اثرات دما و کشش سطحی درمکانسیم های مختلف تولید
خلاصه:
موضوع این مقاله مطالعه اهمیت نسبی دو مکانیسم تکمیلی همچون جابجایی با آب و آشام طبیعی، ارزیابی تأثیر حالت های مختلف دما و کشش سطحی درنرخ تولید و برداشت نهایی نفت ازآزمایشهای آزمایشگاهی است. مکانیسم تولید به وسیله آشام طبیعی به طور تاریخچه ای باتولید درمخازن شکاف دار طبیعی همراه شده است. با وجود این اثر ناهمگونی ها و کانالی شدن، که معمولاً درمخازن غیرشکاف دار آرژانتین وجود دارد، نشان می دهد که مکانیسم آشام بطور قابل توجهی به تولید نفت کمک میکند.
ارزیابی همزمان هر دومکانیسم (آشام و جابجایی) به وسیله آزمایشهای آزمایشگاهی مشکل است. بنابراین آزمایشهای جابجایی و آشام به طور جداگانه انجام شدند.آزمایشهای جابه جایی با آب در دمای اتاق و در انجام شدند. درحالیکه آزمایشهای آشام درو سانتیگراد انجام شدند. هر دو مطالعه درابتدا با آب و سپس با آب و سورفاکتانت، با رسیدن به شرایط با کشش سطحی پایین انجام شدند.
زمانیکه پدیده به طور زیادی به ترکیب مولکولی سیالها و سنگ وابسته است، آزمایشها تا حدممکن عیناً به صورت شرایط مخزن طراحی شدند و به این علت آب ، نفت و سنگ همان سازند استفاده شدند. سنگ استفاده شده برای این مطالعه به طور زیادی Water wet است.
آزمایشهای جابجایی با سورفاکتانت بااستفاده از دو روش مختلف انجام شدند. A) شروع تزریق سورفاکتانت همزمان با شروع جابجایی است. B)تزریق سورفاکتانت بعد از تزریق یک حجم منفذی (pv) ازآب شروع می شود.
مقدمه
الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.
سوای از مساله فوق، شناخت اینکه با وجودیکه اعراب در زمان حیات پیامبر اسلام را پذیرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، خود مبحثی مهم است که موضوعی جالب و جذاب در زمینه مطالعه جامعه شناسی تاریخی برای ما فراهم می آورد.
جایگزینی دین اسلام به جای ادیان و باورهای دیگر در جامعه عربستان و فراگیر شدن آن نیز می تواند مبحثی جالب در حیطه جامعه شناسی دین باشد که هر چند موضوع مستقیم بررسی ما نیست ، اما از آن جاییکه تضاد دینی بهانه اصلی جنگهای موسوم به "ارتداد"
می باشد بررسی تحولی که دین اسلام از این منظر ایجاد کرد و مقاومت در برابر آن،
می تواند مقدمه لازمی برای این چالشها باشد که ما نیز به فراخور بحث نیم نگاهی بدان
داشته ایم.
همچنین تفسیر و تحلیل این نبردها و تاثیری که در تحکیم مشروعیت حکومت مدینه ایجاد کرد ماده خام خوبی است برای تبیین چگونگی استقرار نظام سیاسی خلافت و بخصوص مباحثی که در پرتو چالشهای جانشینی در حیطه معرفتی اندیشه سیاسی در عالم اسلام نزد اندیشمندان مسلمان پس از آن پدید آمد؛ و نیز در بازخوانی مجدد این رویدادها می توان تحلیل تاریخی متفاوتی از چگونگی سیر حوادث منتهی به جنگهای رده، چگونگی انجام آنها و نیز نتایج حاصله ارایه داد که نگارنده در اینجا کوشیده است به وسع اندک خویش بدان بپردازد.
