لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:7
کلمه «جاهلیت» از جهل مشتق شده است. مورّخان عرب و قرآن کریم، زمانِ قبل از اسلامِ عرب را «دوره جاهلیت» نامیده اند و علت اطلاق این امر به این دوره از تاریخ عربستان و به طور کلى اعراب، به لحاظ فسادى بود که بین مردم آن دیار وجود داشته است.
اخلاق در جاهلیت
نظام قبیله اى در میان عرب پیش از اسلام، بنیادى ترین نظام اجتماعى بود و در میان اعراب شبه جزیره، به سان دیگر جوامع آغازین، بسیارى از دستورهاى اخلاقى در قالب قبیله تفسیر مى شد. آنگاه که دستورى اخلاقى به حقوق انسانى; مانند «حق زیستن» و «حق مالکیت» مربوط مى شد، دایره اجراى آن، با قبیله بسته مى شد و کشتن افرادى از دیگر قبایل، به بردگى گرفتن آنان و به یغما بردن اموالشان، امرى غیر اخلاقى تلقى نمى گشت. تعرض به جان، آزادى و مال مردمان دیگر قبایل، در میان اعرابِ پیش از اسلام امرى کاملاً عادى به شمار مى آمد و در جاى جاى آثار بازمانده از آن دوران، بازتاب این شیوه زندگى دیده مى شود. حاتم طایى که به عنوان یکى از نامدارترین الگوهاى اخلاقى پیش از اسلام شناخته شده، به طبع از این گونه جنگیدن و کشتن، اسیر گرفتن و غنیمت ستاندن پرهیز نداشته است; تنها در وصف ویژگیهاى او چنین آورده اند که: «هر گاه غنیمت مى گرفت، آن را به غارت مى داد و چون اسیرى مى گرفت، آزادش مى ساخت» و «هرگز یگانه فرزند مادرى را نمى کشت».در قرآن کریم با اشاره اى به همین تاخت و تازهاى میان قبایل، الفت و برادرى آنان، پس از روزگارى عداوت و دشمنى، از نعمتهاى الهى شمرده شده است.
در نظام اخلاقى محدود به قبیله، حمایت از عضو قبیله در برابر بیگانه، حتى اگر وى از اهل ظلم و تجاوز مى شد، امرى تخلف ناپذیر بود و این آموزش به صراحت در یک مَثَل باستانى عرب انعکاس یافته است. این تعلیم و این ضرب المثل به قدرى گسترش و نفوذ داشته که حتى در فرهنگ اسلامى، در قالب یک حدیث از پیامبر(صلى الله علیه وآله) تکرار گشته و در جهت اصلاح مضمون آن چنین گفته شده است که «یارى برادر ظالم، همانا بازداشتن او از ارتکاب ظلم است.»
در سالهاى نزدیک به بعثت پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) گروهى از رجال صاحب نفوذ و نیک اندیش مکه، پیمانى مشهور به «حلف الفضول» را منعقد کردند که بر اساس آن هر مظلومى را، بدون در نظر گرفتن قوم و قبیله، حمایت کنند; این پیمان را، که رسول گرامى(صلى الله علیه وآله) خود از مؤسسان آن بود و پس از رسالت نیز آن را تأیید مى فرمود، باید گامى در جهت شکستن حمیت بى قید و شرط قبیله اى دانست. حمیت قبیله اى عرب پیش از اسلام در آیه اى از قرآن کریم نکوهش گشته و از آن به «حمیة الجاهلیه» تعبیر شده است
در دوران پیش از اسلام، برخى از حقوق اخلاقى کمابیش در داخل قبیله رعایت مى شد و مجازاتهایى براى افراد متخلف وجود داشت، اما برخى دیگر از حقوق اخلاقى اساساً نزد آنان به عنوان حق شناخته نمى شد; از جمله آن که پدر درباره جان فرزندان خود تصمیم گیرنده بود و مى توانست از بیم تنگدستى فرزند خود را به قتل رساند. یا حتى دختر خویش را زنده به گور کند بدون آن که جامعه این کردار او را سزاوار مجازات و تنبیه بینگارد.
