پایان نامه بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‌ای برن بر افزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی

 پایان نامه کارشناسی ارشد رشته‌ی مشاوره و راهنمائی (M.Sc) در 146 صفحه با فرمت WORD

چکیده

در این پژوهش به بررسی اثر بخشی درمان گروهی بارویکرد تحلیل محاوره ای برن( TA) بر افزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان شهر تهران پرداخته شده است .پژوهش از نوع تحقیق آزمایشی و روش نمونه گیری ؛ تصادفی و خوشه ای چند مرحله بود . از بین نواحی آموزش و پرورش استان تهران ؛ منطقه 4 و سپس از بین دبیرستانهای منطقه مذکور یک دبیرستان بطور تصادفی انتخاب گردید . بعد از گرفتن آزمون از 90 نفر ؛ 24 نفر نمونه بصورت تصادفی انتخاب شد که 12 نفر در گروه آزمایش و 12 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند .درابتدا ازهردوگروه آزمونهای ابرازاحساسات ورضایت زناشویی بعمل آمد سپس گروه آزمایش تحت 12 جلسه درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA)قرار گرفتند و بعد از انجام درمان گروهی(TA)وضعیت ابرازاحساسات ورضایت زناشویی دوگروه موردآزمون قرارگرفت سپس یکماه بعدازآخرین جلسه گروهی باردیگرهردوآزمون برای پی گیری از گروه آزمایش گرفته شد . آنگاه داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته ؛ برای گرد آوری اطلاعات و سنجش رضایت زناشویی از پرسشنامه 47 سؤالی رضایت زناشویی انریچ استفاده شد و جهت آزمودن ابراز احساسات افراد گروه ها از پرسشنامه 34 سؤالی و ابراز احساسات که توسط محمد امینی قمی ساخته شده استفاده شده است . پس از تحلیل داده های آماری از آزمون( t) وبرای نرمالیتی کردن پیش آزمونها درگروههای آزمایش وگواه ازآزمون کالموگروف – اسمیرنف استفاده شد و مشخص گردید که درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA ) بر شیوه های صحیح ابراز احساسات و رضایت زناشویی تأثیر مثبت داشته است.

فصل اول

کلیات پژوهش

مقدمه

خانواده ؛ این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی ؛ از ارکان عمده و از نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود . در واقع ؛ خانواده را می توان خشت زیر بنایی جامعه و کانون اصلی حفظ سنت و رسوم و ارزشهای والا ؛ مورد احترام و شالوده ی مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط میان افراد دانست که مهد پرورش فکر و اندیشه و اخلاق و تعالی روح انسانی به شمار می رود .

خانواده اساساً کانون کمک ؛ تسکین ؛ التیام ؛ و شفا بخشی است . کانونی است که باید فشارهای روانی وارد شده بر اعضای خود را تخفیف دهد و راه رشد و شکوفایی آن را هموار کند . اگر خانواده ؛ محیط سالم و سازنده ای بر ای اعضای خود باشد و نیازهای جسمانی و روانی آنها را براورده سازد بی شک نیاز آنان به نهادهای درمانی خارج از خانواده کاهش خواهد یافت .

در این میان ؛ با توجه به اهمیت حفظ خانواده در جامعه ؛ یکی از مشکلات شایع که توجه خانواده – درمانگران را به خود جلب کرده ؛ عدم ابراز مطلوب احساسات است . این مشکل ممکن است ؛ باعث عدم رضایت زناشویی شود ؛ نارضایتی زناشویی ؛ ناشی از انتخاب رفتارهای غیر مسئولانه و نادرست در رابطه زناشویی است . هر انسانی نیازهایی دارد و بر اساس هر نیازی دارای خواسته هایی است . ما رفتارهای خود را طوری انتخاب می کنیم که مؤید دنیای ادراکی ما باشد . تضاد خواسته های زوجین ؛ غیر واقعی بودن خواسته ها و ناتوانی در ارزیابی درست از رفتارهای خود موجب عدم رضایت زناشویی می گردد .

( گلاسر 2000 ، به نقل از عزیزی ، 1386 )

نارضایتی زناشویی زمانی بالا می گیرد که ابراز احساسات بین زوجین به صورت نامطلوب و غیر صحیح صورت گیرد و به عنوان یکی از عوامل ؛ در کنار سایر عوامل نارضایتی به حساب می آید و باعث اختلافهای جزئی تا تعارضات شدید می شود ( ادیب راد 1383 ) .

از آنجایی که بروز نارضایتی زناشویی می تواند یکی از مقدمات جدایی و طلاق باشد ؛ اگر این مسأله به گونه ای حل و کنترل شود ؛ به جدایی زوجین ختم نمی شود ؛ در غیر اینصورت به طلاق منجر خواهد شد . در کشورهای غربی آمار طلاق و جدایی بیش از 50 درصد می رسد . یعنی ؛ از هر دو ازدواج که برای اولین بار صورت می گیرد یکی از انها به طلاق منجر می شود ؛ که یکی از مهمترین عوامل آن نارضایتی زناشویی و ناتوانی طرفین در ابراز صحیح و مطلوب احساسات است . ( فرح بخش ؛ 1383 ) .

تحقیقات نشان داده است که آمار طلاق در جامعه ی ایران نیز روبه افزایش است به طوری که از سال 1372 تا 1378 این میزان از 3/6 درصد به 15 درصد نسبت به میزان ازدواج افزایش یافته است ( فریدی 1385 ، به نقل از عزیزی، 1386) .