ب) پیشینه موضوع : در خصوص جنگهای ارتداد سوای از منابع عمومی تاریخ اسلام و برخی از کتابهای توصیفی که پیرامون این موضوع مورخان مسلمان نوشته اند و ما در معرفی منابع آنها را نقل کرده ایم ، منابع متاخری نیز در این خصوص به رشته تحریر درآمده است که برخی به زبان تازی و بعضی به زبان پارسی است ، اینها عمدتا به نقل روایی رویدادها اکتفا کرده و جز چند برداشت خاص فرقه ای از حوادث، جملگی تحلیل یکسانی از چرایی حوادث ارائه نموده اند که ما آنها را در فصل " بررسی ایده های موجود در باب ارتداد" آورده ایم، ماخذ عربی موجود در دسترس ما در خصوص جنگهای ارتداد عبارتند از " حروب الرده" از محمد احمد باشمیل[1]؛ و " حرکه الرده "[2] از علی العتوم؛ و " حروب الرده" از زاهیه الدجانی[3] و نیز کتابی از محمد حسین هیکل درباره زندگی ابوبکر که در آن به جنگ های ارتداد نیز پرداخته شده است[4] ماخذی که در زبان فارسی بدین موضوع پرداخته اند عبارتند از " تاریخ پیامبران دروغین در صدر اسلام" نوشته دکتر بحریه اوچ اوک که همانطور که از نامش پیداست تنها به مدعیان نبوت جنگهای ارتداد می پردازد، کتاب دیگری که در این خصوص نگاشته شده است " جنگهای ارتداد و بحران جانشینی پیامبر (ص)" نوشته علی غلامی دهقی می باشد که علی رغم بررسی کلی جنگهای ارتداد، در مبحث تحلیلی این جنگها جز ارایه یک دیدگاه شیعی که آن را نیز بررسی نموده ایم، تنها به ذکر ایده های عنوان شده در دیگر منابع اکتفا کرده است . پایان نامه ای تحت عنوان " ریشه ها و ماهیت رده در یمن" در مقطع کارشناسی ارشد توسط " محمد حسن اللهی زاده" در دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردیده که آن نیز هم همانطور که از نامش پیداست، تنها قلمرو محدود یمن را مورد مطالعه قرار داده است و در باب ارایه دیدگاهی نوین همانند منبع قبل است.
پرسشها و مفروضات ( تئوری ها): پرسش اصلی ما در این تحقیق این است که دریابیم عامل اصلی ای که موجب پیدایش جنگ های "رده" شده چه بوده است اما در کنار آن پرسشهای فرعی دیگری مانند نحوه و دلیل به خلافت رسیدن ابوبکر و عوامل تثبیت کننده قدرت او ؛ دلایل حمایت قبایل منطقه حجاز از اسلام و عدم ارتداد آنان ؛ چرایی کامیابی اولیه برخی شورشهای ارتداد و پاسخ به چرایی ناکامی نهایی این شورشها را بررسی می نماییم.
مفروضات ما در این خصوص علاوه بر ایده های موجود مانند ریشه های اقتصادی ارتداد و پرهیز از پرداخت زکات، و نیز رقابت های قبیله ای و مخالفت با سلطه قریشیان بر دو ایده اصلی ، نخست تمایل جامعه عرب به بازگشت به وضع نخستین خویش و مخالفت با سلطه یک دولت مرکزی مقتدر که سلب کننده آزادی آنان است، و نیز تمایل برخی افراد فرصت طلب در بهره جویی از قدرت کاریزمایی قدرت پیامبر و جایگزینی خویشتن با تغییر و تبدیل شکل کاریزما از قبیله و آیین پیامبر به قوم و دین خویش استوار می باشد . که تمامی اینهادر بخش " بررسی و نقد ایده های موجود در باب ارتداد" به تفصیل آمده است .
ت) چهارچوب نظری این تحقیق بر ایده های موجود در جامعه شناسی تاریخی تحلیل تحول طبقاتی جوامع و نیز جامعه شناسی سیاسی با استفاده از چارچوب تحلیلی ماکس وبر در باب ساخت سیاسی قدرتها و انواع سیادت ها مبتنی می باشد.
1 - حروب الرده، محمد احمد باشمیل ، ]بی جا[ : دارالفکر، 1979.
2- حرکه الرده ، علی العتوم، عمان: مکتبه الرساله الحدیثه، 1987 .
3- حروب الرده، د . زاهیه الدجانی: بیروت: لدار الکتاب العربی ، الطبعه الاولی 1417 ه-1997 م.
4- الصدیق ابوبکر، محمد حسنین هیکل ، القاهره: دارالمعارف، 1990.
17 ص
متغیرها:
متغیرها از مهمترین مباحث در تحقیقات اجتماعی ـ انسانی می باشند. هدف شناخت علت یا عوامل پیدائی یا تغییر موضوع مورد تحقیق است و چون این عوامل تغییر پذیرند و قابل سنجش، آنان را متغیر می خوانیم . در نهایت باید بتوانیم هم انواع متغیرها را بشناسیم ، هم آنکه روابط آنهار ا با یکدیگر شناسایی کنیم. همچنین ، میزان تأثیر یک متغیر بر متغیر دیگر را مورد سنجش قرار دهیم و اندازه گیری کنیم.
باید روابط یکسویه بین متغیرها را از روابط متقابل و دوسویه تمیز دهیم و شبکه متغیرها را که باهم ، ضمن تأثیر متقابل بر یکدیگر ، بر پدیده های دیگر اثر می نهند، بازشناسی نمائیم.
