دانلود پایان نامه بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران

بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:117

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت (M. Sc)

گرایش مالی

فهرست مطالب :

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2- تشریح و بیان مساله. 3

1-3- ضرورت انجام تحقیق.. 4

1-4– اهداف اساسی تحقیق.. 5

1-5– فرضیه های تحقیق.. 5

1-6- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق.. 5

1-7- تعریف عملیاتی واژه ها 5

1-8– خلاصه فصل.. 8

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 10

2-2- مفهوم فرهنگ... 11

2-3- تعاریف فرهنگ... 11

2-4 - تعاریف فرهنگ سازمانی.. 11

2-5- عوامل مؤثر در شکل گیری فرهنگ سازمانی.. 15

2-6- کارکردهای فرهنگ سازمانی.. 17

2-7 - سطوح فرهنگ سازمانی.. 17

2-8 - راهبردهای تغییر فرهنگ سازمانی.. 20

2-8-1- سنجش فرهنگ سازمانی.. 21

2-9- مدل های فرهنگ سازمانی.. 22

2-9-1- مدل پارسونز (AGIL). 22

2-9-2- مدل ویلیام اوچی (تئوریZ). 23

2-9-3- مدل مک کندی (7s). 23

2-9-4- مدل شاین.. 24

2-9-5- مدل کندی....24

2-9-6- مدل کوئین و مک گارس 25

2-9-7- مدل جفری سانی فیلد. 26

2-9-8- مدل کریتنر و کینیکی.. 27

2-9-9- مدل کرت لوین.. 27

2-9-10- الگوی لیت و استرینگر. 28

2-9-11- دیدگاه بارون و الترز. 29

2-10- معیارهای ارزیابی طبقه بندی های فرهنگ سازمانی.. 29

2-10-1- سادگی و قابل فهم بودن. 30

2-10-2- قابلیت به کارگیری روش های مختلف تحقیق (کمی/کیفی) 30

2-10-3- توانایی درک تغییرات فرهنگی.. 30

2-10-4- برخورداری از چارچوب مفهومى.. 31

2-10-5- قابلیت کاربرد در انواع سازمان ها 31

2-10-6- شناسایى ویژگی ممتاز. 31

2-10-7- مدل دنیسون. 32

2-11- طبقه بندی فرهنگ سازمانی از دیدگاه صاحبنظران. 34

2-11-1- طبقه بندی درویس و میلر. 34

2-11-2- طبقه بندی دشپند و فرلی.. 36

2-11-3- طبقه بندی رکس... 36

2-11-4- طبقه بندی چارلز هندی.. 37

2-11-5- طبقه بندی گافی و جونز. 37

2-11-6 - طبقه بندی دیل و کندی.. 39

2-11-7- طبقه بندی فرن هام و گانتری.. 40

2-11-8- طبقه بندی هافستید. 41

2-12- گونه شناسی های فرهنگ سازمانی.. 43

2-12-1- گونه شناسی فرهنگ سازمانی کامرون و کوئین.. 44

2-12-2- چهار نوع اصلی فرهنگ سازمانی.. 45

2-13- ارزیابی گونه شناسی فرهنگ سازمانی کامرون و کوئین.. 46

2-13-1- گونه شناسی فرهنگ سازمانی از نظر دنیسون (1990). 48

2-13-2- معرفی چهار نوع فرهنگ سازمانی از نظر دنیسون (1990). 48

2-14- عملکرد مالی.. 50

2-15- مدل ارزیابی عملکرد. 52

2-15-1- مدل حسابداری ارزیابی عملکرد. 52

2-16- مروری بر تحقیقات انجام شده. 54

2-16-1- پژوهش های داخلی.. 54

2-16-2- پژوهش های خارجی.. 55

2-17- خلاصه فصل.. 56

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 58

3-2- روش پژوهش... 58

3-3- جامعه آماری.. 58

3-4- نمونه آماری.. 59

