پیشگفتار:
زعفران یکی از ارزشمند ترین گیاهان طبیعت است که کاشت آن از زمانهای گذشته تا به حال در قسمت هایی از کشورمان بخصوص نواحی جنوبی خراسان تداوم یافته است . از میان گیاهان زراعی ایران مناسبترین گیاه جهت کشت انتانسیو (کشت متراکم) در نقاط دورافتاده و فقیر کشور است .
اغلب مناطق زعفرانکاری در فقر شدید و ادواری آب کشاورزی و باران بسر می برند دارای آب و هوای نسبتاً گرم و خشک می باشند از طرفی این مناطق در فاصله بعیدی از پایتخت قرار دارند و فاقد استعداد های صنعتی و تولیدی می باشند . در ضمن اغلب کشاورزان این محصول معمولاً به دلیل عدم اطلاع از تکنولوژی های نوین کشاورزی و فنون جدید زراعت سود زیادی از کشت این گیاه بدست نیاورده و در فقر بسر می برند و از طرفی به دلیل شرایط آب و هوایی نامساعد امکان کشت محصولاتی را که از بازدهی مادی مناسب تری برخوردار باشند را نداشته و در واقع به اجبار دست به کشت این محصول می زنند .
ویژگی های خاص این محصول شامل نیاز کم به آب ، ماندگاری محصول در مدت طولانی ، حجم و وزن کم ، عدم نیاز به ماشین آلات سنگین و پرهزینه زراعی ، بهره برداری 7-4 ساله در یک نوبت کاشت و توان جذب نیروی کار زیاد از یک طرف و از طرفی دیگر مصارف در حال گسترش غذایی دارویی و صنعتی باعث افزایش روز به روز قیمت این محصول و توسعه کشت آن گردیده است . با اینکه سطح زیر کشت این محصول در سال 80 به 41325 هکتار رسید اما میزان تولید 130 تن گزارش داده شده که نسبت به سال 77-78 30% کاهش تولید پدید آمد . عده ای از کارشناسان داخلی دلیل این افت تولیدی را خشکسالی بیان کردند اما به راستی می توان دلیل افت تولیدی39 تنی گیاه با ارزش زعفران با ازای 4601 هکتار افزایش سطح زیر کشت فقط خشکسالی دانست ؟ در این بررسی بوضوح تاثیرات عدم هماهنگی با علوم روز کشاورزی نمایان می شود . با علم به اینکه هر تن زعفران 000،500 دلار ارزش ارزی دارد ،39 تن زعفران رقم تعیین کننده ای در اقتصاد کشور است . اما در سال 80 شاهد 5/28% وزنی و 5/8% ارزشی افزایش صادرات بودیم که این امری امیدوار کننده است . براساس تحقیقات انجام شده ایران ظرفیت تولید حد اقل 150 تا 160 تن زعفران را دارا می باشد که فقط 5 یا 6 کشور دنیا توانمندی تولید زعفران را از نظر طبیعی دارند . از 130 تن زعفران تولید شده 20 تن در کشور مصرف شده و 110 تن آن صادر گردیده است که در واقع 80% زعفران تولیدی جهان توسط ایران تولید شده است اما به رغم سهم ایران در تولید و صادرات زعفران ، کشور ما نقشی در تجارت بین المللی آن نداشته و ندارد و حاکمیت این بازار غیر نفتی پرارزش فعلاً در دست اسپانیا است که این کشور زعفران ایران را به ارزان ترین قیمت ممکن به صورت باز (فله ) خریداری کرده و آن را در بسته بندی های مجلل به نام زعفران اسپانیا روانه بازارهای جهانی کرده است . اسپانیا با اینکه بازار زعفران جهان را در دست دارد اما از نظر تولید زعفران در واقع تولید ناچیزی در مقابل تولید زعفران در ایران دارد . منطقه اصلی تولید زعفران در اسپانیا منطقه لامانچا می باشد که از نظر وسعت شاید حتی قابل مقایسه با خراسان نباشد .
برخی کشور ها نیز با به کارگیری علوم و تکنولوژی روز در حال ربودن گوی سبقت در عرصه تولید زعفران از یکدیگرند . از این جمله کشور چین رشد قابل توجهی داشته و به زودی به عنوان یک تولید کننده بزرگ وارد بازار خواهد شد که در آنصورت حداقل تامین کننده تمامی نیاز زعفران اسپانیا خواهد شد که این ضربه ای مهلک به صادرات و ارز آوری غیر نفتی ایران خواهد بود . بنا براین علاوه بر تمهیداتی که بایستی در ارتقای کمی و کیفی محصول زعفران اندیشیده شود تا به به استاندارد ها و ایزوی بین المللی برسد . باید مجمعی از وزارت بهداشت ، وزارت توسعه صادرات ، انجمن تولید کنندگان زعفران ، انجمن صادر کنندگان زعفران و وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شود تا این مجمع هماهنگی لازم را بین سازمانهای ایجاد کند و سازمانها در راستای یکدیگر فعالیت کرده تا با سیاست گذاری صحیح آینده روشنی را برای صادرات و بازار یابی داخلی و خارجی زعفران تولیدی ایران ترسیم گردد و نیز بتواند کشاورزان را با علوم و تکنولوژی روز همگام کند تا اشاعه کشاورزان محترم خراسان که معیشتشان از این راه تامین می شود به خطر نیفتد و این محصول بتواند جایگاه واقعی خود را در بین کالاهای غیر نفتی پیدا کند..............
90 صفحه فایل ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب:
پیشگفتار مولف
زراعت زعفران
1-آب و هوای مناسب زعفران
2- خاک مناسب پرورش زعفران
3- تهیه زمین
4-انتخاب پیاز و زمان کشت زعفران
5-نوع و مقدار کشت پیاز زعفران
6-عملیات کاشت پیاز زعفران
مواظبت های زراعی
1- آبیاری
2- سله شکنی
3- وجین و دفع علف های هرز
4- کوددهی و تغذیه گیاهی زعفران
آزت
فسفر
پتاسیم(پتاس)
نحوه مصرف کودهای شیمیایی
میزان مصرف کودهای شیمیائی
کودهای آلی و اثرات آن در زراعت زعفران
5-آفات, امراض و سرمازدگی گیاه زعفران
الف- آفات:
ب- امراض:
طرق مبارزه با این بیماری
خسارات جوندگان
خرگوش:
موش کور:
موش کوهستانی
موش صحرایی
چرای زعفران
سرمازدگی
6-عملیات به زراعی زعفران
عمر مفید زعفرنزار و تناوب آن
تعداد پیاز کاشته شده و وضعیت زعفرانزار
برداشت و فرآوری زعفران
1-گل دادن
2- طرز موقع چیدن گل
3- بازکردن گل زعفران
4- دسته کردن زعفران
4-1- دسته بندی یک سویه
4-2- دسته بندی دختر پیچ یا دو سویه
4-3- دسته بندی کلاله نما
4-4-بسته بندی خالص
4-5-زعفران پوشال
5-خشک کردن سنتی زعفران
6-تولید زعفران پوشال و خشک کردن بهداشتی آن
6-1- تفکیک و جدا سازی
6-2- روشهای صحیح برداشت و جداسازی زعفران از گل
6-3- نحوه خشکاندن زعفران به روش ساده
6-4- دستورالعمل صحیح خشک نمودن زعفران
نسبت وزن گل به زعفران
7- میزان عملکرد زعفران
8-بسته بندی و عرضه زعفران
9-طرز نگهداری و مصرف زعفران
10- استاندارد زعفران