مقدمه ۷
بیان مسئله ۱۰
اهمیت و ضرورت مسئله ۱۱
فرضیه تحقیق ۱۲
تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم ۱۲
تعریف کمرویی ۱۲
تعریف استرس ۱۵
مدل تحریک بیش از حد ۱۸
ارزیابی شناختی ۱۸
برانگیختگی استرسورها ۱۹
۲) پاسخ استرسی ۲۰
مدل های استرس ۲۳
مدل مبتنی بر محرک ۲۴
۲) مدل مبتنی بر تاثیر متقابل ۲۴
۳-الگوی جنبه پردازی ۲۶
روش های پیشگیری از ایجاد استرس ۲۸
الف) واکنش های استرس کلی هستند. ۲۸
ب) واکنش های استرسی اقتصادی هستند. ۲۹
ج) خود به خود بودن واکنش های استرس ۳۰
د) واکنش های استرس به انگیزاننده هیجان اند ۳۰
گام هایی که در واکنش های استرس وجود دارد ۳۲
(ارزیابی وضعیت چگونگی استرس) ۳۲
(بررسی و تصمیم گیری برای رفع استرس) ۳۳
الگوهای سازشی ۳۳
(واکنش های دفاعی جهت دار ۳۴
سازگاری با استرس ۳۴
موقعیت های استرس زای روانی ۳۵
اصول کلی واکنش های استرسی ۳۶
استرس و مقابله آن ۳۷
کناره گیری ۴۰
کمرویی ۴۰
عوامل کمرویی ۴۰
علل اجتماعی کمرویی ۴۱
علل زیستی کمرویی ۴۲
روش های درمانی کمرویی ۴۲
تحقیقات انجام شده در خارج و داخل کشور ۴۴
نتیجه گیری ۴۵
جامعه ۴۷
حجم نمونه ۴۷
روش نمونه گیری ۴۷
ابزار اندازه گیری تحقیق ۴۷
آزمون کمرویی ۴۸
روش تحقیق ۴۹
روش آماری ۴۹
تجزیه و تحلیل داده ها ۵۰
جدول ۱-۴: نمرات خام آزمودنی ها از آزمون کمرویی و استرس در بین دانش جویان دختر ورودی ۸۵ ۵۱
جدول ۲-۴: بررسی رابطه کمرویی و استرس دانشجویان دختر ورودی ۸۵ ۵۳
بحث و نتیجه گیری ۵۵
محدودیت ها ۵۵
پیشنهادات ۵۶
منابع و مآخذ ۵۷
پرسشنامه استرس ۵۸
منابع و مآخذ
آزاد، حسین، آسیب روانی (۱)، انتشارات رشد، ۱۳۸۵ ، تهران.
آزاد، حسین، آسیب روانی (۲)، انتشارات رشد، ۱۳۸۵ ، تهران.
افروز – علامعلی – روان شناسی فردی – انتشارات پیام ۱۳۷۴- تهران
بیانی، احمد، روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات فرهنگ، ۱۳۸۴ ، تهران.
بلورچی – محمد روش های درمانی استرس انتشار استانی ۱۳۷۶ .تهران
پارسا، اصغر، استرس و عوامل ایجاد کننده آن انتشارات باران، ۱۳۸۳ ، تهران.
شعاری نژاد، علی اکبر، روان شناسی رشد، انتشارات سمت، ۱۳۸۲ ، تهران.
شریعت ملایی ، احمد روان شناسی بالینی ۱۳۸۱ .تهران
سعادتی، موسی، استرس و راهکارهای آن، انتشارات بهار، ۱۳۸۴ ، تهران.
رضایی، رامین، ورزش و سلامت جسمی، انتشارات ارجمند، ۱۳۸۴ ، تهران.
رشد پور ، محمد سلامت روانی و فردی انتشارات نور ۱۳۸۴ – تهران
زیرری، بنفشه، ورزش و سلامت جسمی، انتشارات ارجمند، ۱۳۸۴ ، تهران.
کوتایت محمد علی روان شناسی بالینی انتشارات رشد ۱۳۸۵ تهران
دلاور ، علی ، آمار استنباطی ، انتشاارات رشد ۱۳۸۵ تهران
دلاور علی روش تحقیق در علوم تربیتی ، انتشارات رشد ۱۳۸۴ تهران
دادستان ، پریرخ ، روان شناسی مرضی ، انتشارات رشد ۱۳۸۵ تهران
لطف آبادی ، حسین ، روان شناسی شخصیت ، انتشارات سمت ۱۳۸۴
مقدمهاز روزی که افراد بشر زندگی فردی را رها کرده و گرد هم جمع شدند تا در پرتو زندگی اجتماعی از امنیت و آسایش بیشتری برخوردار شوند همواره در راه ایجاد روابط بین فرد و سازگاری اجتماعی با مشکلاتی مواجه بوده اند.چه بسا کسانی که بدلیل ناتوانی در ایجاد روابط اجتماعی با سرخوردگی و یِِِأس از پیوندهای عاطفی به انزوا و تنهایی روی می آورند.
بدون تردید در دنیای پیچیده ی امروز، فراوانی ناراحتی ها در بخش های ناشی از مشکلات ارتباطی و سازگاری اجتماعی، به مراتب بیشتر از بیماری های قلبی است!در واقع بسیاری از موارد ناراحتی های قلبی، خود نتیجه ی فشارهای روانی-عاطفی و روابط ناسالم و ناموفق بین فردی است (“افروز ۱۳۷۶″ ۱۳۷۶، ص-۱۱۹)
یکی از مسائل و معضلات موجود در ایجاد روابط عاطفی و بین فردی که در سال های اخیر مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت، روان شناسان و مشاوران خانواده قرارا گرفته است، پدیده ی کمرویی است.در گذشته پدیده ی کمرویی یک صفت پسندیده ی مرزی بود که معمولا آن را با صفت پسندیده ایی چون شرم و حیا اشتباه می گرفتند.اما امروزه کمرویی و داشتن احساس ناخوشایند در موقعیت های بین فردی مشکلی است که می توان از آن به عنوان یک معلولیت اجتماعی نام برد.
