تحقیق در مورد فرهنگ کتابخوانی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه18

تقویت ارتباط دو سویه بین کتابخانه ها و کتابخوانها کاری نتیجه بخش است

مدیر پژوهشی شورای عالی آموزش و پرورش ، گفت : در تشویق به مطالعه و راه های ایجاد نیاز به کتاب ، عوامل و نهادهایی چون خانواده ، مدرسه، اجتماع و شرایط فیزیکی کتابخانه ها و ... نقش دارند ، اما همین چند عامل عوامل بازدارنده مطالعه نیز هستند !

علی رستمی پور که به زودی " طرح جامع گسترش فرهنگ کتابخوانی " را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه می کند ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، به بیان جزئیاتی از طرح فرهنگی خود پرداخت .

مدیر پژوهشی شورای عالی آموزش و پرورش که مدیریت موسسه انتشاراتی " نورالثقلین " را نیز بر عهده دارد ، تصریح کرد : سابقه موضوع گسترش کتابخوانی به سالها قبل برمی گردد که درامور تربیتی و سپس معاونت پرورشی طرح های کتابخوانی اجرا می شد ، اما طرح مسابقات کتابخوانی ایرادهایی داشت که سال 72 با تغییر روش برگزاری مسابقات کتابخوانی به مطالعه و تحقیق ، باب تازه ای به روی دانش آموزان گشوده شد .
وی افزود : مبانی طرح مطالعه و تحقیق این بود که نباید با معرفی یک کتاب مسابقاتی برگزار کنیم که چه بسا تیراژ کتاب به تعداد شرکت کنندگان موجود نباشد و دیگر اینکه با معرفی کتاب ممکن است یک سیر مطالعاتی ارایه شود اما به هیچ وجه روش مطمئنی برای عادت به مطالعه کتاب نیست . اما اگر با ایجاد سوال و با احیاء روحیه جستجوگری و کنجکاوی دانش آموزان، تشنگی در آنان ایجاد شود خودشان به دنبال آب خواهند رفت و این مصداق آب کم جو تشنگی آور به دست است.

