تحقیق در موردکشور لبنان

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه16

فهرست مطالب

حرکه التوحید الاسلامیه

جمعیه المشاریع الخیریه الاسلامیه

نگاهی به کشور لبنان

مشخصات کشور لبنان

تاریخ فعالیت های حزبی شیعه در لبنان قریب به 3 دهه بوده که با حرکت المحرومین امام موسی صدر و از دل همین جریان به وجود آمده است.
حرکت محرومان (جنبش محرومان) عنوان سازمانی است که امام موسی صدر آن را رهبری کرد.
امام موسی صدر کوشید از شیعیان و حقوق لبنانی ها و وحدت آنها دفاع کند. وی بر این باور بود که شیعیان به لحاظ سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی در طول دوره های پیشین محروم بوده و برخلاف دیگر فرقه های لبنان ، فاقد مرجعیت دینی مخصوص به خود است.
این جنبش موفق به جذب تمامی فرزندان شیعه در آن مناطق شد، اما این جناح کوشید سیاست خود را فراتر از یک فرقه تنظیم کند تا بر دیگر جناح ها و نیروهای سیاسی و فرقه ای لبنان تاثیر بگذارد.
علاوه بر این جنبش که در دهه هفتاد میلادی فعالیتش را شروع کرد، حزب الله دومین حزب شیعه لبنان است که در اوایل دهه 80 میلادی مطرح شد.
جریان سوم شیعی در لبنان گروهی است که اخیرا (اردیبهشت 1384) تحت عنوان «گردهمایی شیعه» در مدرسه عاملیه در غرب بیروت توسط محمد حسن الامین متفکر لبنانی تاسیس شد. این جریان با هدف تنوع بخشیدن به حضور شیعیان در جامعه لبنان ایجاد شده است و مخالفت کامل خود را با خلع سلاح حزب الله اعلام کرده است.
اگر بخواهیم به احزاب شیعی لبنان بپردازیم باید به جنبش امل (افواج المقاومه اللبنانیه) و حزب الله به عنوان دو حزب تاثیرگذار در وضعیت سیاسی اجتماعی لبنان بپردازیم.
جنبش امل (افواج المقاومه اللبنانیه):
جنبش محرومان که امام موسی صدر(1) آن را در جنوب لبنان به راه انداخت (دهه 60 میلادی) دستاوردهایی برای شیعیان داشت که از آن جمله می توان به تاسیس مجلس شیعیان لبنان ، مدرسه فنی جبل عامل ، انستیتوی مطالعات اسلامی و در نهایت جنبش امل نام برد.
تشکیلات جنبش امل در آغاز در جنوب لبنان و از طریق حلقه های کوچک حول مدرسه فنی جبل عامل و انستیتوی مطالعات اسلامی رشد کرد. دکتر مصطفی چمران (2) که در آن زمان به لبنان مهاجرت کرده بود، اولین حلقه این فعالیت ها را تاسیس کرد. کادر رهبری نخستین دفتر سیاسی جنبش امل با نامهایی چون دکتر حسین کنعان ، دکتر علی الحسن ، نبیه بری ، جمال منصور، حسین الحسینی و... شکل گرفت.
امام موسی صدر در نطق های خود در آن زمان جنبش خود را معرفی و اعلام کرد، اما هیچ اشاره ای به شاخه نظامی این جنبش نکرد، بلکه فعالیت سیاسی خود را در جریان جنگ به صورت تحصن با مشارکت تعدادی از اعضای «جنبش محرومان» در مسجد عاملیه در بیروت آغاز کرد. (3) در همان ایام انفجار بمبی در اطراف شهر بعلبک ، 36 کشته و 43 مجروح بر جای گذاشت.
با وقوع این انفجار، امام موسی صدر ناگزیر شد تاسیس شاخه نظامی «جنبش محرومان» را اعلام کند، زیرا بعدها آشکار شد که این انفجار در اردوگاه آموزشی این جنبش رخ داده است. همچنین در تاریخ 6 ژوئیه 1975 ولادت تشکیلات «افواج المقاومه اللبنانیه امل» (واحدهای مقاومت لبنانی) به عنوان سازمان نظامی «جنبش محرومان» اعلام شد.
جنبش امل بعدها در جریان جنگ داخلی لبنان به صورت دفاعی شرکت کرد. جنبش امل هیچگاه در چارچوب جنبش ملی لبنان و با «نیروهای مشترک» شرکت نکرد، اما در «جبهه احزاب قومی و ملی» عضویت یافت. امام موسی صدر در 31 آگوست 1978 ربوده شد و حسین الحسینی جانشین وی در جنبش امل گردید.
پانوشت ها
1- امام موسی صدر در 14 خرداد 1307 در شهر قم متولد شد. تحصیلات حوزوی و غیرحوزوی را در این شهر به اتمام رساند و در رشته حقوق دانشگاه تهران نیز مشغول به تحصیل گردید و مدرک لیسانس گرفت. از بهار 1333 تا بهار 1334 برای ادامه تحصیل علوم حوزوی به نجف اشرف رفت و سپس به ایران بازگشت. مجددا در مهرماه 1335 به نجف اشرف بازگشت و تا مرداد 1337 در آن شهر و در کنار عموی خود آیت الله محمدباقر صدر به تحصیل مشغول شد. سپس بار دیگر به قم بازگشت و در ادامه فعالیت های حوزوی در قم ، مجله مکتب اسلام را به همراه عده ای دیگر از روحانیون منتشر کرد. در آبان 1338 (1959) به دنبال درگذشت آیت الله العظمی سیدعبدالحسین شرف الدین ، رهبر شیعیان لبنان و بنا به وصیت ایشان به لبنان مهاجرت و در شهر صور اقامت گزید و بدین ترتیب رهبری شیعیان را به دست گرفت. امام موسی صدر پس از سالها تلاش و مجاهدت در راه احقاق حقوق شیعیان لبنان موفق به تاسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان شد. امام موسی صدر به رغم پذیرش نظام سیاسی لبنان خواستار تجدیدنظر در شیوه تقسیم قدرت سیاسی و لغو طایفه گرایی سیاسی در لبنان بود. امام موسی صدر در حالی که در پی رایزنی با سران کشورهای اسلامی بود در 31 َ1978 در حالی که به لیبی جهت ملاقات با معمر قذافی رفته بود، ربوده شد و دیگر از وی خبری نشد.
برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به: محسن کمالیان - عزت شیعه و مبارزات و مجاهدات امام موسی صدر (قم ، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، زمستان 1377) علی حجتی کرمانی ، لبنان به روایت امام موسی صدر و دکتر چمران (تهران ، انتشارات قلم ،1364)
علی علمی اردبیلی ، زندگی و مبارزات امام موسی صدر (بی جا: انتشارات امامت ، 1358)
2- دکتر مصطفی چمران در سال 1311 در تهران متولد شد. وی در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشته الکترومکانیک فارغ اتحصیل شد. وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود و در سال 1337 با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به امریکا اعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف ترین دانشمندان در جهان در کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه امریکا - برکلی - با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید. دکتر چمران پس از فارغالتحصیلی رهسپار مصر می شود و به مدت دو سال - در زمان جمال عبدالناصر - سخت ترین دوره های نظامی و جنگ های پارتیزانی را می آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می شود.
بعد از وفات عبدالناصر، دکتر چمران به فکر ایجاد یک پایگاه چریکی مستقل برای تعلیم مبارزان ایرانی می افتد و در لبنان اقدام به تاسیس چنین پایگاهی می کند. او به کمک امام موسی صدر حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن - سازمان امل - را راه اندازی می کنند. دکتر چمران تا پیروزی انقلاب در لبنان می ماند و با ورود امام به کشور به ایران باز می گردد. دکتر چمران دلاورانه در قضیه کردستان می جنگد و از سقوط آنجا جلوگیری می کند. وی چندی به عنوان وزیر دفاع انجام وظیفه کرد و در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب می شود که با شروع جنگ وظیفه خود را حضور در میدان جنگ می داند. وی پس از یکبار مجروحیت در جبهه مجددا راهی جبهه شد تا این بار به درجه رفیع شهادت نائل شوداگرچه احزاب و گروههای اسلام گرا در لبنان بیش از چند دهه است که فعالیت می کنند اما بی شک پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در بازنگری و یا تاسیس احزاب جدید نقش بسزایی داشته است.
جریان چپگرای لبنان از طریق همکاری نزدیک با برخی کشورهای عربی از جمله مصر (در زمان عبدالناصر)، سوریه ، عراق ، الجزایر و لیبی و همین طور احزاب ناسیونالیست (پان عربیستی) از طریق حمایت های خارجی از موقعیت خوبی در کشور لبنان برخوردار بودند. یکی از نقاط ضعف جنبش های اسلامی عدم حمایت از سوی کشورهای مسلمان بود این وضعیت برای شیعیان که چشم به ایران به عنوان کشور شیعی دوخته بودند شدیدتر بود. با پیروزی انقلاب اسلامی و حمایت های این انقلاب از جریان های اسلامی ناب ، احزاب اسلامی (سنی و شیعه) در کشور لبنان از موقعیت خطیری برخوردار شدند.

