تحقیق در مورد بررسی وضعیت تحقیقات اجتماعی در دانشگاه های کشور

خرید و دانلود تحقیق در مورد  بررسی وضعیت تحقیقات اجتماعی در دانشگاه های کشور 

نوع فایل : WORD 

تعداد صفحات :30

چکیده : درجهان امروز، پژوهش و میزان اعتبارات اختصاص یافته به آن در هر کشوری، یکی از شاخص های توسعه یافتگی آن کشور بشمار می رود. در دهه های اخیر درکشورما هرچند که گامهای مؤثری دراین زمینه برداشته شده است اما هنوز با استاندارهای جهانی فاصله زیادی وجود دارد. 

دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی از دیر باز نقش آموزش و پژوهش را توامأ به عهده داشته اند بگونه ای که بزرگترین تحقیقات وتتبعات علمی درسطح جهانی ونیز در ایران از سوی مراکز آموزش عالی و بوسیلۀ دانشگاهیان صورت گرفته است . با این وجود در انجام تحقیقات بطور اعم و تحقیقات اجتماعی بطوراخص مشکلات و موانعی جدی وجود دارد که بدون رفع آنها ، بهینه سازی و کارآیی پژوهش های علمی در فرایند توسعه ، ناممکن می نماید . در این مقاله سعی بر این است که ضمن مروری گذرا بر تاریخچۀ پژوهش های اجتماعی درایران ، عمده ترین نارسایی های آنرا از جنبه های مختلف روش شناختی ، سازماندهی ، اعتبارات و نیروی انسانی مورد ارزیابی قرارداده و پیشنهادات کاربردی دراین زمینه ها ارائه نماید .

واژگان کلیدی :  پژوهش دردانشگاهها ، اعتبارات پژوهشی ، موانع ومشکلات در امر پژوهش ، تحقیقات اجتماعی ، نقش پژوهش در فرایند توسعه ، امکانات پژوهشی

 مقدمه :
 درآستانۀ قرن بیست ویکم کشورهای مختلف جهان بطورفزاینده ای به سمت پیشرفت و توسعه گام برمی دارند و دراین راه هرروز بررقابت درکسب شاخص های توسعه یافتگی گوی سبقت را ازیکدیگرمی ربایند. این درحالی است که کشورما دربسیاری ازمعیارهای تعیین کننده درامرتوسعه دروضعیت نامطلوبی قرارگرفته است . یکی از شاخص های توسعه یافتگی رامیزان توجه به تحقیق وسرمایه گذاری درآن می دانند . هرچند به نظرمی رسد که تحقیقات درزمینه های صنعت وتکنولوژی و علوم پایه است که بطور مستقیم نتایج خود را در توسعه اقتصادی و صنعتی  نشان می دهد ، اما تجربه نشان داده است که حتی اگر بودجه وامکانات کافی درجهت تحقیق وتوسعۀ علوم پایه وفنی درنظرگرفته شود ، بدون تمهیدات ساختاری درعرصه های اجتماعی وانسانی و اتخاذ راهکارهای مناسب سیاسی ، حقوقی و اخلاقی ، این امکانات نمی توانند بازدهی وبهره وری مورد انتظار رادرتوسعۀ پایدارو همه جانبه درپی داشته باشند . بسیاری ازکارشناسان وصاحبنظران معتقدند که تحقیقات درعلوم اجتماعی است که می تواند مشکلات اجتماعی راشناسایی نموده وراه حل های مناسب برای زدودن آنها رابه کارگزاران ، مسئولین ورهبران سیاسی واجتماعی نشان دهد . در این راستا دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی از دیر باز نقش آموزش و پژوهش را توامأ در سراسر گیتی به عهده داشته اند . درقرون اخیر نیز بزرگترین تحقیقات وتتبعات علمی نیز از مراکز آموزش عالی بیرون آمده است . از آن هنگام که " جامعه شناسی " بوسیلۀ اگوست کنت فرانسوی پا به عرصۀ علوم گذاشت و داعیۀ بررسی مسائل و معضلات اجتماعی را از طریق علمی سر داد تا کنون ، این رشته از علوم انسانی نقش زیادی در به عهده گرفتن تحقیقات اجتماعی داشته است .

در واقع تفکر جامعه شناسی به  دنبال تفکر اجتماعی و فلسفۀ تاریخ تحت شرایط و ضرورتهای خاصی پدید آمد. هرچند تفکرات اجتماعی و تحقیق در مورد مسائل جامعه درشرق بوجود آمد اما شرایط خاص اجتماعی غرب پس از رنسانس ، انقلاب صنعتی و تحولات اجتماعی و سیاسی و توسعۀ مؤسسات علمی و مراکز آموزشی و پژوهشی در اروپا بود که باعث بوجود آمدن رشتۀ جامعه شناسی و بدنبال آن انجام تحقیقات اجتماعی به روش علمی شد . در قرون نوزدهم و بیستم تحقیقات اجتماعی در کشورهای غربی نقش بسزایی در شناخت مسائل اجتماعی ناشی از مدرنیسم و نظام صنعتی داشته اند . در این کشورها ، دانشگاهها که همواره هم تولید کنندۀ پژوهشگران اجتماعی  وهم مرکزی برای پژوهش های اجتماعی بوسیلۀ اساتید با تجربه و متخصص در رشته های علوم اجتماعی هستند ، همواره بزرگترین آثار تحقیقی علمی را به ثمر رسانده و راهنمای مجریان و تصمیم گیرندگان اجرایی بوده اند . درکشورهای توسعه نیافته ازجمله ایران که از حدود نیم قرن پیش ، گام درمسیر توسعه یافتگی و استقرار  نهادهای متناسب با زندگی مدرن و نظام صنعتی گذاشته است نیز طبعأ مراکز آموزش عالی و دانشگاهها  نقش تعیین کننده ای درانجام تحقیقات اجتماعی دارا می باشند . در این مقاله سعی خواهدشد تا ضمن بررسی وضعیت تحقیقات  اجتماعی در دانشگاههای کشور در دهه های گذشته ، وضعیت را درحال حاضر مطالعه نموده و پیشرفتها و کاستی ها ی آنرا از جنبه های مختلف از نظر بگذرانیم .

