شرح فایلدر این بخش، ابتدا به سیر تکوینی خدمات اطلاعات و کتابخانه ای در چند دهه اخیر ونقش آن در پیشرفت و توسعه جوامع آمریکا و انگلیس اشاره گردیده و سپس نمونه هایی از کتابخانه های الکترونیک و روند اجرا در چند کشور مورد بررسی قرار گرفته است.
با بررسی تاریخ تمدن بشری مشخص میشود که کتابخانه ها بخش جداناپذیر جامعه متمدن بوده و با نحوه فکری و بافت سازمانی جامعه انسانی ارتباط نزدیک دارد.در گذشته کتابخانه شکلی سنتی داشته و کتابدار همانند یک انبار گردان مسئول نگهداری و ارائه اطلاعات به مراجعین بوده است، با ورود به عصر انفجار اطلاعات و افزایش روزافزون حجم اطلاعات وتکنولوژیهای جدید، کتابخانه ها باید از محیط داخلی خود فراتر رفته و روندهای سیاسی، اجتماعی، حقوقی و بازارهای تکنولوژی اطلاعات را مد نظر داشته باشند.
آمریکا: خدمات اطلاعات و کتابخانه ای
در ویرایش جدید گزارش سالیانهی، بخش ویژهی کتاب خانهی پزشکی قرن 21 اضافه شده است که میتوان آن را از صفحهییک ملاحظه نمود. با افزایش مسؤلیتهای کتاب خانهی ملی پزشکی، NLM و برای پیاده کردن سیستمهای جدید و بسیار توانمند اطلاعاتی جهت پاسخ دهی به نیاز عموم مردم و متخصصین پزشکی، NLM به امکانات و تسهیلات بیشتری نیاز دارد . با این حال، سال مالی 2002 پیشرفتهایی را در بسیاری از جهات نشان میدهد. برای گزینش تعداد کوچکی از انبوه مقولههای اجرا شده، چند گاه شما ر در این گزارش ذکر شده است .
در سال جاری تعداد سوابق MEDLINE به 12 میلیون رسید. در سال 2002، MEDLINE و سایر پایگاههای داده، از طریق سیستم بازیابی PubMed، بیش از 500 میلیون بار، مورد باز دید و جستجو قرار گرفتند.
خدمات اطلاعاتی مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولژی، روند توسعه خود را ادامه داد. برای نمونه، بانک اطلاعاتی GenBank از بیش از00/100 گونهی اطلاعاتی تشکیل شده است که 15 میلیون توالی و بیش از 14 میلیارد زوج اساسی دارد.. این بانک روزانه مورد بازدید 50 هزار محقق قرار میگیرد.
MEDLINE PIUS. به عنوانیکی از منابع جامع و مطمئن اطلاعات پزشکی مطرح است . در سال 2002، نسخهی اسپانیایی آن نیز در دسترس مصرف کنندگان قرار گرفت .
در تقسیمات NLM پیشرفتهای مشابه مهّم دیگری نیز وجود داشته است که برخی از آنها عبارتند از : گسترش تاریخچهها در بخش علوم و Clinical Trial. Gov مرکز لیستر هیل (Lister Hill)، پاسخ سریع به 11/9 از خدمات اطلاعاتی تخصصی پرسنل و قرار گرفتن این خدمات روی وب، بهرهبرداری از شبکه جدید و مرکز امنیتی نصب شدهی ادارهی سیستمهای ارتباطات و رایانهای، ارائهی بیشتر برنامههای جدید آموزشی دادهورزی زیستی (bioin formatics) و IAIMS با استفاده از برنامههای موسوم به برنامههای برون سازمانی (Extramural) موفقیتهایی مذکور و بسیاری دیگر از کامیابیهایی که در این گزارش تشریح شدهاند نتیجهی فعالیتهای اختصاصی پرسنل مجرب و متخصص و هم چنینیاری و هم فکری کادر با استعداد مشاورین و رایزنان NLM بوده است . مشارکت همه کاربران سبب شده است که این مؤسسه در سراسر جهان به عنوانیکی از منابع کارا و قابل اعتماد اطلاعات زیستپزشکی ( Biomedical ) در کلیهی اشکال خود شهره گردد.