“افروز-۱۳۷۶)
معمولا در هر جامعه ای درصد قابل توجهی از افراد، با این اختلال رفتاری و عامل بازدارنده ی رشد شخصیت اجتماعی مواجه هستند. در بسیاری از مواقع، کمرویی اصلی ترین مانع شکفایی قابلیت ها و خلاقیت ها و ایفای مسئولیت هاست(“افروز ۱۳۷۶)
در جامعه ما نیز کمرویی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افرا بویه نوجوانان دچار آن هستند.در بررسی هایی که از تنوع مشکلات رفتاری گزارش شده است، در افرادی که به هسته های مشاوره مراجعه کرده اند روشن می گردد که مشکل رفتاری انزواطلبی و کمرویی، رقم بالایی را به خود اختصاص داده، در حالی که در سنین نوجوانی تمایلات اجتماعی در نوجوانان رشد بیشتری پیدا می کند و آنها دوست دارند که با جمع بجوشند(غریب،۱۳۷۲).
جذب گروهی و پذیرفته شدن در جمع دوستان، برای نوجوانان اهمیت فراوانی دارد لذا هر گونه انزوا و کناره گیری در دوره ی نوجوانی مخصوصا زمانی که این حالات طولانی گردد باید به دقت مورد بررسی قرار گرفته و ریشه یابی گردد.کمرویی رفتاری ست که معمولا در نوجوانی فراوان است.نوجوان جرات نمی کنند که با یک ناشناس صحبت کند، در مقابل گروهی از افراد سخن بگوید، در یک فعالیت فرهنگی یا ورزشی مورد علاقه اش شرکت کند و یا تلفن کند.و گاهی این کمرویی جنبه ی انتخابی دارد، مثلا نوجوان فقط در مقابل نوجوان جنس مخالف، در چارچوب آموزشگاهی و یا رد مقابل بزرگسالان دچار کمرویی می شود، در زیربنای این کمرویی معمولا یک زندگی خیال پردازانه ی غنی را مشاهده کرد.ترس وافر نوجوان این است که خیالبافی هایش توسط شخص دیگر کشف و یا حدس زده شود، بخصوص هنگامی که شخص کار موضوع اصلی خیال پردازی هایش باشد.(مارسلی وبراکونید، ۱۹۸۴، به نقل از دادستان، ۱۳۷۶)
کمرویی نوجوانان بیشتر به احساس گنهکاری یا شرمساری توام است.گنهکاری معمولا از امیال جنسی پرخاشگرانه ای که بسوی یکی از اطرافیان جهت دارند ناشی می شود و شرمساری از ترس هایی برمی خیزد که با شخص نوجوانان مرتبط اند. بعنوان مثال «بدشکلی هراسی» با کمرویی همراه است و این «بدشکلی هراسی» ها از نظر نوجوان توجیه کننده کمرویی وی هستند(مثلا به دلیل جوش های صورت با دیگری حرف نمی زنند).
در اغلب موارد کمرویی در خلال نوجوانی باقی می ماند و به نظر می رسد که با ورود به زندگی فعال دوره بزرگسالی، خود به خود کاهش می یابد.(مارسلی وبراکونید،۱۹۸۴، به نقل از دادستان،۱۳۷۶،ص-۴۰۲).
اما گاهی کمرویی فرد شدید می شود و در نهایت باید گفت که هرچند همه کودکان منزوی به بیماری روانی دچار نمی شوند این حقیقت که عده ای از نوجوانان کمرو به بزرگسالانی افسرده و بی کفیات از نظر اجتماعی تبدیل خواهند شد، دلیل کافی برای توجیه مسئله است.
خانواده اولین و مهم ترین محیطی است که کودک در آن از کیفیت روابط انسانی آگاهی پیدا می کند.طبق تحقیقات،بیشتر روان شناسان و جامعه شناسان تجارب سال های اول کودکی که معمولا در خانواده ایجاد می گردد، سازنده زیر بنای شخصیت و رفتارهای بعدی کودک است(احدی و بنی جمالی،۱۳۷۱).
بحث در مورد استرس و فشار روانی در طی قرون گذشته دچار تحولات و فراز و نشیب های گوناگون شده است.اولین بار واژه استرس برای رسانیدن مفهوم فشار فیزیکی بکار برده شده است فشار حاصله بیشتر در فرد باعث استرس می شود.این عامل ممکن است باعث اختلال اجتنابی یا کمرویی در فرد بشود.
هانس سلیه-۱۹۳۰ تعریفی نوین و کاملا متفاوت برای فشار ارائه داد.(سلیه با تاکید بر سیستم اندروکرینی معتقد است که تحت تاثیر هر عامل یا محرکی قابل تغییر است.حفاظتی سازگار کننده ای در ارگانیسم روی می دهد)بنظر هر محرک فشارزا اگر فشار کافی داشته باشد ممکن است به ایجاد واکنش فنجه شود که او ان را “سندرم سازگاری” عمومی نامیده است و معتقد است استرس یا فشار روانی عبارت است از مجموعه واکنش غیر اختصاصی که تحت تاثیر محرک های گوناگون در ارگانیسم ایجاد می شود«آزاد۱۳۸۳».
بیان مسئلهانسان ذاتا با طبیعت اجتماعی و گرایش به جمع آفریده شده است.به همین دلیل عدم ارتباط متقابل با دیگران برایش مشکل است، هرچند ممکن است برخی از نیازهای انسان بدون ارتباط با دیگران برآورده شود، در عین حال بسیاری از نیازها هستند که فقط از طریق تعامل با دیگران ارضا می شوند «در دنیای پیچیده امروز یعنی در عصر ارتباطات سریع و پیوندهای اجتماعی، ضرورت هر چه بیشتر تعاون و همکاری های ملی و همفکری های عملی، حضور فعال فرهنگی و احاطه بر زنجیره علوم، فنون و تکنولوژی برتر را می طلبد بدون تردید پدیده کمرویی یک معلولیت اجتماعی است»افروز-۱۳۷۶
کمرویی از جمله پدیده هایی است که در هر جامعه ای در بین افراد به چشم می خورد و معمولا میزان قابل توجهی از کودکان، نوجوانان، بزرگسالان به رغم میل خویشتن، ناخواسته، خودشان را در حصاری از کمرویی محبوس می کنند و به همین دلیل قادر به شکوفاکردن استعدادها و خلاقیت های خویش و سود بردن از ظرفیت ها و قابلیت های ارزشمند خویش نیستند.