تحلیل ارتباط محاوره ای علاوه بر زبانی ساده و جذاب ؛ همخوانی با ارزشها ؛ مفاهیم فرهنگی و مذهبی ما نظریه ای است که در مورد شخصیت و روش منظمی است برای روان درمانی به منظور رشد و تغییرات شخصی به کار گرفته می شود ( جونز ؛ استوارت به نقل از دادگستر 1385 )

رویکرد تحلیل ارتباط محاوره ای ؛ به اشخاصی که به جای تطبیق با دیگران می خواهند تغییر کنند ؛ به اشخاصی که به جای سازش می خواهند دگرگونی در درون خود به وجود آورند جوابهای تازه ای داده است . هریس1 می گوید : یکی از علت های عمده ای که تحلیل ارتباط محاوره ای ؛ چنین امید گسترده ای را در پر کردن شکافهای بین نیاز و وسیله درمانی به ما می دهد ؛ آن است که این روش بهتر از هر جا در گروه ها ثمر بخش است .

از طریق روش تحلیل ارتباط محاوره ای گروهی به اعضا کمک می شود تا در سطح مقبول و مناسبی با دیگران ارتباط برقرار سازند و آگاهی و ارتباط خود را با دیگران فزونی بخشند .

به نظربرن2 ( 1961) مراحل تغییر رفتار عبارتند از : زدودن عوامل نامناسب از رفتار ؛ تخلیه ی روانی ؛ توصیف و روشن سازی شیوه های ارتباط و جهت یابی جدید ( شفیع ابادی 1385 ) .

در این رابطه هریس می گوید : “” از اینکه اغلب مشاهده می کنم چگونه از همان جلسه اول مردم شروع به تغییر می کنند ؛ خوب می شوند و رشد می کنند و اولین حرکت را برای خلاصی از استبداد گذشته اغاز می کنند ؛ لذت ژرفی به من دست می دهد . . . اگر اشخاص بتوانند تغییر کنند ؛ دنیا می تواند تغییر کند . این امیدی است که ما در دل می پرورانیم “” ( هریس ترجمه فصیح 1385 ) . مشاهده تحقیقاتی در زمینه رابطه با ابراز احساسات و رضایت زناشویی ( امینی قمی 1380 ) و رابطه ابراز احساسات و رضایت زناشویی توسط (نورالهی 1382 ) همچنین علاقه شخصی به رویکرد تحلیل رفتار متقابل( TA) برن انگیزه اصلی انتخاب موضوع این تحقیق از جانب پژوهشگر است.

 بیان مسئله :

انسان باید نیازهای زیستی خود را در اوضاع و احوال اجتماعی به ویژه خانواده ارضا نماید . اوضاع و احوال زندگی دائم در حال تغییر و دگرگونی است ؛ چرا که هیچ انسانی در خلاء زندگی نمی کند و بخش قابل ملاحظه ای از رفتار انسان مراوده با سایر مردم بخصوص اعضا خانواده اش است . انسان در بسیاری از شئون زندگی اجتماعی و خانوادگی خود با سایر افراد جامعه و اعضای خانواده در رابطه با فعل و انفعالات مداوم قرار دارد . او باید برای ادامه حیات و تأمین حوائج خود به زندگی گروهی تن دهد و با دیگران برای رسیدن به هدفهای مشترک ؛ تشریک مساعی کند . در چنین شرایطی و در ارتباط با سایر افراد جامعه و خانواده است که هر کس ناگزیر باید به نوعی سازگاری رضایت بخش دست یابد و به همین دلیل است که مشکلات و موانع سازگاری انسان از حیات اجتماعی و خانوادگی او سرچشمه می گیرد (مورینو 1975 ؛ به نقل از مهرآبادی 1385) .

       خانواده به عنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی ؛ نیاز به ایجاد در روابط زناشویی پر داوم دارد . تحقق این رابطه ؛ مستلزم دستیابی به اهداف زندگی مشترک است . خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی ؛ همچون دیگر نهادهای اجتماعی در حال پیچیده تر شدن است ؛ به طوری که عضویت و تداوم زندگی در آن توسط یک زوج ؛ مستلزم مهارتهایی بسیار بیشتر از دوران گذشته است . فقدان این مهارتها بخصوص ابراز احساسات مطلوب بین زوجین موجب افزایش نارضایتمندی زناشویی و نتیجتاً طلاق شده است ( نور الهی 1382 ) .

   روابط رضایت بخش زناشویی برای زن و شوهر و فرزندانشان و نیز افزایش انعطاف پذیری انها در برابر فشارهای زندگی مشکلات ارتباطی عامل عمده ای در بروز بیماریهای روانی و جسمانی هستند .  ( هالفورد، ترجمه تبریزی و همکاران 1384 ) .رضایت زناشویی یک مقوله چند بعدی است و به عوامل زیادی وابسته است که به شرط مهیا بودن این عوامل قابل دست یابی است .   پژوهش های زیادی برای شناسایی مؤلفه های رضایت زناشویی انجام گرفته است که از این مؤلفه ها می توان به کیفیت ارتباطات ؛ صمیمیت در روابط جنسی ؛ اعتماد ؛ احترام متقابل ؛ تفاهم همدلانه و برابری اشاره کرد ( برین و مکی1995 و لوتز 1990 ؛ رابینسون وفنل 1993 ،به نقل از مهانیان خامنه ، 1382). مجموعه ای از سبک های ارتباطی مثبت مانند بیان و ابراز همدلانه و مناسب احساسات با رضایت زناشویی همبستگی دارد و حال آنکه بسیاری از زوجین که در زندگی زناشویی با هم اختلاف دارند ؛ در برخورد با روابط فی مابین تنها متوجه اشکالات می شوند و آنچه را که دوست ندارند؛ می بینند و از درک این که برای انجام سبک های ارتباطی مثبت (ابراز احساسات ) چه کاری از آنها ساخته است ؛ عاجزند ( اربابان اصفهانی ؛ 1385 ) .

تحقیقات نشان می دهد که رضایت زناشویی از عوامل مؤثر در برخورداری از رابطه ای مطلوب بین زن و شوهر است در این رابطه توانایی ابراز احساسات زن و شوهر در رضایت زناشویی آنان نقش حیاتی دارد . ( نوابی نژاد 1380 ) .