در مواردى که دستورهاى اخلاقى نه بر پایه حقوق انسانى، بلکه بر پایه لطف و بزرگوارى نهاده شده بود، در میان عرب پیش از اسلام، فضایل اخلاقى حتى در برخورد با مردمى از دیگر قبایل دیده مى شود. در حکایاتى بر جاى مانده، بخشندگى و میهمان نوازى عرب پیش از اسلام، که در اشخاصى چون حاتم طایى به اوج خود رسیده است، گاه تا آنجاست که فرد بخشنده واپسین مایملک خود، اسب راهوارش را ذبح کرده و اطعام نموده است! این گونه بخشندگىِ بى حساب که نتیجه اى جز حرمان و بى چیزى نداشت، در آن روزگار از سوى گروهى سرزنش مى شد، اما نظام اخلاقى غالب، آن را به عنوان فضیلتى عالى ستایش مى کرد. قرآن کریم به صراحت افراط در جود را مذمت کرده و انسان را به رعایت شیوه اى متعادل در بخشش فراخوانده استو این یکى از نمونه هاى روشن در اصلاح نظام اخلاقى است.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:19
براى بررسى دقیق تاریخى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى عربستان پیش از اسلام لازم است زندگى بدویان و بادهنشینان را در چند مورد مطالعه نمود:
1- منابع: به اشعار عرب قبل از اسلام و تفسیرى که از آنها باقى مانده و ضربالمثلهاى آنان استناد مىشود.
2- تاریخ: زندگى یکجانشینان و صحراگردان که اغلب به غارت و بعضا به تجارت مىپرداختند مطرح مىشود.
3- روابط سیاسى: به ساختار قبایل عرب پیش از اسلام که کمتر به آن توجه شده، مىپردازد.
4- دورنماى اخلاقى: به جهت ویژگى خاص صحرا، برخى خصوصیات از جمله وفادارى، جوانمردى و... مورد ستایش اعراب قرار داشت.
5- مذهب: آیینهایى در میان عرب وجود داشت که هر یک در معبد ویژهاى انجام مىشد، اگر چه این آیینها در زندگى بدویان اهمیت مذهبى اندکى داشتند.
منابع:آگاهى ما از عرب بادهنشین در عربستان پیش از اسلام عمدة از دو منبع ناشى مىشود: 1- مقدار معینى از اشعار پیش از اسلام باقى مانده است.
2- تفسیرهایى از این اشعار و ضربالمثلهاى عربى قدیم، توسط پژوهشگران مسلمان از قرن دوم اسلامى به بعد گردآورى شده که مشتمل بر مواردى از سنن متداول [عرب] درباب رویدادهاى ادوار پیش از اسلام است. این موارد نیز توسط پژوهشگران دیگر در آثار ویژهاى جمعآورى شده است. اشعار پیش از اسلام، از نظر سند از سوى پژوهشگران معاصر، بویژه دى. اس. مارگلیوث و طه حسین رد شده است. اما تئورىهاى اینان از سوى اکثریت پژوهشگرانى که وفادارانه به انتشار کل اشعار پیش از اسلام اقدام کردهاند - در عین پذیرش برخى از مجعولات - مورد قبول واقع نشده است; (مقایسه کنید با:اى. جى. آربرى: قصاید هفتگانه، لندن، 1957، ص 228-254). به همین شکل، گزارشهاى تاریخى که زمانى از سوى پژوهشگران غربى بىارزش تلقى مىشد، امروزه از مبانى واقعى برخوردارند و شرایط زندگى جاهلیت را منعکس مىسازند; هرچند که براى یک تاریخ مناسب، کافى نمىباشند. در موارد معین، این موارد سنتى با گزارشهاى قرآنى یا استنتاج از اینها تایید مىشود و هر دوى اینها با کتیبهها و سنگ نوشتههاى زیادى که توسط باستانشناسان در عربستان یافتشده است تکمیل و تایید مىگردد.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:16
فهرست و توضیحات:
پیشگفتار
بیان مسئله
مقدمه
