مقدمه
زمانی که از هر یک از گروها خواسته شد در مورد یک صنعت در پروژه خودبه بحث وگفتگو بپردازند وحتی شاید زمانی که به شما بگویند در مورد صنعتی به گفتگو بپردازید ذهن شما به سوی صنعت هایی مثل لوازم خانگی ،اتومبیل،کامپیوتر،ماشین آلات کشاورزیوسرامیک وغیره می رود شاید کمتر کسی به این فکر کند که توریسم یک صنعت است البته این امر در کشور هایی مثل کشور ماهنوز مورد بحث قرار نگرفته شاید چون ما به توریسم به عنوان یک مجموعه جداگانه ودور از فعالیت های اقتصادی فکر کرده وهرگز تحولات آن را در درآمد ملی کشورودر ارتقای سطح اقتصادی مناطق دخیل نمی بینیم وشاید چون اقتصاد ما پشتوانه انرژیمثل نفت وگاز دارد وفکر ها به سمت توریسم نرفته است بد نیست بدانید که به عنوان مثال دو سال گذشه رایزن فرهنگی ایران درکشور ترکیه به هنگام برپایی نمایشگاه صنایع دستی ایران درآن کشور اعلام کرد که در آن سال تقریباً 800000فقط از ایران به ترکیه به عنوان توریسم سفر کرده اند واگر فرض کنیم به ازای هر نفر 200دلار ارز وارد آن کشور شده باشد تقریباًمعادل 160000000دلار درآمد کشور ترکیه فقط از توریست های ایرانی بوده وبماند که از کشورهای دیگر چه مقدار درآمد حاصل شده پس چطور نمی توان آن را به عنوان صنعت شناخت ؟وجدای آن کشور ما جز کشورهای غنی از لحاظ بناهای تاریخی وقدیمی است وچندین بنای ایرانی در فهرست آثار جهانی قرار دارد پس چطور تا به حال به این مطلب اهمیت داده نشده که باید از متولیان امر پرسید اما آنچه مسلم است هنوز هم دیر نشده وهنوزهم می توان از این صنعت یک صنعت تاثیر گذار در اقتصاد کشورساخت ولذا یک از دلایل انتخاب این موضوع از سوی اینجانبان همین می باشد به عنوان مثالی دیگر کشور کوچک بحرین ومجمع الجزایر آن که زمانی جزو خاک ایران بوده با آن که جزو کشور های نفت خیز می باشد ولی به عنوان یک کشور توریستی مطرح است وحتی کشور مالزی که بناهای تاریخی زیادی ندارد ولی بناهای گردشگری فراوانی دارد واز همین توریسم درآمد فراوانی کسب می کند هر چند آین درآمد برای ما در مقایسه با صنعت های دیگر رایج در کشور کم است ولی بخشی از آن است ودر اقتصاد تاثیر گذار .
یکی از شعبات توریسم که به تازگی بوجود آمده توریسم پزشکی است هما طور که میدانیددر هر موردی که صخبت می شود همیشه از کشورهای همسایه و مخصوصاً عربی به عنوان یک فرصت یاد می شودوحال آنکه ما مشاهده می کنیم که توریسم پزشکی در ایران از طریق این کشور ها انجام می شودو این خود یک مقوله ی مهم است هر چند امروزه د اکثر کشورها امکانات درمانی وجود دارد ولی امکانات تخصصی در هر کشوری وجود ندارد وضمنا یادمان نرود که در گذشته ما شاهد سفر هموطنان به کشورهای دیگر برای درمان بودیم ولی اکنون این مقوله دیگر وجود ندارد ولذا لازم دانستیم تا درمورد صنعت توریسم پروژه ای ارائه دهیم امید است که جلب رضایت خواننده کند واطلاعات مطلوبی در مورد این صنعت وچالش هاوفرصت های پیش رو به خوانندگان ارائه کند .
در ایران مسئله توریسم تاکنون جایگاه واقعی خود را نیافته است و علیرغم موقعیت مناسب و مساعد جغرافیائی بین دنیای شرق و غرب و وجود بسیاری از مواهب طبیعی، فرهنگی و اسلامی و انواع جاذبههای قابل عرضه به بازارهای توریستی بینالمللی، درآمد ارزی ایران از این بابت بسیار ناچیز بوده و قابل توجه نمیباشد.