منابع :
- حاجی ترخانی ، امیرحسین(۱۳۷۵) . بررسی چگونگی ایجاد مراکز تحقیقاتی . نشریۀ رهیافت . شمارۀ ۱۲،  ص ۱۲۴
- رحیمی ، رهبر ( ۱۳۸۰) .  دانشگاه و تحقیقات . مجله مهندسی شیمی ایران . سال اول ، شماره ۵، ص ۱۴.
- رفیع پور ، فرامرز (۱۳۸۱) . موانع رشد علمی ایران وراه حل های آن . تهران : شرکت سهامی انتشار .
-  سدلاک ، جان ( ۱۳۸۱ ) . جهانی شدن وچالش های ناشی از آن برای آموزش عالی وتحقیقات.  ترجمه دکترعلیرضا کلدی و رضا فاضلی  ، نشریۀ رهیافت ، شمارۀ ۲۷،  ص ۱۴۲.
- سیف اللهی ، سیف الله(۱۳۷۴ ). اقتصاد سیاسی ایران ؛ مجموعۀ مقاله ها ونظرها . تهران : انتشارات پژوهشکده جامعه پژوهی وبرنامه ریزی المیزان .
- سیف اللهی ، سیف الله (۱۳۸۱) . جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران ؛ مجموعۀ مقالات ونظرها . تهران :  مؤسسۀ انتشارات جامعه پژوهان سینا .
- شهریاری ، معصومه ( ۱۳۸۰) .  گزارشی ازوضعیت بودجه تحقیقاتی کشور؛ همه چیز نیمه کاره . نشریۀ فرهنگ وپژوهش ، شمارۀ ۹۱،ص۴
- شریعتمداری ، علی  ( ۱۳۸۱ ) . اولویت های تحقیقاتی کمیسیون علوم انسانی . نشریۀ رهیافت ، شمارۀ ۲۷، ص ۱۰۴.
- عبداللهی ، محمد ( ۱۳۷۵ ) . جامعه شناسی درایران ؛ وضعیت آن درگذشته وحال وجایگاه و نقش آن درآینده . نشریۀ رهیافت ، شمارۀ ۱۳،  ص ۸۱ .
- قانعی راد ، محمد امین(۱۳۸۱ ) . ساختارمدیریت نظام علمی کشور . تهران : مرکز تحقیقات علمی کشور .
- قانعی راد ، محمد امین (۱۳۸۱) .  نظام علمی کشور در برنامۀ سوم توسعه . تهران : مرکز تحقیقات علمی کشور .
- گزارش ، تنگناهای مشارکت بخش غیر دولتی درتحقیقات کشور؛ " مصاحبه بادکترسیف الله سیف اللهی " ، نشریۀ رهیافت  ، شمارۀ ۲۷،۱۳۸۱،ص۶
- مهرابی ، مسعود (۱۳۸۱ ) . سیر تحول اعتبارات پژوهشی درکشور ۱۳۸۰-۱۳۴۷. تهران : مرکز تحقیقات علمی کشور .
 - محسنی ، منوچهر ومسعود کوثری (۱۳۷۸ ) .  وضعیت تحقیقات اجتماعی - فرهنگی درایران . تهران : نشر رسانش .
- مکنون ، ثریا و همکاران ( ۱۳۸۱ ) ، نیاز سنجی در اولویت بندی طرحهای پژوهشی کشور ، نشریه رهیافت ، شماره ۲۷، ص ۲ .
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ( ۱۳۸۳ ) . گزارش : بررسی تفصیلی تولید علمی ایران درسال ۲۰۰۳ .
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور . گزارش :  بررسی سناریوهای مختلف وضعیت علمی ایران تاسال ۱۴۰۰، خرداد ۱۳۸۴
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور  ( ۱۳۸۴ ) . گزارش :  نهاد سیاستگذاری علم ، تحقیقات وفناوری ؛ تاریخچه ، لزوم وچالشها .
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور . گزارش ( ۱۳۸۴ ) :  بررسی اهداف کیفی وکمی توسعه بخش پژوهش وفناوری دربرنامه چهارم توسعه .
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ( ۱۳۸۳ ) . گزارش :  تعداد مقالات سال ۲۰۰۳ به تفکیک دانشگاه یا مؤسسه براساس رشته ومیزان همکاری بین المللی .
-  وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور( ۱۳۸۳ )  .گزارش :  برآورد تولید علم درایران ۱۴۰۰ .
-  وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ( ۱۳۸۲ ) . گزارش :  ساختار معرفتی علم درایران ( سال ۲۰۰۱) .
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ( ۱۳۸۳ ) . گزارش :  رتبه بندی ۵۰۰دانشگاه برتر جهان .
- وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور(۱۳۸۴ ).  گزارش :  اجتماع علمی در ایران از دیدگاه پژوهشگران نخبه .