«اَلْحمْدُالله رَبِّ الْعَاَمِینَ وَ الصّلَوةُ وَ الَّسلاَمُ عَلَی خَیرْ خَلقهِ وَ اَشْرَفِ بَرِیتّهِ سَیَّدنا وَ مولاَنا حَبیبِ اِلهِ الْعاَلمِنَ اَ بّا الْقاسِمِ المُصطَفی مُحمد اللهم صل علی محمد وآله محمد وعج فرجهم صَلّی الله علیهِ وآلهِ وسَلّمْ سیما نامُوسِ الدّهْرِ و الامامِ العَصْر حُجةِ اْبنِ ِ الْحَسَنِ ِ العسْگری الْمَهدی رُوحی وَارْاحنُنا لَهُ الْفِداه اللهم صل علی محمد وآله محمد وعج الفرجهم وَ لَعنَتهُ الله عَلَی اَعْدائِهِمْ اَجْمعَینَ مِنَ الاْنِِِ الَی قِیام یَوْم الدین .»
خدا را قسم میدهیم به آبروی موسی بن جعفر (ع) همه ما را امشب مورد مغفرت و آمرزش قرار دهد ، اموات وگذشتگان همه ما را غریق رحمت فرماید . عاقبت همه ما را ختم به خیر فرماید ودعاهای ما را به آبروی آن حضرت مستجاب فرماید ، 3تا صلوات بلند مرحمت فرمایید .
خوب راههای معالجه بیماری قساوت قلب را عرض می کردم . دیشب گفتم که ، یکی از راههای معالجه بیماری ، تشخیص آن عواملی است که آن بیماری را ایجادکرده اند . بعضی داروها ممکن است که خب بیماری را تسکین دهد اما معالجه نکند برای معالجه باید آن عواملی که خلاصه آن بیماری را تولید می کنند آنها را شناسایی کردورفع کرد . دیشب آن عامل کلی را ما به طور کلی عرض کردیم که آن گناه است آن عاملی که قساوت د رانسان ایجاد میکند معصیت است اما از امشب می خواهیم خب از آن کلی گویی بیرون بیاییم و آن مصداق های روشنی که باعث قساوت می شود را ذکر کنیم .
اولا عرض می کنم آن عواملی که تولید قساوت می کند شاید بشه به دو دسته کلی تقسیم کرد .
یکی بگوییم مثلاعواملی که جلی و آشکارند این خیلی روشنه ، ویکی هم عواملی که خفی وپنهان اند ، که مثلا تشخیصش خیلی روشن نیست ودقت بیشتری می خواهد .
حالا ما آن عواملی که آشکارند جلی اند آنها را ذکر می کنیم . اگریک وقت مثلا فرصتی پیش آمد اون آخر عرایضم به چند تا عوامل خفی هم اشاره می کنم مثلا دراین چند شبی که باقی مانده اماواقعا این بحث ها را من آماده کرده ام وروی سخنم با اهل ایمانه یعنی ما با دیگران کاری نداریم ، آن هایی که خلاصه راه نجات راتسمک به قرآن واهل بیت می دانند ما بیشتراین بحث ها را آماده کرده ایم برای آن گروه ، که پیغمبر فرموده اند :
« انّی تارِک ُ فیکُمُ الثقلیْن کتابَ اللهِ وَ عْتَرتی مَا انْ تَمَسّکْتُم بِهما لَمْ تَضلُّوا ابداً »
اهل ایمان آنهایی که به قرآن علاقه دارند آنهایی که به اهل بیت علاقه دارند راه نجات راتسمک به قرآن واهل بیت می دانند والا آقا واقعا تو این محیطی که دیگر سراسرش آلوده است به گناه واون زشتی گناهان از بین مردم الان دیگر برداشته شده یعنی گناه آن قبحش را از دست داده زشتیش را از دست داده واصلا امروز دیگه جلوه های شیطان نام تمدن وترقی به خودش گرفته یعنی انسان مدرن انسان متمن کسی را می شناسد که مثلا آلودگی اش به گناهان بیشتر باشد وپرده حیا وشرم بین مردم واقعا دریده شده به خاطر این امروز نمی دانم استماع موسیقی وبی بند وباری زنان اصلا نام تمدن به خودش گرفته است حالا تو این اوضاع کسی بخواهد بیاید وموعظه کندکار خیلی سختی است . یعنی ما اگربخواهیم همه این جامعه را خطاب کنیم کار مشکلی است .