لذا باتوجه به اینکه جمعیت کشور رو به افزایش است و درآمد حاصله از نفت که میزان آن نیز گهگاه رو به کاهش نهاده و بهرهبرداری بیش از حد آن نیز عادلانه نیست، نمیتواند نقش عمدهای را در توسعه اقتصادی ـ اجتماعی کشور عهدهدار باشد، به همین علت برای رونق بخشیدن به فعالیتهای اقتصادی در کشور و ایجاد رشد و توسعهای هماهنگ، بخشهای صنعت و کشاورزی را میبایست بازسازی نمود و بخش سومی تحت عنوان توریسم را بدان افزود و به آن بها داد، چرا که رونق بخشیدن به آن نیاز به سرمایهگذاری کمتری در مقایسه با بخش کشاورزی و صنعت دارد.
توریسم وتوسعه:
ایران از نظر جاذبه های گردشگری اعم از فرهنگی ،تاریخی ،وزیست محیطی از جمله غنی ترین کشورهای دنیاست.
با وجود این ایران هنوز در زمینه توریسم حتی از کشورهایی نظیر ترکیه سال ها عقب است .در حالی که در بهترین شرایط سالانه 5/1الی 2 میلیون گردشگر از ایران دیدن می کنند ،ترکیه در زمان مشابه و در بدترین شرایط پذیرای دست کم 13میلیون توریست خارجی است .
در واقع با وسعتی حدود یک سوم خاک ایران سالانه چندین برابر از گردشگری در آمد کسب می کند .
این تفاوت فاحش در حالی حادث شده که که دو کشور ایران وترکیه از بسیاری از جهات مشابه هم ودر بعضی موارد دارای بیشینه تاریخی مشترکی هستند از نظر آب وهوایی نیز به نظر می رسد ایران شرائط مطلوب تری داشته باشد .اما این کشور اخیراً نتوانستهبه واسطه جاذبه های تاریخی وطبیعی جایگاه در خور توجهی را کسب کند .در حالی که ایران می تواند سالانه میلیون ها وحتی میلیارد ها دلار از صنعت توریسم درآمد کسب کند از بخش گردشگری درآمد چندانی نصیب این کشور نمی شود .
به اعتقاد برخی از کارشناسان وصاحبنظران در زمینه صنعت توریسم ،کمبود امکانات ،نبود زیر ساخت های مناسب ،تبلیغات اندک ودر بسیاری از مواقع پائین تر از استاندارد های جهانی واتکای بیش از حد به درآمد نفت از عواملی است که باعث عقب ماندگی ایران در عرصه گردشگری شده باشد .
در بخش امکانات ایران از نظر اقامتگاه ها وتفریحگاه های توریستی وضعیت بسیار اسفناکی دارد.برای مثال ،هتل هاواقامت گاه های ما بااستاندارد های جهانی منطبق نیستند.در بسیاری از اقامت گاه ها از پرسنل مجرب اعم از کارمند رسپشن ،مستخدم وپیشخدمت استفاده نمی شود وبه رغم آن که طی سال های اخیر برخی از هتل های قدیمی مورد باز سازی قرار گرفته همچنان کشور با کمبود هتل مواجه است .از نظر تبلیغات نیز طی سال های اخیر وبا اشاعه تکنولوژی برتر نظیر اینترنت در جامعه ،مسئولان میراث فرهنگی وگردشگری تبلیغ رادر اولویت کاری خود قرار دادند.
اما همین تبلیغات نیز از کیفیت نازلی برخوردار خود .از نظر صادرات بیش از 80درصد صادرات ایران رانفت ومشتقات آن تشکیل می دهند وتازمانی که اتکا به درآمد نفتی کاهش نیابد نمی توان نسبت به بهبود وضعیت گردشگری امیدی داشت .با فراهم شدن زمینه های ورود گردشگر خارجی ارز وارد مملکت شده وبا ارزی که وارد می شود می توان روند کند وبطئی صنایع کشوررا سریع تر به گردش درآورد همان گونه که در کشورهایی نظیر ترکیه واسپانیا نیز رخ داده است .بر اسا آمار ها اسپانیا میان دو تا چهار برابر سود نفتی ایران از توریسم کسب در آمد می کند .در واقع اسپانیا از جاذبه های تاریخی وگردشگری خود به بهترین وجه استفاده کرده واین در حالی است که ما همچنان قادر نیستیم امکانات اولیه برای توسعه بخش توریسم را فراهم کنیم توریسم ازجمله صنایعی است که می توان با اتکا به آن وبه دلیل ارز آور بوده آن از وابستگی خارجی کشور نیز به میزان قابل توجه کاست .