برای کتابخانه های عمومی درکشور، که محدود هستند هیات امناء کتابخانه های عمومی و دبیرخانه و سازمان مستقل با اختیارات و امکانات ویژه لحاظ کرده ایم ، اما 38 هزار کتابخانه مستقل در مدارس داریم که هیچگاه اقدامات سازمان یافته ای برای آنها نداشته ایم
مدیر پژوهشی شورای عالی آموزش و پرورش یادآور شد : به خاطر دارم که طرحی به نام طرح مطالعه و تحقیق سال 72 به جای مسابقات کتابخوانی ارایه شد وازهمان ابتدا اینجانب در خدمت دانش آموزان بودم و احساس کردم برای احیاء روحیه جستجوگری و تفکر تالیفاتی که دانش آموزان بتوانند از آن استفاده کنند ، نیست یا اگر تالیفی در متدولوژی تحقیق است بیشتر آکادمیک است . برای دانش آموزان یک کتاب تالیف کردم که با عنوان " آموزش روشهای مطالعه و تحقیق " درسال 74 منتشر شد . در همان سال دانش آموزان برگزیده کشوری طرح مطالعه و تحقیق با ارایه طرح های پژوهشی ارائه شده توسط بنده و سایردوستان که آثاردانش آموزان را داوری می کردیم به وجد و شور آمد .
رستمی پور درادامه گفت : کسانی در این راه به ما کمک علمی می کردند که دکترمحمد رضا سنگری یکی از همین افراد بود، ما از زوایای مختلف ، روشمندی و متدولوژی تحقیق، موضوع شناسی ، نتایج و یافته های پژوهشی دانش آموزان و ... ، آثارآنان را داوری و تعداد زیادی ازاین آثاررا درسطح رساله های فوق لیسانس ارزیابی می کردیم .
وی در ادامه خاطرنشان کرد : اثرچند گروه که درطول سال تلاش زیادی کرده بودند بسیار شاخص بود ، چون تاکید طرح مطالعه و تحقیق بر کارهای گروهی بود و زمینه را فراهم کرده بودیم تا دانش آموزان اجرای پژوهش را به صورت گروهی تمرین کرده و فرا بگیرند ، از جمله این طرح های شاخص که سال 74 توجه مرا به خود جلب کرد یک گروه ازآذربایجان شرقی بود که درخصوص" پلاسما حالت چهارم ماده " تحقیق کرده بودند ، این گروه سال 73 هم در خصوص لیزر کاری ارایه کرده بودند که در مرحله کشوری مورد تشویق قرار گرفتند و سال 74 علاوه بر اینکه هر یک از اعضای گروه قبلی خودشان یک گروه جدید تحقیق تشکیل داده بودند و راهنمای گروه جدید خود بودند ، دو نفر از آنها با 3 نفر از دانش آموزان جدید این پژوهش را طی یک سال مطالعه اجرا کرده بودند که بعدها با بهره گیری از راهنمای استادان دانشگاه تبریز و استفاده از فضای آزمایشگاه آنجا لامپ نئون را می سازند البته بعد از دو بار انفجار، در نهایت موفق به ساخت می شوند .
رستمی پور اظهار داشت : این تلاش وصف ناشدنی دانش آموزان در سال 75-74 احساس مسوولیت بیشتری را برمی انگیخت ، بنابراین مطالعات خود را برای تدوین متدلوژی تحقیق و ارایه راههایی برای رشد تفکر و پرورش خلاقیت و نوآوری دانش آموزان ادامه دادم و مطالعات به صورت جدی تر دنبال شد که درنهایت طرحی برای دوره متوسطه ارایه کردم که یادگیری روشهای مطالعه و پژوهش به صورتی نظام مند در برنامه مدارس گنجانده شود .
به گفته مدیر پژوهشی شورای عالی آموزش و پرورش ، این طرح در نهایت به عنوان یک درس ارایه شد و با عنوان " آیین مطالعه و پژوهش " جزو دروس عمومی سال اول و دوم متوسطه قرار گرفت و به صورت یک کتاب رهنمای معلم و یک کتاب کار دانش آموز ارایه شد . این درس در هر کجا اجرا شده است نتایج مطلوبی داشته ، البته سال 76 با تغییراتی که در طرح مطالعه و تحقیق دانش آموزان ایجاد شد، آن خلاقیت و ابتکار و نوآوری که دانش آموزان که ناشی از انتخاب آزادانه موضوع تحقیق خود بود به سردی گرایید و به اعتقاد من ، تنها علت آن ارایه چند موضوع به دانش آموزان بود ، چرا که درطرح مطالعه و تحقیق ما دانش آموزان را محدود نمی کردیم و دانش آموزان - چه در شهر و چه در روستا - حتی اگر کتابخانه هم نداشته باشند درطرح لحاظ شده بود که چگونه مساله یابی نمایند و آنچه برایشان سوال است ، با مصاحبه ، مشاهده و ... اطلاعات لازم را از محیط پیرامونی خود جمع آوری نمایند و موردتحلیل و بررسی قرار بدهند .
مدیر موسسه فرهنگی - انتشاراتی نورالثقلین گفت : ما شاهد بودیم که دانش آموزان محقق که آزادانه موضوعی را انتخاب کرده بودند برای یافتن کتابهای مورد نیاز ، بارها به شهرهای مختلف مسافرت کرده بودند زیرا در روستای خودشان هیچ کتابخانه ای وجود نداشت . این شور و شوق ایجاد شده بود اما نیاز بود که کتابخانه های مدارس از کتابهای مورد نیاز دانش آموزان غنی باشد و این یکی ازمشکلات عمده ای بود که سالها کارشناسان در این موضوع و محرومیت ها سخن می گفتند ، هر چند که واحد کارشناسی کتاب آموزش و پرورش تلاشهای زیادی کرد تا به مناسبت هفته کتاب ، امور تربیتی به انحاء مختلف کتاب برای مدارس ارسال کند ، اما تعداد زیاد مدارس تکافوی این تعداد اندک کتاب را نداشت .