احزاب اسلامی سنی

احزاب سنی مذهب کشور لبنان قدمتی به اندازه تاریخ استقلال لبنان دارند و از همان دهه های چهل و پنجاه میلادی پا به عرصه نهادند.

الجماعه الاسلامیه

جماعت اسلامی لبنان در سال 1964 در جریان جنگهای داخلی لبنان از بطن گروه بندگان خدا (عباد الرحمان) متولد شد. طرابلس مرکز این جماعت بود، اما بعدها شعبه هایی در بیروت و صیدا و دیگر مناطق نظیر عکار، اقلیم الخروب و بقاع افتتاح کرد.
از برجسته ترین چهره های این جماعت می توان به نامهایی چون فیصل مولوی (دبیر کل)، فتحی یکن (اندیشه پرداز بزرگ اسلامی)، محمدعلی الضناوی ، علی شیخ عمار، ابراهیم المصری ، زهیر العبیدی و محمد عمار اشاره کرد. اسلام رسالت عمده جماعت اسلامی و هدف آن رستگار کردن بندگان خدا در قالب فردی و گروهی از طریق برقراری جامعه اسلامی متکی بر احکام الهی قرآن و سنت پیامبر (ص) است. جماعت اسلامی مجله الشهاب را به صورت دو هفته نامه منتشر کرد که بعدها به جای آن مجله الامان از سوی این جماعت منتشر شد که تاکنون به انتشار خود ادامه می دهد.
جماعت اسلامی در عرصه سیاسی ترمیم قانون اساسی را هدف خود قرار داده است. ایجاد همزیستی مسالمت آمیز میان مسلمانان و مسیحیان بر پایه های نوین و غیرمخالف با اصول اسلامی و حفظ عزت و حقوق مسلمانان از طریق الغای طایفه گری سیاسی از دیگر اهداف جماعت اسلامی است.
به رغم وجود روابط تاریخی میان جماعت اسلامی و جنبش اخوان المسلمین ، این جماعت کمتر در طرحهای جهانی و منطقه ای اخوان المسلمین شرکت کرد.
جماعت راه میانه