طراحی روشنایی محوطهها
مهمترین تفاوت محیطهای سربسته و محوطههای باز ، وجود و عدم وجود سطوح انعکاسی است. در داخل اماکن یکی از عوامل توزیع روشنایی، بازتابش سطوح است که خود به عنوان منابع ثانویه در تامین روشنایی ایفای نقش مینمایند. در محوطههای باز اغلب تنها سطح بازتابشی، زمین است. فضاهای عمومی مانند پارکها، محوطههای تفریحی، پارکینگها، نمایشگاهها، محوطههای ورزشی، زمینهای ورزشی و فضاهای شغلی مانند کارگاههای روباز، معادن ، ایستگاههای پلیس از این جملهاند.
در طراحی روشنایی محوطهای همان اصولی حاکم است که در طراحی داخلی و طراحی موضعی بیان گردید، اما ملاحظات ویژهای نیز باید رعایت گردد که در این فصل به آن پرداخته میشود.
در این مبحث، اصول طراحی روشنایی محوطه ای تشریح میگردد ولی به دلیل تنوع اهداف و شرایط نیاز مختلف برای طراحی روشنایی محوطهای لازم است که طراح با رعایت تمام ملاحظات فنی، جنبههای ارگونومیک و هنری به گونهای عمل نماید که علاوه بر تامین شدت روشنایی مورد نیاز روی سطوح، جنبههای روانی و تامین راحتی افراد استفاده کننده را نیز فراهم آورد. خوانندگان محترم استفاده از محوطههای تفریحی خصوصاً پارکها، در زیر نور چراغهای سدیمی را که دارای رنگدهی پایین هستند را هنگام صرف غذا تجربه نمودهاند استفاده کامل از مواهب بصری طبیعت ، مستلزم وجود طیف کامل رنگ نور محوطه میباشد.
روشنایی مطلوب محوطهها
سیستم تامین روشنایی محوطهای باید از جنبههای ارگونومی،ایمنی،بهداشتی، روانشناسی و هنری به گونهای طراحی شود که ضمن رعایت اصول فنی،از نظر زیبایی و تناسب، راحتی استفادهکنندگان را تامین نماید. روشنایی مطلوب محوطهها باید خصوصیات زیر را دارا باشد:
متوسط شدت روشنایی ناشی از منابع، باید حداقل نیاز استفادهکننده را برآورده نماید.از منابع روشنایی متناسب استفاده شود.طیف نور رنگدهی مطلوب را تامین نماید.سایه روشن محسوس نداشته باشد.منابع روشنایی در دید مستقیم افراد قرار نداشته باشدجنبههای هنری در طراحی رعایت شده باشد.استاندارد روشنایی محوطهها
مقادیر توصیه شده متوسط شدت روشنایی محوطههای شهری توسط انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی IESNA ارائه شده است که مهمترین آنها در جدول (1-9) آمده است . شکل منحنی قطبی تابش نور توسط چراغ ونحوه نصب آن از نظر تامین راحتی استفاده کنندگان حائز اهمیت است. منحنی قطبی قائم توزیع نور چراغهایی که روشنایی را در سطح وسیع تامین میکنند، باید بین زاویه صفر (زیر چراغ) و 75 درجه حداکثر میزان خود باشد و در زوایای بالاتر حداقل تابش را داشته باشند.