رستمی پور در ادامه گفت و گو با مهر ، با سالهای جدیدترو اقدامات آموزش و پرورش در راستای توسعه کتابخوانی در بین دانش آموزان اشاره کرد و گفت : طرح 1000 نمایشگاه در هزار مدرسه با هماهنگی چندین دستگاه و نهاد فرهنگی با آموزش و پرورش - از جمله معاونت فرهنگی وزارت ارشاد - به مورد اجرا گذاشته شد و سال به سال مراحل رو به رشد خود را طی کرد تا اینکه سال 82 ، 26 هزار نمایشگاه در26 هزارمدرسه اجرا شد و شاید بتوان گفت تنها طرحی بود که برای تجهیز کتابخانه های مدارس اجرا شد ، البته طرحهای کوچک تر دراستانها و گوشه و کنار کشوربه اجرا در می آمد . با بررسی ها و مطالعاتی که اینجانب طی یکی دو سال گذشته داشته ام ، هر چند این طرح ها خوب بوده اما نه طرح های تجهیز و تقویت کتابخانه و نه طرح های کتابخوانی هنوز به حد مطلوب نرسیده و نیاز است طرح های جدیدی ارایه کنیم .
رستمی پور با بیان این که دستگاه مجری طرحهای فرهنگی باید خود صاحب دغدغه فرهنگی باشد ، گفت : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال 77 -76 مسابقاتی برای گسترش فرهنگ کتابخوانی اجرا می کرد. در پی آن سمیناری نیز در این خصوص برگزارشد و فراخوان دادند که محققان مطالعات خود را ارایه نمایند که مقاله من هم با عنوان " راه های گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی بین دانش آموزان ، دانشجویان و قشرهای مختلف مردم " به آن سمینار ارایه شد و دربین مقالات حائز رتبه برتر شد .
وی افزود : ازهمان زمان تاکنون ، تلاش درمطالعه بیشتری در این خصوص داشتم و چون درحوزه نشر کشورهم سهیم شده بودم معضل عدم توجه به کتاب و سرانه مطالعه در کشور را از مهمترین معضلات فرهنگی کشوردیدم برهمین اساس ،عوامل جذب و تشویق به مطالعه وعوامل بازدارنده و مانع مطالعه را در کشور شناسایی کردم که شبکه ای نسبتا پیچیده حاصل این مطالعه شده است .
وی در توضیح بیشتر طرح خود یادآور شد : برای کتابخانه های عمومی درکشور، که محدود هستند هیات امناء کتابخانه های عمومی و دبیرخانه و سازمان مستقل با اختیارات و امکانات ویژه لحاظ کرده ایم ، اما 38 هزار کتابخانه مستقل در مدارس داریم که هیچگاه اقدامات سازمان یافته ای برای آنها نداشته ایم . اگر معتقد هستیم که عادت به مطالعه ضروری است و این عادت باید ازسنین کودکی و نوجوانی شکل بگیرد، پس برای کودکان و نوجوانانی که مفیدترین ساعات عمر خود را در مدرسه به سر می برند چه فکری کرده ایم ؟ آیا به اندازه یک هزارم هزینه ای که برای کتابخانه های عمومی کرده ایم به کتابخانه های آموزشگاهی توجه داشته ایم ؟
رستمی پور اظهار داشت : در طرحی که به آن اشاره کردم ازنظرساختاری ، هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم وزارت آموزش و پرورش مشارکت خواهند داشت .
یکی ازپیشنهادات طرح ، ایجاد سازمانی مستقل برای کتابخانه های مدارس کشور است و اگر به هیچ وجه امکان پذیر نباشد طرح پیشنهاد نموده است که " هیات امناء کتابخانه های عمومی کشور" به "هیات امناء کتابخانه های عمومی و آموزشگاه های کشور" تغییر ساختاردهد و وظایف و اختیارات جدیدی به آنچه قبلا داشته است اضافه شود ، دستگاه آموزش و پرورش نیز با ساختاری جدید مشارکت فعال داشته باشد و از یکصد و سی و چهار هزار مدرسه حداقل چهل هزار مدرسه که حداقل فضا و امکانات به عنوان کتابخانه مستقل دارند تحت خدمات هیات امنای کتابخانه های عمومی و آموزشگاهی قرار گیرند.
به گفته طراح ، در این طرح طبقه بندی خاصی برای کتابخانه های آموزشگاهی شده تا اگر دانش آموزان کتابی در کتابخانه مدرسه نیافتند چگونه به کتابخانه های عمومی معرفی شوند و این ارتباط دو سویه بین کتابخانه ها ایجاد شود هم کتابخانه ها فعال شوند هم کتابخوان ها زیاد شوند هم کتاب ها در گستره وسیع تری توزیع شود و هم فرهنگ به رشد و بالندگی مطلوب برسد.
وی در پاسخ به این که آیا دراین طرح ، به بخش خصوصی هم توجه شده است یا فقط بخش دولتی سهیم شده ، گفت : به بخش خصوصی هم توجه ویژه شده است ، به خصوص به انجمنها وتعاونیهای نشروناشران وفروشگاه ها ، همچنین نقش آنها درمشارکت با بخش دولتی برجسته شده ، البته تا حدی که اخلال در اجرای وظایف بخش دولتی ایجاد نشود
رستمی پوردرپاسخ به پرسش دیگرمهر، مبنی براینکه آیا اجرای این طرح ، به افزایش شمارگان کتاب در ایران منجرمی شود یا خیر ، گفت : مسلما رشد قابل توجهی خواهد داشت، فعلا بخش عمده ای از کتابهای ناشران را وزارت ارشاد برای کتابخانه های عمومی ( حدود هزارکتابخانه) خریداری می کند ، اگربخش کودک و نوجوان را بر آن بیافزائیم ، کتابخانه های مدارس راهنمایی و ابتدایی به قریب به چهل هزارکتابخانه آموزشگاهی خواهد رسید ، به بیان دیگر خرید فعلی در آن صورت چهل برابر بنابراین همه به همین تناسب رشد خواهد کرد.
وی در پایان ، تغییر عنوان یک اداره کل در وزارت ارشاد ( اداره کل کتاب و کتابخوانی ) را مثبت ارزیابی کرده و گفت : هماهنگی های دو وزارتخانه ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش دربررسی و اجرای این طرح ، می تواند ما را به نتیجه نهایی نزدیک تر کند .