تعریف :
در تعریف متغیرها چنین آمده است :«هر صفت ،ویژگی یا عنصر کمی و یا کیفی که در یک تحقیق تغییر ناپذیر باشد، به عنوان مثال ، جنگ ،همبستگی و . . . هریک در جریان تحقیق می توانند به صورت یک متغیر در آیند، به شرط آنکه بر خلاف عوامل ثابت تغییر کنند یا تغییر پذیر باشند».
مفهومی مانند پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی را در یک تحقیق می توان به عنوان یک متغیر در نظر گرفت،نشان آنرا y گذاشت و در پنج مقوله جای داد، پائین ،متوسط رو به پائین ، متوسط، متوسط رو به بالا و بالا » سپس تأثیر آن را به مشارکت در انتخابات سنجید. بنابراین ،می توان گفت :«متغیر در زبان جامعه شناسی هر پدیده ای را می رساند که مقدار آن در هر مورد خاص تفاوت می یابد».
مثال :
بدرستی می دانیم در هر تحقیق باید به کنترل موقعیت یا حال و هوای تحقیق پرداخت. اگر قرار است تحقیقی درباره ترافیک در شهر تهران صورت گیرد. چنانچه صبح و قبل از آغاز به کار و ورود به گردونة ترافیک از افراد بپرسیم ؛به نظر شما ترافیک در تهران چگونه است ؟ به یقین تجربه آنی آنان چندان مطلوب نیست: تمام شب استراحت کرده اند، هنوز از گرمای سخت خبری نیست و احتمالاً پاسخهای مثبت یا دست کم همراه با خوش بینی خواهند بود.
1- شرح حال آلفرد آلرد:
آلفرد آدلر در 7 فوریه 1870 در ردلفهایم حومه ی شهر وین در یک خانواده ی متوسط به دنیا آمد (شفیع آبادی و ناصری، 1387) . پدرش تاجر غلات و مادرش خانه دار بود وی دومین پسر و سومین فرزند از شش فرزند خانواده خود بود (چهار پسر و دو دختر) و این موضوع در زندگی او و بیان نظریه ها بیش (ترتیب تولد) تاثیر زیادی داشت (شیلینگ، 1984 با ترجمه ی آرین، 1382). در جامعه آن ها یهودیان کمی زندگی می کردند، به همین جهت او هرگز یک هویت قوی یهودی پیدا نکرد. اگرچه در کودکی به پرستشگاه یهودیان می رفت اما در سن 34 سالگی خود را یک مسیحی می دانست (شولتز، ترجمه ی کریمی و همکاران، 1378؛ ارگلر 1963 به نقل از کریمی 1379). دوران کودکی آدلر از مرگ و بدبختی و حسادت نسبت به برادر بزرگتر و طرد شدن از سوی مادر مشخص می شد. او خود را شخصی زشت و کوچک اندام تلقی می کرد و این موضوع روی خود انگاره اش تاثیر می گذاشت. او دچار نرمی استخوان و کمبود ویتامین D بود که این مشکل او را ازدیدن و بازی کردن با بچه های دیگر باز می داشت زیرا توان راه رفتن نداشت. او به دلیل دچار شدن به اسپاسم حنجره مشکل تنفسی نیزداشت و هنگام گریه احساس خفگی می کرد. آدلر در 5 سالگی ذات الریه گرفت و تا حد مرگ پیش رفت، وی هم چنین در 3 سالگی شاهد مرگ برادرش ردلف در تختخواب کناری اش بود. این دو قضیه تاثیر زیادی روی او داشت و وقتی در 5 سالگی در طی جریان همان بیکاری از دکترش شینه که به پدرش می گفت پسرتان از دست رفته است تصمیم گرفت خودش پزشک شود (فیروز بخت، 1381 به نقل از شارن؛ شولتز ترجمه ی کریمی و همکاران ، 1378؛ فیست 2002 ترجمه ی سید محمدی، 1386).
به عنوان یک کودک بیمار در طول 2 سال اول زندگی ناز پرورده ی مادرش بود و تنها با ورود برادر بعدی بود که از این موقعیت کنار رفت و مورد توجه پدر قرار گرفت به دلیل همین رابطه ی خوب با پدرش عقده ی ادیپ فروید را رد کرد. آدلر به بزرگترش حسادت می ورزید و به شدت با او رقابت داشت و در برابر او و سایر کودکان همسایه که سالمتر و فعال تر بودند احساس حقارت می کرد (شولتز، ترجمه ی کریمی و همکاران، 1378).
