روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی - علی دلاور - پیام نور

روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی 

تالیف دکتر علی دلاور

منبع رشته های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه پیام نور

346 صفحه در قالب فایل pdf

تحقیق در مورد نماز و نمازگزار

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 

تعداد صفحه:7

نخستین نمازگزارسخن از راز نماز در نهج البلاغه و رابطه این فریضه بزرگ الهى با على علیه السلام، پیشواى عظیم الشأن ما و گوینده نهج البلاغه است، که یکى از جالب‏ترین مباحث این کتاب با عظمت را تشکیل مى‏دهد. نماز، نخستین حکم الهى بود که چند روز پس از بعثت پیغمبر خاتم، حضرت محمد بن عبد اللَّه صلى اللَّه علیه و آله و سلم توسط جبرئیل امین از جانب خداوند صادر گردید و پیغمبر با تعلیم پیک وحى، آن را معمول داشت. بدین گونه که پیک وحى الهى، جبرئیل امین، چند روز بعد از آن که پیغمبر به مقام نبوّت رسید، براى دومین بار بر آن حضرت نازل گردید و آبى از آسمان آورد و طریقه وضو گرفتن و نماز گزاردن و رکوع و سجود را به پیغمبر آموخت. بنا بر این، نماز این فریضه بزرگ الهى و عالیترین فرمان خداوند عالم که بهترین حالت یک انسان با ایمان و بنده خدا در پیشگاه الهى است، نوبر احکام اسلام است و از همین‏جا نیز باید قدر آن را دانست و به اهمیت آن پى برد.

                                               نکته جالب توجه اینست که پس از پیغمبر، نخستین کسى که از مردان آن را به پا داشت على علیه السلام و آنهم در سن نه سالگى بود که در خانه پیغمبر به سر مى‏برد و چون پیغمبر وضو گرفت او نیز وضو گرفت و همین که رسول خدا به نماز ایستاد، آن وجود مقدس هم در آن سن و سال، پشت پیغمبر (ص) خدا ایستاد و در پشت سر على علیه السلام هم تنها خدیجه بود که به عنوان اولین زن به نماز ایستاد و باپیغمبر (ص) نماز جماعت گزاردند. و اولین اقامه نماز، هم به جماعت بود، جماعتى این چنین که پیغمبر (ص) در جلو و على پسر بچه نه ساله در پشت سر آن حضرت و خدیجه، همسر پیغمبر در پشت سر على (ع). مى‏بینید که على علیه السلام سراینده نهج البلاغه، چه رابطه‏اى با نماز، این دستور عالى آسمانى دارد که شش سال پیش از بلوغ و قبل از همه، آن هم در پشت سر پیغمبر (ص) و براى نخستین بار به عنوان وظیفه دینى که پیغمبر ختمى مرتبت از جانب خداوند مأمور به انجام آن شده است، آن را معمول داشت. پس على علیه السلام نخستین نمازگزار اسلام است

پایان نامه ی بررسی اثر بخش آموزشی مهارتهای اعتبارتی بر سلامت روان شناسی دانش. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 210 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

مقدمه:

دورۀ نوجوانی دوره ای است که در مصادف با تغییر و انتقال در برگ ، 1990 ) . استقلال نسبی از والدین و وابستگی به گروه همسالان  و دوستان ، رشد و تحول مفهوم خود و هویت یابی اجتماعی و جنسی ، اتتخاب رشته تحصیلی ، برنامه ریزی برای دانشگاه و انتخاب شغل از جمله عواملی هستند که برای نوجوانان تنیدگی هایی را ایجاد می کنند (فورنت  و همکاران ،1998 ) این عوامل تنیدگی زا توأم با خواست ها و تقاضا های آموزشی در محیط مدرسه و انتظارات والدین از نوجوانان ، سلامت و بهداشت روانی آنها را به مخاطره می اندازد و بر عملکرد کلی و تحصیلی آنها تأثیر منفی می گذارد (نایمی  و واینیوماکی  ،1999 ) پژوهش ها حاکی است افرادی که در رویارویی با چنین مسائلی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند ، آسب پذیر بوده و مشکلاتی نظیر افسردگی ، اضطراب ، تنهایی و احساس طرد شدگی ، کمرویی ، خشم ، تعارض بین فردی و....را تجربه  می کنند. در عین  حال پژوهش های بیشماری حاکی است که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی – عاطفی ریشه های روانی – اجتماعی دارند و ارتقای مهارتهای مقابله ای و توانایی های روانی – اجتماعی در بهبود و سلامت روانشناختی افراد بسیار مؤثر است . این توانایی ها فرد را برای مقابله مؤثر باموقعیت های تعارض زا یاری می کند و شخص را قادر می سازد تا در رابطه با سایر افراد جامعه ، فرهنگ و محیط خود به گونه ای  مثبت و سازگارانه عمل کرده و سلامت به ویژه سلامت روانی خود را تامین کند . به همین دلیل در سالهای اخیر آموزش مهارتهای زندگی  برای آماده نمودن افراد هنگام مقابله با مشکلات و فشارهای زندگی و ایجاد رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی و در نتیجه دستیابی به زندگی موفقیت آمیز مورد توجه روانشنا سان و دست اندر کاران نظام های آموزشی قرار گرفته است.