دانش آموزی که در مدرسه حالت پرخاشگری دارد، معمولا زودتر شناسایی گشته و معلمان و مربیان درصدد رفع و درمان وی برمی آیند.ولی دانش آموزی که در مدرسه حالت انزوا و گوشه گیری دارد و کمرو است، به علت اینکه برای دیگران مزاحمتی ایجاد نمی کند، کمتر اولیا به فکر رفع و درمان رفتار این گونه دانش آموزان هستند.از طرفی چون این گونه دانش آموزان کمرو هستند، نمی توانند مشکل خود را با کس دیگری در میان بگذارند و افراد ذیصلاح را از مشکلی که دارند آگاه سازند و لذا رنجش و ناراحتی های آن ها همیشه پنهان می ماند.فرد کمرو به رغم توانایی هایی که دراد، به سبب کمرویی، کمی می تواند توانایی های خود را نشان دهد و در نتیجه نمی تواند پاداش های مثبت از اطرافیان دریافت نماید،لذا در یک دور معیوب کناره گیری از جمع قرار می گیرد که منجر به تشدید این گونه اختلال در آنان می گردد.
با توجه به این نکته که کمرویی می تواند به سازگاری اجتماعی و ارتباطات بین فردی کمک نماید.لازم است که هرچه سریعتر گام های موثرتری درراه پیشگیری و درمان آن برداشته شود، اما ابتدا لازم است که عوامل مرتبط با کمرویی تشخیص داده شود و فرد کمرو را شناخت.از بررسی و مرور تحقیقات انجام شده در ایران مشخص می شود که تحقیقات چندان گسترده ای در رابطه با مساله کمرویی صورت نگرفته است و این مساله توجه پژوهشگران را آن چنانکه باید به خود جلب نکرده است.که طبق بررسی های انجام شده که توسط دانش جویان رشته های روان شناسی و شاخه های مربوط به آن انجام شده و به بررسی رابطه کمرویی با اضطراب و افسردگی و یا رشد اجتماعی که مورد سنجش قرار گرفته را مورد بررسی قرار داده که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که رابطه بین اضطراب و کمرویی رابطه معنا داری وجود دارد که در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین استرس و کمرویی در بین دانش جویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر پرداخته شده است.
اهمیت و ضرورت مسئلهپرداختن به پدیده کمرویی و مبانی روان شناختی آن از این رو حائز اهمیت است که همه ما به گونه ای تجاربی از کمرویی را در موقعیت های مختلفی داشته ایم.اما نکته مهم تر این است که بعضی ها در همه شرایط و موقعیت های اجتماعی، به کمرویی قابل توجهی دچار می شوند و چنانچه کمرویی این افراد به موقع تشخیص داده نشود و درمان نگردد ممکن است آثار نامطلوبی به همراه داشته باشدو رشد شناختی، عاطفی، روانی و اجتماعی افراد را بطور جدی متاثر کند.پس باید کمرویی هر چه زودتر شناسایی شده و مورد پیشگیری و درمان واقع شود، چون در غیر این صورت کمرویی می تواند بصورت نوعی بیماری روانی (روان نشرندی) درآید.
در مورد ضرورت و اهمیت نظری این تحقیق می توان گفت که با توجه به این که در رابطه با مسئله کمرویی و تحقیقاتی که انجام شده و در رابطه به افرادی که دچار چنین مشکلی هستند اطلاعاتی در دست است، لذا انتظار آن می رود که نتایج تحقیق حاظر بتواند به دانش و آگاهی ما در این زمینه افزوده و پیشینه ای باشد برای پژوهش هایی که قصد دارند در زمینه مسائل روان شناختی به تحقیق و مطالعه بپردازند تا با پژوهش های گسترده در رابطه با ابعاد علمی و نظری نتایج بهتری بدست بیاید.و با ارائه این تحقیق می توان و بررسی رابطه استرس وکمرویی و نوع برخورد صحیح و درست با جوانان از علائم ایجاد استرس در آنها کاسته و می توان بیان کرد که ارائه اینگونه تحقیقات در نهاد خانواده و نهاد های آموزشی می تواند موثر باشد.
دانلود اقدام پژوهی چگونه توانستم اضطراب فاطمه را در کلاس از بین ببرم؟بافرمت ورد وقابل ویرایش
اقدام پژوهی حاضر شامل کلیه موارد مورد نیاز و فاکتورهای لازم در چارت مورد قبول آموزش و پرورش میباشد و توسط مدیر سایت طراحی گردیده است. این اقدام پژوهی کامل و شامل کلیه بخش های مورد نیاز در بخشنامه شیوه نامه معلم پژوهنده میباشد
چکیده
رسیدن به اهداف آموزشی که مدارس به عنوان هدف اساسی خود به آنها توجه دارند مستلزم تأمین بهداشت روانی دانش آموزان است. تحقیقات متعدد نشان می دهند که سلامت روانی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آنها ارتباط دارد و دانش آموزانی که به نحوی از مشکلات روانی یا از نبود بهداشت روانی مناسب رنج می برند، اغلب با افت تحصیلی مواجه هستند. بنابراین ضروری به نظر می رسد جهت تأمین شرایط مناسب برای نیل به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سلامت افراد جامعه در سنین مختلف، عوامل بازدارنده آن را مورد بررسی قرار داد. کلمه ی استرس را به شیوه های مختلف استفاده می کنند بعضی از استرس برای مراجعه به خواسته ها و فشارهایی استفاده می کنند که شخص با آنها روبه روست و گرفتگی و تنش را واکنش مشخصی در برابر آن موقعیت می دانند. برخی دیگر استرس را سطحی از حالات منفی که شخص با آن روبه روست می دانند و دستهٔ سوم معتقدند اگر تقاضا از شخص بیش از توان او باشد. شخص دچار استرس می شود.