برای غلبه بر این احساس و جبران کمبودهای جسمی خود، آدلر جوان، فوق العاده سخت کار می کرد و علی رغم جثه ی کوچک، دست و پا چلفتی بودن وجذاب نبودنش به خود فشار می آورد تا در بازی ها شرکت کند. به تدریج وی در این مبارزه پیروز شد و توانست به نوعی احساس پذیرش و عزت نفس دست یابد. در نتیجهی همین امر او عشق و علاقه ی زیادی به مصاحبت افراد دیگر پیدا کرد، ویژگی که تا پایان عمر خود آن را حفظ کرد (شولتز، ترجمه ی کریمی و همکاران، 1378).
او در دوران دبستان یک دانش آموز معمولی بود. وی در درس ریاضی بسیار ضعیف بود تا جایی که معلم او به پدرش توصیه کرد که وی را نزد یک کفاش به شاگردی بگذارد. اما بر خلاف این صحبت پدرش به تشویق او پرداخت و آدلر با پشتکار و کوشش فوقالعاده توانست ضعف خود را جبران کند و به مقام شاگرد اولی کلاس برسد (کوری، 1991، ترجمه کریمی 1379؛ فیست 2002، ترجمه ی سید محمدی 1386؛ شارف ترجمه ی فیروز بخت، 1381).
آدلر پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان در سال 1888 وارد دانشکده ی پزشکی وین شد و در سال 1895 در چشم پزشکی به درجه ی تخصص نائل آمده او در دانشگاه یک جهت گیری اجتماعی را در زمینه روان شناسی و روان درمانی تعقیب کرد و با یک گروه از دانشجویان مارکسیست آشنا شده و به آنها ملحق شد و در میان آنها با دختر جوان روسی ثروتمندی برخورد کرد و در نهایت در سال1987 با او ازدواج نمود. بعداز مدتی به پزشکی عمومی تغییر شغل داد و مطلب خویش را دایر کرد (شارف، ترجمه ی فیروز بخت، 1381؛ شیلینگ 1984، ترجمه آرین 1382). از آنجا که مطب او نزدیک یک پارک تفریحی – ورزشی بود، بیشتر بیمارانش را بازیگران، هنرمندان و بند بازان تشکیل می دادند. آدلر از برخورد با همین افراد دریافت که بسیاری از آنها قدرت و توانایی خود را به عنوان واکنشی در برابر ضعف ها یا حوادث دوران کودکی خود به دست آورده اند (شیلینگ ، 1984، ترجمه ی آرین 1382). در همین دوران بود که آدلر با نوشتن کتابی درباره ی خیاط ها نشانه هایی از جهت گیری اجتماعی اش را نشان داده است و از این لحاظ می توان او را مبدع طب صنعتی دانست (شفیع آبادی و ناصری، 1387).
ریسا آپستین همسر آدلر فمینیست بوده و خیلی بیشتر ازشوهرش به انجام کارهای سیاسی مبادرت می کرده در سال های بعد در حالی که آدلر در نیویورک زندگی می کرد، او در وین ماند و به تبلیغ دیدگاه های مارکسیستی پرداخت که با دیدگاه آدلر در مورد آزادی و مسئولیت کاملا مغایر بود. آنها چهار فرزند داشتند: الکساندرا و کورت که روان پزشک شدند، والنتین که به عنوان زندانی سیاسی در 1942 در شوروی مرد و کونلیا که هنر پیشهی مشهوری شد. آدلر به موسیقی و هنر و ادبیات علاقه ی زیادی داشت و در آثارش اغلب مثال هایی را از قصهی پریان، انحبل، شکسپیر و گوته اقتباس کرده است (فیست 2002، ترجمه ی سید محمدی، 1386).
آدلر به بیماری های صعب العلاج علاقه داشت اما از درماندگی خود در جلوگیری از مرگ بیماران به خصوص بیماران جوان آن چنان ناراحت شد که به زودی پزشکی عمومی را کنار گذاشت و به عصب شناسی و روان پزشکی پرداخت (شولتز، ترجمه ی کریمی و همکاران 1378).
