پایان نامه بررسی نقش هوش هیجانی در سلامت روانی

فرمت فایل اصلی: docx

تعداد صفحات: 108

این پایان نامه به روش کتابخانه ای می باشدچکیده هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش هوش هیجانی بر سلامت روان می باشد.  منظور محقق از هوش هیجانی دراین پژوهش داشتن ظرفیتی برای شناخت احساسات و هیجانات خود و دیگران و استفاده از این هیجانات به نحو مناسب ، برای برقراری ارتباط بهتر با خود و دیگران است. همچنین منظور از سلامت عمومی در این پژوهش همان سلامت از همه نظر یا ابعاد جسمی و روانی می باشد. روش انجام این تحقیق کتابخانه‌ای و از نوع زمینه‌یابی پژوهشی می باشد. طرح مسأله:با نگاهی به موضوع مورد بررسی و با توجه به پژوهشها و بررسی‌هایی که تا به امروز انجام گرفته و به ثبت رسیده است احتمالاً ممکن است با توجه به موضوع بحث که نقش هوش هیجانی در سلامت روان می‌باشد، به مقوله تفاوت میان افراد از لحاظ هوش هیجانی با سلامت روانی و مقوله های دیگر خوب رسیدگی نشده باشد. در این پژوهش ما به دنبال مسائلی از این قبیل هستیم که :با شناخت از هوش هیجانی می توان سلامت عمومی را در افراد پیش بینی کرد .با بررسیهای انجام شده می توان در نظر گرفت که کدام یک از مؤلفه های هوش هیجانی می تواند بیشتر در سلامت عمومی نقش داشته باشد و در جهت رفع آن تلاش نمود.   فصل اول : کلیات تحقیق 1مقدمه: 21-1 ) بیان مسأله: 42-1) اهمیت و ضرورت تحقیق: 53-1 ) اهدف پژوهش : 54-1 ) سؤالات پژوهش : 61-5 فرضیه های تحقیق :‌ 66-1 ) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 7الف) تعریف نظری 7ب) تعریف عملیاتی 9فصل دوم: ادبیات و پیشینة تحقیق 10تاریخچة هوش هیجانی : 11تعریف و پیشینه هوش هیجانی : 12هوش هیجانی یا ضریب هیجانی به معنی : 13پیشینه مطالعه هوش هیجانی 14تعریف هوش و انواع آن از نظر گاردنر 16مفهوم هوش هیجانی از دیدگاه بار –آن 17هوش هیجانی و مؤلفه های آن از نگاه گلمن و میروسالووی : 28اساس فرهنگی هوش هیجانی : 36مغز هیجانی 37کاربردهای هوش هیجانی در زندگی 39چگونگی آموزش در کودکی 40عوامل مؤثر در هوش هیجانی 40تفاوت IQ با هوش هیجانی 42زمینه های بحث هوش هیجانی 43سیستم ارتباط عصبی : 44هماهنگی فکر و هیجان 45پایه های عصب شناختی هوش هیجانی 47هوش هیجانی در محل کار 49بهداشت روانی 52ضرورت بهداشت روانی 54مشخصه‌های بهداشت روانی و شخصیت سالم 58اصول کلی برای بالا بردن اعتماد به نفس 60چگونه به بهداشت روانی خود کمک کنیم؟ 62عوامل مؤثر بر بهداشت روانی 65نقش مذهب و فلسفة زندگی در بهداشت روانی 67نقش هیجانها در هوش 69نقش هوش هیجانی در سلامت روانی 70پیشینه تجربی تحقیق 72پژوهش های داخلی 72پژوهش های خارجی 76تلفیق یافته های نظری و تجربی تحقیق 77دیدگاههای صاحب نظران و مکاتب مختلف درباره هوش هیجانی 78فصل سوم  : روش تحقیق 80مراحل تحقیق در روش کتابخانه‌ای 811. طرح و نقشه‌ی ابتدایی: 812. موضوع تحقیق: 813. تفکر و تعمق در موضوع و دقت در پدیده‌های اطراف: 824. شناخت منابع و مآخذ: 825. تهیه‌ی فهرست منابع: 846. تهیه‌ی فهرست مطالب کتاب‌ها: 847. مطالعه‌ی منابع: 849. طرح و نقشه‌ی قبل از تدوین (ریزنکات): 8810. تنظیم فیش‌ها: 8911. نگارش پیش‌نویس اول: 8912. مرور پیش‌نویس اول: 8913. نگارش پیش‌نویس دوم: (در صورت لزوم) 9014. مرور پیش‌نویس دوم: 9015. بایگانی فیش‌ها با طبقه‌بندی مناسب جهت دسترسی‌های بعدی در صورت لزوم. 9016. پاک‌نویس: 9017. مرور پاک‌نویس: 91فصل چهارم  :بحث و نتیجه گیری 92محدودیت ها 96پیشنهادات : 96منابع و مأخذ 98   فصل اول : کلیات تحقیق                  مقدمه:  درزندگی روزمره ی خود همواره با حوادث و اتفاقات مختلفی مواجه و یا از