زوجین در جامعه امروزی برای برقراری و حفظ روابط صمیمی و در ابراز صحیح احساسات از جانب همسرشان به مشکلات فراگیر و متعدد دچارند . بدیهی است که مشکلات موجود در ابراز صحیح احساسات و درک ان از طرف زوجین و در کنار عوامل متعدد دیگر از قبیل ( عوامل اقتصادی ؛ فرهنگی ؛ اجتماعی و . . . ) اثرات نامطلوبی بر زندگی مشترک آنها می گذارد که می توان به کمبودهایی در توانایی خود اگاهی ؛ خویشتن داری ؛ همدلی ؛ توانایی تسکین دادن به یکدیگر اشاره نمود ؛ و این معضل سبب پریشانی روابط زناشویی آنها شده و احساس رضایت و خشنودی از زندگی زناشویی را در انان کاهش می دهد و بطور منطقی هر چه نارضایتی از زندگی مشترک بیشتر باشد احتمال طلاق و جدایی افزایش می یابد که همین مسئله یکی از دلایل مراجعه فراوان درمان جویان به مراکز مشاوره      می باشد . ( مهانیان خامنه 1382 ) .متخصصان مشاوره و درمان مشکلات زناشویی و خانواده کوشیده اند تا راهکار ها و مدلهایی برای افزایش ابراز احساسات و بالا بردن رضایت زناشویی از جمله درمان گروهی تحلیل رفتار متقابل ( TA) را ارائه کرده اند و ما در این پژوهش می خواهیم میزان اثر بخشی این نوع درمان گروهی را بر افزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان متاهل شهر تهران مورد بررسی قرار دهیم.

اهمیت و ضرورت پژوهش :

شکست در برقراری ارتباط ؛ یکی از رایج ترین مشکلاتی است که از سوی همسران ناراضی ابراز می شود . اگر چه این باور همگانی سالهاست که پذیرفته شده است . ولی پژوهشگران درستی آن را در عمل به تازگی بررسی کرده اند . نتایج این پژوهش ها نشان می دهد که دشواری های ارتباطی تنها علت اختلافهای زناشویی نیست ؛ با این حال ؛ مشخص کننده ی روابط همسران پریشان است و به نظر می رسد که مشکلات موجود را تشدید می کند (برنشتاین،ف،اچ ؛ ترجمه پور عابدی 1380) .

عصر حاضر دوران روابط پیچیده انسانی است که در آن پدیده های مربوط به واکنش ها در مسیر فشارزای خاص خود در جریان است . این روابط پر پیچ و خم و درهم آمیخته اگر مورد بررسی علمی قرار نگیرند مشکلات بسیاری بوجود می اورند که نه تنها این

مشکلات اثرات مخربی بر خود شخص دارد بلکه اثرات مهلکی را بر خانواده ها خواهد داشت . تحلیل رفتار متقابل نظریه ای است که با کاربرد آن می توان گامهای مؤثری در شناخت و درمان شخصی و رشد روحی روانی برداشت . همچنین این نظریه در بهبود روابط انسانی اثرات مثبت مؤثری دارد .

( استوارت ؛ به نقل از دادگستر 1385 ) .

نظریه تحلیل رفتار متقابل بخصوص با فرهنگ پر بار و بالنده ما هم نوایی و هم سوئی دارد در نتیجه کاربرد آن را در بهبود و رفتارها و روابط انسانی به وضوح می توان مشاهده کرد .

بررسیهای انجام شده در ایران و سایر کشورها نشان میدهد شیوع بیماریهای روانی در زنان بیشتر از مردان است . بنابر یافته های این پژوهشها میزان شیوع اختلالهای روانی در زنان 2 تا 3 برابر مردان گزارش داده شده است . زنان نسبت به مردان نشانه های بیشتری را مشاهده می کنند زیرا بیش تر به فکر سلامتی خود هستند و بیش تر برای دریافت دانش های بهداشتی مشتاقند . شاید به این دلیل که مسئولیت سلامت خانواده را سالیان سال عهده دار بوده اند . زنان بیش از مردان از خدمات بهداشتی و درمانی استفاده می کنند . در صد بالای مراجعه کنندگان زن به مراکز بهداشتی ؛ مشاوره ای و درمانی این مطلب را تأیید می کنند . ( نوابی نژاد 1385 ) .

اگر چه شرح نظریه ” تحلیل ساختاری ” و ” تحلیل رفتار متقابل ” پیچیده می نماید به کارگیری آنها تنها مستلزم دانستن شش واژه است : واژه های ” روان برونی ” و ” روان جدید ” ؛ ” روان قدیمی ” به عنوان دستگاههای روانی تلقی می گردند

که از لحاظ پدیده شناسی به صورت ” حالت من ” نشان داده می شوند . روان برونی ” حالت من تشخیص دهنده ” روان جدید حالت ” من داده پردازی شده ” روان قدیم ” من واپس رونده ” که به زبان عامیانه این انواع ” حالت من ” را   ” والد ” ؛ ” «بالغ » ” و ” کودک ” می نامیم . این سه اصل ؛ اصطلاحات کلی تحلیل ساختاری شخصیت را تشکیل می دهند ( برن ؛ به نقل از فصیح 1374 ) .

حالت ” من کودکی “مجموعه ای از احساسات ؛ نگرشها و طرحهای رفتاری است که بقایای از دوران کودکی خود فرد هستند . حالت ” من والدینی ” مجموعه ای از احساسات ؛ نگرشها و طرحهای رفتاری هستند که ویژگی هایی مشابه همین در والدین هم وجود دارد . حالت “من  «بالغ » ” به وسیله مجموعه ای از احساسات ؛ نگرشها و طرحهای رفتاری خود مختار و مستقل توصیف می شود که با واقعیت موجود تطبیق و هماهنگی دارند ( شفیع آبادی 1385).