توصیف وضع موجود:
در یکی از کلاسهای دوم دانش آموزی به نام فاطمه دارم که وقتی می خواهد با من و یا همکارانم صحبت کند، مخصوصاً هنگام پرسش و پاسخ مطالب درسی هول و دستپاچه و دچار اضطراب و استرس می گردد طوری که دچار لکنت زبان و (مِن و مِن کردن) می شود و دستانش شروع به لرزیدن می کند و نمی تواند به خوبی صحبت کند و درس را جواب دهد و باعث افت تحصیلی او شده است. این وضعیت موجب نگرانی و ناراحتی من شده است. با خود فکر کردم که چرا فاطمه این حالت را دارد و مشکل او چیست، در صورتی که معلم سخت گیری نیستم و نمی توانم بگویم که بچه ها از من می ترسند. این موضوع مرا براین داشت که بتوانم مسئله فاطمه را به شکل مطلوب حل نمایم.
فهرست مطالب
مقدمه: 4 توصیف وضع موجود: 5 جمع آوری شواهد 1 5 ۱ـ مشاهده ی رفتار فاطمه: 5 ۲ ــ مصاحبه با فاطمه: 5 ۳ ـ مصاحبه با همکاران: 6 ۴ ـ مصاحبه با معاون مدرسه خانم خاکی معاون پایه: 8 ۵ ـ مصاحبه با مادر دانش آموز: 9 ۶ـ در اینترنت سایت www.aftabir.com مقاله ی شبگو در مورد استرس اینطور آمده است: 10 ۱ــ استرس محیط: 10 ۲ــ بهداشت روانی معلم: 10 ۳ــ اصرار خانواده برای کسب نمرهی بیشتر، 11 درمان: 11 ۱ــ شناخت منشاء: 12 ۲ــ واداشتن به بیان: 12 ۳ــ واداشتن به اشتغال: 12 ۴ــ واداشتن به معاشرت: 12 ۵ــ تقویت روحیه: 12 راه حلهای پیشنهادی 14 اجرای راه حل: 14 گردآوری شواهد 2 15 نتیجه گیری 16 پیشنهادات 16 منابع و مآخذ: 17
عنوان :
بررسی رابطه بین هوش و استرس در دانشجویان
با فرمت قابل ویرایش word
تعداد صفحات:116 صفحه
فصل اول
(کلیات تحقیق)
مقدمه:
بیان مسئله :
اهداف تحقیق :
اهمّیّت وضرورت درست تحقیق:
فرضیه تحقیق:
متغیرهای تحقیق:
واژه هاومفاهیم وتعاریف عملیّاتی
فصل دوّم:پیشینه وادبیات تحقیق
تعریف استرس:
تعریف استرس:
تاریخچه و وضع فعلی استرس:
روشهای پیش گیری از ایجاد استرس:
هدفهای کوتاه مدت :
هدفهای دراز مدت :
هدف نهایی:
سازگاری با استرس:
موقعیتهای استرس زای روانی
گامهایی که در واکنشهای استرسی وجود دارد
الگوهای سازشی
واکنشهای عملی جهت دار
توانشهای ذهنی:
هوش چیست؟
رابطه هوش با سن
آزمونهای سنجش هوش
گروههای هوشی در جامعه
رابطه هوش با جنس
رابطه هوش با نژاد
رابطه هوش با عملکرد شغلی
فصل سوم
روش تحقیق
جامعه مورد مطالعه
حجم نمونه
روش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری در تحقیق
روش آماری مربوط به فرضیه
روش تحقیق
فصل چهارم
یافته ها وتجزیه و تحلیل آنها
مقدمه
یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها
فصل پنجم
بحث ونتیجه گیری
بحث ونتیجه گیری:
ضمایم
پرسش نامه استرس
پرسش نامه مکعبهای کهس
منابع ومأخذ:
مقدمه:
کلمه استرس از زبان انگلیسی گرفته شده است و معادل دقیقی غیر از کلمه فشاردر فارسی نداردو آن هم معنای وسیع و طیف گسترده آن را نمی رساند ،لذا از همان لغت استرس که استفاده جهانی پیدا کرده است استفاده می کنیم. بنا بر گفته تعدادی از دانشمندان، تمام بیماریهای موجود در انسان ازجهاتی با استرس ارتباط دارند. این بیماریها تنها شامل امراض روانی یا بیماریهای روان تنی نمی شود، بلکه در برگیرنده تمام امراض جسمانی از قبیل سرطان، سل و مانند آن نیز هستند.از سال هاای قبل درآزمایشگاه ها دانشمندان با وارد آوردن استرس بر حیوانات، آنها را مبتلا به انواع امراض جسمانی کرده اند. مثلا" در سالهای 1979 دو محقق به نام اسکلار و انیسمان با تحریک عصبی موش هایی که دچار سرطان بودند به وسیله شک الکتریکی، مشاهده کردند که در موش هایی که در معرض تحریک عصبی بودند سرطان به سرعت نشوو نما کرد و مرگ آنها تسریع شد در انسان تحقیقات در زمینه رابطه استرس با بیماریها به ویژه امراض جسمی، اخیرا" شروع شده است و لی قبل از اینکه به ذکر نظریات مربوطه در رابطه با هوش و تاثیر استرس به آن بپردازیم باید گفت که استرس هم می تواند تاثیرمثبت و هم تاثیر منفی بر روی افراد داشته باشد و تفاوت مشخصات بدنی و روانی افراد بسیار زیاد و وسیع است. به این صورت که ممکن است فردی در یادگیری مسائل خیلی مضطرب و دقیق باشد و دیگری اصلا" اهمیت ندهد که تمام اینها به روحیه افراد برمی گردد و می تواند در جهت مثبت یا منفی قدم بردارد. افراد بسیار کم هوش وجود دارند که حتی قادر به راه رفتن و غذا خوردن و... دیگر نیستند و باز هم دچار استرس می شوند و برعکس افراد با هوش دیگر که اصلا" استرس ندارند که تمام اینها به سازمان روانی فرد بستگی دارد حتی این موارد می تواند در احساسات و روحیات افراد هم نقش داشته باشد که تمام اینها می تواند ربطی به سازمان هوش و فشار استرس بر آدمی باشد. (سعید – شاملو- 1382)
و..............