 برنامه ها ی آموزشی مهارت های زندگی به دامنه وسیعی از مهارتهای زندگی به دامنه وسیعی از مهارتها برمی گردد، اما مهارتهای اجتماعی  و ارتباطی از جمله مهارت هایی می باشد که آموزش این مهرت ها تأثیر قابل توجهی بر کاهش رفتارهای منفی و افزایش رفتارهای مثبت و سازگارانه داشته است .در حقیقت ، ارتباط بین فردی یکی از مهمترین توانایی های بشر است اما برخی افراد در برقراری ارتباط ،مهارت لازم را نداشته و یا پاسخ های آنها اغلب اثری منفی بر ارتباط دارند و همین سدهای ارتباطی ممکن است به تنهایی و کناره گیری اجتماعی و نیز عدم کارایی تحصیلی و شغلی فرد منجر شود . حتی برخی از صاحب نظران  معتقد ند که اختلالات روانی در اصل ناشی از مشکلات مربوط به ارتباط نا مناسب است و بیمار روانی از روابط انسانی محروم مانده است (بولتون  ترجمه سهرابی ،1381 ) . بنابراین با آگاهی از نقش مهارت های اجتماعی در تأمین سلامت روانشناختی افراد و با توجه به اهمیت یادگیری این مهارت ها برای مواجهه با مسائل و مشکلات روز مره و تأثیر آن بر بهبود زندگی فردی و اجتماعی این تحقیق در صدد است تا میزان اثر بخشی آموزش این مهرت ها در سلامت روانشناختی دانش آموزان مراجعه کننده به مراکز مشاوره را بررسی کند.

بیان مسأله:

انسان امروزی به لحاظ پیچیدگی های زندگی ، وسعت و سرعت تغییرات ، با چالشهای فراوانی روبه روست که این چالش ها در قرن آینده بارزتر خواهد شد (دلور ؛ترجمه فقیهی و رئوف ، 1375) چالش ها و بحران هایی مانند چالش بین جهانی شدن و بومی ماندن ، بحران جمعیت ، بحران سلامتی و تغذیه ، دگرگونی های فناوری و شرایط حرفه ای ، آثار فناوری نوین ارتباطی برمهارتهای اجتماعی اجتماعی و خلق وخوی ، مشکلات خانوادگی و اشتغال والین در بیرون از منزل ، افزایش فشارهای روحی و روانی و.... ، که هر یک از این عوامل ، مشکلاتی را بر چگونگی زندگی افراد و رفتارهای اجتماعی و فردی آنان تحمیل می کند.

مطالعات اخیر حاکی است که این مسائل میتوانند تأثیرات زیانبخشی بر سلامت جسمانی و  روانشناختی افراد داشته باشند . در واقع ، بین تعداد مسائل روزمره ای که افراد تجربه می کنند و علائم مشکلات سلامت  و تنش های روانشناختی و فیزیولوژیکی  همبستگی وجود دارد (دلانگیس  و همکاران، 1982 ). کمپبل  و سونسون  (1992) ، معتقدند زمانی که تنیدگی  ناشی از مسائل روزمره شدید  باشد و یا فرد به دلایل مختلفی هر تنیدگی را به صورت منفی درک کند ،سلامت و عملکرد وی (بویژه عملکرد تحصیلی ) تحت تأثیر قرار می گیرد ( کمپیل و سونسون؛ نقل از راس ،1999؛ میسرا  ،2000 ).

