وضعیت حقوقی پناهندگان در مجموعه مقررات بین المللی
در بررسی وضعیت حقوقی پناهندگان می توان گفت که این رشته از حقوق بین الملل، شامل مجموعه قواعد و مقرراتی است که برای حمایت از پناهندگان به وجود آمده و اصول رفتار با آنها را مشخص می کند.
«پیش از آغاز قرن حاضر [قرن بیستم] هیچ قاعده عرفی بین المللی که مشکلات خاصی که پناهندگان پیشرو داشتند را بررسی یا حتی معاهده دو یا چند جانبه ای که وضعیت آنها را تنظیم کند وجود نداشت. بنابراین دولت ها صرفا طبق حقوق داخلی خود با پناهندگان رفتار نموده و از این افراد تنها به عنوان اشخاص بیگانه تعبیر می شده، هیچ تضمینی برای ادامه اسکان در یک کشور خارجی برای آنها وجود نداشت و هرلحظه ممکن بود که به وطنشان بازگردانده شوند».
آغاز شکل گیری حقوق بین الملل پناهندگان و توجه بین المللی به این مساله، همان طور که پیش از این گفته شد، به زمان تاسیس جامعه ملل بر می گردد. از آن زمان به بعد مجموعه قواعد و مقررات بین المللی در ارتباط با پناهندگان شکل گرفته که از آنها به عنوان منابع حقوق بین الملل پناهندگان یاد می شود. این قواعد و مقررات عمدتا در یک سری اسناد، چه در سطح منطقه ای و چه در سطح جهانی، تدوین یافته و یا به صورت عرفی در رویه دولت ها حاکم است. در اینجا به برخی از مهمترین اسنادی که یا مستقیما و اختصاصا مربوط به وضعیت پناهندگان بوه و یا به نوعی در مورد آنها جاری است و می توان از آنها به عنوان منابع حقوق بین الملل پناهندگان یاد نمود، اشاره خواهیم کرد. این اسناد اغلب به عنوان مبنا و اصول رفتار با پناهندگان و حمایت بین المللی از آنها به رسمیت شناخته شده اند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بخش اول: وضعیت حقوقی پناهندگان در مجموعه مقررات بین المللی.. 1
مبحث اول: وضعیت حقوقی پناهندگان در اسناد جهانی.. 1
گفتار دوم: «اساسنامه اداره کمیسریای عالی ملل متحد در امور پناهندگان» 3
گفتار سوم: «اعلامیه پناهندگی سرزمینی 1967» 3
گفتار چهارم: قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد. 3
گفتار پنجم: مصوبات کمیته اجرایی کمیسریای عالی مل متحد برای پناهندگان. 4
گفتار ششم: سایر اسناد جهانی مرتبط با پناهندگان. 4
مبحث دوم: وضعیت حقوقی پناهندگان در اسناد منطقه ای.. 5
گفتار اول: آفریقا 5
گفتار دوم: اتحادیه اروپا 6
بخش دوم: حقوق و قواعد حمایتی پناهندگان. 9
مبحث اول: مقررات بین المللی خاص پناهندگان. 9
گفتار اول: قواعد حمایتی پناهندگان در کنوانسیون 1951. 9
گفتار دوم: حمایتهای امدادی (UNHCR) 15
منابع ومآخذ. 21