پایان نامه بررسی رابطه بین خشنودی شغلی با پرخاشگری
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 114 صفحه می باشد.
چکیده
خشنودی از شغل پدیده ای است احساسی که یک فرد سازمانی از اشتغال به شغل مورد نظر خود می تواند به دست آورد. در گذشته بعضی از مدیران تصور می کردند که روحیه بستگی غیر قابل انکار ناپذیری با خشنودی از شغل دارد. در صورتی که امروزه روحیه را مجموعه ای کیفی تمام خصیصه های فردی ، اجتماعی ، خانوادگی و سازمانی ، اقتصادی و سیاسی ، علمی است. از این رو هدف اساسی از انجام پژوهش حاضر بررسی اثرات خشنودی شغلی بر پرخاشگری کار است.
با وجود آن که مقصود اصلی این پژوهش بررسی خشنودی شغلی اعم از شناخت عوامل مانند نفس کار ، سرپرستی شغلی ، حقوق و مزایا ، امکان ترفیع و رشد در شغل و نقش همکاران در این حوزه از یک سو و درک عوامل معطوف به پرخاشگری را در سطح واحد ( میزان نیل به هدف نیست به نیروی انسانی و میزان خشنودی ذینفعان اصلی نسبت به نیروی انسانی ) از سوی دیگر است . اما در این میان ایجاد حساسیت در مدیران شرکت از ناحیه درک بیشتر پیامد های عدم خشنودی شغلی و همچنین بستر سازی جهت اثر گذاری بر ادراک و طرز تلقی کارکنان نسبت به تلاش های شرکت در جهت اهمیت دادن به منابع انسانی و اولویت بندی خشنودی شغلی معطوف به پرخاشگری کار است.
هدف اصلی در تحقیق حاضر آزمون پیش فرض های دو گانه است که برخی از آن ها معتقدند خشنودی شغلی بر پرخاشگری تاثیر کاهنده دارد و بعضی بر این اعتقادند رابطه ای بین آن ها نیست.
پژوهش حاضر در جامعه آماری کارمندان دانشگاه علم و صنعت و در حجم نمونه ای معادل ۳۱ نفر انجام شده است.
در پژوهش حاضر که از نوع تحقیق همبستگی محسوب می شود ، جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه جهت سنجش متغیر ها استفاده شده است. پرسشنامه رضایت شغلی ( JDI) و پرسشنامه پرخاشگری ( بخشی از SCL_90 ) .
پس از انتخاب نمونه مورد نظر پرسشنامه های مورد نظر به آن ها ارائه شد و از تکمیل پرسشنامه ، نسبت به نمره گذاری آن ها بر اساس شناسنامه تست اقدام گردید و داده ها ی به دست آمده وارد رایانه شده و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی قرار گرفته و یافته های پژوهش در دو بخش توصیفی و بررسی فرضیه ها در ادامه ارائه شده است.