با توجه به اینکه در ایران در مورد تحلیل ارتباط محاوره ای برن تحقیق زیادی صورت نگرفته بویژه در مشکلات خانوادگی ؛ پژوهشگر حاضر سعی بر آن دارد که مشخص کند که آیا درمان گروهی با تکیه بر رویکرد تحلیل ارتباط محاوره ای (TA) برن بر بهبود شیوه های ابراز احساسات و در نتیجه رضایت زناشویی تأثیر دارد ؟ .

در زندگی مشترک ؛ غالباً به هنگام مواجه با مشکلات احساس ناکامی ؛ تحقیر و . . . احساسات و هیجانات به جای عقل و منطق بر همسران غلبه می کند ؛ لذا شناخت و هدایت راههای صحیح ابراز احساسات برای حفظ روابط زناشویی بسیار مهم است . نتایج تحقیقات حاکی از ان است که “” کفایت های عاطفی ؛ توان تحمل استرس و حل مشکلات روزانه افزایش می دهد و این مهارتهای شخصی می تواند فرد را در مقابله با فشارهای ناگهانی محیطی ؛ موفق سازد “”      ( حیاتی ؛ 1386 ) . با توجه به پژوهش های انجام شده در خصوص روابط همسران ؛ به نظر می رسد که نحوه ابراز احساسات می توانند دربهبود رضایت زناشویی مؤثر باشد . ( روابط صمیمانه زوجین نیاز به مهارتهای ارتباطی دارد از قبیل توجه افراد به مسائل از دید همسرشان و توانایی درک همدلانه آنچه که همسرشان تجربه نموده است و همچنین حساس و اگاه بودن از نیازهای او. ( گاتمن و همکاران 1989،ترجمه مصباح و همکاران 1385 ) .بدیهی است که عوامل متعددی می توانند در نارضایتی زناشویی دخالت داشته و آن را تشدید نمایند . وقتی یک زوج در چرخه فزاینده انتقاد ؛ قرار گرفتن در موضع دفاعی ؛ خاموشی گزیدن و افکار منفی و پذیرش مکرر درماندگی هیجانی اسیر شوند ؛ این چرخه به خودی خود منعکس کننده این واقعیت است که در توانایی خود آگاهی خویشتن داری ؛ همدلی وتسکین دادن به خود و به یکدیگر ؛ اختلالی وجود دارد ( گلمن 1995 ) .

بدین ترتیب اهمیت پرورش مهارتها و شیوه های مطلوب و صحیح ابراز احساسات با مراجعه به امار روبه رشد طلاق و اختلافات زناشویی بیشتر اشکار می گردد . همسرانی که از خود اگاهی بالاتری برخوردارند بهتر می توانند نقاط قوت و ضعف خود را شناخته و به نیازهای واقعی خود و توقع از همسرانشان واقف باشند . افرادی که توانایی کنترل احساسات و هیجانات خود را دارند ( خویشتن داری ) و بر نحوه ابراز احساسات خود نسبت به دیگران خصوصاً همسرشان تسلط دارند ؛ مانع بروز بسیاری از برخوردها و سوء تفاهمات در روابط زناشویی خود می شوند . هم چنین انهایی که توان همدلی کردن با دیگران را دارند ؛ توان درک احساسات افراد دیگر را دارند و برای همسران خود حق داشتن احساس مستقل را قائل می شوند . همسرانی که برای رسیدن به هدف معین در زندگی ؛ خود انگیزه دارند نسبت به آینده و موقعیت های خود در مواجهه با دشواری ها ؛ خوش بین بوده و دارای انرژی روانی کافی هستند و آنها که توانایی مدیریت روابط خود و دیگران را دارند و به مهارتهای اجتماعی مجهزند به راحتی می توانند رفتارهای دیگران را با انگیختن ایشان برای عملکردی خاص ؛ هدایت کنند .

وجود مجموعه ای از قابلیت های عاطفی ؛ عمدتاً ارام شدن و ارام کردن طرف مقابل ؛ همدردی و خوب گوش کردن می تواند این احتمال را افزایش دهد که همسران نکات مورد اختلاف خود را به صورتی کارآمد حل و فصل کنند ( گاتمن 1998،ترجمه مصباح و همکاران 1385 ) .

اگر چه تأکید بر تأثیر شیوه های صحیح و مطلوب ابراز احساسات در احساس رضایت زناشویی به معنای نادیده انگاشتن سایر عوامل نیست ، لذا سلامت روابط و تبادلات عاطفی بین زوجین و سلامت روانی خانواده و مقابله با بسیاری از مشکلات اساسی خانواده اهمیت دارد . برای مطلوبتر ساختن روند زندگی مشترک و پیشگیری از ناکامی و بالا بردن توان شغلی و اجتماعی اعضای خانواده و کاستن از آمار طلاق در جامعه توجه به راهبردهای اکتسابی ؛ در جهت آموزش شیوه های صحیح ابراز احساسات ضرورت می نماید .

هدف کلی :

تعیین میزان اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA) بر افزایش ابراز احساسات ورضایت زناشویی در بین زنان متاهل شهر تهران سال 1386

اهداف ویژه :

تعیین میزان اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA ) بر رضایت زناشویی در بین زنان شهر تهران سال 1386 .تعیین میزان اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای TA) ) بر افزایش بیان آزاد احساسات در بین زنان شهر تهران .تعیین میزان اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA ) بر افزایش بیان موضوعات شخصی در بین زنان شهر تهران .تعیین میزان اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA ) بر حل تعارض زناشویی در بین زنان شهر تهران .تعیین میزان اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA)بر افزایش احترام متقابل در بین زنان شهر تهران .