وقوع آن ها مطلع می شویم که هر یک از آن ها احساسات یا هیجاناتی را در ما پدید می آورند که یقیناً در شکل دادن رفتارهای ما تاثیر گذار است . مثلاً وقتی خوشحال هستیم به معنای آن است که اتفاق خوبی را پشت سر گذاشته ایم . هنگامی که غمگین هستیم، احتمالاً حادثة ناگواری پیش آمده است. همة هیجانات و احساسات ما تجربه‌های درونی هستند که هنگام بروز رخدادها حس می‌کنیم مانند هیجان خشم ، عصبانیت، عشق و محبت ، تنفر ، امید یا نا امیدی ، غم ،‌ شادی ، ترس ، نگرانی و اضطراب و .... . از ویژگی پاسخ های هیجانی آن است که سریعتر از پاسخ های عقلی عمل می کند ، ولی از دقت کافی برخوردار نیستند . فیلسوفان و اندیشمندان از دیرباز مغز را جایگاه عقل وتفکر، و قلب را جایگاه احساسات و هیجانات می دانستند. امروزه در سایه پیشرفت‌های فیزیولوژی، می‌دانیم که جایگاه تمامی آنها در مغزاست. دستگاه کناری و قطعه‌های ‌پیشانی مغز، رفتارهای هیجانی را کنترل می‌کنند.هیجان ها نقش مهمی در زندگی ما دارند‌. آنها به رویاها‌، خاطره‌ها و ادراک‌های ما جان می‌بخشند و وقتی که دچار اختلال شوند، سهم عمده‌ای در اختلال‌های روانی بر عهده دارند‌. هوش هیجانی تبیین می‌کند چرا افرادی با ضریب هوشی IQ متوسط، موفق تر از کسانی هستند که نمره های IQ بسیار بالاتری دارند.مقیاس‌های سنتی هوش، مجموعه بسیار مهمی از توانایی‌هایی که افراد را در زندگی واقعی کار آمد می سازد ، نادیده می گیرند، توانایی‌های نظیر: خودآگاهی، پایداری، اشتیاق و خود‌انگیختگی، همدلی و ورزیدگی اجتماعی.بسیاری از مشکلات اجتماعی مانند خشونت جوانان را می‌توان به فقدان هوش هیجانی نسبت داد. بنابراین EQ را باید در همه افراد پرورش داد و مسئولین آموزش می‌توانند از آنها برای آموزش سلامت هیجانی بهتر به افراد مختلف استفاده کنند. از این گذشته، هر روز ابعاد تازه‌ای از کاربردهای هوش هیجانی در مدیریت، مدیریت منابع انسانی و سازمان‌ها روشن می شود.مدیران سطوح گوناگون به عنوان معماران انسانی با طیف گسترده‌ای از انسان‌ها و هیجانات در زندگی شغلی خود روبرو می‌شوند. با توجه به تعریف هوش هیجانی، آنها ناگزیرند از هیجان‌های خود و دیگران به طور کامل آگاهی یافته، هیجان‌های خود را به شیوه مناسب بیان نموده و سرانجام هیجان‌های خویش و دیگران را به طور مطلوب مدیریت نمایند.     1-1 ) بیان مسأله:ما دربرهه ای از زمان به سر میبریم که نظریه های سنتی هوش دچار تغییر و تحول شده اند ونظریه های جدید به طور مرتب جایگزین انها میشود.نگرش جدید در رابطه با هوش این پیام را دارد که هوش هیجانی نسبت به هوش شناختی پیش بینی کننده مطمئن تری برای موفقیت فرد در زندگی میباشد.حدود یک قرن در بین روانشناسان صحبت بر سر هوش IQ بوده است.تعریفی که روانشناسان برای این سازه در نظر گرفته اند به دانش واقعی، مهارت‌های کلامی،ریاضی مربوط می‌شود براساس‌ تحقیقات مشخص شده‌که این یک نگرش کوته‌بینانه به هوش بوده واین مهار‌ها به تنهائی نمی توانند معرف ظرفیت کلی هوش افراد باشند.همچنین آنها نمی توانند یک تضمین کافی برای کسب سلامتی،رضایت وگذران زندگی افراد را فراهم آورند مغز انسان دارای دو نوع متفاوت از ذهن و هوش است: هوش شناختی و هوش هیجانی. (برادبری وگریوز،این دو هوش اساساً متفاوت ازیکدیگرند ولی برای ساختن زندگی روانی فرد در تعامل هستند.هر یک ازاین دو نوع هوش توسط منطقه خاصی از مغز کنترل میشود،هوش هیجانی توسط منطقه لیمبیک و هوش شناختی عمدتا توسط منطقه نئوکورتیکال در جلوی مغز پردازش میشود این دو منطقه به طور پیوسته پیام رد و بدل میکنند. فرایند تبادل اطلاعات سرچشمه فیزیکی هوش هیجانی است. ثرندایک،استاد دانشگاه کلمبیا اولین کسی بود که مهارت های هوش هیجانی را نام گذاری کرد.