پژوهش، آموزش، بهره وری و توسعه اقتصادی؛ کدام یک مقدم بر دیگری است؟
برای جواب به سوالی که در عنوان مقاله مطرح شده است، مروری گذرا بر تعریف کلماتی که سازنده عنوان مقاله هستند لازم است. اصطلاح «پرورش» ناظر بر محدوده ای است که هدف آن شخصیت سازی انسان است. نتیجه ساخت شخصیتهای هر انسان، گسترش ظرفیت فکری در ابعاد مختلف و گسترش ظرفیت فکری، یعنی ارتقای دیدی گسترده تر است.
«پژوهش» فرایند تولید دانش و فرایند سامان مند و نظام مند است که مراحل مختلف و به هم پیوسته ای دارد. موفقیت در هر مرحله، مبتنی بر موفقیت در مرحله پیشین است. مهمترین خصلت این فرایند، زایایی، باروری و تولید است.«آموزش» به معنای انتقال یا ارایه مفاهیم فکری از طریق مطالعات و یا تجربه است.
«بهره وری» به معنای کار بهتر و اصولی تر است، و امر فرهنگی به شمار می رود که هدف از آن عقلایی کردن فعالیتها برای رسیدن به زندگی بهتر است.
فرهنگ بهره وری همانا مجموعه عادتها، منش، خلق و خو، اخلاق، حالت، روحیه، تفکر و ذهنیت است که جامعه را در فرآِیند تبدیل به ارزشهای بالاتر یاری می دهد. «توسعه» فرایندی است که از تعامل بین اندیشه های نو، ایده های تازه و آرمانهای جدید با ساختارها و نهادهای قدیمی صورت می گیرد و به نوسازی ساختارها و نهادها می انجامد. در این تعریف آنچه که عامل محرک در زمینه توسعه است دانش جدید، ایده های تازه و اندیشه های نو است. در همه تعریفهایی که در مورد توسعه شده، انسان هدف توسعه و نیز عامل آن معرفی شده است. یعنی توسعه باید به بهبود کیفیت زندگی انسان منجر شود. بنابراین انسان هدف توسعه است، اما خود انسان هم باید این توسعه را ایجاد کند.
چند گاهی است که موضوع تولید علم در عالی ترین سطح مدیریت جامعه مورد توجه قرار گرفته است. بدون شک، انگیزه تولید هر کالا بر تقاضای بدنه جامعه استوار است و اقتضای بازار ضامن جذب و مصرف هر کالا است. امروزه علم کالای فکری و فرهنگی تلقی می شود و نهایتاً یک پدیده جهانی است.