فرضیه ها :

درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA) بر رضایت زناشویی زنان تأثیر مثبت دارد .درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای (TA ) برافزایش بیان آزاد احساسات زنان تأثیر مثبت دارد .درمان گروهی با رویکرد تحلیل ر محاوره ای (TA ) برافزایش بیان موضوعات شخصی زنان تأثیر مثبت دارد .درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای TA))برحل تعارض زناشویی زنان تأثیر مثبت دارد .درمان گروهی با رویکردتحیل محاوره ای TA)) برافزایش احترام متقابل زنان تأثیر مثبت دارد .

متغییرها :

متغییر مستقل : درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره ای برن TA)) .متغییرهای وابسته : ابراز احساسات و رضایت زناشوییمتغییر کنترل :جنس ،سن تحصیلات،شهرتهران.

تعریف متغیرهای پژوهشی

تعریف نظری رضایت زناشویی :

رضایت زناشویی عبارت است از ؛ احساس خوشایندی ورضایتمندی تجربه شده بوسیله یک زوج هنگامی که تمام جنبه های زندگی زناشویی خود را مورد توجه قرار می دهند (هاکنیز ،1968اولسون ،1998، به نقل ازنور الهی1382)

تعریف عملیاتی رضایت زناشویی :

رضایت زناشویی عبارت است از؛نمره ای که آزمودنی ها از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ بدست می آورند .

تعریف نظری ابراز احساسات :

به هرگونه اظهارات ، گفته ها ، حرکات ، اعمال ورفتارهای آشکار که زن وشوهر به منظور نشان دادن احساسات خود اعم از احساسات مثبت ویا احساست منفی به طرف مقابل بروز می دهند ، مانند تعریف وتمجید از ویژگیهای همسر ، لبخند زدن به او ، هدیه دادن و… اطلاق می شود. (طیب زاده ، 1379 ، به نقل از نورالهی 1382)

تعریف عملیاتی ابراز احساسات :

ابرازا احساسات در این پژوهش عبارت از ؛ نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه ابراز احساسات ؛ بدست می آورند.

تعریف درمان گروهی :

مشاوره ی گروهی فرایندی میان فردی است که بر افکار و رفتار اگاهانه متمرکز است و کارکردهای درمانی آزاد و مجاز ؛ واقعیت گرایی ؛ عقده گشایی و اعتماد و توجه ؛ درک و پذیرش و حمایتهای متقابل را شامل می شود . کارکردهای درمانی از طریق مشارکت و طرح مسائل مورد نظر در گروههای کوچک با حضور تعدادی از افراد و مشاور رخ می دهد . آنچه از مشاوره و روان درمانی گروهی موقعیتی بی نظیر و خاص می سازد ؛ آن است که نظامی امن ؛ بسته و قانونمند است . محتوای جلسات گروهی محرمانه است و اعضا نباید مسائل و مطالب طرح شده در گروه را ؛ خارج از گروه بازگو کنند . جلسات اولیه گروه معمولا ً متمرکز بر ایجاد اعتماد و امنیت است . ( نوابی نژاد 1385 ) .

رویکرد تحلیل محاوره ای:(TA)

تحلیل محاوره ای نظریه ای است در مورد شخصیت و روش منظمی است برای روان درمانی به منظور رشد و تغییرات شخصی ؛ که توسط اریک برن ارائه شده است .

 تعریف عملیاتی

– درمان گروهی با رویکرد محاوره ای :

تأثیر مجموعه فعالیتها و مداخلات درمانی که در جلسات مشاوره گروهی با رویکرد محاوره ای با هدف افزایش مطلوب ابراز احساسات و رضایت زناشویی زنان انجام پذیرفته است در 12 جلسه و هفته ای 2 جلسه کار درمان گروهی صورت پذیرفته است که شرح آن درپیوستها آمده است .

فهرست مطالب:
چکیده .
فصل اول:کلیات پژوهش 
مقدمه
بیان مساله
اهمیت وضرورت انجام تحقیق
اهداف پژوهش
فرضیه های تحقیق
متغیرها
تعریف نظری متغیرهای تحقیق
تعریف عملیاتی متغرهای تحقیق
فصل دوم: ادبیات وپیشینه پژوهش 
مقدمه
خانواده وساختار آن
رضایت زناشویی
عوامل موثر بر رضایت زناشویی
تاثیر رضایت زناشویی برسایرابعادزندگی
نظریه چرخه زندگی
عوامل آسیب رسان به رضایت زناشویی
رضایت زناشویی وابراز احساسات
ابراز احساسات
پایه های ارتباط زناشویی
موفقیت روابط زناشویی
بیان عواطف واحساسات
تعارض درابرازاحساسات وعواطف
چگونه احساسات ناخوشایندخودراباهمسردرمیان بگذاریم؟
قواعد بیانگر احساسات
ابرازعشق ومحبت زوجین نسبت به یکدیگر
عوامل موثردررابطه سالم زناشویی
توجه (رفتارکلامی وغیرکلامی)
گوش دادن
ستایش وتقدیر
رابطه زناشویی ازدیدگاه اسلام
تحلیل محاوره ای....
فرضهای فلسفی(TA)
خوشگذرانی-نقش –بازی کردن
کاربرد-اهداف تغییرات در(TA)
استقلال
ارتباط باز
دستورالعمل درمان-سه (P )
الگوی حالات روانی
والد
بالغ
کودک
وضعیتهای زندگی
من خوب نیستم شما خوب هستید
من خوب نیستم شما خوب نیستید
من خوب هستم شما خوب نیستید
من خوب هستم شما خوب هستید
آسیب شناسی ساختاری
آلودگی
طرد
تحلیل تبادلها-وقت گذرانی
کلک بازی قصه ها
روابط متقابل
روابط متقابل مکمل
روابط متقابل متقاطع
نوازش
مثلث نمایشی کارپمن
تحلیل ارتباط محاوره ای ودرمان
تعریف گروه
روان درمانی گروهی
هدفهای گروه درمانی
گروه درمانی بارویکردتحلیل محاوره ای
وظایف درمانگر وهدف درمان بارویکردتحلیل محاوره ای
خانواده درمانی
تحقیقات انجام شده درداخل
تحقیقات انجام شده درخارج
خلاصه وجمع بندی
فصل سوم:روش انجام پژوهش 
روش پژوهش
جامعه مورد مطالعه
حجم نمونه وروش نمونه گیری
ابزارهای جمع آوری اطلاعات:
الف)پرسشنامه انریچ
ب)پرسشنامه بیان احساسات
روش اجرای پژوهشر
روشهای آماری وتجزیه وتحلیل اطلاعات
فصل چهارم : تجزیه وتحلیل آماری 
تجزیه وتحلیل توصیفی داده ها وجدولها
تجزیه وتحلیل استنباطی یافته ها و فرضیه ها
فصل پنجم: بحث ونتیجه گیری 
مقدمه
بحث در زمینه فرضیه های پژوهش
پیشنهادها
الف :براساس یافته ها
ب: برای آیندگان
محدودیتهای پژوهش
منابع
پیوستها