فرمت فایل: word
تعداد صفحه:120
واحد گرمساردانشگاه آزاد اسلامی
پایان نامه دوره کارشناسی
رشته (علوم تربیتی مدیریت و برنامه ریزی آموزشی)
عنوان:
بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن کلاس اول و دوم سوم ابتدائی شهر تهران منطقه 5
فهرست مطالبفصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه ۱
بیان مسأله ۳
اهداف تحقیق ۵
سوالات تحقیق ۵
فرضیه های تحقیق ۵
اهمیت و ضرورت تحقیق ۶
تعاریف نظری ۷
استرس ۷
معلم ۷
تجربه استرس ۷
تعارف عملیاتی ۷
فصل دوم: ادبیات تحقیق
مقدمه ۱۰
مفهوم استرس ۱۰
استرس بعنوان پاسخ درونی ۱۵
مراحل استرس ۱۷
مرحله واکنش اخطار ۱۸
مرحله مقاومت ۱۸
مرحله فرسودگی ۱۸
علل فشار روانی ۱۹
شرایط ایجاد کننده استرس ۲۰
عوامل فردی ۲۰
عوامل محیطی ۲۲
عوامل سازمانی ۲۴
انواع استرس ۲۶
پاسخ های فیزیولوژیک بدن انسان به استرس ۲۷
استرس مثبت و منفی ۲۹
استرس طبیعی یا نرمال ۳۰
استرس شغلی ۳۱
نشانه های استرس شغلی ۳۲
مطالعات مربوط به استرس شغلی ۳۳
دلزدگی و استرس شغلی ۳۴
ابعاد گوناگون نقشهای شغلی ۳۵
فشار ناشی از نقش ۳۶
استرس از نظر جنسیتی ۳۷
استرس زنان کارمند ۳۸
دیدگاه های نظری درباره استرس ۳۹
حمایت اجتماعی چه تأثیری ممکن است در استرس شغلی داشته باشد ۴۴
آیا تنها افراد خاصی هستند که نمی توانند با استرس مقابله کنند. ۴۵
پیشینه تحقیق ۴۶
فصل سوم: روش تحقیق
روش تحقیق ۵۱
جامعه آماری ۵۱
نمونه پژوهش ۵۱
ابزار پژوهش ۵۱
چگونگی جمعآوری اطلاعات ۵۳
روش آماری ۵۳
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادههای آماری
مقدمه ۶۰
تجزیه و تحلیل دادههای آماری ۶۱
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
نتیجهگیری ۱۰۱
محددویتهای تحقیق ۱۰۴
پیشنهادهای تحقیق ۱۰۴
فصل ششم:
منابع و مأخذ ۱۰۶
نمونه پرسشنامه ۱۰۸
۱- ابطحی، حسین والوانی، مهدی (۱۳۷۱) پژوهش پیرامون فشارهای عصبی مدیران بخش صنعت در کشور، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره پنجم.
۲- اسفرجانی، یحیی (۱۳۵۳) روانشناسی صنعت، انتشارات علم و صنعت ایران.
۳- بلورچی، پروین (۱۳۶۷) فشار روانی (مولف: شفر مارتین.)
۴- پریور، علی (۱۳۷۲) نابسامانیهای روانی، انتشارات کومش
۵- خواجه پور، غلامرضا (۱۳۷۷) استرس شغلی (مؤلف: زندان آزراس- الیزابت ام آلتمایر)
۶- خودیاری فرد، محمد (۱۳۷۶) چگونه آرام باشیم و فشار روانی را کاهش دهیم، مجله نقد سینما شماره ۱۷٫
۷- دادستان، پریرخ (۱۳۷۷)، تنیدگی یا استرس (استورا) انتشارات رشد
۸- قاسم زاده، فرید (۱۳۷۶) استرس و ریشه یابی عوامل ایجاد کننده و راههای مقابله با آن، انتشارات: پزشک
۹- قریب، عباس (۱۳۷۱) استرس دائمی (مولف: هنری لو، پیرلو) انتشارات درخشش
۱۰- قراچه داغی، مهدی- شریعت زاده، ناهید (۱۳۷۳) فشار روانی و راههای شناخت مقابله (مولف: کوپر، کاری ال)
۱۱- رجب پور، محمدرضا (۱۳۷۹) بررسی رابطه جو سازمانی مدارس در دبیرستانهای دخترانه و پسرانه، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشاگه تربیت مدرس علوم انسانی
۱۲- مقیمی، سید محمد (۱۳۷۸) سازمان مدیریت
۱۳- ممی زاده (۱۳۷۳) علل فشارهای روانی
۱۴- نیک خواه، روش های برخورد با استرس های زندگی
مقدمه:
ما امروزه در دورانی بسر میبریم که مشخصات بارز آن را میتوان افزایش جمعیت، شهرنشینی، گسترش مؤسسات و پیچیدگیهای تکنولوژی در ارتباطات دانست و این موارد بیش از پیش جوامع و انسانها را به هم نزدیک کرده و باعث شده تا آنها در جهت رقابت با سایرین به تکاپو تلاش بیشتر وارد نموده است. و از این طریق افزایش توقعات و انتظارات روزافزون جامعه نیز در جهت رفع این توقعات و حل موارد فوق مثمر ثمر نخواهد بود این ناشی از این است که محدودیت توان و امکانات انسان و محیط وی دانست و یکی از مهمترین موضوع که ما با آن بیشتر در این تحقیق سر و کار داریم استرسها و عواملی که باعث این فشارهای عصبی است که همه ما با آن درگیر هستیم و باید آنها را بشناسیم. امروزه استرس به عنوان مهمترین فاکتور در جوامع میباشد که باعث بوجود آمدن امراض روحی، جسمی و رفتارهای انسانها است. استرس و اضطراب رابطه تنگاتنگ دارد و اضطراب یکی از عوارض آنی و شایع استرس میباشد، پاسخ استرسها پاسخی است که از زمانی دیگر طول عمر تغییر میکند. به گفتهها هانس سلیه «مهم این نیست که چه اتفاقی برای شخص افتاده مهم آن است که آنرا چگونه درک کرده و انسان از دیدگاههایش رنج میبرد و نه بلاهایی که بر سرش میآید.» به این دلیل استرس توجه بسیاری از روانشناسان و دانشمندان علوم رفتاری و مدیریت را به خود معطوف کرده به طوری که فشارهای عصبی نقش مهمی در فراهم نمودن مشکلات روحی و جسمی در انسانها ایفا میکند.