کنار آمدن با این فشارها و کسب مهارتهای فردی و اجتماعی ، هموار بخشی از واقعیت زندگی انسان بوده ودر ادوار متفاوت زندگی او ، به اشکال گوناگون تجلی یافته است . در دورۀ کودکی ، تعارض ها جلوه چندانی ندارند ،اما با افزایش سن و هنگام مواجهه با دشواری های ویژة  سنین نوجوانی ، کشمکشها و تعارضها بیشتر تظاهر پیدا می کنند. همزمان با رشد جسمانی و روانی ، انتظارات خانواده و جامعه بیز از فرد افزایش می یابد ، بطوری که نوجوان می پذیرد به سبب زندگی اجتماعی ، بخشی از تمایلات خود را محدود کند ودر چهار چوب هنجارهای اجتماعی و گروهی قرار دهد . در این میان ، هر چه جامعه پیچیده تر و ارتباطات بین فردی و اجتماعی وسیع تر گردد ، تعارض های درونی و محیطی نبزسیر صعودی طی میکند و همه این عوامل ، به سر گشتگی و آشفتگی بیشتر فرد می انجامد . اعتیاد ، پناه بردن به انواع داروهای اعصاب ، رفتارهای ضد اجتماعی و انواع اختلالات روانشناختی و عاطفی حاصل چنین فرایندی است . بنابراین محیط آموزشی یکی از اساسی ترین محیط هایی است که آموزش مهارت های زندگی از نظر بهداشت روانی ضروری است و به نظر میرسد در حوزه تعلیم و تربیت ، چگونگی رویارویی با مسائل مذکور و ایجاد زمینه مناسب برای رشد افراد و افزایش ظرفیت روانشناختی و توانایی های روانی – اجتماعی ،برنامه ریزی و الزامهای خاصی را می طلبد .

از طرفی نتایج بررسی های مختلف  نشان داده است که سبک های مقابله ای افراد در برابر مشکلات  و مسائل  زندگی  متفاوت است ، برخی هنگام  مواجهه  با  مشکلات ،  می کوشند با  ارزیابی درست و منطقی  موقعیت و با استفاده  از راهبرهای مؤثر با موقعیت  مقابله  کنند ، عده ای  در مواجهه    با  مشکلات   به  جای   مقابله  سازگارانه  با  مسائل  ، سعی  می کنند  به  روشهای  مختلف مانند : کناره گیری  ،  افسردگی  ،  پناه بردن به الکل و مواد و سایر راهبرهای نا کارآمد ، از رویارویی با مشکلات اجتناب کنند. بنابراین مقدار تنیدگی که فرد تجربه می کند ممکن است تحت تأثیر توانایی فرد در مقابله مؤثر با رویداد ها و موقعیتها ی تنیدگی زا باشد . پژو هشگران با بررسی راهبردهای مقابله ای افراد موفق و نا موفق نشان دادند ، افرادی که بطور موفقیت آمیز با مشکلات مقابله میکنند ، افرادی هستند که خود را به مجموعه ای از مهارت ها تحت عنوان مهارت های زندگی مجهز کرده اند (کلینکه  ، نقل از محمد خانی ، 1380 ). براین اساس ، می توان گفت مهارتهای زندگی تواناییها و مهارت های عملی هستند که موجب رفتارهای مثبت و سازگارانه گردیده و برای احساس موفقیت ، توانمندی و شادکامی در زندگی روزمره مورد نیاز می باشد ( سازمان جهانی بهداشت ، ترجمه نوری قاسم آبادی و محمد خانی ،1377 ). ویژگی برجسته این برنامه ها آموزش مهارت های شناختی – رفتاری است که در اصلاح مشکلات رفتاری یا روانشناختی مؤثر تشخیص داده شده اند (بوتوین ، 1983 ؛ نقل از ناصری و نیک پور ،1383 ). این مهارت ها توانایی هایی هستند که منجر به ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر ، انجام مسئولیت های اجتماعی ، انجام تصمیم گیری های صحیح ، حل تعارض ها و کشمکش ها بدون توسل به اعمالی که به خود و دیگران صدمه می زند ، می شود . برهمین اساس در سالهای اخیر   آموزش مهارتهای زندگی برای آماده نمودن افراد ، هنگام مقابله با  مشکلات و ایجاد رفتارهای مثبت و در نتیجه دستیابی  به  زندگی  موفقیت آمیز  مورد  توجه  روانشناسان  و       دست اندر کاران نظامهای آموزشی قرار گرفته است و امروز بخشی از برنامه های درسی سطوح گوناگون تحصیلی به آموزش زندگی اختصاص دارد (ادیب و فردانش،1382). در اهداف آرمانی آموزش و پرورش ایران نیز تحت مضامین گوناگون به آموزش مهارتهای زندگی تاکید شده است، که این موارد عبارتند از:

- پرورش روحیه ی اعتماد به نفس و استقلال شخصیت .