آدلر و فروید در سال 1899 با یکدیگر آشنا شدند و این زمانی بود که آدلر از فروید خواست در مورد یک بیمار زن با او مشورت کند بعدا در پاییز 1902 فروید از آدلر و سه پزشک وینی دیگر دعوت کرد تا در جلسه ای در خانه ی او شرکت کنند و درباره ی روان شناسی و آسیب شناسی عصبی بحث کنند. این گروه تا سال 1908 به انجمن روان شناسی چهارشنبه معروف بود که بعدا به انجمن روان کاوی وین تبدیل شد. گرچه فروید این گروه های بحث را رهبری می کرد اما آدلر هرگز فروید را استاد خود نمی دانست و از روی سادگی می گفت او و دیگران می توانند به روان کاوی خدمت کنند. با این که آدلر یکی از اعضای اصلی محفل فروید بود. این دو هیچگاه رابطه ی شخصی صمیمانه با هم نداشتند. حتی بعد از اینکه آدلر کتاب بررسی حقارت اندامی و جبران بدنی را در سال 1907 منتشر کرد در این کتاب فرض کرده بود، نقایص جسمانی نه میل جسمی شالوده ی انگیزش انسان را تشکیل می دهند. هیچکس به تفاوت های نظری بین این دو مرد پی نبرد. آدلر برخلاف ریاست انجمن روان کاوان وین یکی از منتقدان عینی و پرو پا قرص نظریه ی فروید بود تا جایی که فروید زمانی نوشت: «واقعا دارد برای آدلر بد می شود» (مک گرایر 1974، به نقل از کریمی و همکاران، 1378).
به زودی آدلر به تدوین عقاید جدیدی پرداخت که با عقاید فروید و دیگر روان کاوان جامعه وین مغایرت داشت. اعضای این جامعه از او خواستند تا نظراتش را به صورت سخنرانی و نوشته به جامعه ارائه دهد. در سال 1911 آدلر این درخواست را عملی کرد. او نظرخود را در مورد گروه مطرح کرد و مخالفت خود را با گرایش های جنسی نیرومند روان کاوی ابراز داشت و تاکید نمود که سائق برتری، از میل جنسی انگیزه ی اساسی تری است. اما بر اثر خرده گیری و حملات شدید که از طرف اعضای جامعه به عقایدش وارد شد از ریاست جامعه استعفا داد و به ادامه ی همکاری با جامعه روان کاوان فرویدی خاتمه بخشید. او همراه با نه عضو سابق محفل فروید، «انجمن بررسی آزاد روان کاوی» را تشکیل داد و طولی نکشید که نام سازمان خود را به انجمن روان شناسی فرد نگر تغییر داد. فروید به خاطر این کار تا پایان عمر نسبت به آدلر خشمگین و متخاصم بود. او آدلر را گوتوله می خواند و می گفت: «من یک کوتوله را گنده کردم» (ویتنز 1924، به نقل از کریمی 1378). دوران پس از ترک محفل فروید برای آدلر بسیار ثمربخش بود او در کنار ریاست سازمانش به ایراد سخنرانی ودرمان بیماران می پرداخت هم چنین مهم ترین اثر خود با عنوان سرشت روان رنجور را منتشر کرد، این کتاب تردیدی باقی نگذاشت که نوع روان شناسی او با روان شناسی فروید تفاوت دارد (شولتز، ترجمه سید محمدی). آدلر در جریان جنگ جهانی اول به عنوان پزشک در ارتش اتریش خدمت کرد و بعد از جنگ به دلیل علاقه به راهنمایی کودک به تأسیس کلینیک های راهنمایی در نظام مدارس وین اقدام کرد (شفیع آبادی و ناصری، 1387). آدلر و فروید هر دو تحت تاثیر جنگ قرار داشتند، در حالی که فروید بعد از مشاهده فجایع جنگ پرخاشگری رابه سطح میل جنسی ارتقا داد. آدلر اعلام داشت که علاقه ی اجتماعی و ترحم می تواند شالوده ی انگیزش انسان باشد (شولتز، ترجمه ی سید محمدی، 1384).
آدلر نویسنده ای پر کار و سخنرانی خستگی ناپذیر بود و در تمام عمرش حدود صد کتاب و مقاله بر چاپ رسانید. آدلر پس از عمری پربار و آثار بسیار سرانجام در 28 می 1937 در ابردین اسکاتلند در حالی که برای سخنرانی به آنجا مسافرت کرده بود بر اثر حمله ی قلبی در گذشت (شفیع آبادی و ناصری، 1387).