واژه های کلیدی: خشنودی شغلی، سرپرستی شغلی، نفس کار، حقوق و مزایا، امکان ترفیع و رشد شغل، پرخاشگری، افسردگی
فهرست مطالب
فصل اول ۱
کلیات پژوهش ۱
مقدمه : ۲
بیان کلی مسئله : ۴
هدف پژوهش : ۵
اهداف خاص پژوهش به شرح ذیل است: ۶
اهمیت موضوع پژوهش : ۶
فرضیه پژوهش : ۹
فرضیه اصلی : ۹
فرضیه های فرعی : ۹
تعاریف نظری و عملیاتی متغیر ها : ۱۰
تعریف عملیاتی متغیر ها : ۱۰
تعریف نظری /متغیر ها : ۱۱
پرخاشگری : ۱۱
افسردگی : ۱۲
مدل عملیاتی ارتباط متغیر ها : ۱۳
فصل دوم ۱۳
ادبیات و پیشینه تحقیق ۱۳
تاریخچه تعاریف رضایت شغلی ۱۴
ابعاد رضایت شغلی : ۱۶
تعریف شغل: ۱۷
تعریف رضایت شغلی: ۱۸
عوامل موثر در انتخاب شغل ۲۱
عوامل موثر بر رضایت شغلی: ۲۲
پیامد های رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی: ۲۵
الف) بررسی های روان شناسان: ۲۹
ب) مطالعات جامعه شناختی ۳۰
علل اساسی رضایت از شغل: ۳۱
مفاهیم انتخاب شغل : ۳۶
۱٫تصادفی یا اصولی بودن انتخاب شغل: ۳۶
۲٫آگاهانه یا نا آگاهانه بودن انتخاب شغل: ۳۶
۳٫عقلانی یا عاطفی بودن انتخاب: ۳۷
۴٫آنی یا تکاملی بودن انتخاب : ۳۷
تقسیم بندی ویلیامسون : ۳۸
۱٫عدم انتخاب ۳۸
۲٫تردید در انتخاب: ۳۸
۳٫انتخاب نامعقول: ۳۹
نظریه های تصمیم گیری : ۳۹
تقسم بندی کراتیز: ۴۱
۱-نظریه های غیر روانی انتخاب شغل و حرفه : ۴۱
۲ – نظریه های روانی انتخاب شغل وحرفه : ۴۲
۳ – نظریه های عمومی انتخاب شغل و حرفه : ۴۲
نظریه سوپر: ۴۳
نظریه بوهلر : ۴۵
* نظریه کینز برگ ۴۶
*نظریه آنارو: ۵۰
*نظریه جان هالند: ۵۱
*علل و انگیزه های پرخاشگری : ۵۳
*عوامل تعیین کننده پرخاشگری : ۵۳
*خلاصه عوامل مربوط به خشنودی شغلی: ۵۷
*ناخشنودی شغلی و پرخاشگری: ۵۷
*فرضیه ناکامی ـ پرخاشگری: ۵۹
*خشنودی شغلی: ۶۰
*نظریه ی کامروایی نیازی : ۶۰
*نظریه گروه مرجع: ۶۱
*نظریه انگیزشی ـ بهداشتی هرزبرگ: ۶۱
*همبسته های خشنودی شغلی: متغیر های شخصی: ۶۲
*عوامل مرتبط با رضایت شغلی: ۶۳
*نظریه های سازش شغلی : ۶۵
- نظریه خصیصه و عامل ۶۵
*نظریه روان پویایی: ۶۶
*نظریه رشدی : ۶۶
*نظریه های رضایت شغلی : ۶۷
انگیزش : ۶۷
نظریه نیاز های آشکار: ۶۸
نظریه های انگیزش شغلی: ۷۱
۱- نظریه محرک و پاسخ : ۷۱
۲ – نظریه میزان سازگاری: ۷۱
۳- نظریه عقلی و استدلالی: ۷۲
*تحقیقات انجام شده در ایران: ۷۳
چکیده : ۷۴
*پیشینه تحقیقات خارجی : ۷۷
فصل سوم: ۸۰
روش پژوهش ۸۰
مقدمه ۸۱
*جامعه ی پژوهش : ۸۱
*نمونه و روش نمونه گیری: ۸۲
*ابزار اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات : ۸۲
*روش نمره گذاری : ۸۳
پرسش نامه scl_ 90 ۸۵
پرخاشگری ( HOS ) ۸۵
طرح تحقیق ۸۶
روش جمع آوری داده ها ۸۷
فصل چهارم ۸۸
تجزیه و تحلیل داده ها ۸۸
مقدمه ۸۹
توصیف آماری داده ها ۹۰
۱٫ توصیف نمونه مورد بررسی ۹۱
۲٫ توصیف داده های بدست آمده از پرسشنامه ۹۳
ب) بررسی فرضیه پژوهش ۹۹
فصل پنجم ۱۰۶
بحث و نتیجه ۱۰۶
مقدمه ۱۰۷
نتیجه پژوهش ۱۰۸
الف) یافته های توصیفی ۱۰۸
ب) یافته های حاصل از بررسی فرضیه ها ۱۰۸
محدودیت های پژوهش ۱۱۰
پیشنهاد هایی برای پژوهش های آتی ۱۱۰
منابع : ۱۱۶
مقدمه :
خشنودی شغلی از عوامل مهمی است که باید در توسعه صنعتی مورد توجه قرار گیرد ، مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع صنعتی نشان می دهد که نیروی انسانی ماهر و تعلیم یافته در تبدیل جوامع به جوامع صنعتی تاثیر انکار ناپذیری داشته است.