- پرورش متعادل عواطف انسانی و همزیستی مسالمت آمیز .

- پرورش روحیه ی مشارکت و همکاری در فعالیتهای گروهی .

- پرورش روحیه ی تحمل آرای دیگران و سعه ی صدر .

- پرورش روحیه ی مقاومت در برابر تبلیغات سوء و.... که در نهایت منجر به تأمین سلامت جسمی و بهداشت روانی می شود (صافی ، 1379 ).

فهرست مطالب:

۱-۱- مقدمه

فصل اول مسأله مورد بررسی

۱-۲- بیان مسأله

۱-۳- ضرورت و اهمیت پژوهش

۱-۴- اهداف پژوهش

۱-۴-۲- اهداف جزئی : هدف های جزئی این پژوهش عبارتند از :

۱-۵- فرضیه های پژوهش

۱-۶- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

۱-۶-۱- سلامت روانشناختی

۱-۶-۳- شیوه های حل تعا رض بین فردی

۱-۶-۳- مهارت جرأت ورزی

فصل دوم پیشینه تحقیق و پایه های

نظری

۲-۱- مفهوم سلامت

۲-۲- ابعاد سلامت

- سلامت روان شناختی

بهداشت روان

ب) ارتباطات ارتباطی

۲-۳-۱-حل مساله

ب) مهارت های خاص حل مساله 

۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای

۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد

۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی

۲-۳-۲-۱- تعریف و ماهیت تعارض

تعارض و تضاد میان ارزش ها

۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض

۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها

۲-۳-۳- جرأت ورزی یا ابزار وجود

۲-۳-۳-۱- تعریف جرأت ورزی

۲-۳-۳-۲- اثر بخشی جرات آموزی در کنترل مشکلات روانشناختی

۲-۳-۳-۴- سبک های پاسخدهی افراد

۲-۳-۳-۶- مؤ لفه های جرأت ورزی ،افراد بایستی بر چهار مؤلفه ابراز وجود مسلط باشند که عبارتند از :

فصل سوم روش شناسی تحقیق

۳-۳- جامعه آماری

-۴-۴نمونه و روش نمونه گیری

۵- ابزارهای جمع آوری اطلاعات

۳-۵-۱- مقیاس SCL-90-R

3-5-3- مقیاس نسخه دوم شیوۀ مقابله با تعارض رحیم (راسی- II)

الف) معرفی مقیاس

۳-۵-۴- مقیاس جرأتمندی جرابک

الف) معرفی مقیاس

ج) شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات

فصل چهارم

یافته های تحقیق

۴-۱- فراوانی گروه ها

۴-۲-تحلیل نتایج بر اساس فرضیه های تحقیق

جدول ۴-۵- نمرات آزمودنی ها در پس آزمون شیوۀ حل مسأله

جدول ۴-۶ نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون پرسشنامه جرأتمندی جرابک

ب) آمار استنباطی

جدول ۴-۱۰ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه ؛ متغیر وابسته : سلامت روانی

الف)شیوه حل تعارض سازنده

الف)حل مسأله سازنده

فصل پنجم

۵-۲- محدودیت های پژوهش

پرسشنامه

آزمون SCL-90

2-1- مفهوم سلامت

۲-۲- ابعاد سلامت

- سلامت معنوی

- سلامت روان شناختی

۲-۳-مهارتهای زندگی و مهارت های ارتباطی

بهداشت روان

ب) مهارت های ارتباطی

۲-۳-۱-حل مساله

۲-۳-۱-۱- مؤلفه های حل مسأله

ب) مهارت های خاص حل مساله

۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای

۲-۳-۱-۳- سبکهای حل مساً له

۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد

۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی

۲-۳-۲-۲- انواع تعارض

الف )تعارض فرد با خود

ب ) تعارض های گروهی و سازمانی

۲-۳-۲-۳- منابع تعارض

۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض

۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها

منابع مورد استفاده

منابع و مأخذ:

-  ادیب.یوسف؛ فردانش.هاشم (1382) مهارتهای زندگی مورد نیاز دانش آموزان مقطع راهنمایی ، مجله دانشور رفتار ،دانشگاه شاهد ، سال دهم ،دوره جدید ، شماره 3،اسفند 1382.