پایان نامه بررسی ویژگی های شخصیتی زنان سردمزاج و عادی با آزمون MMPI

رساله روانشناسی در 185 صفحه با فرمت word

چکیده :

در این تحقیق به بررسی ویژگی های شخصیتی زنان سردمزاج وعادی با آزمونMMPI پرداخته شد و پس از اینکه دو گروه 85 نفری نمونه های تحقیق، زنان سردمزاج و زنان عادی گزینش شدند آزمون MMPI مورد اندازه گیری قرارگرفت. در نهایت پس از محاسبه شاخص های آماری، از آزمون t استودنت گروههای مستقل استفاده به عمل آمد و به آزمون 8فرضیه تحقیق مبادرت ورزیده شد. با توجه به فرآیند آزمون فرضیه مشخص گردید که همه فرضیه های تحقیق رد و فرضیه های صفر تحقیق تایید گردیدند.

 1-1:مقدمه

بی تردید میتوان گفت یکی از رایج ترین مفاهیم روان شناسی در میان همگان شخصیت است. چنانکه با اندکی توجه در صحبت های روزمره متوجه فراوانی کاربرد این مفهوم می شویم. کاربردهایی که براساس معانی وتعابیر مختلف قرار دارند گاه دلالت بر صفات و ویژگی های بارز افراد اعم از مثبت معمولی و منفی می نمانید و گاه نشاندهنده مقام و مهارت های اجتماعی هستند.

کاربرد دیگر واژه شخصیت زمانی است که توانش های فرد برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران مورد نظر است.موارد ذکر شده غالبا قضاوت های سطحی و محدود در مورد افراد را بدنبال دارند.اما نظر خبرگان این زمینه یعنی روان شناسان چیز دیگریست.

در تعاریفی که از شخصیت شده تنوع و اختلاف بسیاری به چشم می خورد که ناشی از نظریه های گوناگونی است که نظریه پردازان درباره چگونگی تشکیل و تحول شخصیت و مفاهیم انگیزشی رفتار آدمی دارند(جمالفر،1373ص121)

ابتدا باید گفت تمام افراد صرفنظر از خصوصیات مطلوب و نامطلوبشان دارای شخصیت هستند. آنچه موجب تمایز آنها میشود چگونگی ومنحصر بفرد بودن شخصیتهاست. این تفاوت ها را با ابزارهای گوناگونی که در خود بحث خواهیم نمود میتوان شناسایی کرد.

شخصیت یک مفهوم انتزاعی است که معرف ترکیبی از اعمال افکار، هیجانات، و انگیزش های فرد به گونه ای بی همتاست و هیچ دو فردی دارای شخصیت یکسانی نیستند. هر چند که شخصیت افراد مختلف دارای وجوه اشتراکی نیز می باشند شخصیت یک فرد نسبتا ثابت باقی می ماند اما دو عامل رشد و تجربه می توانند آن را تغییر دهند.

شخصیت، مفهومی است که به ویژگی های مشخص و ملموس و واکنش های فرد در موقعیت های مختلف اطلاق می شود. واژه شخصیت ترجمه کلمه پرسونالیتی است که خود از پرسونا ی لاتینی به معنای ماسک اقتباس شده است نقابی که بازیگران تئاتر به فراخود نقش خود بر چهره می زده اند و بتدریج به خصوصیات اخلاقی و روانی افراد اطلاق شده است. در حالی که امروزه روانشناسان این مفهوم را به عنوان صفات معتبر و پایدار افراد آدمی به کار می برند.

منظور از شخصیت مجموع کیفیت های موروثی و اکتسابی است که خصوصیت فرد بوده و او را منحصر بفرد می‌کند. کیفیت های موروثی یا ذاتی تغییر ناپذیرند و فاقد جنبه اخلاقی بوده و مزاج نامیده می شوند در حالی که کیفیت های اکتسابی که منش می نامیم حاصل تجربیات فرد می بانشد و تاحدی تغییر پذیرند و تفاوت های این حوزه است که مشکلات اخلاقی را پدید می آورد و بیانگر مرحله ای است که فرد در هنر زیستن بدان رسیده است.

آلپورت که از او به نام بنیانگذار مطالعات نوین شخصیت نام می برند معتقد است شخصیت سازمان پویایی از سیستم های روان تنی فرد است که رفتارها و افکار خاص او را تعیین می‌کند.

گیلفورد، چنین اظهار می دارد که شخصیت الگوی منحصر بفرد صفات شخصیتی است. بالاخره کتل معتقد است که شخصیت امکان پیش بینی آنچه را که فرد در موقعیتی خاص انجام خواهد داد فراهم می‌کند. در مجموع باید گفت این سه به ترکیبی از اعمال ،افکار هیجانات وانگیزش های مشخص که در تعامل او با دیگران نمایان می شود توجه داشته اند.