استرس در زندگی روزمره به شیوههای متفاوتی بروز میکند: پرخاشگری ناگهانی در پاسخ به یک سؤال سادهلوحانه، سردرد شدید در پایان یک روزگار سخت، بروز عصبانیت به صورت زدن دست روی فرمان ماشین در ترافیک است برای همین وجود این استرسها در طول روز طبیعی هستند. با وجود این استرس طولانی و شدیدتر اغلب سبب بروز علائم ناراحت کنندهای میشود که اشخاص در مورد آن نگران میشود بنابراین بشر در سر تا سر دوران گذشته خود استرس را تجربه کرده است.
گروهی از صاحبنظران رفتاری استرس را بیماری شایع قرن نامگذاری کرده در حالی که در عصر حاضری که در آن هستیم عصر استرس و فشارهای عصبی است. دورهای که در ان انسان بیش از هر زمان دیگری در معرض عواملی موجود استرس قرار گرفته و مسائل و مشکلات بیشماری از هر طرف او را احاطه کرده است.
بیان مسئله
واژه استرس در نزد متخصصین متخلف معانی متفاوتی دارد، استرس در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است در حالی که مسأله استرس در جامعه به طور گستردهای تشخیص داده شده است روانشناسان بالینی و سایرین ارتباط بین فشار روانی و بهداشت روانی را به دقت مورد بررسی قرار دادهاند. در روانشناسی استرس به معنی تحت فشار روحی و روانی قرار گرفتن تعریف شده است. در این حالت جسم روان آدمی به تقاضاهای درونی و بیرونی با فشار پاسخ میدهند. استرس هنگامی رخ میدهد که فرد واکنشهای خود را در مواجهه با محرکهای درونی و بیرونی ناتوان ببیند که همانا پیامد آن از دست رفتن تعادل روانی فرد است (خواجهپور، ۱۳۷۷، ص ۵) استرس را گاهی ناشی از محرکات خارج میدانند و گاهی آن را پاسخ فرد به پارهای از مزاحمتها عنوان کردهاند. بررسیهای جدید و تئوریهای جامع راجع به استرس به تعامل فرد و محیط تأکید دارد.
محققان سالهای ۱۹۵۰ استرس را پاسخ فرد به فرآیندهای درونی و برونی که بر ظرفیت ادغام نیروهای جسمی و روانی فشار وارد میکنند توصیف نمودهاند.
کلاس وسینگر، در تحقیق خود نشان دادند فشارهای عصبی میتواند باعث کاهش میزان تحمل و ناکامی شود. در این تحقیق نشان داده شده است که کارکنان سازمان فشارهای عصبی ناشی از سروصداهای آزار دهنده و دخالتهای بی مورد در انجام وظایف شغلی خود را تحمل میکنند، اما از میزان تحمل آنان در برابر ناکامی کاسته میشود (منتقل از پایاننامه رجبپور، ۱۳۷۹)
اگر چه عمدهترین هدف کار کردن انسانها، تأمین نیازهای زندگی و به عبارتی کسب درآمد میباشد اما عوامل دیگری نظیر به ثمر رسانیدن انگیزهها، عملی کردن تمایلات، انتظارات اجتماعی، علاقهمند بودن به کار، فشار محیطی و خانوادگی و رقابت نیز در کار کردن دخیل هستند ولی نمیتوان از کسب درآمد به عنوان تنها علت اشتغال آدمیان نام برد (اسفرجانی، ۱۳۵۳، ص ۵۰)
استرس در زندگی روزمره به وفور دیده میشود و همه افراد به دفعات متعددی تحت تأثیر استرس قرار میگیرند و آن را تجربه میکنند و وقتی که کسی دچار استرس شده، وارد محیط کار خود میشوند و معمولاً همکاران ومسئولین متوجه میشوند و در تعامل با دیگران و استرس فرد به آنان سرایت میکند و برای همین با توجه به آنچه گفتیم در این تحقیق به بررسی میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن کلاس اول و دوم و سوم ابتدائی را انجام میدهیم. به این دلیل که استرس از شغلها به وفور دیده میشود ولی شغلهای دارای استرس زیادتر هستند مثل پزشکی، مدیران. پرستاران، معلمان و … میباشند وبرای همین در این تحقیق به سراغ محیط مدرسه میرویم که در بسیاری از مواقع بسیار استرساز هستند چه برای کارکنان و چه برای دانشآموزان. میخواهیم بدانیم چه عواملی در محیط مدرسه باعث استرس میشود و معلمان سطوح مختلف اول و دوم و سوم ابتدائی چقدر مورد عوامل استرساز قرار میگیرند، این عوامل چه چیزهایی هستند و تجربه استرس معلمان در زندگی روزمره آنها تا چه اندازهای میباشد و شیوههای مقابله با استرس را بررسی میکنیم.
اهداف تحقیقهدف کلی:
مقایسه میزان استرس و تجربه استرس معلمین زن مقاطع مختلف ابتدائی
هدف جزئی:
۱- شناخت میزان استرس معلمین زن در مقطع اول و دوم و سوم ابتدائی
۲- شناخت تجربه استرس معلمین زن در مقطع اول و دوم و سوم ابتدائی
سؤالات
۱- آیا میزان استرس معلمان زن مقاطع مختلف ابتدائی با هم تفاوت دارد؟
۲- آیا تجربه استرس معلمان زن مقاطع مختلف ابتدائی با هم تفاوت دارد؟
فرضیه
۱- بین میزان استرس معلمان کلاس اول و دوم تفاوت معنیداری وجود دارد.