اصطلاحی که او اختراع کرد «هوش اجتماعی  » نشانگرتوانائی افرادی است که در خوب کنار آمدن با مردم مهارت های کافی دارند.در سالهای دهه 1980 بود که هوش هیجانی نام فعلی خود را بدست آورد بلافاصله بعد از آن پژوهش ها و مطالعات بسیار قدرتمندی انجام شد،از جمله سری پژوهش ها در دانشگاه ییل که هوش هیجانی را به موقعیت های شخصی، شادی و موفقیت های حرفه ای ربط می داد.(به نقل از همان منبع) 2-1) اهمیت و ضرورت تحقیق:هوش هیجانی توانائی درک هیجانات وعواطف به منظور دستیابی و ایجاد هیجاناتی است تا ضمن کمک به تفکر بهتر بتواند به شناخت هیجانات و عواطف بپردازد وتوانائی بکارگیری هیجانات به منظورکمک به مشکلات وداشتن زندگی اثربخش است. نه تحصیلات، نه تجربه ونه معلومات وهوش شناختی(IQ)هیچ یک نمیتواند تعیین کند که چرا یک نفر موفق و دیگری موفق نمی‌باشد.امروزه پاسخ این سوال به مفهومی بنام هوش‌هیجانی برمیگردد (برادبری وگریوز،از اهمیتهای دیگر این پژوهش،توجه به این مطلب است‌که هوش هیجانی به وسیله بهبود مهارتهای هیجانی قابل رشد وتوسعه است و میزان سطح هوش هیجانی درهنگام تولد ثابت نیست پس هوش هیجانی مفهومی قابل یادگیری است. پژوهشگر (بنده) پس از تدوین فرضیه اول (هوش هیجانی با سلامت روانی رابطة معناداری دارد) قصد دارد به سوالاتی چون : آیا رابطه مثبت بین هوش هیجانی وسلامت روانی وجود دارد و اگر وجود دارد نقش هوش هیجانی در آن چیست ، بپردازد . سوالات دیگر نیز تا حدودی به همین رابطه مربوط می شوند. لذا از گفتن آنها خودداری میکنیم. 3-1 ) اهدف پژوهش :هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش هوش هیجانی بر مؤلفه های جسمانی - اجتماعی ، افسردگی شدید ، اضطراب و در کل سلامت عمومی باشد شناساندن یک مسئله که چطورهوش هیجانی درسلامت عمومی فرد می تواند نقش داشته باشد و با در نظر گرفتن اینکه خانواده ها با کلامشان وعملکردشان می توانند کودک را در جهت شناخت خود و رفتارش و در عین حال شناخت دیگران نقش داشته باشند و با توجه به اینکه هوش هیجانی زیر مجموعه ای از هوش اجتماعی است و می تواند فرد را در جهت سازگاری با جامعه همراه نماید .4-1 ) سؤالات پژوهش :ساختار جامعه بر پایة سلامت عمومی جامعه استوار است .در این پژوهش سوالهایی از این قبیل مطرح می شود .آیا هوش هیجانی در مؤلفه بدنی سازی نقش دارد ؟آیا هوش هیجانی در مؤلفه اضطراب و بی خوابی نقش دارد ؟آیا هوش هیجان در مؤلفه بدکارکردی اجتماعی نقش دارد ؟و در نهایت :آیا هوش هیجانی در سلامت روانی نقش دارد ؟ و اگر دارد نقش آن چقدر است؟1-5 فرضیه های تحقیق :‌با توجه به سؤالهایی که مطرح شد فرضیه های زیر تدوین شده است .هوش هیجانی در سلامت روانی نقش معناداری دارد . هوش هیجانی در مؤلفه بدنی سازی نقش دارد.هوش هیجانی در مؤلفه اضطراب و بی خوابی نقش دارد.هوش هیجان در مؤلفه بدکارکردی اجتماعی نقش دارد.6-1 ) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها   الف) تعریف نظری مقدمهعوامل متعددی در سازگاری و رضایت از زندگی دخیل می باشند که می توان هوش هیجانی را در اینجا نام برد که در جهت سازگاری و بهداشت روانی هر چه بیشتر افراد تأثیر گذار می باشند.هوش هیجانی نیز مانند هوش غیر شناختی دشوار است هوش هیجانی نوع دیگری از هوش است که مشتمل بر شناخت احساسات خویشتن و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیم های مناسب در زندگی است . توانایی مطلوب خلق و خو وضع روانی و کنترل تکانش هاست عاملی است که به شکست ناشی  از دست نیافتن به هدف و شخص ایجاد انگیزه امید می کند ( دانیل گلمن ص 18 ) در واقع باعث می شود که فرد همدلی و هم حسی را لمس نماید .