هر فردی سعی دارد شغلی را انتخاب کند که علاوه بر تامین نیاز های مادی ازنظر روانی نیز او را ارضا نماید. بدین لحاظ برای نیل به این هدف یعنی گماردن افراد در مشاغل مناسب مطالعه فردی و بررسی خصوصیات آن ها لازم و ضروری است. در غیر این صورت با سپردن مشاغل به افرادی که یا علاقه ای به انجام شغل مورد نظر ندارد و یا فاقد خشنودی شغلی لازم برای انجام آن هستند علاوه بر آن که فردی ناشایست بر سر کار گمارده می شود بلکه موجب تغییر در سطح پرخاشگری نیز می گردد.
در جامعه صنعتی بر خلاف جوامع سنتی هیچگاه مشاغل افراد از قبل تعیین شده نیست بلکه رغبت ها ، توانایی ها ، استعداد ها و نیاز های شغلی جامعه تعیین کننده آینده فرد می باشند هر فردی باید از بازار کار مطلع بوده و با مؤسسات استخدام کننده و نحوه استخدام آن ها آشنا باشد.
ارضای نیاز های جسمانی که از طریق کسب پول در مقابل انجام کار حاصل می شود نمی تواند تنها علت لازم و کافی برای کار کردن محسوب گردد. ارضای نیاز های روانی ، اجتماعی نیز از تعیین کننده های مهم در اشتغال و نوع آن به شمار می روند.
تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین خشنودی شغلی با پرخاشگری پرداخته است. اگر خشنودی شغلی به شکل صحیح مطالعه و بررسی بشود و با توجه به نتایج به دست آمده برای دستیابی به آن ، طرح ریزی شده و بر اجرای طرح ها نظارت شود ، منابع چند گانه عام و خاص به همراه خواهد داشت.
یکی از منافع مطالعه و بررسی رابطه بین خشنودی شغلی و پرخاشگری این است که جهت سطح عمومی خشنودی کارکنان بر پرخاشگری در صنعت را به مدیریت نشان می دهد.
نتایج تحقیق منعکس کننده بخشی از خشنودی یا ناخشنودی گروه های خاصی از کارکنان است و به عبارت دیگر بیانگر احساسات کارکنان در خصوص کارشان است. که این احساسات مربوط به کدام بخش از خشنودی شغلی
می شود. پرخاشگری بیشتر از کدام بخش از خشنودی تاثیر خواهد پذیرفت و به چه عاملی مربوط می شود.
تحقیق و مطالعه خشنودی شغلی راهی است تا از نظرات کارکنان مطلع شویم و از سوی دیگر آنان را نیز از طریق بیان احساسات خود به تغییرات توسعه نزدیک نماییم . بر اساس نتایج تحقیق می توان نیاز های آموزش را تعیین کرد. نگرش ، شناخت و دید کارکنان را نسبت به شاخص های زمینه ساز خشنودی بخش مورد شناسایی قرار داد و همچنین درک کرد که کارکنان چه انتظاراتی از عناصر تاثیر گذار و نحوه سلوک و عملکرد آن دارند.
بیان کلی مسئله :
در دنیایی که هر روز به سوی صنعتی شدن گام بر می دارد و در دنیایی که هر فرد برای داشتن زندگی در آن نیاز به کارکردن دارد، آیا ضروری است که مدیران و برنامه ریزان بخش تولید با خواست ها و ملاک هایی که یک فرد در زمینه عوامل خشنودی شغلی با آن رو به روست آشنا شوند ؟
آیا شناخت خواسته های افراد می تواند منجر به تغییر سطح پرخاشگری و خشنودی شغلی گردد ؟ آیا وقتی شخصی برای شغل خود ارزش و اعتبار قائل شود و یا اهمیت آن را واقعاً در یابد ، این فرایند به تغییر سطح خشنودی شغلی او می انجامد؟ و از همه مهم تر این که آیا همیشه خشنودی شغلی موجب پرخاشگری پایین می شود ؟ یا خیر ؟ ( دعائی ، ۱۳۷۷ )
مهم ترین مسئله تلاش در جهت انجام مطالعه هدفمند و معطوف به خشنودی شغلی در راستای پرخاشگری کار است. یعنی شناخت علمی فرآیند متغییر مستقل ، بر متغییر وابسته در شرایط تعدیل کننده و … در بحث خشنودی شغلی و پرخاشگری.