NLM: کتابخانه ی پزشکی قرن 21
سال مالی 2002یکی از سالهای محوری برای برنامه توسعهی امکانات NLM به شمار میآید . در این سال قرارداد 35 درصد از طراحی ساختار به شرکت بوستونی Pervy Dean Rogors داده و قرار داد تکمیل طرح نهایی نیز بسته شد. مسائلی چون نقش تاریخی NLM، به عنوان بزرگ ترین مجموعهی کتاب ها، مجلات و سایر اطلاعات زیستپزشکی و مسئولیت بزرگ و جدید آن در زمینه فناوری زیستی، تحقیقات خدمات پزشکی، سلامت مصرف کنندگان و حفظ آن از مهم ترین عواملی هستند که نیاز به گسترش فضا را برای مجموعهها و مراجعان NLM افزون میکند.
کنگرهی آمریکا در سال مالی 2000 از NLM خواسته است که برای ساختار ساختمان جدید، مطالعات امکان سنجی را انجام دهد و به این ترتیب برنامههای روبه رشد مرکز ملی اطلاعات فناوری زیستی ( NCBI) و محدودیتهای فزایندهی فضای موجود بزرگترین مجموعهی پزشکی جهان مورد تایید کنگره قرار گرفت. در سال مالی 2001، کنگره، منابع مالی را برای فعالیت طراحی مهندسی و ساختاری مجتمع جدید تاسیس کرد. اخیراً، کنگره در گزارش سنا موسوم به تخصیص اعتبار به نیروی کار، خدمات انسانی، بهداشت و آموزش و پرورش، بر تسریع گذر از فاز طراحی به مرحلهی ساخت تاکید کرده است:
بسیاری از بیماریهای خیلی جدی مبنای مولکولی دارند. از آنجایی که مرکز اصلی اطلاعات فناوری زیستی NLM، حجم عظیمی از اطلاعات پوشش داده نشده را، در دههی گذشته سازمان دهی و تحلیل کرده است، لذا این مرکزیکی از مناسب ترین اجزای فرایند تحقیقات به شمار میآید. کنگره معتقد است که اگر این مرکز بخواهد در ایفای نقش عمدهی خود در مبارزه با بیماریها نهایت مشارکت را داشته باشد، باید برای پاسخ گویی به تقاضای فزاینده ایی که به آن میرسد به سرعت به تسهیلات و امکانات مورد نظر مجهز شود . کمیته، اعتبار لازم برای چنین تسهیلاتی را تامین و اظهار امید واری کرد که با تکمیل طراحی، به سرعت فاز ساخت آغاز گردد. از همین رو کمیته از NIH خواست که تا تاریخ آوریل 2003 طی گزارشی، ویژگیها و ابعاد تسهیلات جدید و هزینه ی پیش بینی شده را براساس برنامه زمانی با خطوط اجرایی سریع برای این کمیته ترسیم کند.
امکانات فیزیکی جدید ( با توجه به طرح جلد این گزارش ) ساختار منحصر به فردی است که با توجه به فعالیت کتاب خانهی پزشکی قرن 21 و چشم انداز رو به تکوین آن طراحی شده است . نظر به گسترش انواع اطلاعات از کتاب ها، مقالات، رسانههای جمعی، و قرار گرفتن این اطلاعات در بانک اطلاعات GenBank، وظیفهی NLM نیز سنگین تر شده است . انفجار اطلاعات و افزایش تقاضای دسترسی به اطلاعات از سوی دانشمندان، فراهم آوران مراقبتهای پزشکی، بیماران،عموم مردم و لزوم مدیریت براین مقوله ها، الزام به تسهیلات نوآورانه و جدید را بیش از پیش نشان میدهد.