3 -5- متغیرهای پژوهش... 59

3-5-1- متغیر مستقل.. 59

3-5-2- متغیر وابسته. 59

3-6- گردآوری داده های پژوهش... 59

3-7- طیف لیکرت.. 60

3-8- پایایی و روایی پرسشنامه. 61

3-8-1- روایی پرسشنامه. 61

3-8-2- پایایی پرسشنامه. 61

3-9- ضریب آلفای کرونباخ.. 62

3-10- روش تجزیه تحلیل داده ها 63

3-10-1- تحلیل همبستگی.. 63

3-10-2- رگرسیون. 64

3-11- خلاصه فصل.. 65

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل

4-1- مقدمه. 67

4-2- توصیف آزمودنی ها 67

4-3- تحلیل داده ها 71

4-4- خلاصه فصل.. 78

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 80

5-2- خلاصه پژوهش... 80

5-3- بحث و نتیجه گیری.. 83

5-4- پیشنهادات.. 83

5-4-1- پیشنهادات کاربردی.. 83

5-4-2- پیشنهادات جهت پژوهشهای آتی.. 84

منابع و مآخذ. 85

ضمیمه الف: پرسشنامه. 91

ضمیمه ب: لیست شرکت های نمونه. 94

ABSTRACT.. 95 فهرست جداول :

جدول 2-1: گام های ثبات و بیرونی و بقا 16

جدول2-2: جوانبی در مورد یگانگی درونی.. 16

جدول 2-3: خلاصه ای از مدل ها و طبقه بندی ها در مورد بررسی در فرهنگ سازمانی ........................33

جدول 2-4: مروری بر پژوهش های داخلی.. 54

جدول 2-5: مروری بر پژوهش های خارجی.. 55

جدول 3- 1 : ترکیب سؤالات پرسشنامه پژوهش... 60

جدول 3-2 : پایایی پرسشنامه پژوهش... 63

جدول 4-1: توصیف آزمودنی ها بر حسب سن.. 68

جدول 4-2: آمار توصیفی آزمودنی ها بر حسب سن.. 68

جدول 4-3: توصیف آزمودنی ها بر حسب تحصیلات.. 69

جدول 4-4: آمار توصیفی آزمودنی ها بر حسب تحصیلات.. 69

جدول 4-5: توصیف آزمودنی ها بر حسب سابقه کار. 70

جدول 4-6: آمار توصیفی آزمودنی ها بر حسب تجربه حرفهای.. 70

جدول 4-7: نتایج آزمون کلموگروف - اسمیرنوف.. 71

جدول 4-8: نتیجه آزمون همبستگی متغیر مستقل فرهنگ طایفه ای با متغیر وابسته عملکرد مالی ...............72

جدول 4-9: نتیجه آزمون همبستگی متغیرمستقل فرهنگ سلسله مراتبی با متغیر وابسته عملکرد مالی.. 72

جدول 4-10: نتیجه آزمون همبستگی متغیرمستقل فرهنگ ویژه سالاری بامتغیروابسته عملکرد مالی.. 73

جدول 4-11: نتیجه مدل برای فرهنگ ویژه سالاری با عملکرد مالی.. 73

جدول 4-12:نتیجه برازش رگرسیون فرضیه سوم. 74

جدول 4-13: ضرایب مدل فرضیه سوم. 74

جدول 4-14:نتیجه آزمون همبستگی متغیرمستقل فرهنگ بازاری بامتغیروابسته عملکرد مالی.. 75

جدول 4-15: ماتریس همبستگی بین متغیرهای تحقیق.. 75

جدول 4-16: نتیجه مدل برای عملکرد مالی.. 76

جدول 4-17: نتیجه برازش رگرسیون با توجه به کلیه متغیرها 76

جدول 4-18: ضرایب مدل کل   77

فهرست نمودارها :

نمودار 4-1: فراوانی آزمودنی ها برحسب سن.. 68

نمودار 4-2: فراوانی آزمودنی ها برحسب تحصیلات.. 69

نمودار 4-4: فراوانی آزمودنی ها برحسب سابقه کار. 70

فهرست اشکال :

شکل2-1: انواع فرهنگ سازمانی از نظردرویس و میلر. 35

شکل2-2:چارچوب ارزشهای رقابتی(کامرون و کوئین، 35:2006). 45

چکیده :