آنچه در پی می آید جزئیات کوشش پژوهشگری است برای شناسایی و سنجش میزان خشنودی شغلی و اولویت بندی عوامل مربوط به آن در میان کارکنان دانشگاه علم و صنعت و در نهایت ارائه استراتژی های مناسب برای بهبود وضعیت موجود در تحقیق پرخاشگری کار.
بیان مسئله : آیا بین رضایت شغلی و پرخاشگری کارمندان دانشگاه علم و صنعت رابطه وجود دارد؟
هدف پژوهش :
هدف اصلی در تحقیق حاضر آزمون پیش فرضهای دو گانه است که برخی از آن ها معتقدند خشنودی شغلی بر پرخاشگری تاثیر کاهنده دارد و بعضی بر این اعتقاد رابطه ای بین آن ها نیست. با حد اقل خشنودی شغلی همواره موجب پرخاشگری بالا نمی شود.
خشنودی از شغل پدیده ای است احساسی که یک فرد سازمانی از اشتغال به شغل مورد نظر خود می تواند به دست آورد. در گذشته بعضی از مدیران تصور می کردند که روحیه بستگی غیر قابل انکار ناپذیری با خشنودی از شغل دارد. در صورتی که امروزه روحیه را مجموعه ای کیفی تمام خصیصه های فردی ، اجتماعی ، خانوادگی و سازمانی ، اقتصادی و سیاسی ، علمی است. از این رو هدف اساسی از انجام پژوهش حاضر بررسی اثرات خشنودی شغلی بر پرخاشگری کار است. ( آبراهام ، ترجمه شکر کن ، ۱۳۷۰ )
با وجود آن که مقصود اصلی این پژوهش بررسی خشنودی شغلی اعم از شناخت عوامل مانند نفس کار ، سرپرستی شغلی ، حقوق و مزایا ، امکان ترفیع و رشد در شغل و نقش همکاران در این حوزه از یک سو و درک عوامل معطوف به پرخاشگری را در سطح واحد ( میزان نیل به هدف نیست به نیروی انسانی و میزان خشنودی ذینفعان اصلی نسبت به نیروی انسانی ) از سوی دیگر است . اما در این میان ایجاد حساسیت در مدیران شرکت از ناحیه درک بیشتر پیامد های عدم خشنودی شغلی و همچنین بستر سازی جهت اثر گذاری بر ادراک و طرز تلقی کارکنان نسبت به تلاش های شرکت در جهت اهمیت دادن به منابع انسانی و اولویت بندی خشنودی شغلی معطوف به پرخاشگری کار است. ( همان منبع )
اهداف خاص پژوهش به شرح ذیل است:
مطالعه نقش نفس کار در حوزه طراحی شغلی و اثر آن در پرخاشگری کارمندان دانشگاه علم و صنعت ، مطالعه تاثیر شاخص حقوقی و مزایای در پرخاشگری کارمندان دانشگاه ، بررسی نقش همکاران در شغل و پرخاشگری در کارمندان ، مطالعه پرخاشگری یعنی ارتباط بین خشنودی شغلی و میزان نیل به هدف نسبت به نیروی انسانی در کارمندان ، مطالعه ارتباط بین خشنودی شغلی و میزان خشنودی ذینفعال اصلی نسبت به نیروی انسانی در کارمندان دانشگاه است که شاخص های برنامه ریزی شده تولید و نسبت های واقعی آن را شامل می شود.