۲- بین میزان استرس معلمان کلاس اول و سوم تفاوت معنیداری وجود دارد.
۳- بین میزان استرس معلمان کلاس دوم و سوم تفاوت معنیداری وجود دارد.
۴- بین تجربه استرس معلمان کلاس اول و دوم تفاوت معنیداری وجود دارد.
۵- بین تجربه استرس معلمان کلاس اول و سوم تفاوت معنیداری وجود دارد.
۶- بین تجربه استرس معلمان کلاس دوم و سوم تفاوت معنیداری وجود دارد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
ضرورت این تحقیق در راستای بررسی میزان استرس معلمین و در جهت بررسی و مقایسه میزان استرس و میزان تجربه استرس صورت گرفته و میتواند اطلاعات مفیدی را در حیطه تصمیم گیری متعدد فراهم سازد. که این اقدام از طریق انجام تحقیقات منظم و شناسایی میزان استرس و میزان تجربه استرس معلمین امکانپذیر است و پژوهش فوق در ضرورت اینگونه اقدامات جای گرفته است. در واقع میخواهیم بدانیم که در سطوح مختلف تحصیلی میزان استرس معلمین چقدر است و هر کدام از عواملی که در مقیاس هنرور راهه وجود دارد، معلمین در سطوح مختلف چقدر تجربه نسبت به آنها دارند. در رابطه بین آنها در سطوح مختلف را بررسی و آنها را مقایسه میکنیم و راهکارهای مفیدی که باعث کاهش دادن این استرسها میشود، را ارائه بدهیم.
عواملی که اهمیت این تحقیق را نشان میدهد این است که محیط مدرسه محیطی است که باعث میشود معلمان هر روز در معرض فشارهای کلاسی قرار بگیرند، وجود تجربه استرس در معلمان باعث کاهش در علمکرد آنها و موجب میشود تا آنها از نظر سلامتی دچار اختلالاتی میشوند. برای همین بدنبال این هستیم تا این عوامل را شناسایی در راهکارهای مقابله با آنها را بررسی کنیم.
تعاریف نظری
استرس حالتی پویا و هیجانانگیز است که فرد با یک فرصت، محدودیت یا تقاضای غیرعادی مواجه میشود و واکنشهای احساسی فیزیکی و شناختی از خود نشان میدهد. (مقیمی ۱۳۷۸، ص ۴۳۵)
استرس یک نوع تحریک و محروم شدن از محرکهاست و فقدان استرس به مفهوم مرگ است. استرس تجربه جدیدی برای انسان نیست و هرکس همه روزه با استرس سروکار دارد. (قریب، ۱۳۷۱)
معلم معلم نقش مهمی در مدرسه دارد. نقش معلم تربیت و نوسازی افراد است که مهمترین امر میباشد و افرادی هستند که طی حکمی به صورت تمام وقت و یا پارهوقت به صورت رسمی یا حقالتدریس در مقاطع مختلف تدریس میکنند (مجله رشد، ۱۳۸۰، ص ۵)
تجربه استرس ناکامیهای که میتواند مرتبط با جریان پیشرفت حرفهای افراد، ترسهای ناشی از ناتوانی در مقابله با روشهای جدید و تغییرات تکنولوژی بر زندگی روانی معلمان تأثیر فراوانی میگذارد. (دادستان ۱۳۷۷، ص۸۹)
تعاریف عملیاتی:در جامعهای هستیم اینطور معلوم است که برای اندازهگیری استرس، خود عامل استرس دهنده را مورد مطالعه قرار میدهند، در صورتی که این درست نیست و وجود یک مهمان ناخوانده در یک بدن ممکن است به هیچوجه مورد اعتنا واقع نشود و بدن در مقابل آن عکسالعملی نشان ندهند و در بدن دیگری آنقدر مهم و قابل اعتنا باشد که همه زنگهای خطر را به صدا درآورد و بدن را به عکسالعمل شدید وا دارد. بنابراین برای اندازهگیری استرس بهتر است تغییرات حاصله از آن را در بدن مورد دقت قرار داد و آنجا که ورود یک عامل جزئی است تحریک شدید دستگاههای بدن و هیپوتالاموس میشود آن را به خوبی و به موقع شناخت و از ورودش جلوگیری کرد. (پریور، ۱۳۷۲)
در این تحقیق برای سنجش استرس در بین معلمین زن کلاس اول و دوم و سوم ابتدائی از آزمون یکطرفه در گروههای مستقل استفاده میکنیم و برای سنجش راههای مقابله با استرس نیز از آزمون t و تفاوت میانگین استفاده میشود تا شیوههای مقابله با استرس را در میان معلمین زن کلاس اول و دوم و سوم سنجیده شود تا از این طریق معلمین هر پایه، هر کدام از چه روشهایی را برای کنار آمدن استفاده میکنند.
تجربه استرس در این تحقیق برای ارزیابی تجربه استرس از مقیاسی به نام هلمز و راهه استفاده میکنیم و دارای ۴۳ موارد است که میخواهیم از این طریق ببینیم که معلمان در زندگی روزمره خود کدام موارد را تجربه کردهاند و به وسیله این پژوهشها میکوشیم تا معنای وجود همبستگیها بین تعداد و ماهیت رویدادها را با بیماریهایی که در پی دارند، آشکار کنند.