سابقه جهانگردی در ایران
سرزمین ایران با آثار تاریخی، هنری و میراثهای فرهنگی خود به طور قطع برای جهانگردان عهد قدیم بهترین مقصد محسوب میشد. گرچه از سیاحانی که قبل از اسلام به ایران سفر کردهاند اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آنچه که مسلم است، بعداز اسلام جهانگردانی به ایران سفر کرده و مشهودات خود را در سیاحت نامههای خویش به رشته تحریر درآوردهاند. مشهورترین جهانگردان خارجی که از ایران بازدید نموده و آثاری به نام سیاحتنامه از خود به جای گذاشتهاند عبارتند از:
ـ ابن حوقل، سیاح عرب که در اواسط قرن چهارم هجری به ایران آمد و مشهودات خود را درباره ایران در کتابی به نام «صوره الارض» نگاشته است.
ـ مقدسی، صاحب کتاب «احسن التقاسیم فی معرفت الاقالیم» که در اکثر بلاد اسلامی منجمله ایران مسافرت و ساحت کرده و در کتاب خود درباره شهرهای ایران سخن به میان آورده است.
ـ یاقوت حموی، مولف کتاب «معجمالبلدان» در جغرافیا (آغاز قرن هفتم هجری) که به ایران سفر کرده و به شرح بلاد ایران پرداخته است.
ـ ابن بطوطه، از اهل طنجه در مراکش است که به ایران سفر کرده و در سیر خود از نقاط مختلف ایران و از جمله شهرهای ان نام برده و به توصیف آنها پرداخته است.
ـ ابودلف، جهانگرد عرب، شاعر و جغرافیدان معروف که در سالهای 331 تا 341 هجری قمری در شهرهای مختلف ایران گردش کرده و از آثار تاریخی اصفهان به تفصیل در نوشتههای خود یاد کرده است.
از جهانگردان اروپایی و غیراسلامی که به ایران سفر کردهاند، از معروفترین آنها میتوان به شرح زیر نام برد:
ـ شش تن از جهانگردان و نیزی که در دوران صفویه به ایران آمدند و در سفرنامه خود از وضع اجتماعی زنان و مردان ایران سخن گفتهاند.
ـ پیترو دلاواله، سیاح و معمار معروف ایتالیایی که در عصر صفویه به ایران آمد و از اصفهان دیدن کرد و در سفر نامه خود راجع به تمامی آثار و ابنیه تاریخی اصفهان و ارزش معماری هر یک از آنها قلم فرسایی کرد.
ـ ژان شاردن، شوالیه ژان شاردن سیاح معروف فرانسوی است که در زمان صفویه به ایران آمد و مدتی در اصفهان اقامت نمود در سفرنامه خود ادعا کرد که اصفهان را بیش از لندن میشناسد.
ـ انگلبرت کمپفر، سیاح آلمانی در سال1684 به ایران آمد، سفرنامه وی حاوی مطالب ارزنده جغرافیایی در مورد ایران است.
تاورنیه، سیاح تاجر پیشه فرانسوی در طول سالهای 1041 تا 1078 هجری قمری شش بار به ایران سفر کرد، سفرنامه وی حاکی از انتقاد از بافت قدیمی شهر اصفهان است
ـ آنتونی شرلی، به اتفاق برادرش روبرت شرلی در زمان شاه عباس از انگلستان به ایران آمد. وی در سفرنامه خود از مساجد بسیار عالی و اعتقادات مذهبی ایران سخن گفته است.
ـ مادام دیولافوا، که با زوج هنرمند خود مارسل معمار و نقاش معروف در اواخر قرن سیزده هجری به ایران سفر کرده است. در سفرنامههایی که از خود به یادگار گذاشته اصفهان و آثار تاریخی آن را توصیف نموده و به وصف دیگر شهرهای ایران نیز پرداخته است.
ـ هانری رئه دالمانی، سیاح فرانسوی که در سال 1324هجری به ایران آمد، سفرنامهای از خود تحت عنوان از خراسان تا بختیاری به جای گذاشته است.