در این باب هنری مورد نظری متفاوت ارائه داده است و به جای اینکه مانند آلپورت و آیزنک به صنعت و تیپ توجه نماید موضوع نیازهای را مطرح نموده و معتقد است آچه موجب شخصیت وپدیداری آن میشود انگیزه ها هستند که این انگیزه ها را می توانیم در باب نیازها بررسی کنیم.شخصیت یک سازه است که نمی توانیم آن را ببینم یا تعریف شخصی برایش ارائه دهیم اما با شناسایی عناصری که به میزان و کیفیت متفاوت آن را تحت تاثیر قرار می دهند و موجب تغییر و دگرگونی و رشد آن           می گردند می توانیم به سنجش این سازه بپردازیم. برای این کار از روش های مختلفی چون تست های فرافکن و روان تحلیلی و‌آزمون های صفات شخصیت و آزمون های عینی استفاده می شود. معروف ترین آزمون فرافکن در جهان تست رور شاخ می‌باشد که تاکنون بش از هزار اثر تحقیقی در مورد آن در دنیا انتشار یافته است.

این ابزارها در طی فرآیند شناخت شخصیت افراد و تفاوت های فردی همچنین میتوانند نشان دهنده موارد اختلال ونابهنجاری نیز باشند. زیرا در بعد شخصیت نیز چون دیگر ابعاد وجودی انسان گاه شاهد نابهنجاری ها واختلالاتی هستیم.

وقتی صفات شخصیتی انعطاف ناپذیر و ناسازگارانه بوده واختلال کارکردی قابل ملاحظه یا ناراحتی ذهنی بوجود می آورند تشخیص اختلال شخصیت گذارده می شود (سیاسی ،1371،ص 141)

بحث سبب شناسی و درمان و طبقه بندی اختلالات شخصیت در دیدگاههای مختلف تعابیر متفاوتی را داراست که در این مختصر نمی گنجد.

یکی از اساسی ترین مباحث روان شناسی نظریه های شخصیت است. تا نتوانیم یکی الگویی برای انسان ارائه دهیم نمیتوانیم روی آن کار کنیم. شخصیت یک سازه است که میتوان آن را در بطن نظریه های دیگر نگاه کرد و به همین دلیل براساس رویکردهای مختلف تعاریف متفاوتی هم برای آن ذکر کرده اند.

در اینجا تنها از نظریاتی چند از جمله فروید می گوئیم که شاید اولین واستوارترین ونافذترین تئوری منش را به منزله یک سیستم کوشش ها که ماخذ رفتار است پایه گذاری کرد.

دیدگاه روان کاوی بنا به شرایط خاص آن زمان که دوران اتمیزم یا تجربه گرایی بود شخصیت را به شکل تفکیک شده وعناصر متشکله مورد بررسی قرار داده است. فروید ابتدا شخصیت را متشکل از سه جزءخود آگاه، نیمه خود آگاه وناخودآگاه دانسته و سپس تجدید نظر نموده و آن را شامل سه ساخت بنیادی به نام های نهاد ، خود و فراخود عنوان کرد. هر یک از این بخش ها وظیفه خاصی را به عهده دارد. اما تاثیر متقابل آنها در یکدیگر مهمترین عامل در تعادل شخصیت است وتعامل و تعارض پویای این سه ساخت تعیین کننده رفتار است(قرچه داغی، 1372،ص 98)

مروری گذرا نیز به دیدگاه رفتار گرایی داریم: الگویی که رفتارگرایان بر آن اساس شخصیت را توجیه می کنند همان الگوی یادگیری محرک-پاسخ و الگوی محرک-ارگانیزم-پاسخ است. در الگوی اول شخصیت فرد را صرفا ذاییده نوع پاسخ هایی می دانند که فرد در قبال محرک های مختلف محیطی از خود نشان می‌دهد. در الگوی دوم نوع تعبیر و تفسیر و برداشت فرد از محرک ها عامل مهمی در تعیین نوع پاسخ ها و چگونگی رفتار و شخصیت او به شمار می آید. در قالب نظریه رفتاری محرک ها وعوامل محیطی نقش قاطع و تعیین کننده ای در تغییر و تکوین شخصیت دارند و شخصیت افراد تابع محیطی قرار می گیرد که در آن رشد می یابند.

جدای از تعاریفی که برای شخصیت ارائه شده در پاره ای دیدگاههای به طبقه بندی هایی نیز بر می خوریم که در اینجا برای رعایت ایجاز تنها به نمونه هایی بسیار اندک بسنده می کنیم. این تقسیم بندی ها گاه دارای پیشینه تاریخی کهنه هستند. از این جمله تقسیم بندی بقراط است که همان چهار مزاج معروف دموی،صفراوی، سوداوی و بلغمی می‌باشد. پس از وی جالینوس نیز بر همین پایه به نتایجی رسید. پس از بقراط معروف ترین طبقه بندی ها از آن کرچمر وشلدن می‌باشد. این تحقیقات همه مبتنی بر مشاهده تفاوت های فردی در ساختار بدنی وتلاش برای ارتباط دادن این تفاوت ها با شخصیت است. رویکرد دیگر مشاهده خصایص شخصیتی افرادد مختلف و تلاش برای طبقه بندی آنها بر اساس سنخیتشان بدون توجه به خصوصیات بدنی آنهاست. تقسیم بندی یونگ که مبتنی بر تیپ درونگرا و برونگرا است و تقسیم بندی آیزنگ که شخصیت فرد را در دو بعد درونگرایی-برونگرایی واستواری- نااستواری هیجانی تحلیل می‌کند از این دست می باشند.فروم،شخصیت را متشکل از دو عنصر مزاج و منش     می داند و چنین عنوان می‌کند که قضاوت ارزشی در مورد مزاج ها تابعی است از متغیر سلیقه در حالی که منش ها جنبه اخلاقی دارند و چنانچه معتقد به نسبی گرایی باشیم خواهیم دید که تفاوت های منشی نیز مربوط به سلیقه اند و تفکیک میان این دو از اهمیت خاصی برخوردار است. فروم سنج های شخصیتی فوق را که هر یک دارای ویژگی های خاصی هستند مطرح می‌کند: تیپ پذیرا تیپ استثمارکننده،تیپ بازاری، تیپ احتکاری، تیپ مولد، و تیپ ناشیستیک. او معتقد است که شکل های مختلفی از این سنخ ها را ممکن است افراد داشته باشند اما یک تیپ بیشتر عمل می‌کند وآن شکل شخصیتی را می سازد. گوناگونی شکل های شخصیتی معلول عوامل چندی است این عوامل موجب دگرگونی و رشد شخصیت می شوند.