مفهوم استرس
در سال ۱۹۳۶، پروفسور هانس سلیه اهل مونترال اولین رساله خود را در مورد واکنشدهنده منتشر ساخت، نامبرده در آوریل و در ۱۹۴۸ در مجموعهای از کنفرانسهایش در کالج فرانسه و سپس در ژوئن ۱۹۵۰ در بیمارستان لانیک سندرم عمومی سازگاری (S.G.A) را با جنبههای بیوشیمیایی و مکانیسمهای هورمونیاش بیان کرد (هیپوفیز غدد فوق کلیوی سینه قند کرشه که بسیاری از پژوهشگران پیش از او، اختلال ارگانیسم را به هنگام پاسخ به تهاجمات محیط خارج بیان کردهاند:
- نظر کاریوکلارنیک مربوط به داستین، وی واکنشهای بافتی مربوط به واکنشهای هشداردهنده را در دستگاه لنفوئید، تیموس مشاهده کرد:
نظریه راسل داپیگز آماس منسوج نرم، در سال ۱۹۳۲ کانن «ترشح سریع آدرنالین را به عنوان پاسخ در برابر ترس و خشم» متذکر شود. نامبرده در کتاب خود تحت عنوان «فروتن» مکانیسمهای متفاوتی را که سبب ثبات میزان قند، پروتئینها، مواد چربی، کلسیم، اکسیژن، حالت خنثی و درجه حرارت خون میشود تحلیل میکند. کانن تحلیل سیستماتیک پدیدههای سازگاری را که برای حفظ حیات در برخی شرایط ضروری هستند، بنیان نهاد، با این همه سلیه تأکید میکند کانن هرگز نقش هیپوفیز یا قشر غدد فوق کلیوی را به منظور بررسی واکنشهای غیراختصاصی سازگاری، در مقابل هرگونه تقاضای محیطی و نیز جدا کردن سندرمی که در برابر اثرات مختلف آن، یکسان است، مورد مطالعه قرار نداده است. پی.ای.روکس والکساندر- جی یرسین در انستیوپاستور خاطرنشان ساختند که در خوکچه هندی مبتلا دیفتری غدد فوق کلیوی غالباً متورم و دچار خونریزی است ولی کاوشهای آن از حداین یافته فراتر نرفت. (کوپر، ۱۳۷۳، ص ۴۰)
این پژوهشگران در مجموع استرس را، دست کم در برخی از جنبههای آن، احساس کردند و با آنها را به اثبات رساندند. یک فرانسوی به نام رئیس در سال ۱۹۴۳، پدیدههای است ولی کاوشهای آن از حداین یافتهها فراتر نرفت.
این پژوهشگران در مجموع استرس را، دست کم در برخی از جنبههای آن، احساس کردند و یا آنها را به اثبات رساندند. یک فرانسوی به نام رئیسی در سال ۱۹۳۴، پدیدههای واکنشی غیراختصاصی را، تحت عنوان سندرم تحریک شرح داده است که البته با تغییری متفاوت به توضیحات سیله بسیار نزدیک است. اکتشافهای مهم، غالباً تصادفی میافتد، به شرطی که برای دریافت قوانین پوشیده و بسدت آوردن حقیقت، قضایای القا کننده با ذهن تصمیمدهنده تلاقی کند. (پیرلو، ۱۳۷۱، ص ۲۸ و ۲۹)
استرس را هر چند بطور مشخص میتوان زائیده تمدن صنعتی و شهری شدن دانست، اما هیچ دوره از تاریخ انسان و زندگی فرد را نمیتوان سراغ گرفت که با استرس همراه نبوده باشد، تنها میتوان گفت که بتدریج از ماهیتی فیزیکی مانند گرسنگی، سرما، بلاهای طبیعی، مرگهای دستهجمعی و زودرس تبدیل به ماهیت روانی و اجتماعی شده است.
دیرینه پرداختن به استرس را میتوان با دیدگاه دوگانه انگاری تن و روان و تأثیرات هر یک بر دیگری در نظریات افلاطون و ارسطو مربوط دانست.
از قدمای اندیشمند ایرانی، ابوعلیسینا کاملاً با موضوع استرس واثرات آن بر جسم آشنا بوده است. علاوه بر این در پزشکی قدیم ایران تأثیر عوامل محیطی بر بیماریهای تحت عنوان اعراض نفسانی مورد نظر بوده است. (قریب ۱۳۷۱، ص ۱۸۷)
از نظر واژهشناسی، استرس کلمه یونانی است که در قرن ۱۷ به معنای سختی و دشواری بکار رفته است، در اواخر قرن ۱۸ از استرس به معنای نیرو و فشار زیاد و تلاش بسیار استفاده شده است. در سال ۱۹۱۰ سرعت بروز بسیاری از آنژینهای صدری (سکته خفیف قلبی) در بین مشاغلین یهود در محیطهای کاری برخورد تند و هیجانی آنها دانست (کوپر، ۱۳۷۳، ص ۹۷)
فایل : word
قابل ویرایش و آماده چاپ
تعداد صفحه :13
مقابله با استرس
برای پاسخگویی به پنجمین سئوال پژوهش همبستگی پیرسون استفاده شد و نتایج همانطور که در جدول 4-20 مشاهده می شود نشان می دهد که بین هوش هیجانی و سبک مقابله با استرس فرار – اجتناب در سطح 05/0 > p رابطه منحنی و معناداری وجود دارد 376/0 - = r به این معنا که هرچه هوش هیجانی فرد بالاتر باشد سبک مقابله ای که در برابر استرس بکار می برد کمتر فرار – اجتناب می باشد.
سبک مقابله ای فرار – اجتماب «توصیف کننده تفکر آرزویی و تلاش های رفتاری جهت فرار یا اجتناب از مسأله است (لازاروس و فولکمن، به نقل از موسسه مایندگاردن ، 2005) . این سبک اغلب راهبرد مقابله ای مناسبی نیست چرا که با بی ارادگی و ناتوانی همراه است. که فرد به جای حل مشکل از موقعیتهای دشوار و مشکل زا و به نوعی واقعیتها فرار می کند.
همسو با نتایج این پژوهش ویلی و اسکاتی (2003) نشان دادند که هوش هیجانی پایین پیش بینی کننده مهمی در ارتباط با مشکلات مرتبط با الکل و مواد می باشد. و همچنین اوستین، سالکوفسکی وایگان (2005) نشان دادند که هوش هیجانی ارتباط منفی با مصرف الکل دارد. یکی دلایلی که امروزه مشخص شده که میتواند از علل اعتیاد باشد این است که افراد معتاد، در مدیریت هیجانات خود اشکالات حد می دارند که میتواند ناشی از ناهشیاری هیجانی باشد. بسیاری از کسانی که به الکل یا داروها روی می آورند هیجانات خود را به خوبی درک نمی کنند و از تنظیم و تعدیل آنها عاجزند.