ـ پیرلوتی، سیاح و نویسنده معروف فرانسوی در سال 1321هجری به ایران مسافرت نمود. وی سفرنامه خود را تحت عنوان «به سوی اصفهان» به رشته تحریر درآورده است.
ـ اوژن فلاندن، سیاح و نقاش فرانسوی که در دوران قاجاریه به ایران آمد و سفرنامه وی همراه با آلبوم مصور از آثار باستانی ایران است.
ـ لارنس لکهارت، در ایران مطالعاتی انجام داده و کتابی درباره ایران تحت عنوان «انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه» نوشته است.
ـ جرج کلارک، شهرساز معروف جانی که به ایران سفر کرده و درباره اصفهان میگوید که به عقیده وی، اصفهان را بعد از پکن باید بزرگترین و معروفترین شهر قدیمی جهان دانست.
مطالب این پست : دانلود پایان نامه آنالیز حالات بالقوه شکست وخرابی 109 صفحه
با فرمت ورد (دانلود متن کامل پایان نامه)
فهرست
1-مقدمه……………………………………………………………………………………..6
1-1سیری در نگرش به کیفیت………………………………………………………………..7
.1-2مدیریت کیفیت جامع………………………………………………………………………8
1-3نگرش تولید بی نقص………………………………………………………………………..9
1-4استاندارد های نظام کیفیت……………………………………………………………………..10.
13………………………………………………………………………FMEA2-معرفی
…………………………………………………………………………13FMEAمعنی و مفهوم1-2
………………………………………………………………………………14FMEAتاریخچه2-2
…………………………………………………………………………………………….14FMEA2-3هدف
……………………………………………………………………………………………..15 FMEA2-4ویژگی
5-2کاربرد FMEA………………………………………………………………………………………..16
2-6تاثیر FMEA بر نرخ خرابی محصول…………………………………………………………16
7-2مراحل تهیه FMEA ……………………………………………………………………………17
8-2فواید اجرای FMEA ………………. ………………………………………………………………18
)……………………19System-FMEA کاربرد آنالیز حالات بالقوه خرابی در طراحی سیستم( 3
تعریف سیستم………………………………………………………………………………………20 1-3
2-3تعریف System-FMEA……………………………………………………………………….20
3-3خروجی System-FMEA……………………………………………………………………….21
3-4فواید اجرای System-FMEA…………………………………………………………………….21
3-5نام اجزای سیستم یا زیر سیستم ها/تشریح عملکرد ………………………………………..22
3-6حالات بالقوه خرابی ……………………………………………………………………………22
3-7آثار بالقوه خرابی ……………………………………………………………………………….22
3-8شدت……………………………………………………………………………………………..22
3-9علل بالقوه خرابی …………………………………………………………………………23
3-10وقوع ………………………………………………………………………………………….24
3-11کنترلهای جاری (متدها و روشهای نشحیص) ……………………………………………26
3-12رتبه تشخیص…………………………………………………………………………..26
3-13محاسبه RPN…………………………………………………………………………….26
3-14اقدامات پیشنهادی……………………………………………………………………. 27
3-15تجدید نظر در RPN …………………………………………………………………….28
29………….(Design-FMEA) کاربرد آنالیز حالات بالقوه خرابی در طراحی قطعه / محصول4
4-1مبنا و هدف از تهیه FMEA ……………………………………………………..30
4-2تعریف حالات بالقوه خرابی …………………………………………………………..31
4-3تعریف DFMEA………………………………………………………………………..31
4-4کاربردهای DFMEA …………………….………………………………………………..32
4-5فواید استفاده از DFMEA…………………….…………………………..………32.