-  احمدی زاده . محمدجواد(1373) بررسی اثر بخشی آموزش مهارت حل مسأله بر برخی از ویژگی های شخصیتی نوجوانان تحت پوشش مراکز شبانه روزی بهزیستی ، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی ، دانشکده علوم تربیتی ، دانشگاه علامه طباطبایی.

-  اسماعیلی . علی (1383) هنجاریابی آزمون SCL-90-R  و مقایسه سلامت روانی دانشجویان دانشگاه های تهران به منظورارائه خدمات مشاورهای مناسب , بانک اطلاعات بهداشت روانی دانشجویان .

iransco.org

-  باباپور خیرالدین .جلیل ؛ رسول زاده کاظم ؛ اژه ای . جواد؛ فتحی آشتیانی . علی (1382)     بررسی رابطه بین شیوه های حل مساله و سلامت روانشناختی  دانشجویان ، مجله روانشناسی علمی _ پژوهشی 25 ، سال هفتم ، شمارۀ 1، بهار 1382.

-  باباپور خیرالدین .جلیل(1381) بررسی شیوۀ حل مسأله و حل تعارض و سلامت روانشناختی در میان دانشجویان ، پایان نامه دکتری روانشناسی ،دانشگاه تربیت مدرس تهران .

-  باباپور خیرالدین .جلیل(زیر چاپ) بررسی تأثیر مدیریت تعارض بر سلامت روان شناختی ،مجله روانشناسی دانشگاه تبریز .

-  باباپور خیرالدین .جلیل؛ صبحی قراملکی. ناصر (1380).اختلالات یادگیری ، چاپ اول، انتشارات سروش ، تهران .

-  بولتون .رابرت (1381) روانشناسی روابط انسانی ،  ترجمه حمید رضا سهرابی ،  تهران ،  انتشارات رشد.

-  پوپ . الیس ؛مک هال سوزان ؛ کرای هد ادوارد (1373) افزایش احترام به خود در کودکان و نوجوانان ، ترجمه پریسا تجلی ، تهران انتشارات رشد.

-  حیدری تفرشی . غلامحسین ؛ یوسفی سعید آبادی . رضا ؛ خدیوی . اسدالله (1381) نگرشی نوین به نظریات سازمان  و مدیریت در جهان امروز ، تهران ، انتشارات فراشناختی اندیشه ، چاپ اول.

-  رامشت . مریم ، فرشاد . سیامک (1383) ، بررسی تأثیر آموزش مهارت های زندگی در پیشگیری از سوء مصرف مواد دانشجویان ، ارائه در دومین سمینار بهداشت روان دانشجویان اسفند 1383.

http://counscling .ut.ac.ir

-  رمضانخانی . علی ، سیاری علی اکبر (1378) بررسی وضعیت آموزش مهارت های زندگی در نظام آموزش و  پرورش ، گزارش  تحقیق دفتر یونیسف در ایران و دفتر مطالعات بین المللی وزارت آموزش و پرورش .

-  دفت. ریچارد ال (1999)مبانی تئوری و طراحی سازمان ، مترجم علی پارساییان و سید محمد اعرابی ، انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی ، تهران ، 1378 .

-  دلور. ژاک(1375) یادگیری گنج درون ، ترجمۀ فاطمه فقیهی و علی رئوف ، تهران ، پژوهشکدۀ تعلیم و تربیت ، تک نگاشت .

-  ساپینگتون .اندورا (1379) ، بهداشت روانی ، ترجمۀ حمید رضا حسینشاهی برواتی ، تهران،

 انتشارات روان.

-  سازمان جهانی بهداشت(1377) برنامه آموزش مهارت های زندگی ، ترجمه ربابه نوری قاسم زاده و پروانه محمد خانی ، تهران ، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور.

-  سرمد . غلامعلی (1378) روابط  انسانی  در سازمان های  آموزشی  ،  انتشارات  سمت ، تهران .

-  شاهرکنی . سید حبیب الله ، (1380) راهکارهای رویارویی با تعارض ، ماهنامه توسعه مدیریت ، شماره 34.

-  شریعت یار . ربابه (1383) بررسی رابطه بین جرأت مندی و شیوه های حل مسأله در دانشجویان مقطع کارشناسی مقطع تبریز ، پایان نامه کارشناسی روانشناسی بالینی ، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه تبریز.

-  شفیع آبادی . عبدالله ، ناصری . غلامرضا (1375) نظریه های مشاوره و روان درمانی ، مرکز نشر دانشگاهی تهران ، چاپ پنجم .