یک کتابی دارند سید قطب به نام « جاهلیت قرن بیستم » خب این کتاب الان ترجمه هم شده انتشارات امیر کبیر هم چاپ کرده ایشان اصلا می خواهد آنجا در آن کتاب بگوید جاهلیتی که امروز بشر گرفتارش است به مراتب شدید تر ازجاهلیت زمان پیغمبره ، چون همه حرفش این است که می گوید که مردم زمان پیغمبر جاهل بودند اما جهل بسیط اماامروز مردم جاهل اند اماجهل مرکب واین همیشه بدانید که عمیق تره ، جهل بسیط یعنی بت پرستی مثلایک کسی آقا چوبی راکه خودش تراشیده بود می گفت خدای من است . این جهل جاهلیت اما خیلی ساده است راه مقابله اش هم ساده است .
می گویند یکی مسافر بود احتیاج پیدا کرد به بت تشنه اش شدمثلا می خواهم جهل بسیط رابگویم در بیابان تشنه اش شد یک خورده قره قوروت خرما هم همراهش بود اینها رابرداشت به شکل هبل درست کرد یک شکم گنده درست کردچون بت هبل خیلی چاق است یک کله هم گذاشت روی آن افتاد در مقابلش به خاک گفت که هبل بزرگ من تشنه ام ازبین دارم می روم ، خدا هم کمکش کردچون خدا که به خدا کارخودش را می کندخدا که به مانگاه نمی کند میخواهد روزی بدهد به همه می دهد . سیراب شدبعد هر وقت گرسنه اش می شد یک کمی از این رامی کند ومی خورد عذر خواهی هم می کرد ، گریه می کرد ومی گفت ببخشید من معذرت می خواهم چه کنم که آذوقه ای ندارم غیرازاین ،
اگر کسی بخواهدبیاید با این جهل مبارزه کند خیلی سخت نیست بخاطراین ابراهیم خیلی مشکل نداشت بت شکن بودتمام بت ها را شکست بعد گذاشت تبر را روی دوش بت بزرگ ، گفتند کار ابراهیم است چون اون قبلا تهدید کرده بود که من بت ها را می شکنم . آمدند گفتند آقا بت های مارا شکستی ، حالا اون بتی که نتواند از خودش دفاع کند چگونه آسمان وزمین راخلق کرده ، گفت من شکستم در حالی که ابزار تبر که باشد اون تو گردن بت بزرگ است یکی از راه های کشف مجرم این است که ابزار قتاله دست کیست وشمامی بینید که تبر روی دوش بت بزرگ است ت مگراین می تواند برود بت ها را بشکند گفت پس چه جوری آسمان وزمین راخلق کرده ، سرشان راپایین انداختند قرآن می فرماید : گفتند که ما پدرانمان این جوری بودند .انّا عَلَی آثارِهِمْ مُقْتَدُون . ما باباهامون بت می پرستیدند ماهم از اون یاد گرفتیم این همان است که آقا ما امروز هم به عنوان تمدن گرفتارش هستیم . حالا اگر امروز ما بگوییم مثلا آقااین چهارشنبه سوری چه هست ؟