لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:10
فهرست مطالب
روناس (Rubia-tinctorum)
گیاه علفی پایا.
رنگرزی
قسمت هشتم : رنگرزی پشم با روناس
طرزتهیه ریشه روناس
رنگرزی پشم با روناس
دندانه قبل رنگ
رنگرزی پشم با روناس و دندانه زاج سفید
رنگرزی روسنا بوسیله دوغ
رنگرز ی روناس با دندانه قلع
گیاه علفی پایا.
گل : آذین گرزن ، واحد 5 کاسبرگ سبز ، 5 گلبرگ زرد .
میوه : آبدار سیاه رنگ ، کرک دار ، میوه آن به اندازه خردل است .
برگ : سبز رنگ ساده با لبه صاف ؛ اگر برگ را در بین دستها مالش دهیم دست به رنگ قرمز تند مایل به سیاه در میآید
مشخصات ریشه : ریشه از نوع راست ساده است . ریشه این گیاه در نواحی شن زار تا عمق یک متری خاک فرو میرود . در رنگرزی با رناس مهمترین عامل میزان عمر ریشه است . رنگهای قرمز شاداب و متمایل به سرخ از ریشه های چهار و ÷نج ساله آن به دست می آید و ریشه هفت ساله رنگهای لاکی و ارغوانی و ریشه های سه ساله نارنجی تیره پدید می آورد .جنس رناس نیز در رنگ آن عامل موثری است . از ریشه گونه هایی که در مناطق سردسیری میرویند ، لاکی پر مایه تری نسبت به مناطق معتدل و گرمسیر به دست می آید .
به همین علت است که رنگ لاکی به دست آمده از رناس آذربایجان و خراسان که مناطق سردسیری هستند با رنگهای بدست آمده از رناس کرمان و فارس ، که مناطق گرمسیری محسوب میشوند تفاوت بارزی دارد .
موسم گل : اواخر بهار
انتشار جغرافیایی :اراک ، دماوند ، تبریز دیلمان ، ارومیه ، آذربایجان کرمان ، مازندران ، یزد و بلوچستان .
روناس در بیشتر نواحی به صورت خود رو دیده میشود و عمر طولانی دارد .هم اکنون در برخی از نقاط ایران مانند بم و یزد روناس کشت میشود . این بوته نخستین بار توسط سودا گران عرب به اسپانیا و برای دومین بار پس از قرون وسطی توسط اهالی جلفای اصفهان به اروپا برده شد . طبق مدارک موجو یکی از بازرگانان ونیزی که از سال 913 هجری قمری مدت هشت سال و نیم در ایران بوده است . مینویسد : " در این شهر [خوی] رنگ سرخ لاکی به مقدار فراوان میسازند و آن را از ریشه های سرخی فراهم میکنند که در زیر زمین است و با بیل و کلنگ بیرون می آورند و سپس به هرمز میفرستند و از این ریشه ها برای ساختن و به کار بردن رنگ سرخ در غالب نقاط هندوستان بهره میجویند (1)".
1_ سفرنامه های ونیزیان در ایران ، ترجمه منوچهر امیری ، تهران 1349 ، ص 380.
بدون تردید این گیاه همان روناس است . طبق شواهد تاریخی روناس از زمانهای باستان در دره سند وجود داشته است . صدور روناس از آذر بایجان به هندوستان به احتمال زیاد یا به دلیل کافی نبودن و یا پایین بودن کیفیت رنگ آنها بوده است .
طریقه رنگرزی با روناس به طرق مختلف از گذشته های دور سینه به سینه به نسل حاضر رسیده و نگهداری شده است . امروز بهترین روناس ایران در شنزارهای اطراف یزد یافت میشود و ارتفاع بوته آن بین 50 تا 100 سانتیمتر است .
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:13
فهرست مطالب
رنگرزی
مقدمه(عوامل موثر بر رنگرزی)
رنگرزی پشم با روناس
طرزتهیه ریشه روناس
روش دندانه قبل از رنگروش دندانه بعد از رنگ
3-رنگ رزی پشم با روناس و دندانه بیکروامت
رنگرزی پشم با روناس و دندانه زاج سفید
رنگرز ی روناس با دندانه قلع
رنگرزی پشم با قرمزدانه
محصول برداری سایر انواع قرمز دانه :
یکی از عوامل موثردر ارتقای کیفیت قالی موضوع رنگرزی مواد اولیه آن است لذا ارایه مطالبی در رابطه با آموزش رنگرزی می تواند نقش موثری در ارتقای کیفیت و افزایش ارزش افزوده آن داشته باشد، بالاخص توجه به آموزش رنگرزی پشم و ابریشم با مواد رنگرزی شیمیایی از اهمیت مضاعفی برخوردار است زیرا رنگرزان بسیاری از کارگاه های رنگرزی سنتی و خانوارهای روستایی شناخت بسیار کمی از اینگونه مواد رنگرزی دارند. شخصاً بارها شاهد روشهای غلط و اشتباه رنگرزی پشمم و ابریشم در کارگاه های رنگرزی بوده ام. این موضوع انگیزه ای برای این جانب شد که علیرغم شرایط بد روحی در این خصوص تذکراتی داشته باشم.
