جهان با مسائل نامتجانس و ناهمگون، منابع محدود و پایان یافتنی، سرعت تغییرات و مسائل دیگری از این قبیل مواجه می شویم، نیاز به خلا قیت و شعله های بینشی درونی آشکارتر می شود.با این که هیچ یک از ما دقیقا نمی دانیم در آینده چه چیزی در انتظار ماست، برخی حقایق و نیازهای آینده به نحو فزاینده ای بر ما روشن تر می شوند. آموزش مهارت های سازگاری و وفق دادن، باید بخش عادی مواد درسی را در کلا س های درس تشکیل دهند. نبوغ ساختن آینده در مغز خلا قی است که می تواند خود را با الگوهایی که آینده در بردارد وفق دهد. این مساله نیاز به خلا قیت یا انفجارات بینش درونی را آشکار می سازد. مهارت های تفکر خلا ق باید مهمترین مهارت های سازگاری و قابلیت انطباق به حساب آیند.