اهمیت موضوع پژوهش :
خشنودی شغلی مفهومی است که به مشخص کردن برنامه ریزی های مهم جامعه و وضعیت اجتماعی سبک زندگی و ضوابط خانوادگی ، بهداشت و درمان و نیاز های آموزشی تاثیر گذاراست.
از آن جا که رفتار فرد توسط تعامل میان شغل او یا ویژگی های محیطی ـ شغلی تعیین می شوند ، چنین تعاملات فرهنگی میان افراد و محیط آن ها به انتخاب شغلی با ثبات تر ، پیشرفت شغلی بیشتر ، دست یابی به خشنودی بیشتر و سر انجام تولید موثر منجر می شود. اغلب بزرگسالان بیشتر اوقات خود را در محل کار می گذارند پس تعجب آور نیست که مشاغل یا حرفه ها منبع مهم در بهداشت روانی اجتماعی نقش موثر ایفا کنند. بنا بر این بررسی خشنودی شغلی علی رغم اهمیت در صنعت و تولید برای بهداشت روانی افراد در جامعه از اهمیت بالای پژوهش برخوردار است. ( شفیع آبادی ، عبد الله ، ۱۳۸۴ )
از سوی دیگر ، خشنودی شغلی نیروی انسانی به عنوان استراتژیک ترین عامل سازمانی نقش ویژه ای در روان شناسی صنعتی بازی می کند. به طوری که متون جدید مدیریتی ارزش هر سازمان را معادل ارزش کارکنان آن می دانند.
اگر با نگرش واقع بینانه به سازمان های موفق نظری بیفکنیم متوجه خواهیم شد که تنها و تنها سازمان های صنعتی که به منابع انسانی توجهی عمیق داشته اند به توفیق واقعی دست یافته اند.
امروزه منابع انسانی چه به لحاظ مهارت ها و توانایی ها و چه به لحاظ تفکرات ، ارزش ها ، نیاز ها و خواسته ها با گذشته متفاوت است و دیگر نمی توان با همان انگیزه های ساده و غیر پویای گذشته ، انسان پیچیده امروزی را به تحرک و پویایی ترغیب نمود. بنا بر این درک میزان خشنودی کارکنان از سازمان ها و شناسایی عوامل انگیزاننده و نگهدارنده در دنیای امروز برای هر سازمان متناسب با شرایط خاص خود مهم به نظر می رسد که این اهمیت ، ضرورت انجام این تحقیق را ایجاب نموده است. ( آبراهام ، ترجمه شکر کن ، ۱۳۷۰ )
از آن جا که خشنودی شغلی در صنایع مفهومی پیچیده و چند بعدی است و عوامل موثر بر خشنودی شغلی در کار و تولید صنعتی به علت فقدان تعاریف و مفاهیم روشن از یک سو و تکثر و تقاوت فرهنگ ها و محیط های متفاوت صنعتی از سوی دیگر بسیار گسترده و فراوانند. از این رو انجام پژوهش عملیاتی بر اساس مفاهیم نظری و پرداختن به شاخص های آن در فر آیند علمی و تجربی فعالیتی تازه محسوب می شود . ( همان منبع )
مطالعه موردی کارمندان دانشگاه علم و صنعت زاویه ای دیگر از صنایع تولدی به حساب می آید که پژوهش در حیطه آن گاهی مهم تلقی می شود. از جهت دیگر پاسخ به سؤالات کارشناسان تولید ابهامات فرایند نظامدار در زمینه تغییر سطح تولید و افزایش آن را مرتفع خواهدا ساخت. زیرا پرداختن به این بخش تولید زمینه های بسط و توسعه پژوهش در سایر منابع تحقیق نیروی انسانی و پرخاشگری را امکان پذیر می سازد. در بخش مبانی نظری پژوهش ،هدف پژوهشگر ذکر مهم ترین تعاریف ، مفاهیم و نظریه های رایج و عوامل و روش های ارزیابی خشنودی شغلی بوده است. بدیهی است آشنایی بیشتر با معیار های خشنودی شغلی کارکنان در حیطه پرخاشگری بستر مناسب تری جهت بهبود تولید فراهم خواهد آورد.
