دشمن شناسی از منظر قرآن کریم

پایان نامه کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث

210 صفحه

چکیده:

بحث شناختِ دشمن در قرآن کریم مورد توجه ویژه قرار گرفته است. خداوند متعال در آیات متعددی دشمنان جبهه حق را معرفی می­کند تا مسلمانان آنان را بهتر بشناسند و به مبارزه با آن­ها بپردازند.

دشمن در اصطلاح لغویان و مفسران به کسی که ضرر می­رساند و نیز هر آن­چه انسان را از راه مستقیم منحرف سازد و موجب عدم اطاعت انسان از خدا شود، اطلاق می­شود. قرآن کریم شش گروه از دشمنان را نام برده است: «شیطان و همراهان او»،«نفس امّاره»،«برخی از همسران و فرزندان»، «کفار و مشرکان»، «برخی از اهل کتاب به­ویژه یهودیان» و «منافقان». می­توان این شش دشمن را، در یک تقسیم­بندی کلّی به سه گروه تقسیم کرده و مورد بررسی قرار داد: دشمن ایمانی]درونی یا پنهان[، دشمن خارجی، دشمن داخلی.

قرآن کریم علاوه بر معرفی دشمن و شیوه­های او، به شناسایی راه مقابله با آن نیز می­پردازد. ایمان و توکل، ترک معصیت، یاد خدا، پناه بردن به خدا، تزکیه­ی نفس، ترس از خدا و بازداری نفس از هوی و هوس، خود را به خدا سپردن، قطع هرگونه ارتباط و دوستی، صبر و تقوا، اعلان موضع صریح مبنی بر بیزاری از آن­ها، مبارزه فرهنگی به وسیله قرآن، مجهز شدن به سلاح روز، مبارزه قهرآمیز و جهاد با دشمنان، افشاگری، بصیرت دینی و حذر ( هوشیاری و احتیاط) از راهکارهای قرآن کریم برای مقابله با دشمن است.

کلیدواژه ­ها:

دشمن، دشمن­ شناسی، خصم، عدوّ، شیطان، نفس ­امّاره، کفّار، مشرکان، یهود، منافقان، قرآن کریم­