4-6مشتری در DFMEA…………………….……………………………...……………32
4-7نقطه شروع کار………………………………………………..…………………..33
4-8آثار بالقوه حالات خرابی …………………….………………………....…………………34
4-9شدت (Severity) …………………….…………………………....…………………………35
4-10کلاسه بندی………………………………………………………....………………………..35
4-11علل بالقوه خرابی …………………………………………………...……..…..……37
4-12وقوع …………………….…………………………...……...…..……………….38
4-13کنترلهای جاری در طراحی……………………….………………………………………39
4-14تشخیص…………………………………………………………………………………..41
4-15نمره ریسک پذیری خرابی (RPN) …………………….…………………………………..42
4-16اقدامات پیشنهادی…………………….……………………………………………..………43
17-4نتایج اقدامات انجام شده……………………………………………………………………...……..44
خلاصه…………………….……………………………………...………………………………………..45
46 …………….…. (Process-FMAE)کاربرد آنالیز حالات بالقوه خرابی در فرآیندهای تولید5
1-5چرا از Process FMEA استفاده می کنیم؟……………………………….47
2-5حالت خرابی در فرآیند………….……………………………………………………..47
3-5تعریف Process FMEA…………………..…………….…………………………………………………47
4-5کاربردهای PFMEA …………………..…………………………….…………………………….47
کاربرد PFMEA در صنعت خودرو…………………..…………………………….………….48
5-5فواید بالقوه اجرای PFMEA …………………..…………………………….…………..48
6-5تیم PFMEA …………………..…………………………………..…………………..49
7-5نقطه شروع کار………………………………………………………………..…………………..49
8-5مراحل طراحی PFMEA …………………..…………………….……………………49
5–9آثار بالقوه خرابی ………………………..………………………….……………………………….50
5–10شدت …………………………….…………………………………………….51
5–11کلاسه بندی……………………..………………………………………………………………….55
5–12علل بالقوه خرابی…………………..……………………………….55
5–13رتبه وقوع………………………………………………………..……………………………….56
5–14کنترلهای جاری فرآیند ………………………..……………………………….…………….57
5–15رتبه تشخیص (Detection) …………………..………………………………….…..58
5–16محاسبه نمره ریسک پذیری خرابی (RPN) …………………..………………………59
5–17اقدامات پیشنهادی/اصلاحی (Recommended Actions) ………………….…….60
5–18مسئول و زمان اقدام پیشنهادی ……………………………………..………………………………...61
خلاصه: …………………..………………………………….………………………………………..62
63 ……….. (Machinery-FMEA) کاربرد آنالیز حالات بالقوه خرابی در طراحی ماشین آلات و ابزارهای تولید
6–1تعریف <strong style="color: #2
پیشگفتار:
پیشینه های تاریخی و آثار موجود در موزه هاحکایت از این واقعیت دارد که کیفیت مطلوب کالا و انجام صحیح خدمت از زمان آشنایی انسان با کمیت و خواص اشیاء همراه او بوده است.
زمانی که تولید با استفاده از ابزارهای سنتی انجام می گرفت، تعیین کیفیت و تشخیص آن کار چندان مشکلی نبود، پی بردن به کیفیت تولید و خدمت با استفاده از حواس پنج گانه میسر بود، اما با پیشرفت علوم، فن آوری افزایش جمعیت و بالا رفتن مصرف، ضرورت تولید انبوه و در نتیجه جایگزین شدن ماشین به جای انسان و ابزار دستی ،دیگر سنجش کیفیت با استفاده از حواس پنج گانه و بدون آزمایشگاه و ابزار و توانایی های فنی امکانپذیر نبود.
توجه به کیفیت کالا و خدمات ضرورت، ایجاد و تاسیس چنین سازمانی را اثبات نمود.
استانداردها، این جزوه های کوچک حاوی زبده ترین اصول تکنو لوژی جهانی است که خود نتیجه و عصاره ی قرنها کوشش و پژوهش و ازمایش و خطای هزاران دانشمند و محقق و کارشناس در طی قرون متمادی بوده است. در یک استاندارد آنچه به چشم می خورد، چند پیشنهاد و ساده، دو سه فرمول کلی، یک یا چند جدول و مقداری اعداد و ارقام است که شاید در مرحله ی اول به نظر چیزی عادی و بی اهمیت جلوه کند اما در واقع این مطالب راهگشای پیشرفت و ترقی بسیاری از مشکلات علمی در صنایع و فنون است.
در انتها لازم به ذکر است که از کمکها و راهنمایی های آقای شادمهر دبیر کارافرینی در هنرستان شهدای حصار، آقای عرب و خانم طالقانی در مؤسسه استانداردتقدیر و تشکر به عمل می آوریم.
استاندارد وقانون طبیعت:
طبیعت برای خود قوانینی دارد که هرگز از آنها سر پیچی نمی کند مثلاً هر فرد به طور طبیعی دارای دو چشم،دو گوش، یک دهان، دو دست و دو پا است. همچنین اندامهای درونی و بیرونی همه ی افراد به یک صورت ساخته شده است و در جزئیات اختلافاتی دیده می شود. در گیاهان مشاهده می شود که هر دو درخت دارای نوع خاص ریشه، تنه، ساقه، ریشه، برگ و میوه است. چنانکه هرگز از درخت گردو خربزه نمی روید.