آدمی، تکامل و رشد خود را به صورت تغییرات محسوس یا نامحسوس نشان می‌دهد. انسان ها در اثر گذشت زمان و تبدیل موقعیت ها تغییر می کنند. دگرگونی هایی را که در اثر مرور زمان به وقوع می پیوندد به رشد نسبت می دهیم اما تغییراتی که در اثر موقعیت های گوناگون در انسان به وجود می آید نشان دهنده انعطاف پذیری شخصیت می‌باشد و سازگاری نام دارد(قرچه داغی، 1372،ص99)

رشد در اثر دگرگونی و شدن حادث می گردد و ما آنگاه می توانیم صحبت از رشد شخصیت نمائیم که به تغییر وانعطاف پذیری آن قائل باشیم. پس ابتدا می پردازیم به مسا له ثبات در برابر انعطاف پذیری.دو دسته اعتقاد هست که یکی ثبات شخصیت را مطرح می‌کند و معتقد است شخصیت فرد از همان کودکی شکل می گیرد مانند نظریات فروید. اما گروه دیگری هستند که انعطاف پذیری را قبول دارند و می گویند شخصیت ثبات ندارد مثل اریکسون که قائل به رشد در طول زندگی است.

فهرست مطالب:

فصل اول

۱-۱:مقدمه………………………………………………………………………………………………………………

۱-۲: موضوع پژوهش……………………………………………………………………………………………

۱-۳: هدف پژوهش……………………………………………………………………………………………….

۱-۴:فایده واهمیت پژوهش…………………………………………………………………………………

۱-۵: فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………

۱-۶:تعریف عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………….

فصل دوم:

پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………

الف:مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………

ب:تحقیقات انجام شده………………………………………………………………………………………….

فصل سوم:

۳-۱: مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….

۳-۲:جامع آماری……………………………………………………………………………………………………

۳-۳: نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………….

۳-۴:ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………

۳-۵:روش آماری……………………………………………………………………………………………………

فصل چهارم:

تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………

فصل پنجم:

۵-۱: بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………

۵-۲:محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………….

۵-۳:پیشنهادات تحقیق………………………………………………………………………………………..

۵-۴: خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………………..

منابع:

پیوست:…………………………………………………………………………………………………………………….

آزمون شخصیتی چندوجهی مینه سوتا(MMPI)

رساله بررسی اثربخشی نمایش عروسکی بر افزایش مهارت های اجتماعی دختران کم توان ذهنی 90 صفحه با فرمت word

دانلود پایان نامه رساله اثربخشی نمایش عروسکی بر افزایش مهارت های اجتماعی دختران کم توان ذهنی 90 صفحه بافرمت WORD به همراه پروپوزال و 36 اسلاید 

فهرست مطالب: 

فصل اول 1
مقدمه 2
بیان مساله 3
اهمیت و ضرورت پژوهش 7
تعریف مفهومی و عملیاتی پژوهش 9

متغیر مستقل 9

متغیر وابسته 10

اهداف پژوهش 10
هدف کلی 10

اهداف اختصاصی 10
اهداف کاربردی 10
فرضیه های پژوهش 11
فرضیه اصلی 11
فرضیه های فرعی 11

فصل دوم 12

مقدمه 13

تاریخچه کم توانی ذهنی 14

تعاریف کم توانی ذهنی 15

طبقه بندی کم توانی ذهنی 21
کم توانان ذهنی آموزش پذیر 21
کم توانان ذهنی تربیت پذیر 21
کم توانان ذهنی حمایت پذیر 22
طبقه بندی بر اساس دیدگاه انجمن روانپزشکی آمریکا 22
طبقه بندی بر اساس دیدگاه سازمان بهداشت جهانی 23
علل کم توانی ذهنی 23
خصوصیات کم توانی ذهنی خفیف 25
مهارت های اجتماعی 26
عوامل انتخاب مهارت های اجتماعی 29
آموزش مهارت های اجتماعی به کم توانان ذهنی 29
نقش و اهمیت هنر 31
تعریف نمایش 32
خاستگاه نمایش 34
نمایش به عنوان درمان 36
نمایش عروسکی و انواع آن 42
عروسک های سایه ای 42
عروسک های دستکشی 43

عروسک های میله ای 43

عروسک های انگشتی 44

عروسک های خیمه شب بازی و اسباب بازی های پارچه ای 44
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور 47
تحقیقات انجام شده در داخل کشور 53

فصل سوم 58

طرح پژوهش 59

جامعه آماری 60
روش نمونه گیری 61

ابزار پژوهش 61
قلمروها و زیر قلمرهای واینلند 63
قلمرو ارتباطی 63
قلمرو مهارت های زندگی روزمره 63
قلمرو اجتماعی شدن 64
قلمرو مهارت های حرکتی 64
قلمرو رفتارهای ناسازگار 64
روش تجزیه و تحلیل داده ها 65
روش اجرا 65
ملاحظات اخلاقی 70
فصل چهارم 71
مقدمه 71
آمار توصیفی 71
آمار استنباطی 73
فصل پنجم 76
مقدمه 77
فرضیه اول 77
فرضیه دوم 78
فرضیه سوم 79
فرضیه چهارم 80
محدودیت های پژوهش 81
پیشنهادات پژوهش 82
پیوست ها 83