-  صافی . احمد (1379)" آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی و متوسطه ، تهران ، انتشارات سمت.

-  طارمیان . فرهاد ، مهجویی . ماهیار ، فتحی . طاهر (1383) مهارت های زندگی : کتاب راهنمای اجرای فعالیت های پرورشی دوره متوسطه ، تهران ، انتشارات برگ نفیس .

-  فرگاس .جوزف .پی،(1379)، روانشناسی تعامل اجتماعی ، ترجمه خشایار بیگی و مهرداد فیروز بخت ،چاپ دوم ، تهران ، انتشارات ابجد.

-  فنسترهایم. هربرت ؛ بر . جین (1373)روانشناسی آموزش قاطعیت ، ترجمه عباس چینی ، چاپ اول ، تهران ، نشر البرز.

-   کارتلج . جی ؛ میلبرن . جی . اف(1372) آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان ، ترجمه محمد حسین نظری نژاد ، مشهد ، انتشارات آستان قدس .

-  کرمانی . میر جواد(1381) بررسی عوامل مؤثر درپایین بودن سطح مهارت های زندگی دانش آموزان ابتدایی استان آذربایجان شرقی / چکیده نامه پژوهشی ،سال اول ، شماره اول ، زمستان 1382.

-کلینیکه . کریس.ال (1380) مهارت های  زندگی  ،  ترجمۀ  شهرام محمد خانی ،  تهران ، انتشارات سپند هنر.

-  کنرلی . هلن  (1382) اختلالات  اضطرابی ،  ترجمه سیروس مبینی ، تهران  ،  انتشارات رشد .

-  کیامنش . علیرضا (1379) سنجش صلاحیت های دانش آموزان پایۀ پنجم  دبستان ، گزارش تحقیق ، تهران ، پژوهشکدۀ تعلیم و تربیت .

-  محمدی فریده ؛ صاحبی . علی (1380) بررسی سبک حل مساله در افراد افسرده و مقایسه آن با افراد عادی ، مجله علوم روانشناختی  ، جلد اول ، شماره اول، 42-24.

-  میر زاده . میر حمایت (1381) بررسی عوامل مؤثر در پایین بودن  سطح مهارتهای زندگی دانش آموزان ابتدایی از نظر معلمان و اولیای دانش آموزان ، تبریز ، شورای تحقیقات آذربایجان شرقی.

-  ناصری . حسین ، نیکپور . ریحانه (1383) بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر بهداشت روانی دانشجویان ، سازمان بهزیستی کشور ، ارائه در دومین سمینار بهداشت روان دانشجویان در اسفند 83.

http://counscling.ut.ac.ir

-  نوری. ربابه (1381)مهارت حل مسأله ، تهران از انتشارات معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور .

-  وود. جولیاتی (1379) ارتباط میان فردی  ، ترجمۀ مهرداد فیروز بخت ، تهران  ، انتشارات  مهتاب.

-  هارجی . اون ؛ ساندرز . کریستین ؛ دیکسون . دیوید (1377) مهارت های اجتماعی در ارتباطات میان فردی ،ترجمه خشایار بیگی و مهرداد فیروز بخت ، تهران ، انتشارات رشد.

پایان نامه تأثیر آموزش مهارت های زندگی در سلامت روان افراد 82 ص

مقدمـه

روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش ، عدم احساس کنترل ، و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب ، ریشه دارد . بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی ، آماده سازی افراد به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد . در همین راستا روان شناسان با حمایت سازمان های ملی و بین المللی ، جهت پیشگیری از بیماریهای روانی و ناهنجاریهای اجتماعی آموزش مهارت های زندگی را در سراسر جهان و در سطح مدارس آغاز نموده اند .( طارمیان و همکاران 1378 ، ص 14 )

آنچه امروزه تحت عنوان مهارت های زندگی مشهود است تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست بلکه بسیاری از این مهارتها در لابلای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین بیان شده است . به طوری که تلاش برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر با دیگران ، خودشناسی و توجه به ارزشها که از فصول اساسی درس مهارتهای زندگی است به کرات در قرآن ، نهج البلاغه ، و صحیفه سجادیه و احادیث منقول از سایر معصومین مورد تأکید قرار گرفته است . ( همان منبع ص 45 )