استاندارد و تنظیم طبیعت:
به طور کلی طبیعت و تمام مظاهر آن از نظم و هماهنگی شگرفی حکایت می کند و هنر خلاقه دستگاه آفرینش هرگز دور از نظم و ترتیب نیست. از موجودات ذره بینی گرفته تا حشرات ، خزندگان، پرندگان، پستانداران و نباتات چه آنها که در خشکی زیست می کنند و چه آنها که در اعماق دریا به سر می برند.
گردش معین و مدار منظم سیارات، طلوع و غروب خورشید، پدید آمدن روز و شب و ماه و سال با نظم و توالی مخصوص به خود، پیدایش فصول چهارگانه همه این گفتار را تأیید می کنند که نظام طبیعت دارای نظم و ویژگی های خاصی می باشد. وجود الکترونهای معین و گردش منظم آنها در هر اتم- وجود خواص مشخص در عناصر مختلف و روابط و قوائد فیزیکی و شیمیایی که بین آنهاست همه حساب شده و معین و خالی از هرج و مرج و ناب مانی است، از آنها که بشر شناخته و به اسرار و رموز آنها پی برده تا بسیاری دیگر که هنوز در پرده ابهام مانده است همه در تحت اصول و قوائد منظم و معین قرار دارند.
تفاوت استانداردهای طبیعت و استاندارد های طبیعی:
در اینجا لازم به توضیح است که تفاوت بین استاندارد های طبیعی با استاندارد های طبیعت بیان شود.
استانداردهای طبیعت چنان که گفته شد عبارتند از قانون ها و قائده هایی که در جهان هستی وجود دارد و بشر در آنها تاثیری ندارد و بشر میتواند از این قانونها به سود خود بهرمند شود. همچنین میتواند از یکی از نیروهای طبیعت برای دفع نیرو ی دیگری استفاده کند. لکن نمیتواند این قانونها را از میان بردارد .
اگر استاندارد نمی بود چه می شد؟اگر گردش زمین بر هم میخورد و گرمای شدید در نتیجه طولانی شدن شب و روز ایجاد می شد چه می شد ؟ اگر ساختمان بدن انسان درتمام دورانهای زندگی بشر یکنواخت و یک شکل نبود و هر انسانی یا هر قوم و قبیله أی ساختمانی نخصوص به خود داشت مثلا از حیث آناتومی دستگاههای مختلف بدن یا اعمال فیزیولوژیک آنها با هم متفاوت و متغیر بود چطور با این همه تنوع امکان کوچکترین کشف وترقی در علم پزشکی بود.
بدون شک اساس این همه پیشرفت و کارهای تازه بر یکنواختی نظم و قواعده ی صحیحی که در طبیعت حکمفرماست استوار بوده و همین امر موجب میگردد که با کشف یک مورد ودرک یک موضوع آن را به سهولت با سایر موارد مشابه و هم شکل منطبق ساخته و راه را برای دریافت و کسب اطلاع و کشف موارد بسیار دیگر هموار ساخت در واقع وجود استاندارد امور طبیعی به جای آنکه فکر متخصّصین و کاشفان را در پیچ و خم های تنوع و ناهماهنگ گرفتار کند،آنها را به سوی پیشرفت و به سامان رسیدن در یک امر رهنمود ساخته و فکر و نیروی آنها را برای مسائل مهم تر و بهتر در مسیر پیشرفت آزاد می گذارد. و اندیشیدن به موارد تازه را مسیر می سازد.
تاریخچه:
استاندارد کردن پدیده جدیدی نیست و از دیر زمان در زندگی بشر وجود داشته است. استاندارد کردن نیز مانند بسیاری از پدیده های طبیعی شناخت و برداشتی است که انسان از محیط پیرامون خود دارد.
این امر در ابتدا به صورت نا خوداگاه تحقّق یافته است. برای مثال در تاریخ پیدایش سیستم شمارش دهدهی که هم اکنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد و به گذشته بسیار دور باز میگردد و در واقع الگویی است از تعداد انگشتان دو دست انسان. همینگونه استاندارد کردن تقویم و تعداد روزهای ماه در سال رومی که توسط ژولیوس سزار در سال 46 قبل از میلاد مسیح انجام شده است.