212 صفحه فایل ورد قابل ویرایش فهرست مطالب:
آمریکا: خدمات اطلاعات و کتابخانه ای
NLM: کتابخانه ی پزشکی قرن ۲۱
دفتر تولید برنامههای اطلاعاتی پزشکی
هدایت برنامههای بین المللی NLM
برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل
خدمات رسانی و بهداشت مصرف کننده
اتصالات قبیلهای
خدمات رسانی به عبری ها
خدمات رسانی به افراد مسن
اولویتهای ارزیابی وب OCHD عبارتند از :
برنامههای بین المللی
Net .MMCOM : شبکه تحقیقات مالاریا در افریقا
شبکه، ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۰۳
مشارکت در شبکهی بین المللی
اتصال به اینترنت جهانی
مراکز بین المللی MEDLARS
باز دیدکنندگان بین المللی
باز دید کنندگان از کشورهای زیر بودند:
عملیات کتاب خانه (Library Operation)
طراحی برنامه و مدیریت
توسعه و مدیریت مجموعهها
گزینش
نگهداری و مدیریت مجموعه
دسترسی دائم به اطلاعات الکترونیکی
مدیریت کتاب شناسی (Biblio graphic Control)
دیگر اقدامات LO عبارتند از : نگهداری عناوین موضوعی پزشکی
(Medical Subject Headigs / mesh)
کاتولوگ سازی (Cataloging)
ایجاد فهرست موضوعی (Indexing)
ارائه الکترونیکی توسط ناشران
اسکن کردن و پذیرش کار الکترونوری
[OCR (Scanning and optical character recognition)]
تایپ شده دوتایی
محصولات اطلاعاتی
پایگاه داده و منابع وبی
دادههای قابل خواندن برای ماشین
انتشارات چاپی و وبی
خدمات کاربر مستقیم
تحویل مستندات
خدمات رسانی
شبکه ملی کتاب خانههای پزشکی
اقدامات خاص خدمات رسانی NLM .
برنامهها و نمایشگاههای تاریخی
استخدام و آموزش کتابداران
فعالیتهای دادهورزی پزشکی
ساخت منابع
شبکه داده سم شناسی (TOXNET)
TOXLINE (اطلاعات سم شناسی روی خط)
ثبت تاثیرات سمی مواد شیمیایی (RTECS)
مرکز اطلاعاتی عواملی جهشزای محیطی (EMIC)
خدمات اطلاعاتی AIDS
خدمات رسانی / پشتیبانی کاربر
HSDB دستی
سیستم غلطیاب املایی شیمیای (Chemical Spellcheker)
برنامههای برون سازمانی EXTRAMURAL PROGRAMS
میلتون تون M. P
مدیر وابسته
کمکهای منبعی ـ MLAA (Resource Grants)
کمکهای دسترسی به کتاب خانههای دیجیتالی (IADL)
کمکهای سیستمهای اطلاعاتی
آموزش و عضویت(MLAA)
برنامههای آموزشی مورد پشتیبانیNLM
عضویت انفرادی
برنامهی کمکی انتشارات
پشتیبانی اقلیت از محل اعتبار کمکی مجاز EP
سایر پشتیبانیهای اقلیت
پشتیبانی پژوهشی(۳۰۱ PHS )
دادهورزی پزشکی
سایر پشتیبانیها
پروژههای خاص
پروژههای گوناگون خاص
SBIR/ STTR (301 PH )
موارد برجسته در مدیریت کمکهای مالی
هییت حاکم
هییتهای فعالیتهای خاص
خلاصه
خلاصه اجرایی.