هدف این پژوهش تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه کامرون و کویین 2006 و برای سنجش عملکرد مالی از شاخص بازده دارایی با استفاده از داده های موجود در صورت های مالی شرکت ها در دوره 1388 الی 1392 استفاده شده است. روش این پژوهش کاربردی و توصیفی پیمایشی است و نمونه آماری 64 شرکت از شرکت هایی که از لحاظ سرمایه بیشترین سرمایه اولیه را در طبقه بندی گروه صنعت خود    داشته اند انتخاب شده اند. رابطه اجزای فرهنگ سازمانی با عملکرد مالی شرکت ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مدل رگرسیونی مناسب برازش گردید. نتایج نشان داد که به جز ارتباط مثبت و معنادار بین فرهنگ ویژه سالاری با عملکرد مالی، بین فرهنگ سلسله مراتبی، طایفه ای و بازار رابطه معناداری تایید نگردید.

واژگان کلیدی: عملکرد مالی، فرهنگ ویژه سالاری، فرهنگ سلسله مراتبی، فرهنگ طایفه ای، فرهنگ بازار.

مقدمه :

فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. امروزه، فرهنگ سازمانی دارای اهمیت روزافزونی شده و یکی از مباحث اصلی مدیریت را تشکیل داده است. فرهنگ سازمانی عبارت است از الگوی منحصر به فرد از مفروضات، ارزش ها، هنجارهای مشترک که فعالیت های جامعه پذیری، زبان، سمبل ­ها و عملیات سازمان را شکل می ­دهد. مقصود از آن سیستمی از استنباط مشترک است که اعضا نسبت به یک سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفکیک دو سازمان از یکدیگر می ­شود. آگاهی از فرهنگ برای مدیران اهمیت ویژه ای دارد زیرا آنها می توانند از نتایج این شناخت بهره ببرند و با آگاهی بیشتر از عناصر فرهنگی، راه مقابله آسان تر با تغییرات فرهنگی را دریابند. بی تردید تمایز بین فرهنگ ها، امری معمول است و توجه به این تمایز، ما را در شناخت بهتر سازمان یاری می ­دهد. علاوه بر این، توجه به این تمایز موجب دسته بندی فرهنگ­ ها می­شود. یکی از مهم ترین مزایای دسته بندی فرهنگ ها این است که توان مقایسه آنها را افزایش می ­دهد.

1-2- تشریح و بیان مساله

همانند افراد، سازمان ها نیز دارای شخصیت هایی می باشند، که این قالب شخصیتی سازمان را، فرهنگ آن سازمان می گویند (قدمی و آذری، 1389). وجود هویت فرهنگی، باورها، ارزش ها و هنجارهای رفتاری مشترک اعضای سازمان ها، موجب انسجام و یکپارچگی در کوشش ها، تعهد درونی به سازمان و درک روشن از فلسفه وجودی و جهت گیری اقدامات و در نتیجه موفقیت سازمان ها می شود. به عبارت دیگر موفقیت چشمگیر سازمان ها در عوامل غیرملموس قدرتمند فرهنگ سازمانی، در ارزش ها و باورهای کارکنان نهفته است (زاهدی، 1381). در یک سازمان فرهنگ نقش های متفاوتی را ایفا می­کند؛ نخست اینکه فرهنگ، تعیین­کننده مرز سازمان است. دوم اینکه، نوعی احساس هویت در وجود اعضای سازمان تزریق می کند. سوم فرهنگ باعث می شود که در افراد نوعی تعهد نسبت به چیزی به وجود آید که بسیار بیشتر از منافع شخصی اهمیت دارد (اعرابی، 1386).