در ایران در زمان داریوش اول پادشاه هخامنشی و زنه های استاندارد شده ای بر اساس واحدی که ((کرشه)) نامیده می شد و وزن هر کرشه معادل3/83 گرم بود. وزنه ای که از آن زمان باقی مانده و هم اکنون در ایران موجود است معادل 120 کرشه می باشد.
در انگلستان در زمان ((جان)) پادشاه انگلیسی استانداردهای در رابطه با اوزان و مقیاسها که در امر تجارت تعریف شده است. همینطور در زمان ادوارد اول پادشاه انگلیسی تعریفی برای اینچ بوده که جالب توجه است.
(( اینچ عبارت است از 3 دانه جوی خشک شده که در یک امتداد و سر به سر قرار گرفته باشد)).
در یک بررسی اجمالی مشخص شده که استاندارد های عمده در عهد باستان و قرون گذشته به طور کلی قبل از رنسانس جنبه ی عمومی داشته و نیاز به آن بیشتر از موارد دیگر احساس شده است استاندارد های اوزان و مقیاسها می باشد اما پس از عصر رنسانس با توجه به تحول بنیادی و طرز تفکر اجتماعی و رشد تولید اختراعات صنعتی» استانداردهای صنعتی نیز بوجود آمدند.
یکی از قدیمی ترین واساسی ترین بحث های استاندارد که در بحثهای استانداردهای قانون به آن توجه شده است و در حال حاضر نیز به عنوان اولین اصل استاندارد کردن مطرح است.
اصل کاهش انواع و در کنار آن اصل تعویض پذیری است به طوری که همین اصل موجبات تولید انبوه را فراهم نموده است. در گذشت هر تولید کننده صنعتگری با توجه به ابزارهای ابتدایی و میراث نیاکان خود محصولاتی با شکل و طرح مختلفی ساخت اما امروزه با منسجم شدن تولید محصولاتی با ویژگی های یکسان تولید می گردد.
از پیشگامان اصل کاهش انواع و تعویض پذیری می توان به یک آمریکایی به نام((الی ویتنی)) اشاره کرد . این شخص در سال 1793 برای نخستین بار تفنگی سرپررا طراحی کرد که دارای قسمت هایی قابل تعویض بود در واقع پایهء تولید انبوه را ایجاد کرد.
تاریخچه ای از استاندارد در ایران :
فهرست استاندارد های ملی ایران اخرین بار در سال 1371منتشرگردید وحاوی 3238عنوان استاندارد بود که با گذشت چهار سال تعدادی از انها باطل و برخی دیگر تجدید نظر ویا تجدید چاپ گردید وبیش از 600استاندارد به ان افزوده شده است
تاریخچه موسسه استاندارد در ایران :
گذشته از پیشینهء تاریخی غیر مدون استاندارد ها درایران اولین تشکیلات موسسهءاستاندارد وتحقیقات صنعتی ایران با تصویب قانون اوزان ومقیاس ها در سال 1304شمسی مطرح میشود.
بعد ها درسال 1332به لحاظ ضرورت تعیین ویژگی ها و نظارت در کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی ایجاد یک تشکیلات رسمی مورد توجه قرار گرفته و هستهء اولیهء تشکیلات سازمانی موسسهء استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به صورت اداره ای در وزارت بازرگانی وقت شکل می گیرد.در سال 1339با تصویب قانون تاسیس موسسهء استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به صورت اداره ای در وزارت بازرگانی وقت شکل می گیرد .
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران علاوه برعضویت در سازمان بین المللی استاندارد iso سازمان بین المللی اندازه شناسی قانونی oim وانجمن جهانی سازمان های تحقیقاتی صنعتی و تکنولوژیکی waitro باسازمان های بین المللی زیر همکاری دارد:
ieg کمسیون بین المللی الکتروتکنیک .
bipmعهدنامهء مصر راجع به دفتر بین المللی اوزان ومقیاس ها .
وظایف و مسئولیتها:
وظایف و مسئولیتهای موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران بر اساس قانون مصوبه بهمن ماه 1371 به شرح زیر است.
تعیین، تدوین و نشر استانداردهای بین المللی و ملی به عنوان تنها مرجع رسمی در کشور به استثنای مواد دارویی. انجام تحقیقات کاربردی به منظور تدوین استاندارد و بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی و کمک به بهبود روشهای تولید و کارآیی صنعتی.