فروید بعد از اینکه از فوت او با خبر شد، گفت: «برای یک پسر یهودی خارج از حومه ی وین مرگ در ابردین به خودی خود زندگی عجیب و غریب و دلیلی است بر این که تا کجا پیش رفته است، دنیا به خاطر مخالفت او با روانکاوی واقعا پاداش خوبی به او داد (شولتز، ترجمه ی سید محمدی، 1384)
2- تاریخچه ی تحول فکر آدلر:
آدلر ابتدا عضو جامعه روان کاوان وین بود تا اندازه ای از افکار فروید تاثیر پذیرفته بود. هر چند در برخی منابع گفته شده که آدلر شاگرد فروید بوده است ولی قراینی در دست است که نمی توان او راواقعا شاگرد فروید دانست. می توان ادعا کرد که از آدلر با سمت یک متخصص هم پایه ی فروید برای شرکت و بحث در مجمع روان کاوان وین دعوت می شده است. آدلر هم به دلیل اختلاف عقیدتی خود با این گروه همیشه درباره ی شرکت خود در مجمع مردد بود و سرانجام پس از یک دوره ی دو ساله شک و تردیدتصمیم خود را گرفت و از جامعه روان کاوان وین جدا شد، و با گردآوری طرفدارانی به بیان نظرات خودش با نام روان شناسی فردی پرداخت. آدلر معتقد بود انسان را نمی توان مجزا ازدیگران مورد مطالعه قرارداد، بلکه مطالعه ی انسان فقط باید در زمینه ی اجتماعی او انجام پذیرد. اکثر روان شناسان اعتراف کرده اند که آدلر اولین روان کاوی بوده است که بر ماهیت اجتماعی انسان تاکید ورزیده است (شفیع آبادی و ناصری، 1387).
(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
امروزه ورزش بخشی از زندگی مردم است. رقابت شدید برای بالارفتن از سکوهای افتخار و کسب مدالهای رنگارنگ مسابقات جهانی و المپیک و بهرهگیری از اثرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این افتخارات موجب شده است که دولتها و جوامع بهطور گستردهای برای تربیت و آمادهسازی قهرمانان سرمایهگذاری کنند. همراه با افزایش توجّه به ورزش قهرمانی، علوم ورزشی نیز بهکمک ورزشکاران آمده تا راههای بهبود اجرا و ربودن گوی سبقت از دیگران را برای آنها هموارتر کند. یکی از زمینههای علوم ورزشی که در سالهای اخیر موجب ارتقای کیفیّت اجرای ورزشکاران و ثبت رکوردهای بهتر و برتری آنها در رقابتهای ورزشی شده است، علم روانشناسی[1] است. روانشناسی ورزش از یافتههای روانشناسی برای مطالعۀ رفتار حرکتی استفاده میکند و به یادگیری و اجرای حرکتی و اجرا توجّه دارد و عوامل روانشناختی مؤثر بر یادگیری و اجرای مهارتهای حرکتی را بررسی میکند (عبدلی، 1384). بهعبارت دیگر روانشناسی ورزش یعنی بهکار بردن نظریههای روانشناسی در زمینههای مختلف ورزش مانند مربیگری و آموزش، تا از تکنیکهای ارزیابی روانشناسی و راهبردهای مداخلهای برای کمک به افراد جهت نیل به اجرای برتر استفاده کند و به دلیل اینکه با تجزیه و تحلیل رفتار انسان در رشتههای مختلف ورزشی در ارتباط است، بر جنبههای ذهنی اجرا متمرکز میشود. برنامۀ تمرین مهارتهای روانی متوجّه همین هدف است. یادگیری کنترل انرژی روانی، تنظیم فشارهای روانی، مهارتهای توجّه[2] و تدوین اهداف واقعی و در عین حال رقابتی، نهتنها در ورزش، بلکه در هر کوششی که برای رسیدن به موفقیّت صورت میگیرد، از مهارتهای مفید بهشمار میروند (عبدلی، 1384). امروزه در سطح بالای رقابتی، بهدلیل برابر بودن سطح مهارت ورزشکاران، در نتیجه ورزشکاران به چیزی فراتر از تمرینات فشرده و تلاشهای مستمر نیاز دارند که یکیاز آنها آمادگی روانی میباشد. مربیان در تمام سطوح از مهارتهای روانشناختی، مانند کنترل هیجان، تصویرسازی ذهنی[3]، هدفچینی، بازداری تفّکر، توجّه و تمرکز و افزایش اعتماد بهنفس کمک میگیرند تا ورزشکاران را در اجرای بهتر یاری دهند.