هدف اصلی سازمان بهداشت جهانی از ایجاد طرح مهارت های زندگی در زمینه بهداشت روانی این است که جوامع مختلف در سطوح جهان نسبت به گسترش ، به کارگیری و ارزیابی برنامه آموزش مهارتهای زندگی را متمرکز بر رشد توانائی های روانی مانند حل مسئله ، مقابله با هیجانات ، خود آگاهی ، سازگاری اجتماعی و کنترل استرس بین کودکان و نوجوانان است اقدام نمایند . ( ناستاسیا 1998 مقاله )

با توجه به نقش مهم مدارس در تأمین بهداشت روانی دانش آموزان ، برنامه آموزش مهارتهای زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تأمین و حفظ بهداشت روانی دانش آموزان تلقی می شود . به این ترتیب مدارس به جای این که تنها بر افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان تمرکز نمایند باید بر تأمین و حفظ روان آنان نیز تأکید نمایند و اقدامات لازم را به منظور تحقق هدف مذکور انجام دهند چرا که اگر هدف فوق تحقق یابد بسیاری از مشکلات تحصیلی و آموزشگاهی نیز خود به خود کاهش می یابند .

تحقیق در مورد تمایزهای بین مشاوره و روان درمانی

 

 

فرمت فایل:word



تعداد صفحات:29

فصل هشتم ضمائم تمایزهای بین مشاوره و روان درمانی [1]

     کوشش هایی که به منظور مجزا کردن مشاوره از روان درمانی به عمل می آید در جهان مورد تأیید همگان قرار نگرفته است گروهی را عقیده بر آن است که باید دو اصطلاح مشاوره و روان درمانی را به صورت مترادف مورد استفاده قرار داد و از فکر جدا سازی آنها احتراز جست.

صاحب نظران دیگر و مخصوصا کسانی که کارشان تربیت مشاوران دبیرستان است با این طرز فکر موافق نبوده و معتقدند که حتما باید دو واژه مذکور را از هم جدا دانست . به عقیده این گروه، حتی در صورت عدم تفاوت در ماهیت مشاوره و روان درمانی، لازم است میان آنها تفاوتی هرچند مصنوعی به وجود آورد. بر اساس استدلال این دسته از صاحب نظران اگر مجزا کردن مشاوره از روان درمانی امکان پذیر نباشد، قطعا همه برنامه های مربوط به تربیت مشاور در سطح فوق لیسانس متوقف مانده و بیست هزار از کارکنان دبیرستانها که به عنوان مشاور استخدام شده اند بیکار خواهند ماند، زیرا تنها عده معدودی از مردم به چشم روان-درمانگر[2] به آنها نگاه خواهند کرد . بنابراین باید در صدد پیدا کردن فرقی میان مشاوره و روان درمانی بر آمد، هر چند که ممکن است حد فاصل این دو نا محسوس و توافق درباره همه جزئیات آن غیر ممکن باشد . “ هاهن”[3] از زمره کسانی است که مشکل جدا سازی مشاوره از روان درمانی را مورد بررسی قرار داده و می نویسد :

“ من بعضی از مشاوران و روان شناسان را می شناسم که به جهت تفاوتی که میان مشاوره و روان درمانی پیدا کرده اند کاملا راضی بنظر می رسند ... شاید توافق های عمده آنها بر سر آن است که :

مشاوره و روان درمانی را نمی توان کاملا از هم جدا ساخت .مشاوران کارهایی انجام می دهند که روان درمانگران آنها را وظیفه خود می دانند.روان درمانگران کارهایی انجام می دهند که مشاوران آنها را وظیفه خود می دانند.علیرغم مطالب فوق مشاوره و روان درمانی با یکدیگر فرق دارند .

مشکل بودن تمیز مشاوره از روان درمانی بوسیله نویسندگان دیگری چون “انگلیش‌ها”[4] نیز شناخته شده بود . آنها پس از تعریف مشاوره به رابطه آن با روان درمانی اشاره کرده و می نویسند : “ هر چند مشاوره برای کمک به مراجعان بهنجار مورد استفاده قرار می گیرد، با این همه به میزان غیر قابل تصوری با روان درمانی درهم می آمیزد .”