تعریف فرهنگ سازمانی در قالب مشخصی امکانپذیر نیست یعنی تعریفی که به طور عام مورد پذیرش باشد وجود ندارد (شریف زاده و کاظمی، 1385). دنیسون (2000)، فرهنگ سازمانی را نیروی قدرتمند می داند که نحوه عمل کردن و چگونگی عملیات ها را تعیین می کند. او عقیده دارد فرهنگ سازمانی به ارزش های اساسی، باورها و اصولی ارجاع می شود که همچون شالوده ای محکم به نظام مدیریتی خدمت می کنند. علاوه بر آن، هم ارزش ها و باورها و هم نظام مدیریتی، باعث تقویت آن اصول اولیه می گردند. این   اصول ها و ارزش ها ماندگارند، زیرا برای اعضای سازمان، حاوی معانی و مفاهیم خاصی هستند. وی معتقد است که پیام و برداشت فرهنگ سازمانی به طور نزدیکی با استراتژی های سازمانی مرتبط هستند و تأثیر بسیار زیادی بر افرادی که در سازمان کار می کنند، دارند. دنیسون بیان می دارد فرهنگ به آسانی قابل رؤیت و تماس نیست؛ اما افراد سازمان به گونه ای با اهمیت، آن را به خوبی می شناسند و قانون فرهنگ از هر قانون دیگری قوی ­تر است. در بسیاری از سازمان ها این مهمترین پیام و برداشت از فرهنگ است (ایران زاده و محمودی، 1389). تمامی این برداشت ها و نگاه ها می توانند بر عملکرد یک سازمان تأثیرگذار باشد. تأثیر هنجارها و ارزش های یک سازمان که در درون افراد نمود پیدا می کند، بر عملکرد سازمان در      حوزه های متفاوت تأثیرگذار است و در حوزه عملکرد مالی یک سازمان، نیز می توان این موضوع را مشاهده نمود. بر این اساس، سؤالی که در این پژوهش مورد بحث است چگونگی تأثیرگذاری فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

1-3- ضرورت انجام تحقیق

در یک سازمان، فرهنگ نقش های متفاوتی ایفا می‌ کند و وظایف گوناگونی دارد. این وظایف عبارتند از:

فرهنگ سازمانی به کارکنان سازمانی هویتی سازمانی می ‌بخشد: آنچه که سازمان های موفق را برجسته    می ‌سازد و آنها را از دیگران متمایز می ‌کند، توانایی آنها در جذب، پرورش و نگهداری کارکنان بااستعداد و خلاق است و کارکنان نیز به نوبۀ خود وابستگی عمیقی نسبت به سازمان پیدا خواهند کرد.

فرهنگ سازمانی تعهد گروهی را آسان می ‌سازد: سازمان هایی که دارای فرهنگ قوی و توانمند هستند، کارکنان نسبت به ارزش ها و اهداف سازمانی احساس تعهد و مسئولیت می ‌کنند. منظور از تعهد سازمانی، پیوند و وابستگی روانی به سازمان است. که در آن احساس درگیر بودن شغلی، وفاداری و باور به     ارزش های سازمانی جای دارد (عطایی، 1376). فرهنگ قوی مشخص‌کنندۀ توافق در میان اعضای یک سازمان در اهمیت به باورها و ارزش های فرهنگ است. اگر رضایت و توافق در مورد اهمیت ارزش ها و باورها وجود داشته باشد، آن فرهنگ یک فرهنگِ قوی و اگر توافق اندک باشد، فرهنگ ضعیف است.

بنابراین سازمان هایی که در آنها ارزش های کلیدی سازمان بیشتر مورد قبول واقع گردد و باعث شود کارکنان تعهدشان به آن ارزش ها بیشتر شود، آن فرهنگ قوی ‌تر است. تمامی این موارد خود را بایستی در عملکرد سازمان نشان دهند؛ به خصوص این موضوع بایستی در عملکرد مالی شرکت نمود داشته باشد (طوسی، 1377).

1-4– اهداف اساسی تحقیق

سنجش تأثیر فرهنگ طایفه ای بر عملکرد مالی شرکت

2. سنجش تأثیر فرهنگ سلسله مراتبی بر عملکرد مالی شرکت

3. سنجش تأثیر فرهنگ ویژه سالاری بر عملکرد مالی شرکت

4. سنجش تأثیر فرهنگ بازاری بر عملکرد مالی شرکت

1-5– فرضیه های تحقیق

میان فرهنگ طایفه ای و عملکرد مالی شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.

2. میان فرهنگ سلسله مراتبی و عملکرد مالی شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.

3. میان فرهنگ ویژه سالاری و عملکرد مالی شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.

4. میان فرهنگ بازاری و عملکرد مالی شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.

1-6- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق

قلمرو مکانی این پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که سهام آنها در طی سال های 92-1388 مورد معامله قرار گرفته است و قلمرو زمانی آن نیز از فروردین آغاز و تا شهریور ماه سال 1393 به پایان رسیده است.