یکی از مهارتهای روانشناختی برای اجرای موفقیّتآمیز مهارتها، توجّه و تمرکز میباشد. به گفتۀ جیمز[4] (1890) توجّه عبارتست از تسخیر ذهن به شکل واضح و روشن، بهطوریکه فرد به منظور سروکار داشتن به بعضی از چیزها، بتواند از بعضی چیزهای دیگر چشمپوشی نماید (سیّاح، باغبانیان، عرب عامری، 1384). تمرکز نیز عبارت از توانایی حفظ توجّه، روی محرّک انتخاب شده برای مدّت معیّن میباشد (خبیری، 1385). موقعیکه توجّه ورزشکار به فرآیند اجرای مهارت معطوف شود، توجّه او به محرّکهای نامربوط مهار شده و میتواند بهترین اجرا را به نمایش بگذارد. تری اورلیک[5] (1987) معتقد است که ورزشکاران باید ”طرحهای تمرکز[6] “ را برای مسابقه توسعه دهند. ورزشکاران باید نیازهای خاصّ ورزش خود را برای توسعة طرحهای تمرکز مسابقه ارزیابی نمایند. این طرحها باید در زمانهای مختلف در طول مسابقه متمرکز شود. با تمرین طرحهای تمرکز با استفادة مکرّر از تصویرسازی، ورزشکاران این طرحها را با موفقیّت بیشتری اجرا خواهند کرد (جنیفر و کومینگ، 2002).
از دیگر مهارتهای روانشناختی که توسط بسیاری از قهرمانان المپیک و جهانی مورد استفاده قرار میگیرد، تمرین ذهنی است. تمرین ذهنی بهکار گرفتن تصویرسازی، برای بهبود اجرا ورزشکار میباشد که این نوع تمرین، در ذهن ورزشکار انجام میگیرد. توانایی تصویرسازی ذهنی یکی از ظرفیتهای انسانی است که با تمرین آموخته میشود و به عنوان یک مهارت، تأثیر خود را در اجرا ورزشکار بهجا میگذارد. تصویرسازی در کمک به کانونیکردن توجّه ورزشکاران به جنبههای خاصّی از مسابقه بعدی فرد بسیار مفید است.
مطالعۀ آثار حیات، نیز مؤید این مطلب است که حرکت روح و روان، مستقل از جسم و جان نیست و ورزشکاران نیز در انجام تمرینات ورزشی خود بایستی تمرینات ذهنی را در زمان و مکان مناسب انجام دهند. بهگفتۀ مالتز، تأثیر تمرینات ذهنی به موازات تمرینات جسمی میباشد (خبیری، 1372). همچنین افـلاطـون معتقد است: ” تصوّر یک عمل، مقدّم بر خود آن عمل است“. در ورزش تجسّم پیروزی یا انجام یک مهارت ورزشی همیشه در ذهن ورزشکار بوده است (سهرابی، 1383). روانشناسان ورزش ادّعا میکنند که تصویرسازی ذهنی مهارت ورزشی، تمرکز و تحمّل ورزشکار را به سرعت افزایش خواهد داد. همچنین تجسّم، نهتنها اجرای ورزشی را بهبود خواهد بخشید، بلکه انگیزش و لذّت کلّی از ورزش را هم افزایش خواهد داد (اورلیک و پارتینگتون، 1988).
بیان مسئله:
یکی از عوامل اثرگذار بر یادگیری و اجرای مهارتهای حرکتی، توجّه است. در ورزش اساساً دو نوع کانون توجّه[7] شناسایی شده که برای اجرا حائز اهمّیت است، توجّه از نظر وسعت که به توجّه باریک و پهن تقسیم میشود و توجّه از نظر جهت که به توجّه درونی و بیرونی[8] قابل طبقهبندی میباشد. توجّه درونی، وقتی است که اجراکننده به احساسات، تفکّرات و یا اندامهای خود برای اجرا توجّه نماید. درحالیکه در توجّه بیرونی، اجراکننده روی علائم محیطی، بازی و راهبردهای حریف و یا اثرات اجرایش بر محیط توجّه مینماید. کانون توجّه اجراکننده نقش مهمّی در یادگیری و اجرای مهارتهای حرکتی دارد (سینگر[9]، 1988، 1985؛ سینگر، لیدر و کاراف[10]، 1993؛ وولف و پرینز[11]، 2000). بهطوریکه ارائه دستورالعملها و بازخوردهایی که توجّه اجراکننده را به آثاریکه حرکاتش بر محیط دارد (اتّخاذ کانون بیرونی) معطوف میکند، نسبت به زمانیکه دستورالعملهای کانون درونی داده میشود یا زمانیکه هیچ دستورالعمل کانونی خاصی داده نمیشود منجر به یادگیری و اجرای مؤثّرتر میگردد. تحقیقات نشان دادهاند ارائه آموزشهایی به فراگیران بهطوریکه آنها توجّه خود را به نتیجه و اثر حرکت (توجّه بیرونی) و نه بر حرکات خود (توجّه درونی) معطوف کنند، میتوانند دقّت شوتهای گلف (وولف، لاترباخ و تول[12]، 