رنگرزی یک فرآیند شیمیایی است باید تمامی مراقبت های لازم به عمل آید، در صورت بروز هرگونه مشکلی امکان برگشت فرآیند وجود نداشته و اصلاح کیفیت محصول نیز مستلزم انجام هزینه های گزافی خواهد بود که از توجیه اقتصادی برخوردار نمی باشد. قبل از هرگونه توضیحی در خصوص فرآیند و شیوه رنگرزی مواد اولیه مورد نیاز قالیبافی با انواع مواد رنگرزی شیمیایی لازم است عوامل موثر بر رنگرزی را مختصراً توضیح دهم. مهمترین عوامل موثر بر کیفیت رنگرزی به شرح زیر است:
1. نوع کالا و ویژگی های آن: بخش قابل توجهی از رنگرزی مواد اولیه قالیبافی به شیوه رنگرزی تمایلی انجام می گیرد در نتیجه هر یک از الیاف نساجی به گروه خاصی از مواد رنگزا تمایل ذاتی(آفینیته) دارند. رنگرز با توجه به نوع کالا رنگزای مورد نظر خود را انتخاب می کند علاوه بر نوع کالا، کاربرد کالا در آینده نیز تعیین کننده مواد رنگزای مصرفی در رنگرزی می باشد فی المثل در مورد رنگرزی مواد اولیه قالیبافی باید از رنگزاهایی استفاده شود که از حداکثر ثبات شستشویی ،سایشی و نوری برخوردار باشند ولی در مورد رنگرزی الیاف مورد استفاده در بافت یک پارچه پرده ای ممکن است ثبات نوری رنگ بیشتری مد نظر قرار گیرد. گروه های مختلفی از مواد رنگزا منجمله مواد رنگرزی اسیدی ،کرومی ،متال و ... تمایل ذاتی نسبتاً خوبی به پشم دارند. علاوه برنوع کالا ویژگی های مختلف آن منجمله ظرافت و تمیزی و رنگ و یکنواختی و ... بر کیفیت رنگرزی موثر است.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:10
فهرست مطالب
روناس (Rubia-tinctorum)
گیاه علفی پایا.
رنگرزی
قسمت هشتم : رنگرزی پشم با روناس
طرزتهیه ریشه روناس
رنگرزی پشم با روناس
روش دندانه قبل از رنگ
3-رنگ رزی پشم با روناس و دندانه بیکروامت
رنگرزی پشم با روناس و دندانه زاج سفید
رنگرزی روسنا بوسیله دوغ
رنگرز ی روناس با دندانه قلع
گیاه علفی پایا.
گل : آذین گرزن ، واحد 5 کاسبرگ سبز ، 5 گلبرگ زرد .
میوه : آبدار سیاه رنگ ، کرک دار ، میوه آن به اندازه خردل است .
برگ : سبز رنگ ساده با لبه صاف ؛ اگر برگ را در بین دستها مالش دهیم دست به رنگ قرمز تند مایل به سیاه در میآید
مشخصات ریشه : ریشه از نوع راست ساده است . ریشه این گیاه در نواحی شن زار تا عمق یک متری خاک فرو میرود . در رنگرزی با رناس مهمترین عامل میزان عمر ریشه است . رنگهای قرمز شاداب و متمایل به سرخ از ریشه های چهار و ÷نج ساله آن به دست می آید و ریشه هفت ساله رنگهای لاکی و ارغوانی و ریشه های سه ساله نارنجی تیره پدید می آورد .جنس رناس نیز در رنگ آن عامل موثری است . از ریشه گونه هایی که در مناطق سردسیری میرویند ، لاکی پر مایه تری نسبت به مناطق معتدل و گرمسیر به دست می آید .
به همین علت است که رنگ لاکی به دست آمده از رناس آذربایجان و خراسان که مناطق سردسیری هستند با رنگهای بدست آمده از رناس کرمان و فارس ، که مناطق گرمسیری محسوب میشوند تفاوت بارزی دارد .
موسم گل : اواخر بهار
انتشار جغرافیایی :اراک ، دماوند ، تبریز دیلمان ، ارومیه ، آذربایجان کرمان ، مازندران ، یزد و بلوچستان .
روناس در بیشتر نواحی به صورت خود رو دیده میشود و عمر طولانی دارد .هم اکنون در برخی از نقاط ایران مانند بم و یزد روناس کشت میشود . این بوته نخستین بار توسط سودا گران عرب به اسپانیا و برای دومین بار پس از قرون وسطی توسط اهالی جلفای اصفهان به اروپا برده شد . طبق مدارک موجو یکی از بازرگانان ونیزی که از سال 913 هجری قمری مدت هشت سال و نیم در ایران بوده است . مینویسد : " در این شهر [خوی] رنگ سرخ لاکی به مقدار فراوان میسازند و آن را از ریشه های سرخی فراهم میکنند که در زیر زمین است و با بیل و کلنگ بیرون می آورند و سپس به هرمز میفرستند و از این ریشه ها برای ساختن و به کار بردن رنگ سرخ در غالب نقاط هندوستان بهره میجویند (1)".
1_ سفرنامه های ونیزیان در ایران ، ترجمه منوچهر امیری ، تهران 1349 ، ص 380.
بدون تردید این گیاه همان روناس است . طبق شواهد تاریخی روناس از زمانهای باستان در دره سند وجود داشته است . صدور روناس از آذر بایجان به هندوستان به احتمال زیاد یا به دلیل کافی نبودن و یا پایین بودن کیفیت رنگ آنها بوده است .
طریقه رنگرزی با روناس به طرق مختلف از گذشته های دور سینه به سینه به نسل حاضر رسیده و نگهداری شده است . امروز بهترین روناس ایران در شنزارهای اطراف یزد یافت میشود و ارتفاع بوته آن بین 50 تا 100 سانتیمتر است .