1-7- تعریف عملیاتی واژه ها

عملکرد مالی: عملکرد مالی شرکت با استفاده از نرخ بازدهی های دارایی ها سنجیده می شود. بدین منظور با استفاده از تقسیم سود خالص بر کل دارایی های شرکت به دست می آید (زارعی، 1374).

در این پژوهش این متغیر همانند تعریف بالا از تقسیم سود خالص بر کل دارایی های شرکت به دست می­آید.

فرهنگ سلسله مراتبی: فرهنگ سازمانی متناسب با این شکل سازمانی یک محیط کار رسمی و دارای ساختار است. رویه ها بر آنچه که افراد انجام می دهند حاکم هستند. رهبران اثربخش کسانی هستند که بتوانند به خوبی هماهنگی ایجاد کرده، سازماندهی کنند. آنچه که سازمان در بلندمدت در پی آن است، پایداری، قابلیت پیش بینی و کارآیی است. قواعد و خط مشی های رسمی سازمان را سرپا نگه می دارند (طوسی، 1377). فرهنگ گروهی در ربع دایرهای که تاکید بر تمرکز داخلی و قابلیت انعطاف ­پذیری دارد قرار دارد. ارزش هسته بارز این فرهنگ، کارهای گروهی، باز بودن، مشارکت و رشد و توسعه کارکنان می ­باشد. سازمان بر روی رشد محیط کار کارکنان تأکید دارد. جایی که کارکنان، مشارکت، تعهد و وفاداری، داشته باشند کارها تسهیل می ­شود (کوچکی سیاه خاله و دیگران، 1391).

در این پژوهش این متغیر از طریق پاسخ به پرسش ­های مرتبط با آن که در پرسشنامه قرار داده شده است اندازه گیری می شود.

فرهنگ بازاری: واژه بازار در اینجا مترادف با کارکرد بازارشناسی نبوده، مرتبط با مصرف کنندگان در بازار نیز نیست. بلکه به گونه ای از سازمان گفته می شود که خود به مثابه یک سازمان عمل می کند. این نوع از سازمان به جای امور داخلی به سوی محیط خارجی جهت گیری دارد. تمرکز بر تعامل با ذی مدخلان خارجی مشتمل بر ارائه کنندگان، مشتریان، پیمانکاران، اتحادیه ها و . . . است (ایران زاده و محمودی، 1389). فرهنگ بازار در ربع دایرهای که تاکید بر تمرکز خارجی و ثبات دارد قرار دارد. ارزش هسته ای این فرهنگ، رقابت، دستیابی به هدف و تولید است. سازمان هایی که این فرهنگ را می ­پذیرند با رقیبان خود آماده رقابت می ­شوند (عسگری، 1384).

در این پژوهش این متغیر از طریق پاسخ به پرسش ­های مرتبط با آنکه در پرسشنامه قرار داده شده است اندازه گیری می شود.

فرهنگ طایفه ای: نامگذاری این نوع از فرهنگ با توجه به تشابه آن با سازمان به گونه یک خانواده (سازمان های خانواده ای) بوده است. سازمان هایی با چنین فرهنگ­ هایی، بیشتر به خانواده هایی گسترده شبیه هستند تا واحدهای اقتصادی به جای قواعد و رویه ها برای فرهنگ سلسله مراتبی یا مراکز سود برای فرهنگ بازاری، ویژگی های این نوع از فرهنگ، کار تیمی، برنامه های درگیر کردن کارکنان و تعهد سازمان به کارکنان هستند (طوسی، 1377).

این مفاهیم در شکل تیم های کاری نیمه مستقلی که برمبنای موفقیت در کار جمعی و نه فردی به آنها پاداش داده می شود و اعضایشان را خود انتخاب کرده به کار آنها خاتمه می دهند محقق می شوند. حلقه های کیفیت مشوق کارکنان برای ارائه پیشنهاد در جهت بهبود کار و عملکرد شرکت و فراهم آوردن زمینه برای تواناسازی کارکنان هستند (عطایی، 1376).

در این پژوهش این متغیر از طریق پاسخ به پرسش ­های مرتبط با آنکه در پرسشنامه قرار داده شده است اندازه گیری می شود.

و...

NikoFile