1999)، ضربه تنیس (وولف، مکنوین[13]، فوچ، رانیز و تول[14]، 2000)، سرویس والیبال (وولف، مکنوین، 2000)، پرتاب توپ در فوتبال (وولف و همکاران، 2003) و پرتاب آزاد در بسکتبال (ال ابود[15] و همکاران، 2002) را بهبود بخشند. در تحقیق اخیری که امانوئل[16] و همکاران (2008) روی تکلیف پرتاب دارت انجام دادند به این نتیجه رسیدند که کانون توجّه بیرونی بسیار مؤثّرتر از کانون توجّه درونی میباشد. از طرفی روانشناسان کاربردی ورزش و تمرین استفاده از مهارتهای روانشناختی را برای بهبود اجرا مورد تأیید قرار دادهاند (اورلیک، 1990). علاوه بر توجّه و تمرکز که بهعنوان مهمترین عوامل موفقیّت ورزشکاران بهشمار میروند، یکی از مهارتهایی که توجّه قابل ملاحظهای را به خود جلب کرده است تصویرسازی ذهنی است، که از این مهارت برای تقویت اثرات سودمند توجّه و تمرکز ورزشکار به علائم مربوط، استفاده میگردد. تصویرسازی ذهنی یک فعالیّت روانشناختی است که خصوصیّات جسمانی یک شیء، فرد یا مکان غایب را احضار مینماید (دنیس[17]، 1985). درخصوص سودمندی تصویرسازی ذهنی اتّفاق نظر زیادی وجود دارد. ولی آنچه مورد تردید بوده است میزان سودمندی و نیز شیوۀ استفاده از آن میباشد. لذا از تصویرسازی ذهنی بهعنوان یک فرآیند کاملاً شناختی یاد میشود (ولف و همکاران، 1989). در دهه قبل، محققین استفاده از تصویرسازی را توسط ورزشکاران با فرض اینکه درک بهتری از کاربرد تصویرسازی دارند مورد بررسی قرار دادهاند که منجر به روشهای مداخلهای مؤثّرتر گردیده است (بار و هال[18] 1992؛ راجرز[19] و بار،1990؛ سالمون[20] و همکاران، 1994؛ وایت و هاردی[21]، 1998). مانروئه و همکاران (2000) پیشنهاد کردهاند که انجام تحقیقات گسترده روی استفاده از تصویرسازی میتواند حول چند پرسش سازماندهی شود: 1) کجا ورزشکاران از تصویرسازی استفاده کنند (یعنی محل تصویرسازی). 2) چهموقع از تصویرسازی استفاده نمایند (یعنی چارچوب زمانی). 3) چه چیزی آنها تصویرسازی نمایند (یعنی محتوای تصویرسازی). 4) چرا از تصویرسازی استفاده نمایند (یعنی کارکرد تصویرسازی) (جنیفر و کومینگ، 2002). در مورد محتوای تصویرسازی رویکردهای مختلفی وجود دارد، که یکی از این رویکردها، روی کیفیّت اطلاعات حسی در طول تصویرسازی تمرکز کرده است. در همین ارتباط کالیاری پدی (2008) روی نقش تمرین ذهنی در افزایش فراگیری مهارت فورهند تنیس تحقیقی انجام داد، و به این نتیجه رسید که تصویرسازی، روی توجّه به مسیر حرکت راکت، مخصوصاً برای افراد مبتدی، مؤثّرتر از تصویرسازی روی توجّه به مسیر حرکت توپ میباشد. حال با توجّه به اثرات سودمند نوع کانون توجّه بر اجرا و یادگیری که در اکثر تحقیقات به اثبات رسیده است، همچنین مشابه بودن کارکرد تمرین ذهنی و جسمانی این سؤال به ذهن میرسد که آیا تصویرسازی کانون توجّه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف شناختی (ردیابی) مؤثّر است؟ یا بهعبارتی چه تفاوتی بین توجّه فرد تصویرساز به هدف (محرّک نوری) و حرکت دست در اجرا و یادگیری تکلیف ردیابی وجود دارد؟
[1]– Psychology
[2]– Attention
[3]– Mental Imagery
[4] James –
[5] – Orlik
Focus Plans-[6]
[7] Attentional Focus –
[8] -Internal and External Focus Of Attention
[9]– Singer
[10]– Cauraugh & Lidor
[11]– Prinz & Wulf
[12]– & Lauterbac Toole
[13]– Mc Nevin
[14] – Toole
[15] – Al Abood
[16]– Emanuel
[17] – Dennis
[18]– Hall & Bar
[19] – Rodgers
[20] Salmon –
[21] Hardy & White –
متن کامل را می توانید دانلود کنید چون فقط تکه هایی از متن این پایان نامه در این صفحه درج شده است(به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم با فرمت ورد که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است