شبکهی ارتباطی باسرعت بالا:
برنامهی امنیت چند وجهیIT
سایت وبی بزرگ و جدید پزشکی:
سیستم جدید پشتیبانی از خدمات مشتری
فهرست بندی اصلاح شدهی MEDLINE و بردازش آخر سال:
موتور جستجوی جدید: (Mew Search Engine)
ارتقاء امکانات رایانه ایی:
خدمات مشتری (customer service)
پشتیبانی دستگاه روی میزی
پشتیبانی از شبکه (Network Support)
پشتیبانی از سیستمها
امنیت IT، (IT Security)
امکانات رایانهای (Computer facilities)
تجهیزات امنیتی زیست سنجی (Biometerics)
بهداشت مصرف کننده (Consumer Health)
پروژهی پزشکی افراد بزرگ سال (Senior Health Project)
خدمات مجازی مشتری (Virtueel customer Serrice)
اطلاعات تخصصی پزشکی (Professional Health Information)
مرورگرMesh (Mesh Browser)
عناوین موضوعی پرشکی (MesH)
سیستم نگهداری و خلق داده (DCMS)
صفحه وب NLM
خدمات رسانی
سیستم خدمات رسانی و بهداشت مصرف کننده :
منابع پژوهش علوم / خدمات پزشکی (HSRP)
سیستمهای پشتیبانی مدیریتی
انگلستان: جامعه اطلاعاتی قرن بیست و یکم
کرن اوکوپیا (Cornucopia) پایگاه اطلاعاتی پیوسته در مجموعه موزه:
اطلاعات و کتابخانه ها: بعضی از زمینه های قانونی
کتابخانه ها با سپرده قانونی
اداره ثبت عمومی:
اداره ثبت اختراعات:
حق وام عمومی:
سرشماری سال ۱۹۰۱: دیجیتالی شدن داستان موفقی است؟
حق تملک روشنفکرانه و حق انحصاری
CILIP :
آموزش برای مدیریت اطلاعات و کتابخانه:
جوامع:
کتابخانه های عمومی:
کتابخانه مارچ، کمبریج شایر (Cambridgeshire, March Library):
کاتالیزوری برای تغییر در جامعه:
«کتابخانه هزاره جدید نورفولک نورویچ در مرکز گرد همایی نورویچ»
کتابخانه های عمومی ایرلند شمالی پیشگام
دسترسی به اینترنت برای افراد ناتوان و معلول:
خدمات اطلاعات و کتابخانه برای آموزش متوسطه
خدمات اطلاعات و کتابخانه برای آموزش عالی:
وجود کتابخانه های آموزش عالی در انگلیس:
کتابخانه جدید دانشگاه آبریتی (Abertay) در داندی (Dundee):
کتابخانه سیموس هنی (Seamus Heaney) در دانشگاه کویین (Queen):
کتابخانه پژوهشی جدید دانشگاه یورک (York)
کتابخانه های ملی
کتابخانه ملی اسکاتلند
کتابخانه بریتانیا (Brithsh Library):
کتابخانه بریتانیا برای دیجیتالی کردن اولین کتاب چاپ شده در انگلیس
(( لین بریندلی )) ، ریس اجرایی کتابخانه بریتانیا
کتابخانه های دولتی
شوراهای تحقیقاتی:
هیئت های حرفه ای:
کتابخانه های مراقبت های بهداشتی و پزشکی
محتوا، شبکه، تقارن:
جامعه اطلاعات جهانی انگلستان
شورای بریتانیا (British Council):
تجارت الکترونیکی از cabinet Office
دولت و حکومت الکترونیکی:
نمونه هایی از تجربیات اجرا شده :
تجربه یک کتابخانه الکترونیکی در استونی
کامپیوتریزه و اتوماتیک کردن کتابخانه ها:
تجربه کتابخانه الکترونیکی در برمه
مراحل اجرای کار:
راه اندازی کتابخانه الکترونیکی الکساندریا
نیاز سنجی کاربران جهت طراحی سیستم
طراحی و ساختار سیستم
فعالیتهای تحقیقاتی و پیشرفتها
مقایسه فعالیتهای واقعی با فرضیه های قبلی
طراحی و اجرای یک کتابخانه دیجیتال برای مربیان کامپیوتر
زمینه
کتابخانه دیجیتالی چیست؟
طراحی و اجرا
ملزومات
سخت افزار- کامپیوتر شخصی یا یونیکس
می باشد. سرور وب باید به اینترنت دسترسی داشته باشد، فضای دیسک سخت وسیع داشته باشد و
ذخیره- پایگاه داده ها یا ساخت بایگانی
موتور جستجو- برای خودتان بنویسید یا تجاری
ایمنی و اطمینان – امتیازات و برتریهای فایل
زبانها
اسکریپتهای CGI
Java Script
نتیجه
راهنمای قدم به قدم – ایجاد یک کتابخانه دیجیتالی SOMLib
پیش پردازش
مرحله (قدم) اول:
Expenineut/ Riles/wirn98.HTML
(رفع) برداشت اطلاعات فرمت شده
تجزیه مدارک در چند بخش
منقسم کردن Stemming
۲- تجزیه
آموزش
۴- Lib viewer Representation
۵- Download
تاسیس یک مرکز کتابخانه دیجیتالی
تعیین درست پرسنل