اقدام پژوهی چگونه توانستم فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در بین دانش آموزان در جهت پیشبرد یادگیری هر چه بیشتر ترویج دهم

اقدام پژوهی چگونه توانستم فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در بین دانش آموزان در جهت پیشبرد یادگیری هر چه بیشتر ترویج دهم

فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت) تعداد صفحه:32

چکیده

یکی از ضرورت های نظام آموزشی، موفقیت در ادامه و گسترش مهارتهای لازم تحصیلی در دانش آموزان است. یک راه برای دستیابی به عملکرد بهتر در آموزشگاه، استفاده از روشها و فنون مطالعه ویادگیری است. دو عنصر اساسی معلم و دانش آموز در امر آموزشی و یادگیری وجود دارد و یادگیری مستلزم تعامل فعال و موثر بین این دو عنصر می باشد. تاکنون در مورد راهبردهای آموزشی و روشهای تدریس معلم تحقیقات خوبی صورت گرفته است و معلمان در دوره های مختلف با روشها و راهبردهای آموزشی آشنا می شوند ولی به عنصر اساسی دیگر فرایند آموزش ویادگیری یعنی دانش آموز وروشها و راهبردهای یادگیری او توجه چندانی صورت نگرفته است.

امروزه جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان و کمک به ارتقای عملکرد تحصیلی آنان به عنوان یک اصل مهم در نظام آموزشی هر جامعه مورد نظر است. استفاده از راهبردهای یادگیری بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان تاثیر می گذارد. یک دانش آموز همانگونه که نیازمند یادگیری خواندن، نوشتن و حساب کردن است، باید نحوه مطالعه و یادگیری را نیز بیاموزد. در واقع اساس منطقی آموزش بر این اصل استوار است که به دانش آموزان یاد بدهیم چگونه یاد بگیرند، چگونه به خاطر بسپارند و چگونه مساله حل کنند. پس بر آن شدن تا راهبردهای یادگیری را به دانش آموزان آموزش داده و به بررسی نتایج آن بر روند تحصیلی آنان بپردازم و به برگزاری جلسات کارگاهی و آموزش این روشها به دانش آموزان پرداخته و شاهد نتایج جالب توجهی شدم.

 مقدمه

مطالعه، همانند هر کار دیگر نیازمند استفاده از روش درست است، رشد و شکوفایی اندیشه، توانائیها و فرهنگ هر انسان به کمیّت و کیفیت مطالعه او بستگی دارد. یکی از دلایل افت تحصیلی برخی از دانش آموزان این است که شیوه مطالعه آنها بر طبق روشها و اصول صحیح مطالعه نیست. رعایت نکردن اصول مطالعه موجب پایین آمدن کارآیی و تضعیف روحیه، کاهش اعتماد به نفس، خستگی و دلزدگی از مطالعه می شود.

 واقعیت این است که در دنیای امروز که عصر اطلاعات و نبرد اندیشه هاست و انسان با انبوه اطلاعات مواجه است، نمی توان با همان روشهای قدیمی به پیش رفت، در دنیای امروز مطالعه، ضرورت پیشرفت است. آنچه اهمیّت یادگیری را آشکار می سازد مسأله تطابق و سازگاری است و هر کس که استعداد یادگیری بیشتری دارد و می تواند به خوبی آن را به کار بندد بیشتر می تواند با محیط خود سازگاری داشته باشد.

 در طی این سالها و کار کردن با دانش آموزان دبستانی متوجه شده‌ام که برخی از دانش آموزان هنوز شیوه های صحیح مطالعه و یادگیری و استفاده درست از تکنیکهای یادگیری را نمی دانند و این مسئله سبب افت تحصیلی آنان گردیده است. با توجه به این موضوع بر آن شدم تا دلایل افت تحصیلی دانش آموزان آموزشگاهم  را بررسی نموده و روشهایی را برای جبران آن در پیش گیرم.