پیش از اینکه سعی خود را مصروف پیدا کردن تفاوت میان مشاوره و روان درمانی سازیم احتمالا مفید خواهد بود که درنگ کرده و ابتدا خود روان درمانی را تعریف کنیم . “ ولبرگ”[5] روان درمانی را نوعی درمان تعریف می کند که هدف آن معالجه مشکلاتی است که طبیعت عاطفی دارند . در این درمان شخصی تربیت یافته آگاهانه یک ارتباط حرفه ای با بیمار بر قرار می سازد . هدف وی از ایجاد چنین ارتباطی بر طرف کردن ، تعدیل کردن و یا کند ساختن نشانه ها و الگوهای آشفته رفتار و کمک به رشد و نمو مثبت و تعالی بخشیدن شخصیت بیمار است . “آیزنک”[6] در تعریف طنز آمیزی که از روان درمانی نقل می کند می نویسد :“ روان درمانی تکنیک بدون هویتی است که برای درمان مشکلاتی نا معین به کار رفته و دارای نتایجی غیر قابل پیشگویی است . برای چنین تکنیکی ما برنامه های تربیتی و آموزشی سختی را توصیه می کنیم ” . آیزنک پس از آن ، تعریف جدی تری به عمل آورده و می گوید که روان درمانی شامل عناصر زیر است :

1.  ارتباط طولانی میان اشخاص 2.درگیری متخصص تربیت یافته   3.خود – ناخشنودی[7] مراجع از نظر عاطفی و یا از جهت سازگاری میان اشخاص  4.کاربرد روش های روان شناسی 5. فعالیتی مبتنی بر یک نظریه درباره اختلالات روانی 6.هدف از ایجاد ارتباط بهبود بخشیدن خود-ناخشنودی مراجع است .

برای درک پاره ای از تفاوتهای موجود میان مشاوره و روان درمانی، بهتر است هدف ها ، مراجعان ، متخصصان ، موقعیت ها و روش های خاص هر کدام را مورد مطالعه قرار دهیم . با این همه ، هرگز نباید انتظار تفاوت کاملا روشن ، رضایت بخش و قابل دفاعی را داشته باشیم . احتمالا بر حسب هر یک از عناصر فوق الذکر ( هدف ها، مراجعان، متخصصان ، موقعیت ها و روش‌ها)پیوستی[8] از یک فعالیت تا فعالیت دیگر وجود دارد . درست مانند کمک های اولیه که ممکن است نحوه عمل پزشکی را تحت تأثیر قرار دهد، مشاوره نیز ممکن است نحوه عمل روان درمانی را دگرگون سازد ولی ، هرگز کسی به این فکر نمی افتد که جراحی مغز و به کار بردن باند کمک های اولیه با هم فرقی ندارند . بطوری که “ گولدمن ”[9] می نویسد “ بعضی اوقات نزدیکی های غروب انسان واقعا نمی داند که آیا وقت روشن کردن چراغ رسیده یا نه ... ولی آیا این اشکال در اخذ تصمیم بدان معنی است که تفکیک شب و روز از هم ارزشی ندارد، ...؟

این نظریه پیوست از مشاوره به روان درمانی توسط “ برامر”[10] و “شوستروم”[11] بخوبی تشریح شده است . بعقیده آنها دو فعالیت مذکور ممکن است با هم تداخل حاصل کنند ، اما بطور کلی مشاوره با واژه هایی از قبیل “ تربیتی ، کمکی، موقعیتی ، حل مسئله، آگاهی شعوری و تأکید روی عادی ” مشخص می شود .و واژه هایی همچون “ بازسازی، تأکید روی عمق، تحلیل تمرکز روی ناخودآگاه و تأکید روی مشکلات عصبی یا عاطفی ” نیز روان درمانی را مشخص می سازند .

“پاترسون”[12] پس از بررسی کتب و مقالات مربوط به مشاوره خاطر نشان می سازد که انتهای مشاوره ای پیوست مشاوره- روان درمانی بوسیله واژه هایی همچون “ عادی، پیش گیری ، رشدی، نه چندان شدید، سطح در مقابل مجموع، واقعیت گرایی، مثبت بودن و آسان گرفتن “ مشخص می شود . این تأکید روی تشخیص مشاوره از روان درمانی بر اساس وضع آنها در پیوست های مختلف، چهارچوبه سودمندی را فراهم می آورد که به موجب آن می توان تفاوت های ویژه مشاوره و روان درمانی را بر اساس هدف ها، مراجعان، متخصصان، موقعیت ها و روش های هر کدام تعیین کرد .

[1]-Distinctions Between Counseling and Psychotherapy in : Sefler , Buford Theories of Counseling , Mcgraw Hill , 1965 . PP.15-25

[2]-psychotherapist

[3]-Hahn

[4]-English and English

[5]-Wolberg

[6]-Eysenck

[7]-Self_dissatisfaction

[8]-Continuum

[9]-Goldman

[10]-Brammer

[11]-Shostrom

[12]-Patterson